Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα "Η ανάπτυξη των αγροτικών περιφερειών μέσω μιας ενεργού πολιτικής για τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών"

(2002/C 107/06)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε το Προεδρείο της, στις 13 Φεβρουαρίου 2001, σύμφωνα με το άρθρο 265, πέμπτη παράγραφος, της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, για την κατάρτιση γνωμοδότησης με θέμα "Η ανάπτυξη των αγροτικών περιφερειών μέσω μιας δραστήριας πολιτικής για τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών" και την ανάθεση της προετοιμασίας της στην επιτροπή 2 "Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, αλιεία"·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 57/2001 rev. 2) που η επιτροπή 2 υιοθέτησε στις 9 Οκτωβρίου 2001 (Εισηγητής: ο κ. Lebrun, Μέλος του Κοινοβουλίου της Βαλλωνίας και του Κοινοβουλίου της Γαλλικής Κοινότητας του Βελγίου, Δήμαρχος του Viroinval, Κυβέρνηση της Βαλλωνίας, B/ΕΛΚ)·

εκτιμώντας τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την αδεσμοποίητη πρόσβαση στον τοπικό βρόχο, (ΕΚ) αριθ. 2887/2000·

εκτιμώντας την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12 Ιουλίου 2000, σχετικά με την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών COM (2000) 392 τελικό·

εκτιμώντας τη γνωμοδότηση της ΟΚΕ, της 1ης Μαρτίου 2001, για την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με "την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών", CES 229/2001·

εκτιμώντας την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 31ης Ιανουαρίου 2001, με θέμα: "Οι περιφέρειες στη νέα οικονομία - Κατευθύνσεις για τις καινοτόμες ενέργειες του ΕΤΠΑ για την περίοδο 2000-2006", (COM(2001) 60 τελικό)·

κατά την 41η σύνοδο ολομέλειας της 14ης και 15ης Νοεμβρίου 2001 (συνεδρίαση της 15ης Νοεμβρίου) υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1. εκτιμά ότι, ενόψει της εμφάνισης της "γεωγραφίας του ταλέντου", είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθούν οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την αποτροπή της μαζικής εγκατάλειψης της υπαίθρου, καθώς και του εκ παραδόσεως συνακόλουθου οικονομικού και κοινωνικού κόστους.

2. επισημαίνει την ανάγκη ενδεδειγμένης παροχής υπηρεσιών ΤΠΕ στην ύπαιθρο για την υπερνίκηση ορισμένων διαρθρωτικών δυσχερειών. Ως παραδείγματα αναφέρονται:

- αποτελεσματικότερες υπηρεσίες παροχής πρώτων βοηθειών (τηλεμεταβίβαση διαγνώσεων, κ.λπ.) χωρίς, ωστόσο, αποκλειστική επικέντρωση σε τέτοιου είδους υπηρεσίες (ακτινολογικές εξετάσεις εξ αποστάσεως, αξονική τομογραφία, ιατρική απεικόνιση, κ.λπ.)·

- υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης και παρακολούθησης εξ αποστάσεως για ορισμένες κατηγορίες ατόμων, λαμβανομένων υπόψη των αναγκών τους σε συνάρτηση με την ηλικία τους, την κατάσταση της υγείας τους, ή ορισμένες αναπηρίες·

- δράσεις επιμόρφωσης εξ αποστάσεως (e-learning), κυρίως στον τομέα της δια βίου εκπαίδευσης που αποτελεί προαπαιτούμενο για την υλοποίηση της κοινωνίας της γνώσης στην οποία ο μερισμός των γνώσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την τεχνολογική καινοτομία·

- ειδικές δράσεις στους τομείς του πολιτισμού και του τουρισμού, με στόχο την αξιοποίηση της ταυτότητας και των πλεονεκτημάτων των διαφόρων περιφερειών·

- διοικητικές υπηρεσίες σε απευθείας σύνδεση.

3. συνιστά να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ, αφενός, των δράσεων που αποσκοπούν στην παρακίνηση φερέγγυας ζήτησης ικανής να συμβάλει στην αποδοτικότητα των επενδύσεων, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα για τις κατάλληλες προσφορές υπηρεσιών ΤΠΕ και, αφετέρου, των δράσεων που ευνοούν άμεσα την ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών υποδομών προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες των αγροτικών περιφερειών.

4. σημειώνει, όσον αφορά τις δράσεις που αποσκοπούν στην παρακίνηση ενεργού ζήτησης ικανής να συμβάλει στην αποδοτικότητα των επενδύσεων, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα για τις κατάλληλες προσφορές υπηρεσιών ΤΠΕ, ότι η ανάπτυξη σταθερών ή κινητών τηλεπικοινωνιακών υποδομών για τη διαβίβαση δεδομένων υψηλής ταχύτητας είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί χωρίς να έχει προηγουμένως εκδηλωθεί ενεργός ζήτηση υπηρεσιών και περιεχομένων στις ενδιαφερόμενες περιφέρειες.

5. συνιστά, προς το σκοπό αυτό, να προσδιορισθεί και να παρακινηθεί η ζήτηση υπηρεσιών ΤΠΕ κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αγροτικών περιφερειών στον οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό τομέα.

6. αιτείται την παροχή εξειδικευμένης πραγματογνωμοσύνης σε συγκεκριμένα πεδία δραστηριότητας ανά τομέα (παραδείγματος χάρη, στη γεωργία ή στην αλιεία). Είναι σκόπιμο συνεπώς να προβλεφθούν ή να ευνοηθούν πρότυπα σχέδια και πειραματικές δοκιμές, ενώ πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερη μέριμνα για τις γυναίκες άνω των 40 ετών που απασχολούνται στη γεωργία και τη δασοκομία.

7. επιθυμεί, διαμέσου των υπηρεσιών ΤΠΕ, να ενθαρρυνθεί η ενεργός συνεργασία των περιφερειακών φορέων τόσο στον εμπορικό όσο και στον μη εμπορικό τομέα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων οι οποίες θα δημιουργήσουν επαρκή κρίσιμη μάζα.

8. εκφράζει την επιθυμία να προαχθούν οι ανταλλαγές εμπειριών όσον αφορά την ιδιαίτερη ανάπτυξη των αγροτικών περιφερειών, με στόχο τη σφαιρική κατανόηση της εν λόγω διαδικασίας προσδιορισμού των αναγκών και του συνακόλουθου κόστους. Προς το σκοπό αυτό, μπορεί να δοθεί έμφαση λόγου χάρη στη φύση των χρησιμοποιούμενων τεχνικών και χρηματοοικονομικών μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού ή ακόμη και στο βαθμό αποδοχής των προτεινόμενων τεχνολογιών.

9. εύχεται να τεθεί ως στόχος η εν καιρώ διαμόρφωση ενός προτύπου ανάλυσης για την περιγραφή και τη σύγκριση των διαφόρων εμπειριών, ασχέτως του εάν τελεσφόρησαν ή εάν, αντιθέτως, απέτυχαν. Το εν λόγω μέσο μπορεί να λάβει τη μορφή βάσης δεδομένων η οποία θα συγκεντρώνει το σύνολο των προαναφερθεισών εμπειριών, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε συγκεκριμένη αγροτική περιφέρεια, και θα εμπλουτίζεται τόσο με τη διεξαγωγή τακτικών σεμιναρίων για την ανταλλαγή εμπειριών όσο και με τη δημιουργία μιας πραγματικής ένωσης κοινών ενδιαφερόντων οργανωμένης σε δίκτυο.

10. διαπιστώνει ότι η ανάπτυξη σταθερών τηλεπικοινωνιακών δικτύων για τη διαβίβαση δεδομένων υψηλής ταχύτητας (οπτικές ίνες, καλωδίωση) στις αγροτικές περιφέρειες εξακολουθεί να είναι ελάχιστα πιθανή, λόγω των δημοσιονομικών και οικονομικών περιορισμών όσον αφορά την προσφορά τέτοιου είδους υπηρεσιών· αντίθετα, οι κινητές ψηφιακές τεχνολογίες - τύπου 2.5G και 3G - φαίνεται ότι μπορούν να συντελέσουν στον περιορισμό των γεωγραφικών ανισοτήτων, από την άποψη της παροχής μέσης και υψηλής ταχύτητας.

11. επισημαίνει ότι η στάση των κρατών μελών, τα οποία επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση των φορολογικών εσόδων κατά τις διαδικασίες χορήγησης αδειών κινητών και ασύρματων επικοινωνιών (UMTS), ενέχει τον κίνδυνο να υποχρεωθούν οι φορείς εκμετάλλευσης να συγκεντρώσουν την ανάπτυξη των δικτύων τους γύρω από τις αστικές ζώνες και, συνεπώς, να παραμελήσουν τις αγροτικές περιφέρειες.

12. προτείνει, με στόχο τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις κάλυψης που προβλέπονται για τις άδειες UMTS, να επεκταθούν οι υποχρεώσεις περί καθολικής υπηρεσίας που ενδέχεται να επιβληθούν μελλοντικά στους φορείς εκμετάλλευσης κινητών επικοινωνιών και να επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα των υφισταμένων δικτύων 2G με τα μελλοντικά συστήματα UMTS (Περιαγωγή).

13. συνιστά, επιπλέον, να καθιερωθεί ένα σύστημα καταμερισμού των υποδομών 3G σύμφωνο προς το κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού, να διενεργηθεί τεχνική και οικονομική ανάλυση των διαφόρων μορφών υποδομών πρόσβασης στις αγροτικές περιφέρειες και να προσδιορισθούν στρατηγικές ανάπτυξης ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιφερειών.

14. προτείνει να υπολογισθεί ο αντίκτυπος, στις αγροτικές περιφέρειες, των κανονιστικών μέτρων για τη ελευθέρωση του τοπικού βρόχου(1) και να ερμηνευθούν οι υποχρεώσεις περί καθολικής υπηρεσίας υπό το πρίσμα των αγροτικών περιφερειών(2)· ιδιαίτερα, δε, το άρθρο 4, παράγραφος 2, του κεφαλαίου ΙΙ, που αναφέρεται στη "σύνδεση (...) σε ρυθμούς δεδομένων που επιτρέπουν την πρόσβαση στο Ιnternet".

15. ζητεί να ληφθεί υπόψη η γνωμοδότηση της ΟΚΕ για την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με "την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών"(3).

16. συνιστά την προσαρμογή, στο πλαίσιο των αγροτικών περιοχών, των πρωτοβουλιών σχετικά με τα περιεχόμενα και τις υπηρεσίες εφαρμογής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ενεργό συμμετοχή σε οριζόντιες πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα e-Europe-Regio, με συνοδευτικά μέτρα για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών στο πλαίσιο του ΕΓΤΠΕ ή με καινοτόμους ενέργειες του ΕΤΠΑ για την περίοδο 2000-2006(4), αλλά και με τη συμμετοχή σε τομεακά προγράμματα στους τομείς των μεταφορών (Galileo, Intelligent Transport Systems), των πολύγλωσσων ψηφιακών περιεχομένων (e-Content) ή της υγείας (Health-Online). Η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητο να προβλεφθούν και να χρηματοδοτηθούν, στο πλαίσιο των διαφόρων προγραμμάτων που υπάρχουν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό, πρωτοβουλίες για τη μύηση στην πληροφορική των γεωργικών ζωνών σε όλο το φάσμα της εκπαιδευτικής κλίμακας, να ιδρυθούν ηλεκτρονικά κέντρα πληροφορικής για το κοινό, να διοργανωθούν σειρές μαθημάτων για τους γεωργούς και να προβλεφθούν ειδικές ποσοστώσεις για τις πρωτοβουλίες αυτές σε όλα τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Καλεί συνεπώς τα κράτη μέλη να αναλάβουν τη χρηματοδότηση των ζωνών ή των περιφερειών που παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση στον τομέα της εισαγωγής των τεχνολογιών πληροφορικής.

Βρυξέλλες, 15 Νοεμβρίου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Jos CHABERT

(1) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.2887/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την αδεσμοποίητη πρόσβαση στον τοπικό βρόχο, ΕΕ L 336 της 30.12.2000.

(2) COM(2000) 392 τελικό, της 12ης Ιουλίου 2000.

(3) CES 229/2001 - 2000/0183 COD, 01.03.2001.

(4) COM(2001) 60 τελικό της 31.01.01.