|
20.1.2016 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
L 13/2 |
ΚΑΝΟΝΙΣΜΌΣ (Ευρατόμ) 2016/52 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ
της 15ης Ιανουαρίου 2016
για τον καθορισμό μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων ραδιορρύπανσης των τροφίμων και των ζωοτροφών κατόπιν πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος και την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 3954/87 και των κανονισμών της Επιτροπής (Ευρατόμ) αριθ. 944/89 και (Ευρατόμ) αριθ. 770/90
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, και ιδίως τα άρθρα 31 και 32,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία καταρτίστηκε κατόπιν γνωμοδότησης ομάδας προσώπων που επέλεξε η Επιστημονική και Τεχνική Επιτροπή μεταξύ ειδικών επιστημόνων των κρατών μελών,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1),
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (2),
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
|
(1) |
Η οδηγία 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου (3) καθορίζει βασικά πρότυπα ασφάλειας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από την έκθεση σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες. |
|
(2) |
Μετά από το ατύχημα στον πυρηνοηλεκτρικό σταθμό του Τσερνομπίλ, στις 26 Απριλίου 1986, εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών υλικών, ρυπαίνοντας τρόφιμα και ζωοτροφές σε υψηλά για την υγεία επίπεδα, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Θεσπίστηκαν μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι ορισμένα γεωργικά προϊόντα θα εισέρχονται στην Ένωση μόνο σύμφωνα με κοινές ρυθμίσεις οι οποίες προστατεύουν την υγεία του πληθυσμού, διατηρώντας συγχρόνως τον ενιαίο χαρακτήρα της αγοράς και εμποδίζοντας εκτροπές του εμπορίου. |
|
(3) |
Ο κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 3954/87 του Συμβουλίου (4) καθορίζει τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης που πρέπει να εφαρμόζονται κατόπιν πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος που ενδέχεται να προκαλέσει ή έχει προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση των τροφίμων και των ζωοτροφών. Αυτά τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα εξακολουθούν να ανταποκρίνονται στις τελευταίες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες διεθνώς. Η βάση καθορισμού των μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό έχει αναθεωρηθεί και περιγράφεται στο Δημοσίευμα 105 περί Ραδιοπροστασίας της Επιτροπής (Τροφικά περιοριστικά κριτήρια της ΕΕ προς εφαρμογή κατόπιν ατυχήματος). Συγκεκριμένα, τα εν λόγω επίπεδα βασίζονται στο όριο του 1 mSv ανά έτος όσον αφορά την αύξηση της ατομικής ενεργού δόσης μέσω πρόσληψης τροφής και στην υπόθεση ότι το 10 % των καταναλωθέντων τροφίμων ετησίως έχει ρυπανθεί. Εντούτοις, οι υποθέσεις διαφέρουν όσον αφορά τα παιδιά ηλικίας κάτω του ενός έτους. |
|
(4) |
Μετά από το ατύχημα στον πυρηνοηλεκτρικό σταθμό της Φουκουσίμα, στις 11 Μαρτίου 2011, η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι τα επίπεδα ραδιονουκλεϊδίων σε ορισμένα τρόφιμα καταγωγής Ιαπωνίας υπερέβαιναν τα επίπεδα δράσης που ισχύουν στην Ιαπωνία για τα τρόφιμα. Η ρύπανση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και την υγεία των ζώων στην Ένωση και, ως εκ τούτου, θεσπίστηκαν μέτρα για την επιβολή ειδικών όρων που διέπουν την εισαγωγή τροφίμων και ζωοτροφών καταγωγής ή προέλευσης Ιαπωνίας, σύμφωνα με τη γνώμη της Μόνιμης Επιτροπής για την Τροφική Αλυσίδα και την Υγεία των Ζώων που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5). |
|
(5) |
Είναι ανάγκη να θεσπιστεί σύστημα το οποίο, μετά από πυρηνικό ατύχημα ή άλλο έκτακτο ραδιολογικό συμβάν που ενδέχεται να προκαλέσει ή έχει προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, θα επιτρέπει στην Κοινότητα να καθορίζει μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης όσον αφορά τα προϊόντα που προορίζονται προς διάθεση στην αγορά, με σκοπό την προστασία του πληθυσμού. |
|
(6) |
Όπως άλλα τρόφιμα, το πόσιμο νερό προσλαμβάνεται άμεσα ή έμμεσα και, ως εκ τούτου, συμβάλλει στη συνολική έκθεση του καταναλωτή σε ραδιενεργές ουσίες. Όσον αφορά τις ραδιενεργές ουσίες, ο ποιοτικός έλεγχος του νερού που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση προβλέπεται ήδη στην οδηγία 2013/51/Ευρατόμ του Συμβουλίου (6), εξαιρουμένων των μεταλλικών νερών και των νερών που συνιστούν φαρμακευτικά προϊόντα. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται στα τρόφιμα, τα τρόφιμα ήσσονος σημασίας και τις ζωοτροφές που μπορούν να διατίθενται στην αγορά κατόπιν πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος και όχι στο νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση για το οποίο εφαρμόζεται η οδηγία 2013/51/Ευρατόμ. Εντούτοις, υπό συνθήκες έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να επιλέγουν να ανατρέχουν στα μέγιστα επίπεδα για τα υγρά τρόφιμα, που ορίζονται στο παράρτημα I του παρόντος κανονισμού, προκειμένου να διαχειριστούν τη χρήση του νερού που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. |
|
(7) |
Τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης πρέπει να ισχύουν για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές που κατάγονται από την Ένωση ή εισάγονται από τρίτες χώρες, ανάλογα με την τοποθεσία και τις συνθήκες του πυρηνικού ατυχήματος ή του άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος. |
|
(8) |
Η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνεται για κάθε πυρηνικό ατύχημα ή για ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας σύμφωνα με την απόφαση 87/600/Ευρατόμ του Συμβουλίου (7) ή βάσει της σύμβασης του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), της 26ης Σεπτεμβρίου 1986, για την έγκαιρη γνωστοποίηση πυρηνικού ατυχήματος. |
|
(9) |
Προκειμένου να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η διατροφή των βρεφών ενδέχεται να διαφέρει σημαντικά κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους και ότι υπάρχουν αβεβαιότητες όσον αφορά τον μεταβολισμό των βρεφών κατά τους επόμενους έξι μήνες της ζωής τους επίσης, ενδείκνυται να επεκταθεί η εφαρμογή των κατώτερων μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων για τις βρεφικές τροφές στο πρώτο δωδεκάμηνο ζωής. |
|
(10) |
Προκειμένου να διευκολύνεται η προσαρμογή των εφαρμοστέων μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του πυρηνικού ατυχήματος ή του άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος, στις διαδικασίες επανεξέτασης των εκτελεστικών κανονισμών πρέπει να περιλαμβάνεται διαβούλευση της Επιτροπής με την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων που προβλέπεται στο άρθρο 31 της Συνθήκης. |
|
(11) |
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν διατίθενται στην αγορά της Κοινότητας τρόφιμα και ζωοτροφές που υπερβαίνουν τα εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα, η συμμόρφωση με αυτά τα επίπεδα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο κατάλληλων ελέγχων. |
|
(12) |
Προκειμένου να διασφαλίζονται ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού όσον αφορά τη θέση σε εφαρμογή των μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων, πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), ο οποίος πρέπει να εφαρμόζεται για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, παρά το γεγονός ότι δεν αναφέρεται ρητά στο άρθρο 106α της Συνθήκης. |
|
(13) |
Η Επιτροπή θα πρέπει να επικουρείται από τη μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών. Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι, κατά τη συζήτηση στην επιτροπή αυτή σχεδίων εκτελεστικών πράξεων που βασίζονται στον παρόντα κανονισμό, οι αντιπρόσωποί τους διαθέτουν ή μπορούν να βασίζονται σε επαρκή εμπειρογνωσία σε θέματα ραδιοπροστασίας. |
|
(14) |
Για την έκδοση πράξεων που καθιστούν εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης τροφίμων και ζωοτροφών πρέπει να χρησιμοποιείται η διαδικασία εξέτασης. |
|
(15) |
Η Επιτροπή πρέπει να εκδίδει άμεσα εφαρμοστέες εκτελεστικές πράξεις όταν το επιβάλλουν λόγοι επιτακτικής ανάγκης, σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις που σχετίζονται με ορισμένα έκτακτα ραδιολογικά συμβάντα τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν ή έχουν προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές. |
|
(16) |
Ο παρών κανονισμός πρέπει να συνιστά lex specialis για τη διαδικασία έκδοσης και μεταγενέστερης τροποποίησης εκτελεστικών κανονισμών που ορίζουν εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης κατόπιν έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος. Όπου είναι προφανές ότι τρόφιμα ή ζωοτροφές που κατάγονται από την Ένωση ή εισάγονται από τρίτη χώρα ενδέχεται να συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, την υγεία των ζώων ή το περιβάλλον και ότι ο εν λόγω κίνδυνος δεν μπορεί να περιοριστεί ικανοποιητικά με μέτρα που λαμβάνονται από το οικείο κράτος μέλος ή τα οικεία κράτη μέλη, η Επιτροπή επιτρέπεται να λαμβάνει πρόσθετα έκτακτα μέτρα δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002. Η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίζει ότι ο παρών κανονισμός και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 εφαρμόζονται εναρμονισμένα. Όπου είναι δυνατόν, τα εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα και τα πρόσθετα έκτακτα μέτρα πρέπει να ενσωματώνονται σε ενιαίο εκτελεστικό κανονισμό βάσει του παρόντος κανονισμού και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002. |
|
(17) |
Επιπλέον, γενικοί κανόνες για τη διενέργεια επίσημων ελέγχων προς εξακρίβωση της συμμόρφωσης με κανόνες που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην πρόληψη, την εξάλειψη ή τη μείωση σε αποδεκτά επίπεδα των κινδύνων για ανθρώπους και ζώα ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). |
|
(18) |
Κατά την προετοιμασία ή την επανεξέταση του εκτελεστικού κανονισμού, η Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα στοιχεία: τοποθεσία, φύση και έκταση του πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος εντός ή εκτός της Κοινότητας, τοποθεσία, έκταση και εξάπλωση της προσδιορισθείσας ή προβλεπόμενης έκλυσης ραδιενεργών ουσιών στον αέρα, το νερό και το έδαφος καθώς και στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές εντός και εκτός της Κοινότητας, ραδιολογικοί κίνδυνοι της προσδιορισθείσας ή της ενδεχόμενης ραδιορρύπανσης τροφίμων και ζωοτροφών και δόσεις ακτινοβολίας που προκύπτουν από αυτήν, είδος και ποσότητα των ρυπασμένων τροφίμων και ζωοτροφών που ενδέχεται να διατεθούν στην αγορά της Κοινότητας, καθορισμός μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων για ρυπασμένα τρόφιμα και ρυπασμένες ζωοτροφές σε τρίτες χώρες, σημασία των συγκεκριμένων τροφίμων και ζωοτροφών για την επαρκή προμήθεια τροφίμων στον πληθυσμό, προσδοκίες των καταναλωτών όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων και ενδεχόμενες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών ως αποτέλεσμα έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος. |
|
(19) |
Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, οιοδήποτε κράτος μέλος θα πρέπει να μπορεί να ζητήσει να του επιτραπεί η προσωρινή παρέκκλιση από τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης όσον αφορά συγκεκριμένα τρόφιμα ή συγκεκριμένες ζωοτροφές που καταναλώνονται στην επικράτειά του. Στους εκτελεστικούς κανονισμούς πρέπει να διευκρινίζονται τα τρόφιμα και οι ζωοτροφές στα οποία εφαρμόζονται οι παρεκκλίσεις, τα είδη των ραδιονουκλεϊδίων που εμπλέκονται, καθώς και το γεωγραφικό εύρος η διάρκεια των παρεκκλίσεων, |
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:
Άρθρο 1
Αντικείμενο
Ο παρών κανονισμός καθορίζει τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ραδιορρύπανσης:
|
α) |
των τροφίμων, στο παράρτημα I· |
|
β) |
των τροφίμων ήσσονος σημασίας στο παράρτημα II, και |
|
γ) |
των ζωοτροφών στο παράρτημα ΙΙΙ, |
που επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά ύστερα από πυρηνικό ατύχημα ή άλλο έκτακτο ραδιολογικό συμβάν που ενδέχεται να προκαλέσει ή έχει προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.
Ο παρών κανονισμός ορίζει επίσης τη διαδικασία έκδοσης ή μεταγενέστερης τροποποίησης εκτελεστικών κανονισμών που ορίζουν τα εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα.
Άρθρο 2
Ορισμοί
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
1) «τρόφιμα»: ουσίες ή προϊόντα, είτε πλήρως ή μερικώς επεξεργασμένα είτε όχι, που προορίζονται προς πρόσληψη από τον άνθρωπο ή αναμένεται ευλόγως να προσληφθούν από τον άνθρωπο.
Στα «τρόφιμα» περιλαμβάνονται ποτά, τσίχλες και οιαδήποτε ουσία ενσωματώνεται σκόπιμα στα τρόφιμα κατά την παραγωγή, την παρασκευή ή την επεξεργασία τους.
Στα «τρόφιμα» δεν περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
|
α) |
ζωοτροφές· |
|
β) |
ζώντα ζώα, εκτός εάν προορίζονται για διάθεση στην αγορά προς ανθρώπινη κατανάλωση· |
|
γ) |
φυτά πριν από τη συγκομιδή· |
|
δ) |
φαρμακευτικά προϊόντα κατά την έννοια του άρθρου 1 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10)· |
|
ε) |
καλλυντικά προϊόντα κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11)· |
|
στ) |
καπνός και προϊόντα καπνού κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφοι 1 και 4 αντιστοίχως της οδηγίας 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12)· |
|
ζ) |
ναρκωτικές ή ψυχοτρόποι ουσίες κατά την έννοια της Ενιαίας σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά, του 1961, και της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες, του 1971· |
|
η) |
κατάλοιπα και ρυπαντικές ουσίες· |
|
θ) |
νερό που προορίζεται προς ανθρώπινη κατανάλωση, κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2013/51/Ευρατόμ· |
2) «τρόφιμα ήσσονος σημασίας»: τρόφιμα με ελάσσονα διαιτητική σημασία, τα οποία αντιστοιχούν σε μικρό ποσοστό της κατανάλωσης τροφίμων από τον πληθυσμό·
3) «ζωοτροφές»: ουσίες ή προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των προσθέτων, είτε πλήρως ή μερικώς επεξεργασμένα είτε όχι, που προορίζονται για χορήγηση από το στόμα στα ζώα·
4) «διάθεση στην αγορά»: η κατοχή τροφίμων ή ζωοτροφών με σκοπό την πώληση, συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς προς πώληση ή οιασδήποτε άλλης μορφής μεταβίβασης, είτε δωρεάν είτε όχι, και η ίδια η πώληση, διανομή και άλλες μορφές μεταβίβασης·
5) «έκτακτο ραδιολογικό συμβάν»: μη συνηθισμένη κατάσταση ή περιστατικό στο οποίο εμπλέκεται πηγή ακτινοβολίας και το οποίο χρήζει άμεσης δράσης με σκοπό τον περιορισμό σοβαρών δυσμενών επιπτώσεων για την υγεία και την ασφάλεια του ανθρώπου, την ποιότητα της ζωής, την περιουσία ή το περιβάλλον, ή κίνδυνος που θα μπορούσε να επιφέρει τέτοιες δυσμενείς επιπτώσεις.
Άρθρο 3
Εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα
1. Εάν η Επιτροπή πληροφορηθεί επίσημα —συγκεκριμένα, είτε σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της Κοινότητας σχετικά με την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος ή κατ' εφαρμογή της σύμβασης του ΔΟΑΕ της 26ης Σεπτεμβρίου 1986 για την έγκαιρη γνωστοποίηση πυρηνικού ατυχήματος— πυρηνικό ατύχημα ή οιοδήποτε άλλο έκτακτο ραδιολογικό συμβάν το οποίο ενδέχεται να προκαλέσει ή έχει προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση στα τρόφιμα και στις ζωοτροφές, εκδίδει εκτελεστικό κανονισμό που καθιστά εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για τα ενδεχομένως ρυπασμένα τρόφιμα ή τις ενδεχομένως ρυπασμένες ζωοτροφές που θα μπορούσαν να διατεθούν στην αγορά.
Με την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφος 4, τα εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα που ορίζονται σε έναν τέτοιο εκτελεστικό κανονισμό δεν υπερβαίνουν τα επίπεδα που ορίζονται στα παραρτήματα I, II και III. Ο εν λόγω εκτελεστικός κανονισμός εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2.
Για έκτακτους και δεόντως αιτιολογημένους επιτακτικούς λόγους που συνδέονται με τις συνθήκες του πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος, η Επιτροπή εκδίδει άμεσα εφαρμοστέο εκτελεστικό κανονισμό σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3.
2. Η περίοδος ισχύος των εκτελεστικών κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει της παραγράφου 1 είναι όσο το δυνατόν συντομότερη. Η διάρκεια του πρώτου εκτελεστικού κανονισμού κατόπιν πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες.
Η Επιτροπή επανεξετάζει περιοδικά τους εκτελεστικούς κανονισμούς και, εάν απαιτείται, τους τροποποιεί βάσει της φύσης και της τοποθεσίας του ατυχήματος και της εξέλιξης του επιπέδου της αποτελεσματικά μετρηθείσας ραδιορρύπανσης.
3. Κατά την προετοιμασία ή την επανεξέταση των εκτελεστικών κανονισμών, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα βασικά πρότυπα που καθορίζονται σύμφωνα με τα άρθρα 30 και 31 της Συνθήκης, περιλαμβανομένης της αρχής της αιτιολόγησης και της αρχής της βελτιστοποίησης, με σκοπό τη διατήρηση του εύρους των ατομικών δόσεων, της πιθανότητας έκθεσης και του αριθμού των εκτεθειμένων ατόμων στο χαμηλότερο επίπεδο που μπορεί ευλόγως να επιτευχθεί, συνεκτιμώντας την τρέχουσα τεχνογνωσία, καθώς και οικονομικούς και κοινωνιακούς παράγοντες.
Κατά την επανεξέταση των εκτελεστικών κανονισμών, η Επιτροπή διαβουλεύεται με την ομάδα εμπειρογνωμόνων που προβλέπεται στο άρθρο 31 της Συνθήκης, εάν πυρηνικό ατύχημα ή άλλο έκτακτο ραδιολογικό συμβάν προκαλέσει ρύπανση των τροφίμων και των ζωοτροφών που καταναλώνονται στην Κοινότητα σε βαθμό τέτοιον ώστε να μην ισχύουν πλέον το σκεπτικό και οι υποθέσεις στα οποία βασίζονται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα που καθορίζονται στα παραρτήματα I, II και III του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή μπορεί να ζητά τη γνώμη της εν λόγω ομάδας εμπειρογνωμόνων σε κάθε άλλη περίπτωση ρύπανσης των τροφίμων ή των ζωοτροφών που καταναλώνονται στην Κοινότητα.
4. Με την επιφύλαξη του στόχου προστασίας της υγείας που επιδιώκεται με τον παρόντα κανονισμό, η Επιτροπή δύναται, μέσω εκτελεστικών κανονισμών, να επιτρέπει σε οιοδήποτε κράτος μέλος, κατόπιν αιτήματός του και στο πλαίσιο εξαιρετικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτό το κράτος μέλος, να παρεκκλίνει προσωρινά από τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα όσον αφορά συγκεκριμένα τρόφιμα ή συγκεκριμένες ζωοτροφές που καταναλώνονται στην επικράτειά του. Οι εν λόγω παρεκκλίσεις βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία και αιτιολογούνται δεόντως από τις συνθήκες, κυρίως από κοινωνιακούς παράγοντες, που επικρατούν στο οικείο κράτος μέλος.
Άρθρο 4
Περιοριστικά μέτρα
1. Όταν η Επιτροπή εκδώσει εκτελεστικό κανονισμό που καθιστά εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα, δεν διατίθενται στην αγορά τρόφιμα ή ζωοτροφές που δεν συμμορφώνονται με τα εν λόγω μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα από την ημερομηνία που καθορίζεται στον εν λόγω εκτελεστικό κανονισμό.
Για τους σκοπούς της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, τα τρόφιμα ή οι ζωοτροφές που εισάγονται από τρίτες χώρες θεωρείται ότι διατίθενται στην αγορά όταν αποτελούν αντικείμενο, στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, τελωνειακής διαδικασίας πλην της τελωνειακής διαμετακόμισης.
2. Κάθε κράτος μέλος παρέχει στην Επιτροπή όλες τις πληροφορίες που αφορούν την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή κοινοποιεί τις εν λόγω πληροφορίες στα λοιπά κράτη μέλη. Οποιεσδήποτε περιπτώσεις στις οποίες παρατηρείται μη συμμόρφωση με τα εφαρμοστέα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα κοινοποιούνται μέσω του Συστήματος Ταχείας Ειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF).
Άρθρο 5
Διαδικασία επιτροπής
1. Η Επιτροπή επικουρείται από τη μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών, που συστάθηκε με το άρθρο 58 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002. Η εν λόγω επιτροπή είναι επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.
2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.
3. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του ίδιου κανονισμού.
Άρθρο 6
Υποβολή εκθέσεων
Σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή άλλου έκτακτου ραδιολογικού συμβάντος που ενδέχεται να προκαλέσει ή έχει προκαλέσει σημαντική ραδιορρύπανση στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, η Επιτροπή υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η έκθεση καλύπτει την εφαρμογή των μέτρων που λαμβάνονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού και κοινοποιούνται στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2.
Άρθρο 7
Κατάργηση
Ο κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 3954/87 του Συμβουλίου και οι κανονισμοί της Επιτροπής (Ευρατόμ) αριθ. 944/89 (13) και (Ευρατόμ) αριθ. 770/90 (14) καταργούνται.
Οι παραπομπές στους καταργούμενους κανονισμούς θεωρούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας που περιέχεται στο παράρτημα IV.
Άρθρο 8
Έναρξη ισχύος
Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.
Βρυξέλλες, 15 Ιανουαρίου 2016.
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
J.R.V.A. DIJSSELBLOEM
(1) Γνώμη της 9ης Ιουλίου 2015 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).
(2) ΕΕ C 226 της 16.7.2014, σ. 68.
(3) Οδηγία 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες και την κατάργηση των οδηγιών 89/618/Ευρατόμ, 90/641/Ευρατόμ, 96/29/Ευρατόμ, 97/43/Ευρατόμ και 2003/122/Ευρατόμ (ΕΕ L 13 της 17.1.2014, σ. 1).
(4) Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 3954/87 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1987, για τον καθορισμό των μεγίστων επιτρεπτών επιπέδων ραδιενέργειας στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές λόγω πυρηνικού ατυχήματος ή σε περίπτωση εκτάκτου κινδύνου από ακτινοβολίες (ΕΕ L 371 της 30.12.1987, σ. 11).
(5) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1).
(6) Οδηγία 2013/51/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, περί θεσπίσεως απαιτήσεων προστασίας της υγείας του πληθυσμού από ραδιενεργές ουσίες που περιέχονται στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης (ΕΕ L 296 της 7.11.2013, σ. 12).
(7) Απόφαση 87/600/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 1987, για τις κοινοτικές ρυθμίσεις σχετικά με την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση εκτάκτου κινδύνου από ακτινοβολίες (ΕΕ L 371 της 30.12.1987, σ. 76).
(8) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).
(9) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων (ΕΕ L 165 της 30.4.2004, σ. 1).
(10) Οδηγία 2001/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικος για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση (ΕΕ L 311 της 28.11.2001, σ. 67).
(11) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για τα καλλυντικά προϊόντα (ΕΕ L 342 της 22.12.2009, σ. 59).
(12) Οδηγία 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της οδηγίας 2001/37/ΕΚ (ΕΕ L 127 της 29.4.2014, σ. 1).
(13) Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 944/89 της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 1989, για τον καθορισμό των μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων ραδιενεργού μόλυνσης στα τρόφιμα ήσσονος σημασίας ύστερα από πυρηνικό ατύχημα ή σε κάθε άλλη περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες (ΕΕ L 101 της 13.4.1989 σ. 17).
(14) Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 770/90 της Επιτροπής, της 29ης Μαρτίου 1990, περί του καθορισμού των μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων ραδιενέργειας στις ζωοτροφές λόγω πυρηνικού ατυχήματος ή σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες (ΕΕ L 83 της 30.3.1990 σ. 78).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
ΜΕΓΙΣΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΡΑΔΙΟΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα που πρέπει να εφαρμόζονται στα τρόφιμα δεν υπερβαίνουν τα ακόλουθα:
|
Ομάδα ισοτόπων / Ομάδα Τροφίμων |
Τρόφιμα (Bq/kg) (1) |
|||
|
Βρεφικές τροφές (2) |
Γαλακτοκομικά προϊόντα (3) |
Άλλα τρόφιμα εκτός από τρόφιμα ήσσονος σημασίας (4) |
Υγρά τρόφιμα (5) |
|
|
Σύνολο ισοτόπων του στροντίου, ιδίως Sr-90 |
75 |
125 |
750 |
125 |
|
Σύνολο ισοτόπων του ιωδίου, ιδίως I-131 |
150 |
500 |
2 000 |
500 |
|
Σύνολο ισοτόπων του πλουτωνίου και στοιχείων με μεγαλύτερο ατομικό αριθμό που εκπέμπουν σωματίδια α, ιδίως Pu-239 και Am-241 |
1 |
20 |
80 |
20 |
|
Σύνολο των λοιπών νουκλεϊδίων, με χρόνο υποδιπλασιασμού μεγαλύτερο από 10 ημέρες, ιδίως Cs-134 και Cs-137 (6) |
400 |
1 000 |
1 250 |
1 000 |
(1) Το επίπεδο που ισχύει για τα συμπυκνωμένα ή αποξηραμένα προϊόντα υπολογίζεται με βάση το έτοιμο για κατανάλωση ανασυσταθέν προϊόν. Τα κράτη μέλη μπορούν να διατυπώσουν συστάσεις ως προς τις συνθήκες αραίωσης, ώστε να τηρούνται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.
(2) Ως βρεφικές τροφές ορίζονται τα τρόφιμα που προορίζονται ειδικά για τη διατροφή βρεφών κατά τους πρώτους δώδεκα μήνες της ζωής τους, ανταποκρίνονται καθεαυτά στις διατροφικές ανάγκες αυτής της κατηγορίας ανθρώπων και κυκλοφορούν στο λιανικό εμπόριο σε συσκευασίες με σαφή και ευδιάκριτη σχετική επισήμανση.
(3) Ως γαλακτοκομικά προϊόντα ορίζονται τα προϊόντα που υπάγονται στους ακόλουθους κωδικούς ΣΟ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και οι ενδεχόμενες μελλοντικές αναπροσαρμογές: 0401 και 0402 (εκτός του 0402 29 11).
(4) Τα τρόφιμα ήσσονος σημασίας και τα αντίστοιχα επίπεδα που ισχύουν γι' αυτά καθορίζονται στο παράρτημα II.
(5) Υγρά τρόφιμα όπως ορίζονται ως προϊόντα που εμπίπτουν στην κλάση 2009 και στο κεφάλαιο 22 της συνδυασμένης ονοματολογίας. Οι τιμές υπολογίζονται συνεκτιμώντας την κατανάλωση τρεχούμενου νερού και οι ίδιες τιμές μπορούν να εφαρμόζονται στο πόσιμο νερό εφόσον το αποφασίσουν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.
(6) Ο άνθρακας-14, το τρίτιο και το κάλιο-40 δεν περιλαμβάνονται σε αυτή την ομάδα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
ΜΕΓΙΣΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΡΑΔΙΟΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΗΣΣΟΝΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ
|
1. |
Κατάλογος τροφίμων ήσσονος σημασίας
|
|
2. |
Τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα που πρέπει να εφαρμόζονται στα τρόφιμα ήσσονος σημασίας τα οποία παρατίθενται στο σημείο 1 δεν υπερβαίνουν τα ακόλουθα:
|
(1) Ο άνθρακας 14, το τρίτιο και το κάλιο 40 δεν περιλαμβάνονται σε αυτή την ομάδα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III
ΜΕΓΙΣΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΡΑΔΙΟΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ
Τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα συνολικής ποσότητας καισίου-134 και καισίου-137 δεν υπερβαίνουν τα ακόλουθα:
|
Ζωοτροφές για |
|
|
Χοίρους |
1 250 |
|
Πουλερικά, αρνιά, μοσχάρια |
2 500 |
|
Λοιπά |
5 000 |
(1) Με τα επίπεδα αυτά επιδιώκεται η τήρηση των μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων για τα τρόφιμα. Δεν εξασφαλίζουν καθεαυτά την τήρηση αυτή σε οιαδήποτε περίπτωση και δεν μειώνουν την υποχρέωση ελέγχου των επιπέδων ρύπανσης στα ζωικά προϊόντα που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση.
(2) Τα επίπεδα αυτά ισχύουν για τις ζωοτροφές που είναι έτοιμες για κατανάλωση.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑΣ
|
Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 3954/87 |
Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 944/89 |
Κανονισμός (Ευρατόμ) αριθ. 770/90 |
Ο παρών κανονισμός |
|
Άρθρο 1 παράγραφος 1 |
Άρθρο 1 |
Άρθρο 1 |
Άρθρο 1 |
|
Άρθρο 1 παράγραφος 2 |
|
|
Άρθρο 2 |
|
Άρθρο 2 παράγραφος 1 |
|
|
Άρθρο 3 παράγραφος 1 |
|
Άρθρο 2 παράγραφος 2 |
|
|
Άρθρο 3 παράγραφος 2 |
|
Άρθρο 3 παράγραφος 1 |
|
|
— |
|
Άρθρο 3 παράγραφος 2 |
|
|
Άρθρο 3 παράγραφος 3 |
|
Άρθρο 3 παράγραφοι 3 και 4 |
|
|
— |
|
Άρθρο 4 |
|
|
— |
|
Άρθρο 5 |
|
|
— |
|
Άρθρο 6 παράγραφος 1 |
|
|
Άρθρο 4 παράγραφος 1 |
|
Άρθρο 6 παράγραφος 2 |
|
|
Άρθρο 4 παράγραφος 2 |
|
|
Άρθρο 2 |
|
Παράρτημα II σημείο 2 |
|
— |
— |
— |
Άρθρο 5 |
|
Άρθρο 7 |
|
|
— |
|
— |
— |
— |
Άρθρο 7 |
|
Άρθρο 8 |
Άρθρο 3 |
Άρθρο 2 |
Άρθρο 8 |
|
Παράρτημα |
|
|
Παράρτημα I |
|
|
Παράρτημα |
|
Παράρτημα II σημείο 1 |
|
|
|
Παράρτημα |
Παράρτημα III |
|
— |
— |
— |
Παράρτημα IV |