30.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 359/1


ΑΠΌΦΑΣΗ (ΕΕ) 2016/2394 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 26ης Μαΐου 2014

σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν από την Ουγγαρία στην ValDeal Innovációs Szolgáltató Zártkörűen Működő Részvénytársaság [υπόθεση SA.33186 (2012/C) (πρώην 2011/NN)]

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2014) 3193]

(Το κείμενο στην ουγγρική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και συγκεκριμένα το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις (1), και έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις αυτές,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1)

Στις 12 Αυγούστου 2008 η Επιτροπή άρχισε την παρακολούθηση του καθεστώτος ενισχύσεων της Ουγγαρίας «Η χρήση και η εφαρμογή του Ταμείου Έρευνας και Τεχνολογικής Καινοτομίας» HU 21/2004 [SA.15588 (MX 23/2008)] (εφεξής «καθεστώς»), το οποίο είχε θεωρηθεί υφιστάμενη κρατική ενίσχυση μετά την προσχώρηση της Ουγγαρίας (2). Η διαδικασία παρακολούθησης αφορούσε τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν βάσει του εν λόγω καθεστώτος κατά την περίοδο μεταξύ 2004 και 2006.

(2)

Επελέγησαν τρεις δικαιούχοι για ανάλυση σε βάθος (3), συμπεριλαμβανομένης της ValDeal Innovációs Szolgáltató Zártkörűen Működő Részvénytársaság (ValDeal Innovation Services Closed Limited Company) (εφεξής «ValDeal»). Και στις τρεις περιπτώσεις αποκαλύφθηκαν παρατυπίες.

(3)

Μία από τις παρακολουθούμενες εταιρείες επέστρεψε οικειοθελώς την ενίσχυση εντόκως κατά τη διάρκεια της φάσης παρακολούθησης. Ως εκ τούτου, διακόπηκε η έρευνα της Επιτροπής στον εν λόγω δικαιούχο.

(4)

Στο πλαίσιο της διαδικασίας παρακολούθησης (SA.15588), η Επιτροπή ζήτησε πληροφορίες σε σχέση με την ValDeal στις 12 Ιουνίου 2009, στις 21 Ιανουαρίου 2010, στις 30 Αυγούστου 2010, στις 22 Δεκεμβρίου 2010 και στις 17 Φεβρουαρίου 2011. Οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν στοιχεία στις 17 Σεπτεμβρίου 2009, στις 30 Μαρτίου 2010, στις 26 Οκτωβρίου 2010, στις 6 Δεκεμβρίου 2010, στις 8 Δεκεμβρίου 2010, στις 2 Φεβρουαρίου 2011, στις 24 Φεβρουαρίου 2011 και την 1η Απριλίου 2011.

(5)

Έχοντας υπόψη ότι οι ανησυχίες της Επιτροπής σε σχέση με τους δύο άλλους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένης της ValDeal, δεν εξετάστηκαν πλήρως από τις ουγγρικές αρχές, η υπόθεση μεταφέρθηκε σε φάκελο NN στις 16 Ιουνίου 2011 και καταχωρίστηκε με αριθμό SA.33186 (2011/NN).

(6)

Τον Οκτώβριο του 2011 ο δικαιούχος εκτός της ValDeal επέστρεψε οικειοθελώς την ενίσχυση εντόκως. Ως εκ τούτου, διακόπηκε η έρευνα σχετικά με τον εν λόγω δικαιούχο (4).

(7)

Ενόψει των ανωτέρω, η παρούσα απόφαση αφορά αποκλειστικά το ζήτημα της κρατικής ενίσχυσης που χορηγήθηκε στην ValDeal (εφεξής «μέτρο»).

(8)

Η Επιτροπή ζήτησε πληροφορίες σε σχέση με την ValDeal στις 9 Φεβρουαρίου 2012 και στις 18 Απριλίου 2012. Οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν στοιχεία την 1η Σεπτεμβρίου 2011, στις 19 Οκτωβρίου 2011, στις 29 Φεβρουαρίου 2012, στις 12 Μαρτίου 2012, στις 18 Ιουνίου 2012, στις 26 Ιουνίου 2012, στις 4 Ιουλίου 2012 και στις 12 Σεπτεμβρίου 2012.

(9)

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ των ουγγρικών αρχών και του δικαιούχου, στις εγκαταστάσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής στις Βρυξέλλες.

(10)

Με επιστολή της 18ης Απριλίου 2012, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ενημέρωσαν τις ουγγρικές αρχές ότι με βάση τα στοιχεία που ήταν διαθέσιμα την εποχή εκείνη, η ενίσχυση στην ValDeal δεν μπορούσε να θεωρηθεί ενίσχυση για έργο Έρευνας και Ανάπτυξης. Ωστόσο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έκριναν ότι, σε προκαταρκτική βάση, η ενίσχυση στην ValDeal μπορούσε να είναι συμβιβάσιμη βάσει του άρθρου 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 της Επιτροπής (5) (εφεξής «κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ»). Ως εκ τούτου, οι ουγγρικές αρχές κλήθηκαν να επαληθεύσουν κατά πόσον το μέτρο πληρούσε όλες τις απαιτήσεις του εν λόγω κανονισμού και να υποβάλουν τα υποστηρικτικά στοιχεία. Τέλος, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ενημέρωσαν τις ουγγρικές αρχές ότι, σε περίπτωση που το ποσό της ενίσχυσης που πράγματι έλαβε η ValDeal ήταν υψηλότερο από το ποσό ενίσχυσης που επιτρέπεται βάσει του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ, η διαφορά θα έπρεπε να εισπραχθεί, μαζί με τον ισχύοντα τόκο που υπολογίζεται σύμφωνα με τους κανόνες σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού του επιτοκίου αναφοράς στις διαδικασίες είσπραξης (6).

(11)

Με επιστολή της 18ης Ιουνίου 2012, οι ουγγρικές αρχές ενημέρωσαν τις υπηρεσίες της Επιτροπής ότι η ενίσχυση στην ValDeal δεν πρέπει να αξιολογηθεί βάσει του άρθρου 4 του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ, χωρίς να προσθέσουν περαιτέρω εξηγήσεις.

(12)

Στις 19 Δεκεμβρίου 2012 η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας. Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία («απόφαση κίνησης της διαδικασίας») δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (7). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(13)

Στις 22 Φεβρουαρίου 2013 οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν παρατηρήσεις μετά την απόφαση κίνησης της διαδικασίας. Δύο ενδιαφερόμενα μέρη, η ValDeal και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κέντρων Επιχειρήσεων και Καινοτομίας (EBN) (8), υπέβαλαν παρατηρήσεις στις 13 Μαρτίου 2013 και στις 14 Μαρτίου 2013, αντίστοιχα.

(14)

Στις 5 Απριλίου 2013 οι παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών διαβιβάστηκαν στις ουγγρικές αρχές, οι οποίες, με επιστολή της 8ης Μαΐου 2013, επιβεβαίωσαν ότι δεν είχαν περαιτέρω παρατηρήσεις.

(15)

Με ηλεκτρονικό μήνυμα της 18ης Ιουνίου 2013, ζητήθηκε από τις ουγγρικές αρχές να υποβάλουν ένα λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για την επιστροφή της ενίσχυσης, στο οποίο απάντησαν αυθημερόν. Στις 26 Ιουνίου 2013 οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν έναν πίνακα με τις επιλέξιμες δαπάνες. Δεδομένου ότι αυτή η υποβολή περιείχε πληροφορίες που δεν ήταν σαφείς βάσει των προηγούμενων υποβολών τους, στις 5 Ιουλίου 2013 απεστάλη αίτημα για ενημέρωση. Ύστερα από δύο αιτήσεις για παράταση της προθεσμίας, οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν την απάντησή τους στις 7 Οκτωβρίου 2013.

(16)

Ύστερα από ανεπίσημες αιτήσεις για διευκρινίσεις από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, οι ουγγρικές αρχές ανέφεραν, με ηλεκτρονικό μήνυμα της 12ης Φεβρουαρίου 2014, ότι μέρος της ενίσχυσης είχε μεταβιβαστεί από την ValDeal σε ορισμένους πελάτες, σύμφωνα με τα όρια ήσσονος σημασίας (de minimis) και τους κανόνες σώρευσης.

2.   ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ VALDEAL

2.1.   Περιγραφή του καθεστώτος

(17)

Η νομική βάση του καθεστώτος είναι ο νόμος XC του 2003 για το Ταμείο Έρευνας και Τεχνολογικής Καινοτομίας (a Kutatási és Technológiai Innovációs Alapról) και το κυβερνητικό διάταγμα αριθ. 133/2004 της 29ης Απριλίου 2004 για τη διαχείριση και την εφαρμογή του Ταμείου Έρευνας και Τεχνολογικής Καινοτομίας.

(18)

Ο προϋπολογισμός του καθεστώτος για το 2006 ήταν 7 909 784 000 HUF (περίπου 31,25 εκατ. ευρώ (9)). Το καθεστώς χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό (10).

(19)

Ο στόχος του καθεστώτος ήταν να υποστηρίξει, μεταξύ άλλων, τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης στην Ουγγαρία, χωρίς να επικεντρώνεται σε ορισμένους τομείς ή να περιορίζει το μέγεθος των δικαιούχων. Οι μορφές των ενισχύσεων ήταν επιχορηγήσεις, δάνεια με ευνοϊκούς όρους και επιδοτήσεις επιτοκίου. Σύμφωνα με τη νομική βάση του καθεστώτος, πέραν της ενίσχυσης έρευνας και ανάπτυξης, θα μπορούσε επίσης να διατεθεί ενίσχυση για επισφαλή κεφάλαια, κατάρτιση, απασχόληση, επένδυση (περιφερειακές ενισχύσεις) και μέτρα ήσσονος σημασίας (de minimis).

(20)

Ένας από τους δικαιούχους της ενίσχυσης που ελήφθη στο πλαίσιο του καθεστώτος ήταν η ValDeal. Η εταιρεία έλαβε κρατική ενίσχυση έρευνας και ανάπτυξης από τον προϋπολογισμό του καθεστώτος για το έργο έρευνας και ανάπτυξης «Ανάπτυξη του ουγγρικού υποδείγματος ολοκληρωμένης διαχείρισης της καινοτομίας» (εφεξής «έργο») για το 2006. Η ValDeal υποτίθεται ότι πραγματοποίησε κατά 11 % βιομηχανική έρευνα και κατά 89 % πειραματική ανάπτυξη.

2.2.   Περιγραφή της ValDeal και του υπό υλοποίηση έργου

2.2.1.   Δραστηριότητες της ValDeal στο πλαίσιο του έργου που λαμβάνει ενίσχυση

(21)

Η ValDeal, μια μικρή επιχείρηση που ιδρύθηκε το 2006 (11), έλαβε μια μη επιστρεπτέα επιχορήγηση ύψους 472 508 090 HUF (περίπου 1,86 εκατ. ευρώ) για το έργο. Το συνολικό κόστος του έργου ήταν 1 001 134 111 HUF (περίπου 3,95 εκατ. ευρώ) και η συνεισφορά της ίδιας της ValDeal ήταν 528 626 021 HUF (περίπου 2,08 εκατ. ευρώ) (12). Η περίοδος υλοποίησης του έργου ήταν από την 1η Δεκεμβρίου 2006 έως τις 30 Νοεμβρίου 2010 (13) και η ενίσχυση καταβλήθηκε σε πολλές δόσεις.

(22)

Ο στόχος του έργου ήταν να αναπτύξει ένα σύστημα διαχείρισης καινοτομίας ειδικό για την Ουγγαρία και την περιφέρεια της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, το οποίο «παρακολουθεί συστηματικά τα έργα επιστήμης/τεχνολογίας, τις εφευρέσεις και τις νεοσύστατες εταιρείες για να εντοπίζει εκείνα τα οποία έχουν το υψηλότερο δυναμικό για εμπορική εκμετάλλευση και τα βοηθά να δημιουργούν επιχειρηματικές προοπτικές και χαρτοφυλάκια αδειοδότησης που είναι ελκυστικά σε δυνητικούς επενδυτές ή βοηθά τα έργα αυτά να αυξήσουν τα έσοδά τους, κερδίζοντας νέες αγορές, εισάγοντας νέες γραμμές προϊόντων ή απλώς μετατρέποντας τις νέες ιδέες σε επιχειρηματικές δραστηριότητες» (14).

(23)

Το πρώτο στάδιο του έργου συνίστατο στην αγορά αδειοδοτημένης τεχνογνωσίας για τη διαχείριση της καινοτομίας από το IC2 Institute του Πανεπιστημίου του Τέξας και τη γερμανική INNO AG, τα οποία έχουν μακρόχρονη εμπειρία στην ωρίμανση επιχειρήσεων, στη διαχείριση της καινοτομίας και στην εμπορική εκμετάλλευση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η ValDeal αγόρασε επίσης από το Πανεπιστήμιο του Τέξας κατάρτιση σχετικά με τη διαχείριση καινοτομίας για το προσωπικό της.

(24)

Το καθεστώς υποχρέωνε την ValDeal να παρέχει διάφορες υπηρεσίες στους πελάτες της δωρεάν. Η ρήτρα 1.1 της σύμβασης επιχορήγησης διατυπώνεται ως εξής:

«Ο Δικαιούχος (ValDeal) δεσμεύεται ότι […] κατά την περίοδο του έργου θα αναζητήσει, θα προσδιορίσει και θα αναλύσει, δωρεάν και χωρίς να δεχτεί αντίτιμο, τουλάχιστον 100 καινοτόμες τεχνολογίες ή προϊόντα και θα επιλέξει τις κατάλληλες δυνατότητες χρήσης».

(25)

Η ValDeal ισχυρίστηκε ότι το αντικείμενο της έρευνας και ανάπτυξης ήταν η προσαρμογή της αποκτηθείσας τεχνογνωσίας στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ουγγαρίας και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Με βάση αυτό το προσαρμοσμένο μοντέλο, η ValDeal παρείχε δωρεάν υπηρεσίες διαχείρισης καινοτομίας σε 60 «ιδέες» (18 εκ των οποίων ανήκαν σε επιχειρήσεις και οι υπόλοιπες ήταν ιδέες μεμονωμένων ερευνητών) από δείγμα 600 που επελέγησαν μέσω διαγωνισμού που οργάνωσε η ValDeal.

(26)

Η ValDeal συνόψισε τις δραστηριότητές της στο έργο ως εξής: «οι εργασίες μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής: ανάληψη της αμερικανικής και ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας στη διαχείριση της καινοτομίας· συλλογή, διαλογή, αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, των ιδεών για προϊόντα, τεχνολογία και υπηρεσίες, επιλογή έργων με υψηλό δυναμικό· ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, αδειοδότηση, εμπορική εκμετάλλευση της τεχνογνωσίας· ανάπτυξη ολοκληρωμένων υπηρεσιών διαχείρισης καινοτομίας· κατάρτιση· διάδοση και κοινοποίηση των αποτελεσμάτων· βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων» (15).

(27)

Όσον αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται από τη ValDeal στους εφευρέτες ή τις εταιρείες, κατά κανόνα περιελάμβαναν τις εξής: «ανάπτυξη αρχικής σελίδας· ανάπτυξη δημιουργικότητας· γέννηση ιδεών· ανοιχτή καινοτομία· αναγνώριση ιδεών για το προϊόν, την τεχνολογία και τις υπηρεσίες, παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της έρευνας· αναγνώριση καινοτόμων εταιρειών ή επιχειρήσεων με δυναμικό για καινοτομία· σύνταξη και διαχείριση αιτήσεων για διαγωνισμούς/επιχορηγήσεις· κατάρτιση (16)· προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας· διαμεσολάβηση, αντιστοίχιση ικανοτήτων έρευνας και ανάπτυξης· προσωρινή διαχείριση· μάρκετινγκ και έρευνα αγοράς· επικοινωνία· κατάρτιση επιχειρηματικών σχεδίων, μελέτες σκοπιμότητας· εγχώρια και διεθνής δικτύωση· δικτύωση με επιχειρηματικούς αγγέλους και επενδυτές· αναζήτηση επενδυτών· διαχείριση επενδυτικών διαδικασιών· συλλογή και διανομή ορθών/βέλτιστων πρακτικών».

(28)

Σύμφωνα με τη ValDeal, η προσαρμογή του αρχικού μοντέλου ήταν απαραίτητη για να ληφθούν υπόψη οι διαφορές μεταξύ των συνθηκών στην Ουγγαρία και σε πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης ή στις ΗΠΑ. Οι πιο τυπικές διαφορές, σύμφωνα με τη ValDeal, είναι οι εξής: στην Ουγγαρία «δεν υπάρχει κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον φιλικό προς την καινοτομία· δεν υπάρχει θεσμικό κεφάλαιο εκκίνησης· το εθνικό σύστημα καινοτομίας δεν είναι αποτελεσματικό (17)· δεν υπάρχει όργανο σε επίπεδο πολιτικής υπεύθυνο για τη στρατηγική οργάνωση και την αποτελεσματική λειτουργία της καινοτομίας· δεν υπάρχει διαθέσιμο εργατικό δυναμικό εκπαιδευμένο στη διαχείριση της καινοτομίας· δεν υπάρχει διαθέσιμη εξειδικευμένη μεταφορά τεχνολογίας και ικανότητα/αρμοδιότητα διαχειριστή καινοτομίας στα κέντρα γνώσης· ο αριθμός των διεθνών συνεργασιών καινοτομίας είναι πολύ χαμηλός». Η ValDeal αναφέρει επίσης ότι η νοοτροπία καινοτομίας στην Ουγγαρία είναι διαφορετική. Για παράδειγμα, «οι ιδιοκτήτες του έργου δεν έχουν κατάλληλες πληροφόρηση για τη σχετική αγορά και τους ανταγωνιστές»· «οι ιδιοκτήτες του έργου, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι κατάλληλοι για τη διαχείριση της εταιρείας […], συχνά δεν αποδέχονται ότι η επιστημονική διαχείριση του έργου θα πρέπει να διαχωρίζεται από τη γενική και την επιχειρηματική διαχείριση»· η διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας δεν είναι κατάλληλη· ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει μια «σχεδόν παντελής έλλειψη επιχειρηματικής δεοντολογίας». (18)

2.2.2.   Προστασία των ΔΠΙ που ζήτησε η ValDeal

(29)

Ένας ισχυρισμός τον οποίο προέβαλε η ValDeal προκειμένου να αποδείξει το περιεχόμενο έρευνας και ανάπτυξης του έργου είναι ότι έχει ζητήσει προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (εφεξής: «ΔΠΙ») για τα αποτελέσματα της έρευνάς της (19). Από αυτήν την άποψη, η ValDeal ανέφερε δύο είδη προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είχε λάβει:

Πρώτον, η ValDeal ανέφερε ότι είχε καταχωρίσει δύο εμπορικά σήματα στο Ουγγρικό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (εφεξής: «ΟΓΔ»): ένα για το γραφικό της σύμβολο (αριθ. μητρώου 191345) και άλλο ένα για τη σύνθεση των λέξεων «Ολοκληρωμένο μοντέλο διαχείρισης της καινοτομίας της ValDeal» (ValDeal Integrált Innováció-menedzsment Modell) (αριθ. μητρώου 206941).

Δεύτερον, η ValDeal προέβη σε εθελοντική καταχώριση (20) του ολοκληρωμένου μοντέλου διαχείρισης της καινοτομίας της στο ΟΓΔ. Σύμφωνα με τον δικτυακό τόπο του ΟΓΔ, η εθελοντική καταχώριση έργων δεν διαμορφώνει νομική προστασία ισοδύναμη με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή οποιοδήποτε άλλο δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας. Χρησιμεύει απλώς ως αποδεικτικό στοιχείο για να αποδειχθεί ότι, κατά την ημερομηνία καταχώρισης στο ΟΓΔ, το έργο ή το σχετικό νομικό επίτευγμα το οποίο ο αιτών ισχυρίστηκε ότι του ανήκει υπήρχε με το καταχωρισμένο περιεχόμενο (21).

2.2.3.   Παρόμοια έργα που χρηματοδοτεί η ΕΕ

(30)

Ως περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία του περιεχομένου έρευνας και ανάπτυξης του έργου, η ValDeal υπέβαλε μερικά παραδείγματα έργων που χρηματοδοτεί η ΕΕ (βλέπε κατωτέρω) και υποστήριξε ότι ήταν όλα παρόμοια έργα έρευνας και ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο (εφεξής «5ο ΠΠ») ή το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο (εφεξής «6ο ΠΠ») (22), και ως εκ τούτου το έργο της ValDeal θα πρέπει να θεωρηθεί έργο έρευνας και ανάπτυξης. Η ValDeal αναφέρθηκε στα εξής έργα ως παραδείγματα:

«Creative Trainer» — Το έργο αυτό αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός κύκλου σπουδών δημιουργικότητας και διαχείρισης της καινοτομίας με την υποστήριξη του προγράμματος διά βίου μάθησης της Επιτροπής. Στόχος του εν λόγω προγράμματος ήταν να τονώσει τις μαθησιακές εμπειρίες και να αναπτύξει τον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε ολόκληρη την Ευρώπη (23). Βάσει των εν λόγω στοιχείων, το «Creative Trainer» δεν φαίνεται να συνιστά έργο έρευνας και ανάπτυξης.

«WOMENTOR» — Το έργο στόχευε στην υποστήριξη της συμμετοχής των γυναικών επιχειρηματιών σε ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα και χρηματοδοτήθηκε επίσης από το πρόγραμμα διά βίου μάθησης. Ως εκ τούτου, δεν φαίνεται να συνιστά ούτε αυτό έργο έρευνας και ανάπτυξης.

«ImMediaTe» — Το έργο αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας τομεακής πλατφόρμας για τις ΜΜΕ στον τομέα των ψηφιακών μέσων και στον δημιουργικό τομέα, προκειμένου να τους παράσχει καθοδήγηση και κατάρτιση σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης ψηφιακών επιχειρήσεων και τη χρηματοδότησή τους. Το έργο χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της ΕΕ (24), το οποίο στοχεύει στην ενθάρρυνση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων εν γένει και περιλαμβάνει την προώθηση της καλύτερης αφομοίωσης και χρήσης των ΤΠΕ, την προώθηση της αυξημένης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, την υποστήριξη δραστηριοτήτων καινοτομίας, τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση και την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης των επιχειρήσεων. Βάσει των στοιχείων, το έργο ImMediaTe φαίνεται επίσης ότι συνιστά κυρίως έργο κατάρτισης.

«NIMCUBE» — Το έργο στόχευε στην ανάπτυξη εξελιγμένων λύσεων πληροφορικής για τη μέτρηση, τη διαχείριση και τη βελτιστοποίηση της επαναχρησιμοποίησης της γνώσης και της καινοτομίας από εταιρείες. Το έργο πράγματι χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του 5ου ΠΠ. Ωστόσο, σε αντίθεση με το έργο της ValDeal, το έργο NIMCUBE στόχευε στην ανάπτυξη νέων τεχνικών λύσεων, δηλαδή λογισμικού.

3.   ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

(31)

Στις 19 Δεκεμβρίου 2012 η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας. Σε προκαταρκτική βάση, η Επιτροπή συμπέρανε ότι το μέτρο συνιστούσε ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ για τους εξής λόγους:

(32)

Πρώτον, η ValDeal έλαβε επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων HU 21/2004 για το 2006· ως εκ τούτου, το μέτρο θεωρήθηκε ότι χρηματοδοτήθηκε από κρατικούς πόρους.

(33)

Δεύτερον, η ValDeal έλαβε κρατική ενίσχυση, προκειμένου να ασκήσει δραστηριότητες των οποίων το κόστος έπρεπε να αναλαμβάνουν εξολοκλήρου άλλοι συμμετέχοντες στην αγορά. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι, στο πλαίσιο του μέτρου, η ValDeal παρείχε τις υπηρεσίες της δωρεάν. Ως εκ τούτου, το μέτρο απειλεί να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό, παρέχοντας επιλεκτικό πλεονέκτημα στη ValDeal.

(34)

Τρίτον, το μέτρο επηρεάζει σαφώς το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Η ValDeal αγόρασε τεχνογνωσία διαχείρισης καινοτομίας από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στις ΗΠΑ και τη γερμανική INNO AG. Ως εκ τούτου, το μέτρο αυτό ήταν πιθανό να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Επιπροσθέτως, η ValDeal σκόπευε επίσης να παρέχει τις υπηρεσίες σε εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

(35)

Η Επιτροπή είχε αμφιβολίες σχετικά με το συμβιβάσιμο της ενίσχυσης με την εσωτερική αγορά. Ειδικότερα, αμφέβαλλε αν το ύψος της ενίσχυσης στη ValDeal θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με την εσωτερική αγορά βάσει του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 1996, ή εναλλακτικά, βάσει άλλων μέσων.

3.1.   Συμβιβάσιμο βάσει του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας

3.1.1.   Περιεχόμενο έρευνας και ανάπτυξης

(36)

Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι καμία από τις προαναφερθείσες υπηρεσίες που παρέχονται από τη ValDeal δεν μπορούσε να θεωρηθεί καινοτομία, διότι παρέχονταν ήδη από παρόχους υπηρεσιών πληροφορικής, δικηγόρους, πράκτορες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, συμβούλους, «επιχειρηματικούς αγγέλους» κ.λπ. και ήταν διαθέσιμες με διάφορες μορφές στην αγορά. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι το έργο συνίστατο στη δοκιμή της αποτελεσματικότητας μιας τεχνογνωσίας / ενός μοντέλου διαχείρισης καινοτομίας που παρέχεται από τρίτους και στην απλή προσαρμογή του στο ουγγρικό επιχειρηματικό περιβάλλον (περιλαμβανομένης της μετάφρασης στα ουγγρικά).

(37)

Επιπροσθέτως, η ValDeal ισχυρίζεται ότι η προσαρμογή της αγορασμένης τεχνογνωσίας/μοντέλου διαχείρισης καινοτομίας συνίστατο στην απόδοση μεγαλύτερης σημασίας σε ορισμένες υπηρεσίες διαχείρισης, όπως η προσωπική καθοδήγηση των εφευρετών, στης οποίες δίνεται λιγότερη έμφαση όταν η επιχειρηματική νοοτροπία είναι πιο ανεπτυγμένη. Ωστόσο, η Επιτροπή έκρινε ότι ουσιαστικά η ValDeal παρείχε ακριβώς τις ίδιες υπηρεσίες με εκείνες που περιλαμβάνονται στο αγορασμένο μοντέλο διαχείρισης καινοτομίας.

(38)

Αντί της διενέργειας πραγματικής, γνήσιας έρευνας και ανάπτυξης, οι δραστηριότητες της ValDeal στόχευαν κυρίως στην τόνωση της έρευνας και ανάπτυξης και της καινοτομίας από άλλες οντότητες, δηλαδή τους πελάτες της ValDeal (25). Η ίδια η ValDeal υποστηρίζει ότι «έχουν δημιουργηθεί 60-80 θέσεις εργασίας έντασης έρευνας και ανάπτυξης» στις εταιρείες στις οποίες παρείχε τις υπηρεσίες της.

3.1.2.   Καταχώριση ΔΠΙ

(39)

Σύμφωνα με τον κανονισμό για το κοινοτικό σήμα, «Μπορεί να αποτελέσει κοινοτικό σήμα οποιοδήποτε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης, ιδίως λέξεις, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων των προσώπων, σχέδια, γράμματα, αριθμοί, το σχήμα προϊόντος ή της συσκευασίας του, υπό την προϋπόθεση ότι τα σημεία αυτά είναι ικανά να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων» (26). Με άλλα λόγια, ο κύριος σκοπός ενός σήματος δεν είναι να προστατεύει τα αποτελέσματα έρευνας και ανάπτυξης μιας εταιρείας, αλλά να τη διακρίνει από τις άλλες οντότητες. Ως εκ τούτου, ένα σήμα από μόνο του δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως απόδειξη ότι η εταιρεία στην οποία ανήκει έχει ασκήσει δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης κατά την έννοια του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 1996.

(40)

Η Επιτροπή ανέφερε επίσης ότι το γεγονός ότι η ValDeal δεν έχει καταχωρίσει ή δεν μπόρεσε να καταχωρίσει διπλώματα ευρεσιτεχνίας ή άλλα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, εκτός από ένα σήμα για τα αποτελέσματα των εργασιών της, αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι το έργο δεν πέτυχε αποτελέσματα έρευνας που θα μπορούσαν να καλύψουν τα κριτήρια για την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

(41)

Ενώ αληθεύει ότι μια εταιρεία δύναται να αποφασίσει να προστατεύσει τις γνώσεις ή την εφεύρεσή της που μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ως τεχνογνωσία ή επιχειρηματικό απόρρητο αντί της επίσημης καταχώρισης διπλώματος ευρεσιτεχνίας για αυτές, ο γενικός ισχυρισμός της ValDeal ότι θα ανέπτυσσε δική της τεχνογνωσία μέσω της υλοποίησης του έργου δεν είναι επαρκής για να αποδείξει ότι το εν λόγω έργο περιελάμβανε γνήσια έρευνα και ανάπτυξη, κατά την έννοια του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας.

3.1.3.   Παρόμοια έργα της ΕΕ

(42)

Πρώτον, η Επιτροπή εξέτασε τα εν λόγω έργα και διαπίστωσε ότι, εκτός από ένα, κανένα από αυτά δεν χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του 5ου ΠΠ και του 6ου ΠΠ: χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο ευρύτερων προγραμμάτων κατάρτισης, εκπαίδευσης και ανταγωνιστικότητας, τα οποία, σύμφωνα με τις ουγγρικές αρχές, παρουσίαζαν ορισμένες αναλογίες με το έργο της ValDeal.

(43)

Δεύτερον, το έργο NIMCUBE, που μπορεί να συμπεριλάμβανε έρευνα και ανάπτυξη, στόχευε στην ανάπτυξη νέων λύσεων ΤΠ, και ως εκ τούτου δεν ήταν παρόμοιο με το έργο που υλοποιήθηκε από τη ValDeal. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεώρησε ότι οποιαδήποτε ομοιότητα μεταξύ των προαναφερθέντων έργων και εκείνου της ValDeal δεν αποδεικνύει ότι οι δραστηριότητες της ValDeal θα ήταν επιλέξιμες ως έργα έρευνας και ανάπτυξης κατά την έννοια του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας.

3.2.   Συμβιβάσιμο στο πλαίσιο άλλων μέσων

(44)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέδωσε πρόσκληση υποβολής παρατηρήσεων σχετικά με πιθανούς εναλλακτικούς λόγους συμβατότητας.

3.2.1.   Συμβιβάσιμο με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/2006  (27) (εφεξής «Κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων»)

(45)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή υπενθύμισε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων, η ενίσχυση για την αρχική επένδυση απαλλάσσεται από την απαίτηση κοινοποίησης, εφόσον πληροί τους εξής γενικούς και ειδικούς όρους:

(46)

Ο πρώτος γενικός όρος είναι η ενίσχυση να χορηγείται σε περιοχή επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις. Το σύνολο της επικράτειας της Ουγγαρίας ήταν και είναι ενισχυόμενη περιοχή επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις. Ο κύριος τόπος δραστηριοποίησης της ValDeal είναι στο Budaörs, μια πόλη που βρίσκεται στην κομητεία της Πέστης, η οποία είναι στην περιφέρεια της Κεντρικής Ουγγαρίας (Közép-Magyarország). Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006, η κομητεία της Πέστης ήταν η ενισχυόμενη περιοχή σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ (28). Ως εκ τούτου, ο πρώτος γενικός όρος φαίνεται ότι έχει εκπληρωθεί.

(47)

Ο δεύτερος γενικός όρος είναι η ένταση της ενίσχυσης να μην υπερβαίνει το ανώτατο όριο περιφερειακών ενισχύσεων που ισχύει κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Η ValDeal ισχυρίστηκε ότι έχει λάβει ένταση ενίσχυσης 47,03 %. Το ανώτατο όριο ενίσχυσης για την κομητεία της Πέστης το 2006 ήταν 40 %, στο οποίο θα μπορούσε να προστεθεί προσαύξηση 20 % για τους δικαιούχους που είναι επιλέξιμοι ως μικρές επιχειρήσεις (29), με αποτέλεσμα μέγιστη ένταση ενίσχυσης 60 %. Σύμφωνα με τις ουγγρικές αρχές, η ValDeal ήταν πολύ μικρή επιχείρηση το 2006 (δηλαδή το έτος ίδρυσης) και μικρή επιχείρηση το 2007 (30). Η εκτίμηση αυτού του όρου απαιτεί τον εκ νέου υπολογισμό των επιλέξιμων δαπανών, βάσει των ειδικών όρων που αναφέρονται κατωτέρω.

(48)

Όσον αφορά τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις συμβατότητας της ενίσχυσης για την αρχική επένδυση, το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων προβλέπει ότι, αν ληφθούν υπόψη άυλα περιουσιακά στοιχεία για τον υπολογισμό των επιλέξιμων δαπανών, αυτά θα πρέπει i) να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην εγκατάσταση που λαμβάνει την περιφερειακή ενίσχυση, ii) να θεωρούνται αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού, iii) να αγοράζονται από τρίτους υπό τους όρους που ισχύουν στην αγορά και iv) να εντάσσονται στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης και να παραμένουν στην εγκατάσταση της επιχείρησης που λαμβάνει την περιφερειακή ενίσχυση για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών ή τριών ετών εφόσον πρόκειται για ΜΜΕ, όπως η ValDeal. Ενώ υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία ότι η ValDeal αγόρασε την τεχνογνωσία με όρους της αγοράς, η Επιτροπή δεν είχε στοιχεία σχετικά με το αν εκπληρώθηκαν οι όροι i), iii) και iv) και, ως εκ τούτου, κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να παράσχουν στοιχεία σε αυτό το θέμα.

(49)

Επιπροσθέτως, το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων προβλέπει ότι η επένδυση πρέπει να διατηρηθεί στην περιφέρεια όπου χορηγείται η ενίσχυση για τουλάχιστον πέντε έτη (τρία έτη σε περίπτωση ΜΜΕ) μετά την ολοκλήρωση του συνόλου της επένδυσης. Το έργο ολοκληρώθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2010 και η ValDeal συνέχισε να ασκεί τις δραστηριότητές της στην περιφέρεια Κεντρικής Ουγγαρίας έως τις 30 Νοεμβρίου 2013. Ως εκ τούτου, αυτός ο ειδικός όρος φαίνεται ότι έχει εκπληρωθεί.

(50)

Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων, στις περιπτώσεις που η ενίσχυση υπολογίζεται με βάση το κόστος των επενδύσεων σε υλικά ή άυλα στοιχεία, η οικονομική συμμετοχή του δικαιούχου πρέπει να ανέρχεται σε τουλάχιστον 25 %. Η ValDeal συνεισέφερε το 52,97 % των συνολικών δαπανών του έργου. Ως εκ τούτου, αυτός ο ειδικός όρος φαίνεται ότι έχει εκπληρωθεί.

(51)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να παράσχουν στοιχεία σχετικά με το i) κατά πόσον η ενίσχυση στη ValDeal θα μπορούσε να αξιολογηθεί σύμφωνα με τον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων και, ιδίως, ii) κατά πόσον η ένταση της εν λόγω ενίσχυσης ήταν σύμφωνη με τις ισχύουσες εντάσεις ενισχύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις επιλέξιμες δαπάνες που εμπίπτουν στον προαναφερθέντα κανονισμό.

3.2.2.   Συμβιβάσιμο με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (εφεξής «κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες των ΜΜΕ»)

(52)

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ, οι ενισχύσεις για επενδύσεις σε ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά και απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης, υπό τον όρο η επένδυση να πραγματοποιηθεί σε περιοχή που πληροί τις προϋποθέσεις για περιφερειακή ενίσχυση κατά τη στιγμή της χορήγησης της ενίσχυσης και η ένταση της ενίσχυσης να μην υπερβαίνει το ανώτατο όριο των περιφερειακών επενδυτικών ενισχύσεων που καθορίζονται στον εγκεκριμένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων κατά πάνω από 15 ποσοστιαίες μονάδες σε περιοχές που καλύπτονται από το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ, υπό την προϋπόθεση η συνολική καθαρή ένταση της ενίσχυσης να μην υπερβαίνει το 75 %. Τα υψηλότερα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων ισχύουν μόνον εφόσον η ενίσχυση χορηγείται υπό τον όρο ότι η επένδυση θα διατηρηθεί στην περιοχή όπου χορηγείται η ενίσχυση για τουλάχιστον πέντε έτη και ότι η συμμετοχή του δικαιούχου στη χρηματοδότησή της ανέρχεται στο 25 % τουλάχιστον.

(53)

Όπως προαναφέρθηκε, το σύνολο της επικράτειας της Ουγγαρίας είναι και ήταν ενισχυόμενη περιοχή επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις. Η κομητεία της Πέστης, όπου βρίσκεται ο κύριος τόπος δραστηριοτήτων της ValDeal, ήταν περιοχή του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006, με ανώτατο όριο ενισχύσεων 40 %. Ως εκ τούτου, τον Δεκέμβριο του 2006, ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ επέτρεπε ανώτατη ένταση ενίσχυσης 40 % + 15 % = 55 % στην κομητεία της Πέστης, υπό την προϋπόθεση η επένδυση να διατηρηθεί στην περιοχή που λαμβάνει την ενίσχυση για τουλάχιστον πέντε έτη.

(54)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να παράσχουν στοιχεία σχετικά με το κατά πόσον i) η κρατική ενίσχυση στη ValDeal θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβιβάσιμη βάσει του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες για τις ΜΜΕ και ii) η ένταση της ενίσχυσης που χορηγήθηκε στη ValDeal υπερέβη τα ανώτατα όρια ενισχύσεων για την εν λόγω πιθανή αρχική ενίσχυση επενδύσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στον υπολογισμό των σχετικών επιλέξιμων δαπανών.

(55)

Η Επιτροπή δήλωσε επίσης ότι η ValDeal δεν έκανε κατάχρηση της ενίσχυσης που έλαβε, αφού άσκησε τις ίδιες δραστηριότητες με εκείνες που περιγράφονται στον φάκελο πρόσκλησης υποβολής προσφοράς της.

4.   ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΟΥΓΓΡΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ  (31)

4.1.   Συμβιβάσιμο με το πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας

(56)

Στην απάντησή τους στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, οι ουγγρικές αρχές υποστήριξαν ότι οι δραστηριότητες της ValDeal είναι επιλέξιμες ως έργο έρευνας και ανάπτυξης, διότι υπάγονται στην κατηγορία πειραματικής ανάπτυξης, και ότι η ενίσχυση είναι νόμιμη, αφού περιλαμβάνει τις ακόλουθες εικαζόμενες εργασίες έρευνας και ανάπτυξης:

κατάρτιση αναλύσεων σχετικά με την ευρωπαϊκή πρακτική,

ως συστατικό στοιχείο ανθρώπινης έρευνας, μια εκτίμηση για το πώς η επιχείρηση υποδοχής του έργου μπορεί να παρακινηθεί για να συνεργαστεί,

ως εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο, μεθοδολογική έρευνα σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης καλά προετοιμασμένων επιχειρηματιών,

ανάπτυξη ορισμένων μεθόδων και εργαλείων για τη συλλογή, την αξιολόγηση και τη διαλογή έργων που δεν είναι ακόμη διαθέσιμα στην εργαλειοθήκη των υπηρεσιών καινοτομίας στην Ουγγαρία,

προσδιορισμός των υπηρεσιών που απαιτούνται για τη διαχείριση της καινοτομίας, μελέτη των βέλτιστων πρακτικών και ανάπτυξη υπηρεσιών για το ουγγρικό μοντέλο υπηρεσιών.

(57)

Οι ουγγρικές αρχές υποστήριξαν ότι η ValDeal ανέλαβε τη δέσμευση 1) να υποβάλει σε δοκιμή τη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε, 2) να πραγματοποιήσει την πειραματική ανάπτυξη του ολοκληρωμένου μοντέλου διαχείρισης της καινοτομίας (δηλαδή συλλογή, αξιολόγηση και διαλογή σε επίπεδο δοκιμής των έργων με βάση την αποκτηθείσα τεχνογνωσία) και 3) να επιβεβαιώσει τη βιωσιμότητα των νέων υπηρεσιών στη δοκιμαστική εφαρμογή επιλεγμένων έργων.

(58)

Οι ουγγρικές αρχές υποστήριξαν επίσης ότι η φύση Έρευνας και Ανάπτυξης του έργου θα επιβεβαιωθεί από το γεγονός ότι το έργο συμμορφώνεται πλήρως με τα κριτήρια της ενότητας 149 του εγχειριδίου Frascati (32).

(59)

Τέλος, οι ουγγρικές αρχές υποστήριξαν ότι η ValDeal παρείχε υπηρεσίες καινοτομίας για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες κατά τη διάρκεια του έργου. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προγράμματος, αυτές οι υπηρεσίες παρέχονταν δωρεάν. Με βάση τη δήλωση που καταρτίστηκε από τη ValDeal, η αξία αυτών των υπηρεσιών στις επικρατούσες τιμές αγοράς ανήλθε σε 323 797 000 HUF (33).

(60)

Κατά τη γνώμη των ουγγρικών αρχών, το πλεονέκτημα που μεταφέρθηκε με τη μορφή υπηρεσιών που παρέχονται δωρεάν δεν σημαίνει οικονομικό πλεονέκτημα για τη ValDeal. Αυτό θα μείωνε το ποσό της κρατικής ενίσχυσης που χορηγήθηκε στη ValDeal σε 148 711 090 HUF, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ της συνολικής κρατικής συμμετοχής και της ενίσχυσης που ωφέλησε τους πελάτες της.

4.2.   Συμβατότητα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 (απαλλαγή κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων)

(61)

Επικουρικά, οι ουγγρικές αρχές συμφώνησαν με το συμπέρασμα της απόφασης κίνησης της διαδικασίας ότι η ενίσχυση θα μπορούσε να είναι συμβιβάσιμη επενδυτική ενίσχυση βάσει του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων (ΕΚ) αριθ. 1628/2006.

(62)

Σύμφωνα με τον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορίες περιφερειακών ενισχύσεων, οι εντάσεις των ενισχύσεων υπολογίζονται είτε ως ποσοστό των επιλέξιμων ενσώματων και άυλων δαπανών είτε, αν το επενδυτικό έργο δημιουργεί θέσεις εργασίας άμεσα, ως ποσοστό του μισθολογικού κόστους του προσώπου που απασχολείται με εκτίμηση για 2 έτη, είτε μέσω της συνδυασμένης εφαρμογής των δύο παραπάνω μεθόδων, υπό την προϋπόθεση το ποσό της επιχορήγησης να μην υπερβαίνει την πιο ευνοϊκή τιμή που προκύπτει βάσει αυτών των δύο μεθόδων.

(63)

Οι ουγγρικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι οι συνολικές δαπάνες του έργου ήταν 842 027 000 HUF και ότι η ενίσχυση στην ValDeal ήταν 148 711 090 HUF, που αντιστοιχεί με ένταση ενίσχυσης 17,66 % (34) (κάτω από το ανώτατο όριο του 60 % που προβλέπεται στον προαναφερθέντα κανονισμό). Ωστόσο, στην επιστολή της 7ης Οκτωβρίου 2013 οι ουγγρικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι οι δαπάνες του έργου ανήλθαν σε 823 320 683 HUF (αντί των 842 028 250 HUF) (35). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα βασίσει την απόφασή της στα τελευταία στοιχεία.

(64)

Οι ουγγρικές αρχές υποστήριξαν ότι εκπληρώθηκαν τόσο οι γενικοί όσο και οι ειδικοί όροι που καθορίζονται στο άρθρο 4 του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες περιφερειακών ενισχύσεων.

4.3.   Συμβατότητα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (απαλλαγή κατά κατηγορίες των ΜΜΕ)

(65)

Οι ουγγρικές αρχές δεν διατύπωσαν καμία σαφή εξήγηση για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην προκειμένη περίπτωση ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 70/2001. Η Επιτροπή κατανοεί ότι, καθώς οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων είναι χαμηλότερες από εκείνες που επιτρέπονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/2006, οι ουγγρικές αρχές δεν θεώρησαν απαραίτητο να παράσχουν συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία.

4.4.   Συμβατότητα σύμφωνα με τη Συνθήκη

(66)

Οι ουγγρικές αρχές ισχυρίστηκαν επίσης ότι η ενίσχυση που χορηγήθηκε μπορεί να είναι συμβιβάσιμη με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, υποστηρίζοντας ότι το έργο της ValDeal στόχευε στην κάλυψη ενός προφανούς κενού της αγοράς, αλλά δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με κεφάλαια που παρέχονται με επιτόκια της αγοράς. Κατά την άποψη αυτή, το ποσό της ενίσχυσης περιορίστηκε στο επίπεδο που απαιτείτο για την επίτευξη του στόχου και δεν το υπερέβη.

(67)

Το πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006, το οποίο εγκρίθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2006 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007, περιείχε μια νέα κατηγορία ενισχύσεων για συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία και υπηρεσίες στήριξης της καινοτομίας, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Δεδομένου ότι η δέσμευση της παραχωρούσας αρχής έγινε στις 19 Δεκεμβρίου του 2006 και το νέο πλαίσιο είχε ως στόχο να αναγνωρίσει την επιλεξιμότητα των συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καινοτομία, η συμβατότητα της ενίσχυσης θα μπορούσε να αξιολογηθεί, σύμφωνα με τις ουγγρικές αρχές, απευθείας βάσει της Συνθήκης.

(68)

Από αυτή την άποψη, οι ουγγρικές αρχές παρατήρησαν ότι η ανάπτυξη ενός μοντέλου διαχείρισης της καινοτομίας, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ουγγαρίας και της ΕΕ και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, απαιτούσε την ανάπτυξη ενός κατάλληλου επιχειρηματικού μοντέλου και πρακτικής, όπου η καινοτομία καθοδηγείται από τη ζήτηση της αγοράς και τις σχέσεις με τους πελάτες. Το έργο της ValDeal έχει αναπτύξει ορισμένες μεθόδους και εργαλεία για τη συλλογή, την αξιολόγηση και τη διαλογή έργων, προκειμένου αυτά να χρησιμοποιούνται με συνέπεια στο μέλλον. Αυτές οι υπηρεσίες δεν ήταν ακόμη διαθέσιμες στην εργαλειοθήκη της Ουγγαρίας κατά τον χρόνο της επιχορήγησης.

5.   ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ

5.1.   Θέση της ValDeal

(69)

Η ValDeal διατήρησε τη γνώμη της ότι το έργο περιελάμβανε γνήσιες δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης, επιλέξιμες εντός του Πλαισίου Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας του 1996. Η ValDeal υποστήριξε ότι η δραστηριότητα είναι επιλέξιμη ως πειραματική ανάπτυξη, υποδεικνύοντας ότι, ενώ τα επιμέρους καθήκοντα που εκτελούνται στο πλαίσιο του έργου δεν θα ήταν επιλέξιμα ως έργα Έρευνας και Ανάπτυξης μεμονωμένα, θα μπορούσαν, αν συνυπολογίζονταν, να συμβάλουν σε έναν σκοπό Έρευνας και Ανάπτυξης.

(70)

Ειδικότερα, η ValDeal υπογράμμισε ότι εφάρμοσε μια υφιστάμενη μεθοδολογία σε τοπικές επιχειρήσεις και έργα και διεξήγαγε πειραματική ανάπτυξη σε ένα νέο ολοκληρωμένο μοντέλο διαχείρισης της καινοτομίας. Σε δοκιμαστική βάση, η ValDeal έκανε συλλογή, αξιολόγηση και διαλογή σε ένα ευρύ φάσμα ουγγρικών έργων, ελέγχοντας τη βιωσιμότητά τους. Ως εκ τούτου, η ValDeal ισχυρίζεται ότι η εταιρεία άσκησε μια μοναδική δραστηριότητα εντός της ουγγρικής αγοράς. Η κύρια διαφορά μεταξύ των υπηρεσιών της ValDeal και εκείνων που παρέχονται από τους ανταγωνιστές της ήταν ότι οι τελευταίοι δραστηριοποιούνταν μόνο σε έναν από τους τομείς των εργασιών της ValDeal.

(71)

Με βάση την τεχνογνωσία που αποκτήθηκε, η ValDeal ισχυρίστηκε ότι είχε αναπτύξει ένα νέο μοντέλο διαχείρισης της καινοτομίας και μεθοδολογία που μπορεί να εφαρμόζεται με συνέπεια με τρόπο που ταιριάζει στο νομικό περιβάλλον και τις κοινωνικοπολιτισμικές συνθήκες της Ουγγαρίας. Ειδικότερα, η μεθοδολογία της συλλογής έργων έπρεπε να προσαρμοστεί στην ουγγρική πραγματικότητα αφού, λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών της αγοράς των ΗΠΑ, τα έργα δημιουργίας νέων επιχειρήσεων στην Ουγγαρία ήταν λιγότερο κατάλληλα για επιλογή. Επιπροσθέτως, οι μεθοδολογίες διαλογής των έργων έπρεπε να βελτιωθούν περαιτέρω, αφού το αμερικανικό μοντέλο είχε στο επίκεντρο του την εμπορευσιμότητα (εμπορική χρήση), ενώ το αντίστοιχο μοντέλο της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, λόγω του διαφορετικού κοινωνικοπολιτισμικού πλαισίου, έδινε μεγαλύτερη σημασία στο επιχειρηματικό πνεύμα και στην προσωπικότητα των επιχειρήσεων υποδοχής του έργου. Οι κοινωνικοπολιτισμικές διαφορές και το οικονομικό πλαίσιο είχαν επίσης οδηγήσει σε μια εις βάθος προσαρμογή της ημερήσιας διάταξης για την κατάρτιση και την πρότυπη εκπαίδευση.

(72)

Όσον αφορά τις επιπτώσεις στον ανταγωνισμό, η ValDeal τόνισε ότι το έργο δεν στόχευε στην παροχή γενικών υπηρεσιών διαχείρισης· αντιθέτως, προσπάθησε να δημιουργήσει κάτι πραγματικά μοναδικό, δηλαδή ένα ολοκληρωμένο ουγγρικό μοντέλο διαχείρισης της καινοτομίας, μαζί με τις σχετικές συμβουλευτικές υπηρεσίες καινοτομίας. Η ValDeal ισχυρίζεται ότι δεν υπήρχε αγορά για τέτοιες υπηρεσίες κατά τον χρόνο της επιχορήγησης. Επιπροσθέτως, έως τις αρχές του 2013, ακόμη δεν υπήρχε στην Ουγγαρία ένα παρόμοιο μοντέλο, δηλαδή υπηρεσίες που να στοχεύουν στην ωρίμανση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που σχετίζονται με την καινοτομία.

(73)

Η ValDeal υποστήριξε επίσης ότι στο πλαίσιο της σύμβασης με τη χορηγούσα αρχή δεν υπήρχε νομική υποχρέωση υποβολής αίτησης για προστασία διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Επιπροσθέτως, η εταιρεία δεν μπορούσε να αναλάβει το τέλος για την έκθεση ευρεσιτεχνίας, ούτε επιτρεπόταν να δαπανήσει την ενίσχυση για τέτοιους σκοπούς.

5.2.   Θέση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κέντρων Επιχειρήσεων και Καινοτομίας (EBN)

(74)

Το EBN είναι ένα ευρωπαϊκό δίκτυο κέντρων επιχειρήσεων και καινοτομίας (ΚΕΚ) και παρόμοιων οργανώσεων, όπως εκκολαπτήρια επιχειρήσεων. Η ValDeal είναι μέλος του EBN.

(75)

Το EBN υποστήριξε (36) ότι η ValDeal διεξήγαγε μια πειραματική εφαρμογή στην Ουγγαρία ενός μοντέλου που αναπτύχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο περιελάμβανε τη συλλογή, την αξιολόγηση και το φιλτράρισμα έργων με βάση πρωτότυπη τεχνογνωσία.

(76)

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το ΕΒΝ, η ValDeal διεξήγαγε μια μεθοδική ανάλυση των ευρωπαϊκών πρακτικών διαχείρισης της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης μιας σε βάθος εξέτασης του πώς θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα σε ιδιοκτήτες έργων για να συνεργαστούν. Εκτέλεσε επίσης καθήκοντα έρευνας και εκπαίδευσης και ανέπτυξε αποτελεσματικές και καινοτόμες μεθόδους και εργαλεία για τη συλλογή, αξιολόγηση και επιλογή έργων. Ένα τέτοιο εργαλείο διαχείρισης της καινοτομίας έλειπε από το εύρος υπηρεσιών καινοτομίας που είναι διαθέσιμες στην Ουγγαρία.

(77)

Το ΕΒΝ υποστήριξε ότι αξιολογούσε τις επιδόσεις της ValDeal κάθε χρόνο από το 2008 και διεξήγαγε επίσης δύο σε βάθος επιτόπιους λογιστικούς ελέγχους της ValDeal το 2008 και το 2010. Οι αξιολογήσεις και οι λογιστικοί έλεγχοι είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ValDeal ήταν σε πλήρη συμμόρφωση με τα κριτήρια των κέντρων επιχειρήσεων και καινοτομίας.

6.   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

6.1.   Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

(78)

Προκειμένου να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ένα μέτρο πρέπει να πληροί τα ακόλουθα τέσσερα σωρευτικά κριτήρια:

α)

το μέτρο πρέπει να χρηματοδοτείται από κρατικούς πόρους·

β)

το μέτρο πρέπει να στρεβλώνει ή να απειλεί να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό·

γ)

το μέτρο πρέπει να παρέχει επιλεκτικό πλεονέκτημα σε ορισμένες επιχειρήσεις·

δ)

το μέτρο πρέπει να επηρεάζει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών.

6.1.1.   Ενίσχυση στο επίπεδο της ValDeal

(79)

Πρώτον, η ValDeal έλαβε επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων αριθ. HU 21/2004 για το 2006· ως εκ τούτου, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το μέτρο αφορούσε κρατικούς πόρους και καταλογίστηκε στο κράτος.

(80)

Δεύτερον, η ValDeal έλαβε κρατική ενίσχυση, προκειμένου να ασκήσει δραστηριότητες των οποίων το κόστος έπρεπε να αναλαμβάνουν εξολοκλήρου άλλοι συμμετέχοντες στην αγορά. Η ValDeal επελέγη ύστερα από πρόσκληση υποβολής προσφορών που διοργάνωσε το Ταμείο Έρευνας και Τεχνολογικής Καινοτομίας και έλαβε χρηματοδότηση για να αναπτύξει και να προσφέρει μια σειρά από συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία, παράλληλα με τις συμπληρωματικές υπηρεσίες που παρέχονται από εταιρείες παροχής συμβουλών, πράκτορες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, «επιχειρηματικούς αγγέλους» και δικηγόρους. Ως εκ τούτου, το μέτρο παρείχε επιλεκτικό πλεονέκτημα στη ValDeal.

(81)

Τρίτον, το μέτρο θα μπορούσε να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές, καθώς η αγορά στην οποία δραστηριοποιείται η ValDeal είναι ανοικτή στον ανταγωνισμό από εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη. Επιπροσθέτως, η ValDeal αγόρασε τεχνογνωσία διαχείρισης καινοτομίας από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στις ΗΠΑ και τη γερμανική INNO AG και είχε επίσης πρόθεση να παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες που είναι εγκατεστημένες σε άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

6.1.2.   Ενίσχυση στο επίπεδο των πελατών της ValDeal

(82)

Ως αποτέλεσμα του μέτρου, οι πελάτες της ValDeal επωφελήθηκαν από δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες. Επομένως, ενώ αυτοί οι πελάτες δεν έλαβαν άμεσα κρατικούς πόρους, έλαβαν ένα έμμεσο πλεονέκτημα, κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι ο σκοπός του μέτρου ήταν ακριβώς να παρέχει δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες για τους εφευρέτες και τις εταιρείες.

(83)

Το μέτρο μπορεί σαφώς να καταλογιστεί στο κράτος και περιλαμβάνει κρατικούς πόρους, οι οποίοι ωφέλησαν άμεσα τη ValDeal και τους πελάτες της.

(84)

Δεύτερον, η ValDeal εφάρμοσε μια διαδικασία μέσω της οποίας οι πιο άξιες και πολλά υποσχόμενες εταιρείες επρόκειτο να επιλεγούν ως δικαιούχοι δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών. Ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα παρέσχε επιλεκτικό πλεονέκτημα στους επιλεγμένους δικαιούχους και είχε επίσης πιθανότητες να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό στις αγορές επόμενου σταδίου, όπου λειτουργούσαν οι πελάτες της ValDeal, παρέχοντας επιλεκτικό πλεονέκτημα σε αυτούς.

(85)

Τρίτον, το μέτρο είναι πιθανό να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών. Επιπροσθέτως, όπως προαναφέρθηκε, η ValDeal σκόπευε επίσης να παρέχει τις υπηρεσίες σε εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Επιπροσθέτως, το έργο αποσκοπούσε στη βελτίωση της ικανότητας των πελατών της ValDeal να ανταγωνίζονται, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ως εκ τούτου, το μέτρο έχει επηρεάσει σαφώς το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών.

6.1.3.   Συμπέρασμα

(86)

Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ για την ValDeal και τους πελάτες της.

6.2.   Αξιολόγηση συμβατότητας

6.2.1.   Ενίσχυση στην ValDeal

—   Αξιολόγηση των δραστηριοτήτων της ValDeal ως έργων έρευνας και ανάπτυξης

(87)

Το πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 1996 θεσπίζει ορισμούς για το είδος έρευνας που μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων:

«2.2. […] Προκειμένου να προσδιορίσει την εγγύτητα με την αγορά της επιδοτούμενης δραστηριότητας έρευνας και ανάπτυξης, η Επιτροπή κάνει διαχωρισμό μεταξύ βασικής έρευνας, βιομηχανικής έρευνας και δραστηριότητας ανάπτυξης σε προανταγωνιστικό στάδιο» (37).

(88)

Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι το έργο της ValDeal στόχευε στην «ανάπτυξη [μιας] ολόκληρης διαδικασίας, στη δημιουργία του μοντέλου». Ενώ η ValDeal χρησιμοποιούσε την αλληλεπίδραση με τους πελάτες της για να κατανοήσει την ουγγρική αγορά και να προσαρμόσει στις ιδιαιτερότητές της το μοντέλο παροχής συμβουλών που απέκτησε, το αποτέλεσμα μιας τέτοιας δραστηριότητας ήταν η εισαγωγή σε αυτή την αγορά ενός υφιστάμενου συμβουλευτικού μοντέλου που ενσωμάτωνε διάφορες υπηρεσίες οι οποίες μέχρι τότε παρέχονταν χωριστά από διαφορετικούς προμηθευτές. Στην πραγματικότητα, η ValDeal έπαιξε τον ρόλο του παρόχου ολοκληρωμένων υπηρεσιών που αντιστοιχούν στις ανάγκες των πελατών της. Ως εκ τούτου, οι φερόμενες προσαρμογές των «κοινωνικοπολιτιστικών διαφορών και οικονομικών επιπτώσεων» που επικρατούν στην ουγγρική αγορά δεν φαίνεται να είναι σχετικές με το ερώτημα κατά πόσον οι δραστηριότητες της ValDeal είναι επιλέξιμες ως έργα έρευνας και ανάπτυξης.

(89)

Το εφαρμοζόμενο μοντέλο είχε ως στόχο να δημιουργήσει και να ενθαρρύνει την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία εντός άλλων οντοτήτων και όχι εντός της ίδιας της ValDeal. Η προσαρμογή του μοντέλου ώστε να αντιστοιχεί στις απαιτήσεις μιας συγκεκριμένης αγοράς δεν είναι ειδικό χαρακτηριστικό της ValDeal, αλλά συνηθισμένη οικονομική συμπεριφορά από την πλευρά οποιουδήποτε οικονομικού παράγοντα επιθυμεί να εισέλθει σε μια αγορά. Το προαναφερθέν μοντέλο φαίνεται ότι είναι μια απλή και συνήθης προσαρμογή που έχει αναληφθεί από οποιονδήποτε οικονομικό παράγοντα ο οποίος στοχεύει να δραστηριοποιηθεί σε μια συγκεκριμένη αγορά. Η φερόμενη ως «ρεαλιστική εικόνα της αγοραίας αξίας των αποτελεσμάτων καινοτόμων σχεδίων, καθώς και η εμπορευσιμότητά τους», την οποία η ValDeal ήταν σε θέση να παρέχει στους δικαιούχους της, δεν ήταν από μόνη της διαφορετική από τις υπηρεσίες που παρέχονται από παρόμοιους παρόχους υπηρεσιών συμβούλων, και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί έρευνα και ανάπτυξη.

(90)

Ενώ θα μπορούσε να είναι αλήθεια ότι την εποχή χορήγησης της ενίσχυσης το ουγγρικό οικονομικό τοπίο ήταν κάπως διαφορετικό από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, αυτό το επιχείρημα δεν αρκεί για να ισχυριστεί κανείς ότι οι δραστηριότητες είχαν στοιχεία έρευνας και ανάπτυξης. Αν η ValDeal δραστηριοποιούνταν σε διαφορετική χώρα, θα έπρεπε να προσαρμόσει ούτως ή άλλως την πρόταση αξίας της, όπως κάθε οικονομικός παράγοντας. Από αυτήν την προοπτική, η ValDeal δεν ενήργησε με τρόπο διαφορετικό από οποιονδήποτε πάροχο υπηρεσιών ή αγαθών. Η μοναδικότητά της έγκειται στην ικανότητα να ενσωματώνει και να συντονίζει διάφορες υπηρεσίες τις οποίες αναζητούσαν οι δικαιούχοι ή, σε περίπτωση απουσίας του έργου, υπηρεσίες τις οποίες δεν θα είχαν αναθέσει διαφορετικά.

(91)

Παρά το γεγονός ότι η ValDeal αναφέρεται στο εγχειρίδιο Frascati, η φύση των δραστηριοτήτων της δεν ήταν εκείνη της έρευνας με στόχο τον προσδιορισμό ενός καινοτόμου προϊόντος, αλλά μια μορφή εξατομίκευσης ενός υφιστάμενου προϊόντος, σε συνδυασμό με συστηματική αναλυτική εργασία που διεξάγεται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της παροχής υπηρεσιών. Ειδικότερα, η ValDeal απέκτησε τεχνογνωσία από τρίτους και περιορίστηκε στην προσαρμογή της στην ουγγρική αγορά.

(92)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που προωθούν την καινοτομία από τους τελικούς χρήστες των υπηρεσιών της ValDeal, οι επίμαχες δραστηριότητες δεν θα μπορούσαν να είναι επιλέξιμες ως έργα έρευνας και ανάπτυξης κατά την έννοια του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 1996. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει κατά πόσον η κρατική ενίσχυση μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά στο πλαίσιο άλλων στόχων πολιτικής, σύμφωνα με το άρθρο 107 της ΣΛΕΕ.

(93)

Προκειμένου να προβεί σε μια τέτοια εκτίμηση, η Επιτροπή αναγνωρίζει τα επιχειρήματα που επικαλέστηκαν οι ουγγρικές αρχές, σύμφωνα με τα οποία η επίμαχη ενίσχυση πρέπει να αναλυθεί σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στο επίπεδο της ValDeal, η Επιτροπή θα αναλύσει την ενίσχυση που αποσκοπεί στην κάλυψη του κόστους των επενδύσεών της σε ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με την αγορά και τη χρήση (με την επιφύλαξη της προσαρμογής) του σχετικού προτύπου για την παροχή υπηρεσιών συμβουλών για την καινοτομία και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ΜΜΕ. Δεύτερον, στο επίπεδο των πελατών της ValDeal, η ανάλυση θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση που χορηγείται στις εταιρείες και τους ιδιώτες που επωφελήθηκαν από τις υπηρεσίες συμβουλών για την καινοτομία και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν από την ValDeal.

—   Συμβιβάσιμο στο πλαίσιο διαφορετικών μέσων

(94)

Οι δραστηριότητες που ασκούνται από την ValDeal πληρούν τις ουσιαστικές απαιτήσεις του άρθρου 4 (δηλαδή γενικές και ειδικές) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 (απαλλαγή κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων). Το άρθρο 4 του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες των περιφερειακών ενισχύσεων περιέχει τους εξής γενικούς και ειδικούς όρους όσον αφορά το συμβιβάσιμο των ενισχύσεων που χορηγούνται σε αρχικές επενδύσεις:

1)

Γενικοί όροι:

α)

«υποβολή αίτησης για ενίσχυση πριν από την έναρξη της δραστηριότητας»: η ValDeal κατέθεσε στις εθνικές αρχές την αίτησή της για ενίσχυση πριν από την έναρξη του επενδυτικού έργου·

β)

«οι ενισχύσεις χορηγούνται σε περιοχές που είναι επιλέξιμες για περιφερειακές ενισχύσεις»: η ενίσχυση χορηγήθηκε σε περιοχή επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις, καθώς η περιφέρεια της Κεντρικής Ουγγαρίας, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της ValDeal, κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης ήταν περιοχή επιλέξιμη για ενίσχυση σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ·

γ)

«η ένταση ενίσχυσης σε παρόν ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο που ισχύει για τις περιφερειακές ενισχύσεις κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης στην περιοχή στην οποία πραγματοποιείται η επένδυση. Αυτό μπορεί να αυξηθεί κατά 20 % για τις μικρές επιχειρήσεις»: το ανώτατο όριο ενίσχυσης ήταν 40 % στην περιφέρεια Κεντρικής Ουγγαρίας, το οποίο, μαζί με την αύξηση που επιτρέπεται για τις μικρές επιχειρήσεις, έφθασε σε ένταση ενίσχυσης 60 % για τη ValDeal. Το 2006 η ValDeal ήταν πολύ μικρή επιχείρηση. Από το 2007 είναι μικρή επιχείρηση. Οι ουγγρικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης η ValDeal ήταν μικρή ή μεσαία επιχείρηση. Όπως αποδεικνύεται παρακάτω (αιτιολογικές σκέψεις 96-97), η ένταση ενίσχυσης του έργου που υλοποιήθηκε από την ValDeal ήταν κάτω από το ανώτατο όριο που προβλέπεται στον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορίες περιφερειακών ενισχύσεων.

2)

Ειδικοί όροι:

α)

«η επένδυση πρέπει να διατηρηθεί στην περιφέρεια όπου χορηγείται η ενίσχυση για τουλάχιστον τρία έτη σε περίπτωση ΜΜΕ»: ένας αριθμός επιχειρήσεων έχουν επωφεληθεί από τα αποτελέσματα της επένδυσης· το ολοκληρωμένο ουγγρικό μοντέλο διαχείρισης της καινοτομίας είναι διαθέσιμο σε συνεχή βάση. Η ValDeal δεσμεύτηκε να παραμείνει σε λειτουργία μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2013.

β)

«για να είναι επιλέξιμα, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία πρέπει:

i)

η εκμετάλλευσή τους να γίνεται αποκλειστικά στις εγκαταστάσεις που λαμβάνουν την περιφερειακή ενίσχυση·

ii)

να θεωρούνται αποσβεστέα περιουσιακά στοιχεία·

iii)

να αποκτώνται από τρίτον με τους όρους που ισχύουν στην αγορά·

iv)

να περιλαμβάνονται στο ενεργητικό της επιχείρησης και να παραμένουν στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης που λαμβάνει την περιφερειακή ενίσχυση για μία περίοδο τουλάχιστον τριών ετών στην περίπτωση των ΜΜΕ».

Η τεχνογνωσία που αγοράστηκε από την ValDeal πληρούσε τα κριτήρια των άυλων περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται στον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορίες περιφερειακών ενισχύσεων. Η τεχνογνωσία αγοράστηκε από τρίτον και σε αγοραία τιμή. Επιπροσθέτως, η τεχνογνωσία που αγοράστηκε και οι κεφαλαιοποιημένες πειραματικές εξελίξεις χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά από την ValDeal και αποκλειστικά στις εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν για την υλοποίηση του επενδυτικού έργου.

γ)

«Στις περιπτώσεις που η ενίσχυση υπολογίζεται με βάση το κόστος των επενδύσεων σε υλικά και άυλα στοιχεία ή με βάση το κόστος απόκτησης σε περίπτωση εξαγοράς, η οικονομική συμμετοχή του δικαιούχου πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 25 % των επιλέξιμων δαπανών, είτε μέσω ιδίων πόρων είτε μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης, και με μορφή που δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης»: Οι υπολογισμοί που αφορούν την ένταση της ενίσχυσης επιβεβαιώνουν ότι ικανοποιείτο επίσης η απαίτηση για ιδίους πόρους.

(95)

Ειδικότερα, μετά την έναρξη της διαδικασίας, τα στοιχεία που αποκτήθηκαν επέτρεψαν στην Επιτροπή να προσδιορίσει και να υπολογίσει τις σχετικές επιλέξιμες δαπάνες και να εξακριβώσει κατά πόσον η ένταση της ενίσχυσης που χορηγήθηκε στην ValDeal υπερέβη τις εκχωρηθείσες εντάσεις ενισχύσεων.

(96)

-Πρώτον, η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ουγγαρία υπολόγισε εκ νέου το κόστος του έργου, με βάση τις διατάξεις του προαναφερθέντος κανονισμού (δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τις δαπάνες υλικών και άυλων επενδύσεων) και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε σε 823 320 683 HUF. Παρά το γεγονός ότι οι ουγγρικές αρχές υπέθεσαν ότι όλες οι ανωτέρω δαπάνες είναι επιλέξιμες, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι ορισμένες από αυτές τις δαπάνες, συγκεκριμένα εκείνες που αφορούν την «προσαρμογή της τεχνογνωσίας», είναι λειτουργικού χαρακτήρα και ως εκ τούτου δεν είναι επιλέξιμες. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έχει αφαιρέσει από τις συνολικές δαπάνες τις δαπάνες «προσαρμογής της τεχνογνωσίας» που αντιστοιχούν σε 531 300 170 HUF. Ως αποτέλεσμα αυτής της έκπτωσης, οι επιλέξιμες δαπάνες, όπως καθορίζονται από την Επιτροπή, ανέρχονται σε 292 020 513 HUF σε ονομαστική αξία, δηλαδή 267 015 826 HUF σε παρούσα αξία.

(97)

Δεύτερον, η Επιτροπή σημειώνει ότι η ενίσχυση προς όφελος της ValDeal ανήλθε σε 148 711 090 HUF σε ονομαστική αξία, δηλαδή 118 431 978 HUF σε παρούσα αξία. Ως αποτέλεσμα, η ένταση της ενίσχυσης που χορηγήθηκε απευθείας στην ValDeal αντιστοιχεί στο 44 % των επιλέξιμων δαπανών (σε παρούσα αξία), η οποία είναι σημαντικά χαμηλότερη από την ανώτατη ένταση ενίσχυσης που επιτρέπεται βάσει του προαναφερθέντος κανονισμού, δηλαδή 60 % (38).

(98)

Ως εκ τούτου, έχοντας υπόψη τα προαναφερθέντα επιχειρήματα, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση στο επίπεδο της ValDeal πληρούσε όλους τους όρους που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 της Επιτροπής.

6.2.2.   Ενίσχυση στους πελάτες της ValDeal

(99)

Η Επιτροπή σημειώνει ότι, σύμφωνα με την απόφαση επιχορήγησης των ουγγρικών αρχών, οι πελάτες της ValDeal επωφελήθηκαν από υπηρεσίες που μπορεί να θεωρηθούν συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία και οι οποίες παρασχέθηκαν δωρεάν από την ValDeal. Οι ουγγρικές αρχές εκτίμησαν την αξία της εν λόγω ενίσχυσης με βάση μια τιμή 15 000 HUF/ημέρα, η οποία αντικατοπτρίζει τις επικρατούσες συνθήκες τιμών στην αγορά της Ουγγαρίας, και, σε αυτή τη βάση, επεσήμαναν ότι η εν λόγω ενίσχυση ανήλθε σε 323 797 000 HUF.

(100)

Παρά το γεγονός ότι κατά τη στιγμή της επιχορήγησης η ενίσχυση για τέτοιου είδους υπηρεσίες δεν ρυθμιζόταν από το ισχύον πλαίσιο έρευνας και ανάπτυξης, αυτό το είδος ενίσχυσης, ωστόσο, καλυπτόταν από το νέο πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007, δηλαδή λίγες ημέρες μετά την ημερομηνία της επιχορήγησης (39).

(101)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή θα προβεί σε εκτίμηση του συμβιβάσιμου της ενίσχυσης απευθείας βάσει της Συνθήκης, λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά κριτήρια που καθορίζονται στο πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006.

Στόχος κοινού συμφέροντος

(103)

Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι, κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης, η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των προμηθευτών συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καινοτομία παρακώλυε την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών με ολοκληρωμένη μορφή και εμπόδιζε την ανάπτυξη της ζήτησης.

(104)

Επιπροσθέτως, το έργο στόχευε στην ανάπτυξη ορισμένων μεθόδων και εργαλείων για τη συλλογή, την αξιολόγηση και τη διαλογή έργων που δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα στην εργαλειοθήκη των υπηρεσιών καινοτομίας στην Ουγγαρία· Επομένως, το έργο που υλοποίησε η ValDeal συνέβαλε στην προώθηση μιας αγοράς για ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε έναν κατακερματισμένο κλάδο και στη βελτίωση των δυνατοτήτων των επιχειρήσεων να καινοτομούν σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση.

(105)

Επιπροσθέτως, το έργο προώθησε τη μεταφορά γνώσης στην Ουγγαρία, γεγονός που είναι σύμφωνο με την εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτομίας» του τρέχοντος προγράμματος «Ευρώπη 2020» της Επιτροπής (40).

(106)

Επιπλέον, αν και δεν είχε ακόμη συσταθεί στη νομοθεσία κατά τον χρόνο της επιχορήγησης, το είδος της ενίσχυσης από το οποίο επωφελήθηκαν οι πελάτες της ValDeal αντιστοιχούσε στην κατηγορία συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καινοτομία που αναγνωρίζεται και ρυθμίζεται ειδικά στο σημείο 5.6 του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007, δηλαδή λίγες ημέρες μετά την ημερομηνία της επίμαχης επιχορήγησης.

(107)

Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι η προώθηση της καινοτομίας αποτελεί μείζονα στόχο πολιτικής για την προώθηση της διατηρήσιμης ανάπτυξης εντός της ΕΕ, η επίμαχη ενίσχυση είχε σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση ενός στόχου κοινού ενδιαφέροντος.

Αποτυχία της αγοράς

(108)

Μετά την οικονομική μετάβαση τη δεκαετία του 1990, το δίκτυο δημόσιων ερευνητικών ιδρυμάτων της Ουγγαρίας διαταράχθηκε και ορισμένα ιδρύματα έκλεισαν. Επιπροσθέτως, κατά τη στιγμή της ιδιωτικοποίησης και αναδιάρθρωσης της ουγγρικής βιομηχανίας, μόνο οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούσαν να χρηματοδοτούν την απόκτηση σχετικών νέων γνώσεων από εσωτερικούς πόρους και να αξιοποιούν τα αποτελέσματα των προσπαθειών έρευνας και ανάπτυξής τους στην αγορά.

(109)

Μεταξύ των αιτιών για το χαμηλό επίπεδο καινοτομίας από τις εγχώριες επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ, οι ουγγρικές αρχές ανέφεραν «πολύ υψηλές δαπάνες καινοτομίας» και«έλλειψη ιδίων πόρων». Επιπροσθέτως, οι ουγγρικές αρχές παραπέμπουν επίσης σε μια ανεπαρκή σχέση εργασίας και συνεργασία μεταξύ των ιδιοκτητών καινοτόμων έργων και των επενδυτών στην Ουγγαρία. Το τελευταίο πρόβλημα αφορούσε κυρίως την ανεπαρκή χρηματοδότηση των τεχνολογιών πρώιμου σταδίου, αφού εκείνη την εποχή οι επενδυτές κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου στόχευαν κατά κύριο λόγο τις επιχειρήσεις μεσαίου και τελικού σταδίου με χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο 2000-2005 υπήρχε ένας ετήσιος μέσος όρος 35 μόνο επενδύσεων που στοχεύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις.

(110)

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προαναφερόμενοι περιορισμοί, τέθηκε σε εφαρμογή ένα Εθνικό Σύστημα Καινοτομίας (NIS). Αν και τα περισσότερα από τα συστατικά στοιχεία του συστήματος υπήρχαν και γενικά λειτουργούσαν καλά μεμονωμένα, η απόδοση του συστήματος στο σύνολό του ήταν κάθε άλλο παρά ικανοποιητική. Ορισμένα από τα συστατικά στοιχεία δεν λειτούργησαν σωστά και η συνεργασία μεταξύ τους ήταν μάλλον ανεπαρκής. Επειδή η συνολική απόδοση εξαρτάται από την ποιότητα των δεσμών και τη συνεργασία μεταξύ αυτών των συστατικών στοιχείων, το αποτέλεσμα του συστήματος ήταν κάθε άλλο παρά επαρκές.

(111)

Μία από τις λύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης της καινοτομίας στην Ουγγαρία φαίνεται ότι είναι η δημιουργία εκκολαπτηρίων επιχειρήσεων. Τα πρώτα εκκολαπτήρια δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και έως το 2009 η Ουγγαρία είχε περίπου 40 εκκολαπτήρια. Τα περισσότερα από αυτά χρηματοδοτούσαν τη δραστηριότητά τους από αμοιβές ενοικίασης γραφείων, υπηρεσίες γραφείου, υπηρεσίες διαχείρισης εγκαταστάσεων και υπηρεσίες πληροφορικής. Τα εκκολαπτήρια υποδέχονταν εταιρείες στις εγκαταστάσεις τους σε αντάλλαγμα για την εκμίσθωση χώρων γραφείου και οι εταιρείες επωφελούνταν από τις οικονομίες κλίμακας των εκκολαπτηρίων που τους επέτρεπαν να εξορθολογίζουν το σταθερό κόστος τους. Ωστόσο, τα υφιστάμενα εκκολαπτήρια δεν παρείχαν υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις στους τομείς των συμβούλων για τα ΔΠΙ, του διεθνούς εμπορίου, της διαχείρισης της καινοτομίας και των συμβουλευτικών υπηρεσιών τεχνολογίας. Η Ουγγαρία δεν είχε δίκτυο επιχειρηματικών αγγέλων (41), κεφάλαια εκκίνησης (42) ή εταιρείες κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου πρώιμου σταδίου που αναλαμβάνουν τον κίνδυνο της επένδυσης σε εταιρείες πρώιμου σταδίου. Τέλος, τα εκκολαπτήρια δεν παρείχαν υπηρεσίες για εταιρείες που σκόπευαν να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους ή/και να επεκταθούν διεθνώς (43).

(112)

Το 2006 υπήρχαν 14 εταιρείες που παρείχαν υπηρεσίες διαχείρισης της καινοτομίας στην Ουγγαρία. Οι υπηρεσίες που παρείχαν κάλυπταν τους ακόλουθους τομείς: διαλογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση των εφευρέσεων, προσδιορισμός καινοτόμων έργων, υπηρεσίες για την προσέλκυση χρηματοδότησης κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου, διαχείριση των επιχορηγήσεων, κατάρτιση επιχειρηματικών σχεδίων, υλοποίηση τεχνοβλαστών, αδειοδότηση και πνευματική ιδιοκτησία, παροχή διαχειριστικών συμβουλών, διαχείριση διαδικασιών και έργων, διαμεσολάβηση μεταξύ επιχειρηματικών εταίρων, κατάρτιση και εκπαίδευση, οργάνωση δικτύων καινοτομίας, παροχή χώρων γραφείων και εκτέλεση έρευνας και μελετών.

(113)

Ενώ καθένας από τους ανταγωνιστές της ValDeal ήταν ενεργός σε τουλάχιστον μία από τις προαναφερόμενες δραστηριότητες, το έργο της ValDeal είχε ως στόχο την κάλυψη όλων αυτών σε ολοκληρωμένη μορφή. Επομένως, φαίνεται ότι οι προσπάθειες και οι δαπάνες που συνδέονται με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μοντέλου παροχής υπηρεσιών ήταν πολύ υψηλές αφού, λόγω έλλειψης αποτελεσματικού συντονισμού μεταξύ των υφιστάμενων παραγόντων, το μοντέλο δεν ήταν σε θέση να καλύψει το κενό στην αγορά. Για παράδειγμα, προκειμένου να καλύψει όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται σε ολοκληρωμένη βάση από την ValDeal, μια επιχείρηση έπρεπε να κερδίσει τουλάχιστον τέσσερις από τους ανταγωνιστές της ValDeal ως εταίρους.

(114)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι, λόγω ενός προβλήματος συντονισμού, δεν υπήρχε καμία εταιρεία ή ίδρυμα γεφύρωσης στην Ουγγαρία που θα μπορούσε να αξιολογήσει συστηματικά το εμπορικό δυναμικό των καινοτόμων προϊόντων ή/και τεχνολογιών μέσω μιας υπηρεσίας τύπου ενιαίας εξυπηρέτησης. Φαίνεται, επομένως, ότι υπήρχε σοβαρό πρόβλημα συντονισμού στην αγορά των υπηρεσιών διαχείρισης της καινοτομίας στην Ουγγαρία.

(115)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επίμαχη ενίσχυση ήταν απαραίτητη εφόσον, κατά τον χρόνο της επιχορήγησης, προέκυψε αποτυχία της αγοράς με τη μορφή προβλήματος συντονισμού που επηρεάζει τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση για τις ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία στην Ουγγαρία.

Καταλληλότητα της ενίσχυσης

(116)

Οι ουγγρικές αρχές προσπάθησαν να ξεπεράσουν τους περιορισμούς που εμποδίζουν τις ουγγρικές νεοσύστατες εταιρείες να έχουν πρόσβαση σε ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία, μέσω της δημιουργίας του Εθνικού Συστήματος Καινοτομίας (NIS). Παρά το γεγονός ότι το σύστημα αναμενόταν να βελτιώσει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών γενικότερα, η ρυθμιστική προσέγγιση δεν οδήγησε στο αναμενόμενο αποτέλεσμα (βλέπε αιτιολογική σκέψη 110). Ως εκ τούτου, η ενίσχυση που χορηγήθηκε στους πελάτες της ValDeal με τη μορφή δωρεάν ολοκληρωμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών θα μπορούσε να θεωρηθεί κατάλληλο μέσο για την αντιμετώπιση της προαναφερθείσας αποτυχίας της αγοράς. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η διαδικασία επιλογής των τελικών δικαιούχων που εφαρμόστηκε από την ValDeal διασφάλιζε ότι θα επιλέγονταν οι πιο άξιες και πολλά υποσχόμενες εταιρείες.

Δημιουργία κινήτρων

(117)

Πρώτον, το έργο που υλοποίησε η ValDeal υποστηρίχθηκε τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τους πόρους της ValDeal, όπου η τελευταία συμμετέχει με 528 626 021 HUF.

(118)

Δεύτερον, η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι η ValDeal δεν έκανε κατάχρηση της ενίσχυσης, καθώς άσκησε τις ίδιες δραστηριότητες με εκείνες που περιγράφονται στον φάκελο πρόσκλησης υποβολής προσφοράς της.

(119)

Τα αποδεικτικά στοιχεία που παρασχέθηκαν από τις ουγγρικές αρχές δείχνουν ότι, χωρίς την ενίσχυση, η ValDeal δεν μπορούσε να παρέχει δωρεάν υπηρεσίες καινοτομίας βάσει ενός ολοκληρωμένου μοντέλου και να τονώσει τη ζήτηση για τέτοιου είδους υπηρεσίες, διότι ο κατακερματισμός της ουγγρικής αγοράς εμπόδιζε την ανάπτυξη της πλευράς της ζήτησης και δεν επέτρεπε τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συμμετοχή των δημόσιων πόρων στο έργο αποσκοπούσε να αλλάξει τη συμπεριφορά της ValDeal, καθώς και τη συμπεριφορά των πελατών της.

Αναλογικότητα και αντίκτυπος στον ανταγωνισμό

(120)

Το έργο επέτρεψε στην ValDeal να εφαρμόσει ένα πιο αποτελεσματικό μοντέλο που ενσωματώνει διάφορα συστατικά στοιχεία των υπηρεσιών διαχείρισης της καινοτομίας και να βοηθήσει τους πελάτες της ValDeal να βελτιώσουν τις εμπορικές και διαχειριστικές τους ικανότητες.

(121)

Οι ουγγρικές αρχές υπέβαλαν αποδεικτικά στοιχεία που δείχνουν ότι σε καμία περίπτωση το ποσό της ενίσχυσης που αντιστοιχεί στις υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν από τη ValDeal δεν υπερέβη τα 200 000 ευρώ. Έχουν εξακριβώσει και επιβεβαιώσει ότι τηρήθηκαν οι κανόνες σώρευσης σε επίπεδο εταιρείας.

(122)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι το πλεονέκτημα για τους πελάτες της ValDeal που έλαβαν ενίσχυση αντιστοιχεί στα μέγιστα ποσά ενισχύσεων που ισχύουν για συμβουλευτικές υπηρεσίες για την καινοτομία βάσει του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007, δηλαδή μόλις 10 ημέρες μετά την έναρξη του έργου. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από την εκτίμηση της προαναφερθείσας ενίσχυσης απευθείας βάσει της Συνθήκης προκύπτει ότι τα ποσά της ενίσχυσης που χορηγήθηκαν στους πελάτες της ValDeal ήταν αναλογικά υπό το πρίσμα των κριτηρίων που καθόρισε η Επιτροπή στο πλαίσιο έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006.

(123)

Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι, κατά τη στιγμή της υλοποίησης του έργου, οι ανταγωνιστές της ValDeal προσέφεραν μόνο συγκεκριμένα συστατικά στοιχεία των συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καινοτομία οι οποίες υποστηρίζονται στο πλαίσιο του μέτρου. Ο κατακερματισμός της πλευράς της προσφοράς και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των παραγόντων σημαίνουν ότι η ValDeal παρείχε τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες της σε μια αγορά όπου κανένας άλλος ανταγωνιστής δεν μπορούσε να παρέχει πλήρως ανταλλάξιμες υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, το έργο που υλοποιείται από την ValDeal είχε μόνο περιορισμένο αντίκτυπο στον ανταγωνισμό.

7.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(124)

Βάσει των ανωτέρω, η ενίσχυση στην ValDeal είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 και η ενίσχυση στους πελάτες της ValDeal είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά στο πλαίσιο του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η κρατική ενίσχυση την οποία χορήγησε η Ουγγαρία στην ValDeal Innovációs Szolgáltató Zártkörűen Működő Részvénytársaság και στους πελάτες της κατά την περίοδο της υλοποίησης του έργου που λαμβάνει την ενίσχυση «Η χρήση και η εφαρμογή του Ταμείου έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας», είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ουγγαρία.

Βρυξέλλες, 26 Μαΐου 2014.

Για την Επιτροπή

Joaquín ALMUNIA

Αντιπρόεδρος


(1)  ΕΕ C 40 της 12.2.2013, σ. 53.

(2)  Απόφαση της Επιτροπής C(2004) 3568/2 της 20ής Σεπτεμβρίου 2004, «Μέτρα που θα θεωρούνται ως υφιστάμενη ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 88 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ — Δημοκρατία της Ουγγαρίας».

(3)  Η Ουγγαρία ενημερώθηκε για την επιλογή των τριών επιχειρήσεων για σε βάθος ανάλυση, συμπεριλαμβανομένης της ValDeal, με επιστολή της 12ης Ιουνίου 2009.

(4)  Η Επιτροπή ενημέρωσε τις ουγγρικές αρχές για τη διακοπή της έρευνας για τον ενδιαφερόμενο δικαιούχο, με επιστολή της 19ης Δεκεμβρίου 2011.

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 70/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΕΕ L 10 της 13.1.2001, σ. 33).

(6)  Άρθρα 9 και 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1589 του Συμβουλίου περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του άρθρου 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 140 της 30.4.2004, σ. 1).

(7)  ΕΕ C 40 της 12.2.2013, σ. 53.

(8)  Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κέντρων Επιχειρήσεων και Καινοτομίας είναι μια ευρωπαϊκή επιχειρηματική ένωση της οποίας η ValDeal είναι μέλος.

(9)  Κατά τη στιγμή της έκδοσης της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή χρησιμοποίησε την ισοτιμία των 253,13 HUF/ευρώ της 19ης Δεκεμβρίου 2006.

(10)  Οι ουγγρικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν διαρθρωτικά ταμεία για το καθεστώς ενισχύσεων.

(11)  Σύμφωνα με τις ουγγρικές αρχές, η ValDeal ήταν πολύ μικρή επιχείρηση το 2006, δηλαδή το έτος ίδρυσης, και μικρή επιχείρηση το 2007 (υποβολή της Ουγγαρίας της 12ης Μαρτίου 2012).

(12)  Η αρχική σύμβαση επιχορήγησης είχε προβλέψει μια μη επιστρεπτέα επιχορήγηση ύψους 550 εκατ. HUF (περίπου 2,17 εκατ. ευρώ) για τις αρχικά προγραμματισμένες συνολικές δαπάνες του έργου ύψους 1 169 467 000 HUF (περίπου 4,62 εκατ. ευρώ). Υπάρχει επομένως διαφορά 168 332 889 HUF μεταξύ των προγραμματισμένων συνολικών δαπανών του έργου και των πραγματικών συνολικών δαπανών του έργου.

(13)  Η αρχική περίοδος υλοποίησης που είχε προγραμματιστεί στη σύμβαση επιχορήγησης ήταν από την 1η Δεκεμβρίου 2006 έως τις 31 Ιανουαρίου 2009. Ωστόσο, η σύμβαση επιχορήγησης τροποποιήθηκε αρκετές φορές, προκειμένου να παραταθεί η περίοδος υλοποίησης μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2010.

(14)  Υποβολή της Ουγγαρίας, της 4ης Ιουλίου 2012, «Ιστορικό — Πρόγραμμα διαχείρισης της καινοτομίας της ValDeal», σ. 1.

(15)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 24ης Φεβρουαρίου 2011, «Ανάπτυξη του ουγγρικού μοντέλου ολοκληρωμένης διαχείρισης της καινοτομίας — Τελική Έκθεση», σ. 8.

(16)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 24ης Φεβρουαρίου 2011, «Ανάπτυξη του ουγγρικού μοντέλου ολοκληρωμένης διαχείρισης της καινοτομίας — Τελική Έκθεση», σ. 19.

(17)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 24ης Φεβρουαρίου 2011, «Ανάπτυξη του ουγγρικού μοντέλου ολοκληρωμένης διαχείρισης της καινοτομίας — Τελική Έκθεση», σ. 3.

(18)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 24ης Φεβρουαρίου 2011, «Ανάπτυξη του ουγγρικού μοντέλου ολοκληρωμένης διαχείρισης της καινοτομίας — Τελική Έκθεση», σ. 20-21.

(19)  Υποβολή της Ουγγαρίας, της 4ης Ιουλίου 2012, ενότητα για «Απαντήσεις στα ερωτήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — Έργο της ValDeal», σ. 2.

(20)  Η εθελοντική καταγραφή των έργων διέπεται από τον κανονισμό αριθ. 26/2010, της 28ης Δεκεμβρίου 2010 του Υπουργού Δημόσιας Διοίκησης και Δικαιοσύνης της Ουγγαρίας.

(21)  http://www.sztnh.gov.hu/kerdesek/gyik/onkentes.html

(22)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 19ης Οκτωβρίου 2011, σ. 17-18, και υποβολή της 12ης Σεπτεμβρίου 2012.

(23)  http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-programme/doc78_en.htm

(24)  http://ec.europa.eu/cip

(25)  Υποβολή της Ουγγαρίας, της 4ης Ιουλίου 2012, ενότητα για «Ιστορικό — Πρόγραμμα διαχείρισης της καινοτομίας της ValDeal», σ. 2.

(26)  Άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 207/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 78 της 24.3.2009, σ. 1).

(27)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1628/2006 της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2006, για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις εθνικές επενδυτικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (ΕΕ L 302 της 1.11.2006, σ. 29).

(28)  Για την περίοδο από την 1η Μαΐου 2004 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006, βλέπε επιστολή, της 7ης Ιουλίου 2004, της Επιτροπής στην Ουγγαρία, η οποία αναγνωρίζει τον ουγγρικό χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων ως υφιστάμενες ενισχύσεις: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/regional_aid/2004/hungary_en.pdf και τον συνημμένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την εν λόγω περίοδο: http://ec.europa.eu/competition/state_aid/regional_aid/2004/hungary.gif Για την περίοδο 2007-2013, βλέπε κρατική ενίσχυση N 487/06 — Ουγγαρία — Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων 2007-2013 C(2006) 4009 final, της 13ης Σεπτεμβρίου 2006 (ΕΕ C 256 της 24.10.2006, σ. 7).

(29)  Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες περιφερειακών ενισχύσεων.

(30)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 12ης Μαρτίου 2012.

(31)  Υποβολή της Ουγγαρίας της 13ης Μαρτίου 2013.

(32)  Εγχειρίδιο Frascati: Proposed Standard Practice for Surveys on Research and Experimental Development ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ FRASCATI 2002, ISBN 92-64-19903-9, © ΟΟΣΑ 2002. Τα ακόλουθα συγκαταλέγονται στα κριτήρια που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της παρουσίας έρευνας και ανάπτυξης σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών:

1)

«σύνδεσμοι με δημόσια ερευνητικά εργαστήρια»: αυτό το κριτήριο μπορεί να εκπληρωθεί με συνεργασία της ValDeal με το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Οικονομικών της Βουδαπέστης και το Πανεπιστήμιο Corvinus της Βουδαπέστης·

2)

«συμμετοχή προσωπικού με διδακτορικό δίπλωμα ή διδακτοριών φοιτητών»: αυτό το κριτήριο μπορεί να εκπληρωθεί με τη συμμετοχή πολλών μελών του προσωπικού με διδακτορικό δίπλωμα στην υλοποίηση του έργου·

3)

«δημοσίευση των αποτελεσμάτων ερευνών σε επιστημονικά περιοδικά, διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων ή συμμετοχή σε επιστημονικές εξετάσεις»: αυτό το κριτήριο μπορεί να εκπληρωθεί από τις 20 έως 30 διαλέξεις που πραγματοποίησε η ValDeal στο θέμα του έργου σε διάφορα συνέδρια·

4)

«κατασκευή πρωτοτύπων ή πιλοτικών μονάδων […]»: Η εκπλήρωση αυτού του κριτηρίου μπορεί να υποστηρίζεται από το γεγονός ότι μεταξύ των ετών 2007 και 2010 η ValDeal ανέπτυξε με συνέπεια και δοκίμασε το μοντέλο σε περισσότερα από 500 έργα.

(33)  Η αγοραία τιμή για τις υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν από τη ValDeal υπολογίστηκε με αμοιβή 15 000 HUF/ώρα (περίπου 60 ευρώ/ώρα).

(34)  Η υπόθεση των ουγγρικών αρχών ήταν ότι όλες οι δαπάνες του έργου ήταν επιλέξιμες.

(35)  Η αρχική υποβολή περιλάμβανε και άλλα στοιχεία στο ποσό των 18 507 567 HUF τα οποία, παρόλο που δεν σχετίζονται άμεσα με το έργο, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πειραματική ανάπτυξη.

(36)  Υποβολή του ευρωπαϊκού δικτύου κέντρων επιχειρήσεων και καινοτομίας της 14ης Μαρτίου 2013.

(37)  Επίσημη Εφημερίδα C 45 της 17.2.1996, σ. 5-16 (παράρτημα I):

Βασική έρευνα […] είναι μια δραστηριότητα για τη διεύρυνση των επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων που δεν συνδέονται με βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς.

Βιομηχανική έρευνα […] είναι μια σχεδιασμένη έρευνα ή κριτική διερεύνηση που αποσκοπεί στην απόκτηση νέων γνώσεων με στόχο οι γνώσεις αυτές να είναι χρήσιμες για την οριστική διαμόρφωση νέων προϊόντων, μεθόδων ή υπηρεσιών ή να συνεπάγονται σημαντική βελτίωση των υφισταμένων προϊόντων, μεθόδων ή υπηρεσιών.

Δραστηριότητα ανάπτυξης σε προανταγωνιστικό στάδιο […] είναι η συγκεκριμενοποίηση των αποτελεσμάτων της βιομηχανικής έρευνας σε ένα σχέδιο, πρόγραμμα ή σχεδιασμό για νέα προϊόντα, νέες μεθόδους παραγωγής ή νέες υπηρεσίες, τροποποιημένες ή βελτιωμένες, που προορίζονται για πώληση ή για χρήση, περιλαμβανομένης της δημιουργίας ενός πρώτου πρωτοτύπου που δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την εννοιολογική διατύπωση και τον σχεδιασμό άλλων προϊόντων, μεθόδων ή υπηρεσιών καθώς και προγράμματα αρχικής επίδειξης ή πρότυπων πειραματικών προγραμμάτων, υπό τον όρο ότι αυτά τα προγράμματα δεν θα μπορούν να μετατρέπονται ή να χρησιμοποιούνται για βιομηχανικές εφαρμογές ή για εμπορική εκμετάλλευση. Δεν περιλαμβάνει τις συνήθεις τροποποιήσεις ή τις τροποποιήσεις που γίνονται κατά καιρούς σε προϊόντα, στάδια παραγωγής, μεθόδους κατασκευής, υπάρχουσες υπηρεσίες και άλλες τρέχουσες ενέργειες, ακόμη και αν αυτές οι τροποποιήσεις μπορεί να παρουσιάζουν βελτιώσεις.

(38)  Τα επιχειρήματα που υποβλήθηκαν από τις ουγγρικές αρχές σχετικά με τη συμμόρφωση του έργου της ValDeal με τουςόρους συμβατότητας του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 δεν τεκμηριώθηκαν επαρκώς, ώστε να μπορέσει η Επιτροπή να προβεί σε εις βάθος αξιολόγηση.

(39)  Η ενότητα 5.6 του πλαισίου έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του 2006 αναφέρει: «Η ενίσχυση για συμβουλευτικές υπηρεσίες καινοτομίας και υπηρεσίες στήριξης καινοτομίας συμβιβάζονται με την κοινή αγορά κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), της συνθήκης ΕΚ, μόνο εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1)

ο δικαιούχος είναι ΜΜΕ·

2)

η ενίσχυση δεν υπερβαίνει το ανώτατο ποσό των 200 000 ευρώ ανά δικαιούχο και ανά τριετία·

3)

ο πάροχος υπηρεσιών διαθέτει εθνική ή ευρωπαϊκή πιστοποίηση. Αν ο πάροχος υπηρεσιών δεν διαθέτει εθνική ή ευρωπαϊκή πιστοποίηση, η ενίσχυση δεν μπορεί να καλύπτει πάνω από το 75 % των επιλέξιμων δαπανών·

4)

ο δικαιούχος πρέπει να χρησιμοποιήσει την κρατική ενίσχυση για να αγοράσει τις υπηρεσίες σε τιμές της αγοράς (ή αν ο πάροχος των υπηρεσιών είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, σε τιμές που να αντικατοπτρίζουν πλήρως το κόστος συν ένα λογικό περιθώριο)».

(40)  http://ec.europa.eu/prelex/detail_dossier_real.cfm?CL=el&DosId=199719

(41)  Κατευθυντήριες γραμμές για τα επισφαλή κεφάλαια 2006/C-194/02: «Επιχειρηματικοί άγγελοι»: Εύποροι ιδιώτες που επενδύουν απευθείας σε νέες και αναπτυσσόμενες μη εισηγμένες επιχειρήσεις (προλειτουργική χρηματοδότηση) και τους παρέχουν συμβουλές συνήθως έναντι συμμετοχής στο κεφάλαιό τους. Μπορεί ωστόσο να τους χορηγήσουν άλλου είδους μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση.

(42)  Κατευθυντήριες γραμμές για τα επισφαλή κεφάλαια 2006/C-194/02: «Προλειτουργικά κεφάλαια»: Μέσα χρηματοδότησης της μελέτης, της αξιολόγησης και της ανάπτυξης μιας αρχικής ιδέας, πριν από τη φάση εκκίνησης.

(43)  Πηγές: Bundik, 2008.