A4-0415/97

Ψήφισμα σχετικά με το Ευρώ και τον καταναλωτή

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

- έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή του της 28ης Νοεμβρίου 1996 σχετικά με την πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου που περιέχει ορισμένες διατάξεις σχετικά με την καθιέρωση του ευρώ (( ΕΕ C 380 της 16.12.1996, σελ. 47)),

- έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή του της 28ης Νοεμβρίου 1996 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου που περιέχει την καθιέρωση του ευρώ (( ΕΕ C 380 της 16.12.1996, σελ. 50)),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 σχετικά με το νομικό πλαίσιο για την καθιέρωση του ευρώ και το επισυναπτόμενο σ'αυτό παράρτημα του ψηφίσματος (( ΕΕ C 236 της 2.8.1997, σελ. 7)),

- έχοντας υπόψη το άρθρο 148 του Κανονισμού του,

- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής, Νομισματικής και Βιομηχανικής Πολιτικής (A4-0415/97),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Μαδρίτης (Δεκέμβριος 1995) κατέληξε σε πολιτική συμφωνία επί του χρονοδιαγράμματος για την εισαγωγή του Ευρώ,

Β. υπενθυμίζοντας ότι, κατόπιν της συμφωνίας αυτής, η Επιτροπή έχει υποβάλει δύο προτάσεις κανονισμού, η μία από τις οποίες έχει ηδη εγκριθεί και καθορίζει τη νομισματική νομοθεσία για το Ευρώ,

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μερικά κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει πρακτικά μέτρα για τον ιδιωτικό τομέα (σχέδια μετάβασης), καθώς και για τον δημόσιο τομέα,

Δ. θεωρώντας ότι τόσο το χρονοδιάγραμμα και οι κανονισμοί για τη νομισματική νομοθεσία, όσο και τα πρακτικά μέτρα που υιοθέτησαν τα κράτη μέλη, εγείρουν ορισμένα ζητήματα που ενδιαφέρουν τους καταναλωτές, οπως το κόστος της μετάβασης και η εξασφάλιση της νομικής συνέχειας των συμβάσεων,

Ε. εκτιμώντας ότι η η επιτυχία της Νομισματικής Ένωσης θα κριθεί, σε μεγάλο βαθμό, από το πόσο καλά εκ των προτέρων προετοιμασμένοι για την εισαγωγή του Ευρώ θα είναι οι πολίτες των κρατών μελών που θα μετάσχουν στη Νομισματική Ένωση,

ΣΤ. θεωρώντας αναγκαίο να αναληφθούν οι κατάλληλες εκστρατείες και να εφαρμοσθούν οι κατάλληλες πολιτικές κατάρτισης, εκπαίδευσης και ενημέρωσης του κοινού με πρωτοβουλία των δημοσίων αρχών των κρατών μελών, καθώς και του τραπεζικού, του χρηματοπιστωτικού και του εμπορικού τομέα,

Ζ. φρονώντας ότι, κατά την εφαρμογή των εκστρατειών κατάρτισης, εκπαίδευσης και ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την εισαγωγή του Ευρώ, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η συμπεριφορά των καταναλωτών των κρατών μελών διαφέρει από χώρα σε χώρα, και ότι η έκταση στην οποία οι καταναλωτές θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν το Ευρώ για άλλες μορφές πληρωμής εκτός από τοις μετρητοίς, πριν από την εισαγωγή των χαρτονομισμάτων και κερμάτων Ευρώ, μπορεί να ποικίλλει και μεταξύ και εντός των κρατών μελών,

Η. επισημαίνοντας ότι η χρήση του Ευρώ και η μετάβαση από τα εθνικά νομίσματα στο Ευρώ θα είναι σταδιακή, δεδομένου ότι το Ευρώ αναμένεται να αρχίσει να χρησιμοποιείται σε άλλες πλην τοις μετρητοίς μορφές πληρωμής από 1ης Ιανουαρίου 1999,

Θ. εκτιμώντας ότι ο βαθμός στον οποίο το κόστος της αλλαγής και της μετατροπής θα βαρύνει τον τελικό καταναλωτή θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ προμηθευτών στους διάφορους τομείς της οικονομίας, καθώς και από την ελαστικότητα της ζήτησης για το κάθε συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία, και προς το σκοπό αυτό τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πρέπει να φροντίσουν ώστε το κόστος της καθιέρωσης του Ευρώ να μην επιβαρύνει τους καταναλωτές,

Ι. επισημαίνοντας ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θα επηρεαστεί από τα προβλήματα που θα δημιουργήσει η μετατροπή μεταξύ των εθνικών νομισματικών μονάδων (ΕΝΜ) που θα συμμετέχουν στο Ευρώ (οι ΕΝΜ είναι μη δεκαδικές υποδιαιρέσεις του Ευρώ), δεδομένου ότι περίπου 100 εκατομμύρια άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ταξιδεύουν κάθε χρόνο στο εξωτερικό ενώ τουλάχιστον 40 εκατομμύρια ζούν σε εσωτερικές μεθοριακές ζώνες της ΕΕ,

ΙΑ. επισημαίνοντας την ανάγκη να υπάρξει προετοιμασία και αυξημένη επαγρύπνηση για την αντιπετώπιση των περιστατικών απάτης και καταχρηστικών πρακτικών που θα μπορούσαν να εμφανισθούν κατά το στρογγύλεμα των τιμών και την εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και κερμάτων Ευρώ, καθώς και να δημιουργηθούν ανάλογα παρατηρητήρια,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαία τα υψηλότερα πρότυπα για τα χαρακτηριστικά γνησιότητας των τραπεζογραμματίων ούτως ώστε να είναι δυνατό να γνωρίζονται οι παραχαράξεις τόσο κατά τις διά χειρός συναλλαγές των καταναλωτών όσο και κατά τη μηχανική χρησιμοποίηση των τραπεζογραμματίων,

1. αναγνωρίζει ότι η διαφάνεια σε ό,τι αφορά τις συγκριτικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών στα διάφορα κράτη μέλη, που θα είναι αποτέλεσμα της εισαγωγής του Ευρώ, θα διευκολύνει τις διαμεθοριακές αγορές και τις πωλήσεις εξ αποστάσεως, και θα συμβάλει έτσι στη μείωση των τιμών λόγω αυξημένου ανταγωνισμού[semigr ]

2. υπογραμμίζει τς θετικές επιπτώσεις που θα έχει η καθιέρωση του Ευρώ για τους καταναλωτές που αγοράζουν ή ταξιδεύουν στην Ευρώπη, δεδομένου ότι θα καταργηθούν οι κίνδυνοι από τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών[semigr ] υπογραμμίζει επίσης την θετική επίδραση που μπορεί να έχει το Ευρώ στην επιτάχυνση της δημιουργίας ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών[semigr ]

3. επισημαίνει τον θετικό αντίκτυπο που θα έχουν τα αναμενόμενα χαμηλά επιτόκια επί των καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων, ως αποτέλεσμα μιας υγιούς νομισματικής πολιτικής[semigr ] θεωρεί ότι, τηρουμένης της αρχής της επικουρικότητας, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να θεσπίσουν ειδική νομοθεσία για να καταργηθούν τα εμπόδια (φόροι, τέλη εγγραφής) για τους καταναλωτές που θα επιθυμούσαν να ανταλλάξουν μακροπρόθεσμα στεγαστικά ή άλλα δάνεια σταθερού επιτοκίου με άλλες μορφές δανείων προκειμένου να επωφεληθούν από τα χαμηλότερα επιτόκια[semigr ]

4. υπενθυμίζει ότι την 1η Ιανουαρίου 1999 το Ευρώ καθίσταται το ενιαίο νόμισμα[semigr ] επισημαίνει ότι μολονότι τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα Ευρώ θα κάνουν την εμφάνισή τους περί το τέλος της μεταβατικής περιόδου, το Ευρώ θα είναι όλο και περισσότερο παρόν στην καθημερινή ζωή από τις αρχές ήδη του 1999[semigr ] θεωρεί επομένως σημαντικό να αξιοποιηθεί η μεταβατική περίοδος προκειμένου να εξοικειωθούν οι καταναλωτές με το Ευρώ ως μονάδα μετρήσεως τιμών και εισοδημάτων, αλλά και ως μέσο πληρωμής (επιταγές, πιστωτικές κάρτες, κλπ.), χωρίς να επιβαρύνεται η πρόσβαση στο Ευρώ με πρόσθετες δαπάνες σε σύγκριση με τα ενδεχομένως ακόμα εις την κυκλοφορία ευρισκόμενα νομίσματα[semigr ]

5. θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας να υπάρξει ευθύς εξ αρχής (1η Ιανουαρίου 1999) κατάρτιση, εκπαίδευση και ενημέρωση για το Ευρώ, ιδίως για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως οι αναλφάβητοι, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με προβλήματα στην όραση[semigr ] τονίζει ότι η ενημερωτική προσπάθεια δεν πρέπει να περιορισθεί σε διαφημιστικού τύπου εκστρατείες, αλλά πρέπει να καλύψει όλες τις κύριες πτυχές της οικονομικής ζωής όπου υπεισέρχεται η χρήση του χρήματος[semigr ] στο σημείο αυτό, υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο των μεγάλων φορέων παροχής υπηρεσιών (ηλεκτρισμός, φωταέριο, ύδρευση, τηλέφωνο), οι οποίοι θα πρέπει να χρησιμοποιούν στους λογαριασμούς τους και τα πρώην εθνικά νομίσματα και το Ευρώ από την αρχή της μεταβατικής περιόδου[semigr ] η πρακτική αυτή θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί επίσης και από τις δημόσιες διοικήσεις, τις κρατικές λοταρίες (λοτό, τοτό, στοιχήματα, τηλεοπτικά προγράμματα) και, με κάποιο βαθμό ευελιξίας, και από τις επιχειρήσεις σε ό,τι αφορά τους μισθούς που καταβάλλουν στους υπαλλήλους τους[semigr ]

6. θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων, όπως οργανώσεις καταναλωτών, συνδικάτα, οργανώσεις ΜΜΕ, οργανώσεις γυναικών, η δημόσια διοίκηση και άλλες ομάδες ειδικών συμφερόντων, στις εκστρατείες κατάρτισης, εκπαίδευσης και ενημέρωσης για το Ευρώ, και πιστεύει ότι η ενημέρωση αυτή πρέπει να καλύπτει τους μαθητές των σχολείων, τα πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα[semigr ] υπογραμμίζει τη σημασία του να γίνει η μέγιστη δυνατή χρήση των νέων τεχνολογιών της πληροφορίας στο πλαίσιο των ενημερωτικών εκστρατειών για το Ευρώ, τονίζει όμως παράλληλα και τη σημασία του λαϊκού και του τοπικού Τύπου, που διαβάζεται από εκατομμύρια πολίτες[semigr ]

7. επισημαίνει το σημαντικό ρόλο που θα παίξει ο τραπεζικός και χρηματοπιστωτικός τομέας στην διευκόλυνση της μετάβασης στο Ευρώ, από την αρχή της τρίτης φάσης[semigr ] θεωρεί σημαντικό να δοθεί στους πελάτες η δυνατότητα να χρησιμοποιούν όλα τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά μέσα σε Ευρώ ευθύς εξάρχής[semigr ] κατά συνέπεια, καλεί την Επιτροπή να προετοιμάσει πρόταση κανονισμού με την οποία θα απαγορεύεται στις Τράπεζες να επιβαρύνουν τους πελάτες τους για τη μετατροπή λογαριασμών ή πληρωμών κατά τη διάρκεια των φάσεων Β και Γ[semigr ] προτρέπει τα στοιχεία που παρέχουν οι τράπεζες στους πελάτες τους (πράξεις, κίνηση λογαριασμών κλπ.) να είναι εκφρασμένα τόσο στο εθνικό νόμισμα όσο και σε Ευρώ από την αρχή της τρίτης φάσης[semigr ] τονίζει επίσης ότι οι τράπεζες πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο τους όσον αφορά την παροχή πληροφοριών για το νέο νόμισμα και για το πέρασμα στο ευρώ[semigr ]

8. σε ό,τι αφορά το κόστος που συνεπάγεται η εισαγωγή του Ευρώ, θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας το κόστος αυτό να περιορισθεί στο ελάχιστο[semigr ] επομένως, τονίζει ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά την εξέλιξη της διαδικασίας, ούτως ώστε να διαθέτουν επαρκείς πληροφορίες για το πραγματικό πρόσθετο κόστος και να μπορούν να παρέχουν στο κοινό τις δέουσες πληροφορίες προκειμένου να εξασφαλισθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών και να αποτραπούν ενδεχόμενες καταχρηστικές πρακτικές με τη μορφή αδικαιολογήτων αυξήσεων τιμών, ή επιβαρύνσεων για κόστος που δεν συνδέεται ειδικά με το Ευρώ[semigr ]

9. υπογραμμίζει τη σημασία του να εξασφαλισθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ προμηθευτών για τα διάφορα προϊόντα, προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο το κόστος μετατροπής να επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή[semigr ]

10. επισημαίνει ότι η συνέχεια των ισχυουσών συμβάσεων θα εξασφαλισθεί με τον κανονισμό αριθ. 1103/97 του Συμβουλίου της 17 Ιουνίου 1997 σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν την εισαγωγή του Ευρώ (( EE L 162 της 19.6.1997, σελ. 1)), ο οποίος όμως προβλέπει τη δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης με ρητή συμφωνία των συμβαλλομένων μερών[semigr ] θεωρεί αναγκαία την εξαίρεση των τυποποιημένων συμβάσεων από τη ρήτρα εξαίρεσης[semigr ] επιθυμεί, κατά συνέπεια, να υποβάλει η Επιτροπή πρόταση για τροποποίηση του παρόντος κανονισμού ούτως ώστε να αποτραπεί το φαινόμενο να επαρκούν οι ρήτρες σε τυποποιημένες συμβάσεις για την παρέκκλιση από την αρχή ότι η καθιέρωση του Ευρώ δεν πρέπει να θίξει την απρόσκοπτη ισχύ αυτών των συμβάσεων[semigr ]

11. σχετικά με το λεπτό θέμα του κόστους μετατροπής μεταξύ των εθνικών νομισματικών μονάδων που θα συμμετάσχουν στο Ευρώ, πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει, μέσω πρότασης κανονισμού, ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα θα μευτρέπονται ατελώς μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών μελών[semigr ] σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η έγκριση ενός τέτοιου κανονισμού:

- συνιστά να αναπτυχθούν εθνικές στρατηγικές οι οποίες θα συνδράμουν στη μείωση του εν λόγω κόστους[semigr ]

- υπενθυμίζει ότι ένας πρακτικός τρόπος για την αποφυγή του κόστους μετατροπής θα ήταν οι πληρωμές με πιστωτικές κάρτες ή επιταγές εκφρασμένες σε Ευρώ[semigr ]

- τονίζει ότι, εν πάση περιπτώσει, πρέπει να ενθαρρυνθεί ο ανταγωνισμός προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το κόστος αυτό[semigr ]

12. φρονεί ότι η Επιτροπή οφείλει, με την υποβολή πρότασης κανονισμού, να εξασφαλίσει ότι η μετατροπή των (εθνικών) τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε τραπεζογραμμάτια και κέρματα Ευρώ δεν θα συνεπάγεται κόστος για τον πολίτη κατά τη διάρκεια της φάσης Γ[semigr ]

13. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα να δημιουργηθούν παρατηρητήρια για τη μετάβαση στο Ευρώ και την εξέλιξη της χρήσης του σε τοπικό επίπεδο, πιστεύοντας ότι τα όργανα αυτά θα προωθούσαν σημαντικά την πρόσβαση των καταναλωτών στην πληροφόρηση και θα συνέβαλλαν στην παρακολούθηση των τιμών και της εφαρμογής του συστήματος διπλής αναγραφής τιμών κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο, πράγμα που θα ηύξανε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην όλη διαδικασία εισαγωγής του Ευρώ[semigr ]

14. ζητεί να τηρηθούν, κατά την έκδοση των όλων των χαρτονομισμάτων, ευρώ, τα μέγιστα δυνατά επίπεδα ασφαλείας (διακριτικά σημεία, κλπ.) ούτως ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος παραχάραξης[semigr ]

15. συμμερίζεται την άποψη πολλών οργανώσεων καταναλωτών και εμπορικών οργανώσεων ότι η τελική μετάβαση στα τραπεζογραμμάτια και κέρματα Ευρώ πρέπει να συντελεσθεί στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα και οπωσδήποτε εντός τριών το πολύ μηνών σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες, και κατά τρόπο συντονισμένο, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση, να μειωθεί το κόστος και να ελαχιστοποιηθούν τα προβλήματα για τους καταναλωτές[semigr ]

16. πιστεύει ότι περαιτέρω μέτρα προστασίας των καταναλωτών σε σχέση με την εισαγωγή του Ευρώ πρέπει να ληφθούν σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να εξασφαλισθεί η μέγιστη και ομοιόμορφη προστασία των καταναλωτών όλων των κρατών μελών στον τομέα αυτόν[semigr ]

17. φρονεί ότι, κατά τον καθορισμό της ημερομηνίας για την έναρξη της φάσης Γ στον σχετικό κανονισμό, που θα βασίζεται στο άρθρο 109Λ, θα πρέπει να καταβληθεί μέριμνα ώστε η ημερομηνία λήξεως της φάσης Β να συμπίπτει με την ημερομηνία έναρξης της φάσης Γ[semigr ]

18. επαναλαμβάνει ότι είναι βεβαίως θεμελιώδους σημασίας μία δράση ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με το Ευρώ, αλλά είναι επίσης απαραίτητη και μία δράση επιμόρφωσης των επιχειρηματιών και των συνεργατών τους, του εμπορικού κυρίως συστήματος, να είναι έτοιμοι να δώσουν αποτελεσματικές απαντήσεις στους καταναλωτές[semigr ]

19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, το Συμβούλιο, το συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος, καθώς και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.