1)

Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή ενέκρινε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία η Μάλτα δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Την ίδια ημερομηνία, η Επιτροπή εξέδωσε επίσης σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ.

2)

Η έκθεση χώρας του 2020 για τη Μάλτα δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος της Γερμανίας όσον αφορά την εφαρμογή των ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 (3) («ανά χώρα συστάσεις του 2019»), η συνέχεια που δόθηκε στις ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος της Μάλτας ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

3)

Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως παγκόσμια πανδημία την έξαρση της νόσου COVID-19. Πρόκειται για σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί σημαντική πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλεί δε αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, κλυδωνισμούς στην καταναλωτική ζήτηση και έχει αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών, καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Έχει προκαλέσει μεγάλο οικονομικό σοκ που έχει ήδη σοβαρές επιπτώσεις στην Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

4)

Πολλά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν θεσπίσει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Όλα τα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι αυστηρώς αναλογικά, αναγκαία, χρονικά περιορισμένα και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.

5)

Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η γενική ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97, καθώς και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 (4) του Συμβουλίου, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Στην ανακοίνωση της 20ής Μαρτίου 2020, η Επιτροπή έκρινε ότι, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας που προκύπτει από την πανδημία COVID-19, πληρούνται οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής και ζήτησε από το Συμβούλιο να εγκρίνει το συμπέρασμα αυτό. Στις 23 Μαρτίου 2020, οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συμφώνησαν με την εκτίμηση της Επιτροπής. Συμφώνησαν ότι η σοβαρή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί αποφασιστική, φιλόδοξη και συντονισμένη αντίδραση. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Όσον αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, μετά από σύσταση της Επιτροπής, να αναθεωρήσει τη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Επιτρέπει στα κράτη μέλη να παρεκκλίνουν από τις δημοσιονομικές απαιτήσεις που θα ίσχυαν κανονικά, παράλληλα δε παρέχει τη δυνατότητα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του συμφώνου.

6)

Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας με μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας με στόχο την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να εκπονήσουν τα αναγκαία μέτρα που θα καταστήσουν δυνατή την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και αντλώντας διδάγματα από την κρίση.

7)

Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η εσωτερική αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση κατέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας. Βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα στοιχεία για την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

8)

Ο νομοθέτης της Ένωσης έχει ήδη τροποποιήσει τα σχετικά νομοθετικά πλαίσια μέσω των κανονισμών (ΕΕ) 2020/460 (5) και (ΕΕ) 2020/558 (6) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ώστε να επιτρέψει στα κράτη μέλη να κινητοποιήσουν όλους τους αχρησιμοποίητους πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Οι τροποποιήσεις αυτές θα προσφέρουν πρόσθετη ευελιξία, καθώς και απλουστευμένες και πιο ορθολογικές διαδικασίες. Για να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις ταμειακές ροές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επωφεληθούν από ποσοστό συγχρηματοδότησης 100 % από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για τη λογιστική χρήση 2020-2021. Η Μάλτα ενθαρρύνεται να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες αυτές, ώστε να βοηθήσει τα άτομα και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο.

9)

Η Μάλτα υπέβαλε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2020 στις 30 Απριλίου 2020 και το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2020 στις 2 Μαΐου 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.

10)

Η Μάλτα υπάγεται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

11)

Στο πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, η κυβέρνηση προβλέπει επιδείνωση του ονομαστικού ισοζυγίου: από πλεόνασμα 0,5 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το 2019 σε έλλειμμα 7,5 % του ΑΕΠ το 2020. Το έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί σε 3,6 % του ΑΕΠ το 2021. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, μετά τη μείωσή του στο 43,1 % του ΑΕΠ το 2019, αναμένεται να αυξηθεί στο 54,5 % το 2020 σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από την υψηλή αβεβαιότητα λόγω της πανδημίας COVID-19.

12)

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, και στο πλαίσιο μιας συντονισμένης προσέγγισης της Ένωσης, η Μάλτα έχει έγκαιρα θεσπίσει δημοσιονομικά μέτρα για την αύξηση της ικανότητας του οικείου συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την ανάσχεση της πανδημίας και την παροχή αρωγής στους πολίτες και τους τομείς που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, τα εν λόγω δημοσιονομικά μέτρα ανέρχονται στο 4,1 % του ΑΕΠ. Στα μέτρα περιλαμβάνονται προσαυξήσεις μισθών για τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αύξηση της ικανότητας υγειονομικής περίθαλψης και συναφή με την COVID-19 κοινωνικά μέτρα. Επιπλέον, η Μάλτα ανακοίνωσε μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεση δημοσιονομική επίπτωση, θα συμβάλουν στην παροχή στήριξης της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 εκτιμά ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα επιτρέψουν στις τράπεζες να αξιοποιήσουν το χαρτοφυλάκιο των νέων εταιρικών δανείων σε ποσοστό έως και 6,1 % του ΑΕΠ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν εγγυήσεις δανείων. Το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 επιβεβαιώνει επίσης τις προηγούμενες αναγγελίες για αναβολές καταβολής φόρων όσον αφορά τους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων και εταιρειών, τον φόρο προστιθέμενης αξίας και τις κοινωνικές εισφορές. Συνολικά, τα μέτρα που έλαβε η Μάλτα συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Μαρτίου 2020. Η πλήρης εφαρμογή των μέτρων έκτακτης ανάγκης και των δημοσιονομικών μέτρων υποστήριξης και, εν συνεχεία, η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών προς την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη μεσοπρόθεσμη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας.

13)

Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, σε περίπτωση αμετάβλητων πολιτικών, το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης της Μάλτας προβλέπεται να διαμορφωθεί στο -6,7 % του ΑΕΠ το 2020 και στο -2,5 % του ΑΕΠ το 2021. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να παραμείνει κάτω του 60 % του ΑΕΠ το 2020 και το 2021.

14)

Στις 20 Μαΐου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης λόγω της αναμενόμενης από τη Μάλτα υπέρβασης του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 2020. Συνολικά, από την ανάλυση της Επιτροπής προκύπτει ότι δεν πληρούται το κριτήριο του ελλείμματος, όπως ορίζεται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97.

15)

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, η Μάλτα έλαβε μέτρα ανάσχεσης μέσω μιας αποτελεσματικής εκστρατείας επικοινωνίας για την υγεία, με τη θέσπιση μέτρων φυσικής απομόνωσης και καραντίνας, την παρακολούθηση και τη διενέργεια υψηλού επιπέδου τεστ και ιχνηλατήσεων επαφών. Οι αρχές της Μάλτας καταβάλλουν επίσης προσπάθειες για την αύξηση της δυναμικότητας των νοσοκομείων, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων που διαθέτουν ειδικά μονάδες εντατικής θεραπείας. Η άμεση απόκτηση μέσων ατομικής προστασίας πραγματοποιείται σε εθνικό επίπεδο. Η Μάλτα προσχώρησε επίσης στην κοινή διαδικασία σύναψης συμβάσεων της Ένωσης για αγορά μέσων ατομικής προστασίας, αντιδραστηρίων εργαστηρίου και τεστ ανίχνευσης του ιού και αναπνευστήρων. Όσον αφορά τα φάρμακα και τα δραστικά συστατικά, η Μάλτα παρακολουθεί ενεργά την κατάσταση προκειμένου να εντοπίσει και να προβλέψει τυχόν ελλείψεις και να λάβει άμεσα διορθωτικά μέτρα, ιδίως στην περίπτωση κλεισίματος των συνόρων από χώρες που προμηθεύουν συνήθως τα φάρμακα ή τα δραστικά συστατικά. Στις 12 Μαΐου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε πρόγραμμα ύψους 11,5 εκατ. EUR για τη στήριξη επενδύσεων στην παραγωγή ειδών σχετικών με την COVID-19, συμπεριλαμβανομένων φαρμακευτικών προϊόντων, όπως εμβόλια, νοσοκομειακός και ιατρικός εξοπλισμός, καθώς και αναπνευστήρες και προστατευτικός ρουχισμός και εξοπλισμός. Πραγματοποιήθηκε επίσης αποτελεσματική αναδιάταξη και επανεκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού. Οι ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας, οι οποίοι κατείχαν διάφορες θέσεις εντός των ρυθμιστικών φορέων και των υπουργείων, ανέλαβαν νέα καθήκοντα και ανακατανεμήθηκαν πλήρως για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας.

16)

Η κυβέρνηση της Μάλτας στήριξε τις επιχειρήσεις μέσω χρηματοδοτικής ενίσχυσης για την τηλεργασία και επιδοτήσεων για τους εργαζόμενους σε υποχρεωτική καραντίνα. Η κυβέρνηση παρείχε επίσης εγγυήσεις και δυνατότητα αναβολής της καταβολής των φόρων για τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολουμένων. Οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως το λιανικό εμπόριο, το χονδρικό εμπόριο, ο τουρισμός και η φιλοξενία, οι οποίοι επλήγησαν σοβαρά λόγω της πανδημίας COVID-19 ή σε τομείς που υποχρεώθηκαν να αναστείλουν προσωρινά τη λειτουργία τους κατόπιν εντολής του επόπτη δημόσιας υγείας, θα δικαιούνται έως πέντε ημερομίσθια ανά εβδομάδα, σε βάση μισθού 800 EUR μηνιαίως. Οι εργαζόμενοι σε τομείς που επλήγησαν λιγότερο σκληρά, δικαιούνται ένα έως δύο ημερομίσθια ανά εβδομάδα, σε βάση μισθού 800 EUR μηνιαίως. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία, των οικογενειών με παιδιά όπου και οι δύο γονείς εργάζονται και δεν είναι σε θέση να τηλεργάζονται, των εργαζομένων που έχασαν τη δουλειά τους λόγω της τρέχουσας κρίσης και των ανέργων που ζουν σε ενοικιαζόμενες κατοικίες. Τέλος, η κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει μέχρι 2,5 ποσοστιαίες μονάδες των επιτοκίων των τραπεζικών δανείων που έχουν συνάψει οι επιχειρήσεις οι οποίες επλήγησαν από την πανδημία της COVID-19.

17)

Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Μάλτας παρουσιάζει ικανοποιητικά αποτελέσματα στον τομέα της υγείας. Ωστόσο, η πανδημία της COVID-19 άσκησε στο σύστημα δημόσιας υγείας της Μάλτας πρωτοφανή επίπεδα πίεσης. Οι προσπάθειες που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη της ικανότητας του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πανδημικών κρίσεων, όπως η COVID-19, θα βελτιώσουν την ανθεκτικότητά του. Οι ακόλουθοι τομείς απαιτούν ιδιαίτερη παρακολούθηση: α) η αυξανόμενη εξάρτηση από μετανάστες νοσηλευτές στην εντατική και μακροχρόνια φροντίδα και από ένα γηράσκον ιδιωτικό δυναμικό γενικής ιατρικής· β) οι δυσκολίες προκειμένου να καταστούν διαθέσιμες νέες και καινοτόμες φαρμακευτικές ουσίες· γ) οι υψηλές άμεσες δαπάνες για πρωτοβάθμια και εξωνοσοκομειακή περίθαλψη και για ορισμένα φάρμακα· και δ) λίστες αναμονής για τις ιατρικές ειδικότητες σε εξωτερικά ιατρεία, οι οποίες είναι σταθερά μεγάλες σε διάρκεια και τελευταία αυξάνονται συνεχώς. Ο αναπροσανατολισμός της παροχής υπηρεσιών μακριά από τα νοσοκομεία προς την πρωτοβάθμια περίθαλψη εξακολουθεί επίσης να αποτελεί βασική προτεραιότητα.

18)

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής την άνοιξη του 2020, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί στο 5,9 % το 2020 και να μειωθεί στο 4,4 % το 2021. Προκειμένου να μετριαστούν οι σοβαρές επιπτώσεις της κρίσης στην απασχόληση, η Μάλτα έλαβε μέτρα έκτακτης ανάγκης, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, για την αποφυγή των απολύσεων ευνοώντας καθεστώτα μειωμένου ωραρίου εργασίας. Η θέσπιση ρυθμίσεων μειωμένου ωραρίου εργασίας σε πιο μόνιμη βάση θα προστάτευε επίσης τις θέσεις εργασίας κατά τη μετάβαση προς την οικονομική ανάκαμψη. Η εξασφάλιση επαρκούς στήριξης και πρόσβασης στην κοινωνική προστασία για όλους τους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων, και η κάλυψη ενδεχομένως μεγαλύτερης διάρκειας της ανεργίας είναι ζωτικής σημασίας. Το σύστημα κοινωνικής προστασίας της Μάλτας πρέπει επίσης να διασφαλίσει ότι παρέχεται επαρκής στήριξη σε αλλοδαπούς εργαζόμενους για την εξεύρεση εναλλακτικής απασχόλησης, τη διατήρηση των αδειών εργασίας, όταν αυτό είναι εφικτό, και την πρόσβαση σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες. Το ποσοστό των ενηλίκων με χαμηλή ειδίκευση είναι συγκριτικά υψηλό, γεγονός που επιδεινώνεται από το υψηλό ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Η τρέχουσα κρίση μπορεί να επιδεινώσει τις ελλείψεις δεξιοτήτων σε ορισμένους τομείς και να επαναπροσδιορίσει τις ανάγκες σε δεξιότητες σε άλλους τομείς. Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική τη χαρτογράφηση των δεξιοτήτων και την επανεκπαίδευση των εργαζομένων, ιδίως όσον αφορά τις ψηφιακές και τις πράσινες δεξιότητες. Η Μάλτα έχει σημειώσει πρόσφατη πρόοδο στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού ποσοστού μαθητών με ανεπαρκή επίπεδα βασικών δεξιοτήτων.

19)

Η κρίση της COVID-19 έχει καταστήσει επείγουσα προτεραιότητα για τη Μάλτα την ταχεία παροχή ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις. Η διασφάλιση της συνεχούς ροής πιστώσεων και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση είναι ουσιώδους σημασίας, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο. Το τραπεζικό σύστημα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων ρευστότητας με την παροχή δανείων και τη διοχέτευση δημόσιων εγγυήσεων, υπερβαίνοντας έτσι τη συντηρητική προσέγγιση όσον αφορά τις πρακτικές δανεισμού που είχαν διαπιστωθεί πριν από την κρίση. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των μέτρων αυτών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα.

20)

Για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευστούν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Οι επενδύσεις για τη στήριξη της ανάκαμψης αποτελούν ευκαιρία για να τεθεί η οικονομία της Μάλτας σε πιο βιώσιμη τροχιά. Για τον μετασχηματισμό της Μάλτας σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία θα απαιτηθούν σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Οι επενδύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που περιγράφονται στο εθνικό της σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και για την αντιμετώπιση άλλων αρνητικών περιβαλλοντικών εξωτερικών παραγόντων, ιδίως σε τομείς όπως οι κατασκευές και οι μεταφορές, μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του διττού στόχου της οικονομικής ανάκαμψης και της βιωσιμότητας. Η υποστήριξη της ανακαίνισης του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος και προγράμματα που στοχεύουν σε σχετική κατάρτιση θα συμβάλουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Περαιτέρω επενδύσεις σε βιώσιμες μεταφορές μπορούν να εξασφαλίσουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις αντί της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων. Ο προγραμματισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που αποτελεί αντικείμενο πρότασης της Επιτροπής, για την περίοδο 2021-2027, θα μπορούσε να βοηθήσει τη Μάλτα να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις προκλήσεις που δημιουργεί η μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία, όπως παρατίθενται στο παράρτημα Δ της έκθεσης ανά χώρα του 2020. Με τον τρόπο αυτό η Μάλτα θα μπορέσει να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν καλύτερα το εν λόγω ταμείο.

21)

Η απόδοση μεγαλύτερης σημασίας στην έρευνα και την καινοτομία και η καλύτερη ενσωμάτωσή τους στο επιχειρηματικό περιβάλλον θα στηρίξουν τη βιωσιμότητα του οικονομικού μοντέλου βάσει γνώσεων της Μάλτας. Η Μάλτα έχει αναπτύξει υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα. Ωστόσο, η υιοθέτησή τους από το κοινό παραμένει χαμηλή. Προκειμένου να διευκολυνθεί η ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας, είναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η χρήση των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

22)

Η στροφή της Μάλτας προς έναν τομέα υπηρεσιών με διεθνή προσανατολισμό και η εξειδίκευσή του σε εξ αποστάσεως τυχερά παιχνίδια, εικονικά περιουσιακά στοιχεία και προγράμματα παραχώρησης υπηκοότητας και χορήγησης άδειας διαμονής, ενώ συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, την καθιστούν ευάλωτη σε κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη μετριαστεί. Για την πρόληψη και την καταπολέμηση των κινδύνων αυτών, έχουν ληφθεί μέτρα για την ενίσχυση του ρόλου της αρμόδιας για θέματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εποπτικής αρχής (AML). Ενισχύθηκε επίσης η συνεργασία με άλλες αρμόδιες αρχές. Ωστόσο, η πρακτική της αρχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Μάλτας που συνίσταται στην ανάθεση εποπτικών καθηκόντων σε ιδιωτική εταιρεία συμβούλων εντός της αρχής είναι ένα θέμα που προκαλεί ανησυχία. Οι ανεπάρκειες στην έρευνα και τη δίωξη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση. Η ενίσχυση της εθνικής εποπτείας των διεθνώς προσανατολισμένων χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων που έχουν αδειοδοτηθεί στη Μάλτα θα ενίσχυε το συνολικό πλαίσιο διακυβέρνησης. Στον ασφαλιστικό τομέα, η συνεργασία μεταξύ των εθνικών και των εξωτερικών εποπτικών αρχών είναι απαραίτητη. Υπάρχει επίσης περιθώριο βελτίωσης όσον αφορά την εποπτεία των υποκαταστημάτων τραπεζών τρίτων χωρών, καθώς και βελτιώσεις στην προσέγγιση με γνώμονα τον κίνδυνο και στην αποτίμηση της επάρκειας της διαχείρισης κινδύνου για τα τραπεζικά ιδρύματα.

23)

Η αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού παραμένει καίριας σημασίας για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης των φορολογικών συστημάτων. Οι δευτερογενείς επιπτώσεις των στρατηγικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού μεταξύ των κρατών μελών απαιτούν συντονισμένη δράση των εθνικών πολιτικών για να συμπληρωθεί η νομοθεσία της Ένωσης. Η Μάλτα έχει λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση πρακτικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού με την εφαρμογή διεθνών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως, αλλά η μεταχείριση των αλλοδαπών εταιρειών που φορολογούνται στη Μάλτα για κέρδη που παράγονται στη Μάλτα, καθώς και τα προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας ή άδειας διαμονής σε επενδυτές, για τα οποία δεν απαιτείται από ιδιώτη να έχει τη φορολογική κατοικία του στη Μάλτα, συνιστούν κίνδυνο διπλής μη φορολόγησης τόσο για τις εταιρείες όσο και για τους ιδιώτες.

24)

Η Μάλτα αντιμετωπίζει επίσης προκλήσεις ως προς την ενίσχυση της θεσμικής της ικανότητας για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η Μάλτα ανήγγειλε μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της έρευνας και της δίωξης της διαφθοράς και ζητεί τη γνώμη των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, ιδίως της Επιτροπής της Βενετίας, σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος. Πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένα μέτρα για την ολοκλήρωση όλων αυτών των μεταρρυθμίσεων και την υλοποίησή τους.

25)

Ενώ οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις που καθορίζονται με την παρούσα σύσταση («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020») επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 κάλυψαν επίσης μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 παραμένουν επίκαιρες και θα εξακολουθήσουν να παρακολουθούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του επόμενου έτους. Αυτό περιλαμβάνει τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 που αφορούν τις συνδεόμενες με επενδύσεις οικονομικές πολιτικές. Όλες οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον στρατηγικό προγραμματισμό της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής μετά το 2020, μεταξύ άλλων για μέτρα μετριασμού και στρατηγικές εξόδου σε σχέση με την τρέχουσα κρίση.

26)

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για τον συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, που μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων για το 2020, τα κράτη μέλη προέβησαν σε εκτίμηση της προόδου που έχει πραγματοποιηθεί όσον αφορά την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Με τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του 2020, η Μάλτα θα συμβάλει στην πρόοδο ως προς την επίτευξη των ΣΒΑ και στην κοινή προσπάθεια να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική βιωσιμότητα στην Ένωση.

27)

Ο στενός συντονισμός μεταξύ των οικονομιών στην οικονομική και νομισματική ένωση έχει καίρια σημασία για την ταχεία ανάκαμψη από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Ως κράτος μέλος με νόμισμα το ευρώ, η Μάλτα θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι πολιτικές της εξακολουθούν να συνάδουν με τις συστάσεις του 2020 για την ευρωζώνη και να συντονίζονται με τις συστάσεις για τα άλλα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική καθοδήγηση από την Ευρωομάδα.

28)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Μάλτας και τη δημοσίευσε στην έκθεση χώρας του 2020. Επίσης αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και τη συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν απευθυνθεί προς τη Μάλτα κατά τα προηγούμενα έτη. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όχι μόνο τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στη Μάλτα, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της Ένωσης, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.

29)

Υπό το πρίσμα της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και η γνώμη του (7) αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω,

1.

2.

3.

4.