(1)

Η Συμφωνία της Λισαβόνας για την προστασία των ονομασιών προέλευσης και τη διεθνή καταχώρισή τους, της 31ης Οκτωβρίου 1958 («Συμφωνία της Λισαβόνας»), δημιούργησε μια ειδική ένωση («ειδική ένωση») στο πλαίσιο της Ένωσης για την προστασία της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, η οποία συγκροτήθηκε από τη σύμβαση για την προστασία της βιομηχανικής ιδιοκτησίας που υπογράφηκε στο Παρίσι στις 20 Μαρτίου 1883 («Σύμβαση των Παρισίων»). Βάσει των όρων της Συμφωνίας της Λισαβόνας, τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν να προστατεύουν στο έδαφός τους τις ονομασίες προέλευσης των προϊόντων των άλλων χωρών εντός της ειδικής ένωσης οι οποίες έχουν αναγνωριστεί και προστατεύονται ως τέτοιες στη χώρα προέλευσης και έχουν καταχωριστεί στο Διεθνές Γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΔΙ), εκτός αν τα εν λόγω μέρη δηλώσουν, εντός προθεσμίας ενός έτους από την παραλαβή της κοινοποίησης της εν λόγω καταχώρισης, ότι δεν μπορούν να διασφαλίσουν την προστασία αυτή.

(2)

Επτά κράτη μέλη είναι συμβαλλόμενα μέρη της Συμφωνίας της Λισαβόνας, συγκεκριμένα η Βουλγαρία (από το 1975), η Τσεχική Δημοκρατία (από το 1993), η Γαλλία (από το 1966), η Ιταλία (από το 1968), η Ουγγαρία (από το 1967), η Πορτογαλία (από το 1966) και η Σλοβακία (από το 1993). Άλλα τρία κράτη μέλη έχουν υπογράψει αλλά δεν έχουν επικυρώσει τη Συμφωνία της Λισαβόνας, συγκεκριμένα η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ρουμανία. Η ίδια η Ένωση δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Συμφωνίας της Λισαβόνας, καθώς προβλέπει ότι μόνο χώρες μπορούν να προσχωρήσουν σε αυτή.

(3)

Στις 20 Μαΐου 2015 εγκρίθηκε η Πράξη της Γενεύης της Συμφωνίας της Λισαβόνας για τις ονομασίες προέλευσης και τις γεωγραφικές ενδείξεις («Πράξη της Γενεύης»), με την οποία αναθεωρήθηκε η Συμφωνία της Λισαβόνας. Συγκεκριμένα, η Πράξη της Γενεύης επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της ειδικής ένωσης προκειμένου να επεκταθεί η προστασία των ονομασιών προέλευσης των προϊόντων σε όλες τις γεωγραφικές ενδείξεις κατά την έννοια της συμφωνίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου. Η Πράξη της Γενεύης είναι συμβατή με την εν λόγω συμφωνία και με το σχετικό ενωσιακό δίκαιο για την προστασία των ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων των γεωργικών προϊόντων και επιτρέπει σε διακυβερνητικούς οργανισμούς να γίνουν συμβαλλόμενα μέρη αυτής.

(4)

Η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα στους τομείς που καλύπτει η Πράξη της Γενεύης. Αυτό επιβεβαιώθηκε στην απόφαση του Δικαστηρίου της 25ης Οκτωβρίου 2017 στην υπόθεση C-389/15 (1) η οποία διευκρίνισε ότι σκοπός του σχεδίου αναθεωρημένης Συμφωνίας της Λισαβόνας, που μετέπειτα εγκρίθηκε ως Πράξη της Γενεύης, είναι κυρίως να διευκολύνει και να διέπει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Ένωσης και τρίτων κρατών που είναι μέρη της Συμφωνίας της Λισαβόνας και ότι έχει ευθείες και άμεσες συνέπειες επί των συναλλαγών αυτών. Ως εκ τούτου, η διαπραγμάτευση της Πράξης της Γενεύης εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα που έχει η Ένωση, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο ε) ΣΛΕΕ, καθώς εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της κοινής εμπορικής πολιτικής που αναφέρεται στο άρθρο 207 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις εμπορικές πτυχές της διανοητικής ιδιοκτησίας.

(5)

Όσον αφορά ορισμένα γεωργικά προϊόντα, η Ένωση έχει θεσπίσει ομοιόμορφα και ολοκληρωμένα καθεστώτα προστασίας για τις γεωγραφικές ενδείξεις οίνων (1970), αλκοολούχων ποτών (1989), αρωματισμένων οίνων (1991) και άλλων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (1992). Βάσει της αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 3 ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να έχουν εθνικά καθεστώτα προστασίας για την προστασία των γεωργικών ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων τρίτων χωρών μελών της ειδικής ένωσης. Ωστόσο, εφόσον η Ένωση δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Πράξης της Γενεύης, δεν μπορεί να υποβάλλει γεωργικές ονομασίες προέλευσης και γεωγραφικές ενδείξεις που έχουν καταχωριστεί σε ενωσιακό επίπεδο για προστασία στο πλαίσιο της ειδικής ένωσης, ούτε να προστατεύει ονομασίες προέλευσης και γεωγραφικές ενδείξεις τρίτων χωρών μελών στο πλαίσιο καθεστώτων προστασίας που θεσπίζονται από την Ένωση σύμφωνα με την Πράξη της Γενεύης.

(6)

Για να μπορεί η Ένωση να ασκήσει επαρκώς την αποκλειστική της αρμοδιότητα όσον αφορά τους τομείς που καλύπτει η Πράξη της Γενεύης και τις λειτουργίες της στο πλαίσιο των ολοκληρωμένων καθεστώτων της για την προστασία των γεωργικών ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων, η Ένωση θα πρέπει να προσχωρήσει στην Πράξη της Γενεύης και να καταστεί συμβαλλόμενο μέρος αυτής.

(7)

Η προσχώρηση της Ένωσης στην Πράξη της Γενεύης είναι σύμφωνη με το άρθρο 17 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προβλέπει την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας.

(8)

Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει να ρυθμίσει το θέμα των εκλογικών της δικαιωμάτων στη Συνέλευση της ειδικής ένωσης της Πράξης της Γενεύης, προκειμένου να διασφαλίσει την αποτελεσματική της συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενόψει του άρθρου 22 παράγραφος 4 στοιχείο β) σημείο ii) της Πράξης της Γενεύης. Είναι επομένως σκόπιμο τα κράτη μέλη που το επιθυμούν να έχουν επίσης το δικαίωμα να επικυρώσουν την Πράξη της Γενεύης ή να προσχωρήσουν σε αυτήν, κατά περίπτωση, μαζί με την Ένωση, προς το συμφέρον της Ένωσης.

(9)

Αυτό θα επιτρέψει συγχρόνως να διασφαλιστεί η συνέχεια των υφιστάμενων δικαιωμάτων των επτά κρατών μελών που συμμετέχουν ήδη στην ειδική ένωση.

(10)

Η επικύρωση ή η προσχώρηση των κρατών μελών στην Πράξη της Γενεύης θα πρέπει ωστόσο να σέβεται πλήρως την αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης και η Ένωση θα πρέπει να παραμείνει υπεύθυνη για τη διασφάλιση της άσκησης των δικαιωμάτων και της τήρησης των υποχρεώσεων της Ένωσης και των κρατών μελών στο πλαίσιο της Πράξης της Γενεύης.

(11)

Η Ένωση και όσα κράτη μέλη έχουν επικυρώσει την Πράξη της Γενεύης ή έχουν προσχωρήσει σε αυτήν, εκπροσωπούνται στην ειδική ένωση από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),