ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ σχετικά με τη στρατηγική στον τομέα της υγείας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι άνθρωποι δίνουν μεγάλη προτεραιότητα στην υγεία τους. Αναμένουν την προστασία τους από νόσους και ασθένειες. Απαιτούν τα τρόφιμά τους να είναι ασφαλή και υγιεινά και τα προϊόντα και οι υπηρεσίες της αγοράς να πληρούν υψηλά πρότυπα ασφάλειας. Θέλουν να αναθρέψουν τα παιδιά τους σε ένα υγιές περιβάλλον και αναμένουν ο χώρος εργασίας τους να είναι ασφαλής και υγιεινός. Όταν ταξιδεύουν εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, χρειάζονται πρόσβαση σε αξιόπιστες και υψηλής ποιότητας ιατρικές συμβουλές και βοήθειες. Σε όλους αυτούς τους τομείς οι δημόσιες αρχές στα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι οι ανησυχίες αυτές εκφράζονται στις πολιτικές τους. Η Κοινότητα επίσης έχει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο μέσω των υποχρεώσεων που της ανατίθενται από τις συνθήκες.

Η παρούσα ανακοίνωση καθορίζει την ευρεία στρατηγική στον τομέα της υγείας της Κοινότητας - πώς εργάζεται για να επιτύχει τη συνεκτική και αποτελεσματική προσέγγιση σε ζητήματα υγείας στο σύνολο των διαφόρων τομέων πολιτικής. Ένα βασικό στοιχείο της είναι το νέο πλαίσιο δημόσιας υγείας που περιλαμβάνει τη συνημμένη πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για ένα κοινοτικό πρόγραμμα δράσης στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Το πλαίσιο θα δώσει τη δυνατότητα στην Κοινότητα να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις, καθορίζοντας σαφείς στόχους και μέσα πολιτικής. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει ορισμένων παραγόντων:

* η προσδοκία του κοινού ότι η Κοινότητα πρέπει να ενεργήσει ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία της υγείας του,

* η ενίσχυση των υποχρεώσεων της ΕΚ όσον αφορά τη δημόσια υγεία τα τελευταία χρόνια, ιδίως μέσω διαδοχικών τροποποιήσεων της συνθήκης,

* η εμφάνιση νέων προκλήσεων και προτεραιοτήτων για την υγεία, ιδίως σε σχέση με τη διεύρυνση της ΕΕ, αύξησε τις απαιτήσεις για τις υπηρεσίες υγείας και τη δημογραφική αλλαγή,

* η εμπειρία της εφαρμογής των τρεχουσών ενεργειών για την υγεία εντός του πλαισίου που τέθηκε σε εφαρμογή το 1993,

* οι απόψεις των άλλων κοινοτικών θεσμικών οργάνων, ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ότι είναι αναγκαία μια νέα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων.

Η ανακοίνωση λαμβάνει πλήρως υπόψη τις εκτεταμένες διαβουλεύσεις επί της ανακοίνωσης της Επιτροπής του Απριλίου του 1998 σχετικά με την ανάπτυξη πολιτικής για τη δημόσια υγεία στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα που επιβεβαίωσε την ανάγκη για μια πιο φιλόδοξη κοινοτική στρατηγική στον τομέα της υγείας. Οι στόχοι της συνθήκης για τη δημόσια υγεία που αναφέρονται στα άρθρα 3(ο) και 152 είναι κύριοι για τη στρατηγική αυτή.

Το πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία εστιάζεται σε τρεις προτεραιότητες:

1) Βελτίωση της πληροφόρησης και της γνώσης για την υγεία

Θα εφαρμοστεί ένα συνεκτικό σύστημα ενημέρωσης για την υγεία το οποίο θα παρέχει στους αρμόδιους χάραξης πολιτικής, στους επαγγελματίες στο χώρο της υγείας και στο ευρύ κοινό τα βασικά στοιχεία και τις πληροφορίες για την υγεία που χρειάζονται.

2) Ταχεία αντίδραση στις απειλές για την υγεία

Θα εφαρμοστεί μια αποτελεσματική ικανότητα ταχείας αντίδρασης για την αντιμετώπιση των απειλών για τη δημόσια υγεία που προέρχονται, παραδείγματος χάρη, από τις μεταδοτικές νόσους. Η ολοκλήρωση της ΕΕ με βάση την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας αυξάνει την ανάγκη επαγρύπνησης.

3) Η αντιμετώπιση των καθοριστικών παραγόντων της υγείας

Το πρόγραμμα θα συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού και στη μείωση των πρόωρων θανάτων στην ΕΕ με την αντιμετώπιση των αιτιών των ασθενειών μέσω των αποτελεσματικών μέτρων της προαγωγής της υγείας και της πρόληψης των ασθενειών.

Το πρόγραμμα δημόσιας υγείας αποτελεί μια κύρια πρωτοβουλία που θα παράσχει σημαντική προστιθέμενη αξία, ενώ θα εκφράζει τη διάταξη της συνθήκης ότι η δράση της Κοινότητας στον τομέα της δημόσιας υγείας αναπτύσσεται χωρίς να θίγονται στο παραμικρό οι αρμοδιότητες των κρατών μελών σε ό,τι αφορά την οργάνωση και την παροχή των υγειονομικών υπηρεσιών και της ιατρικής περίθαλψης.

Επιπλέον του προγράμματος δημόσιας υγείας, το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει επίσης και άλλα νομοθετικά μέτρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η δυνατότητα εναρμόνισης μέτρων στον κτηνιατρικό και στο φυτοϋγειονομικό τομέα, στον τομέα των προτύπων ποιότητας και ασφάλειας των οργάνων και των ουσιών ανθρώπινης προέλευσης και όσον αφορά το αίμα και τα παράγωγα του αίματος.

Επιπλέον, προβλέπεται να συσταθεί ένας νέος μηχανισμός, το ευρωπαϊκό φόρουμ υγείας, προκειμένου να δώσει στην κοινότητα δημόσιας υγείας ευρύτερα τη δυνατότητα να διαδραματίσει ρόλο στην ανάπτυξη της πολιτικής στον τομέα της υγείας.

Η αρμοδιότητα της ΕΕ στον τομέα της υγείας δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες ενέργειες για τη δημόσια υγεία. Υπάρχει μια ειδική απαίτηση ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Κοινότητας εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας». Αυτό σημαίνει ότι οι προτάσεις σε άλλους βασικούς τομείς της κοινοτικής δραστηριότητας (εσωτερική αγορά, κοινωνικές υποθέσεις, έρευνα και ανάπτυξη, γεωργία, εμπόριο και πολιτική ανάπτυξης, περιβάλλον κτλ.) πρέπει να προάγουν ενεργητικά τη προστασία της υγείας. Συνεπώς, η νέα στρατηγική για την υγεία περιλαμβάνει ορισμένα ειδικά μέτρα για την εφαρμογή αυτής της απαίτησης, παραδείγματος χάρη, με τη βελτίωση των ρυθμίσεων συντονισμού και με την επίδειξη του τρόπου με τον οποίο οι δραστηριότητες λαμβάνουν υπόψη τον πιθανό αντίκτυπο στην υγεία.

Η στρατηγική στον τομέα της υγείας της Κοινότητας που παρουσιάζεται στον παρόν έγγραφο είναι μια σημαντική και έγκαιρη πρωτοβουλία. Θα επιτρέψει στην Κοινότητα να διαδραματίσει πλήρως το ρόλο της στον τομέα της υγείας και να προσθέσει αξία στις ενέργειες των κρατών μελών. Με τον τρόπο αυτό εκφράζει μια αποτελεσματική και ρεαλιστική απάντηση στις θεμιτές προσδοκίες και ανησυχίες του κοινού.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ σχετικά με τη στρατηγική στον τομέα της υγείας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας 1

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5

2. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 8

2.1 Το νομικό πλαίσιο 8

2.2 Τάσεις και προκλήσεις στον τομέα της υγείας 9

3. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ 12

3.1 Το πλαίσιο της δημόσιας υγείας: Το πρόγραμμα δράσης 12

3.2 Το πλαίσιο της δημόσιας υγείας: Άλλα βασικά στοιχεία18

3.3 Βασικά χαρακτηριστικά του πλαισίου της δημόσιας υγείας 19

4. Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΜΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 21

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 25

ΣΧΕΔΙΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί της θέσπισης ενός κοινοτικού προγράμματος δράσης στον τομέα της δημόσιας υγείας (2001-2006) 29

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 40

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η υγεία αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας για το ευρύ κοινό.

Το πόσο ζουν οι άνθρωποι, πόσο υγιείς είναι και από ποιες ασθένειες προσβάλλονται καθορίζονται από ένα σύνολο παραγόντων. Επιπλέον της γενετικής καταβολής κάθε ατόμου, οι κοινωνικές και οικονομικές τους συνθήκες, η προσωπική τους συμπεριφορά - κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, δίαιτα - και οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσής τους διαδραματίζουν όλα σημαντικό ρόλο.

Η δημόσια υγεία ασχολείται με τα θέματα αυτά. Το μέλημά της είναι η κατάσταση της υγείας του πληθυσμού στο σύνολό του την οποία στόχο έχει να προστατεύει και να βελτιώνει. Υπάρχουν ορισμένα μέσα που η δημόσια υγεία μπορεί να χρησιμοποιήσει για να επιτύχει αυτόν το μακρόπνοο στόχο. Στα κύρια μέσα περιλαμβάνονται η λήψη προληπτικών μέτρων, όπως ο εμβολιασμός και ο πληθυσμιακός έλεγχος και γενικότερα η λήψη προφυλάξεων για την προστασία των ανθρώπων από κινδύνους και παράγοντες κινδύνου. Μια άλλη μέθοδος είναι οι εκπαιδευτικές και ενημερωτικές εκστρατείες. Στη συνέχεια, ευρύτερα, υπάρχει η προαγωγή της υγείας που περιλαμβάνει την ενδυνάμωση των ανθρώπων και των κοινοτήτων να προβούν σε υγιεινές επιλογές για να βελτιώσουν την υγεία τους. Η δημόσια υγεία πρέπει επίσης να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα συστήματα υγείας και να εξασφαλίσει ότι λειτουργούν με το βέλτιστο δυνατό τρόπο. Η δημόσια υγεία, συνεπώς, αφορά την αντιμετώπιση των υφιστάμενων αιτιών των νόσων. Καθώς εμπλέκονται πολλοί παράγοντες, και οι άλλες πολιτικές πέραν του τομέα της υγείας έχουν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο όσον αφορά την υποστήριξη των στόχων της δημόσιας υγείας.

Επομένως η διατήρηση και η βελτίωση της δημόσιας υγείας απαιτεί μια συνεκτική προσέγγιση. Η κατάσταση της Κοινότητας δεν είναι η ίδια με αυτή των κρατών μελών. Δεν μπορεί η ίδια να διαχειριστεί υπηρεσίες υγείας ή ιατρική περίθαλψη, η οποία δυνάμει της συνθήκης είναι σαφής αρμοδιότητα των κρατών μελών. Ο ρόλος της Κοινότητας στη δημόσια υγεία είναι να συμπληρώνει τις προσπάθειές τους, να προσθέτει αξία στις ενέργειές τους και ειδικότερα να ασχολείται με ζητήματα που τα κράτη μέλη δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνα τους. Π.χ. οι μεταδοτικές νόσοι δεν σέβονται τα εθνικά σύνορα. ούτε και η ρύπανση του αέρα και του νερού. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η συνθήκη παραχώρησε στην Κοινότητα μια σημαντική αρμοδιότητα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας με την ευρύτερη έννοια.

Το γεγονός αυτό συμβαδίζει με εκείνο που αναμένει το ευρωπαϊκό κοινό. Οι άνθρωποι, ορθώς, θέλουν να προστατεύονται από τις ασθένειες και τις νόσους. Απαιτούν τα τρόφιμά τους να είναι ασφαλή και υγιεινά και τα προϊόντα και οι υπηρεσίες στην αγορά να πληρούν υψηλά πρότυπα ασφάλειας. Θέλουν να αναθρέψουν τα παιδιά τους σε ένα υγιεινό περιβάλλον και αναμένουν ο χώρος εργασίας τους να είναι ασφαλής και υγιεινός. Όταν ταξιδεύουν εντός της ΕΚ απαιτούν πρόσβαση σε αξιόπιστες και υψηλής ποιότητας συμβουλές υγείας και βοήθειας.

Σε όλους αυτούς τους τομείς η Κοινότητα μπορεί να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο.

Οι προτάσεις που ανακοινώνονται στο παρόν έγγραφο είναι πολύ φιλόδοξες. Το νέο πρόγραμμα δημόσιας υγείας, τόσο όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής του όσο και τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τους πόρους, αποτελεί το ίδιο μια σημαντική νέα πρωτοβουλία. Είναι όμως μόνο ένα τμήμα, αν και βασικό, της ευρείας κοινοτικής στρατηγικής για την υγεία μέσω της οποίας όλες οι κοινοτικές πολιτικές και ενέργειες πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας.

Η παρούσα ανακοίνωση δείχνει ότι η Κοινότητα συμβάλλει ήδη πραγματικά στην υγεία του πληθυσμού. Πέρα όμως από αυτό δείχνει τη δέσμευσή της να συμβάλει ακόμη ισχυρότερα στο μέλλον προκειμένου να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής όλων στην Κοινότητα.

2. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Οι ταχείες μεταβολές που σημειώνονται στην Ευρώπη έχουν έντονο αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων και στην υγεία τους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πλέον ανάγκη να αναπτυχθεί μια κοινοτική στρατηγική υγείας ικανή να ανταποκριθεί τόσο στις παρούσες συνθήκες όσο και στις αναδυόμενες τάσεις. Αυτή η στρατηγική δεν πρέπει να εκφράζει μόνο τις νέες εξουσίες της δημόσιας υγείας στη συνθήκη, αλλά πρέπει και να μπορεί να καλύψει τις βασικές προκλήσεις για την υγεία του κοινού.

2.1. Το νομικό πλαίσιο

Υπάρχουν ορισμένα άρθρα στη συνθήκη που αφορούν την υγεία. Αυτά αναφέρονται στον πίνακα 1. Οι βασικοί στόχοι όσον αφορά τη δημόσια υγεία βρίσκονται στα άρθρα 3 και 152. Περιλαμβάνουν δε:

* τη συμβολή στην εξασφάλιση της επίτευξης υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας,

* τη βελτίωση της υγείας του κοινού,

* την πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας, και

* την εξάλειψη των πηγών κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου.

Οι στόχοι αυτοί αναλαμβάνονται σε ένα ευρύ φάσμα κοινοτικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων της εσωτερικής αγοράς, του περιβάλλοντος, της προστασίας των καταναλωτών, των κοινωνικών υποθέσεων, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, της γεωργίας, της έρευνας, του εμπορίου και της ανάπτυξης κλπ. Οι κοινοτικές πολιτικές σε αυτούς και άλλους τομείς πρέπει να εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή τους.

Στο άρθρο 152 περιλαμβάνονται ειδικές διατάξεις που επιτρέπουν στην Κοινότητα να αναλάβει ενέργειες με άμεσο αντίκτυπο στην προστασία της υγείας, σεβόμενη παράλληλα τις αρμοδιότητες των κρατών μελών για την οργάνωση και την παροχή υπηρεσιών υγείας και ιατρικής περίθαλψης.

Σε αυτές περιλαμβάνονται:

Μέτρα στον τομέα της κτηνιατρικής και φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας που έχουν ως άμεσο στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας. Αυτά είναι ήδη η βάση ενός σημαντικού όγκου της κοινοτικής νομοθεσίας με σημαντικές συνέπειες για την υγεία. Η διαφορά πλέον είναι ότι οι προτάσεις αυτές εμπίπτουν στο πλαίσιο της δημόσιας υγείας.

Μέτρα σχετικά με την ποιότητα και την ασφάλεια των οργάνων και των ουσιών ανθρώπινης προέλευσης και του αίματος και των παραγώγων του αίματος. Το πεδίο εφαρμογής και το δυναμικό της νέας αυτής διάταξης δεν έχει διερευνηθεί ακόμη πλήρως. Ωστόσο, δεδομένης της σημασίας που έχει για την προστασία της υγείας η εξασφάλιση της παροχής ασφαλούς αίματος και η ταχέως αυξανόμενη ανάγκη για ανθρώπινα όργανα και ουσίες ανθρώπινης προέλευσης, το δυναμικό, αν ληφθούν υπόψη οι εθνικές διατάξεις σχετικά με την αιμοδοσία ή την ιατρική χρήση οργάνων και αίματος, είναι αξιόλογο.

Μέτρα ενθάρρυνσης που αποβλέπουν στην προστασία και τη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Αυτές οι μη εναρμονιστικές διατάξεις χρησίμευσαν ως βάση για το τρέχον σύνολο των οκτώ προγραμμάτων για τη δημόσια υγεία και για την απόφαση σχετικά με ένα δίκτυο επιδημιολογικής παρακολούθησης και ελέγχου των μεταδοτικών νόσων, ενώ αποτελούν επίσης τη βάση του νέου προγράμματος.

Η συνθήκη προβλέπει επίσης συστάσεις του Συμβουλίου για τους σκοπούς της προστασίας της δημόσιας υγείας. Αν και είναι μη δεσμευτικές, χρησιμοποιήθηκαν για να αναληφθούν πρωτοβουλίες σε τομείς όπως η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία [1].

[1] Ο πλήρης κατάλογος των προγραμμάτων και των λοιπών ενεργειών υπάρχει στον πίνακα 2.

2.2. Τάσεις και προκλήσεις στον τομέα της υγείας

Τάσεις στον τομέα της υγείας

Γενικά, η υγεία του πληθυσμού της Κοινότητας δεν ήταν ποτέ καλύτερη. Η παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο: το προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση έχει αυξηθεί σε 75 έως και 79 έτη σε όλα τα κράτη μέλη. Πράγματι, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης τις τελευταίες δεκαετίες είναι πολύ εντυπωσιακή. Παραδείγματος χάρη, από το 1970 έως το 1996 αυξήθηκε στη Γαλλία κατά έξι έτη (από 72,9 σε 78,9) και στο ΗΒ κατά πέντε έτη (71,8 έως 77,1).

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υγείας που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε:

* τα υψηλά επίπεδα πρόωρου θανάτου (το ένα πέμπτο όλων των θανάτων είναι πρόωροι, δηλ. πριν από την ηλικία των 65 ετών) από νόσους που συνδέονται με τον τρόπο ζωής, ιδίως τις καρδιαγγειακές νόσους και τον καρκίνο, και από ατυχήματα [2]. Το κάπνισμα είναι βασικός παράγοντας. Είναι η αιτία άνω του μισού εκατομμυρίου θανάτων το χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από τους οποίους σχεδόν οι μισοί είναι στην ηλικιακή ομάδα των 35 έως 69 [3],

[2] Αν εξετάσουμε τον πληθυσμό συνολικά, τα πιο συνήθη αίτια θανάτου είναι, κατά σειρά, η ισχαιμική καρδιοπάθεια και η νόσος των αγγείων του εγκεφάλου και έπεται ο καρκίνος, η χρόνια ηπατική πάθηση, τα ατυχήματα στον τομέα των μεταφορών και οι αυτοκτονίες, Eurostat Mortality Statistics.

[3] Peto R, Lopez AD, Boreham J, Thun M, Heath C, Mortality From Tobacco in Deνeloped Countries, 1950-2000, Oxford, OUP, 1998. Ischaemic heart disease, cerebroνascular disease, chronic obstructiνe pulmonary disease and lung cancer, all linked with smoking, are four of the top ten causes of death world-wide, according to The Global Burden of Disease Study of Murray and Lopez (cited in a Lancet editorial, Νol. 349, No 9061).

* το σημαντικό επίπεδο νοσηρότητας και ανικανότητας από διανοητικές και μυοσκελετικές νόσους και διαβήτη,

* οι νέοι κίνδυνοι για την υγεία, παραδείγματος χάρη, από την εμφάνιση νέων νόσων, όπως η νέα παραλλαγή της νόσου Creutzfeldt-Jakob και από νόσους που μεταφέρονται με τα τρόφιμα,

* η αναβίωση σημαντικών μεταδοτικών νόσων, π.χ. της φυματίωσης, που επιδεινώνεται από το όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα της αντοχής στα αντιμικροβιακά φάρμακα,

* η αύξηση της επίπτωσης των νόσων που συνδέονται με το γήρας, όπως π.χ οι καρκίνοι, οι καρδιαγγειακές νόσοι, το εγκεφαλικό επεισόδιο και η βλάβη της λειτουργικής ικανότητας μέσω σωματικών αναπηριών και διανοητικών διαταραχών, που προκύπτουν από το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Το ένα τέταρτο των ατόμων ηλικίας 85 ετών και άνω π.χ. εκτιμάται ότι έχει κάποια μορφή άνοιας [4], και

[4] 'The Preνalence of Dementia in Europe: A Collaboratiνe Study of 1980 - 1990 Findings', International Journal of Epidemiology, 20, 1991, A. Hoffman et al.

* οι ευρείες διακυμάνσεις και ανισότητες όσον αφορά την κατάσταση της υγείας (τόσο τη νοσηρότητα όσο και τη θνησιμότητα) με σημαντικά στοιχεία που δείχνουν ότι τα φτωχότερα άτομα, τα μειονεκτούντα άτομα και οι κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο για την υγεία και έχουν σημαντικά υψηλότερη θνησιμότητα.

Οι προκλήσεις για τα συστήματα υγείας

Το κόστος των συστημάτων υγείας είναι μια σημαντική επιβάρυνση στους εθνικούς προϋπολογισμούς και συνεχίζει να αυξάνεται καθώς οι πόροι ακολουθούν την αυξανόμενη ζήτηση. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, οι δαπάνες ιατρικής περίθαλψης στην Κοινότητα ως ποσοστό του ΑΕγχΠ έχουν αυξηθεί σημαντικά σε όλα τα κράτη μέλη. Στην Ιταλία το 1977 αντιπροσώπευαν το 5,7 % του ΑΕγχΠ. το 1997, το ποσοστό ανήλθε στο 7,4%. Κατά την ίδια περίοδο, στην Ισπανία σημειώθηκε αύξηση από 5,6% σε 7,3%. Ως αντίδραση στην εξέλιξη αυτή, τα κράτη μέλη ανέλαβαν ένα ευρύ φάσμα διαρθρωτικών αλλαγών και μέτρων περιορισμού του κόστους προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση και η αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας τους. Ορισμένοι παράγοντες, που επηρεάζουν τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση υπηρεσιών υγείας, συνέβαλαν στην αύξηση των δαπανών υγείας.

Οι δημογραφικές τάσεις αποτελούν βασικό παράγοντα. Ο πληθυσμός της Κοινότητας γηράσκει εξαιτίας του φθίνοντος ποσοστού γεννήσεων και του αυξανόμενου προσδόκιμου επιβίωσης. Έως το 2020, θα υπάρχουν 40% περισσότεροι άνθρωποι ηλικίας 75 ετών και άνω από ό,τι το 1990. Αυτό είναι πιθανό να αυξήσει τη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και να απαιτήσει αλλαγές στην οργάνωση και τη διάρθρωσή τους. Καθώς θα ζουν περισσότεροι άνθρωποι στην ηλικία των 80 και των 90 ετών, περισσότεροι άνθρωποι θα χρειάζονται μακροχρόνιες υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης και εξειδικευμένες κοινωνικές υπηρεσίες. Επιπλέον, οι τάσεις αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του κόστους. Η κατά κεφαλήν δαπάνη για την ιατρική περίθαλψη για τους πολύ ηλικιωμένους είναι μεγαλύτερη από ό,τι εκείνη για τα άτομα σε ηλικία εργασίας. Το ζήτημα του τρόπου πληρωμής του ολοένα και μεγαλύτερου κόστους καθίσταται δυσχερέστερο, επειδή ο συνολικός δείκτης εξάρτησης (το ποσοστό των εξαρτωμένων σε σχέση με τους εργαζομένους) θα αυξηθεί σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδά του.

Η ανάπτυξη των ιατρικών τεχνολογιών στις επόμενες δεκαετίες θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο στις υπηρεσίες υγείας. Στις σημαντικές καινοτομίες περιλαμβάνονται η χρήση των υπολογιστών και της ρομποτικής, η εφαρμογή της τεχνολογίας των επικοινωνιών και των πληροφοριών, οι νέες διαγνωστικές τεχνικές, η γενετική μηχανική, η κλωνοποίηση, η παραγωγή νέων κλάσεων φαρμακευτικών προϊόντων και το έργο, που τώρα αρχίζει, σχετικά με την όλο και μεγαλύτερη αντικατάσταση ιστών και οργάνων. Οι εξελίξεις αυτές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της κατάστασης της υγείας. Αν αγνοήσουμε τα σημαντικά ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν, θα έχουν αντίκτυπο στο κόστος με τη μείωση, παραδείγματος χάρη, της διάρκειας της παραμονής στα νοσοκομεία ή με την αποφυγή της ανάγκης για περίπλοκη εγχείρηση. Ωστόσο, ενδέχεται να προσθέσουν στο συνολικό κόστος, επειδή μπορούν να αντιμετωπιστούν περισσότερες περιπτώσεις. Το ζήτημα της οικονομικής προσιτότητας και της αιτιολόγησης των νέων τεχνικών και προϊόντων ανακύπτει έτσι αναπόφευκτα. Παρά τη σημασία του ζητήματος αυτού για την κατανομή των πόρων, η σχέση κόστους αποδοτικότητας λίγων σχετικά τεχνολογιών ή παρεμβάσεων έχει εξεταστεί επισταμένως έως σήμερα.

Οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και τις ανησυχίες των ανθρώπων. Μια ενθαρρυντική τάση στα κράτη μέλη είναι η όλο και μεγαλύτερη προσοχή που δίνεται στις απόψεις του κοινού κατά τον προγραμματισμό και την παροχή υπηρεσιών και την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων. Αυτή η ευπρόσδεκτη εξέλιξη, ωστόσο, ασκεί επίσης πίεση στις υπηρεσίες και στους προϋπολογισμούς, καθώς οι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να αποδεχτούν οποιαδήποτε ποσόστωση των υπηρεσιών ή περικοπές στα επίπεδά τους. Μια έρευνα του Ευρωβαρομέτρου [5] έδειξε ότι μόνο το 5% του κοινοτικού πληθυσμού θα αποδεχόταν χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την ιατρική περίθαλψη, ενώ το 50% επιθυμούσε υψηλότερες δαπάνες.

[5] Ευρωβαρόμετρο 44.3, έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 1996.

Η κατάσταση έχει καταστεί πιο σύνθετη με την όλο και μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των πληροφοριών, ιδίως μέσω του Διαδικτύου, σχετικά με την υγεία, τις νόσους και τις θεραπείες. Με τη σειρά του, ωστόσο, αυτό πυροδοτεί επίσης όλο και μεγαλύτερες προσδοκίες και απαιτήσεις επί των υπηρεσιών υγείας.

Η εμπειρία από την πρωτοβουλία της Επιτροπής «Διάλογος με τους πολίτες» δείχνει ότι ζητήματα που συνδέονται με ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης και διασυνοριακής ιατρικής περίθαλψης είναι σημαντικά μελήματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται προβλήματα που συνδέονται με τους κανόνες κοινωνικής ασφάλισης και την αναγνώριση των διπλωμάτων ή την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας στον τομέα της υγείας. Τα ζητήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου η εσωτερική αγορά να λειτουργήσει σωστά.

3. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Η ευρεία στρατηγική στον τομέα της υγείας της Κοινότητας ανταποκρίνεται στις νομικές υποχρεώσεις και λαμβάνει πλήρως υπόψη τις βασικές εξελίξεις στον τομέα της υγείας, όπως καθορίζονται ανωτέρω. Η στρατηγική περιλαμβάνει:

Πρώτον, ένα πλαίσιο δημόσιας υγείας που συνίσταται σε ένα πρόγραμμα δράσης και συναφή πολιτική και νομοθεσία στον τομέα της δημόσιας υγείας. Το πλαίσιο αυτό περιγράφεται παρακάτω.

Δεύτερο, τη συμβολή που οι άλλες κοινοτικές πολιτικές και δραστηριότητες έχουν στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας και τους μηχανισμούς για την εξασφάλιση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης. Αυτό συζητείται στο μέρος 4 του παρόντος εγγράφου [6].

[6] Οι διάφορες εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την ενσωμάτωση των απαιτήσεων για την προστασία της υγείας στις κοινοτικές πολιτικές περιέχουν λεπτομερή στοιχεία των σχετικών δραστηριοτήτων. Πρβλ. COM(95) 196 τελικό της 29ης Μαΐου 1995, COM(96) 407 τελικό της 4ης Σεπτεμβρίου 1996, COM(1998) 34 τελικό της 27ης Ιανουαρίου 1998 και COM(1999) 587 τελικό της 16ης Νοεμβρίου 1999.

3.1. Το πλαίσιο της δημόσιας υγείας: Το πρόγραμμα δράσης

Το 1998, η Επιτροπή ενέκρινε μια ανακοίνωση σχετικά με την ανάπτυξη της πολιτικής για τη δημόσια υγεία στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα [7]. Ενώ στην εν λόγω ανακοίνωση τονιζόταν ότι εντός του τρέχοντος πλαισίου είχε αναληφθεί πολύ πολύτιμο και σημαντικό έργο, προσδιορίζονταν επίσης ορισμένες αδυναμίες. Η Επιτροπή πρότεινε να εκπονηθεί ένα νέο πρόγραμμα δημόσιας υγείας ώστε να εφαρμοστούν οι νέες διατάξεις της συνθήκης, να υποστηριχθεί η ανάπτυξη νομικών μέσων και πολιτικής, να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις και να ληφθούν υπόψη οι έως σήμερα εμπειρίες. Προσδιορίστηκαν τρεις κύριοι κλάδοι δράσης: η βελτίωση της πληροφόρησης για την υγεία. η δημιουργία ενός μηχανισμού ταχείας αντίδρασης και η αντιμετώπιση των καθοριστικών παραγόντων της υγείας. Αυτή η ευρεία στρατηγική επικυρώθηκε από τα άλλα κοινοτικά θεσμικά όργανα.

[7] COM(1998) 230 τελικό της 15ης Απριλίου 1998.

Αιτιολογική σκέψη και στόχοι του προγράμματος

Η επισυναπτόμενη πρόταση για ένα νέο πρόγραμμα δημόσιας υγείας βασίζεται σε αυτή τη συναίνεση και την προωθεί με την ενίσχυση της προβολής και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες του κόσμου. τη στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη για την υποστήριξη των προσπαθειών τους για τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας τους. και τη δημιουργία βιώσιμων μηχανισμών που θα τους επιτρέψουν να συντονίσουν τις δραστηριότητές τους που αφορούν την υγεία. Επιπλέον, το πρόγραμμα θα επιτρέψει στην Κοινότητα να τηρήσει τη βασική της αρμοδιότητα να συμβάλλει σε ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας όπως καθορίζεται στη συνθήκη.

Τα κράτη μέλη δαπανούν μεγάλο ποσό του ΑΕγχΠ τους στην υγεία (ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται σήμερα στο 8% περίπου). Οι δαπάνες για την υγεία αυξάνονταν και θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται στο μέλλον λόγω παραγόντων, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η αύξηση της ζήτησης από τον κόσμο. Με βάση αυτό, τα κράτη μέλη προσπαθούν να βελτιώσουν τη σχέση κόστους αποδοτικότητας των συστημάτων τους υγείας προκειμένου να διευθετήσουν τις νέες προτεραιότητες, ενώ θα σέβονται παράλληλα τους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Για να ικανοποιηθεί η πρόκληση αυτή, απαιτούν καλύτερα και συγκρίσιμα στοιχεία και πληροφορίες, π.χ. σχετικά με την κατάσταση της υγείας και την αποδοτικότητα συγκεκριμένων παρεμβάσεων στον τομέα της υγείας. Η Κοινότητα έχει το δυναμικό να παράσχει πολλά από αυτά.

Ένα περαιτέρω ζήτημα είναι ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν διασυνοριακές απειλές για την υγεία που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν κατάλληλα μόνα τους, επειδή δεν έχουν όλους τους αναγκαίους πόρους, την υποδομή και την εμπειρογνωμοσύνη. Στα παραδείγματα περιλαμβάνονται η nvCJD, ο HIV και οι συνθήκες που αφορούν τη ρύπανση. Η Κοινότητα μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη να συντονίσουν τις ενέργειές τους ως αντίδραση στις απειλές αυτές.

Υπάρχει η όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση ότι για να μειωθούν η νοσηρότητα και η θνητότητα, πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι υπάρχοντες καθοριστικοί παράγοντες της υγείας. Παραδείγματος χάρη, η αντιμετώπιση του καπνίσματος, της κορυφαίας αιτίας θανάτου στην Κοινότητα, απαιτεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον έλεγχο του καπνίσματος που περιλαμβάνει μέτρα που λαμβάνονται τόσο στο επίπεδο των κρατών μελών όσο και στο επίπεδο της Κοινότητας. Γενικότερα, η Κοινότητα μπορεί επίσης να προσδιορίσει τη βέλτιστη πρακτική και να πραγματοποιήσει συγκριτική αξιολόγηση προκειμένου να αυξήσει την ποιότητα και τα πρότυπα σε ολόκληρη την ΕΕ.

Επικεντρωνόμενη στους τομείς αυτούς όπου η Κοινότητα μπορεί να παρέμβει ουσιαστικά και μπορεί να δράσει κατά τρόπο που τα μεμονωμένα κράτη μέλη δεν μπορούν, αυτό το πρόγραμμα με τον περιορισμένο προϋπολογισμό του μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία του πολιτών της Κοινότητας και στο να καταστήσει τα συστήματα υγείας στα κράτη μέλη πιο αποτελεσματικά. Παρέχει έτσι πραγματική κοινοτική προστιθέμενη αξία.

Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι:

* η βελτίωση της πληροφόρησης και της γνώσης για την ανάπτυξη της δημόσιας υγείας και την ενίσχυση και συντήρηση των αποτελεσματικών παρεμβάσεων υγείας και των αποτελεσματικών συστημάτων υγείας,

* η ενίσχυση της ικανότητας ταχείας αντίδρασης και κατά συντονισμένο τρόπο στις απειλές για την υγεία με την ανάπτυξη, ενίσχυση και βοήθεια στη ικανότητα, λειτουργία και διασύνδεση των μηχανισμών παρακολούθησης, έγκαιρης ειδοποίησης και ταχείας αντίδρασης,

* η αντιμετώπιση των καθοριστικών παραγόντων της υγείας μέσω της προαγωγής της υγείας και των μέτρων πρόληψης των ασθενειών, μέσω της υποστήριξης και της ανάπτυξης των ευρύτερων δραστηριοτήτων της προαγωγής της υγείας και των ενεργειών πρόληψης των ασθενειών και των ειδικών μέσων μείωσης και εξάλειψης του κινδύνου.

Αποτελέσματα

Οι ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν καθορίζονται στο παράρτημα της πρότασης προγράμματος. Αξίζει όμως να υπογραμμισθούν ορισμένα από τα κύρια αποτελέσματα του προγράμματος και να δειχθεί πώς θα παραγάγουν αξία για την Κοινότητα.

Πρώτον, θα αναπτυχθεί ένα συνεκτικό σύστημα πληροφόρησης στον τομέα της υγείας, που θα στοχεύει στο ευρύ κοινό, στους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και σε άλλους ενδιαφερόμενους καθώς και στις αρχές της υγείας. Το σύστημα αυτό θα παράσχει πρόσβαση σε ολόκληρη την Κοινότητα σε αξιόπιστες και ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με βασικά θέματα που αφορούν την υγεία. Για τη δημιουργία αυτού του συστήματος θα χρησιμοποιηθεί στο έπακρο το Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των κόμβων με τους εθνικούς ιστοχώρους, και η δυναμική που η πρωτοβουλία e-Europe παρέχει στην εισαγωγή των τεχνολογιών των πληροφοριών στον τομέα της υγείας. Το στατιστικό μέρος του συστήματος πληροφόρησης για την υγεία θα αναπτυχθεί στα πλαίσια του Κοινοτικού Στατιστικού Προγράμματος.

Το σύστημα θα βασιστεί στη δημιουργία συμφωνημένων δεικτών για ολόκληρη την Κοινότητα για την κατάσταση της υγείας, τις νόσους και τους καθοριστικούς παράγοντες της υγείας και οι δείκτες αυτές θα καλύπτουν τους δημογραφικούς και τους κοινωνικούς παράγοντες, τους παράγοντες του τρόπου ζωής, τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας καθώς και στις παρεμβάσεις προαγωγής της υγείας και πρόληψης των ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου, εφόσον είναι εφικτό, του κόστους τους. Θα γίνεται επεξεργασία των στοιχείων σχετικά με τις τάσεις και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας, των τεχνολογιών υγείας, των προτύπων ποιότητας και των κριτηρίων για τη βέλτιστη πρακτική. Θα αναπτυχθούν επίσης οι κοινές βάσεις δεδομένων και τα συστήματα μεταφοράς και αμοιβαίας κοινοποίησης πληροφοριών.

Τα αποτελέσματα του συστήματος θα είναι δέσμες πληροφοριών διαφόρων ειδών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των διαφόρων ομάδων στόχων. Αυτά είναι:

* το ευρύ κοινό - θα παρασχεθούν πληροφορίες για να ενδυναμώσουν τους ανθρώπους να προβαίνουν σε βασικές επιλογές σχετικά με τον τρόπο ζωής και τους κινδύνους για την υγεία και να τους παρέχουν συμβουλές σχετικά με τις πηγές υποστήριξης και τη βοήθεια των εμπειρογνωμόνων, όπως π.χ. οι ομάδες υποστήριξης ασθενειών. Ειδική εστίαση θα υπάρχει στην παροχή στους ανθρώπους των πληροφοριών για την υγεία που χρειάζονται καθώς μετακινούνται στην ΕΕ, όπως π.χ. η κάλυψη της ιατρικής και κοινωνικής ασφάλισης και ο τρόπος πρόσβασης σε ειδικές υπηρεσίες υγείας,

* επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη - οι πληροφορίες θα τους βοηθήσουν να ενδυναμώσουν τις ικανότητες και τις γνώσεις τους. Θα περιλαμβάνουν ευρετήρια και καταλόγους, αποτελέσματα μελετών και αξιολογήσεις των παρεμβάσεων υγείας και της τεχνολογίας της υγείας, αναλύσεις ορθής πρακτικής και κατευθυντήριες γραμμές, συμβουλές και συστάσεις,

* εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές υγείας - οι πληροφορίες θα τους βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων, παρέχοντάς τους ενημερωμένα και συγκριτικά στοιχεία σχετικά με τις τάσεις και τις εξελίξεις στον τομέα της υγείας και με τη δημιουργία συγκριτικής αξιολόγησης για τη μέτρηση της προόδου και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων και των στρατηγικών στον τομέα της υγείας.

Με τον τρόπο αυτό, το σύστημα θα παράσχει τα αναγκαία στοιχεία και πληροφορίες για την ανάπτυξη πολιτικής και πρωτοβουλιών στον τομέα της υγείας σε κοινοτικό επίπεδο και στα πλαίσια των κρατών μελών. Επιπλέον, το σύστημα θα παράσχει επίσης εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες που στοχεύουν στους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και στο ευρύ κοινό.

Δεύτερον, θα υπάρχουν μηχανισμοί για να ανταποκριθούν στις σημαντικές απειλές για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας ταχείας αντίδρασης. Οι μηχανισμοί αυτοί είναι αναγκαίοι για να εξασφαλιστεί ότι η Κοινότητα είναι σε θέση να ανταποκριθεί αποτελεσματικά και συντονισμένα σε δυνάμει σοβαρές απειλές για τη δημόσια υγεία τόσο από σημαντικές νόσους όσο και από αναδυόμενους κινδύνους που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από τα κράτη μέλη μόνα τους. Η δημιουργία αυτών των μηχανισμών θα περιλαμβάνει όχι μόνο τον έλεγχο των πόρων των αρχών της υγείας και της παρακολούθησης της υγείας και των κέντρων εμπειρογνωμοσύνης αλλά και την οικοδόμηση της αναγκαίας ικανότητας στα κράτη μέλη και στις υποψήφιες χώρες. Οι ενέργειες θα περιλαμβάνουν τη βελτίωση των επικοινωνιών μεταξύ των εμπλεκόμενων εθνικών αρχών, τη σύνδεση με τα διάφορα κοινοτικά συστήματα προειδοποίησης, την εφαρμογή των αναγκαίων ρυθμίσεων για την παρακολούθηση και τη μεταφορά πληροφοριών και τη δημιουργία των μέσων για την κινητοποίηση των αναγκαίων πόρων και της εμπειρογνωμοσύνης ώστε να ανταποκριθούμε ταχέως και αποτελεσματικά στις απειλές για την υγεία, όταν αυτές ανακύπτουν.

Ταυτόχρονα, άλλες ενέργειες θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη και εφαρμογή της πολιτικής σε άλλους βασικούς τομείς του πλαισίου δημόσιας υγείας, όπως η εξασφάλιση της ασφάλειας και της ποιότητας του αίματος, των οργάνων και των ουσιών ανθρώπινης προέλευσης και η ενίσχυση της παρακολούθησης και του ελέγχου των μεταδοτικών ασθενειών. Οι ενέργειες θα καλύψουν επίσης τις αναπτυσσόμενες αντιδράσεις για την αντιμετώπιση των απειλών για την υγεία από τις μη μεταδοτικές νόσους, τα παράνομα φάρμακα και τους φυσικούς παράγοντες που ενδέχεται να συνδέονται με συγκεκριμένες συνθήκες υγείας και την πρόληψη των τραυματισμών και των ατυχημάτων. Στους τομείς αυτούς θα δημιουργηθούν δεσμοί με τους υφιστάμενους μηχανισμούς παρακολούθησης, ειδοποίησης και επιφυλακής.

Με κάθε νέα απειλή για την υγεία, η ανησυχία του κοινού σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προστατεύεται η υγεία του προκύπτει αναπόφευκτα. Αυτή η ικανότητα ταχείας αντίδρασης θα συμβάλει στην εξάλειψη αυτών των ανησυχιών, καθιστώντας δυνατή την αποφασιστική δράση που πρέπει να αναληφθεί σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη δεν μπορούν μόνα τους να δράσουν αποτελεσματικά.

Τέλος, το πρόγραμμα θα αντιμετωπίσει τους καθοριστικούς παράγοντες της υγείας, με άλλα λόγια εκείνους τους υφιστάμενους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων. Στις κύριες προτεραιότητες θα περιληφθούν η επιδίωξη της αντιμετώπισης των υψηλών επιπέδων πρόωρων θανάτων και ασθενειών στην ΕΕ από σημαντικές νόσους, τον καρκίνο και τις καρδιαγγειακές νόσους καθώς και τις διανοητικές νόσους. Αυτό θα επιτευχθεί με την επικέντρωση σε βασικούς παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως π.χ. το κάπνισμα, το αλκοόλ, η διατροφή, η σωματική δραστηριότητα, το στρες και η κατάχρηση φαρμάκων (συμπεριλαμβανομένου του ντόπινγκ στον αθλητισμό), καθώς και σημαντικοί κοινωνικοοικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Οι ενέργειες θα στοχεύουν ιδίως τους νέους καθώς οι βασικές αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά που συνδέεται με την υγεία λαμβάνονται κατά τη νεανική και εφηβική ηλικία. Σε όλους αυτούς τους τομείς, το πρόγραμμα θα δημιουργήσει μηχανισμούς που θα συμβάλουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων της υγείας παρέχοντας στις αρχές της υγείας, στους επαγγελματίες τους τομέα της υγείας και στο ευρύ κοινό ακριβείς πληροφορίες που καλύπτουν το σύνολο της Κοινότητας σχετικά με τις σημαντικές τάσεις, την υποστήριξη καινοτόμων σχεδίων, την αξιολόγηση των νέων τεχνολογιών, τις ενέργειες για τη βελτίωση της ποιότητας και την εκπόνηση κατευθυντήριων γραμμών ορθής πρακτικής. Θα αναπτύξει επίσης τα μέσα για τη σύγκριση και την ανάλυση πολιτικών έτσι ώστε οι αρμόδιοι χάραξης πολιτικής και η ευρύτερη κοινότητα να μπορεί να διαπιστώσει τις προσεγγίσεις που αναλαμβάνονται στα κράτη μέλη και να αποφασίσει τι λειτουργεί με το βέλτιστο τρόπο και γιατί.

Οι ενέργειες αυτές θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη και την Κοινότητα στην ανάπτυξη πολιτικών που να έχουν θετική επίδραση στους καθοριστικούς παράγοντες της υγείας. Οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και το ευρύ κοινό θα ωφεληθούν από τα αποτελέσματα των διαφόρων ενεργειών, όπως ο προσδιορισμός και η διάδοση της βέλτιστης πρακτικής. Με τον τρόπο αυτό η Κοινότητα θα συμβάλει στις αποτελεσματικές ενέργειες προαγωγής της υγείας και πρόληψης των ασθενειών που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και θα συμβάλουν στην ελάφρυνση της πίεσης επί των υπηρεσιών υγείας.

Επιπλέον, το πρόγραμμα θα έχει ιδιαίτερη σημασία για τις υποψήφιες χώρες που έχουν ειδικά και συχνά πιο σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον έχουν περιορισμένους πόρους να διαθέσουν για την υγεία και σε ορισμένους τομείς δεν διαθέτουν την αναγκαία υποδομή. Το πρόγραμμα θα παράσχει πολύτιμη πηγή υποστήριξης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.

Το νέο πρόγραμμα θα βασιστεί επίσης σε εκείνα τα στοιχεία των υφιστάμενων προγραμμάτων και δραστηριοτήτων στον τομέα της δημόσιας υγείας που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά και που είναι συναφή με τα μελήματα και τις προκλήσεις που η Κοινότητα θα αντιμετωπίσει κατά τα επόμενα έτη. [8] Σε αυτά περιλαμβάνονται η ανάπτυξη δεικτών υγείας και η δημιουργία ενός κοινοτικού δικτύου τηλεματικής για την ανταλλαγή δεδομένων υγείας μεταξύ των κρατών μελών και δίκτυα σε ορισμένους τομείς σε σχέση με την πρόληψη των ασθενειών και την προαγωγή της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της προαγωγής της διανοητικής υγείας.

[8] Αυτό θα βασισθεί στις αξιολογήσεις των υφιστάμενων προγραμμάτων. πρβλ. Τελική έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του 2ου Προγράμματος δράσης κατά του καρκίνου, COM(1999) 408 τελικό της 8ης Σεπτεμβρίου 1999, και ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την αξιολόγηση των προγραμμάτων κατά του καρκίνου, του AIDS και της τοξικομανίας, COM(1999) 463 τελικό της 14ης Οκτωβρίου 1999.

Αξιολόγηση

Η Επιτροπή αποδίδει σημασία στο να εξασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα δημόσιας υγείας υλοποιείται αποδοτικά και αποτελεσματικά. Δημιούργησε τους γενικούς σκοπούς και στόχους που πρέπει να επιτύχει το νέο πρόγραμμα με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από τα προηγούμενα προγράμματα στον τομέα της δημόσιας υγείας. Οι πιο συγκεκριμένοι στόχοι και τα πιο λεπτομερή αποτελέσματα θα αποτελέσουν σημαντικό μέρος των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας.

Η Επιτροπή θα εξασφαλίσει επίσης ανεξάρτητες, εξωτερικές μεσοπρόθεσμες και μεταγενέστερες αξιολογήσεις του προγράμματος δημόσιας υγείας με βάση τους δείκτες και τα αποτελέσματα των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας. Οι αξιολογήσεις θα εκτιμήσουν τον αντίκτυπο και την αποδοτικότητα των χρησιμοποιούμενων πόρων, θα συμβάλουν στο συντονισμό της διαχείρισης του προγράμματος και στην επισήμανση των τυχόν απαιτούμενων αλλαγών. Οι εκθέσεις αξιολόγησης και τα αποτελέσματα των ενεργειών που αναλαμβάνονται θα καταστούν διαθέσιμα στο κοινό.

Δομή του νέου προγράμματος

Η δομή του νέου προγράμματος παρουσιάζεται στην επισυναπτόμενη πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έξι χρόνια προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι υπάρχει επαρκής χρόνος για την ανάπτυξη και την υλοποίηση βιώσιμων ενεργειών (άρθρο 1). Ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι να συμβάλει στην υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας και έχει τους ακόλουθους γενικούς στόχους: τη βελτίωση της πληροφόρησης και των γνώσεων για την ανάπτυξη της δημόσιας υγείας. την ενίσχυση της ικανότητας της ταχείας αντίδρασης στις απειλές εναντίον της υγείας και στην αντιμετώπιση των παραγόντων της υγείας μέσω της προαγωγής της υγείας και των μέτρων πρόληψης των ασθενειών (άρθρο 2). Οι ενέργειες που θα αναληφθούν στα πλαίσια του προγράμματος και τα είδη των μέτρων για την υλοποίησή τους καθορίζονται στο άρθρο 3. Τα μέτρα του προγράμματος μπορούν να υλοποιηθούν ως κοινές ενέργειες με συναφή κοινοτικά προγράμματα και δραστηριότητες (άρθρο 4). Το άρθρο 5 περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα ληφθούν τα μέτρα για την υλοποίηση των ενεργειών του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του μέσου ενός ετήσιου προγράμματος εργασίας και μέσω της δημιουργίας κατάλληλων μηχανισμών σε κοινοτικό επίπεδο και σε εθνικά επίπεδα. Τα μέσα για την εξασφάλιση συνεκτικότητας και συμπληρωματικότητας με τις άλλες κοινοτικές πολιτικές και δραστηριότητες καθορίζονται στο άρθρο 6. Η συνολική χρηματοδότηση του προγράμματος ανέρχεται σε 300 εκατομμύρια ευρώ. (άρθρο 7). Θα συσταθεί μια επιτροπή για να επικουρήσει την Επιτροπή στην υλοποίηση του προγράμματος (άρθρο 8). Το πρόγραμμα θα είναι ανοικτό για τη συμμετοχή των χωρών ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, των συνδεδεμένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Κύπρου, της Μάλτας και της Τουρκίας (άρθρο 9) και θα επικεντρώνεται στη συνεργασία με τις τρίτες χώρες και τους συναφείς διεθνείς οργανισμούς (άρθρο 10). Προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των ενεργειών που αναλήφθηκαν, θα υπάρχουν λεπτομερείς ρυθμίσεις αξιολόγησης και παρακολούθησης (άρθρο 11). Η απόφαση για τη σύσταση του προγράμματος καταργεί τα υφιστάμενα προγράμματα δημόσιας υγείας (άρθρο 12). Η απόφαση αυτή θα τεθεί σε ισχύ από την ημερομηνία της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα (άρθρο 13). Οι ειδικοί στόχοι και ενέργειες του προγράμματος περιγράφονται λεπτομερώς σε ένα παράρτημα.

Επέκταση των υφιστάμενων προγραμμάτων δημόσιας υγείας

Τέσσερα από τα υφιστάμενα προγράμματα λήγουν εντός του έτους και δύο στο τέλος του επόμενου έτους. Είναι σημαντικό να μην υπάρξει διακοπή ή καθυστέρηση σε βασικές ενέργειες των προγραμμάτων αυτών που θα διατηρηθούν δυνάμει του νέου προγράμματος. Ενδέχεται συνεπώς να είναι αναγκαίο τα προγράμματα αυτά να παραταθούν για περιορισμένο διάστημα, έως ότου αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο πρόγραμμα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχεια των ενεργειών.

Η Επιτροπή προτίθεται να υποβάλει πρόταση για το σκοπό αυτό.

3.2. Το πλαίσιο της δημόσιας υγείας: Άλλα βασικά στοιχεία

Εντός του πλαισίου δημόσιας υγείας, οι εργασίες για την ανάπτυξη πολιτικής και νομοθεσίας βρίσκονται σε εξέλιξη σε ορισμένους βασικούς τομείς. Το πρόγραμμα δημόσιας υγείας θα παράσχει υποστήριξη για αναπτυξιακό έργο σε σχέση με τις εργασίες αυτές.

Το 1999 [9] δημιουργήθηκε ένα δίκτυο επιδημιολογικής παρακολούθησης και ελέγχου των μεταδοτικών ασθενειών στην Κοινότητα. Το δίκτυο αυτό έχει δύο κύρια στοιχεία: την έγκαιρη προειδοποίηση και αντίδραση και την επιδημιολογική παρακολούθηση. Και τα δύο αλληλεξαρτώνται στενά και θα αποτελέσουν τη βάση στρατηγικών πρόληψης και ελέγχου για τις μεταδοτικές νόσους στα πλαίσια της Κοινότητας. Το έργο αυτό έχει και διεθνή διάσταση και περιλαμβάνει, π.χ. τη συνεργασία με την ΠΟΥ και τις ΗΠΑ. Σύντομα θα δημοσιευθεί έγγραφο εργασίας σχετικά με τη μελλοντική στρατηγική για το εν λόγω δίκτυο.

[9] Απόφαση 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 268, 3.10.1998, σ. 1.

Όσον αφορά την πρόληψη των ναρκωτικών, το πρόγραμμα θα υποστηρίξει τις προσπάθειες στα πλαίσια του προγράμματος δράσης για την καταπολέμηση των ναρκωτικών της ΕΕ που καλύπτει την περίοδο 2000-2004. Αυτό το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει ορισμένες πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη μείωση της ζήτησης και της βλάβης της υγείας που συνδέεται με τα ναρκωτικά. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει επίσης τις ενέργειες με το ευρωπαϊκό κέντρο παρακολούθησης των ναρκωτικών και της τοξικομανίας, ιδίως σε σχέση με τα στοιχεία και τις πληροφορίες σχετικά με ζητήματα που αφορούν τα ναρκωτικά και θα υποστηρίξει το έργο σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών για πολιτικές σε εθνικό επίπεδο.

Έχουν αναληφθεί ορισμένες σημαντικές πρωτοβουλίες σχετικά με το κάπνισμα και τον έλεγχο του καπνού. Μια πρόταση νέας οδηγίας για την ενίσχυση και την ενημέρωση των μέτρων σχετικά με τον έλεγχο του καπνού εγκρίθηκε από την Επιτροπή το Νοέμβριο του 1999 [10]. Περιέχει αναθεωρημένες διατάξεις σχετικά με το περιεχόμενο της επισήμανσης των τσιγάρων και των προϊόντων, θεσπίζει ένα όριο για το περιεχόμενο σε νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα των τσιγάρων και προτείνει περιορισμούς στην περιγραφή των προϊόντων καθώς και την απαίτηση δήλωσης των πρόσθετων ουσιών στον καπνό. Το πρόγραμμα δημόσιας υγείας θα αντιμετωπίσει το κάπνισμα ως σημαντικό καθοριστικό παράγοντα της υγείας και θα παράσχει υποστήριξη για προληπτικά μέτρα στον εν λόγω τομέα.

[10] COM(1999) 594 τελικό της 16ης Νοεμβρίου 1999.

Έχει πραγματοποιηθεί προκαταρκτικό έργο σχετικά με την ποιότητα και την ασφάλεια των οργάνων και ουσιών ανθρώπινης προέλευσης. Αναπτύσσεται μια συνολική στρατηγική που θα καθορίσει τις παραμέτρους για την εκπόνηση της νομοθεσίας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 152, καθώς και σχετικά με τη χρήση των ουσιών ανθρώπινης προέλευσης σε ιατρικές συσκευές.

Έχει προχωρήσει το έργο σχετικά με το αίμα και τα παράγωγα του αίματος. Μια πρόταση οδηγίας που καθορίζει το πλαίσιο για τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας βρίσκεται σε εξέλιξη. Πραγματοποιείται επίσης έργο σχετικά με την πιθανή δημιουργία ενός κοινοτικού δικτύου αιμοεπαγρύπνησης και την προαγωγή της βέλτιστης χρήσης του αίματος και των παραγώγων του αίματος.

Στο άρθρο 152 προβλέπονται επίσης κτηνιατρικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα. Το Λευκό Βιβλίο για την ασφάλεια των τροφίμων που ενέκρινε η Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2000 [11] περιλαμβάνει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα νομοθετικών ενεργειών που στοχεύει στη θέσπιση υψηλών προτύπων ασφάλειας των τροφίμων από "το αγρόκτημα έως το τραπέζι". Περιλαμβάνει επίσης πρόταση για μια αρχή ασφάλειας τροφίμων που θα περιλάβει ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές, τη λειτουργία συστημάτων ταχείας προειδοποίησης, την επικοινωνία με καταναλωτές και τη δικτύωση με εθνικές υπηρεσίες και επιστημονικούς φορείς. Υπάρχει πεδίο εφαρμογής για σημαντικές συνεργίες με αυτές τις δραστηριότητες δυνάμει και των τριών κλάδων δράσης στο πρόγραμμα δημόσιας υγείας και ειδικότερα με τις ενέργειες στον τομέα της διατροφής.

[11] COM(1999) 719 τελικό της 12ης Ιανουαρίου 2000.

3.3. Βασικά χαρακτηριστικά του πλαισίου της δημόσιας υγείας

Προβολή και αντίδραση

Ένα κεντρικό θέμα της κοινοτικής προσέγγισης είναι η διαφάνεια. Μόνο με τον τρόπο αυτό μπορούν να ικανοποιηθούν πλήρως οι ανησυχίες και οι προσδοκίες του κοινού. Η Επιτροπή προτίθεται να συστήσει επομένως ένα ευρωπαϊκό φόρουμ υγείας ως συμβουλευτικό μηχανισμό, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι στόχοι της κοινοτικής στρατηγικής για την υγεία και ο τρόπος με τον οποίο επιδιώκονται καθίστανται σαφείς για το κοινό και ανταποκρίνονται στις ανησυχίες του. Αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ασθενών, επαγγελματιών στον τομέα της υγείας και άλλων ενδιαφερομένων μερών θα έχουν την ευκαιρία να συμβάλουν στην πολιτική για την υγεία και στον καθορισμό των προτεραιοτήτων δράσης. Το φόρουμ θα παράσχει την ευκαιρία για τη διοργάνωση διαβουλεύσεων και την παρουσίαση απόψεων σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Η Επιτροπή προτίθεται να ξεκινήσει τη διαβούλευση αργότερα εντός του έτους σχετικά με την λεπτομερή λειτουργία, οργάνωση και σύνθεση του φόρουμ.

Η Επιτροπή θα βασιστεί επίσης στα άτυπα δίκτυα, τα οποία έχουν ήδη υποστηριχθεί δυνάμει των υφιστάμενων προγραμμάτων δημόσιας υγείας, π.χ. εκείνα που ασχολούνται με την καταχώρηση του καρκίνου και τον πληθυσμιακό έλεγχο και την προαγωγή της υγείας. Τα δίκτυα αυτά θα συμπληρωθούν από νέα δίκτυα στους προσδιορισμένους τομείς προτεραιότητας, όπως η συλλογή δεδομένων, η εκτίμηση των τεχνολογιών υγείας, η πρόληψη του καπνίσματος και της χρήσης ναρκωτικών, καθώς και τα πολλά δίκτυα που υποστηρίζονται από τα κοινοτικά προγράμματα έρευνας. Θα ενισχύσει επίσης τους ευρωπαϊκούς κεντρικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας που συνδέεται με την υγεία, το οποίο πραγματοποιείται από τα κοινοτικά προγράμματα ΕΚΑ, θα αποτελέσει βασικό στοιχείο στη διαδικασία αυτή.

Συμμετοχή των κρατών μελών

Σε συμφωνία με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, οι κοινοτικές ενέργειες στον τομέα της δημόσιας υγείας πρέπει να αναληφθούν μόνο εάν ο στόχος τους μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα από την Κοινότητα. Αυτό ενισχύεται στο άρθρο 152, το οποίο αναφέρει ότι η κοινοτική δράση για τη δημόσια υγεία σέβεται πλήρως τις αρμοδιότητες των κρατών μελών σε ό,τι αφορά την οργάνωση και την παροχή υπηρεσιών υγείας και ιατρικής περίθαλψης.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ενέργειες πρέπει να στοχεύουν στην παροχή προστιθέμενης αξίας και να συμπληρώνουν το έργο των κρατών μελών. Πρέπει να αντιμετωπίζουν ζητήματα που έχουν διακρατική διάσταση, εφόσον απαιτούνται κοινές προσεγγίσεις ή εφόσον υπάρχει ανάγκη αποτελεσματικής συνεργασίας και συντονισμού. Η επίτευξη των στόχων του προγράμματος θα απαιτήσει την ενεργό συνεργασία και την πλήρη δέσμευση όλων των κρατών μελών. Πράγματι, για να εξασφαλιστεί ότι οι ενέργειες θα έχουν απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα συναφή προς τα κράτη μέλη, είναι αναγκαία η πλήρης και η ενεργός συμμετοχή τους.

Η διεθνής διάσταση

Το σχέδιο απόφασης για το νέο πρόγραμμα επιτρέπει στις συνδεδεμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, την Κύπρο, τη Μάλτα και την Τουρκία καθώς και τις χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ να συμμετέχουν. Είναι πολύ σημαντικό οι υποψήφιες χώρες να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα το ταχύτερο δυνατό έτσι ώστε να συμμετάσχουν πλήρως στην ανάπτυξη των ενεργειών που θα τις υποστηρίξουν στην αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν [12]. Επιπλέον κατά την περίοδο πριν από την εφαρμογή του προγράμματος, θα υπάρχει συνεχής επαφή με τις υποψήφιες χώρες, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η κοινοτική ευρεία στρατηγική υγείας εκφράζει τις ανάγκες και τις ανησυχίες τους κατά το δυνατόν περισσότερο.

[12] Το έγγραφο εργασίας του προσωπικού της Επιτροπής σχετικά με την υγεία και τη διεύρυνση, SEC(1999) 713 της 18ης Μαΐου 1999, τα καθορίζει λεπτομερώς.

Θα υπάρξει επίσης έμφαση στην ενίσχυση της συνεργασίας με άλλες χώρες. Θα χρησιμοποιηθούν πλήρως μηχανισμοί όπως η Ευρω-μεσογειακή εταιρική σχέση, η Υπερατλαντική ατζέντα, η Βόρεια διάσταση για τις πολιτικές της Ένωσης και η Εταιρική σχέση και συνεργασία με τη Ρωσία.

Το άρθρο 152 της συνθήκης προβλέπει τη συνεργασία με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς στον τομέα της δημόσιας υγείας. Η ΠΟΥ, που διαδραματίζει κύριο ρόλο όσον αφορά την αντιμετώπιση των απειλών για την υγεία σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι βασικός εταίρος. Η συνεργασία καλύπτει ένα φάσμα των κοινοτικών πολιτικών. Έχει επιτευχθεί πολιτική συμφωνία για την ενίσχυση των σχέσεων με την ΠΟΥ με βάση μια νέα ανταλλαγή επιστολών. Το εν λόγω έργο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο εκπόνησης.

Θα αναπτυχθούν επίσης περαιτέρω οι σχέσεις της Κοινότητας με το Συμβούλιο της Ευρώπης δυνάμει του άρθρου 303 της συνθήκης, και του ΟΟΣΑ, δυνάμει του άρθρου 304 καθώς και με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών.

4. Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΜΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η ευρεία στρατηγική στον τομέα της υγείας της Κοινότητας είναι συνεκτική, οι ενέργειες δυνάμει του πλαισίου δημόσιας υγείας πρέπει να συνδεθούν κατάλληλα με πρωτοβουλίες που συνδέονται με την υγεία σε άλλους τομείς πολιτικής.

Κατ'αρχάς, η ενιαία αγορά έχει σημαντικές συνέπειες για την υγεία και τα συστήματα υγείας. Όταν η Επιτροπή ενέκρινε τη νέα της στρατηγική για την εσωτερική αγορά της Ευρώπης στις 24 Νοεμβρίου του 1999 (COM(1999)624), η έμφαση δόθηκε στην ανάγκη για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Κοινότητα και στην ανταπόκριση στις όλο και μεγαλύτερες προσδοκίες του κοινού, το υψηλό επίπεδο της προστασίας των καταναλωτών και η κατάλληλη εφαρμογή των κανόνων θεωρούνται βασικά, εάν θέλουμε η εσωτερική αγορά να λειτουργεί σωστά. Ορισμένες ενέργειες στόχοι στα πλαίσια της στρατηγικής θα συμβάλουν τόσο στην επίτευξη του υψηλού επιπέδου προστασίας που προσδοκάται όσο και, ταυτόχρονα, στην εναρμόνιση της νομοθεσίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ελεύθερη κυκλοφορία των επαγγελματιών στον τομέα της υγείας διέπεται από νομοθεσία που ρυθμίζει την αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Η κοινοτική νομοθεσία ασχολείται επίσης με την παροχή ιατρικής περίθαλψης στην περίπτωση διαμονής σε άλλα κράτη μέλη. Η νομοθεσία που αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων και υπηρεσιών καλύπτει τα προϊόντα που συνδέονται με την υγεία, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι ιατρικές συσκευές, η ιατρική ασφάλιση καθώς και τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό.

Για να συμπληρωθούν οι κοινοτικές πολιτικές που αφορούν την παροχή άδειας, την εμπορία και την ελεύθερη κυκλοφορία των φαρμακευτικών προϊόντων, το πρόγραμμα δημόσιας υγείας θα καλύψει ζητήματα που συνδέονται με το κόστος, τη χρήση και τη σχέση του κόστους-αποδοτικότητας. Ο στόχος είναι να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στον προσδιορισμό και τη διάδοση της ορθής πρακτικής. Οι σχετικοί τομείς δράσης είναι η δημιουργία συστημάτων πληροφόρησης για υποδείγματα συνταγών και κατανάλωσης και την προώθηση της αξιολόγησης της θεραπευτικής αξίας των φαρμακευτικών προϊόντων. Θα διερευνηθούν επίσης οι τρόποι ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για θέματα όπως ο περιορισμός του κόστους, οι κατευθυντήριες γραμμές για επαγγελματίες στον τομέα της υγείας και ο έλεγχος της διαφήμισης και της προώθησης των προϊόντων. περαιτέρω επίκεντρο θα αποτελέσει η βελτίωση της ενημέρωσης σχετικά με τα διαθέσιμα φάρμακα προς το ευρύ κοινό. Το Διαδίκτυο προσφέρει μεγάλες δυνατότητες παροχής αξιόπιστων και κατανοητών πληροφοριών σχετικά με τη διασφάλιση και την προαγωγή της υγείας και σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Η πρωτοβουλία "Διάλογος με τους πολίτες" έδειξε ότι, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι διαθέσιμα μόνο σε άλλα κράτη μέλη, οι καταναλωτές είναι πρόθυμοι να προβούν σε διασυνοριακές αγορές. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να καταδεικνύει κενά στην κοινοτική νομοθεσία.

Στο πλαίσιο της προστασίας του καταναλωτή θα αναπτυχθεί έργο σχετικά με τις καταγγελίες υγείας καθώς και για τα αποκαλούμενα φαρμακευτικά προϊόντα διατροφής (nutraceuticals) [13] και τα φάρμακα που διατίθενται χωρίς συνταγή. Επιπλέον των πρωτοβουλιών που ανακοινώθηκαν στο Λευκό Βιβλίο για την ασφάλεια των τροφίμων, θα αναληφθούν συμπληρωματικές ενέργειες σχετικά με τα τρόφιμα και τη διατροφή. Η Κοινότητα μπορεί να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τη δίαιτα, σχετικά με τη διατροφική αξία των τροφίμων, τα συστατικά και τα πρόσθετα, να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να προβαίνουν σε υγιεινές επιλογές. Μπορεί επίσης να συνεργαστεί με τους παρασκευαστές για να βελτιωθεί η διατροφική αξία των επεξεργασμένων τροφίμων. Θα υπάρξει επίσης όφελος όσον αφορά τη διερεύνηση των συνδέσμων μεταξύ των συστημάτων ταχείας προειδοποίησης.

[13] Προϊόντα, όπως π.χ. τα λειτουργικά προϊόντα διατροφής, που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων υγείας, όπως π.χ. το υψηλό επίπεδο χοληστερίνης.

Στην ανακοίνωσή της σχετικά με τον Εκσυγχρονισμό και τη Βελτίωση της Κοινωνικής Προστασίας [14], η Επιτροπή πρότεινε μια στρατηγική σχετικά με τη συνεργασία και το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης που θα περιλαμβάνει επίσης εργασίες σχετικά με ορισμένα χαρακτηριστικά των συστημάτων υγείας, όπως π.χ. η επιστροφή των δαπανών υγείας μεταξύ των συστημάτων και ζητήματα που αφορούν το κόστος και τη χρηματοδότηση. Το έργο αυτό θα συμπληρώσει τις ενέργειες του προγράμματος δημόσιας υγείας επί θεμάτων που συνδέονται με τα συστήματα υγείας, όπως η σχέση κόστους-αποδοτικότητας και η καταλληλότητα των παρεμβάσεων υγείας, η ποιότητα και τα πρότυπα, οι δεσμοί μεταξύ των υπηρεσιών προαγωγής, πρόληψης, αγωγής και περίθαλψης και ο προσδιορισμός και η διάδοση της βέλτιστης πρακτικής.

[14] COM(97) 102 τελικό της 12ης Μαρτίου 1997.

Η κοινοτική πολιτική για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία έχει ιδιαίτερη σημασία για τη δημόσια υγεία και για την εξασφάλιση της επίτευξης υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας. Βασίζεται στην προληπτική προσέγγιση προς την προστασία από κινδύνους στο χώρο εργασίας, εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της υγείας θα αποτελέσουν το επίκεντρο της δράσης στο νέο πρόγραμμα. Η Επιτροπή προτίθεται να ενισχύσει τις δομές και τους μηχανισμούς αξιολόγησης της τεχνολογίας της υγείας με την υποστήριξη της συνεργασίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών προκειμένου να βελτιωθούν οι μεθοδολογίες, να προωθηθεί η από κοινού εργασία και να υποβοηθηθεί η διάδοση των αποτελεσμάτων των μελετών αποτελεσματικά. Οι νέες τεχνολογίες θα χρησιμοποιηθούν για τη συγκέντρωση και τη διάδοση επικυρωμένων πληροφοριών.

Η κοινοτική πολιτική για το περιβάλλον έχει ως άμεσο στόχο την προστασία της υγείας του ανθρώπου και βασίζεται στην αρχή της προφύλαξης. Τονίζει την προληπτική δράση, επανορθώνοντας την περιβαλλοντική βλάβη στην πηγή και το ότι ο «ρυπαίνων πληρώνει». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα ρεύμα αποτελεσματικών πολιτικών και μέτρων σχετικά με τις εκπομπές, τις πρακτικές και τις συγκεντρώσεις ουσιών και παραγόντων. Μέσω της ενσωμάτωσης των απαιτήσεων περιβαλλοντικής προστασίας σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές, όπως απαιτείται από το άρθρο 6 της συνθήκης, πρέπει να υπάρξει σημαντική συμβολή για να εξασφαλιστεί η επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας. Οι δεσμοί μεταξύ υγείας και περιβάλλοντος ενισχύονται περαιτέρω μέσω του προτεινόμενου προγράμματος και των δραστηριοτήτων που επιδιώκουν τη διεθνή συνεργασία, όπως η υπουργική διάσκεψη για την υγεία και το περιβάλλον της ΠΟΥ.

Το Πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο δράσεων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (1998- 2002) [15] περιέχει το πρόγραμμα "Ποιότητα ζωής και διαχείριση των έμβιων πόρων" [16] που έχει ισχυρό δεσμός με την πολιτική στον τομέα της υγείας. Πέντε από τις έξι βασικές ενέργειες, "Τρόφιμα", "Διατροφή και Υγεία", "Έλεγχος των λοιμωδών ασθενειών", "Το εργοστάσιο κύτταρο", "Περιβάλλον και υγεία" και "Γήρανση του πληθυσμού και μειονεξίες" στοχοθετούνται προς την κατεύθυνση ζωτικών ζητημάτων που συνδέονται με την υγεία. Επιπλέον, οι περισσότερες από τις γενικές δραστηριότητες αντιμετωπίζουν τομείς στρατηγικής σημασίας για την υγεία, π.χ. τις χρόνιες και εκφυλιστικές νόσους, τα γονιδιώματα και τις νόσους γενετικής προέλευσης, τις νευροεπιστήμες, τη δημόσια υγεία και τις υπηρεσίες υγείας, τα άτομα με ειδικές ανάγκες καθώς και τη βιοηθική. Ένα άλλο συγκεκριμένο πρόγραμμα που συμβάλλει στην υποστήριξη των δραστηριοτήτων που συνδέονται με την υγεία είναι το πρόγραμμα για το "Περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη".

[15] Απόφαση αριθ. 1999/182/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 26, 1.2.1999, σ. 1.

[16] Απόφαση αριθ. 1999/167/ΕΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 64, 12.3.1999, σ. 1.

Επιπλέον, το πρόγραμμα INCO υποστηρίζει τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της έρευνας με μεγάλο αριθμό χωρών, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και των Νέων Ανεξάρτητων Κρατών (ΝΑΚ) (INCO-Copernicus), των Μεσογειακών Εταίρων (INCO-Med) και, το κυριότερο, των αναπτυσσόμενων χωρών (INCO-Dev). Τέλος, το πρόγραμμα «Κοινωνία της πληροφορίας φιλική προς το χρήστη» [17] περιλαμβάνει εργασίες σχετικά με τα συστήματα υγείας και τη δημόσια υγεία, ιδίως σχετικά με την τηλεματική στον τομέα της υγείας.

[17] Απόφαση αριθ. 1999/168/ΕΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 64, 12.3.1999, σ. 20.

Όλα αυτά τα ερευνητικά προγράμματα δίνουν έμφαση στην εξασφάλιση του ότι τα πορίσματα των σχεδίων διαδίδονται ευρύτερα και ότι λαμβάνονται υπόψη στην ανάπτυξη πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων και ότι συμβάλλουν στο υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας.

Εντός του πλαισίου του κοινοτικού στατιστικού προγράμματος 1998-2002, το Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα (ESS) ξεκίνησε σημαντικά σχέδια στον τομέα των στατιστικών υγείας και των κοινωνικών στατιστικών, ιδίως σχετικά με την κατάσταση της υγείας, τις υπηρεσίες και τους πόρους ιατρικής περίθαλψης και τους καθοριστικούς παράγοντες της υγείας. Με βάση τις πρωτοβουλίες αυτές, θα αναπτυχθούν περαιτέρω οι στατιστικές που απαιτούνται για την πληροφόρηση για την υγεία.

Τέλος, η Κοινότητα έχει ευρύτερη δέσμευση για την υγεία ως βασική συνιστώσα στη διεύρυνσή της και στις πολιτικές της ανάπτυξης, εξωτερικών σχέσεων και εμπορίου. Οι συμφωνίες μεταξύ της Κοινότητας και τρίτων χωρών παρέχουν το πλαίσιο για την παροχή ενίσχυσης με σκοπό την αντιμετώπιση των ασθενειών στις χώρες αυτές, την υποβοήθηση για τη δημιουργία κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που έχουν ως αποτέλεσμα την καλύτερη υγεία και τη δημιουργία συστημάτων υγείας για την παροχή της περίθαλψης που χρειάζονται οι πληθυσμοί τους. Με τον τρόπο αυτό, χρησιμεύουν επίσης για να παρέχουν προστασία στους λαούς της Κοινότητας. Δυνάμει του άρθρου 177 της συνθήκης, η Κοινότητα αντιμετωπίζει τη φτώχεια στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο τομέας της υγείας είναι ιδιαίτερα σημαντικός όσον αφορά στις στρατηγικές μείωσης της φτώχειας και αποτελεί βασικό στοιχείο της συνολικής πολιτικής ανάπτυξης της Κοινότητας.

Μηχανισμοί για την εξασφάλιση ότι οι πολιτικές και οι δραστηριότητες συμβάλλουν στην προστασία της υγείας

Η ανάπτυξη δεσμών μεταξύ του πλαισίου δημόσιας υγείας και άλλων πολιτικών είναι σημαντική, αλλά δεν επαρκεί για να εξασφαλιστεί ότι η στρατηγική στον τομέα της υγείας της Κοινότητας είναι πλήρως συνεκτική με τους πρωτεύοντες στόχους άλλων πολιτικών. Είναι επίσης ουσιώδες ότι όλες οι δραστηριότητες της Κοινότητας που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία συμβάλλουν στη συνολική στρατηγική. Από την άποψη αυτή υπάρχουν δύο σημαντικοί περιορισμοί όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο έχουν αντιμετωπιστεί έως σήμερα τα ζητήματα υγείας σε κοινοτικό επίπεδο:

* πρώτον, δεν εξετάζεται πάντα πλήρως ο πιθανός αντίκτυπος στην υγεία των μεμονωμένων πρωτοβουλιών πολιτικής άλλων από εκείνες που συνδέονται άμεσα με την υγεία,

* δεύτερον, οι διάφορες δραστηριότητες που συνδέονται με την υγεία δεν συνδέονται πάντα κατάλληλα και δεν προωθούνται κατά πλήρως συνεκτικό τρόπο.

Αυτές οι δύο αδυναμίες πρέπει να αντιμετωπιστούν. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εισάγονται διάφορα μέσα προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι δίνεται το κατάλληλο βάρος στην υγεία στα πλαίσια της ανάπτυξης και της υλοποίησης των κοινοτικών πολιτικών και ενεργειών.

Πρώτον, από το 2001, οι προτάσεις με ιδιαίτερη σημασία για την υγεία θα περιλαμβάνουν μια επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι απαιτήσεις της υγείας, συνήθως με τη συμπερίληψη μιας δήλωσης στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης. Ο στόχος είναι να δειχθεί σαφώς ο τρόπος και ο λόγος για τα οποία ελήφθησαν υπόψη οι προβληματισμοί για την υγεία και ο αναμενόμενος αντίκτυπος στην υγεία.

Δεύτερον, στα πλαίσια του προγράμματος δημόσιας υγείας το ύψιστο καθήκον θα είναι να αναπτυχθούν κριτήρια και μεθοδολογίες, όπως π.χ. κατευθυντήριες γραμμές για την εκτίμηση και κατάλογοι ελέγχου, για την αξιολόγηση των προτάσεων πολιτικής και την υλοποίησή τους. Επιπλέον, ορισμένες κοινοτικές ενέργειες ή πολιτικές θα μπορούσαν να διαχωριστούν για μια ενδελεχή αξιολόγηση αντικτύπου. Ο στόχος είναι η έναρξη δοκιμαστικών σχεδίων στον τομέα αυτό που θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν ζητήματα που συνδέονται με την υλοποίηση των κοινοτικών πολιτικών στα κράτη μέλη. Τρίτον, το πρόγραμμα δημόσιας υγείας περιλαμβάνει πρόβλεψη για την ανάληψη κοινών ενεργειών σε συνεργασία με άλλα κοινοτικά προγράμματα και οργανισμούς, που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη διακλαδικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των σημαντικών παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία.

Τέλος, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ενισχυθούν οι μηχανισμοί που εξασφαλίζουν ότι οι δραστηριότητες που συνδέονται με την υγεία συντονίζονται κατάλληλα.

Αυτές οι νέες ενέργειες θα επιτρέψουν στην Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η στρατηγική της για την υγεία είναι συνεπής και συνεκτική. Όμως, καθώς τα κράτη μέλη δεσμεύονται εξίσου από την υποχρέωση της συνθήκης, η υλοποίησή της απαιτεί κοινή προσπάθεια, εάν θέλουμε να επιτύχει.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι άνθρωποι στην Ευρώπη έχουν μεγάλες προσδοκίες ότι η δημόσια πολιτική θα προαγάγει και θα προστατέψει την υγεία. Η προσδοκία αυτή συνδέεται με το πλήρες φάσμα των πολιτικών και όχι μόνο με τα μέτρα που έχουν μια άμεση διάσταση υγείας. Η παρούσα ανακοίνωση δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινοτικές πολιτικές ανταποκρίνονται ενεργητικά στο στόχο της εξασφάλισης υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας. Αυτό με τη σειρά του θα εξασφαλίσει ότι οι άνθρωποι μπορούν να είναι βέβαιοι ότι σε ένα βασικό μέλημα -την υγεία τους- αποδίδεται ύψιστη προτεραιότητα στα πλαίσια της συνεχιζόμενης διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Το νέο πλαίσιο δημόσιας υγείας, με επίκεντρο ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δράσης, αντιπροσωπεύει μια μείζονα δέσμευση και καταδεικνύει ότι η Επιτροπή τοποθετεί τη δημόσια υγεία στις πρώτες θέσεις των κοινοτικών προγραμμάτων πολιτικής.

Η Επιτροπή θα προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για να αναπτύξει την ευρεία στρατηγική της για τη δημόσια υγεία κατά τα επόμενα έτη κατά μακρόπνοο και καινοτόμο τρόπο. Η Επιτροπή ευελπιστεί ότι τα λοιπά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη θα συμμετάσχουν στην ανάληψη του ζωτικού έργου της προστασίας και της βελτίωσης της υγείας του πληθυσμού. Η αξιοπιστία του ευρωπαϊκού σχεδίου θα υπονομευτεί, εάν δεν συνεργαστούμε προς την κατεύθυνση της επίτευξής του.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Τα σημαντικότερα άρθρα της συνθήκης που αφορούν την προστασία της υγείας

Άρθρα 43 - 48 (Δικαίωμα εγκατάστασης, που καλύπτει μεταξύ άλλων τους γιατρούς και άλλους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας).

Άρθρα 49 και 50 (Υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών και άλλων υπηρεσιών υγείας).

Άρθρο 71 (Ασφάλεια μεταφορών).

Άρθρο 95 (Προσέγγιση των νόμων, που περιλαμβάνει την ασφάλεια των τροφίμων, τον καπνό, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τις ιατρικές συσκευές, τις χημικές και άλλες επικίνδυνες ουσίες, τις εφαρμογές της βιοτεχνολογίας).

Άρθρα 131-133 (Κοινή Εμπορική Πολιτική, π.χ. για τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά προϊόντα).

Άρθρο 137 (Κοινωνική ασφάλιση και κοινωνική προστασία των εργαζομένων).

Άρθρο 149 (Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ανταλλαγών στον τομέα της υγείας).

Άρθρα 158 και 161 (Οικονομική και κοινωνική συνοχή, δηλ. τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής που υποστηρίζουν μεταξύ άλλων σχέδια που συνδέονται με την υγεία).

Άρθρα 163-173 (Έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, που περιλαμβάνει τον τομέα της υγείας).

Άρθρο 177 (Συνεργασία για την ανάπτυξη συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης).

Άρθρα 300 και 302 (Σύναψη συμφωνιών με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών για τον τομέα της υγείας και ζητήματα που συνδέονται με την υγεία).

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Ενέργειες δυνάμει του πλαισίου δημόσιας υγείας του 1993

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για την προαγωγή, ενημέρωση, διαπαιδαγώγηση και κατάρτιση σε θέματα υγείας [18].

[18] Απόφαση αριθ. 645/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 95, 16.4.1996, σ. 1.

Το σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση του καρκίνου [19].

[19] Απόφαση αριθ. 646/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 95, 16.4.1996, σ. 9.

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης σχετικά με την πρόληψη του AIDS και ορισμένων άλλων μεταδοτικών νόσων [20].

[20] Απόφαση αριθ. 647/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 95, 16.4.1996, σ. 16.

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για την πρόληψη της τοξικομανίας [21].

[21] Απόφαση αριθ. 102/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 19, 22.1.1997, σ. 25.

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης σχετικά με την παρακολούθηση της υγείας [22].

[22] Απόφαση αριθ. 1400/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 193, 22.7.1997, σ. 1.

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης σχετικά με την πρόληψη των τραυματισμών [23].

[23] Απόφαση αριθ. 372/1999/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 46, 20.2.1999, σ. 1.

Το πρόγραμμα κοινοτικής δράσης, όσον αφορά τις σπάνιες ασθένειες [24], και

[24] Απόφαση αριθ. 1295/1999/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 155, 22.6.1999, σ. 1.

Το πρόγραμμα κοινοτικής δράσης, όσον αφορά τις ασθένειες που σχετίζονται με τη ρύπανση [25].

[25] Απόφαση αριθ. 1296/1999/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 155, 22.6.1999, σ. 7.

Άλλες δραστηριότητες

Μια στρατηγική για την καταπολέμηση της κατανάλωσης καπνού [26], μια οδηγία για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών όσον αφορά τη διαφήμιση και τη χορηγία υπέρ των προϊόντων καπνού [27]. μια έκθεση για την πρόληψη του καπνίσματος [28] και μια πρόταση οδηγίας σχετικά με τα προϊόντα καπνού [29].

[26] Ανακοίνωση της Επιτροπής επί του σημερινού και του προτεινόμενου ρόλου της Κοινότητας για την καταπολέμηση της κατανάλωσης καπνού, COM(96) 609 τελικό της 18ης Δεκεμβρίου 1996.

[27] Οδηγία 98/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 213, 20.7.1998, σ. 8.

[28] COM(1999) 407 της 8ης Σεπτεμβρίου 1999.

[29] COM(1999) 594 τελικό της 16ης Νοεμβρίου 1999.

Μια στρατηγική για την ασφάλεια των μεταγγίσεων και την αυτάρκεια σε αίμα [30] και η σύσταση του Συμβουλίου για την καταλληλότητα των δοτών αίματος και πλάσματος και τον έλεγχο της αιμοδοσίας [31].

[30] COM(94) 652 τελικό της 21ης Δεκεμβρίου 1994.

[31] ΕΕ L 203, 21.7.1998, σ. 14.

Εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση της υγείας στην Κοινότητα [32] και σχετικά με την ενσωμάτωση των απαιτήσεων για την προστασία της υγείας στις κοινοτικές πολιτικές [33].

[32] COM(95) 357 τελικό της 19ης Σεπτεμβρίου 1995 και COM(97) 224 τελικό της 22ας Μαΐου 1997.

[33] COM(95) 196 τελικό της 29ης Μαΐου 1995, COM(96) 407 τελικό της 4ης Σεπτεμβρίου 1996, COM(1998) 34 τελικό της 27ης Ιανουαρίου 1998 και COM(1999) 587 τελικό της 16ης Νοεμβρίου 1999.

Έγγραφα εργασίας του προσωπικού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την επιδημιολογία και την παρακολούθηση της νόσου Creutzfeldt-Jakob και άλλων μεταδοτικών σπογγωδών εγκεφαλοπαθειών.

Ένα κοινοτικό δίκτυο επιδημιολογικής παρακολούθησης και ελέγχου των μεταδοτικών ασθενειών στην Κοινότητα [34], και

[34] Απόφαση αριθ. 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ΕΕ L 268, 3.10.1998, σ. 1.

Σύσταση του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 1999, περί του περιορισμού της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (0 Hz to 300 GHz) [35].

[35] Σύσταση του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 1999, ΕΕ L 199, 30.7.1999, σ. 59.