1.   Ο στόχος του Μηχανισμού είναι να συμπληρώσει τις δραστηριότητες πυρηνικής συνεργασίας οι οποίες χρηματοδοτούνται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947, ιδίως προκειμένου να στηριχθεί η προώθηση υψηλού επιπέδου πυρηνικής ασφάλειας, η προώθηση της προστασίας από τις ακτινοβολίες καθώς και η προώθηση της εφαρμογής αποτελεσματικών και αποδοτικών διασφαλίσεων για τα πυρηνικά υλικά σε τρίτες χώρες, με βάση τις εντός της Κοινότητας δραστηριότητες του σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου της Ευρατόμ, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και με όσο το δυνατόν πιο ανοικτό τρόπο. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, ο Μηχανισμός επιδιώκει επίσης να στηρίξει την προώθηση της διαφάνειας στις διαδικασίες αρχών τρίτων χωρών για τη λήψη αποφάσεων σχετικών με την πυρηνική ενέργεια.

2.   Σύμφωνα με την παράγραφο 1, ο Μηχανισμός έχει τους ακόλουθους συγκεκριμένους στόχους:

1.   Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, εξασφαλίζονται η συνέπεια, οι συνέργειες και η συμπληρωματικότητα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947, άλλα προγράμματα εξωτερικής δράσης της Ένωσης και άλλες συναφείς ενωσιακές πολιτικές και προγράμματα, καθώς και η συνεκτικότητα των πολιτικών για την ανάπτυξη.

2.   Εφόσον συντρέχει περίπτωση, μπορούν και άλλα προγράμματα της Ένωσης να συνεισφέρουν σε δράσεις που θεσπίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι διαφορετικές συνεισφορές δεν καλύπτουν ίδιες δαπάνες. Ο παρών κανονισμός μπορεί επίσης να συνεισφέρει σε μέτρα που θεσπίζονται δυνάμει άλλων προγραμμάτων της Ένωσης, υπό την προϋπόθεση ότι διαφορετικές συνεισφορές δεν καλύπτουν ίδιες δαπάνες.

3.   Οι κανόνες εκάστου προγράμματος της Ένωσης που συνεισφέρει σε δράσεις συσταθείσες δυνάμει του παρόντος κανονισμού εφαρμόζονται στην αντίστοιχη συνεισφορά του στη δράση. Η σωρευτική χρηματοδότηση δεν υπερβαίνει το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών της δράσης, η δε στήριξη από διαφορετικά προγράμματα της Ένωσης μπορεί να υπολογίζεται σε κατ’ αναλογία βάση, σύμφωνα με τα έγγραφα στα οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη στήριξη.

1.   Η συνεργασία στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού υλοποιείται με βάση πολυετή ενδεικτικά προγράμματα.

2.   Στόχος των πολυετών ενδεικτικών προγραμμάτων είναι να εξασφαλίσουν συνεκτικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Κοινότητας και των οικείων τρίτων χωρών ή περιφερειών, κατά τρόπο συνεπή με τον συνολικό σκοπό και το πεδίο εφαρμογής, τους στόχους, τις αρχές και την πολιτική της Κοινότητας και με βάση το πλαίσιο πολιτικής που αναφέρεται στο άρθρο 5.

3.   Τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα είναι η βάση της κατά τον παρόντα κανονισμό συνεργασίας και καθορίζουν τους στόχους της Κοινότητας όσον αφορά τη συνεργασία, λαμβανομένων υπόψη των αναγκών των οικείων χωρών, των προτεραιοτήτων της Κοινότητας, της διεθνούς κατάστασης και των δραστηριοτήτων των οικείων τρίτων χωρών. Τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα αναφέρουν επίσης την προστιθέμενη αξία της συνεργασίας, καθώς και τον τρόπο αποφυγής των αλληλεπικαλύψεων με άλλα προγράμματα και πρωτοβουλίες, ιδίως εκείνα που αναλαμβάνονται από διεθνείς οργανισμούς που επιδιώκουν παρόμοιους στόχους και από βασικούς χορηγούς.

4.   Τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα καθορίζουν τους τομείς προτεραιότητας που επιλέγονται για χρηματοδότηση, τους ειδικούς στόχους, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τους δείκτες επιδόσεων και αποτελεσμάτων, καθώς και την ενδεικτική χρηματοδότηση, συνολικά και ανά στόχο.

5.   Τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα βασίζονται σε διάλογο με τις χώρες ή περιφέρειες εταίρους, στον οποίο συμμετέχουν σχετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς, ιδίως κυβερνητικές και ρυθμιστικές αρχές και οι οργανισμοί που ορίζονται από αυτές, ώστε να εξασφαλίζονται ο επαρκής ενστερνισμός της διαδικασίας από την οικεία χώρα ή περιφέρεια και να ενθαρρύνεται η στήριξη για την περαιτέρω ανάπτυξη της πυρηνικής ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο.

6.   Αφού προηγηθεί, όπου αρμόζει, διαβούλευση με την Ομάδα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε Θέματα Πυρηνικής Ασφάλειας («ENSREG»), η Επιτροπή εγκρίνει τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2.

7.   Η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2, αναθεωρεί και, σε περίπτωση που χρειάζεται, επικαιροποιεί τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα τουλάχιστον τέσσερα έτη μετά την έγκρισή τους.

1.   Η Επιτροπή εγκρίνει ετήσια σχέδια δράσης που βασίζονται στα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να εγκρίνει ειδικά μέτρα και μέτρα στήριξης.

Σε περιπτώσεις απρόβλεπτων και δεόντως αιτιολογημένων αναγκών, περιστάσεων ή δεσμεύσεων, η Επιτροπή δύναται να εγκρίνει ειδικά μέτρα.

Τα σχέδια δράσης και τα ειδικά μέτρα προσδιορίζουν για κάθε τρίτη χώρα ή περιφέρεια τους επιδιωκόμενους στόχους, τις διαδικασίες διαχείρισης, τα προς χρηματοδότηση έργα, ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα, τα αναμενόμενα αποτελέσματα και τις κύριες δραστηριότητες, τις μεθόδους και, κατά περίπτωση, την πρόοδο των σχεδίων δράσης και των ειδικών μέτρων για κάθε τρίτη χώρα ή περιφέρεια, τον προϋπολογισμό και τυχόν συναφείς δαπάνες στήριξης. Τα εν λόγω σχέδια δράσης και μέτρα περιλαμβάνουν συγκεντρωτική και συνοπτική περιγραφή κάθε δράσης προς χρηματοδότηση, αναφορά των ποσών που παρέχονται για κάθε δράση, ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και συγκεκριμένους δείκτες παρακολούθησης, αξιολόγησης και εξέτασης επιδόσεων και αποτελεσμάτων καθώς και τυχόν συναφών δαπανών στήριξης, κατά περίπτωση. Όπου αρμόζει, περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα τυχόν διδαγμάτων από προηγούμενες συνεργασίες.

2.   Τα σχέδια δράσης και τα μέτρα εγκρίνονται με εκτελεστικές πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2.

3.   Η διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 δεν απαιτείται για:

Αφού εγκριθούν σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, τα ειδικά μέτρα και τα μέτρα στήριξης καθώς και οι τεχνικές τροποποιήσεις τους κοινοποιούνται εντός μηνός από την έγκρισή τους στην αναφερόμενη στο άρθρο 15 Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Διεθνούς Συνεργασίας για την Πυρηνική Ασφάλεια. Κοινοποιούνται επίσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

4.   Για δεόντως αιτιολογημένους επιτακτικούς λόγους επείγοντος που αφορούν την ανάγκη έγκαιρης αντίδρασης της Κοινότητας, η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 3, εγκρίνει ή τροποποιεί τα σχέδια δράσης ή τα μέτρα με εκτελεστικές πράξεις, οι οποίες εφαρμόζονται αμέσως.

1.   Η ενωσιακή χρηματοδότηση μπορεί να καλύπτει δαπάνες στήριξης για την εφαρμογή του Μηχανισμού και για την επίτευξη των στόχων του, συμπεριλαμβανομένης της διοικητικής στήριξης που συνδέεται με τις δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, εποπτείας, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης οι οποίες είναι αναγκαίες για την εφαρμογή, όπως και δαπάνες στο επίπεδο των κεντρικών υπηρεσιών για τη διοικητική στήριξη που είναι απαραίτητη για τον Μηχανισμό, καθώς και για τη διαχείριση δράσεων που χρηματοδοτούνται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων δράσεων πληροφόρησης και επικοινωνίας και εταιρικών πληροφοριακών συστημάτων.

2.   Όταν τα σχέδια δράσης ή τα ειδικά μέτρα που μνημονεύονται στο άρθρο 7 δεν περιλαμβάνουν δαπάνες στήριξης, η Επιτροπή εγκρίνει, κατά περίπτωση, μέτρα στήριξης. Η ενωσιακή χρηματοδότηση στο πλαίσιο μέτρων στήριξης μπορεί να καλύπτει:

1.   Η ενωσιακή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Μηχανισμού μπορεί να παρέχεται με τις μορφές που προβλέπονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και συγκεκριμένα ως:

2.   Η στήριξη στο πλαίσιο του Μηχανισμού μπορεί επίσης να εκτελείται βάσει των εφαρμοστέων κανόνων για την Εγγύηση Εξωτερικής Δράσης που θεσπίστηκε στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947 («Εγγύηση Εξωτερικής Δράσης») και να συνεισφέρει στις προβλέψεις για την Εγγύηση Εξωτερικής Δράσης. Η Εγγύηση Εξωτερικής Δράσης στηρίζει επίσης τις πράξεις βάσει της απόφασης 77/270/Ευρατόμ του Συμβουλίου (17).

Ο συντελεστής προβλέψεων για τις πράξεις της Εγγύησης Εξωτερικής Δράσης στις οποίες συνεισφέρει η στήριξη δυνάμει του Μηχανισμού ανέρχεται σε 9 %.

3.   Οι συντελεστές προβλέψεων επανεξετάζονται ανά τρία έτη από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

1.   Δίνεται προτεραιότητα σε πρόσωπα και οντότητες από προσχωρούσες χώρες, υποψήφιες για ένταξη χώρες, δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες και χώρες που καλύπτονται από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων προμηθειών, επιχορηγήσεων και απονομής βραβείων για δράσεις που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Μηχανισμού μπορούν να συμμετέχουν διεθνείς οργανισμοί καθώς και όλες οι νομικές οντότητες που έχουν την ιθαγένεια των ακόλουθων χωρών ή εδαφών και, στην περίπτωση των νομικών προσώπων, είναι επίσης ενεργώς εγκατεστημένες στις χώρες ή τα εδάφη αυτά:

Η αμοιβαία πρόσβαση που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο σημείο ε) μπορεί να χορηγηθεί, για περιορισμένη περίοδο τουλάχιστον ενός έτους, όταν η χώρα αναγνωρίζει την επί ίσοις όροις επιλεξιμότητα οντοτήτων από την Ένωση και από χώρες επιλέξιμες σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Η Επιτροπή αποφασίζει σχετικά με την αμοιβαία πρόσβαση και τη διάρκειά της κατόπιν διαβούλευσης με τη σχετική ή τις σχετικές αποδέκτριες χώρες.

2.   Όλα τα αγαθά και τα υλικά που χρηματοδοτούνται δυνάμει του Μηχανισμού μπορούν να προέρχονται από τις χώρες και υπό τις αντίστοιχες προϋποθέσεις που ορίζονται στην παράγραφο 1.

3.   Οι κανόνες του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζονται στα φυσικά πρόσωπα που απασχολούνται από επιλέξιμο εργολάβο ή, κατά περίπτωση, υπεργολάβο ή έχουν συνάψει άλλου είδους νόμιμη σύμβαση με αυτούς, ούτε επιβάλλουν στα εν λόγω πρόσωπα περιορισμούς όσον αφορά την ιθαγένεια.

4.   Για δράσεις που συγχρηματοδοτούνται από κοινού με μία οντότητα ή υλοποιούνται υπό καθεστώς άμεσης ή έμμεσης διαχείρισης με οντότητες αναφερόμενες στο άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σημεία ii) έως viii) του δημοσιονομικού κανονισμού, εφαρμόζονται επίσης οι κανόνες επιλεξιμότητας των εν λόγω οντοτήτων.

5.   Όταν παρέχεται από χορηγούς χρηματοδότηση σε καταπιστευματικό ταμείο που έχει συσταθεί από την Επιτροπή ή μέσω εξωτερικών εσόδων για ειδικό προορισμό, εφαρμόζονται οι κανόνες επιλεξιμότητας που προβλέπει η ιδρυτική πράξη του εν λόγω καταπιστευματικού ταμείου ή η συμφωνία με τον χορηγό στην περίπτωση των εξωτερικών εσόδων για ειδικό προορισμό.

6.   Στην περίπτωση των δράσεων που χρηματοδοτούνται δυνάμει του Μηχανισμού και άλλου ενωσιακού προγράμματος, θεωρούνται επιλέξιμες οι οντότητες που είναι επιλέξιμες δυνάμει οποιουδήποτε από τα εν λόγω προγράμματα.

7.   Οι κανόνες επιλεξιμότητας του παρόντος άρθρου μπορεί να καταστούν περισσότερο περιοριστικοί ως προς την ιθαγένεια, τον γεωγραφικό τόπο ή τη φύση των αιτούντων ή ως προς την προέλευση των αγαθών και των υλικών, όπου απαιτούνται τέτοιοι περιορισμοί λόγω της συγκεκριμένης φύσης και των στόχων της δράσης και εφόσον είναι αναγκαίοι για την αποτελεσματική εφαρμογή της.

8.   Υποβάλλοντες προσφορά, αιτούντες και υποψήφιοι από μη επιλέξιμες χώρες είναι δυνατόν να γίνουν δεκτοί ως επιλέξιμοι σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης ή μη διαθεσιμότητας υπηρεσιών στις αγορές των οικείων χωρών ή εδαφών, ή σε άλλες δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις όπου η εφαρμογή των κανόνων επιλεξιμότητας θα καθιστούσε την πραγματοποίηση μιας δράσης αδύνατη ή εξαιρετικά δυσχερή.

9.   Για να ενισχυθούν οι τοπικές ικανότητες, αγορές και αγοραστικές δραστηριότητες, δίνεται προτεραιότητα σε τοπικούς και περιφερειακούς εργολάβους στις περιπτώσεις όπου ο δημοσιονομικός κανονισμός προβλέπει ανάθεση βάσει μίας μόνο προσφοράς. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, η συμμετοχή τοπικών και περιφερειακών εργολάβων προωθείται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού.

1.   Η κοινή αντίληψη και αμοιβαία συμφωνία μεταξύ της τρίτης χώρας και της Κοινότητας επιβεβαιώνεται καταρχήν με επίσημο αίτημα προς την Επιτροπή. Το αίτημα αυτό δεσμεύει την αντίστοιχη κυβέρνηση.

2.   Οι τρίτες χώρες που επιθυμούν να συνεργαστούν με την Κοινότητα είναι συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων και έχουν σε ισχύ πρόσθετο πρωτόκολλο ή έχουν συνάψει συμφωνία διασφαλίσεων με τον ΔΟΑΕ. Οι εν λόγω χώρες συμμερίζονται πλήρως τις θεμελιώδεις αρχές ασφαλείας που ορίζονται στα πρότυπα ασφαλείας του ΔΟΑΕ και είναι συμβαλλόμενα μέρη των σχετικών συμβάσεων, όπως της σύμβασης για την Πυρηνική Ασφάλεια και της Κοινής σύμβασης για την Ασφάλεια Διαχείρισης του Αναλωμένου Καυσίμου και την Ασφάλεια Διαχείρισης των Ραδιενεργών Αποβλήτων, ή έχουν λάβει μέτρα τα οποία μαρτυρούν τη σταθερή τους δέσμευση να προσχωρήσουν στις εν λόγω συμβάσεις. Σε περίπτωση ενεργού συνεργασίας, η δέσμευση αυτή αξιολογείται ετησίως, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών εκθέσεων και άλλων εγγράφων για την εφαρμογή των σχετικών συμβάσεων. Με βάση την αξιολόγηση αυτή, λαμβάνεται απόφαση σχετικά με τη συνέχιση της συνεργασίας. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, θα πρέπει, κατ’ εξαίρεση, να επιδεικνύεται ευελιξία ως προς την εφαρμογή των εν λόγω αρχών.

3.   Για τη διασφάλιση και παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους στόχους του Μηχανισμού όσον αφορά τη συνεργασία, η οικεία τρίτη χώρα αποδέχεται την αξιολόγηση των δράσεων που έχουν αναληφθεί. Η εν λόγω αξιολόγηση καθιστά δυνατή την παρακολούθηση και επαλήθευση της συμμόρφωσης με τους συμφωνηθέντες στόχους και μπορεί να αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση καταβολής της συνεισφοράς της Κοινότητας.

4.   Η συνεργασία που παρέχει η Ένωση στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας και των σχετικών διασφαλίσεων βάσει του παρόντος κανονισμού δεν αποσκοπεί στην προώθηση της πυρηνικής ενέργειας και, συνεπώς, δεν ερμηνεύεται ως μέτρο προώθησης αυτού του είδους ενέργειας σε τρίτες χώρες.

1.   Η συνεργασία στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού απευθύνεται:

2.   Οι στόχοι που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 θα επιδιωχθούν, ιδίως, μέσω των ακόλουθων μέτρων:

Σε ειδικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, τα μέτρα που αφορούν το πρώτο εδάφιο στοιχείο α) εφαρμόζονται μέσω συνεργασίας με φορείς εκμετάλλευσης και/ή αρμόδιους οργανισμούς των κρατών μελών και φορείς εκμετάλλευσης πυρηνικών εγκαταστάσεων τρίτων χωρών, όπως ορίζονται οι εγκαταστάσεις αυτές στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/71/Ευρατόμ.

Το άρθρο 7 παράγραφος 3 δεν εφαρμόζεται σε μέτρα που αφορούν το πρώτο εδάφιο στοιχείο η) της παρούσας παραγράφου.

1.   Η παρακολούθηση, η υποβολή εκθέσεων και η αξιολόγηση διεξάγονται σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφοι 2, 4, 5 και 6 και το άρθρο 42 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947.

2.   Η επίτευξη του στόχου του Μηχανισμού μετράται με βάση τους ακόλουθους δείκτες και τον αντίκτυπό τους στην πυρηνική ασφάλεια, την προστασία από τις ακτινοβολίες και την εφαρμογή αποτελεσματικών και αποδοτικών διασφαλίσεων για τα πυρηνικά υλικά:

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από την Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Διεθνούς Συνεργασίας για την Πυρηνική Ασφάλεια. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Οσάκις γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.   Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του εν λόγω κανονισμού.

1.   Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τη συνέχιση ή την τροποποίηση των δράσεων που έχουν ξεκινήσει δυνάμει του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 237/2014 που εξακολουθεί να εφαρμόζεται στις εν λόγω δράσεις μέχρι τη λήξη τους.

2.   Τα χρηματοδοτικά κονδύλια για τον Μηχανισμό μπορούν επίσης να καλύπτουν τις δαπάνες τεχνικής και διοικητικής συνδρομής που είναι αναγκαίες για να εξασφαλιστεί η μετάβαση μεταξύ του Μηχανισμού και των μέτρων που είχαν θεσπιστεί δυνάμει του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 237/2014.

3.   Τα χρηματοδοτικά κονδύλια για τον Μηχανισμό μπορούν να καλύψουν δαπάνες που συνδέονται με την προετοιμασία ενδεχόμενης πράξης που θα διαδεχθεί τον παρόντα κανονισμό.

4.   Αν κριθεί αναγκαίο, μπορούν να εγγραφούν στον ενωσιακό προϋπολογισμό πιστώσεις για την περίοδο πέραν του 2027 με σκοπό την κάλυψη των δαπανών που προβλέπονται στο άρθρο 6, ώστε να καταστεί εφικτή η διαχείριση των δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027.