ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ - Προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πολιτική για τις επιχειρήσεις στα πλαίσια της οικονομίας της γνώσης

(υποβληθείσες από την Επιτροπή)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πολιτική για τις επιχειρήσεις στα πλαίσια της οικονομίας της γνώσης

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια σημαντική πρόκληση που απορρέει από την παγκοσμιοποίηση και τη νέα οικονομία της γνώσης. Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβώνας, κατά το οποίο η Ένωση έθεσε ως νέο στρατηγικό στόχο της για την επόμενη δεκαετία να καταστεί η ανταγωνιστικότερη και πιο δυναμική οικονομία της γνώσης παγκοσμίως, ικανή για αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις απασχόλησης καθώς και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή.

Ο εν λόγω στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος και της καινοτομίας στην Ευρώπη. Οι θέσεις απασχόλησης στη νέα οικονομία θα δημιουργηθούν κυρίως από δραστήριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόσο στα πλαίσια του ηλεκτρονικού εμπορίου όσο και σε πιο παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας και, κυρίως, στον τομέα παροχής υπηρεσιών. Ο αντίκτυπος του Διαδικτύου και του ηλεκτρονικού εμπορίου θα γίνει αισθητός σε όλους τους τομείς.

Εν όψει των ανωτέρω, απαιτείται μια συστηματική προσέγγιση για την προαγωγή του επιχειρηματικού πνεύματος στη νέα οικονομία. Αφενός, πρέπει να ενθαρρυνθεί η ανάληψη κινδύνων και η επιχειρηματικότητα. Αφετέρου, πρέπει να δημιουργηθεί ένα δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον στα πλαίσια του οποίου να είναι δυνατή η ίδρυση και ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων, μέσω της στήριξης με κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου καθώς και με μια αποτελεσματική πολιτική καινοτομίας και έρευνας. Εξάλλου, πρέπει να διασφαλισθεί η ουσιαστική πρόσβαση των επιχειρήσεών μας τόσο στις εσωτερικές όσο και στις παγκόσμιες αγορές, για τη διάθεση των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών τους.

Στην παρούσα ανακοίνωση επισημαίνονται οι προκλήσεις της πολιτικής στον τομέα των επιχειρήσεων κατά την επόμενη πενταετία. Με την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, η ΕΕ θα επιτύχει αυτό που ο Πρόεδρος Πρόντι, στην ανακοίνωσή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας, χαρακτήρισε ως Ευρώπη των Επιχειρήσεων. Επίσης, στην παρούσα ανακοίνωση παρατίθεται το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα 2001-2005, στο οποίο καθορίζεται ένα πλαίσιο δράσεων για τη στήριξη των ανωτέρω στόχων.

Μια επιτυχής πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων είναι καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης. Με βάση τη νέα ανοικτή μέθοδο συνεργασίας, που θεσπίσθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα αποκτούν συντονιστικό ρόλο μέσω της χρήσης της μεθοδολογίας συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων καθώς και της ουσιαστικής παρακολούθησης της προόδου για τη διασφάλιση ενός συνεκτικότερου στρατηγικού προσανατολισμού. Σύμφωνα με τις αρχές που εκτίθενται στην παρούσα ανακοίνωση, η Επιτροπή θα καθορίσει δείκτες και θα προτείνει πιο συγκεκριμένους στόχους και ημερομηνίες κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2000, στα πλαίσια της προσεχούς δράσης συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων.

Οι διάφορες προαναφερθείσες δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων καθώς και στην προαγωγή του επιχειρηματικού πνεύματος πρέπει να εντάσσονται στη συντονιστική διαδικασία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ειδικότερα, οι εν λόγω δράσεις πρέπει να συμφωνούν με τις προτεραιότητες που καθορίζονται στους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών, οι οποίοι διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο όσον αφορά το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών μεταξύ των κρατών μελών.

Η παρούσα ανακοίνωση εντάσσεται στα πλαίσια των γενικότερων δεσμεύσεων της Επιτροπής για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης και σχετίζεται, ειδικότερα, με τέσσερις άλλες συναφείς πρωτοβουλίες της Επιτροπής που θα αναληφθούν προσεχώς:

- το ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης eEurope (μέχρι τον Ιούνιο 2000).

- η δράση συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων όσον αφορά το επιχειρηματικό πνεύμα και την καινοτομία, που θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2000, ενώ τα πρώτα αποτελέσματα θα δημοσιοποιηθούν το Δεκέμβριο του 2000.

- ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Μικρών Επιχειρήσεων, που θα εγκριθεί μέχρι τον Ιούνιο 2000, και

- μια αναθεώρηση των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ με στόχο τον αναπροσανατολισμό της κοινοτικής χρηματοδότησης νεοϊδρυόμενων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και άλλων πρωτοβουλιών επιχειρηματικού κινδύνου.

2. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2.1. Το επιχειρηματικό πνεύμα αποτελεί παράγοντα αποφασιστικής σημασίας για τη νέα οικονομία

Η Ευρώπη των Επιχειρήσεων απαιτεί ριζική μεταβολή της παιδείας μας και της συμπεριφοράς μας όσον αφορά την επιχειρηματικότητα.

Η Ευρώπη οφείλει να αναθεωρήσει τη στάση της απέναντι στην ανάληψη κινδύνου, την ανταμοιβή και την αποτυχία. Συνεπώς, η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων πρέπει να ενθαρρύνει την ανταμοιβή των αναλαμβανόμενων πρωτοβουλιών που ενέχουν κινδύνους. Η Ευρώπη συχνά διστάζει να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στους επιχειρηματίες που αποτυγχάνουν. Η πολιτική για τις επιχειρήσεις θα εξετάσει τις συνθήκες υπό τις οποίες η αποτυχία θα μπορούσε να προσλαμβάνει μια λιγότερο αρνητική συνυποδήλωση και θα ήταν αποδεκτή μια δεύτερη προσπάθεια. Θα ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν την πτωχευτική νομοθεσία τους προκειμένου να προβλεφθούν κίνητρα για την ανάληψη κινδύνου.

Η εκπαίδευση για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα που συμβάλλει προς μια δυναμικότερη επιχειρηματική παράδοση. Οι γενικές γνώσεις σχετικά με τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα πρέπει να διδάσκονται με τον κατάλληλο τρόπο τόσο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια όσο και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων θα στοχεύσει στην ένταξη ειδικών μαθημάτων και προγραμμάτων για τις επιχειρήσεις και το εμπόριο στα εκπαιδευτικά προγράμματα της δευτεροβάθμιας καθώς και της ανωτέρας και ανωτάτης εκπαίδευσης, ως ουσιαστικό τμήμα τους. Ένας επιστήμονας ή ένας μηχανικός πρέπει να μπορεί να καταστρώνει ένα επιχειρηματικό σχέδιο με την ίδια ευχέρεια με την οποία πραγματοποιεί ένα επιστημονικό πείραμα ή συντάσσει ένα θεωρητικό άρθρο. Η εκπαίδευση για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας παράδοσης όσον αφορά την εξυπηρέτηση των πελατών.

Η αύξηση του ρυθμού ίδρυσης νέων επιχειρήσεων και η βελτίωση των πιθανοτήτων επιβίωσης και ανάπτυξης των νέων επιχειρήσεων αποτελεί σημαντικό στόχο. Για την αύξηση του αριθμού των επιχειρηματιών, η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων θα έχει ως στόχο την άνοδο του ποσοστού των επιχειρήσεων που ιδρύονται από γυναίκες, νέους και ανέργους καθώς και την ενθάρρυνση της δημιουργίας δικτύων και προσανατολισμού των καταναλωτών. Επίσης, θα αναλύσει και θα προωθήσει νέες μορφές επιχειρηματικότητας.

Οι επιχειρηματίες έχουν ανάγκη από κεφάλαια προκειμένου να μπορούν να υλοποιούν τα σχέδιά τους. Η χρηματοδότηση των ΜΜΕ σε μετοχικό κεφάλαιο εξακολουθεί να παραμένει ελάχιστα διαδεδομένη στην Ευρώπη. Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων θα προωθήσει την καλύτερη πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση και θα ενθαρρύνει καινοτόμες προσεγγίσεις. Θα αντιμετωπίσει τις εμπορικές αποτυχίες με την παροχή κεφαλαίων εκκίνησης και αρχικής φάσης και μικροδανείων. Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων θα εστιασθεί στη βελτίωση των αδυναμιών του χρηματοδοτικού κύκλου ώστε να ισχυροποιηθεί η όλη διαδικασία. Μια παράλληλη αναθεώρηση των κοινοτικών χρηματοδοτικών μέσων θα επιτρέψει την αξιολόγηση της συμβολής των τελευταίων στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Θα εξετασθεί επίσης η εμπειρία των ΗΠΑ σχετικά με τα κεφάλαια εκκίνησης και αρχικής φάσης καθώς και την εισαγωγή στο χρηματιστήριο, προκειμένου να καθορισθούν σημεία αναφοράς για την επισήμανση των ανεπαρκειών που υφίστανται στην Ευρώπη όσον αφορά την ίδρυση και ανάπτυξη βιώσιμων καινοτόμων επιχειρήσεων και, κατά συνέπεια, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

2.2. Προαγωγή ενός καινοτόμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος

Η καινοτομία αποτελεί μια αποφασιστικής σημασίας διαδικασία στα πλαίσια της σύγχρονης οικονομίας της γνώσης. Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων θα ερευνήσει όλα τα στοιχεία που μπορούν να ευνοήσουν τη δημιουργία και ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων, κυρίως ΜΜΕ, οι οποίες συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στην προσπάθειά τους να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις. Θα επιδιώξει επίσης τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στις νέες τεχνολογίες και θα ερευνήσει τις συνθήκες που μπορούν να ευνοήσουν τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καθώς και τα παράγωγα έργα. Η εν λόγω πολιτική θα ευνοήσει το πνεύμα καινοτομίας και έρευνας στην οικονομία και την κοινωνία, θεσπίζοντας ένα πλαίσιο που θα προωθήσει την καινοτομία και θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη σύνδεσή της με την έρευνα. Η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας που θα ευνοήσει την καλύτερη διαδικτύωση των υφισταμένων κέντρων αριστείας, τη στενότερη συνεργασία μεταξύ εθνικής και ευρωπαϊκής έρευνας, τη μεγαλύτερη κινητικότητα των ερευνητών καθώς και μια ευρωπαϊκή διάσταση στις επιστημονικές σταδιοδρομίες, θα βοηθήσει στην επιτυχή αντιμετώπιση των ανωτέρω προκλήσεων.

Η Επιτροπή θα καταβάλει προσπάθειες για την επισήμανση και την εξάλειψη των εμποδίων όσον αφορά την καινοτομία και την αλλαγή. Παραδείγματος χάριν, η κατάλληλη προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι καθοριστική για τη διασφάλιση ενός κλίματος που θα συμβάλει στην καινοτομία, στη δημιουργικότητα και στις επενδύσεις. Οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς στον εν λόγω τομέα πρέπει να ενθαρρύνουν τη δημιουργία ενός ευνοϊκού για τον ανταγωνισμό περιβάλλοντος, επιτυγχάνοντας παράλληλα μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών. Η έγκριση του κοινοτικού διπλώματος ευρεσιτεχνίας και άλλων μέσων, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Λισσαβώνας, είναι επιβεβλημένη.

Ένα άλλο εμπόδιο στην καινοτομία και την αλλαγή είναι η έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων, όπως οι μηχανικοί πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Tο γεγονός αυτό ενδέχεται να παρεμποδίσει τη δημιουργία και ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων. Η μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης για την αντιμετώπιση της εν λόγω κατάστασης αποτελεί στόχο της πολιτικής στον τομέα των επιχειρήσεων.

2.3. Προώθηση νέων επιχειρηματικών προτύπων στην ηλεκτρονική οικονομία

Η πλήρης αξιοποίηση του ηλεκτρονικού δυναμικού της Ευρώπης καθορίσθηκε ως πρωταρχικός στόχος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας. Η επιτυχία του εν λόγω εγχειρήματος εξαρτάται από τη δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και του Διαδικτύου, με την προσέλκυση πολύ περισσότερων επιχειρήσεων και νοικοκυριών στο Διαδίκτυο χάρη σε ταχείες συνδέσεις, ώστε η Ένωση να μπορέσει να προφθάσει τους ανταγωνιστές της. Η νέα οικονομία θα μεταβάλει ριζικά την αγορά εργασίας, επηρεάζοντας τη ροή νέων ιδεών προς τις επιχειρήσεις, καθώς και τη διαχείριση των τελευταίων, την οργάνωσή τους και τις σχετικές διαδικασίες.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο αφορά κυρίως τις ηλεκτρονικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, δηλαδή το ηλεκτρονικό εμπόριο από επιχείρηση σε επιχείρηση, το οποίο σήμερα αποτελεί το 85% του συνολικού ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη και αναμένεται ότι θα επηρεάσει ριζικά όλους τους τομείς της οικονομίας, ακόμη και τους παραδοσιακούς.

Είναι βέβαιο ότι στο ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών θα υπάρξουν εξελίξεις. Ωστόσο, η πραγματική επανάσταση θα σημειωθεί στο ηλεκτρονικό εμπόριο από επιχείρηση σε επιχείρηση και θα επηρεάσει το σύνολο της αλυσίδας εφοδιασμού, περιλαμβανομένων των υπεργολαβιών, των προμηθειών, της ανάπτυξης προϊόντων, της εμπορίας, της διοικητικής μέριμνας και της διανομής. Δηλαδή, ο αντίκτυπος των ηλεκτρονικών συναλλαγών δεν περιορίζεται στις "επιχειρήσεις του Διαδικτύου", αλλά απαιτεί την υιοθέτηση νέων επιχειρηματικών προτύπων από κάθε μεμονωμένη επιχείρηση.

Στην Ευρώπη εν γένει οι ΜΜΕ εξακολουθούν να εμφανίζονται υπερβολικά διστακτικές όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο. Για το λόγο αυτό, είναι αναγκαίο να παρασχεθούν οι δυνατότητες και να ενθαρρυνθούν οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ με σκοπό την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων μπορεί να ενθαρρύνει την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών καθώς και την καθιέρωση σε ευρεία κλίμακα των επιτυχημένων επιχειρηματικών προτύπων.

2.4. Αξιοποιώντας ακόμη περισσότερο τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς

Το βασικό μέσο για τη διασφάλιση της ευρείας πρόσβασης των επιχειρήσεων στις αγορές είναι η Εσωτερική Αγορά, μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ΕΕ. Τα αποτελέσματά της έχουν επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια αγορά.

Ωστόσο, παρόλη την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά κατά την τελευταία δεκαπενταετία, εξακολουθούν να υφίστανται υπερβολικά πολλά εμπόδια και περιττές δαπάνες που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά. Επίσης, πρέπει να γίνουν ακόμη βήματα προόδου σε τομείς όπως το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια, οι μεταφορές και οι ταχυδρομικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τις επισημάνσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβώνας.

Στη στρατηγική για την εσωτερική αγορά της Ευρώπης καθορίζονται οι απαιτούμενες δράσεις. Η εν λόγω στρατηγική αναθεωρείται ετησίως προκειμένου να διασφαλισθεί η συνεχής πρόοδος. Κατά την πρώτη αναθεώρηση θα εξετασθούν τα θέματα που επισημάνθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και αφορούν π.χ. την ανάπτυξη των απευθείας (on-line) προμηθειών, οι οποίες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την άνθηση του ευρωπαϊκού ηλεκτρονικού εμπορίου και την αύξηση των δημιουργούμενων θέσεων απασχόλησης.

2.5. Περιορισμός της γραφειοκρατίας

Μια άλλη πρόκληση είναι ο περιορισμός της γραφειοκρατίας. Τούτο σημαίνει ότι τόσο οι υφιστάμενες όσο και οι μελλοντικές κανονιστικές ρυθμίσεις πρέπει να καταστούν όσο το δυνατόν απλούστερες και λιγότερο επαχθείς, επιτυγχάνοντας ωστόσο παράλληλα τους στόχους δημοσίου συμφέροντος. Στην ουσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει την αρχή "προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις" για την αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων. Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις σημαίνει ότι μια κανονιστική ρύθμιση που είναι ορθή για τις μικρές επιχειρήσεις μπορεί να εφαρμοσθεί σε όλες τις επιχειρήσεις, ενώ το αντίθετο δεν ισχύει.

Ό,τι ισχύει για την ΕΕ, ισχύει επίσης και για τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οφείλει να διασφαλίσει ότι οι κανονιστικές ρυθμίσεις της ΕΕ πληρούν αυστηρά πρότυπα. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο.

Απαιτείται πλέον να υιοθετηθεί μια ριζική προσέγγιση. Το σύνολο του κοινοτικού κεκτημένου πρέπει να αξιολογηθεί βάσει της αποκτηθείσας εμπειρίας. Για να γίνει αυτό, η περίοδος των πέντε ετών αποτελεί ένα φιλόδοξο μεν αλλά ρεαλιστικό χρονικό διάστημα.

Σε περίπτωση που θα προτείνονται νέα μέτρα, αυτά θα υπόκεινται σε βελτιωμένη αξιολόγηση του επιχειρηματικού αντικτύπου. Αυτό που έλειπε από την Επιτροπή κατά το παρελθόν δεν ήταν η πρόθεση αλλά η πυγμή. Στις ΗΠΑ, το Γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου έχει την εξουσία να παρεμβαίνει στη νομοθετική διαδικασία και να εμμένει για τη διεξαγωγή ανάλυσης κόστους-οφέλους. Η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η αξιολόγηση του επιχειρηματικού αντικτύπου να αποκτήσει συγκεκριμένη επιρροή στη νομοθεσία μέσω του ελέγχου της τελευταίας στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο.

Η Επιτροπή θα μεριμνήσει ώστε οι νομοθετικές προτάσεις να μπορούν να εγκρίνονται μόνο εφόσον έχει αξιολογηθεί καταλλήλως ο επιχειρηματικός αντίκτυπος πριν από την υποβολή της πρότασης.

2.6. Νέες μέθοδοι συντονισμού: συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων, παρακολούθηση και συντονισμένες δράσεις

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας αναγνώρισε τη συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων ως βασικό στοιχείο της νέας ανοικτής μεθόδου συντονισμού και κάλεσε το Συμβούλιο και την Επιτροπή να μεριμνήσουν για την έναρξη, μέχρι τον Ιούνιο του 2000, μιας ευρύτερης δράσης συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων, της οποίας τα πρώτα αποτελέσματα πρέπει να γνωστοποιηθούν μέχρι το Δεκέμβριο του 2000.

Η συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων, η διερευνητική αναθεώρηση, τα σεμινάρια και οι διασκέψεις αποτελούν μεθόδους που αποσκοπούν στην επισήμανση και ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Σύμφωνα με αίτημα του Συμβουλίου, η Επιτροπή θα ολοκληρώσει τις εργασίες της όσον αφορά τις ορθές πρακτικές. Στον τομέα των επιχειρήσεων, οι εργασίες θα τιτλοφορούνται "Διαδικασία BEST" και θα συντονίζονται με τη συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων και άλλες δραστηριότητες ορθών πρακτικών σε συναφείς τομείς πολιτικής, όπως η έρευνα, η εκπαίδευση, το περιβάλλον, η επαγγελματική κατάρτιση καθώς και η οικονομική πολιτική και πολιτική απασχόλησης.

Η διαδικασία BEST θα έχει ως στόχους:

- την επισήμανση διαφόρων προβλημάτων μέσω της χρήσης πινάκων επιδόσεων καθώς και της Έκθεσης για την ανταγωνιστικότητα.

- την συμμετοχή των κρατών μελών και άλλων ενδιαφερομένων. Με το Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις, που εξαγγέλθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της Λισσαβώνας και πρόκειται να εγκριθεί τον Ιούνιο του 2000, αναμένεται ότι θα διασφαλισθεί ουσιαστική στήριξη στις περιπτώσεις στις οποίες τα αποτελέσματα προβλέπεται ότι θα είναι σημαντικά για τις ΜΜΕ.

- την κατάλληλη χρήση της συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων, της διερευνητικής αναθεώρησης καθώς και άλλων συντονισμένων δράσεων για την επισήμανση και ανταλλαγή ορθών πρακτικών.

- την υποβολή έκθεσης προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με τα αποτελέσματα.

- τον έλεγχο και την παρακολούθηση των διαφόρων συστάσεων, για την επίτευξη ουσιαστικής προόδου.

Η συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων υπερβαίνει τα όρια της συνήθους ανάλυσης της ανταγωνιστικότητας. Ενώ με τον παραδοσιακό τρόπο ανάλυσης είναι δυνατό να επισημανθούν κενά στην απόδοση, η συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων εστιάζεται στα αίτια ύπαρξης των εν λόγω διαφορών επίδοσης. Έτσι, λοιπόν, επισημαίνεται η διαδικασία που οδηγεί σε καλύτερες επιδόσεις και παρέχεται ένα περιβάλλον στο οποίο μπορούν να εφαρμόζονται νέες πρακτικές και να αξιολογείται η επιτυχία τους.

Επίκειται η έναρξη λειτουργίας ενός προγράμματος για τη συγκριτική αξιολόγηση της επίδοσης των πολιτικών των κρατών μελών όσον αφορά την επιχειρηματική δραστηριότητα, την καινοτομία και την πρόσβαση στις αγορές, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών-πλαισίων για τις επιχειρήσεις. Άλλες δράσεις θα έχουν ως αντικείμενο τη διασύνδεση της βιομηχανίας με την έρευνα καθώς και τις δεξιότητες που πρέπει να διαθέτει η βιομηχανία στα πλαίσια της κοινωνίας της πληροφορίας. Ήδη καταστρώνεται ένα σχέδιο για την επισήμανση και υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών καινοτομίας, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Με το εν λόγω σχέδιο θα καθορισθούν πίνακες επιδόσεων, αξιολογήσεις από ομοτίμους και δράσεις συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων, καθώς και ένα πλαίσιο συνεργασίας με τους αρμόδιους των κρατών μελών για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Το σχέδιο θα έχει ως στόχο τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων, την προστασία της τεχνολογίας και την ενθάρρυνση της μεταφοράς τεχνολογίας.

Οι συντονισμένες δράσεις παρέχουν ένα πρακτικό, ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο συνεργασίας της Επιτροπής και των κρατών μελών με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Με την εν λόγω διαδικασία παρέχεται ακολούθως ένα γενικό πλαίσιο για τη θέσπιση συναινετικών σημείων αναφοράς. Εκτός από την αξιοποίηση των παρελθουσών δράσεων για τη βελτίωση του κανονιστικού περιβάλλοντος όσον αφορά τις νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις και τις υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, οι συντονισμένες δράσεις θα προσανατολισθούν σε νέους τομείς όπως η εκπαίδευση για την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος.

Η συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων και οι συντονισμένες δράσεις αποτελούν δύο αλληλεξαρτώμενες μεθόδους που συμβάλλουν στην επίτευξη ουσιαστικής προόδου όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, ενώ παράλληλα θα χρησιμεύσουν ως βάσεις για τη δραστηριότητα την οποία θα αναπτύξει προσεχώς η Επιτροπή στον τομέα της πολιτικής για τις επιχειρήσεις.

2.7. Περίληψη

Η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων πρέπει να καλύψει σφαιρικά το επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να παράσχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, τη νομική τους μορφή, τον τομέα ή τον τόπο εγκατάστασής τους, να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν κατά τρόπο σύμφωνο με το γενικότερο στόχο της ΕΕ για αειφόρο ανάπτυξη. Στην Ευρώπη των Επιχειρήσεων, οποιοσδήποτε διαθέτει μια εμπορικά βιώσιμη ιδέα, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να την υλοποιήσει με τη συνδρομή της βέλτιστης έρευνας και τεχνολογίας και στη συνέχεια να τη διαθέσει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στην κατάλληλη αγορά.

3. Πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα 2001-2005

3.1. Εισαγωγή

Η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που αφορούν την πολιτική για τις επιχειρήσεις στην οικονομία της γνώσης, αν θέλει να επιτύχει τη δημιουργία της Ευρώπης των Επιχειρήσεων έως το έτος 2005. Οι βασικότεροι στόχοι της πολιτικής στον τομέα των επιχειρήσεων εκτέθηκαν ανωτέρω.

Το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα αποτελεί ένα σημαντικότατο μέσο για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων κατά την επόμενη πενταετία. Οι δραστηριότητες που θα αναληφθούν στα πλαίσια του προγράμματος θα εστιάσουν την προσοχή τους κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες θα διαδραματίσουν κυρίαρχο ρόλο όσον αφορά την επίτευξη της Ευρώπης των Επιχειρήσεων.

Βάσει της ανάλυσης των αναγκών των επιχειρήσεων καθώς και των συζητήσεων με τα κράτη μέλη και την επιχειρηματική κοινότητα, η Επιτροπή καθόρισε πέντε στόχους για το πολυετές πρόγραμμα, μέσω των οποίων οι γενικοί στόχοι της πολιτικής για τις επιχειρήσεις μετουσιώνονται σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δραστηριότητας προσαρμοσμένο στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η ανάπτυξη πολιτικής, η θέσπιση χρηματοδοτικών μέσων και η παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης και στήριξης θα αποτελέσουν τις βασικές δραστηριότητες στα πλαίσια του πολυετούς προγράμματος για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα. Η ανάπτυξη πολιτικής θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια της νέας διαδικασίας BEST (συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων, συντονισμένες δράσεις, διερευνητική αναθεώρηση, σεμινάρια, διασκέψεις, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών), όπως αυτή περιγράφεται στο Παράρτημα 1. Εξάλλου, προβλέπεται η παροχή στήριξης μέσω στατιστικών εργασιών και ανάλυσης (για τον καθορισμό δεικτών και την ενίσχυση της ανάπτυξης πολιτικής), μελετών καθώς και εκθέσεων (περιλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις ΜΜΕ).

Το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα (2001-2005) θα αξιοποιήσει την εμπειρία που αποκτήθηκε από το τρίτο πολυετές πρόγραμμα για τις ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1997-2000) [1] καθώς και την εξωτερική αξιολόγηση η οποία διεξήχθη για το εν λόγω πρόγραμμα. Γενικότερος στόχος του προγράμματος είναι να συμβάλει στην επίτευξη της Ευρώπης των Επιχειρήσεων, αλλά με τρόπο που να είναι σύμφωνος με τον εξαγγελθέντα αναπροσανατολισμό της δραστηριότητας της Επιτροπής, χωρίς χρηματοοικονομικές παρεμβάσεις μικρής κλίμακας, των οποίων η διαχείριση είναι ασυμβίβαστη με τους περιορισμένους πόρους της Κοινότητας, και με στόχο τόσο την ανάληψη δραστηριοτήτων σε ευρύτερη κλίμακα όσο και την ανάπτυξη πολιτικής.

[1] Απόφαση 97/15/EΚ του Συμβουλίου της 9ης Δεκεμβρίου 1996, EE L 6 της 10.01.1997, σ. 25 και επ.

3.2. Η εμπειρία του τρίτου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1997-2000)

Το τρίτο πολυετές πρόγραμμα προέβλεπε την ανάληψη δράσης σε έξι βασικούς τομείς, οι οποίοι περιελάμβαναν:

1. την απλοποίηση και βελτίωση του διοικητικού και κανονιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

2. τη βελτίωση του χρηματοοικονομικού πλαισίου των επιχειρήσεων.

3. την παροχή συνδρομής στις ΜΜΕ για τον εξευρωπαϊσμό και τη διεθνοποίηση των στρατηγικών τους, κυρίως μέσω καλύτερων υπηρεσιών πληροφόρησης και συνεργασίας.

4. την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ και τη βελτίωση της πρόσβασης στην έρευνα, στην καινοτομία και στην κατάρτιση.

5. την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και τη στήριξη των ομάδων-στόχων.

6. τη βελτίωση των μέσων πολιτικής για τις ΜΜΕ.

Οι εν λόγω βασικοί τομείς υποδιαιρούνταν περαιτέρω σε ειδικότερα σημεία. Η υλοποίησή τους υπήρξε δυνατή χάρη σε ένα ετήσιο πρόγραμμα εργασίας και μια έκθεση δραστηριότητας, ενώ την Επιτροπή συνέδραμε μια διαχειριστική επιτροπή των κρατών μελών (η "επιτροπή του άρθρου 4").

Τον Απρίλιο του 1999 υποβλήθηκε στην Επιτροπή μια εξωτερική αξιολόγηση για τις δράσεις που είχαν αναληφθεί το 1997, το 1998 και στις αρχές του 1999. Η αξιολόγηση αφορούσε κυρίως την ποιότητα σχεδιασμού και προσέγγισης των δράσεων, τον ποσοτικό και ποιοτικό τους αντίκτυπο καθώς και την αποδοτικότητά τους, βάσει των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων.

Η αξιολόγηση περιελάμβανε διάφορες συστάσεις με στόχο την επίτευξη αυξημένης αποδοτικότητας και μιας καλύτερης σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας. Βασική θέση της αξιολόγησης ήταν ότι οι δράσεις πρέπει να έχουν επαρκώς καθορισμένους στόχους και να παρέχουν προστιθέμενη αξία σύμφωνα με τους διαθέσιμους πόρους. Εξάλλου, προβαίνοντας σε μια αναλυτική αναθεώρηση όλων των αναληφθεισών δράσεων, η αξιολόγηση υποστήριζε ειδικότερα ότι η ανάπτυξη πολιτικής δεν χρηματοδοτείτο επαρκώς και ότι έπρεπε να περιληφθεί στα θέματα προτεραιότητας. Οι δράσεις για τη στήριξη της επισήμανσης των ορθών πρακτικών, όπως οι συντονισμένες δράσεις, η Στρογγυλή Τράπεζα των Τραπεζιτών και η επιχειρησιακή μονάδα για την απλούστευση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (BEST) κρίθηκαν ως επιτυχή πρότυπα που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω. Εξάλλου, θεωρήθηκε ότι το πρόγραμμα στήριζε υπερβολικά πολλά μικρά δοκιμαστικά σχέδια και δράσεις, γεγονός που οδήγησε σε μια περιορισμένη συμβολή στην ανάπτυξη πολιτικής. Επίσης, παρόλο που η μεγάλης κλίμακας στήριξη των ευρωπαϊκών θυρίδων πληροφοριών για τις επιχειρήσεις πιστεύεται ότι συνέβαλε σημαντικά στην όλη προσπάθεια, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, ο αριθμός τους θα μπορούσε να μειωθεί και τα εν λόγω κέντρα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα ενσωματωμένα στους εθνικούς φορείς παροχής στήριξης προς τις ΜΜΕ.

Η Επιτροπή απάντησε αναλυτικά στην ανωτέρω αξιολόγηση με την έκθεσή της του Ιουνίου 1999 [2]. Εν γένει, επιδοκίμασε τα σχετικά συμπεράσματα και ανέλαβε τη δέσμευση να τα λάβει υπόψη, είτε κατά τη συνεχιζόμενη διαχείριση του τρίτου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ, είτε σε μελλοντικές προτάσεις.

[2] Έκθεση επί της αξιολόγησης του τρίτου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1997-2000) COM (1999) 319 τελικό, 29.6.1999.

3.3. Διαβουλεύσεις

Για την προετοιμασία του πολυετούς προγράμματος για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα πραγματοποιήθηκαν ευρείες διαβουλεύσεις μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, περιλαμβανομένων των μελών της διαχειριστικής επιτροπής για την εφαρμογή του 3ου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ, καθώς και των ευρωπαϊκών επιχειρηματικών και επαγγελματικών οργανώσεων.

3.4. Περιορισμοί της διαχειριστικής ικανότητας της Επιτροπής

Εν τω μεταξύ, σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις στην εξαγγελθείσα πολιτική της Επιτροπής σχετικά με τις χρηματοοικονομικές παρεμβάσεις της. Ειδικότερα, η Επιτροπή εκδήλωσε επανειλημμένως την πρόθεσή της, απαντώντας στις επικρίσεις που εξέφρασε το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να περιορίσει τις παρεμβάσεις της αυστηρά και μόνο στις περιπτώσεις για τις οποίες διαθέτει επαρκή διαχειριστική ικανότητα, ενώ κατέστησε σαφές ότι τούτο συνεπάγεται την απόσυρσή της από μικρές δράσεις των οποίων τα αποτελέσματα, αν και θετικά, είναι πολύ περιορισμένα ώστε να δικαιολογούν τη χρήση ισχνών διαχειριστικών πόρων.

3.5. Στόχοι του πολυετούς προγράμματος για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα

Λαμβανομένων υπόψη των προκλήσεων που περιγράφηκαν ανωτέρω στην παρούσα ανακοίνωση, της εμπειρίας από προηγούμενα προγράμματα και των συζητήσεων με τα κράτη μέλη, καθορίσθηκαν πέντε βασικοί στόχοι. Τούτο σημαίνει ότι τα πεδία δράσης περιορίσθηκαν σε σχέση με το τρίτο πολυετές πρόγραμμα για τις ΜΜΕ.

Έτσι, όσον αφορά τους τομείς του τρίτου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ, ο πρώτος τροποποιήθηκε ώστε να λαμβάνει υπόψη τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (αειφόρος ανάπτυξη) και τις προκλήσεις που περιγράφηκαν στα σημεία 2.1 και 2.2 ανωτέρω (καινοτομία και επιχειρηματικότητα). Ο δεύτερος διατηρήθηκε. Ο τρίτος άλλαξε προσανατολισμό με τον περιορισμό του πεδίου δράσης του στην παροχή δικτύων και υπηρεσιών στήριξης και τη λήψη μέτρων για τη διεθνοποίηση. Ο τέταρτος συνεχίζεται, αλλά η ειδικότερη έμφαση στην οικονομία της γνώσης αντανακλά τις προκλήσεις για τις οποίες γίνεται λόγος στο σημείο 2. Ο πέμπτος τομέας άλλαξε προσανατολισμό με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων που περιγράφονται στο σημείο 2.1 καθώς και τον περιορισμό της στήριξης ειδικών τομέων και ομάδων. Ο έκτος είναι πλεονάζων, δεδομένου ότι η ανάπτυξη πολιτικής, που αναλύεται στο σημείο 3.6, θα επιδιωχθεί στα πλαίσια όλων των τομέων. Η ανακατάταξη των τομέων αντανακλά τη λογική τους, αλλά δεν επηρεάζει το περιεχόμενό τους.

Το πρόγραμμα δίνει ειδικότερη έμφαση στους τομείς στους οποίους η πολιτική για τις επιχειρήσεις αντιμετωπίζει τις κυριότερες προκλήσεις στο άμεσο μέλλον, αν και το πεδίο δράσης του προγράμματος υπερβαίνει εν μέρει το εύρος των θεμάτων που αναλύθηκαν ανωτέρω. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι το εν λόγω τμήμα του εγγράφου εστιάζεται στα νέα στοιχεία, ενώ βέβαια υπάρχουν πολλά εν εξελίξει θέματα που χρήζουν εξέτασης. Οι στόχοι είναι οι ακόλουθοι:

1. η προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος ως πολύτιμης και παραγωγικής για το βίο ικανότητας, με βάση τον προσανατολισμό προς τον πελάτη και μια ισχυρότερη παράδοση παροχής υπηρεσιών.

2. η ενθάρρυνση της δημιουργίας ενός κανονιστικού και επιχειρηματικού κλίματος που θα λαμβάνει υπόψη την αειφόρο ανάπτυξη και στο οποίο θα μπορεί να αναπτυχθεί η έρευνα, η καινοτομία και το επιχειρηματικό πνεύμα.

3. η βελτίωση του χρηματοοικονομικού πλαισίου των ΜΜΕ.

4. η προαγωγή της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ στα πλαίσια της κοινωνίας της γνώσης.

5. η διασφάλιση της παροχής και του συντονισμού δικτύων και υπηρεσιών στήριξης των επιχειρήσεων.

3.6. Μέσα υλοποίησης του πολυετούς προγράμματος για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα

Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, η Επιτροπή αποφάσισε να περιορίσει τις παρεμβάσεις της στα πλαίσια του προγράμματος. Από τα υφιστάμενα μέσα περιλαμβάνονται μόνο όσα αξιολογήθηκαν θετικά στα πλαίσια του τρίτου πολυετούς προγράμματος για τις ΜΜΕ και των οποίων η συνέχιση είναι σύμφωνη με την εξαγγελθείσα πολιτική της Επιτροπής σχετικά με τον περιορισμό των χρηματοοικονομικών παρεμβάσεών της. Τα εν λόγω μέσα επιλέγονται κυρίως βάσει της κλίμακάς τους και της έκτασης του αντικτύπου τους.

Η Επιτροπή θα εστιάσει τις δραστηριότητές της στα πλαίσια του πολυετούς προγράμματος για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα σε ένα μικρό αριθμό τομέων, που θα έχουν ως στόχο:

1. τη στήριξη της ανάπτυξης πολιτικής μέσω της επισήμανσης, της ανταλλαγής και της εφαρμογής ορθών πρακτικών.

2. τη διασφάλιση του διαρκούς συνυπολογισμού των αναγκών των ΜΜΕ.

3. την ανάπτυξη της στατιστικής και τεχνικής ανάλυσης των αναγκών των επιχειρήσεων, κυρίως των ΜΜΕ, για τη στήριξη της πολιτικής.

4. τη διανομή και διάδοση μελετών και άλλων πληροφοριών για τη στήριξη των ανωτέρω.

5. τη διασφάλιση της παροχής υπηρεσιών πληροφόρησης προς τις ΜΜΕ.

Ως εκ τούτου, διάφορες δράσεις οι οποίες μπορούν καθαυτές να θεωρηθούν επιτυχείς, θα διακοπούν. Η Επιτροπή θεωρεί ότι πολλές από αυτές τις δράσεις, που αξιολογήθηκαν θετικά το 1999, απέδειξαν την αξία τους και καλεί όσους αντλούν οφέλη από αυτές, περιλαμβανομένων των κρατών μελών, να εξεύρουν τρόπους για την ανάπτυξη και συνέχιση των εν λόγω δράσεων. Για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα, η δράση Interprise αξιολογήθηκε θετικά δεδομένου ότι ανταποκρίθηκε σε μια πραγματική ανάγκη και πέτυχε καλά αποτελέσματα κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό. Ωστόσο, η μέση συμμετοχή στις δραστηριότητες της Interprise για το 1999 ανήλθε σε 100 επιχειρήσεις. Παρά τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η δράση για τους συμμετέχοντες, η Επιτροπή δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη συνέχιση της επιχορήγησης από τους ισχνούς πόρους της ενός τόσο μικρού αριθμού ΜΜΕ. Είναι καιρός να συνεχίσουν άλλοι το σημαντικό αυτό έργο.

3.6.1. Στήριξη της ανάπτυξης πολιτικής μέσω της επισήμανσης, της ανταλλαγής και της εφαρμογής ορθών πρακτικών

Η ανταλλαγή ορθών πρακτικών έχει καταστεί πρωταρχικός τομέας όσον αφορά τη συμβολή της ΕΕ στην πολιτική για τις επιχειρήσεις, παρέχοντας ένα μέσο με το οποίο η ΕΕ μπορεί να προσθέσει αξία στο έργο των κρατών μελών χωρίς να ανακύψουν θέματα επικουρικότητας. Η ανάπτυξη μεθόδων όπως η συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων και προγράμματα δραστηριοτήτων όπως οι συντονισμένες δράσεις με τη χρήση σεμιναρίων, διερευνητικής αναθεώρησης, διασκέψεων και άλλων μέσων, έτυχαν καλής υποδοχής. Μάλιστα, λόγω της επιτυχίας τους, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αντέδρασε θετικά στην πρόταση της Επιτροπής και ζήτησε την ανάληψη μιας ευρύτερης από κάθε άλλη φορά δράσης συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων.

Η Επιτροπή πρόκειται να αναδιοργανώσει και να ολοκληρώσει τις δραστηριότητές της όσον αφορά τις ορθές πρακτικές στον τομέα της πολιτικής για τις επιχειρήσεις, στα πλαίσια της διαδικασίας BEST [3]. Με αυτό τον τρόπο, θα παράσχει ένα συνεκτικό πλαίσιο για τη διαχείριση ενός ευρέος φάσματος σχεδίων μέσω της χρήσης διαφόρων μεθοδολογιών.

[3] Το υφιστάμενο πρόγραμμα δράσης BEST παρακολουθεί και εκθέτει την εφαρμογή των μέτρων που καθορίσθηκαν από την επιχειρησιακή μονάδα για την απλούστευση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η Επιτροπή πρότεινε την επέκταση και τον αναπροσανατολισμό των εν λόγω εργασιών. Ως εκ τούτου, το ακρωνύμιο δεν θα είναι πλέον συναφές προς τη δράση.

Τα στάδια της διαδικασίας περιγράφονται στη γραφική παράσταση και στο διάγραμμα του παραρτήματος 1.

3.6.2. Διασφάλιση του διαρκούς συνυπολογισμού των αναγκών των ΜΜΕ

Η αξιολόγηση του επιχειρηματικού αντικτύπου θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια να διασφαλισθεί ότι οι ανάγκες των ΜΜΕ λαμβάνονται σαφώς υπόψη όσον αφορά την κανονιστική ρύθμιση και άλλες πτυχές του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Υφίσταται η ανάγκη ανάπτυξης καλύτερων πόρων για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ, μέσω της αντιμετώπισης των κενών της αγοράς και της εστίασης στους λόγους οι οποίοι συνέβαλαν στην αδυναμία της αγοράς να ανταποκριθεί στις ειδικότερες ανάγκες. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος των κενών στην αγορά έχει προβλεφθεί η λήψη κατάλληλων μέτρων.

3.6.3. Ανάπτυξη της στατιστικής και τεχνικής ανάλυσης των αναγκών των επιχειρήσεων, κυρίως των ΜΜΕ, για τη στήριξη της πολιτικής

Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος, η Επιτροπή θα προβεί σε στατιστικές έρευνες και αναλύσεις προκειμένου να παράσχει μια σαφή εικόνα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Η συνεχής ανάπτυξη, αρχίζοντας από τα υπάρχοντα μέσα, είναι απαραίτητη για την τροφοδότηση της προσανατολιστικής συζήτησης σε όλους τους τομείς τους οποίους αφορά το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα. Προς το παρόν, η δημιουργία πινάκων επιδόσεων για την επισήμανση του πεδίου ανταλλαγής ορθών πρακτικών καθώς και η χρήση της συγκριτικής αξιολόγησης των αποτελεσμάτων παρεμποδίζονται λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων.

3.6.4. Διανομή και διάδοση μελετών και άλλων πληροφοριών

Η ανάπτυξη πολιτικής και η επισήμανση ορθών πρακτικών ευνοούν την αποτελεσματική διανομή πληροφοριών σε δυνάμει δικαιούχους. Η διάδοση εκθέσεων, μελετών, αναλύσεων και συστάσεων θα είναι η ευρύτερη δυνατή.

3.6.5. Διασφάλιση της παροχής υπηρεσιών πληροφόρησης προς τις ΜΜΕ

Η παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να καταστούν ανταγωνιστικές στην εσωτερική αγορά αλλά και πέραν αυτής. Οι υφιστάμενες συμφωνίες, που προσδίδουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στα ευρωπαϊκές θυρίδες πληροφοριών για τις επιχειρήσεις, θα αναπτυχθούν και θα βελτιωθούν. Επίσης, το πολυετές πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις και το επιχειρηματικό πνεύμα θα χρησιμοποιηθεί για την παροχή προστιθέμενης αξίας, την οποία δεν διαθέτουν οι υπηρεσίες που παρέχονται από τον ιδιωτικό τομέα ή από τα κράτη μέλη. Εξάλλου, θα ενισχυθούν οι συμπληρωματικοί δεσμοί με άλλα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες της Επιτροπής, τα κράτη μέλη και ο ιδιωτικός τομέας.

3.7. Συντονισμός με άλλα προγράμματα

Το πρόγραμμα θα συντονισθεί με τα υφιστάμενα προγράμματα όπως το πέμπτο πρόγραμμα πλαίσιο δράσεων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης [4], τις δράσεις που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα για την προώθηση της καινοτομίας και την ενθάρρυνση της συμμετοχής των ΜΜΕ [5], καθώς και με τις δράσεις που αφορούν τις ΜΜΕ στα πλαίσια των διαρθρωτικών ταμείων. Θα λάβει επίσης υπόψη του τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας.

[4] Απόφαση αριθ. 182/1999/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 1998, ΕΕ L 26 της 1.2.1999, σ. 1.

[5] Απόφαση 1999/172/EΚ του Συμβουλίου της 25ης Ιανουαρίου 1999, EE L 64 της 12.03.1999, σ. 91.

3.8. Αύξηση της διεθνοποίησης

Η συμμετοχή στις δραστηριότητες του πολυετούς προγράμματος θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τους επιχειρηματίες των υποψήφιων χωρών να προετοιμασθούν για την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πολυετές πρόγραμμα θα εφαρμοσθεί σε περισσότερες από 30 χώρες [6], ανταποκρινόμενο στις ανάγκες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, καθώς και των υποψήφιων χωρών.

[6] Τα 18 κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (τα 15 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία) συν οι έξι χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

3.9. Καθορισμός των δράσεων

Οι ανάγκες στον τομέα των επιχειρήσεων και του επιχειρηματικού πνεύματος αλλάζουν συνεχώς. Συνεπώς, παρόλο που οι προς επίτευξη στόχοι είναι πιθανόν να εξακολουθήσουν να ισχύουν καθ' όλη τη διάρκεια του προγράμματος, κατά διαστήματα θα πρέπει να αναλαμβάνονται ειδικές δράσεις που θα συνδέονται με τους εν λόγω στόχους. Παραδείγματος χάριν, ενώ η χρήση της συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων για τη στήριξη του στόχου της επιχειρηματικότητας θα είναι συνεχής, θα πρέπει να αποφασισθεί σύμφωνα με τις εξελίξεις ένας πιο συγκεκριμένος καθορισμός της χρηματοδότησης των σχεδίων. Τούτο θα γίνει μέσω μέτρων που θα εγκρίνει η Επιτροπή αφού λάβει υπόψη τη γνώμη της διαχειριστικής επιτροπής του προγράμματος. Στα πλαίσια αυτά, είναι ενδεχόμενη η έγκριση ενός αναλυτικού ετήσιου προγράμματος. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν πρέπει να αποκλείει τη λήψη μέτρων τα οποία, π.χ., θα προβλέπουν την ανάληψη μιας ειδικής δράσης επί ορισμένα έτη.

Λαμβανομένης υπόψη της απόφασης περί επιτροπολογίας [7], η οποία καθορίζει τους όρους άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή, τα εν λόγω μέτρα πρέπει να λαμβάνονται σύμφωνα με τη διαδικασία της διαχειριστικής επιτροπής.

[7] Απόφαση του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999, ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23και επ.

Ωστόσο, η λήψη παρόμοιων μέτρων δεν είναι αναγκαία για τη διενέργεια προπαρασκευαστικών εργασιών όσον αφορά τις στατιστικές και τις αναλύσεις ή για τη διάδοση των αποτελεσμάτων των δράσεων. Βεβαίως, η Επιτροπή θα τηρεί ενήμερη την επιτροπή για τη γενική φύση των δραστηριοτήτων της στους εν λόγω τομείς.

Εξάλλου, οι δράσεις πρέπει να υλοποιούνται μέσα στα όρια των πιστώσεων που προβλέπονται για το σκοπό αυτό στον προϋπολογισμό.

3.10. Υποβολή εκθέσεων και αξιολόγηση

Το εν λόγω πρόγραμμα εστιάζεται σε ένα μικρό αριθμό στόχων προτεραιότητας, που αφορούν δράσεις οι οποίες πρέπει να είναι οικονομικά αποδοτικές και να διαθέτουν σαφή προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Βεβαίως, θα γίνεται συνεχής αξιολόγηση των αναληφθεισών δράσεων. Επίσης, θα θεσπισθούν δείκτες απόδοσης, ώστε να καταστεί δυνατή η αντικειμενική αξιολόγηση των δράσεων καθ' όλη τη διάρκεια του προγράμματος.

Το πρόγραμμα προβλέπει την υποβολή μιας έκθεσης από την Επιτροπή έως το τέλος Ιουνίου του 2003. Με την έκθεση αυτή ενδέχεται να ζητηθεί να γίνουν, για την υπόλοιπη διάρκεια του προγράμματος, οι απαραίτητες προσαρμογές. Αν χρειασθεί, η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει σχετικές προτάσεις.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ BEST

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>