(1)

Στις 29 Ιουνίου 2022 υποβλήθηκε στην Επιτροπή αίτημα καταχώρισης της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών με τίτλο «Call to achieve a tobacco-free environment and the first European tobacco-free generation by 2030» («Πρόσκληση για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό και για την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό έως το 2030»).

(2)

Οι στόχοι της πρωτοβουλίας διατυπώνονται από τους διοργανωτές και τις διοργανώτριες ως εξής: «η πανδημία του καπνού είναι η πρώτη αιτία θανάτου που μπορεί να αποφευχθεί. Τα αποτσίγαρα στις παραλίες προκαλούν περιβαλλοντική βλάβη στον ωκεανό και στην άγρια ζωή του, προκαλούν πυρκαγιές στα δάση και μολύνουν το έδαφος και τα ύδατα. Για να γλιτώσουν οι νέες γενιές από τον εθισμό στον καπνό, εκτός από την αποφασιστική δράση κατά των περιβαλλοντικών κινδύνων που προκαλούν τα αποτσίγαρα και την καταπολέμηση του καπνίσματος, είναι αναγκαίο: 1) να προωθήσουμε την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό έως το 2028, τερματίζοντας την πώληση καπνού και προϊόντων νικοτίνης σε πολίτες που γεννήθηκαν μετά το 2010· 2) να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο για παραλίες και όχθες ποταμών χωρίς καπνό και αποτσίγαρα, ώστε να καταστούν οι χώροι αυτοί πιο υγιεινοί και περιβαλλοντικά βιώσιμοι· 3) να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο εθνικών πάρκων χωρίς καπνό και αποτσίγαρα, ώστε να καταστούν πιο υγιεινά και να μειωθούν η μόλυνση και ο κίνδυνος πυρκαγιών· 4) να επεκταθούν οι εξωτερικοί χώροι χωρίς καπνό και ατμό, ιδίως εκείνοι όπου συχνάζουν ανήλικοι (πάρκα, πισίνες, αθλητικές εκδηλώσεις και αθλητικά κέντρα, θεάματα και εξωτερικοί χώροι εστιατορίων)· 5) να καταργηθούν οι διαφημίσεις καπνού και η παρουσία τους σε οπτικοακουστικές παραγωγές, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά για την αντιμετώπιση της συγκεκαλυμμένης διαφήμισης μέσω παραγόντων επιρροής (influencers) και τοποθέτησης προϊόντων· 6) χρηματοδότηση έργων έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) για ασθένειες που προκαλούνται από τη χρήση καπνού, ώστε να βελτιωθεί η πρόγνωσή τους και να καταστεί δυνατή η θεραπεία τους.»

(3)

Όσον αφορά την έκκληση για ανάληψη δράσης για την υλοποίηση του πρώτου και του πέμπτου στόχου της πρωτοβουλίας, για την προώθηση μιας γενιάς χωρίς καπνό έως το 2028 και για την εξάλειψη της διαφήμισης και της παρουσίας του καπνού στις οπτικοακουστικές παραγωγές, η Επιτροπή έχει την εξουσία να υποβάλλει προτάσεις νομικών πράξεων για την απαγόρευση της πώλησης και της διαφήμισης ορισμένων προϊόντων καπνού βάσει του άρθρου 114 της Συνθήκης.

(4)

Όσον αφορά την έκκληση για ανάληψη δράσης για την υλοποίηση του δεύτερου, του τρίτου και του τέταρτου στόχου της πρωτοβουλίας, τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου παραλιών χωρίς καπνό και αποτσίγαρα, τη δημιουργία εθνικών πάρκων χωρίς καπνό και αποτσίγαρα και την επέκταση των υπαίθριων χώρων χωρίς καπνό και ατμό, η Επιτροπή έχει την εξουσία να υποβάλλει προτάσεις για νομικές πράξεις βάσει του άρθρου 192 της Συνθήκης.

(5)

Όσον αφορά την έκκληση για ανάληψη δράσης για την υλοποίηση του έκτου στόχου της πρωτοβουλίας, για τη χρηματοδότηση έργων έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) για ασθένειες που προκαλούνται από τη χρήση καπνού, η αποστολή για τον καρκίνο αποτελεί σημαντική συνιστώσα της επένδυσης της Ένωσης στην έρευνα και την καινοτομία για τον καρκίνο στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας Ευρώπη» 2021-2027 (2).

(6)

Για τους λόγους αυτούς, κανένα από τα μέρη της πρωτοβουλίας δεν βρίσκεται καταφανώς εκτός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής δυνάμει των οποίων μπορεί να υποβάλει πρόταση για την έκδοση νομικής πράξης της Ένωσης με σκοπό την εφαρμογή των Συνθηκών.

(7)

Το εν λόγω συμπέρασμα δεν προδικάζει την εκτίμηση του κατά πόσον πληρούνται, στην προκειμένη περίπτωση, οι συγκεκριμένες ουσιαστικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για να ενεργήσει η Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης των αρχών της αναλογικότητας, της επικουρικότητας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

(8)

Η ομάδα των διοργανωτών έχει προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις ότι πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788 και έχει ορίσει τα πρόσωπα επικοινωνίας σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο του εν λόγω κανονισμού.

(9)

Η πρωτοβουλία δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική, επιπόλαια ή κακόβουλη ούτε αντίκειται εμφανώς στις αξίες της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(10)

Η πρωτοβουλία με τίτλο «Call to achieve a tobacco-free environment and the first European tobacco-free generation by 2030» («Πρόσκληση για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό και για την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό έως το 2030») θα πρέπει επομένως να καταχωριστεί.

(11)

Το συμπέρασμα ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις καταχώρισης δυνάμει του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/788 δεν συνεπάγεται ότι η Επιτροπή επιβεβαιώνει με κάποιο τρόπο την πραγματολογική ορθότητα του περιεχομένου της πρωτοβουλίας, η οποία αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της ομάδας των διοργανωτών της πρωτοβουλίας. Το περιεχόμενο της πρωτοβουλίας εκφράζει μόνο τις απόψεις της ομάδας των διοργανωτών και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Επιτροπής,