(1)

Στις 17 Δεκεμβρίου 2019 η Επιτροπή υιοθέτησε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Στην εν λόγω στρατηγική ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, η Επιτροπή θέσπισε επίσης την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(2)

Μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020 και την έναρξη ισχύος της συμφωνίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (3) («συμφωνία αποχώρησης»), το Ηνωμένο Βασίλειο εισήλθε σε μεταβατική περίοδο, η οποία θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Η εν λόγω περίοδος μπορεί να παραταθεί για ένα ή δύο έτη κατ’ ανώτατο όριο εφόσον ληφθεί, πριν από την 1η Ιουλίου 2020, μία μόνη απόφαση από την Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο στο πλαίσιο της μεικτής επιτροπής που προβλέπεται στη συμφωνία αποχώρησης. Κατά την εν λόγω περίοδο, το δίκαιο της Ένωσης —συμπεριλαμβανομένου του δικαίου που αφορά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο— εξακολουθεί να εφαρμόζεται για το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού.

(3)

Η έκθεση χώρας του 2020 για το Ηνωμένο Βασίλειο δημοσιεύτηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκαν η πρόοδος του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 (4) («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019»), η συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος του Ηνωμένου Βασιλείου ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

(4)

Στις 11 Μαρτίου 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως παγκόσμια πανδημία την έξαρση της νόσου COVID-19. Η πανδημία συνιστά σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί έντονη πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλεί αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σοκ στην καταναλωτική ζήτηση και αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Η πανδημία προκάλεσε μεγάλο οικονομικό σοκ, το οποίο έχει ήδη επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

(5)

Αρκετά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Τυχόν μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι αυστηρά αναλογικά, αναγκαία, περιορισμένα χρονικά και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.

(6)

Στις 20 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η γενική ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97, καθώς και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 (5) του Συμβουλίου, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας. Στην ανακοίνωσή της τής 20ής Μαρτίου 2020, η Επιτροπή θεώρησε ότι, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής οικονομικής κάμψης λόγω της πανδημίας COVID-19, οι συνθήκες επέτρεπαν την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής και ζήτησε από το Συμβούλιο να επικυρώσει το εν λόγω συμπέρασμα. Στις 23 Μαρτίου 2020 οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συντάχθηκαν με την εκτίμηση της Επιτροπής και συμφώνησαν ότι η σοβαρή κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί αποφασιστική, φιλόδοξη και συντονισμένη αντίδραση. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Σε ό,τι αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, μετά από σύσταση της Επιτροπής, να υιοθετήσει αναθεωρημένη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά, ενώ δίνει παράλληλα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για το συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του συμφώνου.

(7)

Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, το μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας μέσω μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας με σκοπό την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να προετοιμάσουν τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, με την ενσωμάτωση, μεταξύ άλλων, της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και για να αντλήσουν διδάγματα από την κρίση.

(8)

Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η εσωτερική αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση κατέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας. Βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών συγκαταλέγονται στα κύρια στοιχεία για την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

(9)

Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 ενδέχεται να είναι άνισα κατανεμημένες στις περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω διαφορετικών προτύπων εξειδίκευσης. Αυτό το ενδεχόμενο ενέχει σημαντικό κίνδυνο διεύρυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου. Η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί στοχευμένες απαντήσεις πολιτικής.

(10)

Στις 30 Απριλίου 2020 το Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλε το εθνικό του πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και στις 7 Μαΐου 2020 το οικείο πρόγραμμα σύγκλισης του 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.

(11)

Το Ηνωμένο Βασίλειο υπάγεται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και υπόκειται στον κανόνα για το χρέος. Στις 13 Ιουλίου 2018, το Συμβούλιο συνέστησε στο Ηνωμένο Βασίλειο να διασφαλίσει ότι ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δημόσιων δαπανών (6) δεν αναμένεται να υπερβεί το 1,6 % την περίοδο 2019-2020, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή ύψους 0,6 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Η συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής επιβεβαιώνει ότι υπάρχει κίνδυνος σημαντικής απόκλισης από τη συνιστώμενη πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου την περίοδο 2019-2020, καθώς και τις περιόδους 2018-2019 και 2019-2020 συνολικά. Τα απολογιστικά στοιχεία για την περίοδο 2019-2020 θα είναι διαθέσιμα το φθινόπωρο του 2020.

(12)

Με το οικείο πρόγραμμα σύγκλισης για την περίοδο 2019-2020, η κυβέρνηση αναμένει ότι το ονομαστικό ισοζύγιο θα επιδεινωθεί από έλλειμμα 2,2 % του ΑΕΠ το 2019-2020 σε έλλειμμα 2,5 % του ΑΕΠ το 2020-2021. Το έλλειμμα προβλέπεται να αυξηθεί στο 3,1 % του ΑΕΠ την περίοδο 2021-2022 και να μειωθεί στο 2,4 % έως την περίοδο 2024-2025. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, μετά τη μείωσή του σε ποσοστό που εκτιμάται στο 83,2 % του ΑΕΠ το 2019-2020, αναμένεται να μειωθεί στο 82,9 % το 2020-2021 σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης για την περίοδο 2019-2020. Ωστόσο, το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται αυτές οι δημοσιονομικές προβολές δεν φαίνεται πλέον ρεαλιστικό, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Επίσης, οι προβολές που περιλαμβάνει το πρόγραμμα δεν λαμβάνουν υπόψη τα μέτρα που ανακοίνωσε το Ηνωμένο Βασίλειο για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από τη μεγάλη αβεβαιότητα που οφείλεται στην πανδημία COVID-19.

(13)

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, το Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε εγκαίρως δημοσιονομικά μέτρα για την αύξηση της ικανότητας του συστήματος υγείας του, την αναχαίτιση της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Τα μέτρα αυτά δεν περιλαμβάνονται στις προβλέψεις του προγράμματος σύγκλισης αλλά λαμβάνονται υπόψη στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020. Τα δημοσιονομικά μέτρα ανέρχονται περίπου στο 5,5 % του ΑΕΠ και περιλαμβάνουν τη στήριξη των εργαζομένων, των αυτοαπασχολούμενων και των επιχειρήσεων, καθώς και μέτρα κοινωνικής πρόνοιας. Επιπλέον, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεση δημοσιονομική επίπτωση, θα συμβάλουν στην παροχή στήριξης της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν δανειακές εγγυήσεις ύψους περίπου 16 % του ΑΕΠ. Η πλήρης εφαρμογή των μέτρων έκτακτης ανάγκης και των υποστηρικτικών δημοσιονομικών μέτρων, και στη συνέχεια η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα.

(14)

Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020 και εάν οι πολιτικές παραμείνουν αμετάβλητες, το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπεται να διαμορφωθεί στο -10,7 % του ΑΕΠ το 2020-2021 και στο -6,2 % του ΑΕΠ το 2021-2022. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει στο 102,5 % του ΑΕΠ το 2020-2021 και στο 100,2 % του ΑΕΠ το 2022. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα σύγκλισης δεν λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, οι δε προβολές που περιλαμβάνει το εν λόγω πρόγραμμα για το χρέος και το έλλειμμα διαφέρουν σημαντικά από εκείνες της Επιτροπής.

(15)

Στις 20 Μαΐου 2020 η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης, λόγω της αναμενόμενης υπέρβασης, από το Ηνωμένο Βασίλειο, του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα την περίοδο 2020-21. Συνολικά, από την ανάλυση προκύπτει ότι το κριτήριο του ελλείμματος, όπως ορίζεται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/1997, δεν έχει πληρωθεί.

(16)

Η υπό εξέλιξη κρίση λόγω της νόσου COVID-19 έχει δημιουργήσει προκλήσεις οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής που είναι πρωτοφανείς για τις τελευταίες δεκαετίες. Η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί κατά σχεδόν 3 εκατοστιαίες μονάδες, από 3,8 % το 2019 στο 6,7 % το 2020, και να ανακάμψει ελαφρά στο 6 % το 2021. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει θεσπίσει μέτρα έκτακτης ανάγκης για την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης. Το κόστος της άμεσης δημοσιονομικής στήριξης θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση, αλλά ενδέχεται να ανέλθει σε περίπου 110 δισεκατ. GBP (5,5 % του ΑΕΠ), ποσό που θα συμπληρωθεί με 330 δισεκατ. GBP (16 % του ΑΕΠ) σε εγγυήσεις πιστώσεων για τραπεζικά δάνεια. Έχουν τεθεί σε εφαρμογή συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας για την προστασία της απασχόλησης, καθώς και μέτρα στήριξης των αυτοαπασχολούμενων. Η κάλυψη και η επιλεξιμότητα για προκαταβολή στο πλαίσιο του καθολικού επιδόματος «Universal Credit» βελτιώθηκαν προσωρινά, ενώ το βασικό ποσό του επιδόματος αυτού αυξήθηκε προσωρινά για δώδεκα μήνες. Οι τοπικές αρχές πρόκειται επίσης να λάβουν πρόσθετη έκτακτη χρηματοδότηση για τη στήριξη των οικονομικά ευάλωτων ατόμων και νοικοκυριών. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης τρίμηνη αναστολή των πληρωμών ενυπόθηκων δανείων για τους ιδιοκτήτες κατοικιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της πανδημίας COVID-19.

(17)

Η Τράπεζα της Αγγλίας, για να στηρίξει την οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, μείωσε δύο φορές το τραπεζικό επιτόκιο, συνολικά από 0,75 % σε 0,1 %, μείωσε το ποσοστό αντικυκλικού κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου στο 0 %, ενώ η προϋπάρχουσα πορεία στόχευε στο 2 % έως τον Δεκέμβριο του 2020, αύξησε το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων σε 645 δισεκατ. GBP και ενίσχυσε τη στήριξή της για τη χορήγηση δανείων από τις εμπορικές τράπεζες στην πραγματική οικονομία, παράλληλα με κρατικές δανειακές εγγυήσεις. Η κυβέρνηση επέτρεψε επίσης την αναστολή, για ένα έτος, της καταβολής του φόρου επί επαγγελματικών ακινήτων για ορισμένους τομείς, την αναβολή της καταβολής του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), καθώς και επιχορηγήσεις σε μετρητά για τις μικρότερες επιχειρήσεις. Η στήριξη της ρευστότητας διατέθηκε επίσης υπό μορφή εγγυήσεων και συνδυασμένων επιχορηγήσεων, στο πλαίσιο του «Coronavirus Business Interruption Loan Scheme» (πρόγραμμα δανεισμού λόγω διακοπής δραστηριοτήτων εξαιτίας του κορωνοϊού), προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) των οποίων ο κύκλος εργασιών βρίσκεται κάτω από ένα δεδομένο όριο, με τη χρήση ευρέος φάσματος προϊόντων χρηματοδότησης επιχειρήσεων, όπως οι ανακυκλούμενες πιστωτικές διευκολύνσεις και άλλα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των βραχυπρόθεσμων δανείων. Επιπλέον, είναι πλέον διαθέσιμο σε όλους τους τομείς δραστηριότητας ένα γενικό καθεστώς για την παροχή ρευστότητας σε ΜΜΕ αλλά και σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει επενδυτική στήριξη. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των μέτρων αυτών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα.

(18)

Η πανδημία COVID-19 έχει αποκαλύψει αδυναμίες στην ετοιμότητα και την ικανότητα των συστημάτων υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου να ανταποκριθούν σε τέτοιες επιδημικές εξάρσεις, ιδίως όσον αφορά τις εγκαταστάσεις, το προσωπικό και τις προμήθειες. Οι αδυναμίες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την επείγουσα δημιουργία προσωρινών κινητών νοσοκομείων σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο για ασθενείς που προσβλήθηκαν από τη νόσο COVID-19. Η μεταποιητική βιομηχανία της χώρας κλήθηκε να τροποποιήσει τις γραμμές παραγωγής της για να παραγάγει επειγόντως πρόσθετο ιατρικό εξοπλισμό, όπως αναπνευστήρες, με σκοπό να καλυφθεί το αναμενόμενο επίπεδο ζήτησης. Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα να επιδεινωθούν οι υπάρχουσες ελλείψεις εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας. Για τη διαχείριση παρόμοιων κρίσεων στο μέλλον απαιτούνται επενδύσεις στα συστήματα υγείας σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας στα οποία θα έχουν διατεθεί επαρκείς πόροι. Οι επενδύσεις αυτές θα πρέπει να στοχεύουν στην παροχή του απαραίτητου εξοπλισμού και των απαραίτητων εγκαταστάσεων, καθώς και του απαιτούμενου εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και, γενικότερα, να δημιουργούν την ικανότητα παροχής όλων των αναμενόμενων συνήθων υπηρεσιών υγείας, παράλληλα με την περίθαλψη των ασθενών που έχουν προσβληθεί από τη νόσο COVID-19 ή από παρόμοιες λοιμώδεις νόσους.

(19)

Είναι πιθανό η τρέχουσα κρίση να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στα πλέον ευάλωτα άτομα, επιδεινώνοντας τη φτώχεια. Ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού είχε ήδη αρχίσει να αυξάνεται πριν από την κρίση, παρά το άνευ προηγουμένου χαμηλό ποσοστό ανεργίας. Τα ποσοστά φτώχειας των εργαζομένων και παιδικής φτώχειας είναι επίσης υψηλά. Οι περικοπές και οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας απειλούν να υπονομεύσουν την ισχυρή επίδραση του συστήματος φορολογίας και παροχών του Ηνωμένου Βασιλείου στη μείωση της φτώχειας. Υπάρχουν περιθώρια για την ενίσχυση της στήριξης των πλέον ευάλωτων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των φτωχών παιδιών, δεδομένου μάλιστα ότι η κρίση αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω την εισοδηματική ανισότητα.

(20)

Η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα πρόκληση για το Ηνωμένο Βασίλειο. Η ωριαία παραγωγή είναι σημαντικά χαμηλότερη στο Ηνωμένο Βασίλειο σε σύγκριση με τις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες και ελάχιστα υψηλότερη σε σύγκριση με την περίοδο πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Η αύξηση του ΑΕΠ οφείλεται στην αύξηση της απασχόλησης, ενώ ουσιαστικά δεν σημειώθηκε αύξηση της παραγωγικότητας στο πρόσφατο παρελθόν. Παρά τη στενότητα της αγοράς εργασίας, η παραγωγικότητα της εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει κατά βάση στάσιμη από τις αρχές του 2018. Η αύξηση των πραγματικών μισθών εξακολουθεί να είναι αργή. Πολλές περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου είναι σχετικά φτωχές, με συγκριτικά χαμηλά επίπεδα επενδύσεων σε δεξιότητες και υποδομές. Οι περιορισμένες προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης των ατόμων με χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας επηρεάζουν αρνητικά τόσο την παραγωγικότητα όσο και τη φτώχεια. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και ενδέχεται μάλιστα να επιδεινωθεί λόγω της κρίσης που προκάλεσε η νόσος COVID-19. Η πρόσφατη πανδημία δημιουργεί επίσης σημαντικές προκλήσεις για τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης του Ηνωμένου Βασιλείου, ιδίως σε ό,τι αφορά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τις διαφορές ως προς την πρόσβαση στη διαρθρωμένη μάθηση. Κατά συνέπεια, υπάρχει περιθώριο αύξησης της παραγωγικότητας μέσω της αντιμετώπισης ευρύτερων προβλημάτων, όπως το χαμηλό ποσοστό επενδύσεων σε εξοπλισμό, σε υποδομές και στην έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και οι ελλείψεις κυρίως σε βασικές και τεχνικές δεξιότητες. Το Ηνωμένο Βασίλειο σκοπεύει να επενδύσει περισσότερο στην έρευνα και την καινοτομία και να βελτιώσει τη χρήση των υφιστάμενων τεχνολογιών σε ολόκληρη την οικονομία.

(21)

Για την τόνωση της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευσθούν τα ώριμα δημόσια επενδυτικά έργα και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να παρουσιάζει έλλειψη στέγης. Εμφανίζονται προβλήματα σε επίπεδο παραγωγικής ικανότητας, ενώ ο όγκος των κατασκευών κατοικιών παραμένει κάτω από τον απαιτούμενο για την κάλυψη της εκτιμώμενης ζήτησης. Η ποσότητα και η τοποθεσία των εκτάσεων που είναι διαθέσιμες για νέες κατοικίες είναι περιορισμένες λόγω των αυστηρών ρυθμίσεων της αγοράς γης, ιδίως γύρω από κωμοπόλεις και μεγαλουπόλεις. Ο κατασκευαστικός τομέας παραμένει βασικός παράγοντας για τη στέγαση, καθώς και για την επίτευξη των μελλοντικών στόχων όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και το κλίμα, παρά το γεγονός ότι η μείωση της ποσότητας της ενέργειας που χρησιμοποιείται για την οικιακή θέρμανση αποτελεί περίπλοκο ζήτημα λόγω της ηλικίας του αποθέματος κατοικιών και της αργής αντικατάστασής του. Μετά από δεκαετίες ανεπαρκών δημόσιων επενδύσεων, η κυβέρνηση αρχίζει να αντιμετωπίζει το έλλειμμα υποδομών. Έχει σημειωθεί ενθαρρυντική πρόοδος όσον αφορά τις επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έχει επιτευχθεί σημαντική μείωση των εκπομπών στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα σε ολόκληρη την οικονομία όσον αφορά τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Τα οδικά, σιδηροδρομικά και αεροπορικά δίκτυα του Ηνωμένου Βασιλείου πλησιάζουν το ανώτατο όριο χωρητικότητας, γεγονός το οποίο συμβάλλει στην κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο φιλοδοξεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά τα οχήματα μηδενικών εκπομπών, το μεγαλύτερο μέρος του σιδηροδρομικού δικτύου του δεν έχει ακόμη εξηλεκτριστεί. Αν και η κάλυψη των δικτύων με 100 % οπτική ίνα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ακόμη περιορισμένη, ο ανταγωνισμός στην αγορά των δικτύων αυτών αυξάνεται, καθώς η κυβέρνηση αυξάνει σημαντικά τη δημόσια στήριξη για την ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών. Ωστόσο, αυτές οι επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές πρέπει να συνοδεύονται από τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο πάσχει από διαρθρωτικό έλλειμμα όσον αφορά τις εξειδικευμένες δεξιότητες στον τομέα της πληροφορικής.

(22)

Ενώ οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις που καθορίζονται στην παρούσα σύσταση («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020») επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 κάλυπταν επίσης μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 εξακολουθούν να ισχύουν και θα συνεχιστεί η παρακολούθησή τους στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου μέχρι τη λήξη της μεταβατικής περιόδου.

(23)

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων του 2020, τα κράτη μέλη έχουν συνεκτιμήσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Εξασφαλίζοντας την πλήρη εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του 2020, το Ηνωμένο Βασίλειο θα συμβάλει στην επίτευξη των ΣΒΑ.

(24)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2020 για τη χώρα. Επίσης, αξιολόγησε το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020, το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και τη συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν απευθυνθεί προς το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τα προηγούμενα έτη. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όχι μόνο τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της Ένωσης, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης.

(25)

Υπό το πρίσμα της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020 και η γνώμη του (7) αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω,

1.

2.

3.