9.9.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 242/10

(1)

Ο τομέας του γάλακτος αντιμετωπίζει διατάραξη της αγοράς εξαιτίας της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο, στην οποία παίζει σημαντικό ρόλο η παράταση της ρωσικής απαγόρευσης των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων καταγωγής Ένωσης μέχρι το τέλος του 2017.

(2)

Η παγκόσμια ζήτηση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκε ελαφρώς το 2015 και κατά τους πρώτους μήνες του 2016, αλλά σε πολύ μικρότερο ποσοστό από την αύξηση της παραγωγής.

(3)

Η παγκόσμια προσφορά γάλακτος αυξήθηκε γενικά καθ' όλη τη διάρκεια του 2015 με συνολική αύξηση της παραγωγής στην Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νέα Ζηλανδία που ανήλθε σε περίπου 4,5 εκατ. τόνους, ενώ οι συνολικές εξαγωγές από την Ένωση και τις δύο αυτές τρίτες χώρες σε ισοδύναμο γάλακτος μειώθηκαν κατά περίπου 200 000 τόνους.

(4)

Κατά τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2016, η παραγωγή γάλακτος στην Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νέα Ζηλανδία αυξήθηκε κατά περίπου 3,6 εκατ. τόνους, με λιγότερο από το 1 % της εν λόγω ποσότητας να έχει απορροφηθεί από πρόσθετες εξαγωγές.

(5)

Κατά συνέπεια, οι τιμές του μη επεξεργασμένου γάλακτος στην Ένωση έχουν μειωθεί περαιτέρω και η πτωτική πίεση αναμένεται να συνεχιστεί, φτάνοντας σε μη βιώσιμα επίπεδα για τους παραγωγούς γάλακτος. Τον Μάιο 2016, η μέση τιμή του γάλακτος στη θύρα της εκμετάλλευσης στην Ένωση ήταν 22 % χαμηλότερη από τη μέση τιμή τον Μάιο τα έτη 2011 έως 2015.

(6)

Παράλληλα, διευρύνθηκαν οι αποκλίσεις της τιμής του γάλακτος μεταξύ των κρατών μελών. Οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις πλήττονται ιδιαίτερα, θέτοντας σε κίνδυνο τον κοινωνικό ιστό των αγροτικών περιοχών.

(7)

Άλλοι τομείς της κτηνοτροφίας, ιδίως ο τομέας του χοιρείου κρέατος, του βοείου κρέατος και του αιγοπρόβειου κρέατος, αντιμετωπίζουν επίσης διαταραχές της αγοράς. Όσον αφορά το χοίρειο κρέας, οι δυσχέρειες αυτές συνδέονται κυρίως με τη ρωσική απαγόρευση εισαγωγών σε συνδυασμό με την εμφάνιση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων σε ορισμένα κράτη μέλη, ενώ στον τομέα του βοείου κρέατος οι δυσχέρειες αυτές είναι επακόλουθο των διαταραχών της αγοράς γάλακτος.

(8)

Οι μηχανισμοί παρέμβασης στην αγορά υπό μορφή δημόσιας παρέμβασης και ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το βούτυρο και το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη παρέμειναν διαθέσιμοι χωρίς διακοπή από τον Σεπτέμβριο 2014. Αυτοί οι μηχανισμοί μετρίασαν τον αντίκτυπο της κρίσης και έθεσαν κατώτατο όριο στη συνεχή μείωση των τιμών των γαλακτοκομικών προϊόντων, ωστόσο η παγκόσμια ανισορροπία εξακολουθεί να υφίσταται.

(9)

Δεδομένου ότι τα κανονικά μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 δεν φαίνεται να επαρκούν και προκειμένου να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη περαιτέρω μείωση των τιμών και επιδείνωση της διατάραξης της αγοράς, είναι σημαντικό να διατεθεί ενίσχυση στους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων και τους κτηνοτρόφους σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας της ΕΕ που έχουν πληγεί από τη διατάραξη της αγοράς η οποία μείωσε σοβαρά την κερδοφορία και τη ρευστότητα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιλέξουν έναν ή περισσότερους από τους εν λόγω τομείς, ή μέρος αυτών, προκειμένου να παρασχεθεί στήριξη στους παραγωγούς και γεωργούς που πλήττονται περισσότερο από τη διατάραξη της αγοράς.

(10)

Προκειμένου να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα των γεωργών, η ενίσχυση αυτή θα πρέπει να περιορίζεται σε περισσότερο βιώσιμες μεθόδους καλλιέργειας. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αγροτικής οικονομίας.

(11)

Για να αμβλυνθεί η σημερινή κρίση, είναι σκόπιμο να δοθεί στα κράτη μέλη εφάπαξ χρηματοδοτική στήριξη στους γαλακτοπαραγωγούς και/ή γεωργούς σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας που αναπτύσσουν δραστηριότητες οι οποίες ευνοούν την οικονομική βιωσιμότητα και τη σταθεροποίηση της αγοράς.

(12)

Η χρηματοδοτική στήριξη που διατίθεται σε κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα κύρια χαρακτηριστικά των τομέων του, περιλαμβανομένης της παραγωγής, των τιμών της αγοράς και της βαρύτητας των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

(13)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να σχεδιάσουν μέτρα με βάση μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες δραστηριότητες που ευνοούν την οικονομική βιωσιμότητα και τη σταθεροποίηση της αγοράς: πάγωμα ή μείωση της παραγωγής, μικρής κλίμακας γεωργία, εκτατική παραγωγή, παραγωγή φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα, συνεργασία μεταξύ γεωργών, βελτίωση της ποιότητας και της προστιθέμενης αξίας και ορθή διαχείριση των μεθόδων.

(14)

Λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης κατάστασης των παραγωγών γάλακτος και των γεωργών σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας, η οποία ποικίλλει σε ολόκληρη την Ένωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιλέξουν τα καταλληλότερα μέτρα, ιδίως όσον αφορά τη σταθεροποίηση της αγοράς και την οικονομική βιωσιμότητα, και θα πρέπει να παράσχουν περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που πρόκειται να ληφθούν.

(15)

Δεδομένου ότι το ποσό που διατίθεται σε κάθε κράτος μέλος θα αντισταθμίσει μόνο ένα μικρό ποσοστό της πραγματικής ζημίας που υπέστησαν οι παραγωγοί γάλακτος και οι κτηνοτρόφοι σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να παράσχουν πρόσθετη στήριξη στους κτηνοτρόφους αυτούς, υπό τους ίδιους όρους αντικειμενικότητας, μη διάκρισης και μη στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

(16)

Η ενίσχυση που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να χορηγείται ως μέτρο στήριξης των γεωργικών αγορών σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013.

(17)

Προκειμένου να τους παρασχεθεί η ευελιξία να διανέμουν την ενίσχυση όπως απαιτείται για την αντιμετώπιση των δυσκολιών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα σώρευσης της ενίσχυσης με άλλη στήριξη που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

(18)

Δεδομένου ότι η χρηματοδοτική στήριξη καθορίζεται σε ευρώ, είναι αναγκαίο, για την εξασφάλιση ενιαίας και ταυτόχρονης εφαρμογής, να καθοριστεί ημερομηνία για τη μετατροπή του ποσού που χορηγείται στα κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως εθνικό τους νόμισμα. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να προσδιοριστεί η γενεσιουργός αιτία της συναλλαγματικής ισοτιμίας σύμφωνα με το άρθρο 106 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013. Βάσει της αρχής που αναφέρεται στο εν λόγω άρθρο παράγραφος 2 στοιχείο β) και των κριτηρίων που ορίζονται στο εν λόγω άρθρο παράγραφος 5 στοιχείο γ), η γενεσιουργός αιτία θα πρέπει να είναι η ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

(19)

Για δημοσιονομικούς λόγους, η Ένωση θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες στις οποίες υποβάλλονται τα κράτη μέλη όσον αφορά τους παραγωγούς γάλακτος και τους κτηνοτρόφους σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας μόνον εφόσον οι δαπάνες έχουν πραγματοποιηθεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.

(20)

Για να εξασφαλισθεί η διαφάνεια, η παρακολούθηση και η ορθή διαχείριση του ποσού που διατίθεται σε αυτά, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν, τα αντικειμενικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται, το σκεπτικό για τη στήριξη τομέων του ζωικού κεφαλαίου εκτός από τον τομέα του γάλακτος, τα μέτρα που λαμβάνονται για να αποφευχθεί η στρέβλωση της αγοράς, τον επιδιωκόμενο αντίκτυπο των μέτρων και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της επίτευξης του.

(21)

Για να εξασφαλισθεί ότι οι παραγωγοί γάλακτος και οι κτηνοτρόφοι σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας λαμβάνουν την ενίσχυση το ταχύτερο δυνατόν, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τον παρόντα κανονισμό χωρίς καθυστέρηση. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του,

α)

μείωση παραγωγής πέραν αυτής που προβλέπεται στον κατ' εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2016/1612 (3) ή μη αύξηση της παραγωγής·

β)

γεωργία μικρής κλίμακας·

γ)

εφαρμογή μεθόδων εκτατικής παραγωγής·

δ)

εφαρμογή μεθόδων παραγωγής φιλικών προς το περιβάλλον και το κλίμα·

ε)

υλοποίηση έργων συνεργασίας·

στ)

εφαρμογή συστημάτων ποιότητας ή έργων με στόχο την προώθηση της ποιότητας και της προστιθέμενης αξίας·

ζ)

κατάρτιση σε χρηματοπιστωτικά μέσα και εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.

α)

χωρίς καθυστέρηση και το αργότερο έως τις 30 Νοεμβρίου 2016:

β)

το αργότερο έως τις 15 Οκτωβρίου 2017, τα συνολικά καταβληθέντα ποσά ανά μέτρο, τον αριθμό και το είδος των δικαιούχων και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου.