18.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 341/4

(1)

Οι σχέσεις μεταξύ της Ένωσης και του Χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας («Ιορδανία») αναπτύσσονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας (ΕΠΓ). Η ευρωμεσογειακή συμφωνία σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Ιορδανίας, αφετέρου (2) («συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ιορδανίας») άρχισε να ισχύει από την 1η Μαΐου 2002. Αναπτύσσεται περαιτέρω διμερής διάλογος και οικονομική συνεργασία στο πλαίσιο σχεδίων δράσης για την ΕΠΓ, το τελευταίο από τα οποία καλύπτει την περίοδο 2010-2015. Το 2010 η Ένωση διασφάλισε για την Ιορδανία συνεργασία «προηγμένου καθεστώτος», που καλύπτει ευρύ πεδίο συνεργασίας μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών. Το 2013 η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ιορδανίας συμπληρώθηκε με μια συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ένωσης και της Ιορδανίας σχετικά με τις γενικές αρχές που θα διέπουν τη συμμετοχή της Ιορδανίας στα προγράμματα της Ένωσης, διευρύνοντας έτσι τη συνεργασία μεταξύ των δύο μερών.

(2)

Η οικονομία της Ιορδανίας έχει επηρεαστεί σημαντικά από εσωτερικά γεγονότα σχετιζόμενα με τα όσα συμβαίνουν στη νότια Μεσόγειο από τα τέλη του 2010, γνωστά ως «αραβική άνοιξη», καθώς και από τη συνεχιζόμενη περιφερειακή αναταραχή, κυρίως στις γειτονικές χώρες της Αιγύπτου και της Συρίας. Η υψηλή ιδιαίτερα εισροή προσφύγων από τη Συρία που αναζήτησαν καταφύγιο στην Ιορδανία έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Στο πλαίσιο ενός ασθενέστερου οικονομικού περιβάλλοντος παγκοσμίως, οι επαναλαμβανόμενες διακοπές της ροής φυσικού αερίου από την Αίγυπτο ανάγκασαν την Ιορδανία να αντικαταστήσει τις εισαγωγές από την Αίγυπτο με ακριβότερα καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και οι σημαντικοί οικονομικοί πόροι που απαιτούνται για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πρόσφυγες από τη Συρία που βρίσκονται στο έδαφος της Ιορδανίας είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικά εξωτερικά και δημοσιονομικά χρηματοδοτικά κενά.

(3)

Αφότου ξεκίνησε η αραβική άνοιξη, η Ένωση έχει καταστήσει σαφή σε αρκετές περιπτώσεις τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ιορδανία όσον αφορά τη διαδικασία των οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων που ακολουθεί. Η δέσμευση αυτή βεβαιώθηκε εκ νέου, τον Δεκέμβριο του 2012, στα συμπεράσματα της 10ης συνάντησης του Συμβουλίου Σύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Ιορδανίας.

(4)

Η γεωγραφική θέση της Ιορδανίας την καθιστά επίσης στρατηγική χώρα για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή, αλλά και χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη σε εξωτερικούς κλονισμούς, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Επομένως, είναι σημαντικό να παρασχεθεί επαρκής στήριξη στην Ιορδανία και να διευρυνθεί ο πολιτικός και οικονομικός διάλογος μεταξύ της Ένωσης και της Ιορδανίας.

(5)

Η Ιορδανία έχει ξεκινήσει μια σειρά από πολιτικές μεταρρυθμίσεις, με σημαντικότερο αποτέλεσμα την έγκριση από το ιορδανικό κοινοβούλιο περισσότερων από 40 συνταγματικών αναθεωρήσεων τον Σεπτέμβριο του 2011, πράγμα που αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός πλήρως αναπτυγμένου δημοκρατικού συστήματος. Η πολιτική και οικονομική στήριξη της Ένωσης στη μεταρρυθμιστική διαδικασία της Ιορδανίας συνάδει με την πολιτική της Ένωσης για την περιοχή της νότιας Μεσογείου, όπως αυτή ορίζεται στο πλαίσιο της ΕΠΓ.

(6)

Σύμφωνα με την κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που εγκρίθηκε μαζί με την απόφαση αριθ. 778/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, το οποίο αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης θέσης εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιλαμβάνει μέτρα σοβαρής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών, ιδίως στη διάρκεια της περιόδου του προγράμματος, και να ενισχύει την εφαρμογή των σχετικών συμφωνιών και των προγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί με την Ένωση.

(7)

Τον Αύγουστο του 2012 οι ιορδανικές αρχές και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σύναψαν μια μη προληπτική τριετή συμφωνία stand-by («πρόγραμμα του ΔΝΤ») ύψους 1 364 εκατ. ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων (SDR) για τη στήριξη του ιορδανικού προγράμματος οικονομικής εξυγίανσης και μεταρρύθμισης. Οι στόχοι του προγράμματος του ΔΝΤ συνάδουν με τον σκοπό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, δηλαδή η ανακούφιση βραχυπρόθεσμων δυσκολιών σε σχέση με το ισοζύγιο πληρωμών και η εφαρμογή στιβαρών μέτρων προσαρμογής που είναι συμβατά με τον στόχο της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.

(8)

Η Ένωση διέθεσε 293 εκατ. EUR με τη μορφή επιχορηγήσεων για την περίοδο 2011-2013 στο πλαίσιο του προγράμματος τακτικής συνεργασίας της για τη στήριξη του ιορδανικού προγράμματος οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Διατέθηκαν επίσης στην Ιορδανία 70 εκατ. EUR το 2012 στο πλαίσιο του προγράμματος «στήριξη εταιρικής σχέσης για τη μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς» (SPRING), καθώς και 10 εκατ. EUR ως ανθρωπιστική βοήθεια από την Ένωση για τη στήριξη των προσφύγων από τη Συρία.

(9)

Τον Δεκέμβριο του 2012, ενόψει της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης και των προοπτικών, η Ιορδανία ζήτησε μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση.

(10)

Δεδομένου ότι η Ιορδανία είναι μια χώρα που καλύπτεται από την ΕΠΓ, θα πρέπει να θεωρείται επιλέξιμη για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση.

(11)

Δεδομένου ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό υπολειπόμενο κενό εξωτερικής χρηματοδότησης στο ισοζύγιο πληρωμών της Ιορδανίας που υπερβαίνει τους πόρους που χορηγούνται από το ΔΝΤ και στους λοιπούς πολυμερείς οργανισμούς, και παρά την εφαρμογή σθεναρών προγραμμάτων οικονομικής σταθεροποίησης και μεταρρυθμίσεων από την Ιορδανία, και με δεδομένη την ευπάθεια της εξωτερικής θέσης της Ιορδανίας σε εξωγενείς αναταράξεις, πράγμα που απαιτεί τη διατήρηση ενός κατάλληλου επιπέδου συναλλαγματικών αποθεμάτων, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης που πρόκειται να χορηγηθεί στην Ιορδανία («η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης») θεωρείται, υπό τις σημερινές εξαιρετικές περιστάσεις, κατάλληλη απάντηση στο αίτημα της Ιορδανίας για στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησης σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η παροχή μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα στηρίξει την οικονομική σταθεροποίηση και το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ιορδανίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ.

(12)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης θέσης εξωτερικής χρηματοδότησης για την Ιορδανία και, ως εκ τούτου, να στηρίξει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της.

(13)

Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών της Ιορδανίας και λαμβάνει υπόψη την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων, και ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και άλλων χορηγών, καθώς και η προϋπάρχουσα διάθεση εκ μέρους της Ένωσης άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης στην Ιορδανία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(14)

Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης να συμπλέει νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές, τους στόχους και τα μέτρα που λαμβάνονται στους διάφορους τομείς της εξωτερικής δράσης και τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(15)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίξει την εξωτερική πολιτική της έναντι της Ιορδανίας. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της επιχείρησης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, για τον συντονισμό και την εξασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.

(16)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αναμένεται να στηρίξει την προσήλωση της Ιορδανίας στις κοινές με την Ένωση αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και η προσήλωσή της στις αρχές ενός ελεύθερου και θεμιτού εμπορίου που διενεργείται βάσει κανόνων.

(17)

Προϋπόθεση για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Ιορδανίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και ο σεβασμός για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των συστημάτων διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών στην Ιορδανία και να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπό έχουν να στηρίξουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Τόσο η πλήρωση των προϋποθέσεων όσο και η επίτευξη των στόχων αυτών θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από την Επιτροπή.

(18)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σε σχέση με την παρούσα μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, είναι απαραίτητο να λάβει η Ιορδανία τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και οποιωνδήποτε άλλων παρατυπιών που συνδέονται με αυτή την οικονομική συνδρομή. Επιπλέον, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι η Επιτροπή θα διενεργεί ελέγχους ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο θα διενεργεί λογιστικούς ελέγχους.

(19)

Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(20)

Τα ποσά των προβλέψεων που απαιτούνται για τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να συνάδουν με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(21)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τους ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις που σχετίζονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα.

(22)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4).

(23)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους οικονομικής πολιτικής που θα καθοριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης. Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις εφαρμογής και για λόγους αποτελεσματικότητας, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να διαπραγματευθεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Ιορδανίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυνητικά σημαντικές επιπτώσεις της συνδρομής άνω των 90 εκατ. EUR, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για τις πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στην Ιορδανία, θα πρέπει να εφαρμοστεί η διαδικασία εξέτασης για την έγκριση του μνημονίου συνεννόησης, ή για τη μείωση, την αναστολή ή την ακύρωση της συνδρομής,

α)

η προϋπόθεση του άρθρου 2·

β)

οι συνεχείς ικανοποιητικές επιδόσεις ως προς την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει μέτρα σοβαρής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα οποία στηρίζονται από μη προληπτική πιστωτική συμφωνία του ΔΝΤ· και

γ)

η εφαρμογή, εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, των όρων οικονομικής και χρηματοοικονομικής πολιτικής που περιέχονται στο μνημόνιο συνεννόησης.

α)

διασφαλίζουν ότι η Ιορδανία ελέγχει τακτικά εάν η χρηματοδότηση που χορηγείται από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης χρησιμοποιείται ορθά, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη παρατυπιών και απάτης και, εάν είναι απαραίτητο, κινεί δικαστική διαδικασία για την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών που χορηγήθηκαν βάσει της παρούσας απόφασης·

β)

διασφαλίζουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, προβλέποντας ειδικότερα την εφαρμογή ειδικών μέτρων για την πρόληψη και καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και οποιωνδήποτε άλλων παρατυπιών που επηρεάζουν τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου (9), τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (10) και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11)·

γ)

επιτρέπουν ρητά στην Επιτροπή, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης ή στους εκπροσώπους τους, να πραγματοποιούν ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και επιθεωρήσεων·

δ)

επιτρέπουν ρητά στην Επιτροπή και στο Ελεγκτικό Συνέδριο να διενεργούν δημοσιονομικούς ελέγχους πριν και μετά από την περίοδο διαθεσιμότητας της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων εγγράφων και των επιτόπιων ελέγχων, όπως οι επιχειρησιακές αξιολογήσεις·

ε)

διασφαλίζουν ότι η Ένωση δικαιούται την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, εάν διαπιστωθεί πως, σε σχέση με τη διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Ιορδανία έχει εμπλακεί σε οποιαδήποτε πράξη απάτης ή διαφθοράς ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

α)

εξετάζεται η πρόοδος που σημειώθηκε κατά την εφαρμογή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης·

β)

αξιολογείται η οικονομική κατάσταση και οι προοπτικές της Ιορδανίας, καθώς και η πρόοδος στην εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1·

γ)

παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ των όρων της οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στο μνημόνιο συνεννόησης, των τρεχουσών οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Ιορδανίας και των αποφάσεων της Επιτροπής να εκταμιεύσει τις δόσεις της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.