Γνωμοδότηση για την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καθιέρωση ευρωπαϊκού έτους δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης (1996) (94/C 397/06)

Στις 14 Οκτωβρίου 1994, και σύμφωνα με τα άρθρα 126 και 127 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα κοινωνικών, οικογενειακών, εκπαιδευτικών και πολιτισμικών θεμάτων, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, επεξεργάστηκε τη γνωμοδότηση αυτή στις 10 Νοεμβρίου 1994 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. van Dijk.

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή κατά την 320ή σύνοδο ολομέλειάς της (συνεδρίαση της 23ης Νοεμβρίου 1994), υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Γενικές παρατηρήσεις

1.1. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εγκρίνει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την προκήρυξη του 1996 ως « Ευρωπαϊκού έτους δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης ». Για την πρωτοβουλία αυτή γίνεται λόγος ήδη στο Λευκό Βιβλίο « Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και απασχόληση » με τα εξής λόγια : (...) οι επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο είναι απαραίτητες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και ιδίως για να διευκολυνθεί η αφομοίωση και διάδοση των νέων τεχνολογιών (). Η ΟΚΕ εγκρίνει πλήρως τον καθοριστικό ρόλο της εκπαίδευσης και της καταρτίσεως προκειμένου να προετοιμαστεί η Ευρώπη για το ρόλο που οφείλει να αναλάβει κατά τον 21o αιώνα.

1.2. Όπως διατυπώνεται ρητά στο Λευκό Βιβλίο, η κοινωνική πολιτική πρέπει « να υπηρετήσει τα συμφέροντα της Ένωσης στο σύνολό της και όλους τους πολίτες αυτής, τόσο εκείνους που έχουν θέσεις απασχόλησης, όσο και εκείνους που δεν έχουν » (). Με το ίδιο πνεύμα, οι εκδηλώσεις του ευρωπαϊκού έτους δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης αφορούν όχι μόνο όλους τους πολίτες της Ένωσης, μα επίσης και τους εργαζομένους stricto sensu.

1.3. Η ΟΚΕ εκφράζει ζωηρή έκπληξη για τις στενότατες προθεσμίες που τις τάχθηκαν για την επεξεργασία της γνωμοδότησής της. Θα έλεγε κανείς ότι η ειδική ομάδα « Ανθρώπινοι πόροι » δεν λαμβάνει στα σοβαρά τη διαδικασία διαβούλευσης όπως κατά το παρελθόν.

1.3.1. Επίσης, φρονεί ότι η προπαρασκευαστική περίοδος που απαιτείται για την επιτυχία του έτους αυτού θα είναι πολύ περιορισμένη δεδομένου ότι εφαρμόζεται σχετικά η διαδικασία της συναποφάσεως.

1.4. Η ΟΚΕ τονίζει ότι προκειμένου να υπάρξει μία καλή συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση θα πρέπει να βασίζεται σε επαρκή αρχική κατάρτιση.

2. Ειδικές παρατηρήσεις

2.1. Οι συγκεκριμένες δράσεις που θα αναληφθούν από την Επιτροπή πρέπει να οργανωθούν σε στενό συντονισμό με τις αρχές που θα ορισθούν από τα κράτη μέλη για να εξασφαλίσουν την εφαρμογή του σχεδίου. Στο πλαίσιο αυτό η ΟΚΕ εκφράζει δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι οι κοινωνικοί εταίροι δεν έχουν ενσωματωθεί στη Συμβουλευτική Επιτροπή. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ότι όλες οι κοινωνικές δυνάμεις αποτελούν προνομιούχους φορείς μιας ευρωπαϊκής παιδείας κατάρτισης και εξειδίκευσης. Αυτό θα πρέπει να ισχύει όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε εθνική κλίμακα.

2.2. Οι στόχοι της Επιτροπής για την ευαισθητοποίηση, επικοινωνία και προαγωγή του έτους αυτού αποτελούν μια μεγάλη ιδέα που στερείται όμως των κατάλληλων πόρων. Σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό έτος για την ασφάλεια, την υγιεινή και την υγεία, ο προϋπολογισμός είναι πολύ μέτριος 7 και γίνεται έκδηλος ο κίνδυνος να χαθεί η αξιοπιστία της μεγάλης αυτής φιλοδοξίας. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι ο προϋπολογισμός των 8 εκατομμυρίων Ecu για περίοδο 3 ετών πρέπει να αυξηθεί.

2.2.1. Το ποσόν των 8 εκατομμυρίων Ecu για τριετή περίοδο αντιπροσωπεύει 2 650 000 Ecu κατ`έτος. Το ποσόν αυτό αν καταμερισθεί στις 12 χώρες ισοδυναμεί με 220 000 Ecu περίπου κατ`έτος και ανά χώρα. Στην προοπτική της Ευρώπης των 16, κάθε χώρα θα λάβει περίπου 165 600 Ecu. Συγκριτικώς, στην Γερμανία δαπανώνται άνω των 20 δισεκατ. Ecu για την αλλαγή επαγγελματικής κατάρτισης.

2.3. Η ΟΚΕ διερωτάται σχετικά με τη βάση που θα χρησιμοποιηθεί για την κατανομή των πόρων. Βάσει των προγενέστερων εμπειριών, όπως του ευρωπαϊκού έτους για την ασφάλεια, την υγιεινή και την υγεία, υιοθετήθηκαν κριτήρια όπως ο ενεργός πληθυσμός, η απασχόληση σε τομείς υψηλού κινδύνου και στις ΜΜΕ 7 απεναντίας στο εξεταζόμενο έγγραφο της Επιτροπής δεν αναφέρεται κανένα κριτήριο.

2.4. Η προσφυγή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για την προώθηση της δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί ένα από τα μέσα που θα επιτρέψουν την επίτευξη των στόχων αυτών. Άλλο μέσο θα μπορούσε να είναι η θέσπιση πρότυπων σχεδίων. Ο αντίκτυπος της παρουσίασης των θετικών αποτελεσμάτων των πρότυπων σχεδίων δύναται να αποδειχθεί σημαντικότερος από την απλή ανάπτυξη ενός συνθήματος και ενός λογοτύπου.

2.5. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ο προϋπολογισμός είναι πολύ περιορισμένος, η ΟΚΕ προτείνει να καθορισθούν ορισμένες προτεραιότητες : διαφορετικά, ο αντίκτυπος κινδυνεύει να είναι αμελητέος.

2.6. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι η επένδυση στον τομέα της εκπαίδευσης αποτελεί επείγουσα ανάγκη προκειμένου να μειωθεί η ανεργία.

2.7. Μπροστά στις τεχνολογικές μεταβολές, η σημασία της εκπαίδευσης και της κατάρτισης καθίσταται ολοένα και μεγαλύτερη. Αυτό δεν ισχύει απλά και μόνο για τον τομέα της βιομηχανίας αλλά επίσης και για τον δημόσιο τομέα.

2.8. Η ΟΚΕ ζητά να ενθαρρυνθεί η στενότερη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων εκπαιδευτικών συστημάτων (συμπεριλαμβανομένου του ακαδημαϊκού κόσμου) και των επιχειρήσεων. Στη βάση αυτή οι εκπαιδευτικοί θα αντιληφθούν καλύτερα πόσο απαραίτητη είναι για τους φοιτητές η εξεύρεση θέσης απασχόλησης. Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις θα αντιληφθούν καλύτερα τι αντιπροσωπεύει η εκπαίδευση για τον τομέα τους. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις θα τροποποιήσουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα σχολείων και πανεπιστημίων.

Βρυξέλλες, 23 Νοεμβρίου 1994.

Ο Πρόεδρος της

Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Carlos FERRER

() Έγγρ. COM(93) 700 τελικό, κεφάλαιο 7, σ. 144.

() Έγγρ. COM(94) 333 τελικό, σ. 5.