ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2022/2353 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 1ης Δεκεμβρίου 2022

σχετικά με μέτρο συνδρομής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη με σκοπό την ενίσχυση των ικανοτήτων των ένοπλων δυνάμεων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το άρθρο 28 παράγραφος 1 και το άρθρο 41 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Σύμφωνα με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου (1), θεσπίστηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη (ΕΜΕ) για τη χρηματοδότηση, από τα κράτη μέλη, των ενωσιακών δράσεων στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας με στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας, δυνάμει του άρθρου 21 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509, ο ΕΜΕ μπορεί να χρηματοδοτεί δράσεις για την ενίσχυση των ικανοτήτων τρίτων κρατών και περιφερειακών και διεθνών οργανισμών όσον αφορά στρατιωτικά και αμυντικά θέματα.

(2)	Στη δήλωση του Brdo της 6ης Οκτωβρίου 2021, οι ηγέτες της Ένωσης και των κρατών μελών της, κατόπιν διαβούλευσης με τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων, ζήτησαν την περαιτέρω ανάπτυξη των δυνατοτήτων των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων μέσω του ΕΜΕ.

(3)	Στα συμπεράσματα της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας, της 17ης Μαρτίου 2022, σχετικά με τους στρατηγικούς προσανατολισμούς του ΕΜΕ για το 2022, διατηρείται ως βασική προτεραιότητα της εν λόγω περιόδου ένα μέτρο συνδρομής για την παροχή διμερούς στήριξης προς μια χώρα των Δυτικών Βαλκανίων.

(4)	Στις 21 Μαρτίου 2022 το Συμβούλιο ενέκρινε τη στρατηγική πυξίδα με στόχο να καταστεί η Ένωση ισχυρότερος και ικανότερος παράγοντας ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω της αυξημένης χρήσης του ΕΜΕ για τη στήριξη των αμυντικών ικανοτήτων των εταίρων, μεταξύ άλλων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

(5)

Η Ένωση έχει επανειλημμένως επαναλάβει την προσήλωσή της στην ευρωπαϊκή προοπτική της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, μεταξύ άλλων στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου και του Ιουνίου 2022, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τη σταθερότητα και την πλήρη λειτουργία της χώρας, ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει όλες τις βασικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνταγματικών και εκλογικών μεταρρυθμίσεων, και να προχωρήσει αποφασιστικά στην ευρωπαϊκή της πορεία.

(6)

Από τη σύστασή τους το 2005, οι ένοπλες δυνάμεις της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης («AFBiH») έχουν διαδραματίσει ουσιαστικό σταθεροποιητικό ρόλο ως ένας από τους πλέον επιτυχημένους κρατικούς θεσμούς για τη διατήρηση ενός ασφαλούς και προστατευμένου περιβάλλοντος στη χώρα. Ο ύπατος εκπρόσωπος για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη επανέλαβε, στην 61η έκθεσή του προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, την ανάγκη να διατηρηθεί η εστίαση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της άμυνας, ώστε να μπορέσει η χώρα να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας. Αυτό συνεπάγεται την ενίσχυση των AFBiH, ιδίως στην παρούσα συγκυρία που χαρακτηρίζεται από πολιτικές εντάσεις και διχαστική ρητορική.

(7)

Σκοπός του παρόντος μέτρου είναι η βελτίωση των ικανοτήτων των AFBiH, η ισόρροπη συμβολή στην ενίσχυση της οικειοποίησης των διαδικασιών τους από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και την αύξηση της στρατιωτικής διαλειτουργικότητας με τις δυνατότητες της Ένωσης ενόψει της διεύρυνσης της συμμετοχής των AFBiH σε μελλοντικές αποστολές και επιχειρήσεις στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας («ΚΠΑΑ»), με την επιφύλαξη οποιασδήποτε άλλης πιθανής στήριξης που χρηματοδοτείται από τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού συμφώνου (ΝΑΤΟ) ή άλλους διεθνείς εταίρους.

(8)

Ο εξοπλισμός που θα παρασχεθεί θα βελτιώσει την ασφάλεια και τις συνθήκες ανάπτυξης των AFBiH και θα αναβαθμίσει περιορισμένο αριθμό επιχειρησιακών δυνατοτήτων, ιδίως τις χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές και πυρηνικές (ΧΒΡΠ) δυνατότητες και τις δυνατότητες άμυνας και έγκαιρης προειδοποίησης. Με την αύξηση της ικανότητας της ταξιαρχίας τακτικής υποστήριξης, το μέτρο συνδρομής θα επιτρέψει επίσης την καλύτερη προστασία του άμαχου πληθυσμού και την ταχεία και βιώσιμη ανάπτυξη του τάγματος που έχει οριστεί από το ΝΑΤΟ, είτε στο πλαίσιο ενωσιακής αποστολής ή επιχείρησης ΚΠΑΑ είτε στο πλαίσιο άλλης μορφής υπό την αιγίδα, μεταξύ άλλων, των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), του ΝΑΤΟ ή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ή στο πλαίσιο στρατιωτικών εκπαιδευτικών ασκήσεων επί εδάφους.

(9)

Στις 29 Ιουνίου 2022, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας («ύπατος εκπρόσωπος») έλαβε αίτημα από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη για παροχή περαιτέρω συνδρομής από την Ένωση προς τις AFBiH μέσω της προμήθειας βασικού εξοπλισμού για την ενίσχυση της ικανότητάς τους.

(10)

Μετά την ολοκλήρωση του μέτρου συνδρομής, ο ύπατος εκπρόσωπος θα διενεργήσει αξιολόγηση του αντικτύπου του, καθώς και της διαχείρισης και της χρήσης του παρασχεθέντος εξοπλισμού. Αυτό θα τροφοδοτήσει μια διαδικασία άντλησης διδαγμάτων, η οποία θα αποσκοπεί στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου συνδρομής και της συνέπειάς του με τη συνολική στρατηγική και τις πολιτικές της Ένωσης στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

(11)

Τα μέτρα συνδρομής πρέπει να υλοποιούνται λαμβανομένων υπόψη των αρχών και των απαιτήσεων που ορίζονται στην απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509, ιδίως της συμμόρφωσης με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (2), και σύμφωνα με τους κανόνες για την εκτέλεση των εσόδων και δαπανών που χρηματοδοτούνται μέσω του ΕΜΕ.

(12)

Το Συμβούλιο επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητά του να προστατεύσει, να προωθήσει και να πραγματώσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τις δημοκρατικές αρχές, και να ενισχύσει το κράτος δικαίου και τη χρηστή διακυβέρνηση σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και το διεθνές δίκαιο, ιδίως το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Θέσπιση, στόχοι, πεδίο εφαρμογής και διάρκεια

1. Θεσπίζεται μέτρο συνδρομής υπέρ της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης («δικαιούχος»), το οποίο θα χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (ΕΜΕ) («μέτρο συνδρομής»).

2. Στόχος του μέτρου συνδρομής είναι η ενίσχυση των ικανοτήτων των AFBiH μέσω της ενίσχυσης και της αναβάθμισης του εξοπλισμού της οικείας ταξιαρχίας τακτικής υποστήριξης. Μέσω της παροχής επαρκούς εξοπλισμού, το μέτρο συνδρομής θα συμβάλει στην αύξηση της συμβολής των AFBiH σε στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ, καθώς και σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ, ενισχύοντας παράλληλα την ευρωατλαντική συνεργασία, και στην καλύτερη προστασία των αμάχων.

3. Για την επίτευξη του στόχου που αναφέρεται στην παράγραφο 2, το μέτρο συνδρομής χρηματοδοτεί τα ακόλουθα είδη μη θανατηφόρου εξοπλισμού:

α)	εξοπλισμό πεδίου·

β)	βασικά στοιχεία εξοπλισμού του Μηχανικού·

γ)	υλικό ΧΒΡΠ.

4. Η διάρκεια του μέτρου συνδρομής είναι 36 μήνες από την ημερομηνία σύναψης της σύμβασης μεταξύ του διευθυντή μέτρων συνδρομής που ενεργεί ως διατάκτης και της οντότητας που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 της παρούσας απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 στοιχείο α) της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509.

5. Η σύμβαση για την εφαρμογή του μέτρου συνδρομής συνάπτεται το νωρίτερο μετά την έγκριση τροποποίησης των εκτελεστικών κανόνων του ΕΜΕ από την επιτροπή του Μηχανισμού.

Άρθρο 2

Χρηματοδοτικές ρυθμίσεις

1. Το ποσό δημοσιονομικής αναφοράς που προορίζεται να καλύψει τις δαπάνες που σχετίζονται με το μέτρο συνδρομής ανέρχεται σε 10 000 000 EUR.

2. Η διαχείριση όλων των δαπανών γίνεται σύμφωνα με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 και τους κανόνες για την εκτέλεση των εσόδων και δαπανών που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΕΜΕ.

Άρθρο 3

Ρυθμίσεις με τον δικαιούχο

1. Ο ύπατος εκπρόσωπος προβαίνει στις αναγκαίες ρυθμίσεις με τον δικαιούχο, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις και τους όρους που τίθενται με την παρούσα απόφαση, ως προϋπόθεση για την παροχή στήριξης στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής.

2. Οι ρυθμίσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν διατάξεις που υποχρεώνουν τον δικαιούχο να διασφαλίζει:

α)	τη συμμόρφωση των μονάδων των AFBiH που λαμβάνουν στήριξη στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής με το σχετικό διεθνές δίκαιο, ιδίως το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο·

β)	τη σωστή και αποτελεσματική χρήση τυχόν περιουσιακών στοιχείων που παρέχονται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής για τους σκοπούς για τους οποίους παρασχέθηκαν·

γ)	την επαρκή συντήρηση τυχόν περιουσιακών στοιχείων που παρέχονται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής, ώστε να διασφαλίζονται η δυνατότητα χρήσης και η επιχειρησιακή τους διαθεσιμότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους·

δ)

ότι τυχόν περιουσιακά στοιχεία που παρέχονται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής δεν χάνονται ή δεν περιέρχονται, χωρίς την έγκριση της επιτροπής του Μηχανισμού που συγκροτήθηκε δυνάμει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509, σε πρόσωπα ή οντότητες πέραν εκείνων που ορίζονται στις εν λόγω ρυθμίσεις, στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

3. Οι ρυθμίσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν διατάξεις σχετικά με την αναστολή και τη διακοπή της στήριξης που παρέχεται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο δικαιούχος αθετεί τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 2.

Άρθρο 4

Εφαρμογή

1. Ο ύπατος εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της εφαρμογής της παρούσας απόφασης σύμφωνα με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 και τους κανόνες για την εκτέλεση των εσόδων και δαπανών που χρηματοδοτούνται μέσω του ΕΜΕ, σύμφωνα με το ολοκληρωμένο μεθοδολογικό πλαίσιο για την αξιολόγηση και τον προσδιορισμό των απαιτούμενων μέτρων και ελέγχων για τα μέτρα συνδρομής στο πλαίσιο του ΕΜΕ.

2. Η εκτέλεση των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 3 πραγματοποιείται από την κεντρική υπηρεσία διαχείρισης έργων (CPMA).

Άρθρο 5

Παρακολούθηση, έλεγχος και αξιολόγηση

1. Ο ύπατος εκπρόσωπος παρακολουθεί τη συμμόρφωση του δικαιούχου με τις υποχρεώσεις που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 3. Η εν λόγω παρακολούθηση χρησιμοποιείται για να παρέχει ενημέρωση σχετικά με το πλαίσιο και τους κινδύνους αθέτησης των υποχρεώσεων που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 3 και για να συμβάλλει στην πρόληψη τέτοιων παραβιάσεων, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από μονάδες των AFBiH που έχουν υποστηριχθεί στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής.

2. Ο έλεγχος του εξοπλισμού και των προμηθειών μετά την αποστολή οργανώνεται ως εξής:

α)	επαλήθευση της παράδοσης, κατά την οποία τα πιστοποιητικά παράδοσης πρέπει να υπογράφονται από τις δυνάμεις που είναι οι τελικοί χρήστες κατά τη μεταβίβαση της κυριότητας·

β)

υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις δραστηριότητες, με τον δικαιούχο να υποβάλλει ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες που διεξάγονται με τον εξοπλισμό, τις προμήθειες και τις υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής, έως ότου η εν λόγω υποβολή εκθέσεων πάψει να κρίνεται αναγκαία από την Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας (ΕΠΑ)·

γ)	επιτόπιος έλεγχος, στο πλαίσιο του οποίου ο δικαιούχος παρέχει στον Ύπατο Εκπρόσωπο πρόσβαση για τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου κατόπιν σχετικού αιτήματος.

3. Ο ύπατος εκπρόσωπος διενεργεί αξιολόγηση, υπό μορφή διαρθρωμένης πρώτης εκτίμησης του μέτρου συνδρομής, δώδεκα μήνες μετά την παράδοση του εξοπλισμού. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει επιτόπιες επισκέψεις για έλεγχο του εξοπλισμού και των προμηθειών που παραδίδονται καθώς και των υπηρεσιών που παρέχονται στο πλαίσιο του μέτρου συνδρομής ή οποιεσδήποτε άλλες μορφές ανεξάρτητης παροχής πληροφοριών. Η τελική αξιολόγηση διενεργείται κατά την ολοκλήρωση του μέτρου συνδρομής, ώστε να εκτιμηθεί κατά πόσον αυτό συνέβαλε στην επίτευξη των δεδηλωμένων στόχων.

Άρθρο 6

Υποβολή εκθέσεων

Κατά τη διάρκεια της περιόδου υλοποίησης, ο ύπατος εκπρόσωπος υποβάλλει στην ΕΠΑ εξαμηνιαίες εκθέσεις σχετικά με την υλοποίηση του μέτρου συνδρομής, σύμφωνα με το άρθρο 63 της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509. Ο διευθυντής μέτρων συνδρομής ενημερώνει τακτικά την επιτροπή του Μηχανισμού που συγκροτήθηκε με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 σχετικά με την εκτέλεση των εσόδων και δαπανών, σύμφωνα με το άρθρο 38 της εν λόγω απόφασης, παρέχοντας μεταξύ άλλων πληροφορίες σχετικά με τους συμμετέχοντες προμηθευτές και υπεργολάβους.

Άρθρο 7

Αναστολή και διακοπή

1. Η ΕΠΑ δύναται να αποφασίσει να αναστείλει εν όλω ή εν μέρει την υλοποίηση του μέτρου συνδρομής, σύμφωνα με το άρθρο 64 της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509.

2. Η ΕΠΑ δύναται να συστήσει στο Συμβούλιο να διακόψει το μέτρο συνδρομής.

Άρθρο 8

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημερομηνία της έκδοσής της.

Βρυξέλλες, 1η Δεκεμβρίου 2022.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. SÍKELA

(1) Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, και για την κατάργηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/528 (ΕΕ L 102 της 24.3.2021, σ. 14).

(2) Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99).