Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση Κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου για την κοινή οργάνωση αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα» () (1999/C 101/14)

Στις 20 Ιουλίου 1998, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει, με βάση τα άρθρα 43 και 198 της Συνθήκης ΕΚ, τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα γεωργίας, ανάπτυξης της υπαίθρου και περιβάλλοντος, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Ιανουαρίου 1999 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Kienle.

Κατά την 360ή σύνοδο ολομέλειας της 27ης και 28ης Ιανουαρίου 1999 (συνεδρίαση της 27ης Ιανουαρίου), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 108 ψήφους υπέρ, 2 ψήφους κατά και 2 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Προκαταρκτικές παρατηρήσεις

1.1. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέβαλλε, στις 16 Ιουλίου 1998, νέα πρόταση για την μεταρρύθμιση της κοινής οργάνωσης της αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα, η οποία πρόκειται να υιοθετηθεί στα πλαίσια του προγράμματος Agenda 2000. Η πρόταση αυτή διαφέρει σε βασικά σημεία από την πρόταση που υπέβαλλε η Επιτροπή στις 11 Μαΐου 1994.

1.2. Η ΟΚΕ είχε ζητήσει στις γνωμοδοτήσεις της της 24ης Φεβρουαρίου 1994 () και της 22ας Φεβρουαρίου 1995 () να διεξαχθεί νέα ανάλυση της αγοράς η οποία να λαμβάνει υπόψη τις μεταβολές που προκάλεσαν οι αποφάσεις της ΓΣΔΕ. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έλαβε υπόψη και τα δύο αιτήματα στην νέα της πρόταση. Οι σημαντικές μεταβολές που σημειώθηκαν κατά τα πρόσφατα έτη εμπορίας στον ευρωπαϊκό αμπελοοινικό τομέα οφείλονται, όπως τονίζει η Επιτροπή, στην προσαρμογή της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς σε προγράμματα εκρίζωσης, σε συγκυριακούς παράγοντες και στις κλιματολογικές συνθήκες. Κατά τη γνώμη της ΟΚΕ, στις μεταβολές αυτές συντέλεσαν όμως και οι σημαντικές προσπάθειες που κατέβαλαν οι παραγωγοί για τη βελτίωση της ποιότητας.

1.3. Η ΟΚΕ τονίζει ότι ορισμένες χώρες της ΚΑΕ, αποτελούν σημαντικούς αμπελοοινικούς παραγωγούς και εμπορικούς εταίρους και θα συντελέσουν στην αύξηση του αμπελοοινικού δυναμικού της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 400 000 εκτάρια. Η προοπτική αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη μεταρρύθμιση της αμπελοοινικής αγοράς.

1.4. Η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνει να τεθεί ο νέος κανονισμός σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2000, ως μέρος της συνολικής δέσμης της μεταρρύθμισης της γεωργίας, στα πλαίσια του προγράμματος δράσης Agenda 2000. Η ΟΚΕ υποστηρίζει το χρονοδιάγραμμα αυτό και καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να ολοκληρώσουν σύντομα τις διαβουλεύσεις τους προκειμένου να τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός κατά την ορισθείσα ημερομηνία.

2. Οι στόχοι της μεταρρύθμισης

2.1. Η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα του τομέα του οίνου, θεωρεί ότι στη μεταρρύθμιση του τομέα αυτού πρέπει να ληφθούν υπόψη επτά γενικότεροι στόχοι οι οποίοι θα συμβάλλουν συνολικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας:

- διατήρηση της βελτιωμένης ισορροπίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης στην κοινοτική αγορά, για να επιτραπεί στους παραγωγούς να επωφεληθούν από τις επεκτεινόμενες αγορές 7

- βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα σε μακροπρόθεσμη βάση 7

- κατάργηση της δυνατότητας παρέμβασης ως τεχνητής διεξόδου για πλεονάσματα παραγωγής 7

- διατήρηση όλων των παραδοσιακών δυνατοτήτων διάθεσης για την βρώσιμη αλκοόλη και τα προϊόντα με βάση τον οίνο 7

- συνεκτίμηση της πολυμορφίας των περιοχών 7

- τυποποίηση του δυνητικού ρόλου των οργανώσεων παραγωγών και των διεπαγγελματικών αντίστοιχων οργανώσεων 7

- σημαντική απλούστευση των νομοθετικών πράξεων.

Η ΟΚΕ συμφωνεί με τους στόχους αυτούς, εκφράζει όμως τη λύπη της για το γεγονός ότι η ζήτηση για τα προϊόντα της αμπέλου και του οίνου λήφθηκε ελάχιστα υπόψη. Πολυάριθμες επιστημονικές αναλύσεις αποδεικνύουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρει για την υγεία η μέτρια κατανάλωση οίνου αλλά και τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάχρηση. Η ΟΚΕ συνιστά να συμπεριληφθούν οι σχετικές πληροφορίες και τα επιστημονικά αποτελέσματα παρόμοιων ερευνών στους στόχους της μεταρρύθμισης.

2.2. Η Επιτροπή, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια στη νομοθεσία του αμπελοοινικού τομέα και να απλουστευθούν οι σχετικές ρυθμίσεις, προτείνει να ενσωματωθούν οι 23 κανονισμοί του Συμβουλίου στον βασικό κανονισμό της Κοινής Οργάνωσης της Αμπελοοινικής Αγοράς. Η ΟΚΕ επικροτεί αυτήν την θαρραλέα προσέγγιση για την συστηματοποίηση της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον αμπελοοινικό τομέα. Θεωρεί, ωστόσο, ότι σε αυτό το πλαίσιο έχουν ανατεθεί στην επιτροπή διαχείρισης των οίνων της Επιτροπής (άρθρο 75) υπερβολικά εκτεταμένες αρμοδιότητες οι οποίες υπερβαίνουν το όριο της έκδοσης κανονισμών εφαρμογής. Για τον λόγο αυτό, η ΟΚΕ θεωρεί αναγκαίο, όπως έχει τονίσει και σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις για την μεταρρύθμιση του αγροτικού τομέα στην Agenda 2000 (έγγρ. CES 1154/98 της 9ης Σεπτεμβρίου 1998) (), ότι η θέσπιση βασικών κανόνων θα πρέπει, όπως και κατά το παρελθόν να πραγματοποιείται με τη μορφή κανονισμού του Συμβουλίου. Εξάλλου, η ΟΚΕ προτείνει να συσταθούν ομάδες εργασίας προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων του κλάδου στις προκαταρκτικές εργασίες για την έκδοση διατάξεων εφαρμογής.

2.3. Η Επιτροπή αναφέρει στην αιτιολογική της έκθεση ότι θα ανατεθούν ευρύτερες αρμοδιότητες στα κράτη μέλη στα πλαίσια της επικουρικότητας. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρόθεση αυτή και θεωρεί εφικτή και ευκταία την ευρύτερη εφαρμογή της επικουρικότητας στα προτεινόμενα μέτρα.

3. Τα προτεινόμενα μέτρα

3.1. Τίτλος ΙΙ: Αμπελουργικό δυναμικό

Στον τίτλο αυτό προβλέπονται γενικά μέτρα για την αξιοποίηση και τη διαχείριση του αμπελοοινικού δυναμικού. Ορισμένα από τα μέτρα αυτά είναι ο περιορισμός του νέου δικαιώματος φύτευσης, ρυθμίσεις για το δικαίωμα αναφύτευσης, το δικαίωμα φύτευσης από αποθεματικό, η πριμοδότηση οριστικής εγκατάλειψης αλλά και η αναδιάρθρωση.

3.1.1. Σχετικά με τον τίτλο αυτό, η ΟΚΕ διαπιστώνει γενικά ότι οι ρυθμίσεις που προβλέπει δεν ανταποκρίνονται στον επιδιωκόμενο στόχο της απορρύθμισης, της κατάργησης της γραφειοκρατίας και στον σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας. Προτείνει να απλουστευθούν ουσιαστικά οι ρυθμίσεις του τίτλου αυτού.

3.1.2. Η ΟΚΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις που σημειώνονται όσον αφορά στην προσφορά και την ζήτηση, είναι πεπεισμένη ότι θα ήταν πρόωρη η πλήρης φιλελευθεροποίηση της αναφύτευσης αμπέλων στα πλαίσια της κοινής οργάνωσης της αγοράς του αμπελοοινικού τομέα. Προτείνει γι'αυτό να παραταθεί η προθεσμία της λεγόμενης απαγόρευσης αναφύτευσης έως το 2005 ή 2006. Η πρόταση της Επιτροπής να παραταθεί η προθεσμία αυτή έως το 2010 θεωρείται υπερβολική. Το δικαίωμα φύτευσης θα πρέπει να παραχωρείται, στα πλαίσια της προτεινόμενης προθεσμίας, μόνο σε εκείνους τους παραγωγούς οι οποίοι διαθέτουν νέο δικαίωμα φύτευσης ή δικαίωμα αναφύτευσης.

3.1.3. Η ΟΚΕ προτείνει, τα κράτη μέλη να χορηγούν στους παραγωγούς έως το 2005/2006 νέα δικαιώματα φύτευσης, για προϊόντα οίνου που προορίζονται για τη διάθεση στην αγορά, μόνον εφόσον πρόκειται για οίνους ποιότητας που παράγονται σε καθορισμένες περιοχές ή για επιτραπέζιους οίνους που φέρουν γεωγραφική ένδειξη καθώς επίσης και με την προϋπόθεση ότι η παραγωγή του εν λόγω οίνου είναι αποδεδειγμένα πολύ μικρότερη από τη ζήτηση. Η προθεσμία που προτείνει η Επιτροπή έως τις 31 Ιουλίου 2003 θεωρείται ως υπερβολικά σύντομη και προτείνεται να εναρμονισθούν οι προθεσμίες μεταξύ της απαγόρευσης της φύτευσης και της ρύθμισης των εξαιρέσεων.

3.1.4. Η ΟΚΕ προτείνει να ενημερώνουν τα κράτη μέλη ετησίως την Επιτροπή σχετικά με την εξέλιξη του αμπελουργικού τους δυναμικού. Η Επιτροπή θα υποβάλει το 2004 έως 2005 έκθεση σχετικά με την εξέλιξη του αμπελουργικού δυναμικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και σχετικά με τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά την εφαρμογή των ρυθμίσεων φύτευσης. Κατ'αυτόν τον τρόπο, θα μπορεί να ληφθεί έγκαιρα απόφαση σχετικά με την συνέχεια ή την τροποποίηση της ρύθμισης σχετικά με την φύτευση.

3.1.5. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι σε ορισμένες αμπελουργικές περιοχές τα δικαιώματα αναφύτευσης παραγράφονται επειδή δεν αξιοποιούνται. Προκειμένου να αποφευχθεί το φαινόμενο αυτό, η Επιτροπή καλείται να αναζητήσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, πρακτικές λύσεις. Προκειμένου να διασφαλισθεί η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και η διατήρηση των αμπελουργικών εκτάσεων της Ένωσης, η ΟΚΕ προτείνει να παραταθεί η ισχύς του δικαιώματος αναφύτευσης από οκτώ σε δώδεκα έτη. Πιστεύει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίζουν αν οι κάτοχοι των δικαιωμάτων αναφύτευσης μπορούν να εξαντλήσουν το δικαίωμα αυτό καθόλη τη διάρκεια της προθεσμίας ή εάν τα δικαιώματα αυτά μπορούν, σε περίπτωση που δεν αξιοποιηθούν μετά από μία ορισμένη προθεσμία (π.χ. μετά από οκτώ έτη), να διατεθούν σε περιφερειακό ή εθνικό απόθεμα.

3.1.6. Η ΟΚΕ τάσσεται υπέρ του δικαιώματος των κρατών μελών να δημιουργούν αποθέματα των δικαιωμάτων φύτευσης και να ρυθμίζουν τη μεταβίβαση και την εξάντληση των αποθεμάτων καθώς και την προτιμησιακή παροχή αποθεματικών σε ορισμένες εκμεταλλεύσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές και περιφερειακές διαρθρώσεις και ανάγκες. Υποστηρίζει ότι, με βάση το σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας, το θέμα αυτό πρέπει να ρυθμίζεται από τα κράτη μέλη της Ένωσης καθώς και από τις αμπελουργικές περιφέρειες.

3.1.7. Προκειμένου να αποφευχθεί η ανεπιθύμητη επέκταση του αμπελουργικού δυναμικού, η ΟΚΕ προτείνει να χορηγούν τα κράτη μέλη κατά την περίοδο 2000 έως 2005 νέα δικαιώματα φύτευσης τα οποία να ανέρχονται κατ'ανώτατο όριο στο 1 % της συνολικής αμπελουργικής έκτασης. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί στο 2 % σε περιπτώσεις στις οποίες η αμπελουργική έκταση ενός κράτους μέλους ή μιας περιφέρειας μειώθηκε κατά την περίοδο από το 1995 έως 2002, είτε επειδή δεν εξαντλήθηκαν τα δικαιώματα αναφύτευσης είτε λόγω εκτεταμένης εκρίζωσης.

3.1.8. Η ΟΚΕ συγχαίρει την Επιτροπή για την προσαρμογή της πολιτικής της σχετικά με την εκρίζωση. Επειδή η εφαρμογή εμπίπτει στις αρμοδιότητες της επιτροπής διαχείρισης, η αξιολόγηση της νέας ρύθμισης είναι δυνατή μόνον εφόσον καθορίσει η Επιτροπή τις διατάξεις εφαρμογής.

3.1.9. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει τα μέτρα αναδιάρθρωσης των αμπελώνων που προτείνει η Επιτροπή με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαίων παραγωγών οίνου. Παράλληλα με τα μέτρα αναδιάρθρωσης, θα ήταν σκόπιμο να εφαρμοσθούν και μέτρα βελτίωσης παλαιών αμπελώνων με στόχο την προσαρμογή τους στις απαιτήσεις της αγοράς και στις ποιοτικές απαιτήσεις. Τονίζει ότι θα πρέπει να διατεθούν ικανοποιητικοί οικονομικοί πόροι γι'αυτό το κύριο τμήμα της πρότασης μεταρρύθμισης, οι οποίοι θα πρέπει να κατανεμηθούν με βάση το ποσοστιαίο μερίδιο αμπελώνων των κρατών μελών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για την επιλογή των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης στις αμπελοοινικές τους περιοχές. Η ΟΚΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις των παραγωγών κατά την ανάπτυξη και την εφαρμογή των μέτρων αναδιάρθρωσης.

3.1.10. Η ΟΚΕ κρίνει ότι τα προτεινόμενα μέτρα για τους αμπελώνες δεν επαρκούν. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προϋποθέτει και την εφαρμογή μέτρων για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής του οίνου καθώς και των συστημάτων απογραφής και διάθεσης στην αγορά. Η ΟΚΕ κρίνει ότι δεν επαρκεί η πρόταση της Επιτροπής να ενταχθούν τα μέτρα αναδιάρθρωσης του τομέα της αποθήκευσης και της προώθησης στην αγορά στο πρόγραμμα δράσης Agenda 2000. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει την ρητή διαπίστωση της Επιτροπής ότι η εφαρμογή ειδικών μέτρων στον αμπελοοινικό τομέα επιβάλλεται λόγω της ιδιαιτερότητας του τομέα αυτού.

3.1.11. Η ΟΚΕ ζητεί την κατάρτιση προγράμματος το οποίο να υποστηρίζει τους οινοπαραγωγούς οι οποίοι αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους κάτω από δυσμενείς συνθήκες. Πρόκειται κυρίως για τους αμπελώνες που καλλιεργούνται σε λόφους ή εδάφη με έντονη κλίση. Κατ'αυτόν τον τρόπο θα συνεκτιμηθεί η κοινωνική, οικονομική, οικολογική αλλά και πολιτιστική σημασία της αμπελοκαλλιέργειας σε μειονεκτικές περιοχές.

3.1.12. Η ΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία που έχει για την οργάνωση της ευρωπαϊκής αμπελοοινικής αγοράς η ορθή τήρηση δελτίων των αμπελώνων. Η αποδελτίωση αυτή αποτελεί προϋπόθεση για την διατήρηση νέων δικαιωμάτων αναφύτευσης, για την συμμετοχή σε μέτρα αναδιάρθρωσης και αναπροσαρμογής καθώς και τη συμμετοχή στα μέτρα στήριξης που περιλαμβάνει ο τίτλος ΙΙΙ.

3.2. Τίτλος ΙΙΙ: Μηχανισμοί της αγοράς

Σκοπός των προτάσεων αυτών είναι, όπως δηλώνει η Επιτροπή, να αποφευχθεί «η χρήση της παρέμβασης ως τεχνητής διεξόδου για την πλεονάζουσα παραγωγή». Ταυτόχρονα επιθυμεί να διατηρήσει τους παραδοσιακούς τρόπους διάθεσης πόσιμου αλκοόλ και προϊόντων της αμπέλου.

3.2.1. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει την απλούστευση των μέτρων παρέμβασης, όπως είχε προτείνει η ΟΚΕ.

3.2.2. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει τη διατήρηση της ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση.

3.2.3. Στην πρόταση της Επιτροπής λαμβάνεται υπόψη η διατήρηση του τακτικού εφοδιασμού με οίνο προς τον τομέα της εδώδιμης αλκοόλης ως παραδοσιακού τομέα διάθεσης οίνου και προϊόντων του οίνου. Ωστόσο, προτείνεται να εξετασθεί, σε συνεργασία με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, εάν οι προτεινόμενες ποσότητες αντιστοιχούν πραγματικά στη ζήτηση.

3.2.4. Τα προβλεπόμενα μέτρα υποχρεωτικής έκτακτης απόσταξης, με σκοπό την συγκυριακή στήριξη της αγοράς, δεν συνοδεύονται από τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του μέτρου αυτού. Συνεπώς, η ΟΚΕ προτείνει να διευκρινίσει η Επιτροπή τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμόσει το μέτρο αυτό προκειμένου να στηριχθεί η αγορά σε περίπτωση κρίσης. Κρίνεται ιδιαίτερα αναγκαίο να λειτουργεί το μέτρο αυτό κυρίως προληπτικά, να συνοδεύεται από τους απαραίτητους πόρους και να περιλαμβάνει τις αναγκαίες ποσότητες για την σταθεροποίηση της αγοράς.

3.3. Τίτλος IV: Οργανώσεις παραγωγών και διεπαγγελματικές οργανώσεις

Η Επιτροπή προτείνει αναλυτικά μέτρα για την αναγνώριση των οργανώσεων παραγωγών και των διεπαγγελματικών οργανώσεων εκ μέρους των κρατών μελών.

3.3.1. Στη γνωμοδότηση που εξέδωσε η ΟΚΕ στις 22 Φεβρουαρίου 1995 είχε προτείνει να εκδοθεί μία γενική ρύθμιση πλαίσιο για τις οργανώσεις των παραγωγών και τις διεπαγγελματικές οργανώσεις. Αντ'αυτού, η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποβάλλει μία λεπτομερή πρόταση για τις οργανώσεις παραγωγών και τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, παρόμοια με αυτήν που είχε υποβληθεί για τον οπωροκηπευτικό τομέα. Η ΟΚΕ τονίζει ότι ο αμπελοοινικός τομέας διαφέρει ριζικά από τον τομέα των οπωροκηπευτικών. Ζητεί γι'αυτό να ληφθεί σε μεγαλύτερο βαθμό υπόψη το γεγονός ότι οι διαρθρώσεις μεταξύ των κρατών μελών διαφέρουν έντονα στον τομέα αυτό.

3.3.2. Σύμφωνα με την γνώμη της ΟΚΕ, πρωταρχικός στόχος των οργανώσεων των παραγωγών είναι η βελτίωση των διαρθρώσεων στην αγορά προϊόντων. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται μία ρύθμιση πλαίσιο προσαρμοσμένη στις ανάγκες του αμπελοοινικού τομέα, η οποία να περιλαμβάνει την περιγραφή των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων στα πλαίσια της Κοινής Οργάνωσης της Αμπελοοινικής Αγοράς, εφόσον η Agenda 2000 δεν περιλαμβάνει πλέον οριζόντιες διατάξεις για τις Ενώσεις των παραγωγών. Προτείνεται γι'αυτό να μην προβλεφθεί η μεταβίβαση κυρίαρχων δικαιωμάτων με γενική ισχύ σε μη μέλη.

3.3.3. Αντιθέτως, η ΟΚΕ προτείνει να διατυπωθεί η ρύθμιση για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις με γενικότερο τρόπο. Θα ήταν σκόπιμο να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο το οποίο να επιτρέπει σε όλα τα επίπεδα των διεπαγγελματικών οργανώσεων του κλάδου να θεσπίζουν γενικούς κανόνες οι οποίοι να ισχύουν για την οργάνωση της αγοράς ενός ή περισσότερων περιφερειών της Κοινότητας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αναγνωρίζουν αντιπροσωπευτικές διεπαγγελματικές οργανώσεις του κλάδου.

3.4. Τίτλος V: Οινολογικές επεξεργασίες και πρακτικές καθώς και προδιαγραφές προϊόντων 7 περιγραφή, ονομασία, παρουσίαση και προστασία

Με σκοπό την επίτευξη των ποιοτικών στόχων, η Επιτροπή προτείνει να ρυθμιστούν οι παραδοσιακές οινολογικές επεξεργασίες στα πλαίσια της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς οίνου με τον δοκιμασμένο τρόπο, ενώ τα τεχνικά θέματα θα πρέπει να ρυθμίζονται από την επιτροπή διαχείρισης. Οι διατάξεις σχετικά με την ονομασία και την παρουσίαση θα πρέπει να αναθεωρηθούν, να διαμορφωθούν σαφέστερα, και να απλουστευθούν. Η ΟΚΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην παροχή όσο το δυνατό πληρέστερων πληροφοριών σχετικά με το προϊόν.

3.4.1. Η ΟΚΕ διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι λαμβάνονται υπόψη οι γεωγραφικές και κλιματολογικές διαφορές που υφίστανται μεταξύ των επιμέρους αμπελοοινικών περιφερειών της Ευρώπης, κατά την ρύθμιση των οινολογικών επεξεργασιών και των κριτηρίων παραγωγής, όπως είχε προταθεί και στην γνωμοδότηση που εξέδωσε η ΟΚΕ στις 22 Φεβρουαρίου 1995. Η ΟΚΕ εκφράζει, ωστόσο, την άποψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναθέσει σε ειδικές επιτροπές του κλάδου να ελέγξουν την έγκριση νέων οινολογικών επεξεργασιών, πριν εκδοθεί η έγκριση αυτή από την αρμόδια επιτροπή διαχείρισης.

3.4.2. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει επίσης το γεγονός ότι η Επιτροπή έλαβε υπόψη την πρόταση της ΟΚΕ να προβεί σε εμπεριστατωμένη επεξεργασία της κοινοτικής νομοθεσίας περί ονομασίας των οίνων καθώς και την κατάργηση της αρχής της απαγόρευσης. Επειδή όμως η Επιτροπή προτείνει να διεξαχθεί η επεξεργασία αυτή με βάση τη διαδικασία της επιτροπής διαχείρισης, η ΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, το συντομότερο δυνατόν, τις προτάσεις της και να συνεργαστεί στενά με τους ενδιαφερόμενους κύκλους. Και σ'αυτή την περίπτωση προτείνεται να ανατεθεί στις ειδικές επιτροπές του κλάδου η εξέταση των προτάσεων.

3.5. Τίτλος VΙ: Οίνοι ποιότητας που παράγονται σε καθορισμένες περιοχές

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, οι διατάξεις σχετικά με τους οίνους ποιότητας που παράγονται σε καθορισμένες περιοχές και οι οποίες περιλαμβάνονται σε έναν ειδικό κανονισμό, θα ενσωματωθούν στην Κοινή Οργάνωση της Αμπελοοινικής Αγοράς και θα τροποποιηθούν οι κανόνες συγκομιδής.

3.5.1. Στη γνωμοδότηση της 22ας Φεβρουαρίου 1995 η ΟΚΕ είχε ήδη δηλώσει την αντίθεσή της προς την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να περιορίσει την ευρύτητα του δικαιώματος προσδιορισμού της απόδοσης ανά εκτάριο επειδή παρόμοια προσέγγιση θα ήταν αντίθετη προς την αρχή της επικουρικότητας.

3.5.2. Η ΟΚΕ καλεί, αντίθετα, την Επιτροπή να υποβάλλει προτάσεις σχετικά με την ενίσχυση της διάθεσης οίνων ποιότητας, που παράγονται σε καθορισμένες περιοχές στις διεθνείς αγορές. Εκφράζει, επίσης, τη λύπη της για το γεγονός ότι τα μέτρα που είχαν προταθεί στο έγγραφο της Επιτροπής το 1994 σχετικά με τις εκστρατείες πληροφόρησης υπέρ των προϊόντων ποιότητας δεν περιλαμβάνονται πλέον στην νέα πρόταση της Επιτροπής και πρόκειται να συμπεριληφθούν προφανώς σε οριζόντιες ρυθμίσεις. Η ΟΚΕ τάσσεται με έμφαση υπέρ της ανάπτυξης ανεξάρτητων προγραμμάτων πληροφόρησης για την στήριξη της πολιτικής για την παραγωγή προϊόντων ποιότητας ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητας του προϊόντος οίνου.

3.6. Τίτλος VΙΙ: Συναλλαγές με τις τρίτες χώρες

Η Επιτροπή τονίζει στην αιτιολογική της έκθεση ότι οι προτάσεις της αποτελούν συνέπεια των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν στα πλαίσια του ΠΟΕ.

3.6.1. Η ΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν προτείνει στο έγγραφό της ειδικά μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στις διεθνείς συναλλαγές. Η ύπαρξη παρόμοιων μέτρων είναι ωστόσο απολύτως αναγκαία επειδή η παραγωγή στις τρίτες χώρες αναπτύσσεται και αυξάνονται αισθητά οι εξαγωγές τους.

3.6.2. Η έγκριση της εισαγωγής γλεύκων ή ακατέργαστων οίνων από τρίτες χώρες, με σκοπό την παραγωγή προϊόντων οίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα αποτελούσε σημαντικό μειονέκτημα για τον ευρωπαϊκό αμπελοοινικό τομέα. Η ΟΚΕ επισημαίνει τον κίνδυνο των καταχρηστικών πρακτικών και απορρίπτει την έγκριση αυτή όσο δεν έχουν επιλυθεί τα προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση και τον έλεγχο. Ο «εξευρωπαϊσμός» προϊόντων τρίτων χωρών θα προκαλέσει απαράδεκτη σύγχυση στους καταναλωτές και μεγάλες οικονομικές απώλειες για τους ευρωπαίους οινοπαραγωγούς.

3.6.3. Η ΟΚΕ καλεί γι'αυτό την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα συμβούλιο εξωτερικού εμπορίου. Σκοπός του συμβουλίου αυτού θα πρέπει να είναι η υποβολή συστάσεων για τα συνοδευτικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εξαγωγές προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα με στόχο:

- τη διατήρηση της ταυτότητας των ευρωπαϊκών οίνων, κυρίως μέσω της προστασίας της γεωγραφικής προέλευσης και των παραδοσιακών στοιχείων 7

- την ανάπτυξη της πρόσβασης στην αγορά 7

- την ανάληψη δράσεων για την προώθηση, την αναβάθμιση και την πληροφόρηση 7

- την ενίσχυση της συμμετοχής της Επιτροπής σε ειδικές διεθνείς επιτροπές.

Για την άσκηση αποτελεσματικής εμπορικής πολιτικής, χρειάζεται να προβλεφθούν και κατάλληλα μέσα από τον προϋπολογισμό («ταμεία εξωτερικού εμπορίου»).

4. Τελικές παρατηρήσεις

4.1. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η αμπελοκαλλιέργεια αποτελεί σημαντικό μέρος της πολιτιστικής ταυτότητας της Ευρώπης και ότι σε ορισμένες περιοχές στηρίζεται σε μακρόχρονη παράδοση. Στις αμπελοοινικές περιοχές, με την ύπαρξη των αμπελώνων συνδέονται άμεσα άλλοι οικονομικοί τομείς όπως ο γαστρονομικός τομέας, ο τουρισμός και η βιοτεχνία. Κατά κανόνα, οι περιοχές οινοκαλλιέργειας αποτελούν μοναδικά τοπία, διαμορφωμένα με την επέμβαση του ανθρώπου και τα οποία διατηρούνται χάρη στις οικολογικές μεθόδους καλλιέργειας που εφαρμόζουν οι οινοπαραγωγοί. Η μεταρρύθμιση της οργάνωσης της αμπελοοινικής αγοράς οφείλει να λαμβάνει υπόψη αυτό το οικονομικό και πολιτιστικό πλαίσιο προκειμένου να προωθήσει το βιοτικό επίπεδο, τον κοινωνικό ιστό, τις υποδομές, το περιβάλλον και την οικονομία των αμπελοοινικών περιοχών.

4.2. Η ΟΚΕ επαναλαμβάνει το αίτημά της να εφαρμοσθεί πραγματικά η απορρύθμιση και να προωθηθεί, επιτέλους, η κατάργηση της γραφειοκρατίας, να υλοποιηθεί στην πράξη η αρχή της επικουρικότητας και να ενισχυθούν οι αυτορυθμιζόμενες δυνάμεις της οικονομίας.

4.3. Η ΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την πρόταση μεταρρύθμισης ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή μιας δυναμικής εμπορικής πολιτικής με προσανατολισμό το μέλλον, εκ μέρους όλων των ενδιαφερομένων, μέσω της εφαρμογής φιλόδοξων μέτρων.

4.4. Για τους λόγους αυτούς η ΟΚΕ καλεί επίσης όλους τους ενδιαφερόμενους κύκλους να επιταχύνουν τις διαβουλεύσεις σχετικά με την πρόταση μεταρρύθμισης ώστε να μπορεί να υιοθετηθεί η μεταρρύθμιση στα πλαίσια του προγράμματος δράσης Agenda 2000 κατά το πρώτο τρίμηνο του 1999. Η επίσπευση αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να γίνουν οι κατάλληλες προετοιμασίες για την επικείμενη προσχώρηση των σημαντικότερων οινοπαραγωγικών χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Βρυξέλλες, 27 Ιανουαρίου 1999.

Η Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Beatrice RANGONI MACHIAVELLI

() ΕΕ C 271 της 31.8.1998, σ. 21.

() ΕΕ C 133 της 16.5.1994, σ. 22.

() ΕΕ C 110 της 2.5.1995, σ. 30.

() ΕΕ C 407 της 28.12.1998, σ. 35.