Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1692/96/ΕΚ όσον αφορά τους θαλάσσιους λιμένες, τους εσωτερικούς λιμένες και τους τερματικούς σταθμούς συνδυασμένων μεταφορών, καθώς και το σχέδιο αριθ. 8 του παραρτήματος ΙΙΙ»

(98/C 214/11)

Στις 24 Μαρτίου 1998 και σύμφωνα με το άρθρο 129 Δ της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα μεταφορών και επικοινωνιών, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Απριλίου 1998, με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Whitworth.

Κατά την 354η σύνοδο ολομέλειας της 29ης και 30ής Απριλίου 1998 (συνεδρίαση της 29ης Απριλίου), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 117 ψήφους υπέρ και 8 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή και ιστορικό

1.1. Τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα (ΔΕΔ) έχουν ως νομική βάση το άρθρο 129β της Συνθήκης.

1.2. Το άρθρο 129γ προβλέπει την εκπόνηση μίας σειράς κατευθυντήριων γραμμών που καλύπτουν τους στόχους, τις προτεραιότητες και τους βασικούς άξονες των μέτρων που λαμβάνονται στο πλαίσιο των ΔΕΔ, καθώς και την επιλογή σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος.

1.3. Η Απόφαση αριθ. 1692/96/ΕΚ () θέσπισε τέτοιου είδους κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη των ΔΕΔ. Τα χαρακτηριστικά των δικτύων για τους διάφορους τύπους μεταφορών καθορίστηκαν στα άρθρα 9 μέχρι 17 της Απόφασης. Τα ειδικά προγράμματα δικτύων για τους αυτοκινητοδρόμους, τις σιδηροδρομικές γραμμές, τις εσωτερικές πλωτές οδούς, τους αερολιμένες και τα δίκτυα συνδυασμένων μεταφορών απεικονίσθηκαν σε μία σειρά χαρτών, οι οποίοι περιελήφθησαν στο παράρτημα Ι της Απόφασης. Στο παράρτημα ΙΙ περιελήφθησαν τα Κριτήρια και οι Προδιαγραφές για τα Σχέδια Κοινού Ενδιαφέροντος, ενώ στο παράρτημα ΙΙΙ παρατέθησαν τα δεκατέσσερα σχέδια που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του στο Έσσεν, το Δεκέμβριο του 1994.

1.4. Στην Απόφαση πραγματοποιήθηκε σύντομη μόνο αναφορά στα χαρακτηριστικά για την ανάπτυξη των θαλάσσιων λιμένων, ενώ στο παράρτημα Ι δεν περιελήφθησαν ειδικά προγράμματα δικτύων για τους λιμένες αυτούς. Σε δήλωση που επισυνάφθη στην Απόφαση, η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να υποβάλει το 1997, μετά από διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και κράτη μέλη, πρόταση για σχέδια λιμένων, με τη χρησιμοποίηση προσέγγισης παρόμοιας μ' αυτή που ακολούθησε για τους αερολιμένες.

1.5. Πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες διαβουλεύσεις και η Επιτροπή συγκέντρωσε σημαντικό αριθμό σχετικών δεδομένων από τις τέσσερις κύριες θαλάσσιες περιφέρειες. Με την εν λόγω πρότασή της επιδιώκει την τροποποίηση της Απόφασης του 1996, με σκοπό τη συνεκτίμηση σ' αυτή των κριτηρίων και προδιαγραφών της για σχέδια θαλάσσιων λιμένων, καθώς και την τροποποίηση των προτάσεων της Απόφασης για τους εσωτερικούς λιμένες και τους τερματικούς σταθμούς συνδυασμένων μεταφορών.

2. Η πρόταση της Επιτροπής

2.1. Γενικές παρατηρήσεις

2.1.1. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η θέση των θαλάσσιων λιμένων, καθώς και των εσωτερικών λιμένων και των τερματικών σταθμών συνδυασμένων μεταφορών πρέπει να καθορισθεί σαφέστερα στις κατευθυντήριες γραμμές, προκειμένου να προωθηθεί η επίτευξη των στόχων των πολλαπλών τύπων μεταφορών των ΔΕΔ. Θεωρεί τα ΔΕΔ δίκτυα έργων υποδομής για πολλαπλούς τύπους μεταφορών, τα οποία θα πρέπει σταδιακά να συνδυάσουν και να ενσωματώσουν διαφορετικούς τύπους μεταφορών και εθνικά δίκτυα και διαβεβαιώνει ότι οι θαλάσσιοι λιμένες, οι εσωτερικοί λιμένες και οι εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για τη λειτουργία των συνδυασμένων μεταφορών στο πλαίσιο αυτών των δικτύων. Επισημαίνει ότι η Απόφαση του 1996 δεν περιελάμβανε ειδικά κριτήρια για την ανάπτυξη και τη γεωγραφική θέση των κύριων τύπων μεταφορών ή των σημείων σύνδεσης στο πλαίσιο των ΔΕΔ.

2.1.2. Η Επιτροπή, στην πρότασή της για την τροποποίηση της Απόφασης του 1996, επιθυμεί να καλύψει αυτά τα κενά, αλλά περιορίζει, στο παρόν στάδιο, τις τροποποιήσεις της στη συμπερίληψη των θαλάσσιων λιμένων των εσωτερικών λιμένων και των εσωτερικών σημείων σύνδεσης στις συνδυασμένες μεταφορές εμπορευμάτων.

2.1.3. Το έγγραφο της Επιτροπής περιλαμβάνει ειδικές τροποποιήσεις στην Απόφαση του 1996, αλλά είναι αδύνατον να εξακριβωθεί η ακριβής φύση των προτάσεων αυτών, χωρίς τη συσχέτισή τους με το αρχικό κείμενο. Κατά συνέπεια, στις ακόλουθες παραγράφους επιχειρείται η σύνοψη των εν λόγω προτάσεων με λογική σειρά και κατά τομέα.

2.2. Οι θαλάσσιοι λιμένες

2.2.1. Στην προτεινόμενη αντικατάσταση του άρθρου 12 της Απόφασης του 1996 [άρθρο 1(3) της πρότασης] αναφέρεται ότι στους θαλάσσιους λιμένες των ΔΕΔ θα περιλαμβάνονται οι 300 περίπου λιμένες που είναι πλήρως ανοικτοί στην εμπορική κυκλοφορία και απαριθμούνται στα νέα σχέδια σκιαγράφησης που περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο παράρτημα Ι. Ορίζεται ότι οι λιμένες αυτοί πρέπει:

- να πραγματοποιούν ετήσιο συνολικό όγκο μεταφορών όχι μικρότερο του ενός εκατομμυρίου τόνων εμπορευμάτων, ή

- όγκο όχι μικρότερο ή ίσο των 200 000 διεθνών επιβατών (εξαιρουμένων των περιπτώσεων των νήσων του Αιγαίου και του Ιονίου), ή

- να συνδέονται με τα επίγεια σημεία σύνδεσης των ΔΕΔ.

Ορίζεται ακόμη ότι οι θαλάσσιοι λιμένες και τα σχετιζόμενα μ' αυτούς σχέδια κοινού ενδιαφέροντος πρέπει να ανταποκρίνονται στα κριτήρια και τις προδιαγραφές του παραρτήματος ΙΙ.

2.2.2. Η κύρια αλλαγή όσον αφορά τα κριτήρια και τις προδιαγραφές κοινού ενδιαφέροντος για τους θαλάσσιους λιμένες που περιλαμβάνονται στο μέρος 5 του παραρτήματος ΙΙ συνίσταται στην προσθήκη μίας ρήτρας, βάσει της οποίας θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα σχέδια για:

- την ανάπτυξη θαλάσσιων και ποταμο-θαλάσσιων μεταφορών κοντινής απόστασης 7

- την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών, κυρίως σε νησιά και απομακρυσμένες περιφέρειες 7

- τη βελτίωση της πρόσβασης από την ενδοχώρα, κυρίως μέσω σιδηροδρομικών γραμμών και εσωτερικών πλωτών οδών 7

- την ανάπτυξη συστημάτων διαχείρισης και πληροφόρησης.

2.2.3. Υπάρχει μία ειδική διάταξη, η οποία ορίζει ότι οι επενδύσεις για τις λιμενικές υποδομές δεν είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική ενίσχυση από τα ΔΕΔ, εκτός αν αυτές ανταποκρίνονται στα κριτήρια για την ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών. Η Επιτροπή αναφέρει ότι αυτό οφείλεται στον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των λιμένων.

2.3. Οι εσωτερικοί λιμένες

2.3.1. Στην προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 11 της απόφασης του 1996 [άρθρο 1(2) (β) της πρότασης] ορίζεται ότι οι εσωτερικοί λιμένες των ΔΕΔ πρέπει:

- να είναι πλήρως ανοικτοί στην εμπορική κυκλοφορία 7

- να περιλαμβάνονται στον πίνακα του παραρτήματος Ι 7

- να διασυνδέονται με άλλες οδούς μεταφορών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι 7

- να είναι εξοπλισμένοι με εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης για συνδυασμένες μεταφορές.

2.3.2. Υπάρχει ένας τροποποιημένος πίνακας εσωτερικών πλωτών οδών και εσωτερικών λιμένων (7.2) στο παράρτημα Ι, στον οποίο περιλαμβάνονται 35 εσωτερικοί λιμένες.

2.3.3. Παρομοίως, καταργούνται τα κριτήρια για τους εσωτερικούς λιμένες που περιλαμβάνονται στην παράγραφο Α του μέρους 4 του παραρτήματος ΙΙ, αν και εξακολουθούν να ισχύουν οι κατηγορίες των σχεδίων υποδομής.

2.4. Οι συνδυασμένες μεταφορές

2.4.1. Βάσει των προτεινόμενων τροποποιήσεων του άρθρου 14 της Απόφασης του 1996 (άρθρο 1(4) της πρότασης), επανακαθορίζονται τα κριτήρια για τους τερματικούς σταθμούς συνδυασμένων μεταφορτώσεων (διαγράφεται η αναφορά στις μεταφορτώσεις που προϋποθέτουν πλωτές οδούς) και διευκρινίζεται ότι αυτοί οι τερματικοί σταθμοί θα πρέπει:

- να είναι πλήρως ανοικτοί στην εμπορική κυκλοφορία 7

- να είναι τοποθετημένοι πλησίον ή να συνδέονται με ένα σιδηροδρομικό διάδρομο απ' αυτούς που περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι 7

- να είναι εξοπλισμένοι με εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης για συνδυασμένες μεταφορές.

Απαιτείται, επίσης, η συμμόρφωσή τους προς τα κριτήρια και τις προδιαγραφές του μέρους 7 του παραρτήματος ΙΙ, στην τρίτη περίπτωση του οποίου (όπου ζητείται η προσαρμογή των λιμενικών περιοχών, προκειμένου να αναπτυχθεί ή να βελτιωθεί η μετατροπή τους σε περιοχές συνδυασμένων μεταφορών) έχει διαγραφεί η αναφορά στις οδικές μεταφορές.

2.4.2. Τα δυο σχέδια 7.1.Α και 7.1.β στο παράρτημα Ι, που διακριβώνουν σιδηροδρομικούς διαδρόμους για συνδυασμένες μεταφορές αντικαθίστανται από τέσσερα νέα σχέδια 7.1.0 έως 7.1.4 που παρουσιάζουν περί τους 210 τερματικούς σταθμούς συνδυασμένων μεταφορών. Η Επιτροπή σημειώνει ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, τα σχέδια δεν προσδιορίζουν ακριβείς τερματικούς χώρους αλλά διακριβώνουν τερματικές περιοχές μεταφορτώσεων.

2.5. Τα σιδηροδρομικά δίκτυα

2.5.1. Το άρθρο 10(4), το οποίο καθορίζει τα χαρακτηριστικά του σιδηροδρομικού δικτύου, και το μέρος 3 του παραρτήματος ΙΙ τροποποιήθηκαν, προκειμένου να συμπεριλάβουν αναφορές στην ανάπτυξη νέων σιδηροδρομικών υπηρεσιών και κυρίως βάσει των Διευρωπαϊκών Οδών Μεταφοράς Εμπορευμάτων.

2.6. Σχέδια που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

2.6.1. Στον κατάλογο που περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙΙ, η πολλαπλή σύνδεση Πορτογαλίας/Ισπανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη αντικατέστησε τον αυτοκινητόδρομο Λισσαβόνας-Valladolid, σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δουβλίνου, το Δεκέμβριο του 1996.

3. Προγενέστερες γνωμοδοτήσεις της ΟΚΕ

3.1. Η ΟΚΕ υιοθέτησε μία γνωμοδότηση το Νοέμβριο του 1994 για την Πρόταση απόφασης σχετικά με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα, η οποία τελικά κατέστη η απόφαση 1692/96/ΕΚ (). Αν και η εν λόγω γνωμοδότηση ήταν, κατ' ανάγκη, εκτεταμένη, το μέρος το αναφερόμενο στους λιμένες περιλάμβανε την εξής σειρά ειδικών σημείων:

- οι λιμένες και οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν βασικούς παράγοντες για την ανάπτυξη των ΔΕΔ 7

- τα σχέδια για την ανάπτυξη των λιμένων θα πρέπει να συνάδουν με τα σχεδιαζόμενα σημεία σύνδεσης του ΔΕΔ για τους λοιπούς τύπους μεταφορών 7

- αναμένονται με ανυπομονησία προτάσεις για την ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών κοντινής απόστασης 7

- τα σχέδια δεν θα πρέπει να προκαλούν στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό μεταξύ των επιμέρους λιμένων 7

- οι εσωτερικοί λιμένες θα διαδραματίζουν μείζονα ρόλο στα βασικά σχέδια συνδυασμένων μεταφορών.

3.2. Στη γνωμοδότησή της για την «Ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών κοντινής απόστασης στην Ευρώπη» (), την οποία υιοθέτησε τον Ιανουάριο του 1996, η ΟΚΕ ζητούσε την πλήρη ενσωμάτωση των θαλασσίων μεταφορών μικρής απόστασης στα ΔΕΔ, ως ισότιμου εταίρου με τους λοιπούς τύπους μεταφορών. Επιδοκίμαζε ακόμη την πρόταση της Επιτροπής για τη βελτίωση της υποδομής των λιμένων και της αποδοτικότητάς τους και υποστήριζε ιδιαίτερα την αναβάθμιση των λιμένων μικρού και μεσαίου μεγέθους.

3.3. Σε μία σειρά γνωμοδοτήσεων (η τελευταία των οποίων υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 1997 και αφορούσε την «Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη διαλειτουργικότητα και τις συνδυασμένες μεταφορές εμπορευμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (), η ΟΚΕ έδωσε μεγάλη σημασία στη βελτίωση και την επέκταση των συνδυασμένων μεταφορών και αναγνώριζε τη σπουδαιότητα των λιμένων σε όλα τα δίκτυα συνδυασμένων μεταφορών.

3.4. Στη γνωμοδότησή της για τις Διευρωπαϊκές σιδηροδρομικές οδούς μεταφοράς εμπορευμάτων (η οποία αναμένεται να υιοθετηθεί τον Ιανουάριο του 1998), η ΟΚΕ επιδοκιμάζει τις προτάσεις της Επιτροπής και θεωρεί τη δημιουργία αυτών των οδών σημαντικό βήμα για την αναζωογόνηση των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.

4. Γενικές παρατηρήσεις

4.1. Όπως ήδη επισημάνθηκε, είναι ιδιαίτερα δύσκολη η αξιολόγηση του συνολικού αντίκτυπου των προτάσεων της Επιτροπής υπό τη μορφή με την οποία παρουσιάζονται. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι στο έγγραφο έπρεπε να περιλαμβάνεται η τροποποιούμενη απόφαση στο σύνολό της, με την επισήμανση των τροποποιήσεων μέσω διαφορετικών στοιχείων ή υπογράμμισης.

4.2. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει, εν γένει, την αναγνώριση εκ μέρους της Επιτροπής του σημαντικού ρόλου που πρέπει να διαδραματίζουν οι λιμένες στο ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών και της ζωτικής ανάγκης γι' αυτούς να διαθέτουν αποτελεσματικούς συνδέσμους με άλλους τύπους μεταφορών. Σε συμφωνία με τις προγενέστερες γνωμοδοτήσεις της ΟΚΕ, επιδοκιμάζεται ακόμη η έμφαση που δίνει η Επιτροπή στην ανάπτυξη των εγκαταστάσεων των συνδυασμένων μεταφορών, καθώς και ο εντοπισμός εκ μέρους της ζωτικής σημασίας των διαδρόμων και σημείων σύνδεσης.

4.3. Η προσέγγιση της Επιτροπής είναι στην ουσία αποσπασματική, διότι ασχολείται με κάθε τύπο μεταφορών ξεχωριστά και με ειδική ορολογία. Η ΟΚΕ εκτιμά ότι είναι αναγκαία η ανάπτυξη μίας γενικής στρατηγικής που να συσχετίζει τις προτάσεις για τους διάφορους τύπους μεταφορών με το σκοπό και τους στόχους των ΔΕΔ, όπως ορίζεται στα άρθρα 1 και 2 της απόφασης του 1996. Χωρίς παρόμοια στρατηγική δεν θα είναι δυνατή μια ουσιαστική εκτίμηση της ΔΕΔ.

4.4. Αν και υπάρχουν αναφορές στις παράκτιες θαλάσσιες μεταφορές και τις θαλάσσιες μεταφορές μικρής απόστασης στο τροποποιούμενο άρθρο 12 και στο τροποποιηθέν μέρος 5 του παραρτήματος ΙΙ, είναι ανεπαρκής η αναγνώριση της συμβολής που μπορεί να έχει η ανάπτυξη αυτών των τύπων μεταφορών στη βιώσιμη κινητικότητα και η ΟΚΕ πιστεύει ότι οι προτάσεις αποτελούν ανεπαρκή απάντηση στις παροτρύνσεις που περιλαμβάνονται στη γνωμοδότησή της για την ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών μικρής απόστασης στην Ευρώπη.

4.5. Η ΟΚΕ είναι απογοητευμένη από την, κατά τα φαινόμενα, σχεδόν απόλυτη εξάλειψη των οδικών μεταφορών από την ανάπτυξη των θαλάσσιων λιμένων και των συνδυασμένων μεταφορών στο πλαίσιο των ΔΕΔ. Αν και υποστηρίζει πλήρως την ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών ως ουσιαστικό παράγοντα για τη διατήρηση της βιώσιμης κινητικότητας, επισημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν η Επιτροπή να αγνοεί το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των εμπορευμάτων που διέρχεται από τους κοινοτικούς λιμένες μεταφέρεται επί του παρόντος οδικώς και ότι τα σχέδια για τις οδικές μεταφορές πρέπει να διαδραματίζουν ένα ρόλο στην ενσωμάτωση των λιμένων και των τερματικών σταθμών στα ΔΕΔ.

5. Ειδικές παρατηρήσεις

5.1. Οι θαλάσσιοι λιμένες

5.1.1. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι τα κατώτατα όρια όσον αφορά το συνολικό όγκο μεταφοράς εμπορευμάτων ή διεθνών επιβατών που καθορίζονται στο άρθρο 12.2 πρέπει να εφαρμόζονται με ευκαμψία και σε συνάρτηση και με άλλα κριτήρια. Υπάρχει ο κίνδυνος, εάν τα κατώτατα όρια εφαρμόζονται αυστηρά, ορισμένοι μικρότεροι λιμένες με πραγματική δυνατότητα συμβολής στην ανάπτυξη των παράκτιων θαλάσσιων μεταφορών και των θαλάσσιων μεταφορών κοντινής απόστασης να μην επιλεγούν για ανάπτυξη. Επιπλέον, σύμφωνα με την υποπαράγραφο β), υπάρχουν και άλλες περιοχές στις οποίες οι εγχώριες μεταφορές μεταξύ των νησιών ή με την ενδοχώρα είναι σημαντικές.

5.1.2. Η διάταξη στη νέα παράγραφο 4 του μέρους 5 του παραρτήματος ΙΙ, σύμφωνα με την οποία οι επενδύσεις για έργα υποδομής εντός των λιμενικών περιοχών δεν είναι επιλέξιμες για κοινοτική χρηματοοικονομική ενίσχυση στο πλαίσιο των ΔΕΔ, εξαιρουμένων έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν τις συνδυασμένες μεταφορές σε λιμενικές περιοχές, όπως ορίζεται στο παράρτημα ΙΙ, μέρος 7, προκαλεί ορισμένες ανησυχίες.

5.1.3. Βάσει της ανωτέρω διάταξης, θα μπορούσε να νοηθεί ότι η ανάπτυξη υποδομών που δεν αφορούν τις συνδυασμένες μεταφορές θα ήταν ενδεχομένως επιλέξιμες, εάν ήταν τοποθετημένες λίγο έξω από μία λιμενική περιοχή αλλά όχι στο εσωτερικό της 7 κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει ανωμαλίες και την τεχνητή τοποθέτηση σχεδίων, προκειμένου να αυξηθεί στον ανώτατο βαθμό η επιλεξιμότητά τους για οικονομική ενίσχυση. Περαιτέρω, η έλλειψη οιουδήποτε ορισμού των υποδομών ενδέχεται να δημιουργήσει αμφιλεγόμενες καταστάσεις.

5.1.4. Θα ήταν δυνατό να υπάρξει περιθώριο για τη διαφοροποιημένη και ασυνεπή εφαρμογή κριτηρίων για λιμένες και σχέδια κοινού ενδιαφέροντος που συνδέονται με λιμένες, όπως ορίζεται στο παράρτημα ΙΙ, μέρος 7. Τούτο θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα μεταξύ των λιμένων που επιλέγησαν για τέτοιου είδους σχέδια και εκείνων που δεν επιλέγησαν. Όπως αναγνωρίζει η Επιτροπή, η δραστηριότητα των λιμενικών μεταφορών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στον ανταγωνισμό μεταξύ λιμένων, επειδή υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου λιμένες (χρηματοδοτούμενοι από ιδιωτικούς και όχι εθνικούς πόρους) ανταγωνίζονται για τις μεταφορές από και προς μία κοινή ενδοχώρα.

5.1.5. Ορισμένοι κύκλοι λιμενικών συμφερόντων πιστεύουν ότι, από την άποψη αυτή, η κοινοτική οικονομική ενίσχυση είναι δυνατόν να διατίθεται ισότιμα για μελέτες σκοπιμότητας για την ανάπτυξη λιμένων. Αφετέρου, είναι προς το γενικό συμφέρον για την επίτευξη των στόχων των ΔΕΔ η χρηματοδότηση σχεδίων λιμενικής ανάπτυξης μεγάλων και σημαντικών διαστάσεων να μην εμποδίζεται από αυστηρούς γραφειοκρατικούς κανόνες. Η ΟΚΕ προτείνει στην Επιτροπή να εξετάσει περισσότερο εμπεριστατωμένα αυτή τη δύσκολη πτυχή, καθώς και τις πρακτικές συνέπειες της υιοθέτησης της παρούσας πρότασης σε ιδιαίτερες περιστάσεις.

5.2. Οι συνδυασμένες συγκοινωνίες

5.2.1. Βάσει της προτεινόμενης τροποποίησης της δεύτερης περίπτωσης της παραγράφου 1 του άρθρου 14, διαγράφεται η υφιστάμενη αναφορά στις ναυτικές οδούς στο πλαίσιο τερματικών σταθμών που διαθέτουν εγκαταστάσεις για μεταφορτώσεις μεταξύ διάφορων τύπων μεταφορών. Η ΟΚΕ εκφράζει τις επιφυλάξεις της γι' αυτή τη διαγραφή και, σε συμφωνία με τις γενικές παρατηρήσεις της στην παράγραφο 4.4 ανωτέρω, πιστεύει ότι οι παράκτιες θαλάσσιες μεταφορές και οι θαλάσσιες μεταφορές μικρής απόστασης πρέπει να τονίζονται ιδιαίτερα στα χαρακτηριστικά του δικτύου συνδυασμένων μεταφορών των ΔΕΔ.

5.2.2. Στο παράρτημα ΙΙ, μέρος 7, προτείνεται όπως τα κριτήρια για σχέδια κοινού συμφέροντος προσδιορίζουν τον κατάλογο σχεδίων στο παράρτημα Ι, μάλλον, αντί να προστίθενται σ' αυτόν.

5.2.3. Στα κριτήρια αυτά υπάρχει ειδική αναφορά στη 2η περίπτωση για τη δημιουργία μόνιμου ή κινητού εξοπλισμού μεταφόρτωσης. Επιβάλλεται να υπάρχει παρόμοια αναφορά στο παράρτημα ΙΙ, μέρος 5-3 για να μη δημιουργηθούν μειονεκτήματα εις βάρος των θαλάσσιων μεταφορών από την πλευρά αυτή.

5.2.4. Στην τρίτη περίπτωση (που αναφέρεται στην προσαρμογή των λιμενικών περιοχών για την ανάπτυξη ή τη βελτίωση της μετατροπής τους από περιοχές θαλάσσιων και άλλου τύπου μεταφορών σε περιοχές συνδυασμένων μεταφορών) η αναφορά στις οδικές μεταφορές έχει διαγραφεί. Η ΟΚΕ υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί χωρίς την ισορροπημένη συμμετοχή και των οδικών μεταφορών. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που κρίνονται σκόπιμα σχέδια σε λιμενικές περιοχές για τη βελτίωση των μεταφορών μεταξύ θαλάσσιου και οδικού δικτύου - όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη της οδικής πρόσβασης σε λιμενικές εγκαταστάσεις με την αποφυγή της διέλευσης από το κέντρο πόλεων. Ως εκ τούτου, η ΟΚΕ εκφράζει επιφυλάξεις γι'αυτή τη διαγραφή.

5.3. Τα σιδηροδρομικά δίκτυα

5.3.1. Η ΟΚΕ επιδοκιμάζει την τροποποίηση του άρθρου 10(4) και του μέρους 3 του παραρτήματος ΙΙ, βάσει της οποίας προστίθενται αναφορές στην ανάπτυξη νέων σιδηροδρομικών υπηρεσιών, και ειδικότερα βάσει των Διευρωπαϊκών Οδών Μεταφοράς Εμπορευμάτων.

5.4. Τα σχέδια που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

5.4.1. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι στον κατάλογο που περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙΙ, η πολλαπλή σύνδεση Πορτογαλίας/Ισπανίας αντικατέστησε τον αυτοκινητόδρομο Λισσαβόνας-Βαλλαντολίντ, σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δουβλίνου, το Δεκέμβριο του 1996, ευνοώντας κατ'αυτόν τον τρόπο την ανάπτυξη ενός πολλαπλού συνδέσμου.

6. Συμπέρασμα

6.1. Η ΟΚΕ θα υποδεχόταν ευνοϊκά την παρουσίαση στο μέλλον μιας γενικής εικόνας ολόκληρου του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών.

6.2. Η παρουσίαση θα έπρεπε να ακολουθηθεί από μια εκτίμηση που βασίζεται στη θέση στόχων, ιδιαίτερα για τα δίκτυα συνδυασμένων μεταφορών. Η ΟΚΕ θα επιθυμούσε επίσης να γνωμοδοτήσει για το θέμα αυτό, καθώς και για τις εκθέσεις τις οποίες, σύμφωνα με τα άρθρα 18 και 21, οφείλει να συντάξει η Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή και την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών.

Βρυξέλλες, 29 Απριλίου 1998.

Ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Tom JENKINS

() ΕΕ L 228 της 9.9.1996, σ. 1.

() ΕΕ C 397 της 31.12.1994, σ. 23.

() ΕΕ C 97 της 1.4.1996, σ. 15.

() ΕΕ C 19 της 31.1.1998, σ. 25.