ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1.   Ιστορικό

Τον Φεβρουάριο του 2014, η Λιβύη ολοκλήρωσε την καταστροφή των χημικών όπλων κατηγορίας 1 στις εγκαταστάσεις της Ruwagha, στην επαρχία Al Jufra. Η διαδικασία καταστροφής είχε ως αποτέλεσμα να γεμίσουν 24 εμπορευματοκιβώτια μεταφοράς με τοξικά απόβλητα και τρία εμπορευματοκιβώτια με διαλύματα άλμης. Το 2016, η Λιβύη μπόρεσε να μεταγγίσει χημικά όπλα κατηγορίας 2 (πρόδρομες ουσίες), που ήταν αποθηκευμένα σε 45 φθαρμένες δεξαμενές, σε νέα εμπορευματοκιβώτια συμβατά με τις προδιαγραφές του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (ISO). Σύμφωνα με την απόφαση του εκτελεστικού συμβουλίου του ΟΑΧΟ (EC-M-52/DEC.2, της 27ης Ιουλίου 2016), τα νέα εμπορευματοκιβώτια ISO μεταφέρθηκαν στο λιμάνι Misrata ώστε να φορτωθούν προς Γερμανία για απόρριψη σε εξειδικευμένες εγκαταστάσεις. Κατά τη διάρκεια της μετάγγισης, σε μία από τις δεξαμενές προκλήθηκε εξώθερμη αντίδραση. Λόγω του άγνωστου χαρακτήρα και του υψηλού ιξώδους του υλικού που απέμεινε στη δεξαμενή, οι γερμανικές αρχές δεν ήταν σε θέση να συναινέσουν στην αποδοχή της δεξαμενής προς καταστροφή. Οι αρχικές 45 μεταγγισθείσες δεξαμενές παραμένουν αποθηκευμένες στις εγκαταστάσεις της Ruwagha. Οι δεξαμενές αυτές βρίσκονται σε διάφορα στάδια φθοράς, ενώ πολλές εξ αυτών ακόμη περιέχουν υπολείμματα χημικών προσκολλημένα στα τοιχώματα ή χημικών που δεν κατέστη δυνατόν να αντληθούν πλήρως. Επιπλέον, περίπου 350 τόνοι υγρών αποβλήτων της διαδικασίας υδρόλυσης HD (αποσταγμένου θειούχου υπερίτη) είναι επίσης αποθηκευμένοι στον χώρο της Ruwagha. Πολλά από αυτά τα εμπορευματοκιβώτια πιστεύεται ότι γεμίστηκαν με μάζα αντίδρασης που περιείχε πολύ όξινα και επικίνδυνα χημικά που δεν είχαν σταθεροποιηθεί. Πολλά από τα εμπορευματοκιβώτια παρουσιάζουν διαρροές και διαβρώσεις και απαιτούν περαιτέρω επεξεργασία προκειμένου να απορριφθούν σωστά.

Στην έκθεση που συνέταξε κατά την 83η συνεδρίασή του (της 11ης Νοεμβρίου 2016), το εκτελεστικό συμβούλιο του ΟΑΧΟ ζήτησε από την τεχνική γραμματεία του ΟΑΧΟ να λάβει δείγματα όταν θα το επέτρεπε η κατάσταση της ασφάλειας στη Λιβύη, όμως, μέχρι σήμερα, η κατάσταση της ασφάλειας δεν το έχει επιτρέψει. Η δειγματοληψία στην περιοχή θα μπορούσε να προσαρμοσθεί στην κατάσταση της ασφάλειας μέσω ζωντανής ροής εικόνας.

Στην απόφασή του EC-M-53/DEC.1, της 26ης Αυγούστου 2016, το εκτελεστικό συμβούλιο του ΟΑΧΟ -- στην παράγραφο 2 του διατακτικού όπου εξέφραζε ικανοποίηση για τις εθελοντικές χρηματοδοτικές συνεισφορές και δεσμεύσεις από διάφορα συμβαλλόμενα κράτη για την υποστήριξη των επιχειρήσεων καταστροφής -- αναγνώρισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, εν αναμονή της έγκρισης εντός της Ένωσης, είχε ενημερώσει την τεχνική γραμματεία για την πρόθεσή της να παρέχει χρηματοδότηση για την καταστροφή των εναπομεινασών φθαρμένων δεξαμενών και για τον περιβαλλοντικό καθαρισμό στη Ruwagha. Το ενδιαφέρον που επέδειξε η Ένωση για αυτό το επίκαιρο ζήτημα θα επιτρέψει στη Λιβύη να τερματίσει ολοκληρωτικά τα προγράμματα χημικών όπλων του παρελθόντος κατά τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον, επισημαίνοντας έτσι τη συμβολή της Ένωσης στην περιοχή, τόσο με βραχυπρόθεσμα όσο και με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

2.   Γενικοί στόχοι

Ο απώτερος στόχος της δράσης είναι να συμβάλλει στην εξάλειψη και στην ολοκληρωτική καταστροφή των αποθεμάτων χημικών όπλων στη Λιβύη.

Οι ειδικοί στόχοι είναι οι εξής:

—	να ολοκληρωθούν όλες οι επιχειρήσεις καθαρισμού στη θέση όπου μέχρι πρότινος λειτουργούσε χώρος αποθήκευσης χημικών όπλων στη Ruwagha (επαρχία Al Jufra), κατά τρόπο συμβατό προς το περιβάλλον, υπό τον όρο εφαρμογής των μέτρων επαλήθευσης που προβλέπονται στη σύμβαση για τα χημικά όπλα (CWC),

—	να αυξηθεί η ικανότητα της λιβυκής εθνικής αρχής (LNA), όπως ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο VII παράγραφος 4 της CWC, και όσων δραστηριοποιούνται στο έργο της καταστροφής, απολύμανσης και διάθεσης χημικών υλικών στη Λιβύη,

—

να εκπαιδευθούν όσοι δραστηριοποιούνται στις προσπάθειες αυτές για τη συλλογή, την καταγραφή και τη μεταφορά δειγμάτων εδάφους εντός του και γύρω από το συγκρότημα δεξαμενών της Ruwagha σύμφωνα με τα πρότυπα του ΟΑΧΟ για τη χρήση ζωντανής ροής εικόνας και στεγανοποιημένων μηχανών λήψης εικόνας του ΟΑΧΟ, σε συμμόρφωση προς την έκθεση της 83ης συνεδρίασης του εκτελεστικού συμβουλίου.

3.   Περιγραφή δραστηριοτήτων

Η τεχνική γραμματεία του ΟΑΧΟ θα παρέχει βοήθεια στη λιβυκή εθνική αρχή, η οποία θα αναλάβει τη ευθύνη για την πλήρη ολοκλήρωση μέχρι τέλους των επιχειρήσεων καθαρισμού.

Η τεχνική γραμματεία του ΟΑΧΟ θα συνάψει συμφωνία συνεισφοράς με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για την υποστήριξη προγραμμάτων (UNOPS), ώστε να προσληφθεί λιβυκή εταιρεία εμπειρογνωμόνων για να υλοποιήσει το σχέδιο και ώστε να παρέχει την αμοιβή της λιβυκής εταιρίας. Ο ΟΑΧΟ, σε συνεργασία με τη λιβυκή εθνική αρχή, θα επιβλέψει και θα επικυρώσει τη διενέργεια του έργου.

Δραστηριότητα 1: Συνεδριάσεις συντονισμού μεταξύ της τεχνικής γραμματείας του ΟΑΧΟ, της λιβυκής εθνικής αρχής, συμβούλων και εμπειρογνωμόνων, καθώς και τεχνικές επισκέψεις

Οι προγραμματισμένες δραστηριότητες είναι οι ακόλουθες:

—	τεχνικές συνεδριάσεις διαβούλευσης μεταξύ της τεχνικής γραμματείας του ΟΑΧΟ, των αντιπροσώπων της Λιβύης και του συμβούλου της λιβυκής εθνικής αρχής για το τεχνικό έργο. Λόγω περιορισμών ασφαλείας, οι συνεδριάσεις θα πραγματοποιηθούν στην Τυνησία,

—	επισκέψεις αντιπροσώπων του UNOPS και της Λιβύης σε μεταποιητικές εταιρίες, σε μεταφορικές εταιρίες και σε εταιρίες πωλήσεων και παροχής υπηρεσιών.

Χρονοδιάγραμμα: καθ' όλη τη διάρκεια του έργου.

Δραστηριότητα 2: Σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών

Οι προγραμματισμένες δραστηριότητες είναι οι ακόλουθες:

—	πρόσληψη τεχνικού συμβούλου για τη λιβυκή εθνική αρχή,

—	σύναψη σύμβασης με τεχνική εταιρεία για τον σχεδιασμό λεκάνης εξάτμισης,

—	σύναψη συμβάσεων με τοπικό προσωπικό για τις δραστηριότητες καθαρισμού,

—	εξοπλισμός επικοινωνίας για την υποστήριξη της ζωντανής ροής εικόνων κατά τη δειγματοληψία.

Χρονοδιάγραμμα: μήνες 1 έως 6 του έργου.

Δραστηριότητα 3: Τεχνική κατάρτιση και κατάρτιση δειγματοληψίας για τη λιβυκή εθνική αρχή

Οι προγραμματισμένες δραστηριότητες είναι οι ακόλουθες:

—	κατάρτιση των αντιπροσώπων της Λιβύης από ομάδες επιθεωρητών εργασίας του ΟΑΧΟ σχετικά με τη συλλογή δειγμάτων, τη στεγανοποίηση και την αλυσίδα επιτήρησης,

—

παράδοση μηχανών λήψης εικόνας και κατάρτιση των αντιπροσώπων της Λιβύης σχετικά με μηχανές λήψης εικόνας και με τη ζωντανή ροή εικόνας στην Τύνιδα. Η κατάρτιση επί τόπου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί λόγω απουσίας υποστήριξης από την υπηρεσία ασφάλειας και προστασίας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και λόγω του υψηλού κόστους ασφάλισης για προσωπικό επί συμβάσει σε επικίνδυνη ζώνη,

—	διενέργεια της δειγματοληψίας από τους καταρτισθέντες αντιπροσώπους της Λιβύης.

Χρονοδιάγραμμα: μήνες 1 έως 3 του έργου.

Δραστηριότητα 4: Ενοικίαση και προμήθεια εξοπλισμού και υλικών, μεταξύ άλλων κόστος αντικατάστασης, συντήρησης και επισκευής

Ενοικίαση και προμήθεια εξοπλισμού για την υποστήριξη της κατασκευής των λεκανών εξάτμισης. Θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να ενοικιασθεί εξοπλισμός όσο είναι δυνατόν, παρά να αποκτηθεί· ωστόσο, τμήμα του εξοπλισμού θα θεωρηθεί μολυσμένο και δεν θα επιστραφεί. Ως εκ τούτου, κατά την ολοκλήρωση του έργου, ο εξοπλισμός θα περιέλθει στην κυριότητα της λιβυκής εθνικής αρχής, η οποία θα τον φυλάξει. Στα αναλώσιμα του έργου θα περιλαμβάνονται χημικά για τη διαδικασία ουδετεροποίησης, καθώς και σωληνώσεις και αγωγοί. Όλος ο εξοπλισμός που απαιτείται για τη μείζονα κατασκευή, π.χ. γερανοί, μπουλντόζες, περονοφόρα ανυψωτικά μηχανήματα, θα ενοικιαστεί.

Η προμήθεια και η ενοικίαση εξοπλισμού και υλικών από λιβυκές εταιρίες θα διεξαχθεί από το UNOPS. Ωστόσο, η προμήθεια ορισμένων εξαρτημάτων ενδέχεται να γίνει από τον ΟΑΧΟ, ανάλογα με την ταχύτητα αποστολής και το κόστος.

Χρονοδιάγραμμα: καθ' όλη τη διάρκεια του έργου, όπως και όταν απαιτούνται εξοπλισμός και υπηρεσίες.

Δραστηριότητα 5: Προμήθεια προστατευτικού εξοπλισμού και συστημάτων ανίχνευσης, καθώς και ιατρικών προμηθειών και υποστήριξης

Η χρήση μέσων ατομικών προστασίας (ΜΑΠ) απαιτείται κοντά σε επικίνδυνα χημικά. Αναμένεται ότι όλα τα ΜΑΠ θα μολυνθούν και πρέπει να καταστραφούν εντός της χώρας. Ο εξοπλισμός που δεν θα χρησιμοποιηθεί θα περιέλθει στην κυριότητα της λιβυκής εθνικής αρχής.

Οι λεπτομέρειες αναφορικά με την προμήθεια του εξοπλισμού και των υλικών θα προσδιοριστούν μεταξύ του ΟΑΧΟ και του UNOPS.

Χρονοδιάγραμμα: καθ' όλη τη διάρκεια του έργου.

Δραστηριότητα 6: Υλοποίηση έργου

Η τεχνική γραμματεία του ΟΑΧΟ θα επιβλέπει τη διαχείριση του προγράμματος, που θα περιλαμβάνει ανάπτυξη οροσήμων, εσωτερικές αξιολογήσεις, επίβλεψη των συμβατικών συμφωνιών και οικονομική διαχείριση. Το UNOPS δεν θα αποδεσμεύσει τα κονδύλια προς τις λιβυκές εταιρίες έως ότου η λιβυκή εθνική αρχή επιβεβαιώσει εγγράφως στον διαχειριστή του προγράμματος του ΟΑΧΟ ότι το έργο ολοκληρώθηκε ικανοποιητικά. Μεταξύ των αναμενόμενων δραστηριοτήτων περιλαμβάνονται:

—	Προμήθεια εξωτερικών υπηρεσιών ή συμφωνία ειδικών υπηρεσιών για τεχνική βοήθεια στην υλοποίηση του έργου.

—	Καταβολή εξόδων διαχείρισης για υπηρεσίες προμηθειών και σύναψης συμβάσεων που διενεργούνται από το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για την υποστήριξη προγραμμάτων.

Χρονοδιάγραμμα: καθ' όλη τη διάρκεια του έργου

4.   Ενδεικτικό σχέδιο δράσης

Οι δραστηριότητες που υλοποιούνται με αυτή τη δράση συνίστανται σε ένα προπαρασκευαστικό στάδιο το οποίο ακολουθούν τρία επιχειρησιακά στάδια.

Προπαρασκευαστικό στάδιο:

Μια εταιρία εμπειρογνωμόνων θα προσληφθεί για να παρέχει κατάρτιση στη λιβυκή εθνική αρχή σχετικά με τη δειγματοληψία και να παρέχει τεχνικές συμβουλές και υποστήριξη καθ' όλη τη διάρκεια του έργου. Θα συνταχθεί συμφωνία συνεισφοράς μεταξύ του ΟΑΧΟ και του UNOPS, ώστε να προσληφθούν επιτόπιες επιχειρήσεις για τον σχεδιασμό μιας λεκάνης εξάτμισης, για την παροχή επείγουσας ιατρικής στήριξης, για την προμήθεια και ενοικίαση των απαιτούμενων αγαθών και για την εκτέλεση του έργου του καθαρισμού.

Στάδιο 1:

Θα γίνει δειγματοληψία του εδάφους γύρω από τα εμπορευματοκιβώτια που παρουσιάζουν διαρροές με παρακολούθηση μέσω βίντεο σε πραγματικό χρόνο. Σε αυτό θα περιλαμβάνεται η ζωντανή ροή εικόνας προς το επιχειρησιακό κέντρο ώστε οι επιθεωρητές του ΟΑΧΑ να παρακολουθούν τη συλλογή των δειγμάτων και τη συσκευασία τους. Τα εμπορευματοκιβώτια που είχαν προηγουμένως αποστραγγισθεί πριν από τη φόρτωση των χημικών θα καταβραχούν με απολυμαντικό και νερό, ενώ στη συνέχεια τα άδεια εμπορευματοκιβώτια θα μεταφερθούν σε μεταλλουργείο για να καταστραφούν. Το νερό με το οποίο θα έχουν καταβραχεί θα συγκεντρωθεί σε κιβώτια που είναι ήδη διαθέσιμα επιτόπου εν αναμονή της καταστροφής της λεκάνης εξατμίσεως.

Στάδιο 2:

Θα σχεδιαστούν και θα κατασκευαστούν δύο λεκάνες εξατμίσεως για την υποδοχή των υλικών που θα έχουν συλλεγεί κατά το στάδιο 1 και των περιεχομένων των 24 δεξαμενών που έχουν προηγουμένως ουδετεροποιηθεί για τη φυσική εξάτμιση του νερού και την ταφή στο έδαφος των μη επικίνδυνων αλάτων. Οι δεξαμενές που χρησιμοποιήθηκαν για την ουδετεροποίηση του περιεχομένου των 24 μολυσμένων δεξαμενών θα μεταφερθούν σε μεταλλουργείο για να καταστραφούν.

Στάδιο 3:

Περίπου 350 τόνοι υγρών αποβλήτων της διαδικασίας υδρόλυσης HD (αποσταγμένου θειούχου υπερίτη) που είναι επί του παρόντος αποθηκευμένοι στον χώρο της Ruwagha θα αναλυθούν και θα υποστούν επεξεργασία, όπου αρμόζει, ενώ στη συνέχεια θα διοχετευθούν στις λεκάνες ώστε να ουδετεροποιηθούν, να σταθεροποιηθούν, να εξατμιστούν και να ταφούν στο έδαφος.

5.   Αναμενόμενα αποτελέσματα

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα της δράσης είναι τα ακόλουθα:

—	ολοκλήρωση της κατάργησης του προγράμματος χημικών όπλων της Λιβύης,

—

πλήρης καθαρισμός του χώρου όπου μέχρι πρότινος λειτουργούσε εγκατάσταση αποθήκευσης χημικών όπλων στη Ruwagha της Λιβύης, μεταξύ άλλων με την πλήρη καταστροφή των 45 μεταγγισθέντων εμπορευματοκιβωτίων, που θα περιλαμβάνει μεταφορά προς μεταλλουργείο και σταθεροποίηση και καταστροφή των 350 τόνων υγρών αποβλήτων HD,

—	τεχνική κατάρτιση και κατάρτιση δειγματοληψίας για τη λιβυκή εθνική αρχή CWC,

—	ολοκλήρωση, υπό τη διεύθυνση του ΟΑΧΟ, της δειγματοληψίας και της μεταφοράς του εδάφους γύρω από τα εμπορευματοκιβώτια που παρουσιάζουν διαρροή.

6.   Εκτιμώμενη διάρκεια

Η διάρκεια του προγράμματος προβλέπεται να είναι 20 μήνες.

7.   Προβολή της Ένωσης

Προβολή της χρηματοδότησης της ΕΕ σε εκδηλώσεις και συνεδριάσεις του ΟΑΧΟ: η οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αναγνωρίζεται σε εκθέσεις του Γενικού Διευθυντή του ΟΑΧΟ και του εκτελεστικού συμβουλίου αναφορικά με τις δραστηριότητες στη Λιβύη. Η σημαία της ΕΕ θα τυπώνεται σε όλα τα έγγραφα του έργου.

Προβολή της χρηματοδότησης της ΕΕ για εξοπλισμό: ο ΟΑΧΟ θα ζητήσει από τη λιβυκή εθνική αρχή να τυπώνει κατάλληλα μηνύματα αναγνώρισης σε όλον τον μη αναλώσιμο εξοπλισμό που αγοράζεται με τη χρήση πόρων της ΕΕ, μεταξύ άλλων του λογότυπου της ΕΕ. Ο ΟΑΧΟ θα ζητήσει επίσης από το UNOPS να εφαρμόσει αυτές τις διατάξεις αναφορικά με την προβολή της οικονομικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε περιπτώσεις όπου η σχετική προβολή ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο προνόμια και ασυλίες του ΟΑΧΟ ή την ασφάλεια του προσωπικού του οργανισμού ή των τελικών δικαιούχων, θα γίνουν κατάλληλες εναλλακτικές διευθετήσεις.

8.   Διευθύνουσα επιτροπή

Η διευθύνουσα επιτροπή του έργου θα αποτελείται από αντιπροσώπους της ΕΥΕΔ και του ΟΑΧΟ. Η διευθύνουσα επιτροπή θα εξετάζει την εφαρμογή της παρούσας απόφασης τακτικά και τουλάχιστον ανά εξάμηνο, μεταξύ άλλων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας.

9.   Υποβολή εκθέσεων

Ο ΟΑΧΟ θα παρέχει αναλυτική έκθεση προόδου κάθε έξι μήνες για την εξέταση της προόδου προς την ολοκλήρωση των αποτελεσμάτων του έργου. Ο ΟΑΧΟ θα υποβάλει τελική αναλυτική και οικονομική έκθεση εντός έξι μηνών από το τέλος της περιόδου εφαρμογής.