ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο της συνθήκης EK σχετικά με την Κοινή θέση του Συμβουλίου σχετικά με: σχέδιο πρότασης για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εκούσια συμμετοχή οργανισμών σε κοινοτικό πρόγραμμα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο της συνθήκης EK σχετικά με την

Κοινή θέση του Συμβουλίου σχετικά με : σχέδιο πρότασης για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εκούσια συμμετοχή οργανισμών σε κοινοτικό πρόγραμμα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS)

1. Διαδικασία

Η πρόταση (COM(1998) 622 τελικό) διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο στις 3 Νοεμβρίου 1998 και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 11 Δεκεμβρίου 1998 σύμφωνα με τη διαδικασία συνεργασίας που προβλέπει το άρθρο 130 Σ (1) της συνθήκης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γνωμοδότησε του κατά την πρώτη ανάγνωση στις 15 Απριλίου 1999, αντιστοίχως γνώμη εξέφρασε και η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή κατά την ολομέλεια της 26ης Μαΐου 1999.

Κατόπιν της γνώμης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σύμφωνα με το άρθρο 250 (2) της συνθήκης η Επιτροπή ενέκρινε τροποποιημένη πρόταση (COM(1999) 313 τελικό) και διαβίβασε την τροποποιημένη πρόταση στο Συμβούλιο στις 23 Ιουνίου 1999.

Στις 28 Φεβρουάριου 2000 τα κράτη μέλη ενέκριναν ομόφωνα την κοινή θέση.

2. Στόχος των κανονιστικών διατάξεων

Στόχος της πρότασης είναι να βελτιωθεί η συμβολή του EMAS στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της αναθεώρησης του υφιστάμενου κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1836/93 της 29ης Ιουνίου 1993.

Η πρόταση διευρύνει το EMAS κατά τρόπο που να καλύπτονται όλοι οι οικονομικοί τομείς προσφέροντας, τοιουτοτρόπως, ένα μέσο για την συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεών τους.

Η πρόταση ζητά ρητώς τη συμμετοχή των εργαζομένων η οποία θεωρείται ως ένα από τα μέσα που είναι απαραίτητα για να επιτευχθεί η συνεχής βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων.

Η συμβατότητα μεταξύ EMAS και του διεθνούς προτύπου EN ISO 14001 ενισχύεται περαιτέρω καθιερώνοντας το EN ISO 14001 ως το περιβαλλοντικό σύστημα διαχείρισης του EMAS. Τοιουτοτρόπως επιτυγχάνεται ο καλύτερος καθορισμός των στοιχείων του EMAS που υπερβαίνουν το EN ISO 14001, ήγουν της συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική νομοθεσία, της βελτίωσης των περιβαλλοντικών επιδόσεων, της εξωτερικής επικοινωνίας και της συμμετοχής των εργαζομένων.

Η πρόταση προάγει τη συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στο EMAS παρέχοντας τους κατάλληλους μηχανισμούς στήριξης.

Η πρόταση καθιστά εμφανέστερη τη συμμετοχή στο EMAS, υπέρ των επιχειρήσεων καθώς και της αξιοπιστίας και της συνοχής σε κοινοτικό επίπεδο του προγράμματος αυτού.

3. Παρατηρησεις της επιτροπης

Α. Κοινοβουλευτικές τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή στην τροποποιημένη πρόταση και ενσωματώθηκαν πλήρως ή εν μέρει στην κοινή θέση

Η Επιτροπή, αποδέχθηκε πλήρως, εν μέρει ή κατ'αρχήν δεκαοκτώ από τις πενήντα εννέα τροπολογίες που πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την πρώτη ανάγνωση. Αυτές ενσωματώθηκαν στην τροποποιημένη πρόταση COM(1999) 313 τελικό της 23ης Ιουνίου 1999.

Δεκαπέντε από τις ως άνω τροπολογίες ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση πλήρως, εν μέρει ή κατ'αρχήν.

Λόγω της διαδικασίας επαναδιατύπωσης, σε ορισμένες περιπτώσεις στην κοινή θέση αντί της ακριβούς διατύπωσης της τροπολογίας διατηρήθηκαν οι αρχές επί της οποίας βασίζεται.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η κοινή θέση δεν μεταβάλει τη βασική τεχνική προσέγγιση και τους στόχους της πρότασης ενώ ορισμένα θέματα έχουν διευκρινισθεί ή ενισχυθεί.

Ιδίως:

- Η τροπολογία 1ενσωματώθηκε στην αιτιολογική σκέψη 7;

- Η τροπολογία 3 ενσωματώθηκε στην αιτιολογική σκέψη 13 μολονότι οι λέξεις "και σταθερά βελτιώνει" και "επανεπιμόρφωση" παρελήφθησαν;

- Η τροπολογία 60 καλύφθηκε με το άρθρο 18;

- Η τροπολογία 8 ενσωματώθηκε μεταβάλλοντας την αναφορά από "ενδιαφερομένους" σε "ενδιαφερόμενα μέρη" (ώστε να εξασφαλισθεί η συμβατότητα προς το EN ISO 14001) παρέχοντας παράλληλα ορισμό των ενδιαφερομένων φορέων στο άρθρο 2, εδάφιο ιβ);

- Οι τροπολογίες 11, 20 και 21 ενσωματώθηκαν με την προσθήκη των λέξεων "εθνικοί, περιφερειακοί ή τοπικοί " στον ορισμό του αρμόδιου φορέα ως αυτός παρατίθεται στο άρθρο 2, εδάφιο ιζ);

- Η τροπολογία 18 καλύφθηκε αναδιατυπώνοντας το άρθρο 4, παράγραφος 7;

- Η τροπολογία 24 καλύφθηκε με το άρθρο 8;

- Η τροπολογίας 26, τρίτο εδάφιο περιλήφθηκε στο άρθρο 11 παράγραφος 1;

- Η τροπολογία 34 καλύφθηκε στο παράρτημα IA;

- Η τροπολογία 42 καλύφθηκε στο παράρτημα III 3.2;

- Η τροπολογία 43 καλύφθηκε με την τελευταία πρόταση του παραρτήματος III 3.1;

- Η τροπολογία 45 ενσωματώθηκε στο παράρτημα ΙΙΙ.3.5;

- Η τροπολογία 48 καλύφθηκε με τη διατύπωση του παραρτήματος III 3.3.

Β. Κοινοβουλευτικές τροπολογίες που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή στην τροποποιημένη πρόταση, αλλά δεν περιλήφθηκαν στην κοινή θέση

Η τροπολογία 4 και η τροπολογία 5 δεν ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση.

Η τροπολογία 26, τέταρτη παράγραφος και η τροπολογία 27 δεν ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση.

Γ. Αλλαγές του Συμβουλίου στην τροποποιημένη πρόταση

Το άρθρο 1, παράγραφος 2 δ) έχει διατυπωθεί πλέον ως εξής "Η ενεργός συμμετοχή, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης επιμόρφωσης των εργαζομένων" που μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτει τους προβληματισμούς της τροπολογίας 7, παράγραφος 2 εδάφιο δ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο ορισμός της περιβαλλοντικής πολιτικής περιλαμβάνει πλέον δέσμευση για τη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων και ορίζει ρητά ότι θα παράσχει πλαίσιο για τον καθορισμό και την επισκόπηση των περιβαλλοντικών στόχων και σκοπών.

Ο ορισμός του περιβαλλοντικού προγράμματος μεταβλήθηκε κατά τρόπο που να ευθυγραμμίζεται περισσότερο προς τις αρχές του EN ISO 14001.

Ο ορισμός του οργανισμού τροποποιήθηκε κατά τρόπο που να καλύπτει καλύτερα την έννοια του "χώρου δραστηριοτήτων".

Το άρθρο 2 περιλαμβάνει επιπλέον τρεις νέους ορισμούς:

- Τη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων;

- Την περιβαλλοντική επίδοση;

- Την πρόληψη της ρύπανσης.

Στο άρθρο 3, παράγραφος 2 εδάφιο β) προβλέπεται η δυνατότητα αποκλίσεων από την ετήσια επικύρωση των περιβαλλοντικών πληροφοριών μέσω κατευθυντήριων εγγράφων. Τοιουτοτρόπως μπορεί να θεωρηθεί ότι σε κάποιο βαθμό ικανοποιούνται οι απαιτήσεις της τροπολογίας 16.

Το άρθρο 4 περιλαμβάνει πλέον ένα τροποποιημένο σημείο 7 το οποίο περιγράφει σαφέστερα τις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν για την εναρμόνιση των διαδικασιών διαπίστευσης και επιτήρησης των περιβαλλοντικών επιθεωρητών. Το άρθρο 4 περιλαμβάνει απαίτηση δημοσιοποίησης της έκθεσης των δραστηριοτήτων αξιολόγησης από ομοτίμους.

Το άρθρο 6 αναδιατυπώθηκε, δίχως να μεταβληθεί το περιεχόμενό του, ούτως ώστε να καταστούν σαφέστεροι οι όροι καταχώρησης, άρνησης καταχώρισης, αναστολής, και διαγραφής από το μητρώο.

Το άρθρο 8 αναδιατυπώθηκε κατά τρόπον που να καθιστά πιο ευέλικτη τη διαδικασία αναφοράς περιβαλλοντικών πληροφοριών για προϊόντα, δραστηριότητες και υπηρεσίες. Οι όροι υπό τους οποίους οι διάφοροι οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιούν το λογότυπο για διαφημίσεις δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών θα καθορισθούν στα κατευθυντήρια έγγραφα.

Δημιουργήθηκε νέο άρθρο 10 για την κάλυψη της σχέσης για την περιβαλλοντική νομοθεσία. Το άρθρο αυτό αποτελείται από το πρώην άρθρο 1, παράγραφος 3 και το πρώην άρθρο 10 παράγραφος 2. Τοιουτοτρόπως επιδιώκεται να υπογραμμισθεί σχέση μεταξύ αυτών των δύο εννοιών.

Το άρθρο 11 περιλαμβάνει το εξής νέο σημείο 2:

« 2. Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή οργανισμών στο EMAS, η Επιτροπή και τα άλλα θεσμικά όργανα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καθώς και άλλες δημόσιες αρχές σε εθνικό επίπεδο εξετάζουν, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της κοινοτικής νομοθεσίας, με ποιόν τρόπο η καταχώριση στο EMAS μπορεί να λαμβάνεται υπόψη κατά τη θέσπιση κριτηρίων για τις εθνικές πολιτικές σύναψης δημοσίων συμβάσεων. »

Τοιουτοτρόπως μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτονται εν μέρει τα σημεία που θίγει η τροπολογία 26 (δύο πρώτα εδάφια και η τροπολογία 30).

Το άρθρο 14 νέα διαδικασία επί τροπολογίας που εγκρίθηκε στο Συμβούλιο.

Το άρθρο 15 περιλαμβάνει ένα νέο σημείο 2 (τέως άρθρο 13) με το οποίο καλύπτεται η προσαρμογή των παραρτημάτων από την κανονιστική επιτροπή. Εξαιρείται το παράρτημα V.

Το άρθρο 17 επιτρέπει πλέον οι τόποι που καταχωρίζονται στο πλαίσιο πειραματικών εφαρμογών (δυνάμει του άρθρου 14 του EMAS I) εκτός του βιομηχανικού/μεταποιητικού τομέα να συμπεριληφθούν στις καταχωρίσεις για το EMAS II. Παράλληλα προβλέπει εξάμηνη μεταβατική περίοδο για την μετεγγραφή των τοποθεσιών του EMAS I στο EMAS II.

Το παράρτημα I B περιλαμβάνει πλέον ένα νέο τμήμα 4 με το οποίο καλύπτεται η συμμετοχή των εργαζομένων. Τοιουτοτρόπως μπορεί να θεωρηθεί ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις της τροπολογίας 36.

Το παράρτημα III 3.2 στ) περιλαμβάνει πλέον απαίτηση για διατύπωση εκθέσεων σε σχέση με τις επιδόσεις που παραβαίνουν τις κείμενες νομοθετικές διατάξεις σε ό,τι αφορά τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Τοιουτοτρόπως μπορεί να θεωρηθεί ότιικανοποιούνται ή αντιμετωπίζονται οι προβληματισμοί της τροπολογίας 41.

Το παράρτημα V 5.2.1 περιλαμβάνει πλέον απαίτηση βάσει της οποίας οι επιθεωρητές έχουν την υποχρέωση να κατανοούν εν γένει τη λειτουργία των συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Παράλληλα απαιτείται οι επιθεωρητές να διαθέτουν σύστημα διαχείρισης της ποιότητας το οποίο να καλύπτει το έργο που επιτελούν δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Το παράρτημα VI 6.2 καλύπτει δύο νέους τομείς για άμεσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις:

- « κινδύνους περιβαλλοντικών ατυχημάτων και επιπτώσεις που οφείλονται, ή ενδέχεται να οφείλονται σε συμβάντα, ατυχήματα καθώς και περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

- Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα. »

Επιπλέον το παράρτημα VI ορίζει πλέον τις άμεσες και έμμεσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις υπό την έποψη του διαχειριστικού ελέγχου

Το παράρτημα VI 6.4, απλοποιήθηκε ως προς την διατύπωση δίχως να επηρεασθούν οι προθέσεις του.

Το παράρτημα VII 7.2 απλοποιήθηκε και διαγράφηκαν από αυτό τα θέματα που καλύπτονται σε άλλα σημεία.

Άλλες μεταβολές αντιπροσωπεύουν ήσσονος σημασίας αλλαγές ύφους, ωστόσο τρεις μεταβολές διατηρήθηκαν σε ολόκληρο το κείμενο.

- Η λέξη "shall" (πρέπει να) χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να χαρακτηρισθούν οι υποχρεωτικές απαιτήσεις;

- η λέξη "ενδιαφερόμενοι" αντικαταστάθηκε από τις λέξεις "ενδιαφερόμενοι φορείς" ;

- Τα έγγραφα καθοδηγητικού περιεχομένου διευκρινίζεται ότι εκπονούνται σύμφωνα με τις διαδικασίες της επιτροπολογίας.

Συμπέρασμα

Οι θεσπισθείσες από το Συμβούλιο μεταβολές τείνουν, εν γένει, προς την κατεύθυνση της αποσαφήνισης του κειμένου του προτεινόμενου κανονισμού, της ενίσχυσης της συμβατότητας με το EN ISO 14001 και της διάκρισης των υποχρεωτικών απαιτήσεων με την χρήση της λέξης "shall" (πρέπει να). Σε τομείς όπου παρουσιάζονται δυσκολίες, όπως η χρήση του λογότυπου, η εμπλοκή υπαλλήλων και η περίοδος μεταξύ ελέγχων, το Συμβούλιο πρότεινε μέτρα που εισάγουν ευελιξία στην εφαρμογή του κανονισμού. Η ευελιξία αυτή θα επιτευχθεί με την σύνταξη έγγραφων οδηγιών και κατευθύνσεων. Η ευελιξία αυτή θα είναι αναγκαία για να εξασφαλιστεί ότι το σύστημα δύναται να εφαρμοστεί σε όλους τους τομείς και στις κάθε μεγέθους επιχειρήσεις. Κατόπιν τούτων, η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως την Κοινή Θέση.