Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τα «Αποτελέσματα της διακυβερνητικής διάσκεψης»

(98/C 64/18)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη το σχέδιο της Συνθήκης του Άμστερνταμ, που αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων στις 16/17 Ιουνίου στο Άμστερνταμ και υπεγράφη στις 2 Οκτωβρίου 1997 7

έχοντας υπόψη την τελική δήλωση της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης των Περιφερειών και των Πόλεων που πραγματοποιήθηκε στις 15 και 16 Μαΐου 1997 7

έχοντας υπόψη την έκθεσή της, από 10 Απριλίου 1997, με θέμα «Οι περιφέρειες και οι πόλεις: βάσεις της Ευρώπης» 7

έχοντας υπόψη την τελική δήλωση της διάσκεψης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής των Περιφερειών, που πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1996 με τη συμμετοχή της Συνέλευσης των Περιφερειών της Ευρώπης και του Συμβουλίου των Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης 7

έχοντας υπόψη την έκθεσή της, από 18 Σεπτεμβρίου 1996, με θέμα «Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, παράγοντες της πολιτικής ένωσης της Ευρώπης» 7

έχοντας υπόψη τη δήλωση που απηύθυνε στη Διακυβερνητική Διάσκεψη στις 8 Μαρτίου 1996 7

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της, της 21ης Απριλίου 1995 σχετικά με την αναθεώρηση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση 7

εκτιμώντας ότι η Ευρώπη χρειάζεται την πλήρη υποστήριξη των περιφερειών, των πόλεων και των δήμων, λόγω της ποικιλομορφίας και της αυτονομίας τους 7

εκτιμώντας ότι τα μέλη της είναι αποφασισμένα να αναλάβουν τις ευθύνες τους για να θέσουν τις ικανότητές τους στην υπηρεσία της Ευρώπης, συμμετέχοντας περισσότερο στη διαδικασία χάραξης των κοινοτικών πολιτικών 7

εκτιμώντας ότι μόνο με μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι ικανή να προετοιμάσει ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες της.

Η Επιτροπή των Περιφερειών,

1. Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι τηρήθηκε το χρονοδιάγραμμα που είχε ορισθεί για τη Διακυβερνητική Διάσκεψη, ανοίγοντας με τον τρόπο αυτό τον δρόμο για διαπραγματεύσεις σχετικά με τη διεύρυνση 7 λαμβάνει ως βάση ότι θεσμικές αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις, όπως η αναδιαμόρφωση των δομών της Επιτροπής, η ευρύτερη εφαρμογή της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία και η στάθμιση ψήφων στο Συμβούλιο, πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία ώστε να επιταχυνθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε σχέση με τις εκκρεμούσες προσχωρήσεις.

2. Εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας και ελέγχου των αποφάσεων που λαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της ουσιαστικής διεύρυνσης των δικαιωμάτων συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της αύξησης των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

3. Εκτιμά το συνολικό αποτέλεσμα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης ως σημαντικό βήμα προς την Πολιτική Ένωση. Υπογραμμίζει, ιδίως, τον ενισχυμένο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κοινωνικό τομέα και στην πολιτική για την απασχόληση, πράγμα που εξυπηρετεί το συμφέρον των πολιτών και αποτελεί απαραίτητο συμπληρωματικό παράγοντα της συμφωνημένης μετάβασης προς ένα κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Συνεπώς, η ΕΤΠ επικροτεί την ενσωμάτωση του κοινωνικού πρωτοκόλλου και ενός νέου τίτλου σχετικά με την απασχόληση στη Συνθήκη, καθώς και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη και την απασχόληση.

4. Επικροτεί τη δήλωση σύμφωνα με την οποία η Ένωση βασίζεται στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του κράτους δικαίου.

5. Επικροτεί τις προόδους που επιτεύχθηκαν όσον αφορά την προώθηση της ισότητας ευκαιριών και μεταχείρισης, καθώς και τη νέα γενική ρήτρα για τη μη διακριτική μεταχείριση.

6. Συμφωνεί με το γεγονός ότι η Συνθήκη του Άμστερνταμ προβλέπει τη διαβούλευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την ΟΚΕ.

7. Εκφράζει την ικανοποίησή της για την επέκταση της υποχρεωτικής διαβούλευσης με την Επιτροπή των Περιφερειών στους τομείς της απασχόλησης, των κοινωνικών θεμάτων, της επαγγελματικής κατάρτισης, του περιβάλλοντος και των μεταφορών τονίζει ότι οι σχετικοί τομείς δεν εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Κοινότητας, ότι υπόκεινται στην αρχή της επικουρικότητας και ότι, επομένως, μια ιδιαίτερη ευθύνη περιέρχεται στην ΕΤΠ.

8. Επικροτεί το γεγονός ότι, κατά την προαιρετική διαβούλευση με το Συμβούλιο και την Επιτροπή, τονίζονται ως ιδιαίτερα σημαντικές οι περιπτώσεις που αφορούν τη διασυνοριακή συνεργασία και απαιτεί όπως η δυνατότητα της προαιρετικής διαβούλευσης χρησιμοποιηθεί σε εντονότερο βαθμό και σε άλλες σημαντικές περιπτώσεις.

9. Χαιρετίζει το γεγονός ότι, στο μέλλον, θα αποκτήσει διοικητική και δημοσιονομική αυτονομία, διότι τούτο θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα των εργασιών της.

10. α) Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το άρθρο 3 Β της Συνθήκης ΕΚ δεν τροποποιήθηκε για να ληφθεί υπόψη ο ιδιαίτερος ρόλος των περιφερειακών και τοπικών οργανισμών σε σχέση με την αρχή της επικουρικότητας. Η Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει για άλλη μια φορά ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι στην πιό κατάλληλη θέση να κατανοήσουν την πολύπλοκη πολιτική έννοια της αρχής της επικουρικότητας και να συμβάλουν στον έλεγχο της τήρησής της. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι το «Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας», ως παράρτημα της Συνθήκης του Άμστερνταμ, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στο πλαίσιο των προσπαθειών για την περαιτέρω διαμόρφωση της αρχής της επικουρικότητας σε μια κοινοτική αρχή. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την επιθυμία όπως το πνεύμα και το περιεχόμενο αυτού του Πρωτοκόλλου τηρηθούν πλήρως σε όλα τα κράτη μέλη. Η ΕΤΠ χαιρετίζει την αναφορά στο πρωτόκολλο για τις αρχές της επικουρικότητας και της προσθετικότητας σύμφωνα με την οποία η επιτροπή πρέπει να λάβει δεόντως υπόψη ότι κάθε κοινωνική ή διοικητική ευθύνη που φέρουν η Κοινότητα, οι εθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να είναι ανάλογη με τον επιδιωκόμενο στόχο. (Άρθρο 9 του πρωτοκόλλου, τρίτη περίπτωση.)

β) Εκφράζει την ικανοποίησή της για την ενσωμάτωση στη Συνθήκη του Άμστερνταμ μιας συνημμένης Διακήρυξης, την οποία υπογράφουν η Γερμανία, η Αυστρία και το Βέλγιο, και η οποία ορίζει ότι, βάσει της αρχής της Επικουρικότητας, η δράση της Κοινότητας αφορά όχι μόνο τα Κράτη, αλλά και τις περιφέρειές τους, στο μέτρο που διαθέτουν, αναγνωρισμένες από τα συνταγματικά τους διατάγματα, νομοθετικές αρμοδιότητες, και εκφράζει την ευχή να προσχωρήσουν στην εν λόγω Διακήρυξη όλα τα Κράτη που περιλαμβάνουν Αυτόνομες Περιφέρειες με συνταγματικά αναγνωρισμένες νομοθετικές εξουσίες.

11. Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στο πλαίσιο της εν λόγω Διακυβερνητικής Διάσκεψης δεν κατέστη δυνατό να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις για τροποποίηση της Συνθήκης, οι οποίες σχετίζονται με την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας της ΕΤΠ, δηλαδή:

α) να περιληφθεί στη Συνθήκη η αρχή της τοπικής αυτονομίας, πράγμα που είναι εξαιρετικά σημαντικό για μια Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρή, ικανή να αναλάβει δράση και ευρισκόμενη πλησίον των πολιτών 7

β) να απαιτείται από τα μέλη της να έχουν τον τίτλο του αιρετού αντιπροσώπου σε μια τοπική ή περιφερειακή αρχή ή να υπέχουν πολιτική ευθύνη έναντι μιας συνέλευσης εκλεγμένης με άμεση και καθολική ψηφοφορία 7

γ) να της αναγνωρισθεί το καθεστώς του Οργάνου, σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ, και να εναρμονισθεί η διάρκεια της θητείας των μελών της με την πενταετή διάρκεια της θητείας των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 7

δ) να της αναγνωρισθεί επίσημα το δικαίωμα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την υπεράσπιση των προνομίων της, καθώς επίσης και να αναγνωρισθεί το ίδιο δικαίωμα στις περιφέρειες που διαθέτουν νομοθετικές αρμοδιότητες.

12. Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η διαδικασία έγκρισης δεν αντικαταστάθηκε από τη διαδικασία συναπόφασης όσον αφορά τους κανονισμούς σχετικά με τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής στο σύνολό τους.

13. Η Επιτροπή των Περιφερειών επιφυλάσσεται να εκφράσει εκ νέου τα αιτήματά της για μια ακόμη καλύτερη εκπροσώπηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο μέλλον, εφόσον αναμένονται τροποποιήσεις των Συνθηκών.

Όσον αφορά την επιτυχία της Διάσκεψης των Περιφερειών και των Πόλεων (15/16 Μαΐου 1997) και των θετικών συνεπειών της για τα αποτελέσματα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του Άμστερνταμ (16/17 Ιουνίου 1997), η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να πραγματοποιείται μια παρόμοια διάσκεψη των κρατών, των περιφερειών, των αγροτικών περιφερειών, των πόλεων και των δήμων, κάθε φορά που περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη βασικές αποφάσεις σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

14. Αυτή τη στιγμή, η ΕΤΠ θεωρεί ως πρωταρχική της αποστολή την εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης του Άμστερνταμ, το συντομότερο δυνατό, και την εκπλήρωση των καθηκόντων που περιέρχονται σε αυτή δυνάμει της Συνθήκης με αποτελεσματικότερο τρόπο απ'ότι στο παρελθόν, σε στενή συνεργασία με τα άλλα κοινοτικά όργανα.

15. Η Επιτροπή των Περιφερειών επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον και την απεριόριστη πρόθεσή της να συνεργασθεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αναμένει ότι η διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ των δύο κοινοτικών οργάνων θα τεθεί σε κίνηση ήδη πριν από τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης του Άμστενταμ.

16. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ελπίδα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο θα ζητήσουν τη γνώμη της ήδη από τώρα, δηλαδή πριν από τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης του Άμστερνταμ, σε όλες τις περιπτώσεις για τις οποίες προβλέπεται μια επέκταση των δικαιωμάτων υποχρεωτικής διαβούλευσης στη Συνθήκη. Τούτο ισχύει ιδίως για τους τομείς της απασχόλησης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της περιβαλλοντικής προστασίας. Από την πλευρά της, η Επιτροπή των Περιφερειών αναλαμβάνει τη δέσμευση να διαβιβάσει ήδη από τώρα τις γνωμοδοτήσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

17. Εκφράζει την ευχή να κυρωθεί η Συνθήκη του Άμστερνταμ χωρίς χρονοτριβή, ώστε να μπορέσει - σταθεροποιώντας τη θεσμική της θέση - να συνεχίσει να συμβάλει στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η Επιτροπή των Περιφερειών θα επιδιώξει να διευκολύνει την ενημέρωση των πολιτικών για τα θέματα που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και το περιεχόμενο της νέας Συνθήκης, με τρόπο ώστε να υπάρξει η ευρύτερη δυνατή ομοφωνία σχετικά με την επικύρωση της ίδιας της Συνθήκης.

Βρυξέλλες, 20 Νοεμβρίου 1997.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Pasqual MARAGALL i MIRA