1.10.2020   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 317/26


ΣΥΣΤΑΣΗ (ΕΕ) 2020/1366 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 23ης Σεπτεμβρίου 2020

σχετικά με έναν ενωσιακό μηχανισμό για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων

(σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 292,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Η προσφυγική κρίση του 2015 αποκάλυψε αδυναμίες και κενά στο ενωσιακό και στα εθνικά συστήματα διαχείρισης μεταναστευτικών κρίσεων, καθώς και την έλλειψη ικανοτήτων και εργαλείων στη διάθεση των κρατών μελών που υφίστανται τη μεγαλύτερη πίεση. Η κρίση ανέδειξε την ανάγκη να αναληφθεί παράλληλη δράση σε διάφορα μέτωπα, στις τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού, στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση.

(2)

Τα μέτρα που έλαβαν η Ένωση και τα κράτη μέλη μετά την προσφυγική κρίση του 2015 είχαν σκοπό να ικανοποιήσουν πολλαπλές πολιτικές, νομοθετικές, επιχειρησιακές και οικονομικές ανάγκες και να βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης. Οι πρωτοφανείς αυτές προσπάθειες, με μέτρα σε εθνικό, διεθνές και ενωσιακό επίπεδο, συνέβαλαν στη διαδοχική μείωση των παράτυπων αφίξεων κάθε χρόνο, ο αριθμός των οποίων, το 2019, έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι ετών.

(3)

Καθώς όμως η κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα παραμένει ιδιαίτερα τεταμένη, καλούμαστε να κάνουμε και άλλες βελτιώσεις που θα μας επιτρέψουν να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντέξουμε δυνητικές μεταναστευτικές κρίσεις μεγάλης κλίμακας. Επιπλέον, οι μετανάστες που πραγματοποιούν μη επιτρεπόμενες μετακινήσεις και υποβάλλουν αιτήσεις ασύλου σε διάφορα κράτη μέλη μπορεί να επιβαρύνουν σοβαρά τα εθνικά συστήματα ασύλου.

(4)

Για να αποφευχθούν φαινομενικά ανεξέλεγκτα μεταναστευτικά ρεύματα με προορισμό την ΕΕ, όπως το 2015, και για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία των εθνικών συστημάτων μετανάστευσης, είναι αναγκαίο να εδραιώσουμε την επιχειρησιακή συνεργασία που έχουμε αναπτύξει μέχρι στιγμής με τη δημιουργία ενός πλαισίου που θα υποστηρίζει μια πιο συντονισμένη εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. Το πλαίσιο αυτό θα συμβάλει σημαντικά ώστε τα κράτη μέλη και η Ένωση να αποκτήσουν την αναγκαία ανθεκτικότητα που θα τους επιτρέψει να διαχειρίζονται με επιτυχία κάθε είδους μεταναστευτική κρίση. Επιπλέον, η μεταναστευτική κατάσταση θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο τακτικής παρακολούθησης, έτσι ώστε κατά τη λήψη αποφάσεων να υπάρχει πλήρης επιχειρησιακή εικόνα, όπου αυτό είναι δυνατόν. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να αξιοποιήσει την πείρα που αποκτήθηκε μετά την προσφυγική κρίση του 2015 από την παρακολούθηση της μεταναστευτικής κατάστασης, μεταξύ άλλων με τις εκθέσεις ολοκληρωμένης επίγνωσης και ανάλυσης καταστάσεων (ISAA) στο πλαίσιο ενεργοποίησης του μηχανισμού του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων (IPCR).

(5)

Για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Ένωσης και των κρατών μελών, όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες, όπως τα κράτη μέλη μέσω διμερών διαύλων, θα πρέπει να συνεχίσουν να συμμετέχουν ενεργά στην πρόληψη και την επίλυση συγκρούσεων καθώς και να αλληλοενημερώνονται σχετικά με ενδεχόμενες κρίσεις σε τρίτες χώρες, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεταναστευτική κρίση εντός της ΕΕ. Θα πρέπει η ΕΕ να αξιοποιήσει το σύνολο της εργαλειοθήκης της, σύμφωνα με το προβλεπόμενο νομικό πλαίσιο και στόχους, για να στηρίξει τις χώρες-εταίρους της να αναπτύξουν τις ικανότητές τους ώστε να αντιμετωπίζουν τις κρίσεις αυτές, προτού γίνουν αισθητές οι επιπτώσεις τους στην ΕΕ, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενισχύσει τους στόχους της μεταναστευτικής πολιτικής.

(6)

Η αποτελεσματική επιχειρησιακή απόκριση σε περίπτωση μεταναστευτικής κρίσης εξαρτάται από την ετοιμότητα των επιμέρους κρατών μελών αλλά και από την ικανότητά τους να αναπτύσσουν τον απαιτούμενο εξοπλισμό και πόρους, καθώς και να συντονίζουν τη δράση τους με τη βοήθεια των υφιστάμενων ενωσιακών μηχανισμών. Απαιτείται επιπλέον η γρήγορη και αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών. Κατά συνέπεια, ένας αποτελεσματικός και έγκαιρος μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων συναρτάται με την ύπαρξη διαδικασιών συνεργασίας σε περίπτωση κρίσης, με σαφείς ρόλους και ευθύνες για τους βασικούς παράγοντες που εμπλέκονται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

(7)

Χρειάζεται ένας δομημένος μηχανισμός διαχείρισης της μετανάστευσης, που θα εξασφαλίζει παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο, έγκαιρη προειδοποίηση καθώς και κεντρική, συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ για την κινητοποίηση υπηρεσιών, εργαλείων, ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, ανάλογα με τις ανάγκες, με τη συνεργασία όλων των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ αλλά και των κρατών μελών.

(8)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή έχει καθορίσει την κοινή ευθύνη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) και των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων. Επίσης, απαιτεί επίγνωση της κατάστασης και προβλέπει ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, η οποία περιλαμβάνει σχεδιασμό μέτρων έκτακτης ανάγκης.

(9)

Οι αρχές που διέπουν το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να είναι οι εξής: πρόβλεψη, αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή ευθυνών, συντονισμός, έγκαιρη αντίδραση και ευέλικτη κατανομή των πόρων.

(10)

Το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων έχει ως βασική αποστολή του να εξασφαλίζει, αφενός, επίγνωση της κατάστασης και καλύτερη ετοιμότητα και, αφετέρου, αποτελεσματική διακυβέρνηση και έγκαιρη αντίδραση.

(11)

Το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να καθορίζει ένα επιχειρησιακό πλαίσιο για την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των μεταναστευτικών ρευμάτων και εξελίξεων, την απόκτηση ανθεκτικότητας, καθώς και την οργάνωση συντονισμένης απάντησης απέναντι σε μια μεταναστευτική κρίση. Οι στόχοι αυτοί αντικατοπτρίζονται στα δύο βασικά στάδια που περιγράφονται στο σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων: παρακολούθηση και ετοιμότητα, αφενός, και διαχείριση κρίσεων, αφετέρου.

(12)

Για τους σκοπούς του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, ως μεταναστευτική κρίση θα πρέπει να νοείται κάθε κατάσταση ή εξέλιξη, εντός της ΕΕ ή σε τρίτη χώρα, που έχει συνέπειες και ασκεί ιδιαίτερη πίεση στο σύστημα ασύλου, μετανάστευσης ή διαχείρισης των συνόρων οποιουδήποτε κράτους μέλους ή που μπορεί δυνητικά να έχει τέτοια αποτελέσματα. Ο ορισμός αυτός περιλαμβάνει και υπερβαίνει τις συνθήκες που ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 της πρότασης κανονισμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, καθώς και τις συνθήκες που ορίζονται στο άρθρο 2 στοιχείο κγ) της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.

(13)

Το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων συνάδει και λειτουργεί συμπληρωματικά με τους υπάρχοντες μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ, ιδίως τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης και το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, τον ολοκληρωμένο μηχανισμό του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων (IPCR), τον μηχανισμό ARGUS της Επιτροπής, και τον μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων (CRM) της ΕΥΕΔ. Οι μηχανισμοί αυτοί μπορούν να ενεργοποιηθούν ταυτόχρονα ή αφότου έχει ενεργοποιηθεί το στάδιο διαχείρισης κρίσεων του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων. Το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων έχει σκοπό να στηρίξει την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία των εν λόγω γενικών μηχανισμών αντιμετώπισης κρίσεων εξασφαλίζοντας ότι ενημερώνονται δεόντως με στοιχεία σχετικά με την κατάσταση των κρίσεων.

(14)

Παρά το ότι το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων βασίζεται στην υπάρχουσα νομοθεσία, σχεδιάστηκε έτσι ώστε να στηρίζει την εφαρμογή των νέων νομοθετικών πράξεων, όπως προτείνονται από την Επιτροπή, μεταξύ άλλων τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης και τον κανονισμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου.

(15)

Στο στάδιο παρακολούθησης και ετοιμότητας, το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να προβλέπει μια σειρά βημάτων που διασφαλίζουν την τακτική επίγνωση της κατάστασης και την έγκαιρη προειδοποίηση/πρόβλεψη. Θα πρέπει επίσης να συμβάλει στην προετοιμασία της ετήσιας έκθεσης διαχείρισης της μετανάστευσης που εκδίδει η Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 6 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης. Η επίγνωση της κατάστασης που προβλέπεται στο σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων μπορεί, μεταξύ άλλων, να δίνει τη δυνατότητα στην Προεδρία του Συμβουλίου να αποκλιμακώνει τις ρυθμίσεις IPCR, όταν ενεργοποιούνται σε περίπτωση μεταναστευτικής κρίσης. Στο στάδιο της διαχείρισης κρίσεων, το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς παρέχονται επικαιροποιημένα στοιχεία με ολοκληρωμένο τρόπο σχετικά με τη μεταναστευτική κατάσταση, έτσι ώστε αυτοί να μπορούν να λαμβάνουν έγκαιρες αποφάσεις των οποίων η εφαρμογή να υπόκειται σε κατάλληλη παρακολούθηση και συντονισμό.

(16)

Για να γίνει πραγματικότητα το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), o Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Europol), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA) και ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) θα πρέπει να συνεργάζονται στο πλαίσιο ενός ενωσιακού δικτύου για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων (στο εξής: το Δίκτυο). Ο κύριος στόχος του Δικτύου θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της κατάλληλης ανταλλαγής πληροφοριών σχετικών με τα δύο στάδια του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων.

(17)

Το Δίκτυο θα πρέπει να στηρίζει την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των μεταναστευτικών ρευμάτων, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη βελτίωση του τεχνικού συντονισμού της αντίδρασης σε περίπτωση κρίσης, σε πλήρη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και, παράλληλα, χρησιμοποιώντας και συμπληρώνοντας τα υφιστάμενα εργαλεία.

(18)

Στη λειτουργία του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν, όπου αυτό είναι δυνατόν, οι τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού σε ad hoc βάση. Η συμμετοχή αυτή αναμένεται να συμβάλει στην αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών καθώς και σε δράσεις που αξιοποιούν την κατάλληλη επίγνωση της κατάστασης για τη μετανάστευση στις εν λόγω χώρες και στην αντίδρασή τους σε δυνητικές κρίσεις,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΣΤΑΣΗ:

1.

Για να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της μετανάστευσης με την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των μεταναστευτικών ρευμάτων, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και ετοιμότητας, καθώς και την οργάνωση της αντίδρασης απέναντι σε μια μεταναστευτική κρίση, τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Europol), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA) και ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) θα πρέπει να συνεργαστούν στο πλαίσιο του «σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων».

2.

Για τον σκοπό αυτό, τα προαναφερθέντα μέρη θα πρέπει να συνεργαστούν εντός ενός ενωσιακού δικτύου για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων (στο εξής: το Δίκτυο), με σκοπό να στηρίξουν την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων.

3.

Τα μέρη που συγκροτούν το Δίκτυο θα πρέπει να μεριμνούν για την κατάλληλη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με τα δύο στάδια του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων σεβόμενα πλήρως τις νομικές διατάξεις σχετικά με τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες τους.

4.

Κατά το πρώτο στάδιο του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, το οποίο θα πρέπει να είναι μονίμως ενεργοποιημένο και να ακολουθείται από το δεύτερο στάδιο, τα μέρη οφείλουν να παρέχουν έγκαιρες και κατάλληλες πληροφορίες με σκοπό την επικαιροποιημένη επίγνωση της μεταναστευτικής κατάστασης καθώς και έγκαιρη προειδοποίηση/πρόβλεψη, καθώς και να ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους για την αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε είδους μεταναστευτικής κρίσης. Το δεύτερο στάδιο θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση κατάστασης ή εξέλιξης εντός της ΕΕ ή σε τρίτη χώρα που προκαλεί συνέπειες και ασκεί ιδιαίτερη πίεση στο σύστημα ασύλου, μετανάστευσης ή διαχείρισης των συνόρων οποιουδήποτε κράτους μέλους ή που μπορεί δυνητικά να έχει τέτοια αποτελέσματα. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει και υπερβαίνει τις συνθήκες που ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 της πρότασης κανονισμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, καθώς και τις συνθήκες που ορίζονται στο άρθρο 2 στοιχείο κγ) της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.

5.

Το Δίκτυο θα πρέπει να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές εφαρμογής, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική ροή πληροφοριών σχετικά με τη λειτουργία του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων μεταξύ των μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων στο επίπεδο των κρατών μελών και της ΕΕ αντίστοιχα.

6.

Τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Europol), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (eu-LISA) και ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) πρέπει να διορίσουν σημείο επαφής για την επιχειρησιακή λειτουργία του Δικτύου.

7.

Τα σημεία επαφής θα πρέπει να ανταλλάσσουν τακτικά πληροφορίες, ιδίως για να στηρίξουν την έκδοση περιοδικών εκθέσεων διαχείρισης της μετανάστευσης από την Επιτροπή, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 4, και εκθέσεις της κατάστασης, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 6 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.

8.

Σύμφωνα με τα πορίσματα των εκθέσεων διαχείρισης της μετανάστευσης και των εκθέσεων της κατάστασης τα κράτη μέλη θα πρέπει να συζητούν σχετικά με τη λήψη των αναγκαίων μέτρων. Οι συζητήσεις αυτές θα πρέπει να διεξάγονται σε τεχνικό, στρατηγικό και, εάν κρίνεται αναγκαίο, πολιτικό επίπεδο στα αρμόδια προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου ή σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου.

9.

Η Επιτροπή, σε συμφωνία με το κράτος μέλος που αντιμετωπίζει κατάσταση μεταναστευτικής κρίσης, όπως αναφέρεται στη σύσταση 4, θα πρέπει να ενημερώνει τα άλλα σημεία επαφής στο Δίκτυο σχετικά με την κατάσταση, έτσι ώστε να ενεργοποιείται το στάδιο κρίσης του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων. Το σημείο επαφής του οικείου κράτους μέλους θα πρέπει να παράσχει αμέσως στο σημείο επαφής της Επιτροπής τις αναγκαίες πληροφορίες που προσδιορίζονται στο παράρτημα.

10.

Σε κατάσταση κρίσης, τα σημεία επαφής θα πρέπει να στηρίζουν την Επιτροπή παρέχοντας τις αναγκαίες πληροφορίες και καθοδήγηση και συντονίζοντας τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης.

11.

Η ανταλλαγή πληροφοριών εντός του Δικτύου θα πρέπει να γίνεται, όπου αυτό είναι δυνατόν, μέσω των διαθέσιμων διαύλων επικοινωνίας, όπως η πλατφόρμα IPCR με τις ειδικές λειτουργίες της και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές εφαρμογής που αναφέρονται στην παράγραφο 5 της σύστασης παραπάνω.

12.

Τα δύο στάδια του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να συμμορφώνονται με τη διακυβέρνηση και τη ροή εργασίας που αναφέρονται στο παράρτημα.

Βρυξέλλες, 23 Σεπτεμβρίου 2020.

Για την Επιτροπή

Ylva JOHANSSON

Μέλος της Επιτροπής


(1)  Κανονισμός (EE) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 και (ΕΕ) 2016/1624 (ΕΕ L 295 της 14.11.2019, σ. 1).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Το παρόν παράρτημα περιέχει τις αρχές και τα κύρια μέρη του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, και περιγράφει λεπτομερειακά τη λειτουργία του στα δύο στάδια.

1.   ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΡΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΣΤΑΔΙΑ

Αρχές

Για τον καθορισμό των αναγκαίων μέτρων και τον καταμερισμό των ευθυνών μεταξύ των αντίστοιχων μερών, το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:

i)

Πρόβλεψη: η μεταναστευτική κατάσταση θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο τακτικής παρακολούθησης και οι σχετικές αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται με βάση τη συνολική και συντονισμένη εικόνα της κατάστασης, κατά κύριο λόγο με σκοπό την πρόληψη.

ii)

Συντονισμός: η αντίδραση στην κρίση θα πρέπει να περιλαμβάνει τη λήψη μέτρων σε όλους τους σχετικούς τομείς της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής και από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη μέσω μιας συντονισμένης και ολιστικής προσέγγισης.

iii)

Έγκαιρη αντίδραση: τα μέτρα θα πρέπει να λαμβάνονται αμέσως μόλις κρίνονται αναγκαία, έτσι ώστε να προλαμβάνεται η κλιμάκωση της κατάστασης.

iv)

Ευέλικτη κατανομή πόρων: οι πόροι θα πρέπει να κινητοποιούνται με ταχύτητα και να αξιοποιείται στο μέγιστο η ευελιξία των εμπλεκόμενων μερών και ανάλογα με τις δυνατότητες των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων.

v)

Αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή των ευθυνών, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.

Μέρη

Τα εμπλεκόμενα μέρη στην εφαρμογή των δύο σταδίων του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων είναι τα εξής:

Τα κράτη μέλη μέσω των αξιωματικών συνδέσμων τους.

Το Συμβούλιο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ άλλων το επιτόπιο προσωπικό και τα μέλη των Αντιπροσωπειών της ΕΕ, καθώς και οι Ευρωπαίοι Αξιωματικοί Σύνδεσμοι Μετανάστευσης (EMLO).

Η Υπηρεσία Ευρωπαϊκής Εξωτερικής Δράσης, μεταξύ άλλων οι Αντιπροσωπείες της ΕΕ, οι συναφείς αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας.

Οι οργανισμοί της ΕΕ (EASO, Frontex, Ευρωπόλ, eu-LISA και FRA) μέσω των αξιωματικών συνδέσμων τους.

2.   ΣΤΑΔΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ (ΣΤΑΔΙΟ 1)

α)   Στόχος

Στόχος του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων στο στάδιο παρακολούθησης και ετοιμότητας είναι να παρέχει στήριξη για μια πιο συντονισμένη χρήση της ισχύουσας νομοθεσίας μέσω της ενίσχυσης και της ανταλλαγής στοιχείων κοινής επίγνωσης της κατάστασης μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, για την ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης/πρόβλεψης σε επίπεδο της ΕΕ, καθώς και για την ανάπτυξη της αναγκαίας ανθεκτικότητας στα κράτη μέλη ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν κάθε είδους μεταναστευτική κρίση.

Το πρώτο στάδιο του μηχανισμού έχει σκοπό να επιτύχει τους ακόλουθους βασικούς στόχους:

Ανταλλαγή στοιχείων επίγνωσης της κατάστασης και έγκαιρη προειδοποίηση/πρόβλεψη Η έγκαιρη και επαρκώς σφαιρική κατανόηση των συνθηκών και των νέων τάσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη κρίνεται ότι θα τα βοηθήσει να εξασφαλίσουν την παρακολούθηση της κατάστασης και την επίτευξη καλής προετοιμασίας έτσι ώστε να συντονίσουν την απάντησή τους, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Οι νέες αναδυόμενες προβληματικές και κρίσιμες καταστάσεις πρέπει να προβλέπονται εγκαίρως. Όλα τα μέρη θα πρέπει να τροφοδοτούν το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης/πρόβλεψης που θα αναπτυχθεί στο επίπεδο της ΕΕ με πληροφορίες και στοιχεία. Η Επιτροπή θα συντονίσει την ανάπτυξη του συστήματος αυτού αξιοποιώντας παράλληλα τα διαθέσιμα και μελλοντικά μέσα.

Συμβολή στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας Η συναντίληψη όσον αφορά την κατάσταση, τους παράγοντες που την καθορίζουν και τις σχετικές προβλέψεις θα στηρίξουν τα κράτη μέλη ώστε να επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στην οικοδόμηση των ικανοτήτων τους εν όψει νέας μεταναστευτικής κρίσης.

β)   Διακυβέρνηση

Η Επιτροπή, όπου κρίνεται απαραίτητο σε συνεργασία με την ΕΥΕΔ, θα παίξει ηγετικό ρόλο κατά το στάδιο παρακολούθησης και ετοιμότητας, αξιοποιώντας όλα τα εργαλεία στη διάθεσή της, όπως τους Ευρωπαίους Αξιωματικούς Συνδέσμους Μετανάστευσης, το Κέντρο Συντονισμού για την Αντιμετώπιση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (ERCC) και τα διαθέσιμα κονδύλια, σύμφωνα με τις αντίστοιχες εντολές, στόχους και διαδικασίες τους. Η Επιτροπή θα πρέπει να ασκεί την προεδρία του Δικτύου και να εκτελεί χρέη γραμματείας, να συλλέγει πληροφορίες και να παρέχει τις αναγκαίες εκθέσεις, όπως και να παρακολουθεί την εφαρμογή των μέτρων που λαμβάνει κάθε μέρος.

Τα κράτη μέλη, οι οργανισμοί της ΕΕ και άλλα μέρη πρέπει να στηρίζουν την Επιτροπή στον παραπάνω ρόλο της, παρέχοντας ιδίως έγκαιρες και ακριβείς πληροφορίες, ανάλυση και προβλέψεις καθώς και αξιολόγηση της ετοιμότητας και του σχεδιασμού τους για μέτρα αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.

Οι αναγκαίες συζητήσεις σε τεχνικό, στρατηγικό και, εάν κρίνεται αναγκαίο, πολιτικό επίπεδο που απαιτούν τη λήψη μέτρων στα κράτη μέλη θα πρέπει να διεξάγονται στα κατάλληλα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου με βάση τα συμπεράσματα των εκθέσεων της Επιτροπής, οι οποίες υποβάλλονται στο συγκεκριμένο στάδιο του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων.

Σε καταστάσεις στις οποίες το Συμβούλιο αποφασίσει να εκδώσει επιχειρησιακά συμπεράσματα και συστάσεις, το Δίκτυο θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή τους με την ανταλλαγή των σχετικών στοιχείων.

γ)   Ροή εργασίας

Ανταλλαγή στοιχείων επίγνωσης της κατάστασης και έγκαιρη προειδοποίηση/πρόβλεψη

Η Επιτροπή θα πρέπει να συγκαλεί τακτικά, τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση, συνεδριάσεις ή βιντεοδιασκέψεις του Δικτύου. Η συχνότητα των επαφών αυτών θα πρέπει να εξαρτάται από τη σοβαρότητα της μεταναστευτικής κατάστασης, καθώς και από τα θέματα που εντοπίστηκαν μέσω της παρακολούθησης της μετανάστευσης και των έκτακτων αναγκών.

Όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο και εφικτό, οι εκπρόσωποι των κύριων τρίτων χωρών προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού καθώς και εκπρόσωποι των κύριων διεθνών εταίρων και ενδιαφερόμενων μερών θα πρέπει να προσκαλούνται σε ad hoc βάση στις συζητήσεις του Δικτύου με αντικείμενο συγκεκριμένες μεταναστευτικές οδούς, με σκοπό την έγκαιρη και τακτική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα μεταναστευτικά ρεύματα, τις δραστηριότητες παράνομης διακίνησης μεταναστών και τυχόν άλλους παράγοντες (συμπεριλαμβανομένων των παραγόντων που αφορούν τη γεωπολιτική κατάσταση, την υγεία, το περιβάλλον, το κλίμα, τη δημογραφία ή τυχόν άλλους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες) που έχουν επιπτώσεις για το άσυλο, τη μετανάστευση ή τη διαχείριση των συνόρων της ΕΕ. Οι όροι της εν λόγω συμμετοχής θα πρέπει να καθοριστούν σε διαβούλευση με τις οικείες χώρες μέσω των αντίστοιχων Αντιπροσωπειών της ΕΕ, σε στενό συντονισμό με την ΕΥΕΔ.

Η ετοιμότητα θα πρέπει να αποτελεί βασική συνιστώσα των διαλόγων για τη μετανάστευση με τρίτες χώρες, ιδίως στη γειτονία της ΕΕ, και θα πρέπει να αποσκοπεί στη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας και στην ταυτοποίηση τοπικών φορέων, που θα καλούνται να βοηθήσουν σε περίπτωση κρίσης.

Όπου αυτό είναι δυνατόν, η Επιτροπή σε συνεργασία με την ΕΥΕΔ θα πρέπει να διεξάγει σε ad hoc βάση ειδικές βιντεοδιασκέψεις ανά μεταναστευτική οδό με τις κύριες τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού, και να ενισχύσει τις βιντεοδιασκέψεις που διοργανώνονται επί του παρόντος. Στις βιντεοδιασκέψεις αυτές θα πρέπει να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τα οποία επηρεάζονται ή έχουν σαφές ενδιαφέρον για τις μεταναστευτικές κινήσεις κατά μήκος μιας συγκεκριμένης μεταναστευτικής οδού. Η δομή της βιντεοδιάσκεψης θα πρέπει να ενθαρρύνει τη διεξαγωγή ουσιαστικών συζητήσεων σε στενή συνεργασία με τις Αντιπροσωπείες της ΕΕ προς όφελος όλων των συμμετεχόντων.

Όλα τα σημεία επαφής του Δικτύου θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες, ώστε να συμβάλλουν στην αποτύπωση της κατάστασης. Η ανταλλαγή στοιχείων επίγνωσης της κατάστασης περιλαμβάνει πληροφορίες για τα μεταναστευτικά ρεύματα, τις πληροφορίες σχετικά με τα συστήματα υποδοχής, ασύλου και διαχείρισης των συνόρων, τις σχετικές εθνικές εξελίξεις στον τομέα της μετανάστευσης στα κράτη μέλη και τις τρίτες χώρες, τις κοινοποιήσεις έγκαιρης προειδοποίησης/πρόβλεψης, καθώς και δράσεις συνεργασίας με τρίτες χώρες. Όλα τα σημεία επαφής θα πρέπει να ανταλλάσσουν στοιχεία σχετικά με τις προκλήσεις, τις ελλείψεις και τις δράσεις απόκρισης σε επιτόπιο επίπεδο, ούτως ώστε να σχηματίζεται στο επίπεδο της ΕΕ συναντίληψη όσον αφορά την κατάσταση. Η ακριβής λειτουργία του δικτύου θα πρέπει να εξειδικεύεται σε τυποποιημένες επιχειρησιακές διαδικασίες.

Το Δίκτυο θα πρέπει να κάνει πλήρη χρήση των διαθέσιμων διαύλων και πλατφορμών επικοινωνίας, και συγκεκριμένα, όπου αυτό είναι δυνατόν, της πλατφόρμας IPCR με τις ειδικές λειτουργίες της. Εάν τα διαθέσιμα εργαλεία δεν επαρκούν, η Επιτροπή θα εξετάσει τη δυνατότητα να αναβαθμιστούν οι υφιστάμενες πλατφόρμες ή να δημιουργηθεί ειδική ασφαλής διαδικτυακή πλατφόρμα που να επιτρέπει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών εντός του Δικτύου.

Με βάση τις εν λόγω εισηγήσεις, η Επιτροπή θα συντάσσει εκθέσεις κατάστασης, δηλ. εκθέσεις επίγνωσης και ανάλυσης της μεταναστευτικής κατάστασης (MISAA), σε συχνότητα που θα καθοριστεί από το Δίκτυο κατά το στάδιο παρακολούθησης και ετοιμότητας. Οι εκθέσεις MISAA θα βασιστούν στον μορφότυπο και τη μεθοδολογία των εκθέσεων ολοκληρωμένης επίγνωσης και ανάλυσης καταστάσεων (ISAA), οι οποίες εκδίδονται επί του παρόντος και διαμορφώθηκαν κατά την ενεργοποίηση των ρυθμίσεων IPCR λόγω της προσφυγικής κρίσης του 2015. Θα αντικαταστήσουν τις εκθέσεις ISAA, εάν οι εν λόγω ΙΡCR απενεργοποιηθούν από την Προεδρία. Όπου αυτό είναι δυνατόν, τα μέρη θα πρέπει επίσης να ανταλλάσσουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν από πηγές εκτός της ΕΕ, όπως τρίτες χώρες και διεθνείς εταίροι. Στις εκθέσεις MISAA θα πρέπει να προσδιορίζονται τάσεις και να διατυπώνονται κατά το δυνατόν έγκαιρες προειδοποιήσεις/προβλέψεις των ρευμάτων, έτσι ώστε να προειδοποιούνται όλα τα μέρη και να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα. Οι εκθέσεις MISAA θα πρέπει να κοινοποιούνται αποκλειστικά στα μέρη μέσω της πλατφόρμας IPCR, ενώ θα πρέπει να τηρούνται απολύτως οι κανόνες πρόσβασης στην εν λόγω πλατφόρμα, με την αντίστοιχη συμμετοχή του Κέντρου Συντονισμού για την Αντιμετώπιση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συζητούν σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και με τα συμπεράσματα που αντλούνται στις εκθέσεις MISAA. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διεξάγουν συζητήσεις σε τεχνικό, στρατηγικό και, εάν κρίνεται αναγκαίο, πολιτικό επίπεδο στα αρμόδια προπαρασκευαστικά όργανα ή σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου. Το Συμβούλιο μπορεί να εκδίδει επιχειρησιακά συμπεράσματα και συστάσεις, στα οποία θα πρέπει να δίνεται συνέχεια από τα αντίστοιχα μέρη με τη στήριξη του Δικτύου.

Συμβολή στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας

Με βάση τις εκθέσεις διαχείρισης της μετανάστευσης και τις εθνικές στρατηγικές που προβλέπονται στο άρθρο 6 παράγραφοι 4 και 6 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης και για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της συνολικής διαχείρισης της μετανάστευσης από την ΕΕ, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας κύκλος έκτακτων μεταναστευτικών αναγκών.

Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν εθνικές στρατηγικές για να εξασφαλίσουν επαρκείς ικανότητες με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, που θα περιλαμβάνει στοιχεία ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις αρχές που καθορίζονται στον εν λόγω κανονισμό και τις νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτόν σε εθνικό επίπεδο. Οι στρατηγικές αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης σε εθνικό επίπεδο, ενώ λαμβάνουν υπόψη τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης βάσει της σχετικής νομοθεσίας, μεταξύ άλλων το άρθρο 8 παράγραφος 6 και το άρθρο 9 παράγραφοι 3, 5 και 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1896 (Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή), καθώς και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων, όπως προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό.

Οι οργανισμοί της ΕΕ θα πρέπει να υποβάλλουν εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με τις ικανότητες και τα σχέδια έκτακτων αναγκών τους, καθώς και τυχόν άλλες εκθέσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την Επιτροπή στο πλαίσιο αυτό.

Η ΕΥΕΔ θα πρέπει να συμβάλει στις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης στο πλαίσιο των δράσεων συνεργασίας της με τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού.

Οι τρίτες χώρες θα πρέπει να διαθέτουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν με την Επιτροπή ή με το Δίκτυο, σε εθελοντική βάση, στοιχεία σχετικά με τις δικές τους στρατηγικές και σχέδια εκτάκτων αναγκών στον τομέα της μετανάστευσης.

Με βάση τις παραπάνω πληροφορίες και σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, η Επιτροπή θα υποβάλλει ετησίως έκθεση σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης, στην οποία θα παρουσιάζεται η πιθανή εξέλιξη της κατάστασης και η ετοιμότητα της Ένωσης και των κρατών μελών ως προς τη μετανάστευση.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάζουν στα κατάλληλα φόρουμ τα συμπεράσματα των ετήσιων εκθέσεων που συντάσσει η Επιτροπή σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης.

Η Επιτροπή, με τη στήριξη των άλλων μερών του Δικτύου, θα πρέπει να οριοθετήσει ένα πλαίσιο εντός του οποίου θα παρακολουθείται η συνέχεια στα πορίσματα των ετήσιων εκθέσεων διαχείρισης της μετανάστευσης, και θα πρέπει να υποβάλει στοιχεία ως προς την πρόοδο που επιτεύχθηκε και την τρέχουσα κατάσταση στον ακόλουθο ετήσιο κύκλο υποβολής στοιχείων.

3.   ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ (ΣΤΑΔΙΟ 2)

α)   Στόχος

Ο στόχος του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, κατά το στάδιο διαχείρισης κρίσεων, είναι να στηρίξει την ταχεία, αποτελεσματική και συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ έναντι μιας μεταναστευτικής κρίσης, παρέχοντας έγκαιρα και επικαιροποιημένα στοιχεία στα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ σχετικά με την εξελισσόμενη επιχειρησιακή κατάσταση, καθώς και στηρίζοντας επί τόπου την παρακολούθηση και τον συντονισμό, όπως και την επικοινωνία σε τεχνικό επίπεδο μεταξύ όλων των μερών.

β)   Διακυβέρνηση

Στο στάδιο διαχείρισης κρίσεων του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, και εφόσον δεν έχουν ενεργοποιηθεί οι γενικοί μηχανισμοί της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων (μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης, ολοκληρωμένος μηχανισμός της ΕΕ για την αντιμετώπιση πολιτικών κρίσεων, μηχανισμός ARGUS και μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων), το σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων χρησιμοποιεί το πλαίσιό του, όπως το Δίκτυο και τον μηχανισμό υποβολής στοιχείων, για την επίτευξη των στόχων του.

Μόλις ενεργοποιηθούν οι γενικοί μηχανισμοί της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και στόχους τους, θα πρέπει να εκτελούνται τα καθήκοντα της συνολικής διαχείρισης κρίσεων και ο αναγκαίος συντονισμός μεταξύ τους.

Κατά την ενεργοποίηση του σταδίου 2, οι δραστηριότητες του σταδίου 1 συνεχίζουν και εντείνονται.

Το Δίκτυο, το οποίο τελεί υπό την ενεργοποίηση και την προεδρία της Επιτροπής, καλείται να στηρίξει τη λειτουργία των γενικών μηχανισμών της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων. Η στήριξη θα πρέπει να εστιάζει ιδιαιτέρως στην παροχή της απαιτούμενης επίγνωσης της κατάστασης για τις συζητήσεις και τις αποφάσεις στο πλαίσιο των εν λόγω μηχανισμών και για την παρακολούθηση της υλοποίησής τους από τα εμπλεκόμενα μέρη. Για τον σκοπό αυτό, το Δίκτυο θα πρέπει να συνεδριάζει τακτικά μέσω βιντεοδιάσκεψης για να εξετάζει όλες τις επιχειρησιακές πτυχές των αποφάσεων που λαμβάνονται εντός των γενικών μηχανισμών της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων και να ενημερώνει σχετικά τους μηχανισμούς αυτούς.

Τα κέντρα διαχείρισης κρίσεων των κρατών μελών, εάν ενεργοποιηθούν, θα πρέπει να εξασφαλίζουν την κατάλληλη σύνδεση με τους γενικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων της ΕΕ, και συγκεκριμένα τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ και το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, καθώς και να στηρίζουν τη δραστηριότητα των αντίστοιχων σημείων επαφής τους στο Δίκτυο σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στη σύσταση 5.

Όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο και συμπληρωματικά με τις συνεδριάσεις που διεξάγονται στο επίπεδο του Συμβουλίου σύμφωνα με τους κανόνες των ρυθμίσεων IPCR, μπορούν να πραγματοποιηθούν περαιτέρω συζητήσεις στα σχετικά προπαρασκευαστικά όργανα του ή σε συνόδους του Συμβουλίου με βάση τα πορίσματα των εκθέσεων κατάστασης της Επιτροπής.

Το κάθε μέρος θα πρέπει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, ιδίως τα μέτρα που αναφέρονται στην εργαλειοθήκη υπό το στοιχείο δ) παρακάτω.

γ)   Ροή εργασίας

1.

Το στάδιο διαχείρισης κρίσεων του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών κρίσεων μπορεί να ενεργοποιείται από την Επιτροπή σε συμφωνία με ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει μια κατάσταση μεταναστευτικής κρίσης, όπως αναφέρεται στη σύσταση 4.

2.

Το σημείο επαφής της Επιτροπής θα πρέπει να ενημερώνει τα άλλα σημεία επαφής του Δικτύου (την Προεδρία της ΕΕ, τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, την ΕΥΕΔ, τους οργανισμούς της ΕΕ) σχετικά με την απόφαση ενεργοποίησης του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων στο στάδιο διαχείρισης κρίσεων.

3.

Αμέσως η Επιτροπή θα ενεργοποιεί πλήρως το Δίκτυο, το οποίο θα τίθεται σε λειτουργία επί 24ώρου βάσης και τις 7 ημέρες της εβδομάδας, και θα συγκαλεί επείγουσα συνεδρίαση/βιντεοδιάσκεψη του Δικτύου για να επιλύει, σε τεχνικό επίπεδο, τα ακόλουθα σημεία:

α)

Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση·

β)

Ανάλυση εναλλακτικών επιλογών για μια ταχεία, αποτελεσματική και αποδοτική αντίδραση·

γ)

Συντονισμός των μηνυμάτων προς ενημέρωση του κοινού σε εναρμόνιση με τις υπάρχουσες δομές·

δ)

Συντονισμός της επιτόπιας στήριξης.

4.

Το κράτος μέλος που υφίσταται επιπτώσεις θα πρέπει να ενεργοποιεί τα δικά του μέτρα για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών και να κάνει μια αρχική αξιολόγηση των αναγκών, την οποία θα πρέπει να κοινοποιεί στην Επιτροπή και στα άλλα μέλη του Δικτύου. Η αρχική αξιολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

κατάσταση επί τόπου, κύριοι γενεσιουργοί παράγοντες και προβλέψεις όπως και πιθανές συνέπειες·

β)

υφιστάμενες υλικοτεχνικές, επιχειρησιακές και οικονομικές ικανότητες·

γ)

εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών·

δ)

τις υλικοτεχνικές, επιχειρησιακές και οικονομικές ανάγκες που ικανοποιούνται από τα οικεία μέρη, μεταξύ άλλων από άλλα κράτη μέλη ή οργανισμούς της ΕΕ.

5.

Με βάση τις πληροφορίες που συλλέγονται μέσω του Δικτύου, η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνει το Δίκτυο, αναφέροντας ιδίως:

α)

επισκόπηση της κατάστασης και προβλέψεις σχετικά με πιθανές συνέπειες· όπου αυτό είναι δυνατό, θα πρέπει να περιλαμβάνονται πληροφορίες από και για σχετικές τρίτες χώρες.

β)

τις υφιστάμενες ικανότητες των κρατών μελών και των τρίτων χωρών προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού που πλήττονται από την κρίση, και τις υφιστάμενες ικανότητες της ΕΕ και άλλων κρατών μελών για την αντιμετώπιση της κρίσης·

γ)

το υφιστάμενο επίπεδο της παρεχόμενης βοήθειας από την ΕΕ και τα κράτη μέλη·

δ)

αξιολόγηση των κενών και των αναγκών·

ε)

πιθανά μέτρα των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ και των κρατών μελών με βάση την εργαλειοθήκη που αναφέρεται παρακάτω.

Όταν ένα κράτος μέλος υποβάλει αιτιολογημένο αίτημα βάσει του άρθρου 2 παράγραφος 1 ή του άρθρου 6 παράγραφος 1 της πρότασης κανονισμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, τα στοιχεία που συλλέγονται μέσω του Δικτύου μπορεί να στηρίζουν την ανάλυση της Επιτροπής και τις δράσεις που προβλέπονται στα άρθρα 2 και 6 της εν λόγω πρότασης.

Όταν η Επιτροπή διενεργεί αξιολόγηση της μεταναστευτικής κατάστασης σε ένα κράτος μέλος βάσει του άρθρου 47 της πρότασης κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, οι πληροφορίες που συλλέγονται μέσω του Δικτύου μπορούν να τεκμηριώνουν την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη μεταναστευτική πίεση, όπως προβλέπεται στο άρθρο 48 της εν λόγω πρότασης.

Όσον αφορά τη βοήθεια πολιτικής προστασίας, ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών θα πρέπει να εξασφαλίζεται μέσω του Κέντρου Συντονισμού για την Αντιμετώπιση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης.

6.

Η Προεδρία του Συμβουλίου μπορεί να εξετάσει την ανάγκη σύγκλησης έκτακτης συνεδρίασης του Συμβουλίου.

7.

Το Δίκτυο θα συνδεθεί με τα γενικά συστήματα της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων μετά την ενεργοποίησή τους, παρέχοντας στοιχεία επίγνωσης της κατάστασης και κοινοποιώντας τις πληροφορίες που απαιτούνται για την παρακολούθηση, σε τεχνικό επίπεδο, της εφαρμογής των αναγκαίων δράσεων, όπως συμφωνούνται στο πλαίσιο των συστημάτων αυτών.

8.

Ο συντονισμός στα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζεται μέσω των εθνικών μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων για θέματα μετανάστευσης, με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων εθνικών παραγόντων, σε πλήρη εναρμόνιση και συνέπεια με την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, υπό τον συνολικό συντονιστικό ρόλο των ρυθμίσεων IPCR.

9.

Σε περίπτωση ενεργοποίησης του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης, το Κέντρο Συντονισμού για την Αντιμετώπιση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (ERCC) της Επιτροπής θα πρέπει να εξασφαλίζει την παροχή στήριξης για την ταχεία ανάπτυξη της βοήθειας στα αιτούντα κράτη μέλη και να ενεργεί ως κόμβος συντονισμού για τη βοήθεια πολιτικής προστασίας μεταξύ όλων των κρατών μελών της ΕΕ και των συμμετεχόντων κρατών. Μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών της Επιτροπής θα πρέπει να υπάρχει σύνδεση 24 ώρες το 24ωρο και τις 7 ημέρες της εβδομάδας.

10.

Όταν αυτό είναι σκόπιμο και δυνατόν, θα πρέπει να δημιουργείται ενισχυμένος μηχανισμός παρακολούθησης σε τρίτες χώρες με την ανάπτυξη ή την ενεργοποίηση αξιωματικών συνδέσμων από όλα τα μέρη στις κύριες χώρες διέλευσης, προέλευσης και/ή προορισμού.

11.

Άλλοι μηχανισμοί και εργαλεία τομεακών κρίσεων θα πρέπει να ενεργοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες, όπως αναφέρονται στην εργαλειοθήκη παρακάτω.

12.

Το Δίκτυο θα είναι πλήρως ενεργοποιημένο 24 ώρες το 24ωρο και τις 7 ημέρες της εβδομάδας κατά τη συνολική διάρκεια της κρίσης.

13.

Εάν ενεργοποιηθούν οι ρυθμίσεις IPCR, η τακτική παρακολούθηση της μετανάστευσης θα γίνεται με τις εκθέσεις ISAA, οι οποίες θα αντικαταστήσουν τις εκθέσεις MISAA κατά τη διάρκεια της περιόδου ενεργοποίησης. Σε περίπτωση μη ενεργοποίησης, οι εκθέσεις MISAA που εκδίδει η Επιτροπή στο πλαίσιο του πρώτου σταδίου του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα συνεχιστούν με βάση τις εισηγήσεις των εμπλεκόμενων μερών οι οποίες συλλέγονται μέσω του Δικτύου.

14.

Οι εκθέσεις MISAA/ISAA που συντάσσει η Επιτροπή στο στάδιο αυτό του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων θα πρέπει να συζητώνται στα αρμόδια προπαρασκευαστικά όργανα ή σε συνόδους του Συμβουλίου.

15.

Το στάδιο διαχείρισης κρίσεων του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων μπορεί να απενεργοποιείται από την Επιτροπή κατόπιν αιτήματος του/των κράτους μέλους / κρατών μελών ή με δική της πρωτοβουλία, όταν η κατάσταση που οδήγησε στην κρίση δεν υφίσταται πλέον ή θεωρείται ότι είναι υπό έλεγχο.

16.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με το Συμβούλιο, την ΕΥΕΔ και τους οργανισμούς της ΕΕ, θα πρέπει να οργανώσει προσαρμοσμένη κατάρτιση σχετικά με τις διαδικασίες και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε καταστάσεις μεταναστευτικών κρίσεων, προκειμένου να βελτιωθούν οι γνώσεις και η ετοιμότητα όλου του εμπλεκόμενου προσωπικού.

17.

Όλα τα μέρη θα πρέπει να ασκούν τακτικά την ικανότητα αντίδρασής τους σε μεταναστευτικές κρίσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο, να αναθεωρούν το υφιστάμενο σχέδιο στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων βάσει των διδαγμάτων που έχουν αποκομίσει.

δ)   Εργαλειοθήκη

Τα ακόλουθα μέτρα συγκροτούν την εργαλειοθήκη για την αντίδραση σε μεταναστευτικές κρίσεις σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία.

Μέτρα σε χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού

Πέραν από τη συνεχιζόμενη συνεργασία με τρίτους εταίρους, η Επιτροπή συντονίζεται, σε συνεργασία με την ΕΥΕΔ, τις Αντιπροσωπείες της ΕΕ και τα κράτη μέλη, με τις κύριες τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού με ιδιαίτερη έμφαση στις γειτονικές χώρες της ΕΕ, για να τις στηρίξει ώστε να βελτιώσουν περαιτέρω τις ικανότητες υποδοχής τους και για να διαχειρίζονται καλύτερα τα μεταναστευτικά ρεύματα, ιδίως όσον αφορά την προστασία των συνόρων και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων, και για να βελτιωθεί η συνεργασία σε θέματα επαναπατρισμού.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ, προβλέπει πρόσθετους ασφαλείς διαδρόμους και συστήματα επανεγκατάστασης σε τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού.

Η Επιτροπή συνεργάζεται με τους κύριους διεθνείς οργανισμούς και εξασφαλίζει συνεργίες με αυτούς (ιδίως την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης) καθώς και βασικές ΜΚΟ με σκοπό τη λήψη συμπληρωματικών μέτρων στις οικείες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού.

Η Επιτροπή επανεξετάζει και κινητοποιεί, βάσει των αναγκών που έχουν προσδιοριστεί, τα απαραίτητα κονδύλια στο πλαίσιο όλων των σχετικών (εσωτερικών και εξωτερικών) χρηματοδοτικών μέσων και, ανά περίπτωση, των συνιστωσών τους για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με τα νομικά πλαίσια και τους στόχους τους. Ο συντονισμός των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων είναι καίριος για την αντιμετώπιση παρατεταμένης μεταναστευτικής πίεσης.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα κινητοποίησης πρόσθετων πόρων με βάση τις προβλέψεις του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, εάν η παραπάνω χρηματοδότηση δεν είναι επαρκής.

Η Επιτροπή εξετάζει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, την κοινή χρήση κονδυλίων από την ΕΕ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς, εν αναμονή της λήψης απόφασης ως προς τη συνέχισή τους στο μελλοντικό ΠΔΠ.

Όταν κρίνεται σκόπιμο και εφικτό, η Επιτροπή, σε συνάρτηση με τις υπάρχουσες ρυθμίσεις των κρατών μελών, θεσπίζει ενισχυμένο μηχανισμό παρακολούθησης σε τρίτες χώρες. Παράλληλα αξιοποιεί και τις ειδικές βιντεοδιασκέψεις ανά μεταναστευτική οδό, εάν προβλέπονται στο πλαίσιο του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων, και την ανάπτυξη ή ενεργοποίηση των αξιωματικών συνδέσμων στις κύριες τρίτες χώρες προέλευσης, διέλευσης και/ή προορισμού.

Όταν μεταξύ της ΕΕ και τρίτης χώρας έχει συναφθεί συμφωνία περί καθεστώτος, ο Frontex αναπτύσσει ομάδες διαχείρισης των συνόρων για να στηρίξει τις αρμόδιες αρχές της εν λόγω τρίτης χώρας στον έλεγχο των συνόρων της.

Η ΕΥΕΔ ενεργοποιεί τον μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων που διαθέτει, σε περίπτωση σοβαρής κατάστασης ή κατάστασης έκτακτης ανάγκης που αφορά εξ ολοκλήρου ή εν μέρει την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, χρησιμοποιώντας τα επιμέρους εργαλεία του εν λόγω μηχανισμού, όπως αυτό κρίνεται σκόπιμο: τη συνεδρίαση κρίσης, τον πυρήνα αντιμετώπισης κρίσης· την πλατφόρμα κρίσης· και την ειδική ομάδα δράσης.

Οι αντιπροσωπείες της ΕΥΕΔ, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, επιτελούν τους αντίστοιχους ρόλους τους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κρίση, εξασφαλίζοντας επίγνωση της κατάστασης, αλλά και φέροντας εις πέρας τη διπλωματική, πολιτική και επιχειρησιακή αντίδραση της ΕΕ.

Η ΕΥΕΔ κινητοποιεί τις λειτουργίες της Διεύθυνσης Ολοκληρωμένης Προσέγγισης για την Ασφάλεια και την Ειρήνη, των αποστολών Πολιτικής Δυνατότητας Σχεδιασμού και Διεξαγωγής Επιχειρήσεων, Δυνατότητας Στρατιωτικού Σχεδιασμού και Διεξαγωγής Επιχειρήσεων και Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας, με σκοπό την επικαιροποίηση οποιασδήποτε συντονιστικής πλατφόρμας κρίνεται κατάλληλη, επιτελώντας τις λειτουργίες επίγνωσης της κατάστασης και ετοιμότητας (ανθεκτικότητας).

Μέτρα στα κράτη μέλη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ

Εθνικά μέτρα/σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση των συνόρων, την υποδοχή και το άσυλο ενεργοποιούνται στα κράτη μέλη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Τα κράτη μέλη παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την επιχειρησιακή κατάσταση, τα κενά και τις ανάγκες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Κατόπιν αίτησης κράτους μέλους που βρίσκεται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης μπορεί να ενεργοποιηθεί για την παροχή της αναγκαίας βοήθειας.

Η επιτήρηση των συνόρων ενισχύεται έτσι ώστε να καλύπτει περιοχές που βιώνουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις, σε συνεργασία με την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ.

Παρέχεται στήριξη από τον Frontex, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών, για να ενισχυθούν οι υπάρχουσες κοινές επιχειρήσεις ή για να αναπτυχθεί ταχεία επέμβαση του Frontex στα σύνορα.

Ο EASO αναπτύσσει, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, το κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό για να παρέχει βοήθεια στην υποδοχή και το άσυλο.

Ο Ευρωπόλ αναπτύσσει, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, το προσωπικό/εξοπλισμό/αξιωματικούς συνδέσμους του με σκοπό τη διενέργεια ελέγχων ασφαλείας κατά την άφιξη των μεταναστών.

Ο Frontex στηρίζει τις δραστηριότητες επιστροφής σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, αναπτύσσοντας ειδικούς σε θέματα επιστροφής και οργανώνοντας και συντονίζοντας τις επιχειρήσεις επιστροφής μέσω ναυλωμένων και προγραμματισμένων πτήσεων όπως επίσης και με συνοδούς και παρατηρητές επιστροφής.

Οι Περιφερειακές Ειδικές Ομάδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURTF) συγκροτούνται από την Επιτροπή στα κράτη μέλη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ εν είδει πλαισίου για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και για τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης δημιουργούνται στα σημεία υψηλής πίεσης και στελεχώνονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές με τη στήριξη των οργανισμών της ΕΕ και εφοδιάζονται με τα αναγκαία συστήματα πληροφορικής για τη μετανάστευση και την ασφάλεια.

Η Επιτροπή αποστέλλει προσωπικό στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ για να συμβάλει στον συντονισμό των δράσεων απόκρισης.

Η Επιτροπή, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, συμφωνεί με τη μετάδοση καίριων μηνυμάτων ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την κρίση και αξιοποιεί τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία επικοινωνίας, όπως την πλατφόρμα IPCR, για την προώθηση των εν λόγω μηνυμάτων και για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, συνεργάζεται ανά περίπτωση με τους σημαντικότερους διεθνείς οργανισμούς (ιδίως την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης), καθώς και με τις κύριες ΜΚΟ για την κατάλληλη εκτέλεση συμπληρωματικών μέτρων στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Η Επιτροπή καθιστά διαθέσιμα στα κράτη μέλη τα προγράμματα οικειοθελούς επιστροφής και επανένταξης.

Η Επιτροπή επανεξετάζει και κινητοποιεί, βάσει της αξιολόγησης αναγκών που διενεργούν τα κράτη μέλη, τα διαθέσιμα κονδύλια στο πλαίσιο όλων των σχετικών (εσωτερικών και εξωτερικών) χρηματοδοτικών μέσων και, κατά περίπτωση, των συνιστωσών τους για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα κινητοποίησης πρόσθετων πόρων με βάση τις προβλέψεις του ΠΔΠ, εάν η παραπάνω χρηματοδότηση δεν είναι επαρκής.

Η Επιτροπή εξετάζει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, την κοινή χρήση κονδυλίων από την ΕΕ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς, εν αναμονή της λήψης απόφασης σχετικά με τη συνέχισή τους στο μελλοντικό ΠΔΠ.

Στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ μπορούν να προσφέρουν βοήθεια τα κράτη μέλη που δεν είναι υπό πίεση, με τη μορφή υλικοτεχνικού εξοπλισμού και προσωπικού και εξειδικευμένου προσωπικού, και να αναλαμβάνουν την εθελοντική μετεγκατάσταση μεταναστών, καθώς και να συνεισφέρουν με τη διάθεση προσωπικού στις επιχειρήσεις των οργανισμών της ΕΕ.

Τα κράτη μέλη που δεν υφίστανται πίεση μπορούν να συμβάλλουν οικονομικά για την εφαρμογή πρόσθετων οικονομικών λύσεων απαραίτητων για την εφαρμογή των μέτρων έκτακτης ανάγκης.

Μέτρα σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση

Τα εθνικά μέτρα και ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών όσον αφορά την υποδοχή και το άσυλο ενεργοποιούνται σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση.

Τα άλλα κράτη μέλη υπό πίεση παρέχουν ενημέρωση για την επιχειρησιακή κατάσταση, τα κενά και τις ανάγκες.

Κατόπιν αίτησης κράτους μέλους υπό πίεση, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης ενεργοποιείται για την παροχή της αναγκαίας βοήθειας.

Οι Περιφερειακές Ειδικές Ομάδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EURTF) συγκροτούνται από την Επιτροπή σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση εν είδει πλαισίου για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και για τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Ο Frontex στηρίζει τις δραστηριότητες επιστροφής σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, αναπτύσσοντας ειδικούς σε θέματα επιστροφής και οργανώνοντας και συντονίζοντας τις επιχειρήσεις επιστροφής μέσω ναυλωμένων και προγραμματισμένων πτήσεων όπως επίσης και με συνοδούς και παρατηρητές επιστροφής.

Ο EASO αναπτύσσει, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, το κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό για να παρέχει βοήθεια στην υποδοχή και το άσυλο.

Ο Ευρωπόλ αναπτύσσει το προσωπικό/εξοπλισμό/αξιωματικούς συνδέσμους του με σκοπό τη διενέργεια ελέγχων ασφαλείας κατά την άφιξη των μεταναστών.

Η Επιτροπή αποστέλλει προσωπικό στα κράτη μέλη υπό πίεση για να συμβάλει στον συντονισμό των δράσεων απόκρισης.

Η Επιτροπή, σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, συμφωνεί με τη μετάδοση καίριων μηνυμάτων ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την κρίση και αξιοποιεί τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία επικοινωνίας, όπως την πλατφόρμα IPCR, για την προώθηση των εν λόγω μηνυμάτων και για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, συνεργάζεται με τους σημαντικότερους διεθνείς οργανισμούς (ιδίως την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης), καθώς και με τις κύριες ΜΚΟ για την κατάλληλη εκτέλεση συμπληρωματικών μέτρων σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση.

Η Επιτροπή καθιστά διαθέσιμα σε άλλα κράτη μέλη υπό πίεση τα προγράμματα οικειοθελούς επιστροφής και επανένταξης.

Η Επιτροπή επανεξετάζει και κινητοποιεί, βάσει της αξιολόγησης αναγκών που διενεργούν τα κράτη μέλη, τα διαθέσιμα κονδύλια στο πλαίσιο όλων των σχετικών (εσωτερικών και εξωτερικών) χρηματοδοτικών μέσων και, κατά περίπτωση, των συνιστωσών τους για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα κινητοποίησης πρόσθετων πόρων με βάση τις προβλέψεις του ΠΔΠ, εάν η παραπάνω χρηματοδότηση δεν είναι επαρκής.

Η Επιτροπή εξετάζει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, την κοινή χρήση κονδυλίων από την ΕΕ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς, εν αναμονή της λήψης απόφασης σχετικά με τη συνέχισή τους στο μελλοντικό ΠΔΠ.

Τα κράτη μέλη που δεν βρίσκονται υπό πίεση μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στα άλλα κράτη μέλη υπό πίεση με τη μορφή υλικοτεχνικού εξοπλισμού και προσωπικού και διάθεσης εξειδικευμένου προσωπικού, και να αναλαμβάνουν την εθελοντική μετεγκατάσταση μεταναστών, καθώς και να διαθέτουν προσωπικό στις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν οι οργανισμοί της ΕΕ.

Τα κράτη μέλη που δεν υφίστανται πίεση μπορούν να συμβάλλουν οικονομικά για την εφαρμογή πρόσθετων οικονομικών λύσεων απαραίτητων για την εφαρμογή των μέτρων έκτακτης ανάγκης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Το παρόν διάγραμμα παρουσιάζει οπτικά την πολυεπίπεδη δομή του σχεδίου στρατηγικής για την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων.

Image 1