30.7.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 217/33

(1)

Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση νέας στρατηγικής για την απασχόληση και την ανάπτυξη, Ευρώπη 2020, βασιζόμενη στον μεγαλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, η οποία εστιάζεται στους νευραλγικούς τομείς στους οποίους απαιτείται δράση ώστε να ενισχυθεί το δυναμικό διατηρήσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

(2)

Στις 13 Ιουλίου 2010, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και, στις 21 Οκτωβρίου 2010, εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές των πολιτικών απασχόλησης των κρατών μελών (2), οι οποίες από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές». Τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λαμβάνουν υπόψη τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές στις οικονομικές τους πολιτικές και στις πολιτικές τους για την απασχόληση.

(3)

Στις 29 Ιουνίου 2012, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών ενέκριναν «Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση», το οποίο παρέχει ένα συνεκτικό πλαίσιο δράσης σε επίπεδο κρατών μελών, ΕΕ και ευρωζώνης, με την κινητοποίηση όλων των δυνατών μηχανισμών, μέσων και πολιτικών. Έλαβαν αποφάσεις σχετικά με τη δράση που πρέπει να αναληφθεί στο επίπεδο των κρατών μελών, ιδίως εκφράζοντας την απόλυτη προσήλωσή τους στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα.

(4)

Στις 10 Ιουλίου 2012, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση (3) σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Γερμανίας για το 2012 και εξέδωσε τη γνώμη του σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Γερμανίας για την περίοδο 2012-2016.

(5)

Στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε την τρίτη Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2013 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Επίσης στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή, επί τη βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών (4), εξέδωσε τη δεύτερη έκθεση για τον Μηχανισμό Επαγρύπνησης, στην οποία η Γερμανία δεν προσδιορίστηκε ως ένα από τα κράτη μέλη τα οποία θα έπρεπε να υποβληθούν σε εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(6)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει συμμετάσχει δεόντως στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, και, στις 7 Φεβρουαρίου 2013, ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με την απασχόληση και τις κοινωνικές πτυχές στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 2013 και ψήφισμα σχετικά με τη συμβολή στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 2013.

(7)

Στις 14 Μαρτίου 2013, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την εξασφάλιση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δημοσιονομικής εξυγίανσης και δράσης για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Υπογράμμισε την ανάγκη να επιδιωχθεί διαφοροποιημένη, φιλική προς την ανάπτυξη δημοσιονομική εξυγίανση, να αποκατασταθούν οι κανονικές συνθήκες δανειοδότησης στην οικονομία, να προωθηθούν η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα, να καταπολεμηθούν η ανεργία και οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης και να εκσυγχρονισθεί η δημόσια διοίκηση.

(8)

Στις 12 Απριλίου 2013, η Γερμανία υπέβαλε το εθνικό της πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2013 και, στις 17 Απριλίου 2013, το οικείο πρόγραμμα σταθερότητας για την περίοδο 2012-2017. Για να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι είναι αλληλένδετα, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως.

(9)

Με βάση την αξιολόγηση του προγράμματος σταθερότητας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι η δημοσιονομική πολιτική της Γερμανίας υπήρξε εν γένει συνετή και ότι ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος (ΜΔΣ) έχει επιτευχθεί. Το μακροοικονομικό σενάριο, στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικές προβλέψεις του εν λόγω προγράμματος, είναι ρεαλιστικό. Οι μακροοικονομικές προβλέψεις του προγράμματος σταθερότητας είναι γενικά σύμφωνες με τις εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2013 όσον αφορά τον ρυθμό και την εξέλιξη της οικονομικής ανάπτυξης το 2013 και το 2014, καθώς και με την εκτίμηση της Επιτροπής για τον μεσοπρόθεσμο δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της Γερμανίας. Στόχος της δημοσιονομικής στρατηγικής που περιγράφεται στο πρόγραμμα σταθερότητας είναι να εξασφαλισθεί η συνέχιση της επίτευξης του ΜΔΣ. Το πρόγραμμα σταθερότητας επιβεβαιώνει τον προηγούμενο ΜΔΣ για – 0,5 % του ΑΕΠ. Ο ΜΔΣ είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η Γερμανία κατόρθωσε να επιτύχει διαρθρωτικό δημοσιονομικό πλεόνασμα, και επομένως τον ΜΔΣ, το 2012. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το (εκ νέου υπολογισθέν) (5) διαρθρωτικό ισοζύγιο θα παραμείνει θετικό το 2013 και το 2014, πράγμα το οποίο είναι εν γένει σύμφωνο με τις εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2013 και, επομένως, δημιουργεί περιθώρια για να λειτουργήσουν απρόσκοπτα οι αυτόματοι σταθεροποιητές. Η Γερμανία τήρησε επίσης το όριο δαπανών του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης το 2012. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται στο πρόγραμμα σταθερότητας, ο ρυθμός αύξησης των δημόσιων δαπανών, εκτός των μέτρων διακριτικής ευχέρειας, θα υπερέβαινε το όριο δαπανών το 2013, αλλά θα το τηρούσε το 2014. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το ακαθάριστο χρέος προγραμματίζεται να υποχωρήσει στο 80½ % του ΑΕΠ το 2013 και θα ακολουθήσει καθοδική πορεία εν συνεχεία.

Ως συνέπεια της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος 2011, η Γερμανία βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο όσον αφορά τη συμμόρφωση προς το κριτήριο του χρέους και πραγματοποίησε επαρκή πρόοδο προκειμένου να συμμορφωθεί με το εν λόγω κριτήριο το 2012. Εάν το πρόγραμμα σταθερότητας εφαρμοσθεί όπως έχει προγραμματισθεί, θα πραγματοποιηθεί επίσης επαρκής πρόοδος όσον αφορά τη συμμόρφωση με το κριτήριο του χρέους το 2013, ενώ το όριο χρέους θα τηρηθεί κατά το πέρας της μεταβατικής περιόδου του 2014. Γενικά, οι στόχοι σχετικά με το έλλειμμα και το χρέος φαίνονται ρεαλιστικοί.

(10)

Η Γερμανία κατέβαλε περιορισμένες μόνο προσπάθειες για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών στους τομείς της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας φροντίδας. Οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν στο παρελθόν στον τομέα της υγείας, καθώς και η εφετινή μεταρρύθμιση του τομέα της μακροχρόνιας περίθαλψης, δεν φαίνεται να αρκούν για να περιορισθούν οι αναμενόμενες αυξήσεις δαπανών στο μέλλον. Η Γερμανία φαίνεται να προχωρά ικανοποιητικά όσον αφορά τον εθνικό στόχο σχετικά με τις δαπάνες για την εκπαίδευση και την έρευνα, όμως θα έπρεπε να θέσει ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους για τη συνέχεια που θα δώσει στις προσπάθειες αυτές προκειμένου να καλύψει τη διαφορά της από τις πλέον καινοτόμες οικονομίες.

(11)

Η Γερμανία δεν αξιοποιεί αποτελεσματικά ευνοϊκές για την ανάπτυξη πηγές εσόδων. Η εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, ύψους 7 % επί του παρόντος, σε ένα φάσμα αγαθών και υπηρεσιών το οποίο έχει διευρυνθεί σημαντικά θα μπορούσε να περιορισθεί και η διοικητική διαχείριση του ΦΠΑ θα μπορούσε να επανεξετασθεί με σκοπό την αύξηση της αποτελεσματικότητας, τη βελτίωση της είσπραξης φορολογικών εσόδων και την πάταξη της φοροδιαφυγής. Τα έσοδα από τους περιοδικούς φόρους περιουσίας είναι ιδιαίτερα χαμηλά στη Γερμανία, καθώς ανέρχονται στο 0,5 % του ΑΕΠ το 2011 έναντι 1,3 % στην ΕΕ-27. Τούτο ενδέχεται να αφήνει περιθώρια για αύξηση του δημοτικού φόρου ακίνητης περιουσίας (Grundsteuer), ιδίως μέσω επαναξιολόγησης της φορολογικής βάσης.

(12)

Επιτεύχθηκε κάποια πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του συνταγματικού κανόνα περί ισοσκελισμένου προϋπολογισμού (φρένο στο χρέος) σε σχέση με την περυσινή σύσταση. Όμως φαίνεται ότι απαιτούνται ακόμη ειδικοί κανόνες εφαρμογής στα περισσότερα ομόσπονδα κρατίδια προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική εφαρμογή του «φρένου στο χρέος» στην ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(13)

Σημαντικές προσαρμογές πραγματοποιήθηκαν στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ενισχύθηκε το ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο. Η αναδιάρθρωση των Landesbanken συνέχισε να πραγματοποιείται με γνώμονα τις αποφάσεις της Επιτροπής περί κρατικών ενισχύσεων. Ωστόσο, φαίνεται ότι στη δημόσια διοίκηση εξακολουθούν να υπάρχουν δομές οι οποίες παρεμποδίζουν την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα με μοχλό τις δυνάμεις της αγοράς και οι οποίες λειτουργούν εις βάρος της εν γένει αποτελεσματικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα.

(14)

Η Γερμανία ανέλαβε περιορισμένη μόνο δράση για να καταργήσει τα σημαντικά φορολογικά αντικίνητρα που αντιμετωπίζουν τα δεύτερα εργαζόμενα μέλη της οικογένειας, ενώ οι διαθέσιμοι παιδικοί σταθμοί πλήρους ωραρίου και τα ολοήμερα σχολεία θα πρέπει να αυξηθούν περαιτέρω. Η Γερμανία πραγματοποίησε κάποια πρόοδο σχετικά με τη βελτίωση των εκπαιδευτικών επιδόσεων των μειονεκτούντων ατόμων, ωστόσο όλα τα ομόσπονδα κρατίδια θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλουν φιλόδοξες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός σχολικού συστήματος το οποίο θα παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Η δράση που έχει αναληφθεί σε επίπεδο πολιτικής για τη μείωση της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης των χαμηλόμισθων υπήρξε μέχρι τώρα περιορισμένη. Τα μέτρα για την ενσωμάτωση των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας θα πρέπει να ενισχυθούν. Η Γερμανία θα πρέπει να πράξει περισσότερα ώστε να μειώσει τους υψηλούς φόρους και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που καταβάλλονται επί των χαμηλών μισθών. Περαιτέρω προσπάθειες απαιτούνται για τη βελτίωση της μετάβασης από ορισμένες κατηγορίες συμβάσεων, όπως τις λεγόμενες «Minijobs», προς περισσότερο βιώσιμες μορφές συμβάσεων, ώστε να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας. Οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν μεν κάτω από το επίπεδο του 2000, το οποίο συνέβαλε στη διαρθρωτική μείωση του ποσοστού ανεργίας από 8 % σε 5,5 %, όμως έκτοτε άρχισαν να αυξάνουν δυναμικά, χωρίς να θίγουν την ανταγωνιστικότητα. Συγχρόνως, οι μισθολογικές διαφορές έχουν αυξηθεί.

(15)

Η Γερμανία έχει ως στόχο την ελαχιστοποίηση του συνολικού οικονομικού κόστους της μετατροπής του ενεργειακού συστήματος. Τούτο απέφερε κάποια πρώτα αποτελέσματα, αλλά το συνολικό κόστος έχει συνεχίσει να αυξάνεται και εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι και δυνητικές ανεπάρκειες. Η Γερμανία καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την επιτάχυνση της επέκτασης των ενεργειακών δικτύων. Ο συντονισμός της εθνικής ενεργειακής της πολιτικής με τις πολιτικές των γειτονικών χωρών είναι ελλιπής.

(16)

Η κατάσταση στους τομείς των υπηρεσιών δεν άλλαξε σημαντικά από το 2012 και εξακολουθούν να υφίστανται περιορισμοί όσον αφορά την είσοδο σε ορισμένα επαγγέλματα και την άσκηση αυτών. Η Γερμανία θα πρέπει να πράξει περισσότερα για να ανοίξει τους τομείς των υπηρεσιών αίροντας τους αδικαιολόγητους περιορισμούς και φραγμούς στην είσοδο νέων φορέων στην αγορά, ώστε να μειωθούν τα επίπεδα των τιμών και οι υπηρεσίες να καταστούν περισσότερο προσιτές στις ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος. Για την άσκηση πολλών βιοτεχνικών επαγγελμάτων, μεταξύ άλλων στον τομέα των κατασκευών, εξακολουθεί να απαιτείται δίπλωμα ανώτερης τεχνικής εκπαίδευσης (Meisterbrief) ή ισοδύναμο. Ο τομέας των κατασκευών επίσης αντιμετωπίζει περιορισμός όσον αφορά την εμπορική επικοινωνία και τις διαδικασίες αδειοδότησης. Σε πολλές επαγγελματικές υπηρεσίες ισχύουν επίσης απαιτήσεις ως προς τη νομική μορφή ή την εταιρική συμμετοχή. Η Γερμανία θα μπορούσε να εξετάσει εάν οι ίδιοι στόχοι δημοσίου συμφέροντος θα ήταν δυνατόν να επιτευχθούν με λιγότερο επαχθείς κανονιστικές ρυθμίσεις. Η ποικιλία ρυθμιστικών καθεστώτων που επικρατούν στα διάφορα ομόσπονδα κρατίδια σημαίνει επίσης ότι υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω προσπάθειες με σκοπό να εντοπισθούν οι λιγότερο επαχθείς ρυθμιστικές προσεγγίσεις και να επεκταθούν σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε να περιορισθεί η γραφειοκρατία που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Το επίπεδο αποτελεσματικού ανταγωνισμού στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών παραμένει χαμηλό. Όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, η αξία των συμβάσεων που προκηρύχθηκαν από γερμανικές αρχές βάσει του ενωσιακού δικαίου δημόσιων συμβάσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Η νομοθετική διαδικασία για την αναθεώρηση του νόμου κατά των περιορισμών του ανταγωνισμού δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Στον τομέα του λιανικού εμπορίου, οι πολεοδομικοί κανονισμοί περιορίζουν σημαντικά την είσοδο νέων φορέων στην αγορά.

(17)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε συνολική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Γερμανίας. Αξιολόγησε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και το πρόγραμμα σταθερότητας. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητά τους για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στη Γερμανία, αλλά και το κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 4 κατωτέρω.

(18)

Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας και η γνώμη του (6) αντικατοπτρίζεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω.

(19)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε επίσης ανάλυση της οικονομικής πολιτικής ολόκληρης της ζώνης του ευρώ. Επ’ αυτής της βάσεως, το Συμβούλιο απηύθυνε ειδικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη που έχουν ως εθνικό νόμισμα το ευρώ (7). Ως χώρα που έχει ως εθνικό νόμισμα το ευρώ, η Γερμανία θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσει την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων,

1.

Να διατηρήσει υγιή δημοσιονομική θέση, όπως προβλέπεται, πράγμα που θα εξασφαλίσει τη συμμόρφωση με τον μεσοπρόθεσμο στόχο μέσα στον χρονικό ορίζοντα του προγράμματος. Να ακολουθήσει ευνοϊκή για την ανάπτυξη δημοσιονομική πολιτική καταβάλλοντας πρόσθετες προσπάθειες για να βελτιώσει τη σχέση κόστους-οφέλους των δημοσίων δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη μέσω καλύτερης ενσωμάτωσης της παροχής φροντίδας και ισχυρότερης επικέντρωσης στην πρόληψη και την αποκατάσταση, καθώς και στην ανεξάρτητη διαβίωση. Να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος φορολογίας, ιδίως διευρύνοντας τη βάση του ΦΠΑ και επανεξετάζοντας τη βάση του δημοτικού φόρου ακίνητης περιουσίας. Να αξιοποιήσει τα διαθέσιμα περιθώρια για αύξηση και περισσότερο αποτελεσματική χρήση των δαπανών για την τόνωση της ανάπτυξης στους τομείς της εκπαίδευσης και της έρευνας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Να ολοκληρώσει την εφαρμογή του «φρένου στο χρέος» κατά τρόπο συνεκτικό σε όλα τα ομόσπονδα κρατίδια, φροντίζοντας ώστε οι διαδικασίες παρακολούθησης και οι διορθωτικοί μηχανισμοί να είναι έγκαιροι και χρήσιμοι.

2.

Να διατηρήσει τις συνθήκες που επιτρέπουν την αύξηση των μισθών προς στήριξη της εγχώριας ζήτησης. Προς τον σκοπό αυτόν, να μειώσει την υψηλή φορολογική επιβάρυνση και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ιδίως των χαμηλόμισθων, και να αυξήσει τις εκπαιδευτικές επιδόσεις των μειονεκτούντων ατόμων. Να διατηρήσει τα κατάλληλα μέτρα ενεργοποίησης και ενσωμάτωσης, ιδίως υπέρ των μακροχρόνια ανέργων. Να διευκολύνει τη μετάβαση από άτυπες σχέσεις εργασίας, όπως οι «Minijobs», προς περισσότερο βιώσιμες μορφές απασχόλησης. Να λάβει μέτρα για τη βελτίωση των κινήτρων προς εργασία και για την αύξηση της απασχολησιμότητας των εργαζομένων, ιδίως όσον αφορά τα δεύτερα εργαζόμενα μέλη της οικογένειας και τους εργαζομένους χαμηλής ειδίκευσης, με σκοπό επίσης τη βελτίωση του εισοδήματός τους. Προς τον σκοπό αυτόν, να καταργήσει τα αντικίνητρα για τα δεύτερα εργαζόμενα μέλη της οικογένειας και να αυξήσει περαιτέρω τους διαθέσιμους παιδικούς σταθμούς πλήρους ωραρίου και τα ολοήμερα σχολεία.

3.

Να βελτιώσει τον συντονισμό της ενεργειακής πολιτικής της με τις γειτονικές χώρες και να διατηρήσει στο ελάχιστο το συνολικό κόστος της μετατροπής του ενεργειακού συστήματος, ιδίως επανεξετάζοντας περαιτέρω τη σχέση κόστους-οφέλους των μηχανισμών ενεργειακής πολιτικής που έχουν σχεδιασθεί για την επίτευξη των στόχων για ανανεώσιμη ενεργεία, και συνεχίζοντας τις προσπάθειες για την επιτάχυνση της επέκτασης των εθνικών και διασυνοριακών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

4.

Να λάβει μέτρα με σκοπό την τόνωση των εγχώριων πηγών ανάπτυξης ενισχύοντας περαιτέρω τον ανταγωνισμό στους τομείς των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, ιδίως στον τομέα των κατασκευών, και των επαγγελματικών υπηρεσιών. Να αναλάβει επειγόντως δράση με σκοπό τη σημαντική αύξηση της αξίας των δημοσίων συμβάσεων που συνάπτονται με ανοικτό διαγωνισμό. Να θεσπίσει και να εφαρμόσει την εξαγγελθείσα νομοθετική μεταρρύθμιση για τη βελτίωση της επιβολής της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού όσον αφορά τους περιορισμούς του ανταγωνισμού. Να καταργήσει τους πολεοδομικούς περιορισμούς, οι οποίοι περιορίζουν αδικαιολόγητα την είσοδο νέων φορέων στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Να λάβει μέτρα για την κατάργηση των εναπομενόντων φραγμών όσον αφορά τον ανταγωνισμό στις αγορές σιδηροδρομικών μεταφορών. Να συνεχίσει τις προσπάθειες εξυγίανσης στον τραπεζικό τομέα, μεταξύ άλλων βελτιώνοντας το πλαίσιο διακυβέρνησης.