Ανακοiνωση της Επιτροπhς προς το Συμβουλιο και το Ευρωπαϊκο Κοινοβουλιο - Προστασία των πεζών: Δέσμευση της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας

1. Εισαγωγή

Στις 21 Δεκεμβρίου 2000, η Επιτροπή εξέτασε τη δυνατότητα ανάληψης δέσμευσης εκ μέρους της αυτοκινητοβιομηχανίας με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των πεζών και άλλων χρηστών των οδών από τραυματισμούς σε τροχαία ατυχήματα.

Στην ανακοίνωση της.21ης Δεκεμβρίου 2000, η Επιτροπή δήλωσε την απόφασή της να δρομολογήσει συζητήσεις με την ευρωπαϊκή ένωση κατασκευαστών αυτοκινήτων (ACEA) για την ανάληψη δέσμευσης εκ μέρους της τελευταίας με σκοπό την κάλυψη των στόχων της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα. Η Επιτροπή συμφώνησε, επίσης, να δρομολογήσει εκ παραλλήλου συζητήσεις με την ιαπωνική και κορεατική ένωση κατασκευαστών αυτοκινήτων (JAMA και KAMA αντίστοιχα). Επιπλέον, η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει τις εργασίες της για την εκπόνηση πρότασης οδηγίας, σε περίπτωση μη ανάληψης ικανοποιητικής δέσμευσης εκ μέρους της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η απόφαση για την αποδοχή της δέσμευσης της βιομηχανίας ή την έκδοση πρότασης οδηγίας θα έπρεπε να ληφθεί έως τα μέσα του 2001.

Κατά τη δημόσια ακρόαση της 6ης Φεβρουαρίου 2001, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών και εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τις διατάξεις για την ενίσχυση της προστασίας των πεζών, τασσόμενοι άλλοι υπέρ της δέσμευσης κατόπιν διαπραγματεύσεων εκ μέρους της αυτοκινητοβιομηχανίας και άλλοι υπέρ της θέσπισης νομοθεσίας. Το θέμα της προστασίας των πεζών συζητήθηκε, επίσης,, στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας της Επιτροπής για τα μηχανοκίνητα οχήματα, στην οποία εκπροσωπούνται τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Μετά την αίσια έκβαση των διαπραγματεύσεων με την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και μόλις ολοκληρωθούν οι παράλληλες διαπραγματεύσεις με την ιαπωνική και κορεατική αυτοκινητοβιομηχανία, η Επιτροπή σκοπεύει, κατ'αρχήν, να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και στη συνέχεια να εκδώσει σύσταση προς τις ενλόγω ενώσεις.

Στην παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζεται η αξιολόγηση των όρων της Δέσμευσης από την Επιτροπή.

2. Δέσμευση της Βιομηχανίας

Η Επιτροπή, σε συνέχεια της πρόσκλησης που εξέδωσε στην ανακοίνωση της 21ης Δεκεμβρίου 2000, διεξήγαγε και ολοκλήρωσε ένα κύκλο συζητήσεων με την ACEA, και προς το παρόν βρίσκεται στο στάδιο συζητήσεων με τις JAMA και KAMA.

Η Δέσμευση της ACEA (που επισυνάπτεται στην παρούσα ανακοίνωση) βασίζεται στις υπάρχουσες δεσμεύσεις των ACEA, JAMA και KAMA για τη μείωση των εκπομπών CO2 από επιβατικά αυτοκίνητα και περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

1) Η βιομηχανία δεσμεύεται να τηρήσει τις συστάσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Επιτροπής, ως πρώτο βήμα των μέτρων παθητικής ασφάλειας, βάσει των οποίων όλοι οι νέοι τύποι οχημάτων θα πρέπει να πληρούν τις ισχύουσες απαιτήσεις από την 1η Ιουλίου 2005, το 80 % όλων των νέων οχημάτων από την 1η Ιουλίου 2010, το 90% το 2011 και το υπολειπόμενο 10 % έως το 2012.

2) Η βιομηχανία δεσμεύεται να εξοπλίσει όλα τα νέα οχήματα με συστήματα αντιεμπλοκής των τροχών κατά την πέδηση (ABS) το 2003 και με φανούς πορείας για την ημέρα (DRL) το 2002.

3) Aπό το 2002 δεν θα τοποθετούνται πλέον στα οχήματα ενισχυμένοι προφυλακτήρες.

4) Η βιομηχανία στηρίζει τους στόχους του προγράμματος δράσης e-Europe και συμφωνεί με τη σημασία εισαγωγής επιπλέον στοιχείων ΤΠΕ για τη βελτίωση της ενεργητικής ασφάλειας (ενδεικτικός κατάλογος επισυνάπτεται στη Δέσμευση), αναλαμβάνει δε τη δέσμευση να εγκαταστήσει προοδευτικά πρόσθετες διατάξεις ενεργητικής ασφάλειας σε όλα τα νέα μηχανοκίνητα οχήματα.

5) Το 2010 θα πρέπει να υπάρχει συμμόρφωση όλων των νέων τύπων οχημάτων προς τους στόχους της ευρωπαϊκής επιτροπής για την ενίσχυση της ασφάλειας των οχημάτων (EEVC) όσον αφορά την προστασία των πεζών, ενώ για όλα τα νέα οχήματα η συμμόρφωση αυτή θα γίνει σταδιακά από το 2012, αλλά όχι αργότερα από τα τέλη του 2014, μέσω τεχνικών προδιαγραφών που θα θεσπίσει η EEVC ή άλλων μέτρων που θα είναι τουλάχιστον ισοδύναμα (ή θα έχουν τουλάχιστον ισοδύναμο αποτέλεσμα όσον αφορά την προστασία των πεζών) και βάσει μελέτης σκοπιμότητας. Τη διεξαγωγή της εν λόγω μελέτης θα αναλάβει έως την 1η Ιουλίου 2004 μία επιτροπή παρακολούθησης που θα συστήσει η Επιτροπή και στην οποία θα εκπροσωπείται η βιομηχανία. Η μελέτη θα βασίζεται στα πορίσματα ανεξάρτητων οργανισμών, και θα καλύπτει επίσης την ημερομηνία εφαρμογής των απαιτήσεων της EEVC από τα οχήματα εκείνα τα οποία, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν θα έχουν μπορέσει να καλύψουν τις απαιτήσεις της EEVC στις προβλεπόμενες προθεσμίες.

Οι εκθέσεις συμμόρφωσης, καθώς και οι εκθέσεις σχετικά με την τεχνική πρόοδο και τις εργασίες προγραμματισμού θα υποβάλλονται στην επιτροπή παρακολούθησης. Την εξακρίβωση της τεχνικής συμμόρφωσης θα την αναλάβουν ανεξάρτητες τεχνικές υπηρεσίες.

Επιπλέον, η Δέσμευση περιλαμβάνει μία σειρά γενικών διατάξεων, και συγκεκριμένα τις ακόλουθες:

- Διεθνής εναρμόνιση: η αυτοκινητοβιομηχανία στηρίζει τις μελλοντικές προσπάθειες για την επίτευξη διεθνούς εναρμόνισης στον τομέα της προστασίας των πεζών, στο πλαίσιο της συμφωνίας ΗΕ/ΕΕ το 1998 σχετικά με την καθιέρωση διεθνών τεχνικών κανονιστικών ρυθμίσεων.

- Συμμόρφωση με τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΚ: η Δέσμευση θα εφαρμοστεί με βάση τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ. Στην περίπτωση που στη Δέσμευση περιέχονται περιορισμοί του ανταγωνισμού, μπορεί να διαβιβάζεται επίσημη κοινοποίηση στην Επιτροπή, υπό τον όρο ότι προβλέπεται μία παρόμοια δυνατότητα από τους ισχύοντες κανόνες ανταγωνισμού της ΕΚ.

3. Σύσταση της Επιτροπής

Η Επιτροπή, για να διασφαλίσει ότι η ACEA θα τηρήσει τη Δέσμευσή της, στη σύστασή της θα διευκρινίζει ότι στην περίπτωση που η ACEA δεν τηρήσει τη Δέσμευσή της θα εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης ρυθμιστικών μέτρων.

4. Αξιολόγηση της Δέσμευσης

Το Δεκέμβριο 2000, η Επιτροπή δήλωσε ότι θα πρέπει οποιαδήποτε δέσμευση αναλάβει η βιομηχανία στον τομέα της ασφάλειας των πεζών να πληρεί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- Να εξασφαλίζει την επίτευξη του απαιτούμενου βαθμού οδικής ασφάλειας και συγκεκριμένα να πληρεί ανάλογες απαιτήσεις με εκείνες που προτείνει η EEVC.

- Να έχει οριστικοποιηθεί το αργότερο έως τον Ιούνιο 2001.

- Να περιλαμβάνει τους κατάλληλους ελέγχους για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης της βιομηχανίας.

- Να λαμβάνει υπόψη της τις διατάξεις της ανακοίνωσης για τις περιβαλλοντικές συμφωνίες 1996.

- Να διασφαλίζει επαρκή κάλυψη της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η Επιτροπή αξιολόγησε τη Δέσμευση της ACEA με βάση τις παραπάνω προϋποθέσεις και κατέληξε στα εξής:

1) Επιτυγχανόμενος βαθμός οδικής ασφάλειας

Η ACEA συμφώνησε να διασφαλίσει υψηλό βαθμό προστασίας των πεζών, τηρώντας τις απαιτήσεις της EEVC ή θεσπίζοντας μέτρα που προσφέρουν τουλάχιστον ισοδύναμο βαθμό προστασίας, έως το 2010. Ως πρώτο βήμα στην κατεύθυνση αυτή, η βιομηχανία συμφώνησε, αφενός, να καλύψει τις απαιτήσεις που προτείνει το ΚΚΕρ στην έκθεσή του της 19ης Δεκεμβρίου 2000, από την 1η Ιουλίου 2005 και αφετέρου να συμπληρώσει αυτό το μέτρο με τρεις επιπλέον πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην καλύτερη ασφάλεια των πεζών και στην καλύτερη οδική ασφάλεια: εξοπλισμός όλων των μηχανοκίνητων οχημάτων με συστήματα αντιεμπλοκής των τροχών κατά την πέδηση (ABS) το 2003, φανοί πορείας για την ημέρα (DRL) το 2002, και οριστική παύση των πωλήσεων ενισχυμένων προφυλακτήρων από το 2002.

2) Έναρξη ισχύος

Σύμφωνα με τη Δέσμευση, η βιομηχανία θα εφαρμόσει ένα πρώτο σημαντικό πακέτο μέτρων για την ασφάλεια των πεζών από την 1η Ιουλίου 2005, αλλά ήδη κατά την περίοδο 2002-2004 θα εφαρμόσει ένα σημαντικό πακέτο πρόσθετων μέτρων ασφάλειας (βλέπε προηγούμενη παράγραφο).

3) Μέτρα παρακολούθησης

Η βιομηχανία συμφώνησε να παρακολουθεί σε ετήσια βάση τη συντελούμενη πρόοδο στην κατεύθυνση της εκπλήρωσης των στόχων της Δέσμευσης, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και τη συμμόρφωση προς τις ισχύουσες απαιτήσεις. Η παρακολούθηση θα διεξάγεται από την επιτροπή παρακολούθησης που θα συστήσει η Επιτροπή, με συμμετοχή της βιομηχανίας. Η παρακολούθηση θα γίνεται με βάση τα αποτελέσματα των δοκιμών που θα διεξαγάγουν ανεξάρτητες τεχνικές υπηρεσίες.

Η πρακτική εφαρμογή της διαδικασίας παρακολούθησης θα καθοριστεί από την Επιτροπή με βάση τις ακόλουθες αρχές:

- Η Επιτροπή θα είναι αρμόδια για τη διαχείριση της επιτροπής παρακολούθησης.

- Η Επιτροπή θα καλεί εμπειρογνώμονες να συμμετάσχουν στην επιτροπή παρακολούθησης, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες, προκειμένου να υποστηρίζουν τις εργασίες τεχνικής αξιολόγησης των εκθέσεων που θα υποβάλλει η βιομηχανία.

- Σε περίπτωση μη συναίνεσης, η Επιτροπή έχει το δικαίωμα να βασιστεί για τη σύνταξη της έκθεσής της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στην αξιολόγηση που θα έχουν διεξαγάγει οι υπηρεσίες της.

4) Ευθυγράμμιση με την ανακοίνωση για τις περιβαλλοντικές συμφωνίες 1996

Η Δέσμευση ακολουθεί τα κριτήρια που επισημαίνονται στην ανακοίνωση 1996, και συγκεκριμένα:

- Διαβουλεύσεις: οι διαβουλεύσεις των ενδιαφερομένων μερών πραγματοποιήθηκαν κατά την ακρόαση της 6ης Φεβρουαρίου 2001, καθώς και μέσω ενημερωτικών συναντήσεων με τα αρμόδια υπουργεία των κρατών μελών, με ορισμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τους βασικούς μη κυβερνητικούς οργανισμούς (ETSC). Η επίσημη διαβούλευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου διεξάγεται μέσω της παρούσας ανακοίνωσης.

- Ποσοτικοί στόχοι: η Δέσμευση περιλαμβάνει αριθμητικούς στόχους για τις τεχνικές απαιτήσεις και τις δοκιμές.

- Παρακολούθηση των αποτελεσμάτων: η συμμόρφωση θα υπόκειται σε ετήσια παρακολούθηση (βλέπε παραπάνω παράγραφο).

- Εξακρίβωση των αποτελεσμάτων από ανεξάρτητες υπηρεσίες: η συμμόρφωση θα εξακριβώνεται από ανεξάρτητες τεχνικές υπηρεσίες (βλέπε παραπάνω παράγραφο).

- Ενημέρωση του κοινού και διαφάνεια: η Δέσμευση θα δημοσιευτεί ως παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

Η παρούσα ανακοίνωση εκδίδεται με την επιφύλαξη του γενικού πλαισίου για τις εθελοντικές συμφωνίες που ενδέχεται να εκδώσει στο μέλλον η Επιτροπή.

5) Κάλυψη της αυτοκινητοβιομηχανίας

Η Δέσμευση της ACEA καλύπτει πάνω από το 80 % της κοινοτικής αγοράς επιβατικών αυτοκινήτων και ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων. Όταν τελικά υπογραφούν οι παράλληλες δεσμεύσεις της JAMA και KAMA, θα καλύπτονται όλα τα επιβατικά αυτοκίνητα και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα κάτω των 2.5 τόνων που πωλούνται στην ΕΚ.

5. Περαιτέρω μέτρα

Εάν η Επιτροπή αποφασίσει να εγκρίνει τη Δέσμευση της ACEA, θα πρέπει, στους επόμενους 18 μήνες, να αναληφθούν δύο σημαντικές πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της:

- Σύσταση επιτροπής παρακολούθησης από την Επιτροπή, στην οποία θα κληθούν να συμμετάσχουν εκπρόσωποι της αυτοκινητοβιομηχανίας και οριστικοποίηση της σύνθεσης και του εσωτερικού κανονισμού της εν λόγω επιτροπής.

- Επισήμανση, από κοινού με τη βιομηχανία, των ανεξάρτητων τεχνικών υπηρεσιών που είναι σε θέση να αναλάβουν τη διεξαγωγή των δοκιμών που καθορίζονται στη Δέσμευση.

Η Επιτροπή θα ενημερώνει σε τακτική βάση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη συντελούμενη πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή της Δέσμευσης.

6. Συμπεράσματα

Κατά τη γνώμη της Επιτροπής, η Δέσμευση της ACEA ανταποκρίνεται στην εντολή της Επιτροπής που περιέχεται στην ανακοίνωση της 21ης Δεκεμβρίου 2000. Η Δέσμευση θα αποτελέσει μία αποφασιστική συμβολή στην θέσπιση κοινοτικών προτεραιοτήτων για την οδική ασφάλεια της ΕΕ.

Ωστόσο η Επιτροπή επιθυμεί, πριν αποφασίσει εάν θα αποδεχθεί τη Δέσμευση, να ζητήσει τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το περιεχόμενο της Δέσμευσης της ACEA και την αξιολόγηση της Επιτροπής που περιέχεται στην παρούσα ανακοίνωση και να τους προσφέρει την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους. Επομένως, η Επιτροπή θα αναβάλει, το αργότερο έως το Δεκέμβριο 2001, τη λήψη απόφασης για την ενδεχόμενη αποδοχή της Δέσμευσης οπότε και θα εκδώσει σύσταση προς την αυτοβιομηχανία, ή την πρόταση οδηγίας που αποτελεί και τη συνηθέστερη προσέγγιση. Στο διάστημα που μεσολαβεί θα συνεχιστούν οι εργασίες κατάρτισης νομοθετικής πρότασης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δέσμευση της ACEA σχετικά με την προστασία των πεζών και των ποδηλατιστών

Tο παράρτημα διατίθεται μόνο στα αγγλικά.