25.5.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 137/55


ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΉ ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 20ής Μαΐου 2011

η οποία ορίζει ότι το άρθρο 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών δεν εφαρμόζεται στην εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2011) 3406]

(Το κείμενο στην τσεχική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2011/306/ΕΕ)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών (1), και ιδίως το άρθρο 30 παράγραφοι 4 και 6,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I.   ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

(1)

Στις 22 Νοεμβρίου 2010, η Επιτροπή έλαβε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αίτηση της Τσεχικής Δημοκρατίας δυνάμει του άρθρου 30 παράγραφος 4 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ, στην οποία ζητείται η απαλλαγή της εξόρυξης ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία από την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας 2004/17/ΕΚ. Η Επιτροπή ζήτησε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο συμπληρωματικές πληροφορίες στις 21 Ιανουαρίου 2011. Η απάντηση στο αίτημα παροχής πληροφοριών διαβιβάστηκε από τις τσεχικές αρχές με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις 9 Φεβρουαρίου 2011.

(2)

Η αίτηση συνοδευόταν από επιστολή ανεξάρτητης εθνικής αρχής (Úřad pro ochranu hospodářské soutěže, η τσεχική αρχή προστασίας του ανταγωνισμού), με τη μορφή προκαταρκτικής γνωμοδότησης, με ημερομηνία 7 Νοεμβρίου 2008. Η τσεχική αρχή προστασίας του ανταγωνισμού ανέλυσε τους όρους πρόσβασης στη σχετική αγορά και διαπίστωσε ότι δεν υπόκειται σε περιορισμούς. Ωστόσο, η γνωμοδότηση δεν αναφέρει ότι πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις που συνδέονται με την άμεση έκθεση στον ανταγωνισμό αναφορικά με την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία.

(3)

Η μόνη οντότητα που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία είναι η εταιρεία OKD a.s., ιδιωτική εταιρεία που ανήκει εξ ολοκλήρου σε ολλανδική εταιρεία συμμετοχών (επενδύσεων χαρτοφυλακίου) – τη New World Resources (NWR).

ΙΙ.   ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

(4)

Το άρθρο 30 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ προβλέπει ότι οι συμβάσεις που προορίζονται να επιτρέψουν την άσκηση δραστηριότητας που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας δεν υπόκεινται στην οδηγία, εάν η δραστηριότητα, στο κράτος μέλος όπου ασκείται, είναι απευθείας εκτεθειμένη στον ανταγωνισμό σε αγορές στις οποίες η πρόσβαση δεν είναι περιορισμένη. Η άμεση έκθεση στον ανταγωνισμό εκτιμάται με βάση αντικειμενικά κριτήρια, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών του οικείου τομέα. Η πρόσβαση σε μία αγορά δεν λογίζεται περιορισμένη εφόσον το κράτος μέλος έχει ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο και εφαρμόζει τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ για την ελευθέρωση ενός συγκεκριμένου τομέα ή τμήματος αυτού. Η νομοθεσία αυτή αναφέρεται στο παράρτημα ΧΙ της οδηγίας 2004/17/ΕΚ. Ωστόσο, για τη εξερεύνηση και εξόρυξη άνθρακα και άλλων στερεών καυσίμων, το παράρτημα ΧΙ δεν αναφέρει σχετική νομοθεσία για την ελευθέρωση του εν λόγω κλάδου. Κατά συνέπεια, δεν τεκμαίρεται η ελεύθερη πρόσβαση σε δεδομένη αγορά και αυτό πρέπει να αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων και εκ του νόμου.

(5)

Από την εξέταση των νομικών διατάξεων που εφαρμόζονται στην έκδοση αδειών εξόρυξης, στην Τσεχική Δημοκρατία, προκύπτει ότι οι άδειες χορηγούνται επί του παρόντος χωρίς διακρίσεις, μετά από εκτίμηση των επαγγελματικών προσόντων του αιτούντος και της τεχνικής και χρηματοοικονομικής του ικανότητας να φέρει εις πέρας το έργο. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει, εκ του νόμου, ελεύθερη δυνατότητα απόκτησης άδειας εξόρυξης.

(6)

Η άμεση έκθεση στον ανταγωνισμό πρέπει να αξιολογείται βάσει διαφόρων δεικτών, κανένας από τους οποίους δεν είναι εξ ορισμού καθοριστικός. Σχετικά με τις αγορές τις οποίες αφορά η παρούσα απόφαση, ένα κριτήριο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι το συνολικό μερίδιο αγοράς των κυριότερων παραγόντων σε δεδομένη αγορά (2). Άλλο κριτήριο αποτελεί ο βαθμός συγκέντρωσης σε αυτές τις αγορές. Δεδομένων των χαρακτηριστικών των εν λόγω αγορών, πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη και άλλα κριτήρια, όπως το ποσοστό των πελατών που αλλάζουν προμηθευτή.

(7)

Με την παρούσα απόφαση δεν θίγεται η εφαρμογή των κανόνων περί ανταγωνισμού.

ΙΙΙ.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ

(8)

Η αίτηση που υπέβαλε η Τσεχική Δημοκρατία αφορά την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία.

(9)

Η αίτηση της Τσεχικής Δημοκρατίας αφορά τη λεγόμενη «πρωτογενή αγορά ασφαλτούχου άνθρακα», η οποία περιλαμβάνει την παραγωγή ασφαλτούχου άνθρακα και τη χονδρική διανομή άνθρακα (3). Κατά την εξέταση του ανταγωνισμού στην αγορά για την παραγωγή ασφαλτούχου άνθρακα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο δεσμός μεταξύ της παραγωγής και της πρώτης πώλησης/χονδρικής διανομής του εξορυγμένου ασφαλτούχου άνθρακα. Ο ορισμός αυτός συνάδει επίσης με προηγούμενες αποφάσεις (4) της Επιτροπής που αναφέρονται στην εκμετάλλευση άλλων ειδών καυσίμων.

(10)

Ο ασφαλτούχος άνθρακας που εξορύσσεται έχει διαφορετική χημική σύνθεση και ποιότητα ανάλογα με τις γεωλογικές συνθήκες της κάθε εξορυσσόμενης φλέβας. Ο ασφαλτούχος άνθρακας μπορεί να υποδιαιρεθεί σε άνθρακα οπτανθρακοποίησης (CSFC) και άνθρακα ατμοπαραγωγής (SC). Μολονότι τα δύο είδη ασφαλτούχου άνθρακα εξορύσσονται κατά τον ίδιο τρόπο, με τις ίδιες τεχνικές, προορίζονται εν τούτοις για εντελώς διαφορετική τελική χρήση και έχουν διαφορετική πελατειακή βάση. Οι τιμές διαφέρουν και τα προϊόντα δεν είναι αμοιβαίως υποκατάστατα.

(11)

Ως CSFC ορίζεται ο ασφαλτούχος άνθρακας ποιότητας η οποία επιτρέπει την παραγωγή οπτάνθρακα (κοκ) σε υψικαμίνους και δεν χρησιμοποιείται για άμεση θέρμανση ή παραγωγή ενέργειας. Ο CSFC αγοράζεται μόνον από εταιρείες παραγωγής οπτάνθρακα. Ο CSFC είναι η μοναδική πρώτη ύλη για παραγωγή οπτάνθρακα και δεν έχει ουσιαστικά άλλες εφαρμογές. Ο CSFC δεν μπορεί να υποκατασταθεί από άνθρακα ατμοπαραγωγής.

(12)

SC είναι ο άνθρακας που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως άνθρακας οπτανθρακοποίησης. Ο SC χρησιμοποιείται ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και τεχνολογικού ατμού, ως μέρος της παραγωγικής διεργασίας σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις όπως εργοστάσια ζάχαρης, εργοστάσια πλινθοποιίας, εργοστάσια τσιμέντου και ασβεστοκαμίνους, χαρτοποιίες κ.λπ. Ο SC μπορεί να υποκατασταθεί από CSFC, πλην όμως η υποκατάσταση αυτή δεν θα ήταν οικονομικά βιώσιμη.

(13)

Ο CSFC μπορεί να υποδιαιρεθεί σε κατηγορίες βάσει της ποιότητάς του. Ο CSFC που αναφέρεται ως σκληρός άνθρακας οπτανθρακοποίησης είναι της καλύτερης ποιότητας, ακολουθούμενος από τον CSFC που αναφέρεται ως ημίσκληρος άνθρακας οπτανθρακοποίησης και ημιμαλακός άνθρακας οπτανθρακοποίησης. Ωστόσο, η αγορά για τους επιμέρους τύπους CSFC δεν είναι χωρισμένη και δεν θα γίνεται τέτοιου είδους διάκριση για τους σκοπούς της εκτίμησης στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης.

(14)

Βάσει των ανωτέρω, και σύμφωνα με την αίτηση, για τους σκοπούς της αξιολόγησης των όρων που προβλέπονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ, οι CSFC και SC θεωρούνται χωριστές αγορές προϊόντων και πρέπει συνεπώς να εξεταστούν χωριστά.

(15)

Στην αίτησή της, η Τσεχική Δημοκρατία θεωρεί ότι η σχετική γεωγραφική αγορά εκτείνεται πέραν της εθνικής επικράτειας και ότι περιλαμβάνει την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία, την Αυστρία, την Πολωνία, και την Ουγγαρία για τον CSFC. Στην περίπτωση του SC, η αιτούσα θεωρεί ότι η γεωγραφική αγορά πρέπει να οριστεί ως περιλαμβάνουσα την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία, την Αυστρία, την Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Γερμανία. Υποστηρίζεται ότι ο κύριος λόγος για τον ορισμό αυτό της αγοράς είναι ο σημαντικός αμοιβαίος διασυνοριακός εφοδιασμός, το ποσοστό των πελατών που αλλάζουν προμηθευτή και η μη ύπαρξη διοικητικών εμποδίων (τελωνειακοί φραγμοί, ποσοστώσεις, κ.λπ.).

(16)

Σύμφωνα με την αίτηση (5), η Τσεχική Δημοκρατία είναι καθαρός εξαγωγέας τόσο και CSFC όσο και SC. Το 2009, η Τσεχική Δημοκρατία εξήγαγε 3 581 χιλιάδες τόνους CSFC και 2 389 χιλιάδες τόνους CS (6), που αναλογούν σε 61 % και 47 %, αντιστοίχως, της εγχώριας παραγωγής. Κατά το ίδιο έτος, οι εισαγωγές στην Τσεχική Δημοκρατία ανήλθαν σε 771 χιλιάδες τόνους CSFC και 954 χιλιάδες τόνους SC, που αντιπροσωπεύουν 13 % και 19 %, αντιστοίχως, της εγχώριας παραγωγής (7) και η χώρα προέλευσης των εισαγωγών αυτών ήταν κυρίως η Πολωνία. Πράγματι, οι εισαγωγές από την Πολωνία αντιστοιχούσαν περίπου σε 90 % του συνόλου των εισαγωγών για τον CSFC και σε 80 % του συνόλου των εισαγωγών για τον SC.

(17)

Μολονότι η αιτούσα αναφέρει ότι ο άνθρακας που παρήχθη από την OKD στην Τσεχική Δημοκρατία – είτε πρόκειται για CSFC είτε για SC – είναι ανταγωνιστικός σε μια ακτίνα 500 χιλιομέτρων, σημειώνεται ότι οι πελάτες της OKD βρίσκονται σε ακτίνα 350 χιλιομέτρων από τον τόπο παραγωγής του άνθρακα, την Οστράβα.

(18)

Όσον αφορά τις πωλήσεις CSFC, η OKD έχει έναν σημαντικό πελάτη στην Τσεχική Δημοκρατία, ο οποίος αγόρασε περίπου το 26 % της παραγωγής της OKD το 2007 και το 30 % το 2009 και έναν άλλο σημαντικό πελάτη στην Αυστρία, ο οποίος αγόρασε το 13 % της παραγωγής της OKD το 2007 και το 19 % το 2009. Η αιτούσα αναφέρει επίσης μεταξύ των κυρίων πελατών της εκτός της Τσεχικής Δημοκρατίας μια επιχείρηση στην Πολωνία, πλην όμως οι αγορές της αντιστοιχούν περίπου στο 8 % της παραγωγής της OKD.

(19)

Όσον αφορά τις πωλήσεις SC, εκτός από τους Τσέχους πελάτες, η OKD αναφέρει έναν σημαντικό πελάτη στην Αυστρία, του οποίου οι αγορές αναλογούσαν περίπου στο 12 % των πωλήσεων της OKD το 2007 και στο 21 % το 2009, και έναν πελάτη στη Γερμανία με 5 % περίπου των πωλήσεων SC το 2007 και 3 % το 2009.

(20)

Σύμφωνα με την αίτηση, «οι τρεις μεγαλύτεροι ανταγωνιστές παρουσιάζουν υψηλή συγκέντρωση» (8) και αυτό μπορεί πράγματι να το παρατηρήσει κανείς σε όλες τις εθνικές αγορές ξεχωριστά, τόσο για τον SC όσο και για τον CSFC. Η αιτούσα αναγνωρίζει επίσης ότι «το μεγαλύτερο μέρος του εξορυσσόμενου άνθρακα καταναλώνεται στην τοπική αγορά» (9), και αυτό επιβεβαιώνεται σε όλες τις χώρες της γεωγραφικής περιοχής που εξετάζεται στην αίτηση, οι οποίες παράγουν ασφαλτούχο άνθρακα (Τσεχική Δημοκρατία, Πολωνία, Γερμανία).

(21)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τον ορισμό της σχετικής αγοράς (10), η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαμβάνει την περιοχή όπου οι όροι του ανταγωνισμού είναι επαρκώς ομοιογενείς και η οποία μπορεί να διακριθεί από τις γειτονικές περιοχές, διότι στις εν λόγω περιοχές οι όροι του ανταγωνισμού διαφέρουν σημαντικά. Είναι συνεπώς αξιοσημείωτο ότι οι παράκτιες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης (ιδιαίτερα η βόρεια Γερμανία και η βόρεια Πολωνία) είναι εκτεθειμένες σε εισαγωγές άνθρακα μεταφερόμενου δια θαλάσσης και δεδομένου, μεταξύ άλλων, ότι οι ναύλοι για τη θαλάσσια μεταφορά είναι σημαντικά χαμηλότεροι από το κόστος της χερσαίας μεταφοράς, οι όροι του ανταγωνισμού μπορεί συνεπώς να διαφέρουν στις περιοχές αυτές (11).

(22)

Η αίτηση αναφέρει ότι ένας σημαντικός παράγων για τον καθορισμό της τιμής του άνθρακα είναι η σταθερότητα και η ασφάλεια του εφοδιασμού και η διάρκεια της σύμβασης (12), και ότι, γενικά, οι συμβάσεις για την προμήθεια άνθρακα, είτε SC είτε CSFC, είναι μακροχρόνιες.

(23)

Οι πελάτες ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία αγοράζουν άνθρακα από την OKD ή, σε περιορισμένες ποσότητες, από πολωνικές επιχειρήσεις. Οι εισαγωγές από άλλες χώρες, μολονότι αυξάνονται, δεν είναι πολύ σημαντικές επί του παρόντος (13).

(24)

Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω παραγόντων, για τους σκοπούς της αξιολόγησης των όρων που προβλέπονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ, η γεωγραφική αγορά θεωρείται ότι περιορίζεται στην Τσεχική Δημοκρατία και στην Πολωνία, τόσο για τον SC όσο και για τον CSFC. Λόγω των προαναφερθεισών διαφορών μεταξύ των περιοχών οι οποίες μπορούν εύκολα να εφοδιαστούν με άνθρακα δια θαλάσσης και εκείνων που μπορεί να απέχουν υπερβολικά από τις ακτές, η αγορά ενδέχεται να είναι ακόμα μικρότερη και να περιλαμβάνει μόνον την Τσεχική Δημοκρατία και τη νότια Πολωνία. Το ζήτημα μπορεί, ωστόσο, να παραμείνει ανοικτό, εφόσον ο ευρύτερος ορισμός της αγοράς είναι ευνοϊκότερος για την αιτούσα. Με αμφότερους τους ορισμούς της αγοράς, η ανάλυση δεν οδηγεί σε διαφορετικό αποτέλεσμα.

(25)

Όσον αφορά την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα, θεωρείται ότι το συνολικό μερίδιο αγοράς των τριών μεγαλύτερων παραγωγών αποτελεί δείκτη του βαθμού ανταγωνισμού στις εθνικές αγορές.

(26)

Η OKD και δύο πολωνοί προμηθευτές CSFC αποτελούν, με διαφορά, τους σημαντικότερους προμηθευτές στη σχετική γεωγραφική αγορά. Η OKD είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής CSFC στην Τσεχική Δημοκρατία (μερίδιο αγοράς 75,5 % στην Τσεχική Δημοκρατία το 2008). Οι δύο πολωνοί προμηθευτές CSFC είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές στην Πολωνία (μερίδιο αγοράς 60,2 % και 19,3 % στην Πολωνία το 2008). Στη γεωγραφική αγορά που περιλαμβάνει την Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία, το συνολικό μερίδιο αγοράς των τριών μεγαλύτερων παραγωγών το 2008 ανήλθε σε 93 % περίπου. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της OKD έχει, ατομικά, μερίδιο αγοράς γύρω στο 49 %.

(27)

Ακόμα και εάν ληφθεί υπόψη μια μεγαλύτερη αγορά που να περιλαμβάνει την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία, την Αυστρία, την Πολωνία και την Ουγγαρία, όπως υποστηρίζει η αιτούσα, τα συνολικά μερίδια αγοράς των τριών μεγαλύτερων ανταγωνιστών θα εξακολουθούσαν να είναι πολύ υψηλά (91,3 % το 2005, 87,7 % το 2006, 85 % το 2007 και 86,6 % το 2008 (14)) και δεν μπορούν να αποτελέσουν ένδειξη επαρκούς έκθεσης στον ανταγωνισμό στην αγορά CSFC.

(28)

Όπως υπενθυμίζεται στην αιτιολογική σκέψη 22, η ασφάλεια και η σταθερότητα του εφοδιασμού παίζει σημαντικό ρόλο στις συμβατικές σχέσεις. Οι πληροφορίες που παρέχονται από την αιτούσα σχετικά με το ποσοστό των πελατών που αλλάζουν προμηθευτή για τον CSFC δείχνουν ότι δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου αλλαγή προμηθευτή για το εν λόγω προϊόν. Οι συμβάσεις για την προμήθεια CSFC είναι μακροχρόνιες και δεν προσκομίστηκαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οιοσδήποτε από τους πελάτες της OKD επέλεξε άλλους προμηθευτές. Δεν μπορεί συνεπώς να υποτεθεί ότι ένας πελάτης CSFC θα ήταν πρόθυμος ή θα είχε όντως τη δυνατότητα να αλλάξει εύκολα σε περίπτωση μικρής, πλην όμως σημαντικής αύξησης της τιμής από την OKD.

(29)

Η OKD και δύο πολωνοί προμηθευτές SC αποτελούν, με διαφορά, τους σημαντικότερους προμηθευτές SC στη σχετική γεωγραφική αγορά. Η OKD είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής SC στην Τσεχική Δημοκρατία (μερίδιο αγοράς 61,6 % στην Τσεχική Δημοκρατία το 2008). Δύο πολωνοί προμηθευτές SC είναι οι μεγαλύτεροι προμηθευτές στην Πολωνία (μερίδιο αγοράς 52,5 % και 17,7 % στην Πολωνία το 2008). Στη γεωγραφική αγορά που περιλαμβάνει την Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία, το συνολικό μερίδιο αγοράς των τριών μεγαλύτερων παραγωγών το 2008 ανήλθε σε 72 % περίπου. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της OKD έχει, ατομικά, μερίδιο γεωγραφικής αγοράς γύρω στο 50 %, όπου περιλαμβάνονται η Τσεχική Δημοκρατία και η Πολωνία.

(30)

Επιπλέον, και στις τρεις γεωγραφικές αγορές SC που αναφέρθηκαν στην αιτιολογική σκέψη 29 (η Τσεχική Δημοκρατία μεμονωμένα, η Πολωνία μεμονωμένα και μια γεωγραφική αγορά που περιλαμβάνει και τις δύο χώρες) υπάρχει κάποιος οικονομικός παράγων που διαθέτει ατομικά μερίδιο αγοράς περίπου 50 % ή περισσότερο. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει συνεπώς να υπενθυμίσουμε ότι, με βάση την πάγια νομολογία (15), «τα ιδιαιτέρως σημαντικά μερίδια αγοράς συνιστούν από μόνα τους, πλην εξαιρετικών περιστάσεων, την απόδειξη της ύπαρξης δεσπόζουσας θέσης. Τούτο ισχύει στην περίπτωση μεριδίου αγοράς 50 %».

(31)

Ακόμη και αν ληφθεί υπόψη αγορά μεγαλύτερη της εθνικής, που να περιλαμβάνει την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία, την Αυστρία, την Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Γερμανία, όπως υποστηρίζει η αιτούσα, τα συνολικά μερίδια αγοράς των τριών μεγαλύτερων ανταγωνιστών θα εξακολουθούσαν να είναι αρκετά υψηλά (62,7 % το 2005, 60,2 % το 2006, 56,9 % το 2007 και 57,3 % το 2008 (16)).

(32)

Όπως συμβαίνει και με τον CSFC, η ασφάλεια και η σταθερότητα του εφοδιασμού με SC παίζει σημαντικό ρόλο στις συμβατικές σχέσεις. Οι πληροφορίες που παρέχονται από την αιτούσα σχετικά με το ποσοστό των πελατών που αλλάζουν προμηθευτή δείχνουν ότι ένας αριθμός πελατών SC της OKD διακόπτουν τις προμήθειές τους από την OKD, ορισμένα έτη, ή ότι ορισμένες μονοετείς συμβάσεις ή συμβάσεις άμεσης παράδοσης δεν ανανεώθηκαν ποτέ. Ωστόσο, δεδομένου ότι η αιτούσα δεν υπέβαλε, ως όφειλε, πληροφορίες για τον όγκο των σχετικών προμηθειών ή την αναλογία τους επί της παραγωγής της OKD, θα είναι δύσκολο να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ένας πελάτης της OKD θα άλλαζε εύκολα προμηθευτή μετά από μια μικρή, πλην όμως σημαντική αύξηση της τιμής από την OKD.

IV   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(33)

Όσον αφορά την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία, η κατάσταση μπορεί, επομένως, να συνοψισθεί ως εξής: όσον αφορά τόσο τον SC όσο και τον CSFC, τα συνολικά μερίδια αγοράς των τριών μεγαλύτερων ανταγωνιστών στη γεωγραφική αγορά, όπως αυτή ορίζεται για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, είναι υψηλά και το πιο σημαντικό είναι ότι ο μεγαλύτερος παραγωγός αντιπροσωπεύει ατομικά μερίδιο αγοράς σχεδόν 50 %· κατά συνέπεια, οι αγορές πρέπει να θεωρηθεί ότι παρουσιάζουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης και, όπως υπενθυμίζεται στην αιτιολογική σκέψη 20, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του εξορυσσόμενου άνθρακα καταναλώνεται στην τοπική αγορά. Οι πληροφορίες για τον βαθμό αλλαγής προμηθευτή από τους πελάτες δεν συνηγορεί υπέρ του συμπεράσματος ότι κάποιος πελάτης ασφαλτούχου άνθρακα θα είχε τη βούληση ή τη δυνατότητα να αλλάξει με ευχέρεια προμηθευτή σε περίπτωση μικρής, πλην όμως σημαντικής αύξησης της τιμής.

(34)

Η αιτούσα αναγνωρίζει επίσης ότι, εφόσον η εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα δεν είναι επικερδής σε άλλα μέρη πλην εκείνων που είναι ήδη υπό εκμετάλλευση (κυρίως εκείνα τα οποία εκμεταλλεύεται η OKD) «η πρόσβαση άλλης οντότητας στην τσεχική αγορά δεν είναι ρεαλιστική και δεν έχει λάβει χώρα τα τελευταία πέντε έτη (17)». Το ίδιο ισχύει και για τις προμήθειες άνθρακα, για τις οποίες η αιτούσα αναφέρει ότι δεν γνωρίζει να υπάρχει σημαντική πρόσβαση στην τσεχική αγορά και οι περισσότεροι από τους σημαντικούς πελάτες χονδρικής συνήψαν μακροχρόνιες συμβάσεις (18).

(35)

Λαμβανομένων υπόψη των παραγόντων που εξετάστηκαν στις αιτιολογικές σκέψεις 8 έως 34, θα πρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η αγορά για την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα, τόσο CSFC όσο και SC, στην Τσεχική Δημοκρατία δεν είναι προς το παρόν άμεσα εκτεθειμένη στον ανταγωνισμό. Για το λόγο αυτό, το άρθρο 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ δεν εφαρμόζεται στις συμβάσεις που έχουν ως στόχο την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων στην Τσεχική Δημοκρατία. Κατά συνέπεια, η οδηγία 2004/17/ΕΚ εξακολουθεί να εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που οι αναθέτουσες οντότητες συνάπτουν συμβάσεις με στόχο να επιτρέψουν την εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία ή στις περιπτώσεις που διοργανώνουν διαγωνισμούς εκπόνησης μελετών για την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων στην Τσεχική Δημοκρατία.

(36)

Η παρούσα απόφαση βασίζεται στη νομική και πραγματική κατάσταση που επικρατούσε από τον Νοέμβριο του 2010 έως τον Μάρτιο του 2011, όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που υπέβαλε η Τσεχική Δημοκρατία. Είναι δυνατό να αναθεωρηθεί, εφόσον, λόγω σημαντικών μεταβολών στη νομική ή πραγματική κατάσταση, κριθεί ότι δεν πληρούνται πλέον οι όροι για την εφαρμογή του άρθρου 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ.

(37)

Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση είναι σύμφωνα με τη γνώμη της συμβουλευτικής επιτροπής για τις δημόσιες συμβάσεις,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Το άρθρο 30 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ δεν εφαρμόζεται στην εξόρυξη ασφαλτούχου άνθρακα στην Τσεχική Δημοκρατία. Κατά συνέπεια, στις συμβάσεις που συνάπτονται από τις αναθέτουσες οντότητες με σκοπό την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων στην Τσεχική Δημοκρατία, εξακολουθεί να εφαρμόζεται η οδηγία 2004/17/ΕΚ.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Τσεχική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες, 20 Μαΐου 2011.

Για την Επιτροπή

Michel BARNIER

Μέλος της Επιτροπής


(1)  ΕΕ L 134 της 30.4.2004, σ. 1.

(2)  Σύμφωνα με την πάγια πρακτική της Επιτροπής [π.χ.: απόφαση 2009/47/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 19 της 23.1.2009, σ. 57)· απόφαση 2010/192/ΕΕ της Επιτροπής (ΕΕ L 84 της 31.3.2010, σ. 52) κ.λπ.]

(3)  Βλ. σελίδα 21 της αίτησης: «[…] δεν υπάρχει αγορά εξόρυξης ασφαλτούχου άνθρακα, η αγορά μπορεί εννοιολογικά να οριστεί μόνο στην επόμενη φάση, όταν οι παραγωγοί πωλούν τον εξορυγμένο άνθρακα».

(4)  Βλ., μεταξύ άλλων, την απόφαση της Επιτροπής της 29ης Σεπτεμβρίου 1999, με την οποία μια συγχώνευση κηρύσσεται συμβιβάσιμη με την κοινή αγορά και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ (υπόθεση IV/M.1532 BP Amoco/Arco), σκέψη 14.

(5)  Βλ. πίνακα 2 στη σελίδα 39 της αίτησης.

(6)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας και Μεταφορών, Παρατηρητήριο αγοράς άνθρακα και πετρελαίου – Εφοδιασμός και ανάγκες στερεών καυσίμων το 2009 στην Τσεχική Δημοκρατία.

(7)  Βλ. υποσημείωση 5.

(8)  Βλ. σελίδα 23 παράγραφος 6 της αίτησης.

(9)  Βλ. σελίδα 23 παράγραφος 6 της αίτησης.

(10)  Βλ. ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τον ορισμό της σχετικής αγοράς για τους σκοπούς του κοινοτικού δικαίου ανταγωνισμού (ΕΕ C 372 της 9.12.1997, σ. 5).

(11)  Βλ. σελίδα 14 παράγραφος 4 της αίτησης.

(12)  Βλ. σελίδα 8 παράγραφος 3 της αίτησης.

(13)  Το 2009, οι εισαγωγές CSFC από τις ΗΠΑ αντιπροσώπευαν περίπου το 1 % της κατανάλωσης και οι εισαγωγές CS από τη Ρωσία περίπου το 6 % της κατανάλωσης. Το 2010, σύμφωνα με τα προσωρινά ακόμη δεδομένα στην από 9.2.2011 επιστολή της αιτούσας, το μερίδιο των εισαγωγών CSFC από τις ΗΠΑ αυξήθηκε σε 3 % της κατανάλωσης και το μερίδιο των εισαγωγών CS από τη Ρωσία σε 12 % της εγχώριας κατανάλωσης.

(14)  Βλ. πίνακα στη σελίδα 58 της αίτησης.

(15)  Βλ. σκέψη 328 της απόφασης του Πρωτοδικείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τρίτο τμήμα) της 28ης Φεβρουαρίου 2002. Atlantic Container Line AB και λοιποί κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην υπόθεση T-395/94, Συλλογή της Νομολογίας του Δικαστηρίου 2002 σελίδα II-00875.

(16)  Βλ. πίνακα στη σελίδα 59 της αίτησης.

(17)  Βλ. παράγραφο 5 στη σελίδα 62 της αίτησης.

(18)  Βλ. παράγραφο 6 στη σελίδα 62 της αίτησης.