21.7.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 195/19

(1)

Στις 23 Μαΐου 2001, η Επιτροπή ενέκρινε ενίσχυση αναδιάρθρωσης της SCS Sernam (ετερόρρυθμη εταιρεία), η οποία τον Δεκέμβριο του 2001 μετατράπηκε σε Sernam SA («η απόφαση Sernam 1») (3).

(2)

Στις 20 Οκτωβρίου 2004, η Επιτροπή εξέδωσε τελική απόφαση η οποία επιβεβαιώνει ότι η εγκριθείσα με την απόφαση Sernam 1 ενίσχυση, ύψους 503 εκατ. ευρώ, είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά υπό ορισμένες προϋποθέσεις («απόφαση Sernam 2») (4). Η εν λόγω απόφαση αφορά επίσης την ύπαρξη συμπληρωματικής ενίσχυσης 41 εκατ. ευρώ που είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά, την οποία η Γαλλία οφείλει να ανακτήσει.

(3)

Με επιστολή τής 24ης Ιουνίου 2005, υποβλήθηκε μια πρώτη καταγγελία από τρίτο («ο πρώτος καταγγέλλων») για καταχρηστική εφαρμογή της απόφασης Sernam 2 (5).

(4)

Στις 22 Φεβρουαρίου 2006, ο εν λόγω πρώτος καταγγέλλων άσκησε επίσης προσφυγή λόγω παραλείψεως κατά της Επιτροπής, διότι αυτή δεν αντέδρασε έγκαιρα μετά την καταγγελία του.

(5)

Με επιστολή της 10ης Απριλίου 2006, ένα δεύτερο ενδιαφερόμενο μέρος, η εταιρεία Mory Group («ο δεύτερος καταγγέλλων») υπέβαλε επίσης καταγγελία στην Επιτροπή (6).

(6)

Οι δύο καταγγέλλοντες θεωρούσαν ουσιαστικά ότι η απόφαση Sernam 2 είχε εφαρμοστεί με τρόπο καταχρηστικό και ζήτησαν από την Επιτροπή να κινήσει νέα επίσημη διαδικασία έρευνας σχετικά με την εφαρμογή εκ μέρους της Γαλλίας της απόφασης Sernam 2.

(7)

Με επιστολή 16ης Ιουλίου 2008, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γαλλία για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ σε σχέση με την εφαρμογή από τη Γαλλία της απόφασης Sernam 2 («απόφαση για την κίνηση διαδικασίας»). Η Επιτροπή αμφισβήτησε ιδίως το συμβιβάσιμο με την απόφαση Sernam 2 των τρόπων που επέλεξε η Γαλλία για να εφαρμόσει, κατά τους ισχυρισμούς της, αυτή την απόφαση και εξέτασε την πιθανότητα αυτοί οι τρόποι εφαρμογής να ενέχουν στοιχεία νέων κρατικών ενισχύσεων.

(8)

Αυτή η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (7). Τα επιχειρήματα των δύο καταγγελλόντων συνοψίζονται στην αιτιολογική σκέψη 16 της εν λόγω απόφασης. Με την ίδια απόφαση, η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης Sernam 2 από τη Γαλλία.

(9)

Στις 8 Οκτωβρίου 2008, οι γαλλικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους επί της απόφασης για την κίνηση διαδικασίας.

(10)

Η Επιτροπή έλαβε τις παρατηρήσεις ενδιαφερόμενων μερών για το θέμα. Ο πρώτος καταγγέλλων υπέβαλε παρατηρήσεις στις 13 Νοεμβρίου 2008. Η εθνική Εταιρεία Σιδηροδρόμων («SNCF») κοινοποίησε τις παρατηρήσεις της στις 6 Φεβρουαρίου 2009. Η εταιρεία επενδύσεων χαρτοφυλακίου Butler Capital Partners («BCP») υπέβαλε παρατηρήσεις στις 9 Φεβρουαρίου 2009. Η Επιτροπή διαβίβασε τις παρατηρήσεις που έλαβε στη Γαλλία στις 25 Μαρτίου 2009, παρέχοντάς της τη δυνατότητα να τις σχολιάσει και έλαβε τα σχόλια των γαλλικών αρχών επί των παρατηρήσεων του πρώτου καταγγέλλοντα στις 7 Μαΐου 2009.

(11)

Στις 15 Μαρτίου 2011, ο δεύτερος καταγγέλλων προειδοποίησε την Επιτροπή να θέσει σε εφαρμογή «διερευνητικές ενέργειες» για να επαληθεύσει τους όρους εφαρμογής της απόφασης Sernam 2. Η Επιτροπή απάντησε στις 18 Μαΐου 2011, αναφέροντας τις διερευνητικές ενέργειες που ανέλαβε μετά την έκδοση της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας.

(12)

Στις 25 Νοεμβρίου 2009 και 29 Νοεμβρίου 2011, η Επιτροπή έστειλε αιτήσεις πληροφοριών στις γαλλικές αρχές. Οι απαντήσεις ελήφθησαν αντίστοιχα στις 15 Ιανουαρίου 2010 και 25 Ιανουαρίου 2012.

(13)

Στις 3 Ιανουαρίου 2007, η εταιρεία Mory group ζήτησε από τις γαλλικές αρχές να εκδώσουν δύο διατάγματα για χρεωστικά σημειώματα: 1) το ένα σε βάρος της Sernam SA για την ενίσχυση 41 εκατ. ευρώ η οποία κηρύχθηκε ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά με την απόφαση Sernam 2 και η οποία, κατά την άποψή τους, δεν ανακτήθηκε πραγματικά από τη Γαλλία και 2) το άλλο σε βάρος του δικαιούχου (δεν ορίζεται) ενισχύσεων αναδιάρθρωσης της Sernam SA που εικάζεται ότι χορήγησε η Γαλλία για τη μεταβίβαση των στοιχείων ενεργητικού της Sernam SA (σχετικά με τις λεπτομέρειες αυτής της πράξης, βλέπε τμήμα 2.4 της παρούσας απόφασης).

(14)

Ο υπουργός Οικονομίας, Οικονομικών και Βιομηχανίας απέρριψε τα αιτήματα του δεύτερου καταγγέλλοντα με επιστολή. Κατά της εν λόγω απορριπτικής απόφασης η εταιρεία Mory group άσκησε προσφυγή για υπέρβαση εξουσίας ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Παρισίων. Εξ όσων γνωρίζει η Επιτροπή, η υπόθεση είναι σε εκκρεμότητα.

(15)

Επιπλέον, στις 31 Ιανουαρίου 2012, κινήθηκε διαδικασία δικαστικής εξυγίανσης κατά της εταιρείας Sernam Xpress («Sernam Xpress»). Η Sernam Xpress ήταν ο αποδέκτης των μη χρηματοπιστωτικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Sernam SA κατά την πράξη μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA (λεπτομερή στοιχεία αυτής της πράξης βλέπε στο τμήμα 2.4). Το Εμποροδικείο της Nanterre αποφάσισε περίοδο παρακολούθησης έξι μηνών και όρισε συνεδρίαση για τις 27 Μαρτίου 2012.

(16)

Από τότε που δημιουργήθηκε το 1970 από την SNCF ως εσωτερική υπηρεσία, οι δραστηριότητες της επιχείρησης Sernam ήταν υπηρεσίες ταχυμεταφορών και μεταφοράς δεμάτων εξπρές και παλετών (8).

(17)

Την 1η Φεβρουαρίου 2000, το σύνολο της δραστηριότητας της Sernam μεταβιβάστηκε σε μια θυγατρική και έτσι συστάθηκε η SCS Sernam (ετερόρρυθμη εταιρεία). Η SCS Sernam μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία (Sernam SA) στις 21 Δεκεμβρίου 2001. Η Sernam SA είχε το 2005 δέκα λειτουργικές θυγατρικές καθώς και μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών οδικών μεταφορών, την Sernam Transport Route.

(18)

Στις 17 Οκτωβρίου 2005, η Sernam Xpress ανέλαβε τα μη χρηματοπιστωτικά περιουσιακά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού της Sernam SA κατά τη διαβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στην Financière Sernam (για τα λεπτομερή στοιχεία αυτής της πράξης, βλέπε τμήμα 2.4). Έτσι, η Financière Sernam απέκτησε το 100 % της Sernam Xpress.

(19)

Κατά τη διάρκεια του 2006, η BCP εισήλθε κατά ποσοστό 51,8 % στο μετοχικό κεφάλαιο της Sernam Xpress. Ταυτόχρονα, η Sernam Xpress αγόρασε την εταιρεία Coulonge, μεταφορική εταιρεία εγκατεστημένη στη Limoges.

(20)

Κατά τη διάρκεια του 2001, οι Financière Sernam και Sernam Xpress υποχρεώθηκαν να προβούν σε ανασύσταση των ίδιων κεφαλαίων τους πριν το τέλος της χρήσης. Επειδή η BCP δεν εισέφερε το αναγκαίο κεφάλαιο, αυτό πραγματοποιήθηκε σε δύο πράξεις.

(21)

Πρώτον, τον Μάιο του 2011, η Sernam Xpress εισέφερε το σήμα Sernam στη λειτουργική θυγατρική της την Sernam Services (η αξία αυτής της εισφοράς αποτιμάται σε 15 εκατ. ευρώ).

(22)

Δεύτερον, στις 30 Ιουνίου 2011, έγινε εκκαθάριση της Sernam Xpress και η εταιρεία Financière Sernam, μοναδική συνδεδεμένη εταιρεία, απορρόφησε τα περιουσιακά στοιχεία της (πράξη που αποκαλείται «καθολική μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων»).

(23)

Κατά συνέπεια, ο όμιλος Sernam αποτελείται σήμερα από τη Financière Sernam και τις θυγατρικές της πρώην Sernam Xpress, δηλαδή την ήδη προαναφερθείσα Sernam Services και την εταιρεία Aster («Aster»). Η Aster είναι η πρώην Sernam Transport Route. Η Sernam Xpress είχε πωλήσει αυτήν τη θυγατρική τον Δεκέμβριο του 2005 και παρείχε στον αγοραστή εγγύηση για τον κύκλο εργασιών της. Τον Μάρτιο του 2008, η Sernam Xpress εξαγόρασε την εταιρεία, η οποία είχε στο μεταξύ μετονομαστεί σε Aster. Κατά την εξαγορά, η Sernam Xpress εισέφερε κεφάλαιο 5 εκατ. ευρώ στην ASTER σε τρεχούμενο λογαριασμό. Το ποσό αυτό παραχωρήθηκε στην ASTER σε συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου τον Ιούλιο. Το Δεκέμβριο του 2011, η Financière Sernam, που στο μεταξύ είχε απορροφήσει την Sernam Xpress (βλέπε αιτιολογική σκέψη 22) ανακεφαλαιοποίησε την εταιρεία ASTER διαθέτοντάς της ποσό 5 599 998 ευρώ εγγεγραμμένων σε τρεχούμενο λογαριασμό.

(24)

Επειδή η χρηματοοικονομική κατάσταση του ομίλου Sernam συνέχισε να επιδεινώνεται, στις 31 Ιανουαρίου 2011, κινήθηκε διαδικασία δικαστικής εξυγίανσης σε βάρος των εταιρειών Financière Sernam και Sernam Services. Στις 3 Φεβρουαρίου 2011, η θυγατρική Aster τέθηκε υπό εκκαθάριση με προσωρινή συνέχιση της δραστηριότητας. Το εμποροδικείο της Nanterre όρισε περίοδο παρακολούθησης έξι μηνών και όρισε νέα συνεδρίαση για τις 27 Μαρτίου 2012.

(25)

Στην απόφασή της Sernam 1, η Επιτροπή ενέκρινε ενίσχυση ύψους 503 εκατ. ευρώ για την αναδιάρθρωση της SCS Sernam. Η ενίσχυση αυτή εγκρίθηκε ιδίως βάσει δέσμευσης της Γαλλίας ότι η Sernam θα πωληθεί. Πράγματι, το 60 % του κεφαλαίου της Sernam θα μεταβιβαζόταν στην Geodis (9), εταιρεία μεταφορών και διακίνησης εμπορευμάτων ιδιωτικού δικαίου εισηγμένη στην παράλληλη αγορά του Χρηματιστηρίου του Παρισιού. Έτσι, η Geodis έπρεπε να αναλάβει πλήρως τα χρέη της SCS Sernam χωρίς περιορισμούς (10) και να καλύψει τα πρόσθετα έξοδα αναδιάρθρωσης της Sernam ύψους 67 εκατ. ευρώ. Η SCS Sernam δεσμευόταν από πλευράς της να μειώσει τον αριθμό των λειτουργικών εγκαταστάσεων που διέθετε από 107 σε 72 κατά το διάστημα από το 1999 έως το 2004, τον κύκλο εργασιών της κατά 18 %, να μειώσει το προσωπικό της και να προβεί στην αναδιάρθρωσή της με τον προϋπολογισμό που προαναφέρθηκε και εντός της καθορισθείσας προθεσμίας, δηλαδή πριν τις αρχές του 2004.

(26)

Στην απόφασή της Sernam 2, η Επιτροπή έκρινε ότι η εγκριθείσα με την απόφαση Sernam 1 ενίσχυση των 503 εκατ. ευρώ καταβλήθηκε με διαφορετικούς όρους από αυτούς που προέβλεπε η απόφαση Sernam 1, ιδίως λόγω της αγοράς από την Géodis του 15 % (αντί του 60 % που είχε προβλεφθεί) των μεριδίων της SCS Sernam. Επιπλέον, η Géodis αρνήθηκε να εισφέρει το ποσό των 67 εκατ. ευρώ με δικά της κεφάλαια στο κόστος αναδιάρθρωσης της επιχείρησης.

(27)

Με βάση τα ανωτέρω στοιχεία, η Επιτροπή επέβαλε όρους για την έγκριση της καταβολής της ενίσχυσης ύψους 503 εκατ. ευρώ για την αναδιάρθρωση της Sernam SA. Το άρθρο 3 της απόφασης Sernam 2 που περιέχει αυτούς τους όρους είναι διατυπωμένο ως εξής:

«Άρθρο 3

1.   Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, πρέπει να τηρηθούν οι κάτωθι όροι:

2.   Σε περίπτωση που μέχρι τις 30 Ιουνίου 2005 η Sernam πωλήσει ταυτόχρονα όλα τα στοιχεία του ενεργητικού της, με την τιμή της αγοράς, σε εταιρεία χωρίς νομικό δεσμό με την SNCF, με διαφανή και ανοικτή διαδικασία, δεν εφαρμόζονται οι όροι της παραγράφου 1».

(28)

Στην απόφαση Sernam 2, η Επιτροπή έκρινε επίσης ότι οι γαλλικές αρχές κατέβαλαν συμπληρωματική ενίσχυση 41 εκατ. ευρώ στην Sernam. Έκρινε ότι η ενίσχυση αυτή είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά και διέταξε την ανάκτησή της από τη Γαλλία.

(29)

Για τους σκοπούς της εκτέλεσης της απόφασης Sernam 2, η Γαλλία ισχυρίζεται ότι τήρησε τον όρο του άρθρου 3 παράγραφος 2. Εξηγεί ότι η SNCF κάλεσε, με δελτίο τύπου (11), κάθε ενδιαφερόμενο να έλθει σε επαφή με την Τράπεζα ABN AMRO. Ζητήθηκε από 34 βιομηχανικούς και χρηματοπιστωτικούς ομίλους ή κοινοπραξίες να μελετήσουν τον φάκελο. Οι επιστολές πρόσκλησης για τον πρώτο γύρο, που απέστειλε η ABN AMRO στα μέρη που εξέτασαν τον φάκελο, περιέχουν πρόσκληση υποβολής προσφορών για την εξαγορά του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA (η επιστολή ήταν συνταγμένη στην αγγλική γλώσσα και χρησιμοποιήθηκε ο όρος assets).

(30)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η οικονομική κατάσταση της Sernam δεν επέτρεψε την υποβολή προτάσεων θετικής αποτίμησης. Όλες οι προσφορές οι οποίες υποβλήθηκαν στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας αφορούσαν μια εξαιρετικά υψηλή αρνητική τιμή:

(31)

Ελλείψει δεσμευτικής προσφοράς, η διοίκηση της Sernam SA, υπέβαλε, μέσω μιας άλλης νέας εταιρείας που ονομάστηκε αρχικά Bidco, και στη συνέχεια Financière Sernam, προσφορά εξαγοράς.

(32)

Η προσφορά αυτή υποβλήθηκε στην SNCF στις 30 Ιουνίου 2005 και έγινε καταρχήν αποδεκτή από τη διοίκηση της SNCF αυθημερόν. Παρ’ όλα αυτά, απαιτούνταν διατυπώσεις για την επίσημη σύναψη του πρωτοκόλλου συμφωνίας ανάμεσα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Το πρωτόκολλο συμφωνίας μεταξύ της SNCF, της Sernam SA, Sernam Xpress (μία από τις 10 κατά 100 % θυγατρικές της Sernam SA, που συστάθηκε το 2002) και τη διοίκηση της μελλοντικής εταιρείας Financière Sernam υπεγράφη στις 21 Ιουλίου 2005 (εφεξής «πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005»). Η Financière Sernam καταχωρίστηκε στο μητρώο εταιρειών στις 14 Οκτωβρίου 2005. Οι διάφορες πράξεις μεταβίβασης των δραστηριοτήτων της Sernam, που περιγράφονται αναλυτικά στις ακόλουθες αιτιολογικές σκέψεις, πραγματοποιήθηκαν στις 17 Οκτωβρίου 2005.

(33)

Οι γαλλικές αρχές ανέφεραν ότι η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam στη Financière Sernam αναλύεται σε τέσσερα στάδια:

(34)

Η Sernam SA τέθηκε υπό δικαστική εκκαθάριση στις 15 Δεκεμβρίου 2005. Το ποσό των 41 εκατ. ευρώ που έπρεπε να επιστραφεί στην SNCF κατ’ εφαρμογή της απόφασης Sernam 2 εγγράφηκε στο παθητικό αυτής της εκκαθάρισης. (13)

(35)

Οι πράξεις απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:

(36)

Το πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 προέβλεπε, εκτός από την ανακεφαλαιοποίηση από την SNCF της Sernam SA με 57 εκατ. ευρώ και της Sernam Xpress με 2 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, εγγυήσεις που παρείχε η SNCF στη Financière Sernam (περιγράφονται αναλυτικά στις αιτιολογικές σκέψεις 72 έως 85 της απόφασης για την κίνηση διαδικασίας) και ρήτρα υπαναχώρησης σε περίπτωση αρνητικής απόφασης της Επιτροπής εντός πέντε ετών από τη σύναψη του πρωτοκόλλου συμφωνίας (που περιγράφεται αναλυτικά στην αιτιολογική σκέψη 117 της απόφασης για την κίνηση διαδικασίας).

(37)

Με την απόφαση της 16ης Ιουλίου 2008, η Επιτροπή θέλησε να επαληθεύσει αν η Γαλλία τήρησε, όπως ισχυρίζεται, το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2 και αν η μέθοδος ανάκτησης της παράνομης ενίσχυσης των 41 εκατ. ευρώ που επέλεξε η Γαλλία, δηλαδή την εγγραφή της απαίτησης του κράτους στην πτώχευση της Sernam SA, επέτρεπε να εξαλειφθεί ή νόθευση του ανταγωνισμού που προκλήθηκε από την εν λόγω ενίσχυση. Ακόμη, η Επιτροπή θέλησε να επαληθεύσει ότι η πράξη μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA δεν συνεπαγόταν τη χορήγηση νέων ενισχύσεων ασυμβίβαστων με την εσωτερική αγορά.

(38)

Σε ένα πρώτο στάδιο, ο πρώτος καταγγέλλων θεωρεί ότι δεν τηρήθηκαν οι όροι της απόφασης Sernam 2 για την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA.

(39)

Καταρχάς, δεν τηρήθηκε η προθεσμία που όρισε η απόφαση της Sernam 2, δηλαδή η 30ή Ιουνίου 2005, για την πραγματοποίηση της μεταβίβασης, εφόσον οι πράξεις μεταβίβασης εγκρίθηκαν στις 17 Οκτωβρίου 2005 και η μεταβίβαση των μετοχών έπρεπε να γίνει την ίδια ημέρα.

(40)

Όσον αφορά στη συνέχεια την τιμή της μεταβίβασης, ο πρώτος καταγγέλλων θεωρεί ότι αυτή καθορίστηκε αποκλειστικά με αναφορά στην προσφορά που υπέβαλε η Financière Sernam. Η προσφορά αυτή ήταν η ίδια παράνομη διότι προϋπέθετε τη χορήγηση νέων ενισχύσεων, ιδίως την ανακεφαλαιοποίηση της Sernam SA. Τέλος, ο πρώτος καταγγέλλων επισημαίνει ότι η Sernam Xpress δεν ήταν εταιρεία ανεξάρτητη από την Sernam SA, όπως απέδειξε η Επιτροπή στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας.

(41)

Εξάλλου, οι πράξεις μεταβίβασης αποτελούσαν στην πραγματικότητα ένα share deal (συμφωνία μεταβίβασης μεριδίων), δηλαδή σκοπό είχαν να διατηρηθεί στην αγορά η δικαιούχος οντότητα με απλή αλλαγή του ιδιοκτήτη της.

(42)

Καταγγέλλει επίσης την παραβίαση του όρου να πραγματοποιηθεί η πώληση με διαφανή και ανοικτή διαδικασία. Κατά την άποψή του, η πώληση της Sernam Xpress, έπρεπε να είχε υποβληθεί σε δημόσια διαβούλευση και πρόσκληση υποβολής προσφορών, μετά τη διπλή ανακεφαλαιοποίηση της Sernam SA και της Sernam Xpress, και όχι μόνο της Sernam SA.

(43)

Σε ένα δεύτερο στάδιο, ο πρώτος καταγγέλλων καταγγέλλει νοθεύσεις κατά την αποτίμηση της αξίας των μεταβιβασθέντων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και την υποεκτίμηση της πωληθείσας οντότητας.

(44)

Σε ένα τρίτο στάδιο, ο πρώτος καταγγέλλων παραθέτει ένα σύνολο μέτρων που κατά την άποψή του θα συνιστούσαν νέες ενισχύσεις: η ανακεφαλαιοποίηση με 57 εκατ., η μη είσπραξη των 41 εκατ. της παράνομης ενίσχυσης, η παραίτηση από τις χρηματοοικονομικές απαιτήσεις της SNCF έναντι της Sernam SA. Όλα τα μέτρα αυτά ήταν κατά την άποψή του ασυμβίβαστα με την εσωτερική αγορά.

(45)

Σε ένα τέταρτο στάδιο, ο πρώτος καταγγέλλων επισημαίνει ότι η Sernam SA έπρεπε να εκκαθαριστεί και όχι να μεταβιβαστεί. Συμμερίζεται τις αμφιβολίες της Επιτροπής όσον αφορά τον συνυπολογισμό ορισμένων εξόδων κατά τον υπολογισμό της εκκαθάρισης και θεωρεί ότι σε καμία χρονική στιγμή δεν φαίνεται ότι το πραγματικό κόστος της αναδιάρθρωσης της Sernam ήταν χαμηλότερο από το κόστος μιας εκκαθάρισης.

(46)

Εν κατακλείδι, ο πρώτος καταγγέλλων υποστηρίζει ότι οι γαλλικές αρχές όχι μόνο δεν τήρησαν την υποχρέωσή τους να ανακτήσουν την ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ που κηρύχθηκε ασυμβίβαστη, αλλά χορήγησαν και νέες ενισχύσεις ύψους τουλάχιστον 95 εκατ. ευρώ, στις οποίες πρέπει να προστεθούν και διάφορες ενισχύσεις που χορηγήθηκαν υπό μορφή εγγυήσεων.

(47)

Ο δεύτερος καταγγέλλων, από την πλευρά του, δεν υπέβαλε παρατηρήσεις επί της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας.

(48)

Η SNCF θεωρεί ότι τήρησε τον όρο που προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2. Ισχυρίζεται ότι πώλησε τα περιουσιακά στοιχεία της Sernam στο σύνολό τους, πριν την 30ή Ιουνίου 2005, στην αγοραία τιμή, σε εταιρεία η οποία δεν είχε νομική σχέση και με διαφανή και ανοικτή διαδικασία.

(49)

Κατά την SNCF, οι πράξεις μεταβίβασης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα. Η Επιτροπή δεν θα μπορούσε, συνεπώς, να τις αποσυνδέσει με τεχνητό τρόπο.

(50)

Θεωρεί ότι σε περίπτωση αρνητικής τιμής, το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς τηρείται, εάν το κόστος της μεταβίβασης είναι κατώτερο από το κόστος εκκαθάρισης με το οποίο θα επιβαρυνόταν το κράτος ως μέτοχος και υποβάλλει αναλυτικές παρατηρήσεις για να το αποδείξει.

(51)

Τέλος, επισημαίνει ότι η υποχρέωση σχετικά με την επιστροφή της ενίσχυσης των 41 εκατ. ευρώ θα εγγράφονταν στο παθητικό της εκκαθάρισης της Sernam SA.

(52)

Σε ένα πρώτο στάδιο, η BCP διατυπώνει διευκρινίσεις για τη συμμετοχή της στο κεφάλαιο της Sernam Xpress.

(53)

Σε ένα δεύτερο στάδιο, η BCP προσδιορίζει τον σκοπό της εξαγοράς της εταιρείας Coulonge.

(54)

Σε ένα τρίτο στάδιο, η BCP αμφισβητεί ότι η Sernam Xpress διέθετε ταμειακό πλεόνασμα μετά την ανακεφαλαίωση των 57 και 2 εκατ. ευρώ. Η BCP χρειάστηκε να επανεισφέρει ποσό 6 εκατ. ευρώ για να ανέλθουν τα ταμειακά διαθέσιμα σε ένα αποδεκτό επίπεδο, δεδομένων των ζημιών που έπρεπε να χρηματοδοτηθούν.

(55)

Σε ένα τέταρτο στάδιο, η BCP αμφισβητεί ότι το όφελος από την ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ μεταβιβάστηκε στην Sernam Xpress. Η BCP θεωρεί ότι μια παρόμοια κατάσταση θα μπορούσε να προβλεφθεί μόνο εάν αποδεικνυόταν ότι η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA δεν πραγματοποιήθηκε σε αγοραία τιμή. Όμως, κατά την BCP, η μεταβίβαση πραγματοποιήθηκε μετά από ανοικτή, διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία. Η BCP διευκρινίζει επίσης ότι η διαδικασία της μεταβίβασης συνοδεύτηκε με εμπειρογνωμοσύνη

(56)

Τέλος, όσον αφορά τις συνέπειες της απόκτησης του ελέγχου της Sernam, η BCP αναλύει την αύξηση του κεφαλαίου ως πώληση και θεωρεί ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση Banks  (14) και SMI  (15), η ανάκτηση μιας υποθετικής ενίσχυσης δεν θα βάρυνε τη Financière Sernam ή τη θυγατρική της Sernam Xpress.

(57)

Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι η δεσμευτική προσφορά εξαγοράς, που είναι δεσμευτική από νομική άποψη για τον αγοραστή, υποβλήθηκε στις 30 Ιουνίου 2005 και έγινε αποδεκτή αυθημερόν από την SNCF, γεγονός που κατέστησε τη συμφωνία αμετάκλητη με βάση το γαλλικό δίκαιο των συμβάσεων.

(58)

Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι η απόφαση Sernam 2 δεν απαγόρευε την πώληση σε αρνητική τιμή και η νομολογία αναγνωρίζει ότι η τιμή αυτή θα μπορούσε να αποτελεί μια αγοραία τιμή.

(59)

Τα περιουσιακά στοιχεία πωλήθηκαν στην αρνητική τιμή των 57 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο ποσό της ανακεφαλαιοποίησης της Sernam SA από την SNCF. Η τιμή αυτή ήταν καλύτερη από τις ενδεικτικές προσφορές που είχαν υποβληθεί αρχικά και αποτελούσε την καλύτερη δεσμευτική προσφορά που προτάθηκε από φορείς της αγοράς στην SNCF. Επικυρώθηκε από διάφορες ανεξάρτητες εμπειρογνωμοσύνες (ABN Amro, Oddo Corporate Finance/Paul Hastings και της Επιτροπής Συμμετοχών και Μεταβιβάσεων)

(60)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση που πραγματοποίησε η SNCF είναι απλώς μία μέθοδος εφαρμογής. Η Επιτροπή δεν θα μπορούσε, συνεπώς, να αναφερθεί σε αυτή την ανακεφαλαιοποίηση για να αμφισβητήσει την αγοραία αξία των περιουσιακών στοιχείων της Sernam, ενώ και μόνο η ύπαρξη μιας αγοραίας τιμής θα απέκλειε κάθε χαρακτηρισμό του συνόλου της αρνητικής τιμής ως ενίσχυση.

(61)

Απαντώντας στην ανάλυση της Επιτροπής, βάσει της οποίας η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam αποτελούνταν από δύο διαδοχικές πράξεις, ήτοι: 1) μεταφορά εντός του ομίλου του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA στην Sernam Xpress (η οποία τη στιγμή εκείνη ήταν κατά 100 % θυγατρική της Sernam SA), στη συνέχεια 2) πώληση της Sernam Xpress στη Financière Sernam, που αντιστοιχεί σε share deal και όχι σε πώληση περιουσιακών στοιχείων, οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι πρόκειται για τεχνητό και αδικαιολόγητο διαχωρισμό.

(62)

Καταρχάς, οι πράξεις μεταβίβασης αντιστοιχούσαν σε «πράξη εισφοράς-μεταβίβασης» που εφαρμόστηκε μέσω ανακεφαλαιοποίησης, δηλαδή μια άρρηκτα συνδεδεμένη πράξη που πραγματοποιήθηκε για δύο λόγους: 1) το γαλλικό δίκαιο δεν επέτρεπε την πώληση περιουσιακών στοιχείων σε αρνητική τιμή και, 2) έπρεπε να εξασφαλιστεί ότι ο αγοραστής δεν είχε νομικό δεσμό με την SNCF.

(63)

Δεδομένης της οικονομικής κατάστασης της Sernam SA που παρουσίαζε διαρκώς ελλείμματα (οι συσσωρευμένες ζημίες των τεσσάρων τελευταίων χρήσεων πριν από την εκχώρηση ανέρχονταν σε 309,2 εκατ. ευρώ), η συνολική αξία των περιουσιακών της στοιχείων ήταν αρνητική.

(64)

Για να υπάρξει συμμόρφωση με την απαγόρευση μιας πώλησης σε αρνητική τιμή σύμφωνα με το γαλλικό δίκαιο και για να διασφαλιστεί η οικονομική ουδετερότητα της πράξης μεταβίβασης, κατά πάγια πρακτική, όταν η αξία των προς μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων είναι αρνητική: 1) ο αγοραστής καταβάλλει μια συμβολική τιμή και 2) τίθεται σε εφαρμογή μηχανισμός αποζημίωσης του αγοραστή (είτε συμμετοχή του πωλητή σε αύξηση κεφαλαίου πριν τη μεταβίβαση, είτε παραίτηση του πωλητή από αξιώσεις που θα είχε έναντι της μεταβιβασθείσας επιχείρησης).

(65)

Επιπλέον, για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να αμφισβητήσουν οι πιστωτές της Sernam SA την εγκυρότητα της πράξης ή να ασκήσουν το δικαίωμά τους να αντιταχθούν σε αυτήν, έπρεπε να συνυπολογιστεί στο σύνολο των περιουσιακών στοιχείων το παθητικό που ήταν αναγκαίο για τη συνέχιση της δραστηριότητας της Sernam. Μια απλή πώληση των περιουσιακών στοιχείων δεν θα επέτρεπε τον συνυπολογισμό του εν λόγω παθητικού.

(66)

Θα έπρεπε συνεπώς να γίνει μερική εισφορά στοιχείων ενεργητικού που υπόκειται στο καθεστώς των διασπάσεων που προβλέπεται στα άρθρα L.236-16 έως L.236-21 του γαλλικού εμπορικού κώδικα. Ως προς αυτό, οι γαλλικές αρχές διευκρινίζουν ότι η εισφορά θα ισοδυναμούσε με πώληση καθόσον συνεπάγεται επίσης μεταβίβαση ιδιοκτησίας, εφόσον πληρώνεται με τίτλους που εκδίδονται από τη δικαιούχο εταιρεία της εισφοράς.

(67)

Εφόσον το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2 απαγόρευε να έχει ο αγοραστής νομικό δεσμό με την SNCF, δεν ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί η εισφορά στοιχείων ενεργητικού ως συνόλου απευθείας στη Financière Sernam διότι, σε αυτή την περίπτωση, η Sernam SA θα γινόταν αυτομάτως, εκ του γεγονότος της ίδιας της εισφοράς, μέτοχος της Financière Sernam. Αυτό εξηγεί τη μερική εισφορά περιουσιακών στοιχείων στη Sernam Xpress και στη συνέχεια μεταβίβαση της Sernam Xpress στη Financière Sernam.

(68)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η μερική μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων στη Sernam Xpress δεν συνιστά σε καμία περίπτωση μεταβίβαση εντός του ομίλου, εφόσον η Sernam Xpress είναι «εικονική εταιρεία» που χρησιμοποιείται για τη στέγαση του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού της Sernam SA με αποκλειστικό σκοπό να καταστεί δυνατή η ταυτόχρονη μεταβίβασή τους στον αγοραστή - την εταιρεία Financière Sernam - και όχι για να συνεχίσει τη δραστηριότητα της μητρικής εταιρείας. Αυτά τα στοιχεία ενεργητικού θα τοποθετούνταν και θα εισφέρονταν στην αγοραία αξία τους στην Sernam Xpress για την υλοποίηση της πράξης. Σε κάθε περίπτωση, η εισφορά περιουσιακών στοιχείων θα εμπεριείχε τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων για τα οποία η Sernam Xpress εξέδωσε μετοχή ονομαστικής αξίας 100 ευρώ. Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η μετοχή αυτή αντιπροσωπεύει την τιμή της πραγματικής αξίας της εισφοράς των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού, η οποία ανακεφαλαιοποιήθηκε με 57 εκατ. ευρώ.

(69)

Οι γαλλικές αρχές επισύναψαν στις παρατηρήσεις τους επί της απόφασης για την κίνηση διαδικασίας τη γνώμη του καθηγητή νομικής Νικολάου Μολφέση, κατά τον οποίο «το γαλλικό δίκαιο […] δεν επέτρεπε στην SNCF να μεταβιβάσει απευθείας το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της Sernam στην Financière Sernam· οι ισχύοντες νομικοί κανόνες υποχρέωναν την SNCF να εφαρμόσει μια πράξη εισφοράς - μεταβίβασης για να συμμορφωθεί με τους όρους που έθεσε η Επιτροπή:

Το σχήμα που έθεσε σε λειτουργία η Sernam πρέπει να εξομοιωθεί με μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων ως συνόλου:

(70)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, τα περιουσιακά στοιχεία της Sernam SA πωλήθηκαν ως σύνολο σε μια εταιρεία χωρίς νομικό δεσμό με την SNCF σε αρνητική τιμή η οποία αντιστοιχεί σε μια αγοραία τιμή, μετά από διαπραγμάτευση της μεταβίβασης που έγινε στο πλαίσιο ανοικτού, διαφανούς, χωρίς όρους και διακρίσεις διαγωνισμού, σύμφωνα με τους όρους που έθεσε το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(71)

Για τις γαλλικές αρχές, ο ισχυρισμός ότι ο φάκελος που διαβιβάστηκε στους δυνητικούς αγοραστές των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA δεν περιείχε αναφορά στην πώληση της Sernam Xpress αλλά στην πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA είναι ουσιαστικά αναληθής. Εξάλλου, η απαίτηση μιας ανοικτής, διαφανούς και χωρίς διακρίσεις διαδικασίας υποβολής προσφορών δεν συνεπαγόταν την προκήρυξη νέας πρόκλησης υποβολής προσφορών μετά την ανακεφαλαιοποίηση, εφόσον αυτή ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της πρόσκλησης υποβολής προσφορών και της αρνητικής τιμής που προέκυψε από αυτήν.

(72)

Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι με το να προβλέψει ρητά τη δυνατότητα μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων της Sernam ως συνόλου, η απόφαση Sernam 2 δημιούργησε στην SNCF καθώς και στις γαλλικές αρχές προσδοκίες με βάση το γεγονός ότι επιτρεπόταν να ενεργήσουν με αυτόν τον τρόπο. Η κίνηση της διαδικασίας εξέτασης των κρατικών ενισχύσεων αγνοεί, συνεπώς, τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη που δημιούργησε στις γαλλικές αρχές η απόφαση Sernam 2 και πολύ περισσότερο διότι αυτές ενήργησαν με πλήρη διαφάνεια έναντι της Επιτροπής, παρέχοντάς της όλες τις χρήσιμες εξηγήσεις σχετικά με τα λεπτομερή στοιχεία αυτής της μεταβίβασης.

(73)

Αναφορικά με τις υποτιθέμενες χειραγωγήσεις που υπήρξαν κατά την αποτίμηση της αξίας, οι γαλλικές αρχές απορρίπτουν καταρχήν την τιμή των 22 εκατ. με την οποία αποτιμήθηκε η αξία των περιουσιακών στοιχείων. Πράγματι, όσον αφορά μια πράξη μερικής εισφοράς περιουσιακών στοιχείων πριν από μεταβίβαση, οι ισχύουσες λογιστικές διατάξεις θα απαιτούσαν την αποτίμηση όχι στην καθαρή λογιστική αξία όπως ισχυρίζεται ο πρώτος καταγγέλλων, αλλά βάσει των πραγματικών αξιών των μεταβιβαζόμενων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού. Η εκτίμηση αυτών των αξιών έγινε σε συνάρτηση με την αγοραία τιμή ή με ανεξάρτητες εμπειρογνωμοσύνες. Εφαρμόστηκαν επίσης οι ισχύοντες λογιστικοί κανόνες για την αποτίμηση της αξίας των μεταφερόμενων φορολογικών ελαφρύνσεων. Όσον αφορά την αποτίμηση του χαρτοφυλακίου εμπορικών σημάτων, αυτή βασιζόταν σε εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 23ης Μαΐου 2001, όταν πραγματοποιήθηκε η εισφορά της SNCF στην SCS Sernam.

(74)

Όσον αφορά την αποτίμηση της αξίας του παθητικού, οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι μεταβιβάστηκαν μόνο τα στοιχεία παθητικού που ήταν αναγκαία για τη συνέχιση της δραστηριότητας της δικαιούχου εταιρείας της εισφοράς. Εξάλλου, η αποτίμηση της απαξίας (badwill) αντιστοιχούσε μόνο στη λογιστική μεταγραφή της αρνητικής αγοραίας τιμής των 57 εκατ. ευρώ.

(75)

Οι γαλλικές αρχές υποστηρίζουν ότι η διάκριση μεταξύ μιας συμφωνίας μεταβίβασης εταιρικών μεριδίων (share deal) και μιας συμφωνίας μεταβίβασης στοιχείων ενεργητικού (asset deal), στην οποία βασίζεται το επιχείρημα που ανέπτυξε η Επιτροπή στο πλαίσιο των υποθέσεων SMI  (16) και CDA  (17), δεν είναι συναφές στην εξεταζόμενη υπόθεση.

(76)

Για τους λόγους που παρατίθενται στις αιτιολογικές σκέψεις 61 έως 70, οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι οι πράξεις μεταβίβασης των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam δεν συνιστούν μεταβίβαση εντός του ομίλου και στη συνέχεια μιας share deal, αλλά μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων σε τρίτο.

(77)

Επικουρικώς, υποστηρίζουν ότι η αγοραία τιμή της Sernam Xpress θα λάμβανε αναγκαστικά υπόψη την ύπαρξη του χρέους των 41 εκατ. ευρώ, εάν μεταβιβαζόταν η ενίσχυση. Σε αυτή την περίπτωση, η αρνητική τιμή θα ήταν 98 εκατ. ευρώ (57 + 41). Όμως, η «καταβληθείσα» αρνητική τιμή - στην πραγματικότητα εισπραχθείσα από την Financière Sernam ήταν μόνο 57 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, ο πωλητής εξοικονόμησε ποσό 41 εκατ. ευρώ και, κατά συνέπεια, αυτός αποκόμισε το οικονομικό όφελος της ενίσχυσης. Παραπέμπουν σχετικά στην απόφαση Banks.  (18)

(78)

Οι γαλλικές αρχές υποστηρίζουν ότι, στην απόφασή του στην υπόθεση CDA, το Δικαστήριο έκρινε πως το γεγονός ότι η CDA συνέχισε τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων που ήταν δικαιούχοι της ενίσχυσης δεν μπορούσε από μόνο του να αποδείξει την ύπαρξη βούλησης να καταστρατηγηθούν τα αποτελέσματα μιας διαταγής ανάκτησης (19).

(79)

Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι δεν υπήρχε βούληση αποφυγής των συνεπειών της διαταγής ανάκτησης, εφόσον η CDA κατέβαλε τιμή αγοράς σύμφωνη με την αγοραία αξία για την εξαγορά των στοιχείων ενεργητικού της εταιρείας LCA. (20)

(80)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, εφόσον η Sernam Xpress αγόρασε τα στοιχεία ενεργητικού και μέρος του παθητικού της Sernam SA στην αγοραία τιμή τους, με την πράξη αυτή δεν μεταβιβάστηκε στη Sernam Xpress το πραγματικό πλεονέκτημα που δημιούργησε η χορήγηση της ενίσχυσης 41 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η Επιτροπή δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι μετά την εξαγορά αυτών των περιουσιακών στοιχείων, η Sernam SA θα παρέμενε ως εικονική εταιρεία από την οποία δεν θα ήταν δυνατό να εξασφαλιστεί η επιστροφή της ενίσχυσης που κρίθηκε ασυμβίβαστη. Το επιχείρημα αυτό που είχε ήδη αναπτυχθεί στην απόφαση CDA απορρίφθηκε από το Δικαστήριο (21).

(81)

Οι γαλλικές αρχές τονίζουν ότι η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA ως συνόλου ήταν μια δυνατότητα που προέβλεψε ρητά η Επιτροπή. Το γεγονός ότι η SNCF μεταβίβασε σε μια εταιρεία τα περιουσιακά στοιχεία της Sernam ως σύνολο στην τιμή της αγοράς με διαφανή και ανοικτή διαδικασία δεν θα μπορούσε, συνεπώς, σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως καταστρατήγησή της.

(82)

Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι η ίδια η Επιτροπή έκρινε ότι δεν υπήρχε περίπτωση παρόμοιας καταστρατήγησης «εφόσον, η «εν ομάδι» εκποίηση αγαθών της δικαιούχου εταιρείας, εκτός του ότι πραγματοποιήθηκε στην τιμή της αγοράς, εντάσσεται στο πλαίσιο διαδικασίας μη υποκείμενης σε συγκεκριμένους όρους και ανοικτής σε όλους τους ανταγωνιστές της εταιρείας αυτής» (22).

(83)

Αναφορικά με το επιχείρημα της Επιτροπής (23) ότι η πράξη δεν επέτρεψε μόνο την προστασία των περιουσιακών στοιχείων, όπως ενέκρινε η απόφαση CDA, αλλά και τη δημιουργία ενός μηχανισμού που επιτρέπει τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων, όπως η εξαγορά της εταιρείας Coulonge, αρκεί η διαπίστωση ότι η εξαγορά της εταιρείας Coulogne Services από τη Sernam Xpress έγινε ταυτόχρονα με την απόκτηση του ελέγχου της Sernam Xpress από την BCP και ότι η Sernam Xpress μπόρεσε να αποκτήσει τον έλεγχο της BCP με εισφορά νέου χρήματος για την πραγματοποίηση αυτής της εξαγοράς..

(84)

Συνεπώς, σε αντίθεση με τις αμφιβολίες που διατυπώνει η Επιτροπή, τηρείται επίσης αυτό που οι γαλλικές αρχές προσδιορίζουν ως «το τρίτο κριτήριο» της απόφασης CDA.

(85)

Αναφορικά με την ύπαρξη νέων ενισχύσεων στο πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 (ανακεφαλαιοποίηση της Serman SA από την SNCF με 57 εκατ. ευρώ, ανακεφαλαιοποίηση της Sernam Xpress από την SNCF με 2 εκατ. ευρώ, παροχή εγγυήσεων από την SNCF στη Financière Sernam, ρήτρα υπαναχώρησης), οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι στην περίπτωση πώλησης στην τιμή της αγοράς με ανοικτό και διαφανή διαγωνισμό και για κόστος χαμηλότερο από το κόστος μιας εκκαθάρισης, αυτή δεν ενέχει στοιχεία ενίσχυσης.

(86)

Επιπλέον, η αρνητική τιμή που παρουσίασε η Financière Sernam αντιστοιχούσε στις εκτιμήσεις ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.

(87)

Οι γαλλικές αρχές διευκρινίζουν, εξάλλου, ότι η ρήτρα υπαναχώρησης περιλήφθηκε στο πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 με αίτηση της Financière Sernam και αποκλειστικά για να προστατευθεί έναντι του κινδύνου μιας αρνητικής απόφασης της Επιτροπής. Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι χωρίς την ύπαρξη παρόμοιας ρήτρας θα ήταν αδύνατη οποιαδήποτε μεταβίβαση και ισχυρίζονται ότι η Επιτροπή δεν είχε αμφισβητήσει αυτή τη ρήτρα σε προηγούμενη υπόθεση. (24)

(88)

Προκαταρκτικά, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η παρούσα διαδικασία κινήθηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ (25), διότι η Επιτροπή διέθετε ενδείξεις ότι η Γαλλία εφάρμοσε με τρόπο καταχρηστικό την υπό όρους ενίσχυση που επέτρεψε η απόφαση Sernam 2 και μάλιστα μετά την καταχρηστική εφαρμογή της εγκριθείσας ενίσχυσης, επίσης υπό όρους, με την απόφαση Sernam 1.

(89)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οφείλει να υπενθυμίσει τους λόγος που την οδήγησαν να επιβάλλει τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 3 της απόφασης Sernam 2 (26):

«[…]δεδομένης της καταχρηστικής εφαρμογής της ανωτέρω διαπιστωθείσας ενίσχυσης και της παράτασης του σχεδίου αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή κρίνει ότι η Sernam οφείλει να προσφέρει ειδικό αντισταθμιστικό μέτρο αποσυρόμενη συνεχώς από τμήματα της αγοράς που ουσιαστικά έχουν διαρθρωτική υπερεπάρκεια δυναμικού, έτσι ώστε να μπορεί να δικαιολογηθεί η έγκριση μέρους της συγκεκριμένης ενίσχυσης.

Πράγματι, η χορήγηση κρατικών ενισχύσεων σε αγορές με διαρθρωτικό πλεόνασμα ή ακόμη και σε παρακμή θα είχε ως συνέπεια να επιτραπεί σε μια επιχείρηση, η οποία θα όφειλε να παύσει τις δραστηριότητές της, λόγω δεδηλωμένων δυσχερειών, να κατέχει με τεχνητό τρόπο άκρως οριζόμενα μερίδια της αγοράς σε βάρος ανταγωνιστριών επιχειρήσεων οικονομικά υγιών. Πρέπει επίσης να αποφευχθεί το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα της ενίσχυσης να εκδιωχθούν από την αγορά επιχειρήσεις οικονομικά υγιείς προς όφελος εκείνων που αποδεικνύονται αδύναμες να επιβιώσουν με δικά τους μέσα.

Υπό την έννοια αυτή, η Επιτροπή κρίνει ότι η Sernam οφείλει να απαγκιστρωθεί μόνιμα από τις δραστηριότητές της στα τμήματα της αγοράς που παρουσιάζουν πλεόνασμα, και συγκεκριμένα στο τμήμα της αγοράς ομαδοποίησης/συνήθων οδικών ταχυμεταφορών.

Μολονότι η Sernam έχει ήδη αρχίσει να αποσύρεται, η Επιτροπή κρίνει ότι αυτό δεν αρκεί και ότι πρέπει να αποσυρθεί μόνιμα. Για τον λόγο αυτό θεωρεί ότι χρειάζεται να επιβληθούν όροι οι οποίοι: θα επιτρέψουν στη Sernam να συνεχίσει την ανάπτυξή της προς την κατεύθυνση μιας καινοτόμου διαφοροποίησης σε ένα αναπτυσσόμενο τμήμα της αγοράς (το οποίο επομένως δεν έχει πλεονάζον δυναμικό) και ii) θα επιτρέψουν να υποκατασταθούν, στα τμήματα της αγοράς με πλεονάζον δυναμικό, σε στασιμότητα ή σε παρακμή, οι υπηρεσίες της Sernam από τις υπηρεσίες άλλων φορέων (γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να ελευθερωθούν τα μερίδια της Sernam σε αυτά τα τμήματα της αγοράς).

[…]

Η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι, σε περίπτωση που πωληθεί εξ ολοκλήρου η Sernam (με τα στοιχεία ενεργητικού της και παθητικού της) όπως σκοπεύουν οι γαλλικές αρχές, οι όροι της απόφασης (ανάληψη των δραστηριοτήτων οδικής μεταφοράς της Sernam από άλλες επιχειρήσεις και στροφή των δραστηριοτήτων της Sernam προς τη σιδηροδρομική μεταφορά φορτίου) πρέπει ούτως ή άλλως να τηρηθούν. Αντίθετα, εάν η Sernam πωλήσει τα στοιχεία του ενεργητικού της «όλα μαζί», η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι οι δύο όροι που προαναφέρθηκαν, οι οποίοι αφορούν την αναδιάρθρωση της εταιρείας, δεν θα ισχύσουν, διότι η Sernam δεν θα λειτουργεί πλέον με τη σημερινή νομική μορφή της και θα έχει ελευθερώσει τα μερίδιά της στην αγορά προς όφελος του ανεξάρτητου αγοραστή (ο οποίος θα μπορεί εκ των πραγμάτων να συνεχίσει τις δραστηριότητές του με τα στοιχεία ενεργητικού της Sernam).»

(90)

Η απόφαση Sernam 2 προβλέπει λοιπόν δύο διαφορετικά σενάρια πώλησης για την Sernam SA: την πώληση του συνόλου της Sernam SA (ενεργητικού και παθητικού) και την πώληση αποκλειστικά των στοιχείων ενεργητικού. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, η εταιρεία που θα αγοράσει το ενεργητικό και το παθητικό υπόκειται στους όρους που ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της απόφασης Sernam 2· με βάση το δεύτερο σενάριο, οι όροι αυτοί δεν εφαρμόζονται.

(91)

Πρέπει, εξάλλου, να υπενθυμιστεί το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται οι αποφάσεις Sernam 1 και Sernam 2 της Επιτροπής. Η Sernam SA, εταιρεία που παρουσίαζε διαρκώς ελλείμματα, λάμβανε λειτουργικές ενισχύσεις του κράτους, τις οποίες της χορηγούσε η μητρική της εταιρεία SNCF και ήταν αναγκαίες για την επιβίωση της επιχείρησης.

(92)

Ήταν αναγκαίο να τεθεί τέρμα στην τεχνητή επιβίωση μιας εταιρείας η οποία κατείχε αδικαιολόγητα μερίδια αγοράς, ενώ δεν ήταν ανταγωνιστική. Συνεπώς, θα έπρεπε να λήξει, αφενός, η διαδικασία συστηματικής διάσωσης της εταιρείας Sernam από το κράτος και, αφετέρου, να εξαλειφθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκαλούσε αυτή η συστηματική διάσωση, δηλαδή να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα. Έπρεπε, συνεπώς, να ανακτηθούν τα 41 εκατ. ευρώ των παράνομων ενισχύσεων που κρίθηκαν ασυμβίβαστες, οι οποίες χορηγήθηκαν στην εταιρεία Sernamentre το 2001 και το 2004 και να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα που θα απελευθέρωναν μερίδια αγοράς σε αντιστάθμιση της ενίσχυσης αναδιάρθρωσης των 503 εκατ. ευρώ.

(93)

Η Επιτροπή διαπιστώνει επίσης ότι ο τρόπος με τον οποίο η Γαλλία εφάρμοσε την απόφαση του 2004 βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τους στόχους της απόφασης. Πράγματι, οι γαλλικές αρχές συνέχισαν να χορηγούν λειτουργικές ενισχύσεις, με την πρόφαση ότι εκτελούν αυτή την απόφαση, και προσπάθησαν να διατηρήσουν την οικονομική συνέχεια της επιχείρησης, χωρίς να ελευθερώνουν μερίδια αγοράς αλλά, αντιθέτως, επιχειρώντας να ενισχύσουν την ανταγωνιστική θέση αυτής της επιχείρησης.

(94)

Πρέπει στο παρόν στάδιο να διεξαχθεί μεθοδική εξέταση των μέσων που εφάρμοσαν οι γαλλικές αρχές για να επιτύχουν τους στόχους τους.

(95)

Οι γαλλικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι δεν τηρήθηκαν οι όροι του άρθρου 3 παράγραφος 1 της απόφασης Sernam 2. Συνεπώς, η Επιτροπή μπορεί να περιοριστεί στο να επαληθεύσει αν η Γαλλία τήρησε τους όρους του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2. Προς υπενθύμιση, η εν λόγω παράγραφος αναφέρει:

«Σε περίπτωση που η Sernam πωλήσει όλα μαζί τα στοιχεία του ενεργητικού της, με την τιμή της αγοράς, σε εταιρεία χωρίς νομικό δεσμό με την SNCF, με διαφανή και ανοικτή διαδικασία, δεν εφαρμόζονται οι όροι της παραγράφου 1».

(96)

Όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια, η Γαλλία δεν τήρησε αυτούς τους όρους.

(97)

Από τις παρατηρήσεις των γαλλικών αρχών και του πρώτου καταγγέλλοντα προκύπτει ότι η διοίκηση της SNCF αποδέχτηκε μόνο καταρχήν την προσφορά της Financière Sernam. Το πρωτόκολλο συμφωνίας που δεσμεύει όλα τα μέρη γι’ αυτή την πράξη υπεγράφη, ωστόσο, μόλις την 21η Ιουλίου 2005 και οι διάφορες πράξεις μεταβίβασης εκτελέστηκαν μόλις στις 17 Οκτωβρίου 2005.

(98)

Η Επιτροπή συνάγει ότι η διαβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam δεν πραγματοποιήθηκε το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2005, όπως επέβαλε ο όρος της απόφασης Sernam 2. Και μόνο αυτός ο λόγος θα αρκούσε ήδη για να κριθεί ότι η Γαλλία εφάρμοσε καταχρηστικά την εγκριθείσα ενίσχυση για την οποία είχε τεθεί ως όρος η εφαρμογή της απόφασης Sernam 2.

(99)

Η σύμβαση πώλησης στις έννομες τάξεις των κρατών μελών της Ένωσης βασίζεται στις αρχές του ρωμαϊκού δικαίου («emptio venditio»). Η πώληση συνίσταται στη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας ενός αγαθού έναντι της καταβολής ενός τιμήματος. Η τιμή αυτή πρέπει, όπως υπογραμμίζει η γαλλική κυβέρνηση βάσει του γαλλικού δικαίου, να είναι μια τιμή θετική.

(100)

Μια πράξη με την οποία το πρόσωπο που επιθυμεί να μεταβιβάσει την ιδιοκτησία ενός ή περισσότερων αγαθών προσφέρει το χρήμα στο πρόσωπο που τα αγοράζει δεν συνιστά πώληση, αλλά σύμβαση διαφορετικού τύπου.

(101)

Στην προκειμένη περίπτωση, η SNCF κατέβαλε ποσό 59 εκατ. ευρώ, προβαίνοντας στην ανακεφαλαιοποίηση της Sernam SA με 57 εκατ. ευρώ και της Sernam Xpress με 2 εκατ. ευρώ αντίστοιχα και παρείχε διάφορες εγγυήσεις στη Financière Sernam. Η καταβολή 2 εκατ. ευρώ από τη Financière Sernam στην SNCF και στη Sernam SA ακυρώνει την ανακεφαλαιοποίηση της Sernam Xpress, αλλά όχι τα άλλα στοιχεία της συναλλαγής. Συνεπώς, η σύμβαση που συνήψαν η SNCF και η Financière Sernam δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως σύμβαση πώλησης. Αυτό, εξάλλου, δεν αμφισβητείται από τις γαλλικές αρχές, οι οποίες εξηγούν ότι οι διάφορες πράξεις μεταβίβασης των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam δεν συνιστούν πώληση, διότι το γαλλικό δίκαιο δεν θα τους επέτρεπε να πραγματοποιήσουν μια πώληση που θα είχε αυτό το αποτέλεσμα.

(102)

Η Επιτροπή κρίνει ότι η συναφθείσα σύναψη μεταξύ της SNCF και της Financière Sernam δεν συνιστά πώληση. Για τον λόγο αυτό επίσης, δεν τηρήθηκε το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2, διότι δεν υπήρξε πώληση. Κατά συνέπεια, η Γαλλία προέβη σε καταχρηστική εφαρμογή της ενίσχυσης για την έγκριση της οποίας τέθηκαν όροι με την απόφαση Sernam 2.

(103)

Ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam συνιστά πώληση, η τήρηση του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2 προϋποθέτει ότι η πώληση αυτή αφορά αποκλειστικά τα στοιχεία ενεργητικού και όχι το σύνολο (ενεργητικό και παθητικό) της Sernam SA. Αυτό συνάγεται από την αιτιολογική σκέψη 217 της απόφασης Sernam 2, η οποία παρατίθεται στην αιτιολογική σκέψη 49 της παρούσας απόφασης.

(104)

Όπως εξηγήθηκε στο τμήμα 2.4, η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA από την SNCF στη Financière Sernam βασίζεται στη χρησιμοποίηση από την Sernam SA της κατά 100 % θυγατρικής της Sernam Xpress, στην οποία διαβιβάστηκαν τα περιουσιακά στοιχεία της Sernam SA καθώς και το παθητικό της, με εξαίρεση ορισμένες από τις οφειλές της στη μητρική εταιρεία της, την SNCF. Πριν από αυτή τη μεταβίβαση, η SNCF προέβη σε ανακεφαλαιοποίηση της Sernam SA με ποσό 57 εκατ. ευρώ και αυτά τα νέα κεφάλαια περιελήφθησαν στα μεταβιβασθέντα περιουσιακά στοιχεία. Αφού πραγματοποιήθηκε η μεταβίβαση, η SNCF προέβη σε ανακεφαλαιοποίηση της Sernam Xpress με ποσό 2 εκατ. ευρώ. Τότε οι μετοχές της Sernam Xpress πωλήθηκαν στη Financière Sernam για το ίδιο ποσό (2 εκατ. ευρώ).

(105)

Όπως αναφέρεται στο τμήμα 2.7.1.3, οι γαλλικές αρχές δικαιολογούν αυτή την πράξη με τον διπλό περιορισμό του γαλλικού δικαίου και της απόφασης Sernam 2.

(106)

Υποστηρίζουν ότι το συνολικό αποτέλεσμα της πράξης είναι ταυτόσημο με αυτό μιας πώλησης των περιουσιακών στοιχείων. Έπρεπε, συνεπώς, να εξομοιωθεί με πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA ως σύνολο κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(107)

Η Επιτροπή καταλήγει σε διαφορετικό συμπέρασμα, για δύο λόγους.

(108)

Η πράξη που πραγματοποίησε η SNCF επέτρεψε στη Financière Sernam να αγοράσει τις μετοχές της Sernam Xpress, δηλαδή να πραγματοποιήσει πώληση μετοχών («share deal»)».

(109)

Ασφαλώς, σε ένα πρώτο στάδιο, η SNCF προέβη σε μια πράξη η οποία χαρακτηρίζεται από το γαλλικό δίκαιο, σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, ως «μερική εισφορά περιουσιακών στοιχείων» (στην πραγματικότητα στοιχείων ενεργητικού και παθητικού). Εντούτοις, ακόμη και αν αναλυθεί μεμονωμένα, η πράξη αυτή δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πώληση περιουσιακών στοιχείων σε τρίτο». Πραγματοποιήθηκε με αρνητική τιμή 57 εκατ. ευρώ και, κατά συνέπεια, δεν συνιστά πώληση (βλέπε τμήμα 3.2.2). Επιπλέον, δεν αφορά μόνο τα στοιχεία ενεργητικού, αλλά και το σύνολο του παθητικού, με εξαίρεση ορισμένες οφειλές της Sernam SA προς τη μητρική της εταιρεία, την SNCF. Επρόκειτο, συνεπώς, για μια μεταβίβαση του συνόλου (των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού) της Sernam SA, και όχι μια πώληση μόνο των στοιχείων ενεργητικού (βλέπε επίσης τμήμα 3.2.3.2.).

(110)

Τέλος, η μεταβίβαση αυτή πραγματοποιήθηκε σε μία κατά 100 % θυγατρική, την Sernam Xpress, οντότητα που συστάθηκε επί τούτου για να δεχθεί τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού της Sernam SA με αποκλειστικό σκοπό να μεταπωληθεί η ίδια στη Financière Sernam. Άρα, αυτή η εισφορά δεν πραγματοποιήθηκε σε μια τρίτη και ανεξάρτητη από την SNCF επιχείρηση.

(111)

Σε ένα δεύτερο στάδιο, οι μετοχές της Sernam Xpress πωλήθηκαν στη Financière Sernam, πράξη που δεν συνιστά πώληση περιουσιακών στοιχείων σε έναν τρίτο, αλλά μεταβίβαση μετοχών ή μεριδίων (share deal) (και συνεπώς μεταβίβαση του συνόλου της επιχείρησης).

(112)

Συνεπώς, καμία από τις πράξεις που εκτέλεσε η SNCF δεν συνιστά πώληση της ολότητας των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA σε μια εταιρεία χωρίς νομικό δεσμό με την SNCF, ούτε τηρήθηκαν οι όροι του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(113)

Η αιτιολογική σκέψη 217 της απόφασης Sernam 2, που παρατίθεται στην αιτιολογική σκέψη 89 της παρούσας απόφασης, κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα, αφενός, σε μια πώληση των στοιχείων ενεργητικού και, αφετέρου, σε μια πώληση του συνόλου (ενεργητικό και παθητικό) της Sernam SA. Από την εν λόγω αιτιολογική σκέψη συνάγεται σαφώς ότι, εάν οι γαλλικές αρχές όφειλαν, όπως το εννοούσαν κατά την έκδοση της απόφασης Sernam 2, να προβούν σε πώληση της ολότητας (στοιχεία ενεργητικού και παθητικού) της Sernam SA, θα ήταν υποχρεωμένες να τηρήσουν τους όρους του άρθρου 3 παράγραφος 1 της απόφασης Sernam 2.

(114)

Οι διάφορες πράξεις μεταβίβασης είχαν ως αποτέλεσμα η Financière Sernam, αγοράζοντας την Sernam Xpress, να αποκτήσει το σύνολο των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Sernam SA τη στιγμή της έκδοσης της απόφασης Sernam 2, με τις ακόλουθες εξαιρέσεις: αφενός, τα στοιχεία ενεργητικού αυξήθηκαν με τις εισφορές των 57 εκατ. ευρώ στην Sernam SA και των 2 εκατ. ευρώ στη Sernam Xpress (βλέπε επίσης το τμήμα 3.2.4. της παρούσας απόφασης) και, αφετέρου, τα στοιχεία του παθητικού αφαιρέθηκαν από το ποσό του συμμετοχικού δανείου που συνήψε η εταιρεία Sernam SA από τον όμιλο SNCF, παθητικό που αφορά την καταγγελία της σύμβασης «IBM – GPS», και από το ποσό της υποχρέωσης επιστροφής της μη συμβιβάσιμης ενίσχυσης των 41 εκατ. ευρώ.

(115)

Όμως, αυτές οι οριακές προσαρμογές δεν μπορούν να συγκαλύψουν το γεγονός ότι ο κύριος όγκος των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Sernam SA μεταβιβάστηκε πρώτα στην Sernam Xpress και στη συνέχεια στη Financière Sernam.

(116)

Η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων δεν συνιστά, συνεπώς, πώληση των στοιχείων ενεργητικού, αλλά μεταβίβαση της ολότητας (ενεργητικού και παθητικού) της Sernam SA, με ορισμένες εξαιρέσεις. Συνεπώς, και γι’ αυτόν επίσης τον λόγο, δεν τηρήθηκαν οι όροι του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(117)

Όσον αφορά τα στοιχεία ενεργητικού, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, το ποσό των 59 εκατ. ευρώ προστέθηκε με τις ανακεφαλαιοποιήσεις της Sernam SA και της Sernam Xpress και ότι, στο οικονομικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη την πληρωμή των 2 εκατ. ευρώ από την Financière Sernam, αυτό το πρόσθετο ποσό ανέρχεται σε 57 εκατ. ευρώ. Αυτή η εισφορά στα στοιχεία ενεργητικού δεν επιτρέπεται από το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(118)

Οι γαλλικές αρχές οργάνωσαν σε ένα πρώτο στάδιο μια διαφανή και ανοικτή διαδικασία. Όμως, στο τέλος αυτής της διαδικασίας, η SNCF δεν έλαβε καμία δεσμευτική προσφορά.

(119)

Μετά την αποτυχία της διαφανούς και ανοικτής διαδικασίας, συνάφθηκε με την Financière Sernam η σύμβαση που αφορά τις διάφορες πράξεις μεταβίβασης των δραστηριοτήτων της Sernam SA. Επειδή η Financière Sernam δεν είχε συμμετάσχει ως εταιρεία και αυτόνομα στη διαφανή και ανοικτή διαδικασία, η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων δεν πραγματοποιήθηκε τελικά με διαφανή και ανοικτή διαδικασία.

(120)

Και για το λόγο αυτό επίσης, δεν τηρήθηκαν οι όροι του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2.

(121)

Η αιτιολογική σκέψη 217 της απόφασης Sernam 2 εξηγεί τον σκοπό μιας πώλησης στοιχείων ενεργητικού ως εξής:

«Η Sernam […] θα είχε ελευθερώσει τα μερίδιά της στην αγορά προς όφελος του ανεξάρτητου αγοραστή (ο οποίος θα μπορεί εκ των πραγμάτων να συνεχίσει τις δραστηριότητές του με τα στοιχεία ενεργητικού της Sernam).»

(122)

Ο σκοπός μιας πώλησης των στοιχείων ενεργητικού ήταν, λοιπόν, να ελευθερωθούν τα μερίδια αγοράς και τα στοιχεία ενεργητικού της Sernam SA, προκειμένου να μπορέσει ένας τρίτος να χρησιμοποιήσει αυτά τα στοιχεία ενεργητικού. Η πώληση των στοιχείων ενεργητικού αποσκοπούσε, συνεπώς, στη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας της Sernam SA.

(123)

Όμως, στην προκειμένη περίπτωση, η Sernam SA αγοράστηκε στο σύνολό της από τα στελέχη της, τα οποία στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν στη Financière Sernam. Υπάρχει απόλυτη οικονομική συνέχεια· επιπλέον, η επιχείρηση απαλλάχθηκε από ένα σημαντικό μέρος του χρέους της και εισέπραξε νέα κεφάλαια ύψους 59 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 57 εξακολουθούν να βαρύνουν την SNCF. Συνεπώς, εκτός από το γεγονός ότι η πράξη που εκτελέστηκε δεν τηρεί τους όρους του άρθρου 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2, δεν επιτρέπει ούτε την επίτευξη των στόχων που επεδίωκε η εν λόγω απόφαση. Αντίθετα, έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση μιας οικονομικής οντότητας που μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό τις οποίες ακριβώς προσπαθούσαν να μετριάσουν τα μέτρα που επιβλήθηκαν με την απόφαση.

(124)

Το επιχείρημα της Γαλλίας ότι στο σύνολό τους οι εν λόγω πράξεις ισοδυναμούσαν με πώληση των στοιχείων ενεργητικού ως συνόλου δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Πράγματι, από τη φύση του, το πρώτο χαρακτηριστικό μιας πώλησης περιουσιακών στοιχείων ως συνόλου είναι να μην έγκειται σε πώληση μετοχών. Συνεπώς, η Επιτροπή δεν μπορεί να αποδεχθεί το επιχείρημα ότι το σύνολο διαφόρων νομικών πράξεων (μερική εισφορά στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και στη συνέχεια share deal) ισοδυναμεί με μια δεδομένη νομική πράξη (πώληση στοιχείων ενεργητικού), όταν η μία από τις νομικές πράξεις που εφαρμόστηκαν στην πράξη συνιστά ακύρωση της επιδιωκόμενης νομικής πράξης.

(125)

Επίσης, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ούτε το επιχείρημα ότι βάσει του γαλλικού δικαίου είναι αδύνατη η άμεση πώληση των στοιχείων ενεργητικού της Sernam SA στη Financière Sernam. Καταρχάς, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η απόφαση της Sernam 2 παρείχε στη Γαλλία δύο εναλλακτικούς τρόπους να εκτελέσει την εν λόγω απόφαση. Εάν υποτεθεί ότι η πώληση των στοιχείων ενεργητικού ήταν αδύνατη, οι γαλλικές αρχές μπορούσαν να εκτελέσουν την απόφαση εφαρμόζοντας τη δυνατότητα που προβλέπει το άρθρο 3 παράγραφος 1 της απόφασης Sernam 2 (περιορισμό των ίδιων δραστηριοτήτων της Sernam SA μόνο στις δραστηριότητες σιδηροδρομικής ταχυμεταφοράς, με υπεργολαβία των οδικών μεταφορών). Δεύτερον, εάν οι τρίτοι πιστωτές ήταν πράγματι αντίθετοι με μια πώληση σε αρνητική τιμή, η Sernam SA θα μπορούσε να υπαχθεί σε συλλογική διαδικασία, ώστε να είναι δυνατή η πώληση στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας.

(126)

Τέλος, εάν οι γαλλικές αρχές είχαν δυσκολίες να υλοποιήσουν την απόφαση Sernam 2, όφειλαν να επαναφέρουν το θέμα στην Επιτροπή για να καταλήξουν σε συμφωνία με αυτήν, σε μια λύση που θα αφορούσε έναν άλλο τρόπο βάσει της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας που προβλέπει το άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Μολονότι οι γαλλικές αρχές επισκέφθηκαν την Επιτροπή στις 24 Νοεμβρίου 2004 και την ενημέρωσαν εγγράφως επίσημα στις 21 Δεκεμβρίου 2004 για την επιλογή τους να πωλήσουν τα περιουσιακά στοιχεία ως σύνολο, χωρίς να περιγράψουν τα βασικά στοιχεία, πρέπει να τονιστεί ότι ουδέποτε η Γαλλία κοινοποίησε στην Επιτροπή τροποποίηση του εγκριθέντος σχεδίου αναδιάρθρωσης για το οποίο τέθηκαν όροι στην απόφαση Sernam 2. Εντούτοις, το τμήμα 3.2.3 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων (28) επιβεβαιώνει ότι ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να παρεκκλίνει από το σχέδιο αναδιάρθρωσης χωρίς κοινοποίηση και προηγούμενη έγκριση από την Επιτροπή.

(127)

Όμως, η Επιτροπή ουδέποτε έδωσε την έγκρισή της για τη μεταβίβαση δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam, την οποία πραγματοποίησε η Γαλλία.

(128)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή έχει την άποψη ότι δεν τηρήθηκε το άρθρο 3 της απόφασης Sernam 2. Συνεπώς, η ενίσχυση αναδιάρθρωσης ύψους 503 εκατ. ευρώ που εγκρίθηκε υπό το όρο που έθεσε η απόφαση Sernam 2 εφαρμόστηκε με καταχρηστικό τρόπο.

(129)

Εφόσον η ενίσχυση των 503 εκατ. ευρώ χρησιμοποιήθηκε από τον δικαιούχο κατά παράβαση της απόφασης Sernam 2, δεν είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά βάσει της εν λόγω απόφασης.

(130)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, το κράτος μέλος μπορεί να επικαλεστεί τους λόγους του συμβιβάσιμου μιας ενίσχυσης. Εφόσον η Γαλλία δεν επικαλέστηκε κανέναν λόγο συμβατότητας, η Επιτροπή κρίνει ότι η ενίσχυση των 503 εκατ. ευρώ είναι ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά και πρέπει να ανακτηθεί, προσαυξημένη με τόκους από την ημερομηνία της χορήγησής της.

(131)

Η ενίσχυση αυτή πρέπει να επιστραφεί από την Financière Sernam καθώς και τις θυγατρικές της, ιδίως τις Sernam Services και Aster, οι οποίες συνεχίζουν σήμερα την οικονομική δραστηριότητα η οποία ωφελήθηκε από την ενίσχυση, την οποία άλλοτε ασκούσε η Sernam SA (σήμερα έχει εκκαθαριστεί) και στη συνέχεια η Sernam Xpress (τα περιουσιακά στοιχεία της οποίας απορροφήθηκαν από την Financière Sernam μετά την καθολική μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων της). Πράγματι, πρέπει καταρχάς να ληφθεί υπόψη ότι στην Sernam Xpress μεταβιβάστηκε το σύνολο των στοιχείων ενεργητικού και ένα μέρος του παθητικού της Sernam SA μετά από μια πράξη που πραγματοποιήθηκε στο εσωτερικό του ομίλου. Η Sernam Xpress συνέχισε συνεπώς την οικονομική δραστηριότητα της Sernam SA (βλέπε επίσης την αναλυτική απόδειξη στο τμήμα 3.3). Στη συνέχεια, λόγω της καθολικής μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, η Financière Sernam είναι ο νόμιμος διάδοχος της Sernam Xpress. Τέλος, η Financière Sernam καθώς και οι θυγατρικές της, ιδίως η Sernam Service και η Aster, συνεχίζουν τη δραστηριότητα της Sernam SA και της Sernam Xpress και εξακολουθούν να ωφελούνται από την ενίσχυση των 503 εκατ. ευρώ που αρχικά χορηγήθηκε στη Sernam SA.

(132)

Η κρατική ενίσχυση ύψους 41 εκατ. ευρώ την οποία η Γαλλία έπρεπε να ανακτήσει από τον δικαιούχο της, κατ’ εφαρμογή της απόφασης Sernam 2, εγγράφηκε στο παθητικό της εκκαθάρισης της εταιρείας Sernam SA.

(133)

Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι, βάσει του άρθρου 4 της απόφασης Sernam 2, η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam μέσω διαδικασίας την οποία χαρακτηρίζουν διαφανή και ανοικτή είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστεί η υποχρέωση ανάκτησης μόνο στην εταιρεία Sernam SA.

(134)

Το άρθρο 4 της απόφασης Sernam 2 αναφέρει τα ακόλουθα:

«Οποιαδήποτε μερική ή εξ ολοκλήρου πώληση της Sernam πρέπει να πραγματοποιηθεί με την τιμή της αγοράς και με διαδικασία διαφανή και ανοικτή σε όλους τους ανταγωνιστές. Υπό τους όρους αυτούς, η επιστροφή της ενίσχυσης ύψους 41 εκατ. ευρώ θα βαρύνει την εταιρεία Sernam, εφόσον αυτή εξακολουθεί να υφίσταται.»

(135)

Το άρθρο 4 κάνει διάκριση με βάση το αν υπήρξε ή όχι διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας της Sernam. Σε περίπτωση εξαφάνισης αυτής της δραστηριότητας, δεν υφίσταται ζήτημα ανάκτησης από αυτούς που αγόρασαν τα στοιχεία στην αγοραία τιμή στο πλαίσιο μιας διαφανούς και ανοικτής διαδικασίας.

(136)

Η Επιτροπή επισημαίνει, εξάλλου, ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου και του Πρωτοδικείου αποδίδουν καθοριστική σημασία στους ίδιους παράγοντες.

(137)

Η απόφαση SMI  (29) κάνει διάκριση μεταξύ δύο υποθέσεων σε περίπτωση πώλησης δραστηριοτήτων για τις οποίες έχει χορηγηθεί ενίσχυση, δηλαδή της πώλησης εταιρικών μεριδίων της επιχείρησης, μετά την οποία η επιχείρηση που έλαβε τις ενισχύσεις διατηρεί τη νομική προσωπικότητά της (share deal), και της πώλησης όλων ή ενός μέρους των στοιχείων ενεργητικού της επιχείρησης σε μια άλλη επιχείρηση, μετά την οποία η οικονομική δραστηριότητα που έλαβε την ενίσχυση δεν ασκείται πλέον από το ίδιο νομικό πρόσωπο (asset deal).

(138)

Όσον αφορά το share deal, το Δικαστήριο έκρινε ότι (30):

«[…] όταν επιχείρηση που έλαβε παράνομη κρατική ενίσχυση αγοράζεται στην τιμή της αγοράς, δηλαδή στην πιο υψηλή τιμή που ένας ιδιώτης επενδυτής δρων υπό τις συνήθεις συνθήκες ανταγωνισμού θα ήταν διατεθειμένος να καταβάλει για την εταιρεία αυτή ως είχε, ιδίως μετά τη λήψη κρατικών ενισχύσεων, η ενίσχυση εκτιμήθηκε στην τιμή της αγοράς και περιλήφθηκε στην τιμή πωλήσεως. Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η εν λόγω επιχείρηση ευνοήθηκε σε σχέση με άλλους επιχειρηματίες της αγοράς (βλέπε, συναφώς, απόφαση της 20ής Σεπτεμβρίου 2001, C-390/98, Banks, Συλλογή 2001, σ. I-6117, σκέψη 77).

Στην υπό κρίση υπόθεση, η επιχείρηση στην οποία χορηγήθηκαν παράνομες ενισχύσεις διατηρεί τη νομική της προσωπικότητα και εξακολουθεί να ασκεί, για δικό της λογαριασμό, τις επιδοτούμενες από τις κρατικές ενισχύσεις δραστηριότητες. Επομένως, υπό κανονικές συνθήκες η επιχείρηση αυτή διατηρεί το συνδεόμενο με τις εν λόγω ενισχύσεις ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και, ως εκ τούτου, αυτή οφείλει να επιστρέψει ποσό ίσο προς αυτό των ενισχύσεων. Επομένως, δεν μπορεί να ζητηθεί από τον αγοραστή να επιστρέψει τις ενισχύσεις αυτές. […]»

(139)

Όσον αφορά το asset deal, το Δικαστήριο έκρινε τα ακόλουθα: (31)

«Ασφαλώς, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι, στην περίπτωση συστάσεως διάδοχων εταιρειών με σκοπό τη συνέχιση μέρους των δραστηριοτήτων της λαβούσας τις ενισχύσεις επιχειρήσεως μετά την πτώχευσή της, οι εν λόγω εταιρείες ενδέχεται επίσης να υποχρεωθούν να επιστρέψουν τις εν λόγω ενισχύσεις, εφόσον αποδειχθεί ότι επωφελούνται στην πράξη από το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που συνδέεται με τις εν λόγω ενισχύσεις. Συγκεκριμένα, αυτό θα μπορούσε μεταξύ άλλων να ισχύσει στην περίπτωση που οι εταιρείες αυτές αγοράζουν στοιχεία του ενεργητικού της υπό εκκαθάριση εταιρείας χωρίς να καταβάλουν τίμημα σύμφωνο με τους όρους της αγοράς ή εφόσον αποδειχθεί ότι σκοπός της συστάσεως των εταιρειών αυτών ήταν η διαφυγή της υποχρεώσεως επιστροφής των εν λόγω ενισχύσεων.»

(140)

Η ίδια διάκριση γίνεται και στην απόφαση Seleco.  (32) Στην απόφαση αυτή, το Δικαστήριο επιβεβαιώνει ότι η Επιτροπή μπορεί να υποχρεωθεί να απαιτήσει η ανάκτηση της ενίσχυσης να μην σταματήσει στην αρχική εταιρεία, αλλά να επεκταθεί στην επιχείρηση που συνεχίζει τη δραστηριότητα της αρχικής επιχείρησης χρησιμοποιώντας μέσα παραγωγής που της έχουν μεταβιβαστεί, όταν ορισμένα στοιχεία της μεταβίβασης οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υφίσταται οικονομική συνέχεια μεταξύ των δύο επιχειρήσεων. Το Δικαστήριο δέχτηκε επίσης τη συνάφεια των ακόλουθων δεικτών για να διαπιστώσει την ύπαρξη οικονομικής συνέχειας: το αντικείμενο της μεταβίβασης (στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, χρησιμοποίηση του ίδιου εργατικού δυναμικού, δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία), το τίμημα της μεταβίβασης, την ταυτότητα των μετόχων ή των ιδιοκτητών της αγοράστριας και της αρχικής επιχείρησης, τον χρόνο πραγματοποίησης της μεταβίβασης (μετά την έναρξη της έρευνας, την κίνηση της διαδικασίας ή την έκδοση της οριστικής απόφασης) ή, ακόμη, την οικονομική λογική της πράξης (33).

(141)

Κρίνεται επίσης σκόπιμο να τονιστεί ότι οι πωλήσεις στοιχείων ενεργητικού στις υποθέσεις SMI και Seleco πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο συλλογικής διαδικασίας, υπό την εποπτεία δικαστή. Αφορούσαν μόνο μέρος των στοιχείων ενεργητικού των επιχειρήσεων που ήταν αντικείμενο συλλογικής διαδικασίας. Εξάλλου, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, δεν διαπιστώθηκε ότι αυτές δεν αντιστοιχούσαν σε συνθήκες της αγοράς.

(142)

Το Πρωτοδικείο ανέλυσε μια συμφωνία μεταβίβασης στοιχείων ενεργητικού στην απόφαση CDA  (34) και επαλήθευσε κυρίως αν υπήρχαν στην εν λόγω περίπτωση ενδείξεις που θα επέτρεπαν να διαπιστωθεί καταστρατήγηση της διάταξης για ανάκτηση της ενίσχυσης μέσω μερικής πώλησης στοιχείων ενεργητικού. Το Πρωτοδικείο έκρινε ότι η Επιτροπή δεν είχε διαπιστώσει παρόμοια βούληση στη συγκεκριμένη περίπτωση και ότι η CDA δεν αποκόμισε πραγματικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα επωφελούμενη από τις χορηγηθείσες ενισχύσεις. Αυτή η διαπίστωση του Πρωτοδικείου βασίστηκε σε δύο πραγματικά στοιχεία: η πώληση είχε περιοριστεί σε ένα μέρος των στοιχείων ενεργητικού, τα οποία πωλήθηκαν ως σύνολο και αυτός ο τρόπος δράσης (δηλαδή η πώληση ως σύνολο) επέτρεψε να εισπραχθεί ένα υψηλότερο τίμημα από αυτό που θα είχε επιτευχθεί με τη χωριστή πώληση των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού.

(143)

Πρέπει, λοιπόν, να εξεταστεί η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam με βάση τα κριτήρια που ανέπτυξαν το Δικαστήριο και το Πρωτοδικείο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πρέπει να επεκταθεί η ανάκτηση στη Financière Sernam και τις θυγατρικές της, τη Sernam Services και την Aster.

(144)

Όσον αφορά καταρχήν τη μεταβίβαση του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού, με εξαίρεση τα τρία χρηματοπιστωτικά στοιχεία παθητικού (συμμετοχικό δάνειο που συνήψε η εταιρεία Sernam SA από τον όμιλο SNCF, το στοιχείο παθητικού σε σχέση με την καταγγελία της σύμβασης «IBM – GPS»· υποχρέωση επιστροφής της παράνομης ενίσχυσης των 41 εκατ. ευρώ), της Sernam SA στη Sernam Xpress, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η μεταβίβαση αυτή κάλυψε το σύνολο της επιχείρησης (βλέπε τμήμα 3.2.3). Υπάρχει, συνεπώς, οικονομική συνέχεια μεταξύ της Sernam SA και της Sernam Xpress. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην παρούσα υπόθεση και τα πραγματικά περιστατικά που οδήγησαν στις αποφάσεις SMI, Seleco και CDA, τα οποία αφορούσαν μόνο την πώληση μέρους των στοιχείων ενεργητικού. Επιπλέον, η μεταβίβαση πραγματοποιήθηκε στο εσωτερικό ενός ομίλου. Πραγματοποιήθηκε μετά από μια οριστική απόφαση της Επιτροπής η οποία διέτασσε την ανάκτηση της ενίσχυσης με αποκλειστικό οικονομικό σκοπό να επιτρέψει τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της Sernam 2 χωρίς να πρέπει να τηρηθούν οι όροι που επέβαλε το άρθρο 3 της απόφασης Sernam 2. Πληρούνται, συνεπώς, όλα τα κριτήρια για να αποδειχθεί η οικονομική συνέχεια σύμφωνα με το πνεύμα της απόφασης της Επιτροπής και της απόφασης του Δικαστηρίου στην υπόθεση Seleco.

(145)

Η Επιτροπή παρατηρεί, κατά τα λοιπά, ότι η μεταβίβαση στη Sernam Xpress δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες της αγοράς. Η μεταβίβαση στη Sernam Xpress πραγματοποιήθηκε σε αρνητική τιμή και δεν είναι αποτέλεσμα διαφανούς και ανοικτής διαδικασίας (βλέπε τμήμα 3.2.5). Στην αρνητική τιμή των 57 εκατ. ευρώ, η οποία επινοήθηκε ως λειτουργική ενίσχυση που θα επέτρεπε την κάλυψη των ζημιών της Sernam Xpress για τα έτη 2005 έως 2008, (35) προστέθηκε η παραίτηση από την αξίωση της SNCF έναντι της Sernam SA για ποσό 38,5 εκατ. ευρώ (βλέπε αιτιολογική σκέψη 27). Τέλος, η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι τα στοιχεία παθητικού που παραμένουν στην Sernam SA είναι οφειλές προς τρίτους και όχι προς την SNCF. Με την εισφορά κεφαλαίου 57 εκατ. ευρώ, η SNCF έδωσε τη δυνατότητα στη Sernam Xpress, για την περίοδο από το 2005 έως το 2008, να εξοφλήσει το σύνολο των οφειλών της. Εάν, αντ’ αυτού, η SNCF είχε πωλήσει μόνο τα στοιχεία ενεργητικού σε μια θετική τιμή, οι οφειλές της Sernam SA έναντι των τρίτων θα είχαν εξοφληθεί μόνο μέχρι το ποσό των εσόδων από την πώληση. Αυτό είναι μία επιπλέον ένδειξη ότι η συμβατική ισορροπία ανάμεσα στην SNCF και τη Financière Sernam δεν ανταποκρίνεται στις συνθήκες της αγοράς.

(146)

Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι η αρνητική τιμή των 57 εκατ. ευρώ είναι υψηλότερη από την καλύτερη προσφορά που παραλείφθηκε κατά την άκαρπη διαδικασία υποβολής προσφορών, η οποία ήταν μια αρνητική τιμή 56,4 εκατ. ευρώ (προσφορά δεύτερου γύρου [5ος υποψήφιος]).

(147)

Η μεταβίβαση έδινε στη Sernam Xpress τη δυνατότητα να παρακάμψει την εντολή ανακτήσεως των 41 εκατ. ευρώ σε βάρος της Sernam SA και της επέτρεπε να συνεχίσει τις δραστηριότητες της Sernam SA χωρίς να είναι αναγκασμένη να επιστρέψει αυτή την ενίσχυση και χωρίς να οφείλει να τηρήσει τους όρους του άρθρου 3 της απόφασης Sernam 2.

(148)

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεταφορά των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Sernam Xpress είχε ως αποτέλεσμα να εξακολουθήσει η Sernam Xpress να απολαμβάνει πράγματι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που συνδέεται με το όφελος από τις χορηγηθείσες ενισχύσεις. Πράγματι, υπήρξε οικονομική συνέχεια ανάμεσα στις δύο εταιρείες και η μεταβίβαση αντιστοιχεί σε παράκαμψη της εντολής ανάκτησης της ενίσχυσης σε βάρος της Sernam SA.

(149)

Όπως εξηγείται στις αποφάσεις SMI και Seleco, η πώληση μετοχών μιας εταιρείας που έχει λάβει παράνομη ενίσχυση από ένα μέτοχο σε ένα τρίτο δεν επηρεάζει την υποχρέωση ανάκτησης της ενίσχυσης από τη δικαιούχο εταιρεία. Κατά συνέπεια, η πώληση εταιρικών μεριδίων της Sernam Xpress στη Financière Sernam δεν είχε ως αποτέλεσμα την απαλλαγή της Sernam Xpress από την υποχρέωση να επιστρέψει την ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ.

(150)

Μετά τη συγχώνευση της Sernam Xpress με τη Financière Sernam, η υποχρέωση ανάκτησης μεταβιβάστηκε στη Financière Sernam. Επιπροσθέτως, η εταιρεία αυτή και οι θυγατρικές της, ιδίως η Sernam Services και η Aster, συνεχίζουν τη δραστηριότητα της Sernam SA και της Sernam Xpress και εξακολουθούν, συνεπώς, να επωφελούνται από την ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ που αρχικά είχε χορηγηθεί στη Sernam SA.

(151)

Εξάλλου, για τους λόγους που παρατίθενται στο σημείο 3.4 ανωτέρω, τα επιχειρήματα που προβάλλουν οι γαλλικές αρχές σχετικά με την εφαρμογή της αρχής του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία αγοράς πρέπει να απορριφθούν.

(152)

Το πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 προβλέπει ορισμένα μέτρα τα οποία θα μπορούν να αποτελέσουν νέες ενισχύσεις (βλέπε αιτιολογική σκέψη 36 ανωτέρω). Η Επιτροπή οφείλει να επαληθεύσει εάν τα μέτρα αυτά συνιστούν νέες ενισχύσεις και, εάν όντως έτσι συμβαίνει, αν οι ενισχύσεις αυτές μπορεί να κριθούν, κατά περίπτωση, συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά.

(153)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, όλα τα μέτρα αυτά είναι σύμφωνα με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς. Η SNCF μεταβίβασε τις δραστηριότητες της Sernam SA στην εταιρεία που υπέβαλε την καλύτερη προσφορά στο πλαίσιο διαφανούς και ανοικτής διαδικασίας υποβολής προσφορών και η προσφορά αυτή, μολονότι συνίσταται σε αρνητική τιμή, ήταν λιγότερο επαχθής για το κράτος μέτοχο από την εκκαθάριση της Sernam.

(154)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, σε μια κατάσταση ανάκτησης ενίσχυσης, δεν τίθεται θέμα εφαρμογής της αρχής του ιδιώτη επενδυτή. Το κράτος ενεργεί κατά την ανάκτηση μιας ενίσχυσης βάσει των υποχρεώσεων με τις οποίες βαρύνεται κατ’ εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης και όχι ως κράτος - μέτοχος.

(155)

Η Επιτροπή επισημαίνει, εξάλλου, ότι το άρθρο 3 παράγραφος 2 της απόφασης Sernam 2 θεώρησε την πώληση στοιχείων ενεργητικού ως ισοδύναμο των αντισταθμιστικών μέτρων που επέβαλε το άρθρο 3 παράγραφος 1. Σύμφωνα με την παράγραφο 40 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (36), η μεταβίβαση μιας ελλειμματικής δραστηριότητας δεν μπορεί να θεωρηθεί αντισταθμιστικό μέτρο. Η αρνητική τιμή που συμφωνήθηκε μεταξύ της SNCF και της Financière Sernam αποδεικνύει ότι πρόκειται για μεταβίβαση μιας ελλειμματικής δραστηριότητας η οποία δεν μπορεί να αποτελεί ισοδύναμο ενός αντισταθμιστικού μέτρου. Στην προκειμένη περίπτωση, η αρνητική τιμή αντιστοιχεί σε λειτουργική ενίσχυση στην επιχείρηση, γεγονός που δεν μπορεί να συμβάλει στη μείωση των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.

(156)

Εξάλλου, εάν γινόταν αποδεκτή η θέση την οποία υποστηρίζει η Γαλλία, τότε η Γαλλία θα μπορούσε να αποφύγει την υποχρέωσή της να ανακτήσει από την Sernam SA και από κάθε εταιρεία η οποία συνεχίζει την οικονομική δραστηριότητά της την παράνομη ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ η οποία κρίθηκε ασυμβίβαστη με την απόφαση Sernam 2 καθώς και την ενίσχυση των 503 εκατ. ευρώ που εφαρμόστηκε με καταχρηστικό τρόπο. Αυτό θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση της νομολογίας του Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία το κράτος μέλος καλείται να ανακτήσει άμεσα την ενίσχυση κάνοντας χρήση όλων των διαθέσιμων ένδικων μέσων, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης και, εάν παραστεί ανάγκη, της εκκαθάρισης της επιχείρησης, εάν αυτή δεν είναι σε θέση να επιστρέψει την εν λόγω ενίσχυση (37).

(157)

Η αποδοχή της θέσης που υποστηρίζει η Γαλλία θα οδηγούσε επίσης σε διάκριση ανάμεσα σε μια ιδιωτική επιχείρηση και σε μια δημόσια επιχείρηση. Ενώ το κράτος θα επεδίωκε την ανάκτηση της ενίσχυσης από την ιδιωτική επιχείρηση, εάν ήταν αναγκαίο ακόμη και μέσω της εκκαθάρισής της, η δημόσια επιχείρηση θα μπορούσε να αποφύγει αυτή τη «μοίρα» με μόνη προϋπόθεση να αποδείξει ότι είναι λιγότερο δαπανηρό για το κράτος να την πωλήσει σε αρνητική τιμή παρά να ανακτήσει τις παράνομες και ασυμβίβαστες ενισχύσεις τις οποίες εισέπραξε η επιχείρηση.

(158)

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι η Γαλλία δεν μπορεί να επικαλείται την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς για να εξαιρεθούν από την έννοια της κρατικής ενίσχυσης τα μέτρα που προβλέπει το πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005.

(159)

Πρέπει, συνεπώς, να διαπιστωθεί αν τα υπό εξέταση μέτρα παρείχαν πλεονέκτημα στη Sernam Xpress ή στη Financière Sernam. Εφόσον αυτές οι δύο επιχειρήσεις συγχωνεύθηκαν στη συνέχεια, δεν είναι αναγκαίο να γίνει διάκριση ανάμεσα στα πλεονεκτήματα που παρασχέθηκαν στη μία ή την άλλη. Τα άλλα τρία κριτήρια για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης πληρούνται: τα μέτρα χρηματοδοτήθηκαν με πόρους μιας δημόσιας επιχείρησης, της SNCF· η SNCF είναι δημόσιος οργανισμός (EPIC) που υπόκειται σε στενότατη εποπτεία του κράτους· η παροχή του πλεονεκτήματος καταλογίζεται, συνεπώς, και στο κράτος. Εφόσον η Sernam Xpress και η Financière Sernam δραστηριοποιούνται στις οδικές μεταφορές, τομέα ανοικτό στον ανταγωνισμό στο εσωτερικό της Ένωσης, το πλεονέκτημα υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να επηρεάσει τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές.

(160)

Με την ανακεφαλαιοποίηση της Sernam SA από την SNCF με 57 εκατ. ευρώ, η Sernam SA αποκόμισε σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα που δεν διέθεταν οι ανταγωνιστές της. Το πλεονέκτημα αυτό μεταβιβάστηκε στη συνέχεια με τα άλλα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού στη Sernam Xpress.

(161)

Με την ανακεφαλαιοποίηση της Sernam Xpress από την SNCF με 2 εκατ. ευρώ, η Sernam Xpress αποκόμισε σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα που δεν διαθέτουν οι ανταγωνιστές της. Εντούτοις, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η SNCF εισέπραξε από τη Financière Sernam ποσό 2 εκατ. ευρώ το οποίο ακυρώνει την ανακεφαλαιοποίηση των 2 εκατ. ευρώ, η οποία συνεπώς δεν απέφερε πλεονέκτημα.

(162)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 33, η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam δεν περιλαμβάνει δύο αξιώσεις της SNCF έναντι της Sernam SA για ποσό 38,5 εκατ. ευρώ. Παραιτούμενη από αυτές τις αξιώσεις, η SNCF παρέχει πλεονέκτημα ισοδύναμου ποσού στη Sernam Xpress/Financière Sernam.

(163)

Κατά τη μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam, η SNCF παρέσχε τις κατωτέρω εγγυήσεις:

(164)

Όσον αφορά τις δύο πρώτες εγγυήσεις, είναι προφανές ότι παρέχουν πλεονέκτημα στην Sernam Xpress/Financière Sernam. Πράγματι, εάν δεν υπήρχαν αυτές οι δύο εγγυήσεις, η Sernam Xpress/Financière Sernam θα ήταν αναγκασμένες να επιβαρυνθούν οι ίδιες με τα εν λόγω έξοδα.

(165)

Όσον αφορά τις εγγυήσεις για την υπηρεσία TBE, η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτές μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο της Sernam Xpress/Financière Sernam. Τους παρέχουν, συνεπώς, πλεονέκτημα.

(166)

Κατά την άποψη των γαλλικών αρχών, η εγγύηση που παρασχέθηκε στους σιδηροδρομικούς υπαλλήλους ήταν στην πραγματικότητα προς όφελος της SNCF. Πράγματι, η SNCF απέσπασε ορισμένους σιδηροδρομικούς υπαλλήλους στη Sernam SA. Οι εν λόγω υπάλληλοι, το κόστος των οποίων βάρυνε τη Sernam SA, θα διατηρούσαν το δικαίωμα επανένταξης τους στην SNCF με απλή αίτηση. Εξαιτίας των φόβων που θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ιδιωτικοποίηση, η SNCF παρέτεινε την περίοδο κατά την οποία οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι θα μπορούσαν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια μαζική επιστροφή αυτών των υπαλλήλων, η οποία θα ήταν επαχθέστερη για την SNCF.

(167)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, αν δεν υπήρχε η εν λόγω ενίσχυση, οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι θα είχαν ζητήσει κατά πάσα πιθανότητα να επανενταχθούν στην SNCF τη στιγμή της μεταβίβασης των δραστηριοτήτων. Η Sernam Xpress θα έπρεπε να τους αντικαταστήσει με νέους εργαζόμενους με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι πιθανό, στην προκειμένη περίπτωση, ο μισθός αυτών των νέων υπαλλήλων να ήταν χαμηλότερος από τον μισθό των σιδηροδρομικών υπαλλήλων, γεγονός που θα αντιστάθμιζε το πρόσθετο κόστος για τη Sernam Xpress λόγω της πιο περιορισμένης πείρας τους ή ακόμη των δυσκολιών πρόσληψης σημαντικού αριθμού νέων απασχολουμένων σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

(168)

Όσον αφορά την παράταση της εγγύησης επαναπρόσληψης για διάστημα τριών ετών, η Γαλλία θεωρεί ότι αυτό συνιστά ατομικό δικαίωμα που παρέχεται σε ορισμένους υπαλλήλους της SNCF. Ούτε η Financière Sernam, ούτε η Sernam Xpress ήταν μέρη αυτής της συμφωνίας.

(169)

Η Επιτροπή συμμερίζεται αυτή την ανάλυση. Πράγματι, η εγγύηση αυτή καθιστά ελκυστικότερο το να παραμείνει κάποιος εργαζόμενος στη Sernam Xpress κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, χωρίς η Sernam Xpress να είναι αναγκασμένη να επωμισθεί το παραμικρό πρόσθετο κόστος.

(170)

Η Επιτροπή κρίνει ότι οι εγγυήσεις που παρείχε η SNCF στο πρωτόκολλο της 21ης Ιουλίου 2005, με εξαίρεση την εγγύηση για τους σιδηροδρομικούς υπαλλήλους, προσφέρει πλεονέκτημα στη Sernam Xpress/Financière Sernam.

(171)

Ενώ η αξία των τριών πρώτων εγγυήσεων μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί ποσοτικά (1 εκατ. ευρώ, 3 εκατ. ευρώ και 3 εκατ. ευρώ αντίστοιχα), δεν ισχύει το ίδιο για την εγγύηση της επαναπρόσληψης των εργαζομένων. Η Γαλλία θα έπρεπε να καθορίσει την αύξηση μισθών που θα έπρεπε να χορηγήσουν η Sernam Xpress/lFinancière Sernam στους εργαζομένους σε περίπτωση που δεν υπήρχαν αυτές οι εγγυήσεις, προκειμένου να επιτευχθεί ο ίδιος στόχος.

(172)

Στην αιτιολογική σκέψη 164 της απόφασης για την κίνηση διαδικασίας, η Επιτροπή εξέτασε ακόμη αν η αρνητική τιμή που «κατέβαλε» η Financière Sernam αντιστοιχούσε πράγματι στην αγοραία αξία. Ως προς αυτό, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, στο μεταξύ, πραγματοποιήθηκε η συγχώνευση ανάμεσα στη Sernam Xpress και τη Financière Sernam, και ότι μια πιθανή ενίσχυση στη Financière Sernam που συνίσταται σε μια υπερβολικά υψηλή αρνητική τιμή δεν υπερέβαινε τα 57 εκατ. ευρώ της ενίσχυσης την οποία εισέπραξε η Sernam Xpress ως νέα ενίσχυση. Συνεπώς, δεν είναι πλέον αναγκαίο να αποφανθεί για το ζήτημα μιας πιθανής ενίσχυσης στον αγοραστή.

(173)

Τα μέτρα του πρωτοκόλλου συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 που περιγράφονται στο παρόν τμήμα 3.4 συνιστούν νέες ενισχύσεις υπέρ της Sernam Xpress/Financière Sernam.

(174)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, ένα κράτος μέλος μπορεί να επικαλείται του λόγους του συμβιβάσιμου μιας ενίσχυσης. Εφόσον η Γαλλία δεν έχει επικαλεστεί κανένα λόγο συμβατότητας, η Επιτροπή κρίνει ότι οι ενισχύσεις αυτές είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά και πρέπει να ανακτηθούν, προσαυξημένες με τόκους.

(175)

Η εν λόγω ανάκτηση πρέπει να γίνει από τη Financière Sernam καθώς και από τις θυγατρικές της, ιδίως τη Sernam Service και την Aster, οι οποίες συνεχίζουν σήμερα την οικονομική δραστηριότητα που ωφελήθηκε από την ενίσχυση, την οποία άλλοτε ασκούσε η Sernam Xpress (που συγχωνεύθηκε με τη Financière Sernam).

(176)

Το πρωτόκολλο συμφωνίας της 21ης Ιουλίου 2005 περιέχει ρήτρα υπαναχώρησης σε περίπτωση αρνητικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντός των επόμενων 5 ετών από τη σύναψη του πρωτοκόλλου συμφωνίας. Η ρήτρα αυτή θα μπορούσε επίσης να συνιστά νέα ενίσχυση. Εντούτοις, παράλληλα, το διορθωτικό μέτρο θα ήταν η μη εφαρμογή της. Εφόσον η εν λόγω ρήτρα δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, το αποτέλεσμα αυτό έχει επιτευχθεί. Δεν είναι, συνεπώς, αναγκαίο να αναλυθεί διεξοδικότερα η εν λόγω ρήτρα.

(177)

Δεν είναι δυνατό να γίνει αποδεκτό το επιχείρημα που επικαλούνται οι γαλλικές αρχές ότι τα διαβήματα προς την Επιτροπή (όπως η επίσκεψη στην Επιτροπή στις 24 Νοεμβρίου 2004 και η ηλεκτρονική επιστολή τους της 21ης Δεκεμβρίου 2004), στα οποία προέβησαν καλόπιστα σύμφωνα με την υποχρέωσή τους να συνεργαστούν, δικαιολογούσαν την εμπιστοσύνη ότι η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam ήταν σύμφωνη με την απόφαση Sernam 2 και με το δίκαιο της Ένωσης.

(178)

Στην πραγματικότητα, οι κοινοποιηθείσες από τις γαλλικές αρχές πληροφορίες περιορίζονταν στο να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με την επιλογή πώλησης των στοιχείων ενεργητικού ως συνόλου χωρίς να περιγράψουν τα βασικά στοιχεία της πράξης μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων της Sernam SA. Συγκεκριμένα, το ενημερωτικό σημείωμα της 21ης Δεκεμβρίου 2004 προς την Επιτροπή περιοριζόταν σε ορισμένα στοιχεία σχετικά με την οργάνωση της διαδικασίας μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, τον ανοικτό και διαφανή χαρακτήρα της για να επιτευχθεί μια πώληση σε μια αγοραία τιμή πριν την 30ή Ιουνίου 2005.

(179)

Η Επιτροπή δεν ενημερώθηκε για κανένα από τα κατωτέρω στοιχεία:

(180)

Εφόσον δεν υπήρξε ενημέρωση ως προς τα ανωτέρω στοιχεία, δεν ήταν δυνατό να προβλέψει η Επιτροπή τον τρόπο με τον οποίο τελικά η Γαλλία εφάρμοσε την απόφαση Sernam 2. Αντίθετα, το σημείωμα της 21ης Δεκεμβρίου 2004 αφήνει να εννοηθεί ότι η μεταβίβαση θα πραγματοποιείτο χωρίς διάκριση ανάμεσα στα στοιχεία παθητικού και σε μια θετική τιμή, εφόσον αναφέρει ότι «όταν πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση, το προϊόν που θα προέλθει από αυτήν θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη του παθητικού του νομικού προσώπου Sernam, μεταξύ των οποίων και η μη συμβιβάσιμη ενίσχυση, στο πλαίσιο των συνήθων εθνικών διαδικασιών».

(181)

Μολονότι, λαμβανομένου υπόψη του αρνητικού πρόσημου των τιμών που προσφέρθηκαν για τα περιουσιακά στοιχεία της Sernam SA, το ενδεχόμενο μιας ανακεφαλαιοποίησης (στοιχείο 3) δεν εκδηλώθηκε πριν από την παραλαβή των προσφορών, η Γαλλία έπρεπε τουλάχιστον να γνωρίζει την αρχή μιας πώλησης των στοιχείων ενεργητικού με ένα μέρος του παθητικού (στοιχείο 2) όταν συνέταξε το σημείωμα της 21ης Δεκεμβρίου 2004. Σε κάθε περίπτωση, οι γαλλικές αρχές δεν μπορούν να επικαλούνται το ευεργέτημα της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης εφόσον δεν ενημέρωσαν με δική τους πρωτοβουλία, στις 21 Δεκεμβρίου 2004 ή αργότερα, την Επιτροπή σχετικά με αυτά τα ουσιώδη στοιχεία.

(182)

Τέλος, και κατά κύριο λόγο, εάν οι γαλλικές αρχές αντιμετώπιζαν δυσκολίες να εκτελέσουν την απόφαση Sernam 2, έπρεπε να επανέλθουν στην Επιτροπή για να επιτύχουν, σε συμφωνία με αυτήν, μια λύση για μια διαφορετική έκβαση, σύμφωνα με την αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που προβλέπεται από το άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΣΕΕ. Το τμήμα 3.2.3 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (40) επιβεβαιώνει ότι, κατ’ εφαρμογή αυτής της γενικής αρχής, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να παρεκκλίνει από το σχέδιο αναδιάρθρωσης χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση και συγκατάθεση της Επιτροπής.

(183)

Επιπλέον, η Επιτροπή ουδέποτε έδωσε οιαδήποτε συγκατάθεση για τη μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam που πραγματοποίησε η Γαλλία.

(184)

Συνεπώς, η Επιτροπή κρίνει ότι ούτε η Γαλλία ούτε οι δικαιούχοι της ενίσχυσης μπορούν να επικαλούνται οιαδήποτε δικαιολογημένη εμπιστοσύνη.

(185)

Η Επιτροπή έκρινε ότι δεν τηρήθηκαν οι όροι της απόφασης Sernam 2. Κατά συνέπεια, τα μέτρα ενίσχυσης που εγκρίθηκαν με την απόφαση Sernam 2 εφαρμόστηκαν με τρόπο καταχρηστικό κατά την έννοια του άρθρου 16 του κανονισμού αριθ. 659/1999. Εφόσον η Γαλλία δεν επικαλέστηκε λόγους συμβιβάσιμου αυτών των ενισχύσεων, αυτές είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά. Η Γαλλία οφείλει, συνεπώς, να λάβει όλα τα μέτρα για να ανακτήσει τα ποσά αυτών των ενισχύσεων προσαυξημένα με τόκους.

(186)

Το ποσό αυτών των ενισχύσεων ανέρχεται σε 503 εκατ. ευρώ. Αποτελείται, αφενός, από διάφορες ενισχύσεις αναδιάρθρωσης ποσού 2 938 εκατ. φράγκων, ήτοι 448 εκατ. ευρώ. Οι ενισχύσεις αυτές παρουσιάζονται στον πίνακα 3 της απόφασης της 30ής Απριλίου 2003, τα βασικά στοιχεία του οποίου παρατίθενται στον κατωτέρω πίνακα:

(187)

Για να προκύψει το ποσό των 503 εκατ. ευρώ πρέπει να προστεθούν τα ποσά των ενισχύσεων που καταβλήθηκαν στο πλαίσιο των συμβάσεων μεταφοράς αποσκευών και εντύπων ύψους 34 εκατ. ευρώ και στο πλαίσιο των συμβάσεων προμηθειών ύψους 21 εκατ. ευρώ.

(188)

Αναλυτικότερα, βλέπε απόφαση Sernam 1 της 23ης Μαΐου 2001.

(189)

Για να ανακτήσουν αποτελεσματικά και άμεσα την ενίσχυση, οι γαλλικές αρχές πρέπει να κοινοποιήσουν την ημερομηνία κατά την οποία κάθε ενίσχυση τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου (41). Από αυτή την ημερομηνία πρέπει να υπολογιστούν οι τόκοι για κάθε μέτρο σε σύνθετη βάση, σύμφωνα με το κεφάλαιο V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 794/2000 (42).

(190)

Επιπλέον, η ενίσχυση των 41 εκατ. ευρώ που έχει ήδη κριθεί ασυμβίβαστη με την απόφαση Sernam 2 πρέπει να ανακτηθεί, προσαυξημένη με τόκους που θα υπολογιστούν με την ίδια μέθοδο.

(191)

Τέλος, η ανακεφαλαιοποίηση με 57 εκατ. ευρώ, η παραίτηση της SNCF από τις αξιώσεις της έναντι της Sernam SA για ποσό 38,5 εκατ. ευρώ και οι εγγυήσεις που παρείχε η SNCF κατά τη μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam, με εξαίρεση την εγγύηση που παρασχέθηκε στους σιδηροδρομικούς υπαλλήλους, συνιστούν επίσης κρατικές ενισχύσεις ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά. Αυτές οι νέες ενισχύσεις πρέπει να ανακτηθούν προσαυξημένες με τόκους υπολογιζόμενους με την ίδια μέθοδο. Για τη μέθοδο υπολογισμού των προς ανάκτηση ποσών, η Επιτροπή παραπέμπει στις αιτιολογικές σκέψεις 171 και 189 της παρούσας απόφασης.

(192)

Για να καθοριστεί το προς ανάκτηση ποσό της ενίσχυσης, η Γαλλία μπορεί να λάβει υπόψη ενδεχόμενα ποσά που εισέπραξε η SNCF στο πλαίσιο της εκκαθάρισης της εταιρείας Sernam SA για την επιστροφή της ενίσχυσης των 41 εκατ. συν τους τόκους ή/και του συμμετοχικού δανείου συν τους τόκους.

(193)

Σε περίπτωση που επιστραφεί στην SNCF το σύνολο των απαιτήσεων της, η Γαλλία θα μπορεί να λάβει υπόψη τα τυχόν ποσά που ανέκτησε η SNCF μετά την εκκαθάριση της Sernam SA, μόνο ως προς τη σχέση ανάμεσα στο ποσό των δύο μέτρων ενίσχυσης που έχουν καταγραφεί και το συνολικό ποσό των απαιτήσεων που έχουν εγγραφεί στο παθητικό της εταιρείας Sernam SA.

(194)

Αυτά τα ποσά, περιλαμβανομένης της ανάκτησης των ενισχύσεων που αρχικά χορηγήθηκαν στη Sernam SA και στη Sernam Xpress, πρέπει να επιστραφούν από την Financière Sernam καθώς και τις θυγατρικές της, τη Sernam Service και την Aster, οι οποίες συνεχίζουν σήμερα την οικονομική δραστηριότητα που ωφελήθηκε από τις ενισχύσεις, την οποία ασκούσε στο παρελθόν η Sernam Xpress (που συγχωνεύθηκε με τη Financière Sernam) και πριν από αυτήν η Sernam SA.

(195)

Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Sernam Xpress και οι λειτουργικές θυγατρικές της Sernam Services και Aster συνέχισαν την οικονομική δραστηριότητα της Sernam SA, εφόσον η μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της Sernam SA στη Financière Sernam, την οποία εφάρμοσε η Γαλλία, είχε ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου συνάγεται ότι η Sernam Xpress, η Sernam Services και η Aster εξακολούθησαν να ασκούν τη δραστηριότητα που ήταν αποδέκτης της ενίσχυσης με βάση το τρέχον επιχειρηματικό σχέδιο της Sernam SA και με το ίδιο προσωπικό. Στη συνέχεια, στις 30 Ιουνίου 2011, η Financière Sernam, μοναδική συνδεδεμένη εταιρεία, διέλυσε την εταιρεία Sernam Xpress και απορρόφησε τα περιουσιακά στοιχεία της. Συνεπώς, η Financière Sernam είναι ο νόμιμος διάδοχος της Sernam Xpress καθώς και οικονομικός διάδοχός της, εφόσον αυτή (η Financière Sernam) έχει σήμερα την ιδιοκτησία και ασκεί τον άμεσο έλεγχο των λειτουργικών θυγατρικών, δηλαδή της Sernam Services και της Aster. Επιπλέον, η Financière Sernam και οι θυγατρικές της, ιδίως η Sernam Services και η Aster, συνεχίζουν τη δραστηριότητα της Sernam SA και της Sernam Xpress και εξακολουθούν, συνεπώς, να ωφελούνται από την ενίσχυση. Εξάλλου, τον Μάιο του 2011, η Sernam Services έλαβε εισφορά περιουσιακών στοιχείων, με τη μεταβίβαση του σήματος Sernam, το οποίο αποτιμάται σε 15 εκατ. ευρώ, χωρίς να καταβάλει επαρκές αντάλλαγμα. Η Aster από την πλευρά της έλαβε, αφενός, τον Μάρτιο του 2008, εισφορά 5 εκατ. ευρώ σε τρεχούμενο λογαριασμό (τον Ιούλιο του 2008 υπήρξε προς όφελός της παραίτηση από την αξίωση αυτού του ποσού)· αφετέρου, ανακεφαλαιοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2011 με την παραίτηση από την απαίτηση ποσού 5 599 998 ευρώ εγγεγραμμένων σε τρεχούμενο λογαριασμό. Αυτές οι δύο θυγατρικές έχουν ωφεληθεί, συνεπώς, από τις ενισχύσεις που είχαν αρχικά χορηγηθεί στη Sernam SA και τη Sernam Xpress, όχι μόνο ως εταιρείες που ανήκουν στον όμιλο και λόγω του γεγονότος ότι συνεχίζουν τη δραστηριότητα, αλλά και λόγω της μεταβίβασης ορισμένων στοιχείων ενεργητικού ή μέτρων ανακεφαλαιοποίησης προς όφελός τους.

(196)

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι και η ίδια η Sernam SA προήλθε από τη μετατροπή της Sernam SA σε ανώνυμη εταιρεία στα τέλη του 2001 (σχετικά με το θέμα αυτό βλέπε την απόφαση Sernam 2, αιτιολογική σκέψη 11). Η Sernam SCS υπήρξε, με τον τρόπο αυτό, ο αρχικός δικαιούχος ενός μέρους των επίμαχων ενισχύσεων.

(197)

Δεδομένου ότι η εταιρεία Financière Sernam καθώς και η θυγατρική της Sernam Services τέθηκαν σε καθεστώς δικαστικής εξυγίανσης στις 31 Ιανουαρίου 2012 και η Aster, θυγατρική της Financière Sernam, τέθηκε σε καθεστώς δικαστικής εκκαθάρισης στις 3 Φεβρουαρίου 2012, καλούνται οι γαλλικές αρχές να καθορίσουν το ποσό των ενισχύσεων, προσαυξημένο με τόκους, που πρέπει να ανακτήσουν το συντομότερο δυνατό, ώστε να το εγγράψουν στο παθητικό αυτών των επιχειρήσεων.

α)

την ημερομηνία κατά την οποία κάθε μέτρο ενίσχυσης τέθηκε στη διάθεση του δικαιούχου, το συνολικό ποσό (αρχικό ποσό και τόκοι) που πρέπει να ανακτηθεί από το δικαιούχο για καθένα από τα μέτρα ενίσχυσης·

β)

αναλυτική περιγραφή των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και αυτών που προβλέπονται για τη συμμόρφωση με την παρούσα απόφαση·

γ)

τα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι έχει δοθεί εντολή στους δικαιούχους να επιστρέψουν την ενίσχυση.