ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 510/2006 του Συμβουλίου, της 20ής Μαρτίου 2006, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων (1)
«ROBIOLA DI ROCCAVERANO»
Αριθ. ΕΚ: IT-PDO-0317-01185 — 11.12.2013
ΠΓΕ () ΠΟΠ (X)
1. Ονομασία
«Robiola di Roccaverano»
2. Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα
Ιταλία
3. Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου
3.1. Τύπος προϊόντος
Κλάση 1.3 — Τυριά
3.2. Περιγραφή του προϊόντος για το οποίο ισχύει η ονομασία υπό 1
Το προϊόν «Robiola di Roccaverano» ΠΟΠ παράγεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Πρόκειται για τυρί από νωπό γαλακτικό τυρόπηγμα που υποβάλλεται σε ωρίμαση ή τελειοποίηση.
Το τυρί «Robiola di Roccaverano» ΠΟΠ έχει κυλινδρικό σχήμα με επίπεδες πλευρές ελαφρώς ανασηκωμένες και με ελαφρώς κυρτή ράχη. Η διάμετρος των πλευρών κυμαίνεται από 10 έως 14 cm και το ύψος της ράχης από 2,5 έως 4 cm. Το βάρος του κεφαλιού ποικίλλει από 250 έως 400 γραμμάρια. Οι παράμετροι αυτές ισχύουν για το προϊόν κατά τη λήξη της ελάχιστης περιόδου ωρίμασης.
Οι παράμετροι αναφοράς του «Robiola di Roccaverano», που αφορούν την περιεκτικότητά του σε λιπαρές ουσίες, ουσίες πρωτεϊνικής σύστασης και τέφρα κατά την τρίτη ημέρα ωρίμασης, είναι οι ακόλουθες:
|
|
λιπαρές ουσίες: τουλάχιστον 40 % επί ξηράς ουσίας· |
|
|
ουσίες πρωτεϊνικής σύστασης: τουλάχιστον 34 % επί ξηράς ουσίας· |
|
|
τέφρα: τουλάχιστον 3 % επί ξηράς ουσίας. |
Βάσει των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του τυριού «Robiola di Roccaverano», που διαφέρουν ανάλογα με τον βαθμό ωρίμασης, διακρίνονται:
|
|
το νωπό προϊόν, μεταξύ της τέταρτης και της δέκατης ημέρας ωρίμασης: κρούστα: μπορεί να καλύπτεται ή όχι από λεπτό φυσικό στρώμα ευρωτομυκήτων· εξωτερική όψη: γαλακτόχρωμη ή αχυροκίτρινου χρώματος· μάζα: γαλακτόχρωμη· υφή: κρεμώδης, μαλακή· γεύση και άρωμα: λεπτά, γλυκά και/ή ελαφρώς όξινα· |
|
|
και το ωριμασμένο προϊόν, από την ενδέκατη ημέρα ωρίμασης: κρούστα: καλύπτεται από φυσικό στρώμα ευρωτομυκήτων· εξωτερική όψη: χρώμα υπόλευκο, αχυροκίτρινο ή ελαφρώς ερυθρωπό· μάζα: γαλακτόχρωμη· υφή: μαλακή, ελαφρώς συμπαγής με την πρόοδο της ωρίμασης, μπορεί να είναι κρεμώδης στο εύγευστο τμήμα κάτω από την κρούστα. |
Το τυρί «Robiola di Roccaverano» έχει πλούσια αρώματα και γεύσεις που μπορούν να γίνουν και πικάντικα αναλόγως της ωρίμασης.
3.3. Πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)
Για την παραγωγή του «Robiola di Roccaverano» πρέπει να χρησιμοποιείται πλήρες ανεπεξέργαστο γάλα από κατσίκες των φυλών Roccaverano και Camosciata Alpina ή των διασταυρώσεών τους, προβατίνες της φυλής Pecora delle Langhe και αγελάδες των φυλών Piemontese και Bruna Alpina ή των διασταυρώσεών τους, που προέρχονται αποκλειστικά από την περιοχή παραγωγής, στις ακόλουθες αναλογίες: πλήρες ανεπεξέργαστο κατσικίσιο γάλα, αμιγές ή ανάμεικτο —σε αναλογία που ποικίλλει αλλά ανέρχεται σε 50 % τουλάχιστον— με πλήρες ανεπεξέργαστο αγελαδινό και/ή πρόβειο γάλα σε μέγιστη αναλογία 50 %, προερχόμενο από διαδοχικά αρμέγματα εκτελούμενα σε χρονικό διάστημα 24 έως 48 ωρών.
3.4. Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης)
Η διατροφή των αιγοπροβάτων στηρίζεται στη βόσκηση των ζώων κατά τη χρονική περίοδο από 1ης Μαρτίου έως 30ής Νοεμβρίου και στη χρήση νωπών και/ή ξηρών χορτονομών, καθώς και κόκκων σιτηρών, δημητριακών, ψυχανθών, ελαιούχων φυτών και παραγώγων τους. Τα αγροτεμάχια λειμώνων, πεδινών βοσκότοπων και δάσους πρέπει να είναι εγγεγραμμένα σε κατάλογο τον οποίο τηρεί ο οργανισμός ελέγχου. Η διατροφή των αγελάδων στηρίζεται στη βόσκηση και στη χρήση νωπών και/ή ξηρών χορτονομών, καθώς και κόκκων σιτηρών, ψυχανθών, ελαιούχων φυτών και παραγώγων τους.
Η τροφή όλων των ζώων πρέπει να προέρχεται από την περιοχή παραγωγής σε ποσοστό άνω του 80 %. Απαγορεύεται η χορήγηση ενσιρωμένων χορτονομών και αραβοσίτου. Η τροφή των ζώων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να περιέχει γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Δεν επιτρέπεται η χρήση γάλακτος που προέρχεται από βιομηχανική κτηνοτροφία.
3.5. Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής
Οι εκμεταλλεύσεις που παράγουν το γάλα για την παρασκευή του «Robiola di Roccaverano» πρέπει να βρίσκονται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.
Το ίδιο ισχύει για την παραγωγή και τη μεταποίηση του γάλακτος, καθώς και για την ωρίμαση του τυριού.
3.6. Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ.
Οι εργασίες συσκευασίας πρέπει να εκτελούνται στην περιοχή παραγωγής, καθώς το τυρί έχει νωπή και μαλακή μάζα και η έλλειψη κρούστας ενέχει για το τυρί κινδύνους αφυδάτωσης, οξείδωσης αλλά και αλλοίωσης των λιπαρών συστατικών του. Επιπλέον, δεν υπάρχει δυνατότητα ανεξίτηλης σήμανσης του τυριού κατά την παραγωγή, καθώς δεν έχει σχηματιστεί ακόμη η κρούστα.
3.7. Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση
Κατά τη διάθεση στην κατανάλωση, η συσκευασία του τυριού πρέπει να είναι σφραγισμένη με αυτοκόλλητο δίσκο που φέρει τον λογότυπο της ονομασίας, ο οποίος αποτελείται από ένα σχηματοποιημένο «R». Στο γραφικό σύμβολο που αποτελείται από το κεφαλαίο σχηματοποιημένο γράμμα «R» σε καφέ χρώμα είναι σχεδιασμένος ένας πύργος με τις πολεμίστρες του, εμπνευσμένος από τον ιστορικό πύργο της κοινότητας Roccaverano. Ο βρόχος του γράμματος «R» παριστάνει ένα κεφάλι «Robiola di Roccaverano», ενώ στο σκέλος που βρίσκεται από κάτω εμφαίνεται διακοσμητικό σχέδιο σε χρώμα πράσινο και κιτρινοπράσινο που θυμίζει τους λειμώνες και τις τυπικές ελικοειδείς καμπύλες των λόφων της Langa. Το σύνολο είναι εγγεγραμμένο σε κυκλική στεφάνη βαθυπράσινου χρώματος, η οποία φέρει την ένδειξη «ROBIOLA DI ROCCAVERANO» με λευκούς κεφαλαίους χαρακτήρες και, στο κατώτερο κεντρικό σημείο της, σχηματοποιημένο άνθος λευκού χρώματος. Όλος ο λογότυπος είναι εκτυπωμένος σε λευκό φόντο. Στη βάση του λογοτύπου της ονομασίας αναγράφονται ο αναγνωριστικός κωδικός της επιχείρησης παραγωγής και ο αύξων αριθμός της ετικέτας: σε φόντο χρώματος ώχρας, για το Robiola di Roccaverano που παράγεται μόνο από κατσικίσιο γάλα, και σε λευκό φόντο, για εκείνο που παράγεται από ανάμεικτο γάλα. Είναι ωστόσο υποχρεωτικό να αναγράφονται στην ετικέτα οι διάφορες εκατοστιαίες αναλογίες γάλακτος που χρησιμοποιούνται. Κάθε κεφάλι τυριού διατίθεται στο εμπόριο ακέραιο, συσκευασμένο και εφοδιασμένο με ταινία ασφαλείας.
4. Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής
Η γεωγραφική περιοχή καλύπτει το διοικητικό έδαφος των ακόλουθων κοινοτήτων: επαρχία Asti: Bubbio, Cessole, Loazzolo, Mombaldone, Monastero Bormida, Olmo Gentile, Roccaverano, San Giorgio Scarampi, Serole και Vesime· επαρχία Alessandria: Castelletto d'Erro, Denice, Malvicino, Merana, Montechiaro d'Acqui, Pareto, Ponti, Spigno Monferrato και το έδαφος της κοινότητας Cartosio που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του χειμάρρου Erro.
5. Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή
5.1. Ιδιαιτερότητα της γεωγραφικής περιοχής
Το έδαφος είναι αργιλώδες με μαργώδες υπέδαφος και, σε ορισμένες περιοχές, οι καθιζήσεις έχουν δημιουργήσει εδάφη κορηματικού τύπου, με αργιλώδες στρώμα μεγάλου βάθους που χαρακτηρίζεται από μεγάλη ικανότητα συγκράτησης των υδάτων και πολύ υψηλό δείκτη γονιμότητας. Το κλίμα είναι τυπικό ηπειρωτικό, χαρακτηριζόμενο από δριμύ ψύχος, άφθονες χιονοπτώσεις, συχνές εναλλαγές παγετού και τήξης του πάγου τον χειμώνα και από υψηλές θερινές θερμοκρασίες οι οποίες εμφανίζονται απότομα στα τέλη Ιουνίου. Οι βροχοπτώσεις παρουσιάζουν περιορισμένες διακυμάνσεις και το μέσο ετήσιο βροχομετρικό ύψος είναι 300 mm με πολύ χαμηλές ακραίες τιμές την εαρινή και θερινή περίοδο, με αποτέλεσμα ορισμένα έτη να χαρακτηρίζονται από έντονη ξηρασία. Χάρη σε αυτό το εδαφοκλιματικό περιβάλλον παράγεται μια τυπική μάζα χορτονομής που λαμβάνεται από λειμώνες και πεδινούς βοσκοτόπους. Πρόκειται για λειμώνες με ποικίλα φυτά όπου επικρατούν τα αγρωστώδη (περίπου 75 %) και τα ψυχανθή (περίπου 25 %), στα οποία προστίθενται πολυάριθμα αρωματικά φυτά και βότανα. Τα κυριότερα αγρωστώδη είναι: η αίρα (Lolium spp.), η δακτυλίδα η στρογγυλόμορφη (Dactylis glomerata), η φεστούκα (Festuca spp.), η πόα (Poa spp.), το ανθόξανθο κ.λπ. Τα κυριότερα ψυχανθή είναι: το τριφύλλι το ορεινό (Trifolium montanum), ο λωτός (Lotus corniculatus), η αχίλλεια (Achillea spp.) κ.λπ. Μεταξύ των αρωματικών φυτών, εκτός από το ανθόξανθο υπάρχει επίσης σειρά σκιαδανθών, όπως το αγριοκαρότο (Daucus carota carota), το κίρσιο (Cirsium arvense), η φασκομηλιά (Salvia officinalis), η λεβάντα (Lavandula latifolia), πολλά είδη θυμαριού (Thymus spp.), ο απήγανος (Ruta graveolens), το κυνόροδο (Rosa canina canina) κ.λπ. Από αυτή τη μάζα χορτονομής, στην οποία οι θρεπτικές ουσίες βρίσκονται σε φυσική ισορροπία όσον αφορά την αναλογία υδατανθράκων-πρωτεϊνών-βιταμινών, προκύπτει τροφή υψηλής ποιότητας για την εκτροφή αιγοπροβάτων, καθώς επίσης και βοοειδών. Τα αιγοπρόβατα βόσκουν επίσης στα δάση τα οποία, όχι μόνον αποτελούν παράγοντα προστασίας του εδάφους, αλλά προστατεύουν και τα ζώα από τον καύσωνα κατά τη θερινή περίοδο.
5.2. Ιδιοτυπία του προϊόντος
Τυρί μικρού μεγέθους με μαλακή μάζα, χωρίς κρούστα. Το προϊόν διακρίνεται από τη λευκή, χωρίς ανοίγματα μάζα του. Η υφή του ποικίλλει από βελούδινη και ζυμώδη έως συμπαγή και συνεκτική, που λιώνει στο στόμα αφήνοντας ευχάριστη γεύση και μια επίγευση πράσινου χόρτου και βοτάνων έως μια γεύση πιο έντονη και πικάντικη που θυμίζει καβουρντισμένο φουντούκι και κατσικίσια οσμή.
5.3. Αιτιώδης σχέση που συνδέει τη γεωγραφική περιοχή με την ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά του προϊόντος (για τις ΠΟΠ) ή με μια συγκεκριμένη ιδιότητα, τη φήμη ή άλλα χαρακτηριστικά του προϊόντος (για τις ΠΓΕ)
Οι ιδιαίτερες γευστικές και οσφρητικές ιδιότητες του «Robiola di Roccaverano» εξαρτώνται από την ποιότητα του χρησιμοποιούμενου ανεπεξέργαστου γάλακτος. Η ποιότητα του γάλακτος οφείλεται στην υψηλή ποιότητα της διατροφής των ζώων.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χλωρίδας με τις διάφορες οσμές και αρώματα συναντώνται στη συνέχεια και στο γάλα και, για τον λόγο αυτό, το τυρί «Robiola di Roccaverano» διαθέτει χαρακτηριστικό άρωμα που το διακρίνει από κάθε άλλο τυρί.
Σε χειρόγραφο του 1899 που φέρει την υπογραφή του ιερέα Pistone παρατίθεται η ιστορία της ενορίας του Roccaverano και των οικισμών της από το έτος 960 έως το 1860. Μεταξύ των ιστορικών στοιχείων πολιτικού ενδιαφέροντος εμφανίζονται πληροφορίες οικονομικού χαρακτήρα που καθιστούν εμφανή τη σημασία του «Robiola», όπως το γεγονός ότι στην κοινότητα του Roccaverano διοργανώνονταν κάθε χρόνο πέντε εμποροπανηγύρεις στις οποίες πωλούνταν προς εξαγωγή τα «εξαιρετικά τυριά Robiola». Το κείμενο αναφέρεται συγκεκριμένα σε εξαγωγές γιατί το τυρί αυτό, ήδη την εποχή εκείνη, ήταν φημισμένο όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και στη Γαλλία. Επομένως, το «Robiola» δεν ήταν ένα τυχαίο τυρί, αλλά έφερε ήδη ειδική ονομασία που το διέκρινε από τα άλλα τυριά, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Το «Robiola» που παράγεται σε βιοτεχνική κλίμακα διατηρείται ακόμη και 6 μήνες σε γυάλινα δοχεία, μέσα σε λάδι, ή τοποθετημένο πάνω σε άχυρο.
Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών
[άρθρο 5 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 510/2006]
Η εθνική διαδικασία ένστασης ενεργοποιήθηκε με τη δημοσίευση της πρότασης τροποποίησης των προδιαγραφών της ΠΓΕ «Robiola di Roccaverano» στην Επίσημη Εφημερίδα της Ιταλικής Δημοκρατίας (Gazzetta Ufficiale della Repubblica Italiana) αριθ. 160 της 10ης Ιουλίου 2013.
Το ενοποιημένο κείμενο των προδιαγραφών μπορεί να αναζητηθεί στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση: http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335
είτε
απευθείας στην αρχική σελίδα του δικτυακού τόπου του Υπουργείου Πολιτικών Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών (www.politicheagricole.it) — επιλογή «Qualità e sicurezza» (στο επάνω και δεξιά τμήμα της οθόνης) και κατόπιν «Disciplinari di Produzione all'esame dell'UE».
(1) ΕΕ L 93 της 31.3.2006, σ. 12. Αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (EE) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2012, για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (ΕΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 1).