(1)

Με επιστολή της 8ης Οκτωβρίου 2004 η Πολωνία κοινοποίησε στην Επιτροπή μέτρα ενίσχυσης για την αναδιάρθρωση της επιχείρησης Huta Stalowa Wola SA (εφεξής καλούμενης «HSW» ή «η δικαιούχος επιχείρηση» ή «η επιχείρηση»), ώστε να υπάρχει ασφάλεια δικαίου ότι τα εν λόγω μέτρα ελήφθησαν πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE και δεν ισχύουν μετά από αυτήν, και ότι ως εκ τούτου δεν συνιστούν νέα ενίσχυση, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 88 της συνθήκης ΕΚ. Η Πολωνία υπέβαλε αίτημα στην Επιτροπή να εγκριθούν τα μέτρα ενίσχυσης ως ενίσχυση αναδιάρθρωσης για την περίπτωση που Επιτροπή θα υποστήριζε ότι τα λόγω μέτρα συνιστούν νέα ενίσχυση.

(2)

Η Επιτροπή, με επιστολές που απηύθυνε στις 11 Νοεμβρίου 2004, την 1η Μαρτίου 2005, στις 27 Απριλίου 2005 και στις 26 Ιουλίου 2005, ζήτησε από την Πολωνία να υποβάλει πρόσθετες πληροφορίες. Η Πολωνία απάντησε στις επιστολές αυτές με επιστολές που απέστειλε, αντιστοίχως, στις 31 Ιανουαρίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2005, στις 4 Απριλίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 8 Απριλίου 2005, στις 7 Ιουνίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 9 Ιουνίου 2005, και στις 2 Σεπτεμβρίου 2005, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2005.

(3)

Στο πλαίσιο αυτής της ανταλλαγής πληροφοριών διαπιστώθηκε ότι μέρος των κοινοποιηθέντων μέτρων τέθηκε σε εφαρμογή κατά παράβαση του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ.

(4)

Με επιστολή της 23ης Νοεμβρίου 2005 η Επιτροπή κοινοποίησε στην Πολωνία την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ σχετικά με τα εν λόγω μέτρα ενίσχυσης.

(5)

Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το μέτρο ενίσχυσης.

(6)

Οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους με επιστολή της 7ης Μαρτίου 2006, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 9 Μαρτίου 2006. Δεν υποβλήθηκαν παρατηρήσεις από τρίτα μέρη.

(7)

Με απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή περάτωσε την επίσημη διαδικασία έρευνας κηρύσσοντας συμβατή με την κοινή αγορά την ενίσχυση υπέρ της αναδιάρθρωσης της HSW (εφεξής «η απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006») (2). Από την έρευνα της Επιτροπής προέκυψε ότι μέρος της ενίσχυσης (157 εκατ. PLN ή 37,2 εκατ. EUR (3) χορηγήθηκε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE, ενώ το υπόλοιπο χορηγήθηκε μετά από την προσχώρηση (66 εκατ. PLN ή 15,6 εκατ. EUR).

(8)

Η Επιτροπή έλαβε την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης της HSW του Φεβρουαρίου 2006 (εφεξής «το σχέδιο του Φεβρουαρίου»), το οποίο η Πολωνία υπέβαλε στις 9 Μαρτίου 2006. Μετά την έκδοση της απόφασης της 20ής Δεκεμβρίου 2006, με επιστολή της 2ας Φεβρουαρίου 2007 (η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2007) οι πολωνικές αρχές κοινοποίησαν επικαιροποιημένη εκδοχή του σχεδίου τον Νοέμβριο 2006 (εφεξής «το σχέδιο του Νοεμβρίου»). Οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι για εσωτερικούς διοικητικούς λόγους δεν ήταν σε θέση να κοινοποιήσουν ενωρίτερα στην Επιτροπή το τροποποιημένο σχέδιο (4).

(9)

Με επιστολές που απηύθυνε στις 29 Μαρτίου 2007 και στις 21 Μαΐου 2007, η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις τροποποιήσεις του σχεδίου του Φεβρουαρίου. Οι πολωνικές αρχές απάντησαν, αντιστοίχως, με επιστολή της 30ής Απριλίου 2007, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα, και με επιστολή της 5ης Ιουνίου 2007, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα. Στις 7 Ιουνίου 2007 πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες συνεδρίαση με τη συμμετοχή των υπηρεσιών της Επιτροπής, των πολωνικών αρχών και της διοίκησης της HSW. Μετά το πέρας της συνεδρίασης, στις 22 Ιουνίου 2007 η Επιτροπή απηύθυνε επιστολή στις πολωνικές αρχές ζητώντας τους να της υποβάλουν συμπληρωματικές πληροφορίες. Οι πολωνικές αρχές απάντησαν με επιστολή της 13ης Ιουλίου 2007, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα.

(10)

Στις 10 Οκτωβρίου 2007, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση κίνησης επίσημης διαδικασίας έρευνας βάσει του άρθρου 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ λόγω αμφιβολιών για το κατά πόσο το επικαιροποιημένο σχέδιο αναδιάρθρωσης πληρούσε όλους τους όρους που προβλέπονται στις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (5) (εφεξής «οι κατευθυντήριες γραμμές του 2004»). Στην απόφασή της η Επιτροπή έκανε επίσης λόγο για τη δυνατότητα ανάκλησης της απόφασης της 20ής Δεκεμβρίου 2006 δυνάμει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου (6).

(11)

Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (7). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το μέτρο ενίσχυσης.

(12)

Αφού έλαβε παράταση της προθεσμίας υποβολής των παρατηρήσεών της (αιτήματα της 30ής Οκτωβρίου 2007 και της 6ης Δεκεμβρίου 2007, στα οποία η Επιτροπή απάντησε, αντιστοίχως, με επιστολές της 20ής Νοεμβρίου 2007 και της 19ης Δεκεμβρίου 2007), η Πολωνία υπέβαλε τις παρατηρήσεις της με επιστολή της 15ης Ιανουαρίου 2008, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα. Η Επιτροπή έλαβε επίσης παρατηρήσεις από 13 τρίτα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της δικαιούχου επιχείρησης. Παρατηρήσεις υπέβαλαν διάφορες αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης: ο δήμαρχος της πόλης Stalowa Wola με επιστολή της 11ης Νοεμβρίου 2008, ο νομάρχης της Stalowa Wola με επιστολή της 14ης Ιανουαρίου 2008, καθώς και ο βοεβόδας του βοεβοδάτου Ροdkarpackie με επιστολή της 15ης Ιανουαρίου 2008. Παρατηρήσεις υπέβαλαν οι ακόλουθοι προμηθευτές της HSW: Clak Hurtownia Artykułów Przemysłowych H. Adamski, J. Lach T. Knie s.j. με επιστολή της 10ης Ιανουαρίου 2008, Kwadrat Sp. z o.o. με επιστολή της 10ης Ιανουαρίου 2008, Odlewnia Staliwa «Łabędy» Sp. z o.o. με επιστολή της 10ης Ιανουαρίου 2008, Fabryka Maszyn Lubaczów Sp. z o.o. με επιστολή της 11ης Ιανουαρίου 2008, καθώς και η SigmaKalon Cieszyn SA με επιστολή της 11ης Ιανουαρίου 2008. Παρατηρήσεις υπέβαλαν οι ακόλουθες τράπεζες που συνεργάζονται με την HSW: η Bank Pekao SA με επιστολή της 11ης Ιανουαρίου 2008 και η BRE Bank S.A με επιστολή της 14ης Ιανουαρίου 2008. Παρατηρήσεις υπέβαλαν επίσης η επιχείρηση ENESTA Sp. z o.o. (προμηθευτής ενέργειας) με επιστολή της 11ης Ιανουαρίου 2008, καθώς και το Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων) με επιστολή της 21ης Ιανουαρίου 2008. Η δικαιούχος επιχείρηση υπέβαλε παρατηρήσεις με επιστολή της 14ης Ιανουαρίου 2008.

(13)

Με επιστολή της 28ης Ιανουαρίου 2008, η Επιτροπή διεβίβασε στις πολωνικές αρχές τις παρατηρήσεις που έλαβε από τα τρίτα μέρη.

(14)

Στις 9 και στις 14 Απριλίου 2008, οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν επιστολές στην Επίτροπο Neelie Kroes. Η Επίτροπος απάντησε στις 28 Απριλίου 2008 ζητώντας συμπληρωματικές πληροφορίες. Στις επιστολές αυτές οι πολωνικές αρχές απάντησαν με επιστολές της 4ης Ιουλίου 2008, οι οποίες πρωτοκολλήθηκαν στις 9 Ιουλίου 2008.

(15)

Με επιστολή της 7ης Νοεμβρίου 2008, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα, οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν συμπληρωματικές πληροφορίες. Την 1η Δεκεμβρίου 2008, η Επιτροπή ζήτησε πληροφορίες. Στο αίτημα αυτό οι πολωνικές αρχές απάντησαν με επιστολή της 22ας Δεκεμβρίου 2008, η οποία πρωτοκολλήθηκε την ίδια ημέρα.

(16)

Η επιχείρηση HSW, η οποία είναι δικαιούχος της ενίσχυσης και μητρική εταιρεία του ομίλου HSW Capital Group, έχει έδρα την Stalowa Wola που βρίσκεται στην περιφέρεια (βοεβοδάτο) Podkarpackie. Η περιφέρεια αυτή είναι επιλέξιμη για ενίσχυση σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ. Τον Φεβρουάριο του 2006, ο όμιλος περιλάμβανε 8 εταιρείες, στις οποίες η επιχείρηση HSW κατείχε τουλάχιστον το 51 % των μετοχών (δηλαδή τις ήλεγχε) και 10 εταιρείες στις οποίες κατείχε λιγότερο από το 51 % των μετοχών. Οι επιχειρήσεις που ανήκουν στον όμιλο HSW Capital Group λειτουργούν ως αμοιβαίοι προμηθευτές υλικού και υπηρεσιών. Εκτός της μητρικής εταιρείας, οι επιχειρήσεις με το μεγαλύτερο μετοχικό κεφάλαιο στο πλαίσιο του ομίλου είναι οι ακόλουθες: η HSW-Zakład Zespołów Napędowych Sp. z o.o. και η HSW-Zakład Zespołów Mechanicznych Sp. z o.o. Το μερίδιο των πωλήσεων της HSW προς τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον όμιλο ανέρχεται στο 20-30 % των συνολικών πωλήσεων της HSW.

(17)

Η HSW ιδρύθηκε το 1937. Αρχικά παρήγαγε πυροβόλα και ανοξείδωτο χάλυβα. Αντίθετα από τη θυγατρική της επιχείρηση HSW-Zakład Metalurgiczny, η HSW δεν παράγει χάλυβα. Το 1991 μετετράπη σε ανώνυμη εταιρεία. Το 76 % των μετοχών της επιχείρησης εξακολουθεί να ανήκει στο δημόσιο, το 9 % ανήκει στους εργαζομένους της επιχείρησης, και το υπόλοιπο στους μετόχους, δημόσιους και ιδιωτικούς, κανείς εκ των οποίων δεν κατέχει άνω του 5 % των μετοχών. Η HSW παράγει κατασκευαστικό εξοπλισμό και μηχανήματα, καθώς και στρατιωτικό εξοπλισμό (πυροβόλα, οβιδοβόλα κ.λπ.).

(18)

Το 2005, η HSW απασχολούσε περί τους 2 400 εργαζομένους, ενώ το 2002 το προσωπικό της ανερχόταν ακόμα σε 3 173.

(19)

Μια από τις επιχειρήσεις που ανήκει στην HSW είναι η επιχείρηση διανομής Dressta Sp. z o.o. (εφεξής καλούμενη «Dressta»). Από τον Σεπτέμβριο του 2006 η επιχείρηση αυτή τελεί υπό τον πλήρη έλεγχο της HSW SA, ενώ στο παρελθόν το 51 % των μετοχών της Dressta ανήκε στην Komatsu American International Company USA (εφεξής καλούμενη «KAIC»), επιχείρηση ανταγωνιστική της HSW. Το 1995, η HSW μετεβίβασε στην Dressta για περίοδο 12 ετών τις άδειες και τα στοιχεία ενεργητικού που αφορούσαν τις πωλήσεις των προϊόντων της εταιρείας στις αγορές του εξωτερικού.

(20)

Η δικαιούχος επιχείρηση άρχισε να αντιμετωπίζει δυσχέρειες το 2002, όταν ο κύκλος εργασιών της μειώθηκε από 494,9 εκατ. PLN (117,3 εκατ. EUR) το 2000 σε 352,6 εκατ. PLN (83,5 εκατ. EUR), δηλαδή κατά 29 %. Οι εξαγωγές της μειώθηκαν από 505 εκατ. PLN (119,7 εκατ. EUR) σε 279 εκατ. PLN (66,1 εκατ. EUR). Η μείωση του κύκλου εργασιών στις αγορές του εξωτερικού οφειλόταν κυρίως στην ύφεση και στο γεγονός ότι η Dressta, υπό την επιρροή του κύριου μετόχου και ανταγωνιστή της HSW, μείωσε σημαντικά τις πωλήσεις των προϊόντων της HSW στην αγορά της Βορείου Αμερικής.

(21)

Το 2002, η δικαιούχος επιχείρηση παρουσίασε ζημία εκμετάλλευσης ύψους 33,9 εκατ. PLN (8,03 εκατ. EUR), η οποία οφειλόταν κυρίως στην ελλιπή αξιοποίηση του παραγωγικού της δυναμικού. Καθώς οι περισσότερες πωλήσεις της στις αγορές του εξωτερικού γίνονταν σε δολάρια ΗΠΑ, ενώ οι περισσότερες δαπάνες της επιχείρησης εκφράζονται σε πολωνικά PLN, η ανατίμηση του πολωνικού νομίσματος είχε αρνητικές συνέπειες για τις πωλήσεις και τη βιωσιμότητα της δικαιούχου επιχείρησης.

(22)

H ΗSW απέκτησε σημαντικά χρέη. Κατά τα έτη 2000-2002 το μέσο χρέος της ήταν 169,1 εκατ. PLN (40,1 εκατ. EUR).

(23)

Αλλά και η εν γένει λειτουργία της επιχείρησης δεν απέφερε κέρδη: οι ζημίες επί των πωλήσεων αυξήθηκαν από 6,4 εκατ. PLN (1,68 εκατ. EUR) το 2000 σε 33,9 εκατ. PLN (8,60 εκατ. EUR) το 2002.

(24)

Ο όμιλος HSW Capital Group παρουσίασε καθαρές ζημίες ύψους 137,7 εκατ. PLN (32,6 εκατ. EUR) το 2002 και καθαρές ζημίες ύψους 123,9 εκατ. PLN (29,4 εκατ. EUR) το 2003.

(25)

Για να αντιμετωπίσει τις δυσχέρειες αυτές, το 2002 η δικαιούχος επιχείρηση εκπόνησε σχέδιο αναδιάρθρωσης για την περίοδο 2003-2007. Το σχέδιο αυτό τροποποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2006 («το σχέδιο του Φεβρουαρίου»). Στις 20 Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση βάσει του εν λόγω σχεδίου. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης επικαιροποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2007 («το σχέδιο του Νοεμβρίου»). Λόγω αυτής της επικαιροποίησης, η Επιτροπή αποφάσισε την εκ νέου κίνηση διαδικασίας έρευνας.

(26)

Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα που προβλέπει το σχέδιο αναδιάρθρωσης είναι η τροποποίηση της οργανωτικής δομής της δικαιούχου επιχείρησης. Κεντρική ιδέα της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της επιχείρησης HSW ήταν ο διαχωρισμός του μέρους της επιχείρησης που συνδεόταν άμεσα με την παραγωγή από εκείνα τα στοιχεία ενεργητικού που επρόκειτο να αποτελέσουν αντικείμενο της αναδιάρθρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο, ως πλειοψηφών μέτοχος της HSW, ίδρυσε την ανεξάρτητη επιχείρηση HSW-Trading Sp. z o.o. (εφεξής καλούμενη «HSW-Trading»). Η HSW-Trading έλαβε εισφορά κεφαλαίου από το δημόσιο ύψους 40 εκατ. PLN (9,48 εκατ. EUR), την οποία οι πολωνικές αρχές κοινοποίησαν μεταξύ των μέτρων ενίσχυσης που χορηγήθηκαν στην HSW (πβλ. σημείο 16 στον πίνακα 2 κατωτέρω).

(27)

Ενώ η HSW-Trading ήταν υπεύθυνη για την παραγωγή και την πώληση βιομηχανικών μηχανημάτων, την υλικοτεχνική υποστήριξη, τη διαχείριση της ποιότητας και την προμήθεια υλικού για την παραγωγή των μηχανημάτων, η HSW διατήρησε τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης, τη χρηματοδότηση του παραγωγικού δυναμικού, το στρατηγικό μάρκετινγκ, τις πωλήσεις ανταλλακτικών, τις επισκευές, καθώς και την παραγωγή και την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού. Η HSW ήταν επίσης υπεύθυνη για την οργανωτική αναδιάρθρωση. Για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων της, η εταιρεία HSW-Trading μίσθωσε από την HSW στοιχεία ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με την παραγωγή. Επίσης, αποσπάσθηκε προσωρινά στην HSW-Trading το αναγκαίο εργατικό δυναμικό.

(28)

Ο διαχωρισμός αυτός επρόκειτο να ισχύσει κατά την περίοδο 2004-2006, δηλαδή καθ’ όλη τη διάρκεια της αναδιάρθρωσης της HSW. Η HSW-Trading επρόκειτο να συγχωνευθεί εκ νέου με την HSW στο τέλος του 2006.

(29)

Το σχέδιο του Φεβρουαρίου προέβλεπε την πραγματοποίηση σημαντικής αναδιάρθρωσης στον τομέα της απασχόλησης. Έως το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης, το 2007, είχε προγραμματιστεί ότι η HSW θα απασχολούσε μόνο 2 100 εργαζομένους, ενώ στα τέλη του 2002 απασχολούσε 3 173 εργαζομένους.

(30)

Άλλος τομέας που αφορούσε η αναδιάρθρωση ήταν η δημιουργία δικτύου διανομής κατασκευαστικών μηχανημάτων και ανταλλακτικών στην παγκόσμια αγορά, ως μέσο για να κατακτήσει η δικαιούχος επιχείρηση νέες αγορές.

(31)

Η αναδιάρθρωση της HSW επρόκειτο να περιλάβει την πώληση των θυγατρικών της εταιρειών και την ιδιωτικοποίηση των τμημάτων της δικαιούχου επιχείρησης που δραστηριοποιούνταν στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. Έως το 2006 η HSW είχε εκποιήσει την HSW-Zakład Kuźnia Matrycowa Sp. z o.o. αντί 38 εκατ. PLN (9 εκατ. EUR) και την HSW-Zakład Metalurgiczny (HSW-Walcownia Blach Sp. z o.o. και HSW-Huta Stali Jakościowych). Από την ιδιωτικοποίηση η HSW απεκόμισε έσοδα ύψους 112,2 εκατ. PLN (26,6 εκατ. EUR). Για το 2006 είχε προβλεφθεί η οριστικοποίηση της εκποίησης δύο ακόμη θυγατρικών εταιρειών: της HSW-Zakład Sprężynownia και της HSW-Tlenownia.

(32)

Η αναδιάρθρωση των στοιχείων του ενεργητικού προέβλεπε τη μείωση του παραγωγικού δυναμικού από 1 500 σε 1 200 κατασκευαστικά μηχανήματα ετησίως. Η αξία των στοιχείων ενεργητικού της HSW κρίθηκε ότι υπερέβαινε τις ανάγκες της επιχείρησης. Καθώς η HSW είχε προγραμματίσει να επικεντρωθεί κυρίως στην παραγωγή κατασκευαστικών μηχανημάτων, κρίθηκε αναγκαία η εκποίηση σημαντικού μέρους των στοιχείων ενεργητικού της. Τα στοιχεία ενεργητικού που εκποιήθηκαν από τον Ιανουάριο 2003 έως τον Δεκέμβριο 2005 απέφεραν έσοδα ύψους 52,1 εκατ. PLN (12,3 εκατ. EUR), ποσό κατά πολύ υψηλότερο από τα προβλεφθέντα, τα οποία είχαν υπολογιστεί σε 10,3 εκατ. PLN (2,4 εκατ. EUR). Εκποιήθηκαν τα ακόλουθα στοιχεία ενεργητικού: οικόπεδα έκτασης 248,4 ha περίπου (συμπεριλαμβανομένων δασικών εκτάσεων περί τα 153 hα), ακίνητα ωφέλιμης επιφάνειας 76 000 m2 περίπου, καθώς και 94 μηχανήματα και συσκευές.

(33)

Το συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης, συμπεριλαμβανομένου του κόστους που προέκυψε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE, ανήλθε σε 450,3 εκατ. PLN (106,7 εκατ. EUR) και συνίστατο κυρίως στην αναδιάρθρωση των υποχρεώσεων αστικού δικαίου (αντιστοίχως 95,6 εκατ. PLN και 113,2 εκατ. PLN), στο κόστος της οργάνωσης του συστήματος εφοδιασμού και διανομής (151,2 εκατ. PLN), στο κόστος της εξασφάλισης της συνέχειας του εφοδιασμού (40,0 εκατ. PLN) και στο κόστος εκσυγχρονισμού (30,5 εκατ. PLN).

(34)

Με επιστολή της 2ας Φεβρουαρίου 2007, οι πολωνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή για τις τροποποιήσεις που επήλθαν στο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Νοεμβρίου 2006. Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, οι τροποποιήσεις αυτές δεν αναμένεται να επηρεάσουν το ποσό της κρατικής ενίσχυσης και είναι σύμφωνες με το σημείο 52 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004.

(35)

Η σημαντικότερη τροποποίηση που προβλέπεται σε σύγκριση με το σχέδιο του Φεβρουαρίου αφορούσε τη χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσης. Αντί να αναγκαστεί η HSW να εξοφλήσει δύο δάνεια που της χορηγήθηκαν το 2003 και το 2004 - πριν από την ένταξη της Πολωνίας στην EE - από τη δημόσια Υπηρεσία Ανάπτυξης της Βιομηχανίας (Agencja Rozwoju Przemysłu, εφεξής «ARP») και τους τόκους των δανείων αυτών (8), η ARP θα προέβαινε σε μετοχοποίηση της ονομαστικής αξίας του χρέους καθιστάμενη κατά τον τρόπο αυτό μέτοχος της HSW. Οι υπόλοιπες τροποποιήσεις αφορούσαν αναβολές στη διαδικασία οργανωτικής αναδιάρθρωσης.

(36)

Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, η μετοχοποίηση του χρέους θα επιτρέψει στην HSW να εξασφαλίσει τα κεφάλαια που απαιτούνται προκειμένου να λειτουργήσει ομαλά στην αγορά και να προβεί στις αναγκαίες επενδύσεις στο μέλλον. Οι πολωνικές αρχές ανέφεραν ότι εκ του ποσού των 96,2 εκατ. PLN (δηλαδή το ποσό των δύο δανείων συνολικού ύψους 75 εκατ. PLN συν 21,2 εκατ. PLN δεδουλευμένοι τόκοι) (9):

(37)

Οι πολωνικές αρχές αιτιολόγησαν τις ανάγκες της HSW για πρόσθετα κεφάλαια (δηλαδή το προαναφερόμενο ποσό των [0-100] εκατ. PLN) επικαλούμενες τον έντονο ανταγωνισμό στην αγορά κατασκευαστικών μηχανών, στοιχείο που έχει ως αποτέλεσμα οι ανταγωνιστές της HSW να παρέχουν στους πελάτες τους μεγαλύτερες προθεσμίες για την πληρωμή των τιμολογίων και να αποδέχονται βραχύτερες προθεσμίες για την πληρωμή των προμηθευτών τους.

(38)

Το συνολικό κόστος αναδιάρθρωσης που προκύπτει από το σχέδιο του Νοεμβρίου, συμπεριλαμβανομένου του κόστους αναδιάρθρωσης που προέκυψε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας την EE, ανέρχεται σε 456,9 εκατ. PLN (108,3 εκατ. EUR), και συνίσταται στα στοιχεία που αναφέρονται στον πίνακα 1:

Πίνακας 1

Κατανομή του κόστους της αναδιάρθρωσης που προβλέπεται στο σχέδιο του Νοεμβρίου

(39)

Στις 23 Νοεμβρίου 2005, η Επιτροπή έλαβε απόφαση κίνησης επίσημης διαδικασίας έρευνας. Στις 20 Δεκεμβρίου 2006, η Επιτροπή έλαβε απόφαση έγκρισης της ενίσχυσης αναδιάρθρωσης υπέρ της HSW βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης που υπέβαλε η επιχείρηση τον Φεβρουάριο του 2006. Στις 10 Οκτωβρίου 2007, η Επιτροπή έλαβε απόφαση κίνησης επιστήμης διαδικασίας έρευνας μετά από την κοινοποίηση του σχεδίου του Νοεμβρίου, το οποίο προέβλεπε πρόσθετη στήριξη υπέρ της HSW. Στην απόφασή της η Επιτροπή προέβλεπε τη δυνατότητα ανάκλησης της απόφασης της 20ής Δεκεμβρίου 2006, διότι η απόφαση αυτή ελήφθη βάσει εσφαλμένων πληροφοριών.

(40)

Στην απόφαση που εξέδωσε στις 23 Νοεμβρίου 2005, η Επιτροπή θεώρησε ότι ενίσχυση συνολικού ύψους 145,8 εκατ. PLN διατέθηκε υπέρ της HSW πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ· ενίσχυση ύψους 27,9 εκατ. PLN διατέθηκε μετά την προσχώρηση χωρίς την έγκριση της Επιτροπής, ενώ ενίσχυση ύψους 43,4 εκατ. PLN δεν είχε ακόμη διατεθεί και, ως εκ τούτου, συνιστούσε νέα κρατική ενίσχυση.

(41)

Η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση κίνησης επίσημης διαδικασία έρευνας για δύο λόγους.

(42)

Κατ’ αρχάς, η Επιτροπή είχε αμφιβολίες για το κατά πόσον η ενίσχυση ήταν συμβατή με την κοινή αγορά.

(43)

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή αμφέβαλλε εάν τα μέτρα που προβλέπονταν στο σχέδιο αναδιάρθρωσης ήταν επαρκή ώστε να αποκατασταθεί μακροπρόθεσμα η βιωσιμότητα της δικαιούχου επιχείρησης, καθώς φαινόταν ότι τα μέτρα αυτά επικεντρώνονταν στην εξυπηρέτηση του χρέους και στην κάλυψη λειτουργικών δαπανών.

(44)

Εξάλλου, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον τέθηκαν σε εφαρμογή επαρκή αντισταθμιστικά μέτρα. Σύμφωνα με τις πολωνικές αρχές, η HSW σχεδίαζε τη μείωση του παραγωγικού της δυναμικού κατά 20 %, ενώ το σχέδιο προέβλεπε την αύξηση της αξιοποίησης του παραγωγικού δυναμικού από 27,7 % το 2002 σε 66 % το 2007. Η Επιτροπή είχε αμφιβολίες σχετικά με τις καθαρές επιπτώσεις αυτών των πρωτοβουλιών.

(45)

Η Επιτροπή αμφέβαλλε επίσης εάν η ενίσχυση περιοριζόταν στο απολύτως ελάχιστο και εάν η ίδια εισφορά της δικαιούχου επιχείρησης ήταν σημαντική, διότι η Πολωνία δεν έκανε σαφή διάκριση μεταξύ, αφενός, αυτού που θεωρούσε ως ίδια εισφορά της δικαιούχου επιχείρησης στο πλαίσιο της διαδικασίας αναδιάρθρωσης και, αφετέρου, της χρηματοδότησης μέσω της κρατικής ενίσχυσης.

(46)

Η Επιτροπή εξέφρασε επίσης αμφιβολίες όσον αφορά τον σεβασμό της αρχής της «εφάπαξ ενίσχυσης». Στην πραγματικότητα, πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η εταιρεία HSW-Zakład Zespołów Mechanicznych, θυγατρική της HSW, είχε λάβει ενίσχυση αναδιάρθρωσης για την περίοδο 2003-2007. Έπρεπε, ως εκ τούτου, να αποδειχθεί ότι με την ενίσχυση αυτή δεν αποκόμισε έμμεσα όφελος η μητρική επιχείρηση HSW. Εξάλλου, η Επιτροπή ζήτησε από την Πολωνία να τη διαβεβαιώσει ότι από την ενίσχυση για την αναδιάρθρωση της HSW, σε περίπτωση που επιτρεπόταν, δεν θα απεκόμιζε έμμεσα όφελος η HSW-Zakładowi Zespołów Mechanicznych.

(47)

Ο δεύτερος λόγος για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας ήταν οι αμφιβολίες της Επιτροπής για το κατά πόσον ήταν επαρκής ο διαχωρισμός της επιδοτούμενης ειδικής παραγωγής στρατιωτικού υλικού (πυροβόλα) από την παραγωγή υλικού για μη στρατιωτικές χρήσεις (κατασκευαστικός μηχανισμός). Η Πολωνία, με επιστολές που απέστειλε στις 7 Ιουνίου 2005 και στις 2 Σεπτεμβρίου 2005, διαβεβαίωσε την Επιτροπή ότι αποκλείεται η πραγματοποίηση διεπιδοτήσεων, και η Επιτροπή σημείωσε ότι η αναλογία της ενίσχυσης που προορίζεται για την παραγωγή στρατιωτικού υλικού σε σχέση με το σύνολο της ενίσχυσης είναι μικρή συγκρινόμενη με την αναλογία της παραγωγής στρατιωτικού υλικού σε σχέση με το σύνολο της ενίσχυσης. Παρ’ όλα αυτά, η Επιτροπή ζήτησε να της υποβληθούν αναλυτικότερα στοιχεία σχετικά με την τήρηση χωριστών λογαριασμών.

(48)

Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία έρευνας για τέσσερις λόγους:

(49)

Πρώτον, η Επιτροπή αμφέβαλλε κατά πόσο το σχέδιο του Νοεμβρίου θα μπορούσε να αποκαταστήσει μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητα της HSW, καθώς φαινόταν ότι η επιχείρηση θα χρειαζόταν πρόσθετη χρηματοδότηση.

(50)

Δεύτερον, η Επιτροπή αμφέβαλλε κατά πόσο η ενίσχυση περιοριζόταν στο ελάχιστο απαραίτητο, καθώς οι πολωνικές αρχές δεν έδωσαν επαρκείς εξηγήσεις για τη χρήση των πλεοναζόντων ρευστών διαθεσίμων τα οποία προήλθαν από τη μετοχοποίηση του χρέους.

(51)

Τρίτον, η Επιτροπή αμφέβαλλε κατά πόσο το ύψος της ενίσχυσης δεν θα αυξανόταν ως αποτέλεσμα αυτής της μετοχοποίησης.

(52)

Τέταρτον, πέραν των αμφιβολιών που εξέφρασε σχετικά με την αύξηση του ποσού της ενίσχυσης, η Επιτροπή αμφέβαλλε επίσης για το κατά πόσο οι επιπτώσεις της ενίσχυσης που χορηγήθηκε υπέρ της HSW δεν μεταβλήθηκαν και κατά πόσο, ως εκ τούτου, προκαλείται στρέβλωση του ανταγωνισμού. Με άλλα λόγια, η Επιτροπή αμφέβαλλε κατά πόσο τα αντισταθμιστικά μέτρα ήταν επαρκή, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το σημείο 40 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004, τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι ανάλογα προς τις στρεβλωτικές επιπτώσεις που έχει η ενίσχυση.

(53)

Η Επιτροπή αποφάσισε την εκ νέου κίνηση διαδικασίας έρευνας, προβλέποντας τη δυνατότητα ανάκλησης της απόφασης της 20ής Δεκεμβρίου 2006

(54)

Η Επιτροπή δεν έλαβε παρατηρήσεις από τρίτα μέρη όσον αφορά την επίσημη διαδικασία έρευνας που κινήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2005.

(55)

Στο πλαίσιο της εκ νέου κίνησης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από 13 τρίτα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της δικαιούχου επιχείρησης. Στις παρατηρήσεις αυτές εκφράζεται η πεποίθηση για την επιτυχία της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της HSW (δημόσιοι και ιδιωτικοί πιστωτές, προμηθευτές της HSW) και υπογραμμίζεται η σημασία της επιχείρησης για ολόκληρη την περιφέρεια (η δικαιούχος επιχείρηση και οι τοπικές χορηγούσες αρχές).

(56)

Πρώτον, οι πολωνικές αρχές σχολίασαν την εκτίμηση της Επιτροπής όσον αφορά ποια μέτρα είχαν χορηγηθεί πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE και ποια συνιστούσαν παράνομη ή νέα ενίσχυση. Οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι οι ενισχύσεις που είχαν χορηγηθεί δυνάμει του τροποποιημένου νόμου της 30ής Οκτωβρίου 2002 περί κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις ιδιαίτερης σημασίας για την αγορά εργασίας (βλέπε πίνακα 3) δεν χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αμφισβητώντας την άποψη που εξέφρασε η Επιτροπή στην απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας. Οι πολωνικές αρχές επανέλαβαν τις πληροφορίες που είχαν υποβάλει ενωρίτερα, σύμφωνα με τις οποίες το χρονικό σημείο που είναι καθοριστικό για τη χορήγηση της κρατικής ενίσχυσης βάσει του προαναφερόμενου νόμου είναι η συγκατάθεση των δημοσίων πιστωτών της δικαιούχου επιχείρησης (οι λεγόμενες «διοικητικές δεσμεύσεις»), και όχι η απόφαση αναδιάρθρωσης που έλαβε ο πρόεδρος της ARP. Δεδομένου ότι οι δημόσιοι πιστωτές της HSW, των οποίων οι απαιτήσεις αποτέλεσαν αντικείμενο της αναδιάρθρωσης, είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους έναντι της HSW ήδη πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE, οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι η εν λόγω ενίσχυση χορηγήθηκε πριν από την προσχώρηση και, ως εκ τούτου, η αξιολόγηση της συμβατότητας της ενίσχυσης με την κοινή αγορά δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Επιτροπής.

(57)

Δεύτερον, οι πολωνικές αρχές ανέφεραν δύο τροποποιήσεις στην ενίσχυση σε σχέση με την αρχική κοινοποίηση που περιλαμβάνεται στην επιστολή της 8ης Οκτωβρίου 2004. Η πρώτη και σημαντικότερη τροποποίηση ήταν το γεγονός ότι μέρος της προβλεφθείσας κρατικής ενίσχυσης (συνολικού ύψους 43,5 εκατ. PLN) αποσύρθηκε και αντικαταστήθηκε από δύο μέτρα, τα οποία υποστηρίζεται ότι δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση. Η δεύτερη τροποποίηση ήταν πρακτικής φύσεως και αφορούσε τη διευκρίνιση του ύψους της ενίσχυσης που χορηγήθηκε βάσει των τριών μέτρων υπέρ της HSW πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE. Στους πίνακες 2–5 αναφέρονται όλα τα μέτρα ενίσχυσης που χορηγήθηκαν ή επρόκειτο να χορηγηθούν υπέρ της HSW καθ’ όλη την περίοδο αναδιάρθρωσης σύμφωνα με τις τροποποιήσεις που αναφέρονται στις διευκρινίσεις τις οποίες υπέβαλαν οι πολωνικές αρχές.

(58)

Επιπλέον, οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι η αναβολή της πληρωμής και η πληρωμή με δόσεις των υποχρεώσεων δημοσίου δικαίου ύψους 22,1 εκατ. PLN (5,2 εκατ. EUR) (σημείο 28 στον πίνακα 4) πρέπει να θεωρηθούν ενίσχυση de minimis. Η μέθοδος την οποία χρησιμοποίησαν οι πολωνικές αρχές για τον υπολογισμό του ποσού της ενίσχυσης συγκρίνει το επιτόκιο που εφαρμόζεται στην αναβολή της πληρωμής με το επιτόκιο αναφοράς της Επιτροπής. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το επιτόκιο που εφαρμόστηκε ήταν υψηλότερο του επιτοκίου αναφοράς, οι πολωνικές αρχές θεώρησαν ότι το μέτρο δεν συνιστά ενίσχυση. Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, αυτό συνέβη στην περίπτωση της αναβολής της πληρωμής των υποχρεώσεων προς το Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων) ύψους 16,4 εκατ. PLN (σημείο 29 στον πίνακα 4).

(59)

Τρίτον, όσον αφορά τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι η οργανωτική αναδιάρθρωση ολοκληρώθηκε με επιτυχία και ότι η HSW ανέκτησε τον έλεγχο της Dressta και, ως εκ τούτου, θα ήταν σε θέση να αναπτύξει τις δραστηριότητές της στην κερδοφόρο αγορά της Βόρειου Αμερικής.

(60)

Όσον αφορά την απαίτηση σχετικά με τον περιορισμό των στρεβλώσεων ανταγωνισμού, οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι η μείωση του παραγωγικού δυναμικού από 1 500 σε 1 200 μηχανήματα αποτέλεσε ενδεδειγμένο αντισταθμιστικό μέτρο. Επιπλέον, ως αντισταθμιστικό μέτρο θεώρησαν και την εκποίηση των θυγατρικών της HSW.

(61)

Όσον αφορά τον περιορισμό της ενίσχυσης στο ελάχιστο απαραίτητο, οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν σειρά αναλυτικών στοιχείων σχετικά με τα ποσά που αυτές θεώρησαν ως ίδια εισφορά.

(62)

Εν κατακλείδι, στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν, οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι από την ημερομηνία ένταξης της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε χορηγήθηκε ούτε προγραμματίζεται να χορηγηθεί κρατική ενίσχυση. Για την περίπτωση κατά την οποία η Επιτροπή κρίνει διαφορετικά, υποβάλλουν πρόσθετα επιχειρήματα για να υποστηρίξουν τη θέση ότι η κρατική ενίσχυση είναι συμβατή με την κοινή αγορά.

(63)

Όσον αφορά τις αμφιβολίες της Επιτροπής σχετικά με τον διαχωρισμό μεταξύ της στρατιωτικής και της μη στρατιωτικής παραγωγής της HSW, οι πολωνικές αρχές διαβεβαίωσαν την Επιτροπή ότι το ισχύον σύστημα λογιστικής επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό του κόστους των δύο αυτών δραστηριοτήτων.

(64)

Καταρχάς, οι πολωνικές αρχές έδωσαν εκ νέου εξηγήσεις για τη μεγάλη καθυστέρηση της κοινοποίησης του σχεδίου αναδιάρθρωσης, η οποία οφείλεται, όπως ανέφεραν, στις χρονοβόρες εσωτερικές διαδικασίες.

(65)

Δεύτερον, οι πολωνικές αρχές υπογράμμισαν το γεγονός ότι το πεδίο της κινηθείσας διαδικασίας έρευνας πρέπει να περιλαμβάνει μόνο την τροποποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης βάσει του σημείου 52 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004 και υποστήριξαν ότι η Επιτροπή δεν πρέπει να λάβει μέτρα δυνάμει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 και να ανακαλέσει την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006. Οι πολωνικές αρχές επικαλέστηκαν στο πλαίσιο αυτό την αρχή της ασφάλειας δικαίου.

(66)

Τρίτον, η πολωνική πλευρά υποστήριξε ότι με τη μετοχοποίηση του χρέους δεν αυξήθηκε το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που είχε εγκριθεί.

(67)

Τέταρτον, οι πολωνικές αρχές εξέφρασαν την άποψη ότι ο προσδιορισμός του στοιχείου ενίσχυσης των δανείων που χορήγησε η ARP και τα οποία η Επιτροπή ενέκρινε με την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 βάσει της ονομαστικής τους αξίας, ήταν αδικαιολόγητος και είχε ως συνέπεια την υπερεκτίμηση της αξίας της ενίσχυσης (παρόλο που η Πολωνία παραδέχτηκε ότι στο παρελθόν δεν είχε αμφισβητήσει αυτή την προσέγγιση). Συνεπώς, ακόμα και σε περίπτωση που η Επιτροπή δεχόταν ότι η μετοχοποίηση του χρέους θα προκαλούσε αύξηση του ποσού της ενίσχυσης ίση με το ύψος των δανείων που χορήγησε η ARP, το ποσό της ενίσχυσης δεν έπρεπε να υπερβαίνει την ονομαστική αξία των δανείων τα οποία είχαν ήδη εγκριθεί με την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006.

(68)

Οι πολωνικές αρχές διευκρίνισαν ότι πριν από την πραγματοποίηση της μετοχοποίησης η επιχείρηση είχε καταβάλει τόκους ύψους 22,9 εκατ. PLN επί των δανείων που χορήγησε η ARP. Το ύψος των υπολοίπων τόκων τους οποίους θα όφειλε να καταβάλει η HSW εάν δεν είχε προβεί στη μετοχοποίηση του χρέους, ανέρχεται σε 21,2 εκατ. PLN.

(69)

Εξάλλου, οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι η μετοχοποίηση του χρέους πληρούσε το κριτήριο του πιστωτή σε οικονομία αγοράς και δεν συνιστούσε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, η ARP έλαβε υπόψη το γεγονός ότι η HSW επρόκειτο να ανακτήσει την κερδοφορία της και υπέθεσε ότι η αξία των εξαγορασθεισών μετοχών θα αυξανόταν αντιστοίχως με την πάροδο του χρόνου.

(70)

Στο υπόλοιπο τμήμα των παρατηρήσεων που υπέβαλαν, οι πολωνικές αρχές υποστήριξαν ότι, ακόμα και εάν η Επιτροπή θεωρούσε ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης είχε τροποποιηθεί σε σημαντικό βαθμό, η νέα δέσμη μέτρων αναδιάρθρωσης στο σύνολό της θα έπρεπε να κριθεί σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές του 2004, ενώ οι τροποποιήσεις θα έπρεπε να εγκριθούν σύμφωνα με το σημείο 52 των κατευθυντήριων γραμμών.

(71)

Οι πολωνικές αρχές υπογράμμισαν ότι, εκτός από ορισμένες ολιγάριθμες και ελάσσονος σημασίας τροποποιήσεις, η αναδιάρθρωση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το σχέδιο του Φεβρουαρίου, και ότι τηρήθηκαν τα κριτήρια της βιωσιμότητας, της ίδιας εισφοράς και της αποφυγής περιττών στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.

(72)

Πρώτον, όσον αφορά την αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, οι πολωνικές αρχές υπογράμμισαν ότι η επιχείρηση αύξησε την παραγωγή της και προσανατολίστηκε στην αύξηση των κερδών από την πώληση βαρέων μηχανημάτων (ιδίως μεγάλων μπουλντοζών και μηχανημάτων τοποθέτησης σωλήνων). Όσον αφορά τα έσοδα ανά εργαζόμενο, η HSW διπλασίασε την αποδοτικότητά της (από 111 000 PLN ανά εργαζόμενο το 2002 σε 222 000 PLN ανά εργαζόμενο το 2007).

(73)

Εξάλλου, παρά την έκθεσή της στον κίνδυνο συναλλαγματικών διακυμάνσεων, η HSW επέτυχε την αύξηση των δεικτών κερδοφορίας κατά ποσοστό υψηλότερο από αυτό που προέβλεπε το σχέδιο του Φεβρουαρίου.

(74)

Επίσης, όλοι οι δείκτες ρευστότητας και φερεγγυότητας ξεπέρασαν τις αρχικές προβλέψεις. Οι πολωνικές αρχές υπογράμμισαν επίσης ότι η επιχείρηση λαμβάνει πλέον χρηματοδότηση από ιδιωτικούς φορείς, στοιχείο ενδεικτικό της εμπιστοσύνης της αγοράς στη βιωσιμότητα και τη φερεγγυότητά της.

(75)

Τέλος, η πολωνική πλευρά υπογράμμισε ότι η HSW αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα πλέον τον κίνδυνο συναλλαγματικών διακυμάνσεων, επιδιώκοντας να αγοράζει υλικά χρησιμοποιώντας το ίδιο νόμισμα με αυτό που χρησιμοποιεί για τη λογιστική καταχώρηση των πωλήσεών της.

(76)

Δεύτερον, κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, το κόστος της αναδιάρθρωσης ανήλθε σε 469,1 εκατ. PLN (10), κατά κύριο λόγο εξαιτίας της καθυστέρησης της οργανωτικής αναδιάρθρωσης. Ωστόσο, μετά την έκδοση της απόφασης της 20ής Δεκεμβρίου 2006, η HSW κατόρθωσε να εκποιήσει πρόσθετα στοιχεία ενεργητικού, γεγονός που επέτρεψε στην ίδια εισφορά της επιχείρησης στη διαδικασία αναδιάρθρωσης να παραμείνει σε επίπεδο άνω του 50 % (και συγκεκριμένα στο 53,9 %).

(77)

Οι πολωνικές αρχές εξήγησαν ότι η ίδια εισφορά συνίστατο σε έσοδα ύψους 61,4 εκατ. PLN από την πώληση παγίων περιουσιακών στοιχείων, σε έσοδα ύψους 126,4 εκατ. PLN από την πώληση θυγατρικών εταιρειών, σε πιστώσεις ύψους 61,6 εκατ. PLN που αποκτήθηκαν στην αγορά και στην κατάργηση υποχρεώσεων αστικού δικαίου ύψους 3,5 εκατ. PLN.

(78)

Τρίτον, οι πολωνικές αρχές υπογραμμίζουν ότι το ποσό της ενίσχυσης δεν αυξήθηκε, και επομένως, σύμφωνα με το σημείο 52 στοιχείο β) των κατευθυντήριων γραμμών του 2004 δεν απαιτούνται εκτενέστερα αντισταθμιστικά μέτρα. Η πολωνική πλευρά είναι πεπεισμένη ότι τα πρόσθετα χρηματοδοτικά μέσα που απέδωσε η μετοχοποίηση του χρέους χρησιμοποιούνται από την HSW αποκλειστικά για τη διατήρηση της θέσης που κατέχει στην αγορά. Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, η επιχείρηση δεν μπορεί να κατακτήσει ηγετική θέση ούτε καν στην εγχώρια αγορά και βρίσκεται μεταξύ της […] και της […] θέσης αναλόγως του εκάστοτε προϊόντος που διαθέτει (11). Οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι το μερίδιο της επιχείρησης την παγκόσμια αγορά δεν υπερβαίνει το [0-5] %.

(79)

Εξάλλου, η Πολωνία υπογράμμισε τη σημασία της επιχείρησης για ολόκληρη την περιφέρεια Podkarpackie.

(80)

Η πολωνική κυβέρνηση έδωσε διαβεβαιώσεις στην Επιτροπή όσον αφορά την προγραμματιζόμενη ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης, ανέφερε δε ως ημερομηνία-στόχο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης το τέλος του 2009.

(81)

Οι αρχές που χορηγούν την κρατική ενίσχυση είναι οι ακόλουθες: το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Επιστημών και Πληροφορικής, οι φορολογικές υπηρεσίες, η τοπική αυτοδιοίκηση, το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ZUS), το Κρατικό Ταμείο Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρίες (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - PFRON), οι κατά τόπους φορολογικές υπηρεσίες και η Υπηρεσία Ανάπτυξης της Βιομηχανίας (Agencja Rozwoju Przemysłu - ARP).

(82)

Η Πολωνία υποστήριξε ότι μέρος των μέτρων ενίσχυσης υπέρ της HSW αφορούσαν την προάσπιση θεμελιωδών συμφερόντων στον τομέα της εθνικής της ασφάλειας. Η αξία αυτών των μέτρων ενίσχυσης ανερχόταν σε 19 εκατ. PLN περίπου (4,5 εκατ. EUR), και η ενίσχυση χορηγήθηκε τόσο πριν όσο και μετά από την προσχώρηση της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πολωνικές αρχές επικαλούνται το άρθρο 296 της συνθήκης ΕΚ υποστηρίζοντας ότι οι διατάξεις της συνθήκης ΕΚ δεν απαγορεύουν στα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα ενίσχυσης εφόσον τα θεωρούν αναγκαία για την προάσπιση των θεμελιωδών τους συμφερόντων στον τομέα της εθνικής ασφάλειας.

(83)

Τα σημαντικότερα μέτρα ενίσχυσης που χορηγήθηκαν πριν από την ένταξη στην EE στο τμήμα της HSW το οποίο ασχολείται με την παραγωγή μη στρατιωτικού υλικού, ήταν δύο δάνεια από την ARP συνολικού ύψους 75 εκατ. PLN (17,8 εκατ. EUR). Άλλο σημαντικό μέτρο ενίσχυσης υπήρξε η εισφορά κεφαλαίου ύψους 40 εκατ. PLN (9,5 εκατ. EUR) από το Υπουργείο Οικονομικών υπέρ της θυγατρικής HSW-Trading Sp. z o.o.

(84)

Ποσό 27,9 εκατ. PLN (6,6 εκατ. EUR) χορηγήθηκε υπό τη μορφή διαγραφής χρέους βάσει του τροποποιημένου νόμου της 30ής Οκτωβρίου 2002 περί κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις με ιδιαίτερη σημασία για την αγορά εργασίας (βλέπε πίνακα 3 κατωτέρω). Η αναδιάρθρωση βάσει του νόμου αυτού πραγματοποιήθηκε υπό την επιτήρηση του προέδρου της ARP και στηρίχτηκε στη λεγόμενη «απόφαση αναδιάρθρωσης» κατά την έννοια του άρθρου 10 παράγραφος 1 σημεία 4 και 19 του εν λόγω νόμου (εφεξής καλούμενη «απόφαση αναδιάρθρωσης»). Η απόφαση αναδιάρθρωσης, με την οποία εγκρίνεται το σχέδιο αναδιάρθρωσης και παρέχεται η άδεια για την αναδιάρθρωση των υποχρεώσεων δημοσίου δικαίου, εκδόθηκε στις 29 Απριλίου 2005 και τροποποιήθηκε στις 17 Ιουνίου 2005.

(85)

Η σημαντικότερη τροποποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης του Νοεμβρίου υπήρξε η έγκριση της μετοχοποίησης του δανείου: η HSW δεν θα αναγκαστεί να εξοφλήσει ούτε τα δύο δάνεια που έλαβε από την ARP το 2003 για το 2004, δηλαδή πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE (βλέπε πίνακα 2 θέσεις 8 και 15) ούτε τους τόκους αυτών των δανείων – αντ’ αυτού, η ARP θα προέβαινε σε μετοχοποίηση του ονομαστικού χρέους (θέσεις 30 και 31 στον πίνακα 4), γεγονός που επέτρεψε στην HSW, αντί να καταβάλει 97,1 εκατ. PLN (τα αρχικά δύο δάνεια συνολικού ύψους 75 εκατ. PLN συν 22,1 εκατ. PLN οφειλομένων φόρων), να εκδώσει μετοχές αξίας 75 εκατ. PLN τις οποίες απέκτησε η ARP (σύμφωνα με τις πολωνικές αρχές, η μετοχοποίηση πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουλίου 2007).

(86)

Στους πίνακες που ακολουθούν αναφέρονται τα επιμέρους μέτρα κρατικής ενίσχυσης υπέρ της HSW τα οποία κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή και διορθώθηκαν υπό το πρίσμα των συμπληρωματικών πληροφοριών που υπέβαλε η Πολωνία.

Πίνακας 2

Ενίσχυση που χορηγήθηκε πριν από τις 30 Απριλίου 2004

Πίνακας 3

Ενίσχυση που χορηγήθηκε μετά την 30ή Απριλίου 2004 βάσει του τροποποιημένου νόμου της 30ής Οκτωβρίου 2002 περί κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις με ιδιαίτερη σημασία για την αγορά εργασίας

Πίνακας 4

Ενίσχυση που χορηγήθηκε μετά την 30ή Απριλίου 2004

Πίνακας 5

Μέτρα που χορηγήθηκαν ή έχουν προγραμματιστεί

(87)

Δεδομένου ότι μέρος των γεγονότων που είναι σημαντικά για την εν λόγω υπόθεση έλαβε χώρα πριν από την 1η Μαΐου 2004 (ημερομηνία προσχώρησης της Πολωνίας στην EE), καθήκον της Επιτροπής είναι καταρχάς να εξακριβώσει εάν είναι αρμόδια να αναλάβει δράση σε σχέση με τα περί ων ο λόγος μέτρα ενίσχυσης.

(88)

Τα μέτρα ενίσχυσης που τέθηκαν σε εφαρμογή πριν την προσχώρηση στην EE και δεν εφαρμόζονται κατόπιν αυτής, δεν μπορούν να υποβληθούν σε εξέταση από την Επιτροπή, ούτε στο πλαίσιο της λεγόμενης διαδικασίας προσωρινού μηχανισμού, η οποία ρυθμίζεται στο παράρτημα IV σημείο 3 της συνθήκης προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λεττονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε στο πλαίσιο των διαδικασιών που προβλέπονται στο άρθρο 88 της συνθήκης ΕΚ. Καμία από τις συνθήκες, δηλαδή ούτε η συνθήκη ένταξης ούτε η συνθήκη ΕΚ, δεν υποχρεώνει ή εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες.

(89)

Ωστόσο, τα μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή μετά την προσχώρηση στην EE θα συνιστούσαν νέα ενίσχυση και θα ενέπιπταν στις αρμοδιότητες της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 88 της συνθήκης ΕΚ. Το ουσιαστικό κριτήριο προκειμένου να προσδιοριστεί η χρονική στιγμή χορήγησης μιας ενίσχυσης είναι η νομικά δεσμευτική πράξη με την οποία οι αρμόδιες εθνικές αρχές αναλαμβάνουν να χορηγήσουν την ενίσχυση (12).

(90)

Μια ατομική ενίσχυση που χορηγήθηκε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ θεωρείται ως μη εφαρμοζόμενη μετά από την ημερομηνία προσχώρησης εάν το ύψος των χρηματοδοτικών δεσμεύσεων που ανέλαβε το Δημόσιο σχετικά με το εν λόγω μέτρο ενίσχυσης ήταν επακριβώς γνωστό την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης.

(91)

Βάσει των πληροφοριών που υπέβαλαν οι πολωνικές αρχές, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα που αναφέρονται στον πίνακα 2 ανωτέρω χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση και δεν εφαρμόζονται μετά από αυτή. Ως εκ τούτου, δεν εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων της Επιτροπής όσον αφορά την αξιολόγηση της συμβατότητάς τους με την κοινή αγορά, όμως πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αξιολόγηση της συμβατότητας με την κοινή αγορά όσων μέτρων χορηγήθηκαν ή πρόκειται να χορηγηθούν μετά την προσχώρηση στην EE. Το ύψος των μέτρων αυτών ανέρχεται σε 147 εκατ. PLN (35 εκατ. EUR) (13).

(92)

Όσον αφορά τα μέτρα που χορηγήθηκαν βάσει του τροποποιημένου νόμου της 30ής Οκτωβρίου 2002 περί κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις με ιδιαίτερη σημασία για την αγορά εργασίας, τα οποία αναφέρονται στον πίνακα 3, η Επιτροπή διατηρεί τις αμφιβολίες της ως προς την ημερομηνία της χορήγησής τους. Οι πολωνικές αρχές, στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν σχετικά με την απόφαση για την κίνηση επίσημης διαδικασίας έρευνας, δεν προέβαλαν νέα επιχειρήματα σχετικά. Η συγκατάθεση των επιμέρους χορηγουσών αρχών για την αναδιάρθρωση των απαιτήσεών τους βάσει του εν λόγω νόμου είναι μεν αναγκαία, όμως δεν αρκεί για την πραγματοποίηση αυτής της αναδιάρθρωσης. Το κρίσιμο στοιχείο για τη διαδικασία που προβλέπει ο προαναφερόμενος νόμος είναι η απόφαση αναδιάρθρωσης. Ο πρόεδρος της ARP εξέδωσε την απόφαση αναδιάρθρωσης στις 29 Απριλίου 2005, δηλαδή μετά την προσχώρηση στην EE. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή είναι αρμόδια να αξιολογήσει τη συμβατότητά τους με την κοινή αγορά. Υπογραμμίζεται ότι τα μέτρα αυτά χορηγήθηκαν κατά παράβαση της ρήτρας διατήρησης της ισχύουσας κατάστασης («standstill»), η οποία αναφέρεται στο άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ, και κατά συνέπεια συνιστούν παράνομη ενίσχυση ύψους 27,897 εκατ. PLN (6,61 εκατ. EUR).

(93)

Τέλος, όσον αφορά τα μέτρα που αναφέρονται στον πίνακα 4, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι συνιστούν κρατική ενίσχυση, η Επιτροπή είναι αρμόδια να αξιολογήσει τη συμβατότητά τους με την κοινή αγορά, καθώς αυτά χορηγήθηκαν σαφώς μετά την ημερομηνία προσχώρησης στην ΕΕ.

(94)

Το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 προβλέπει ότι «η Επιτροπή μπορεί να ανακαλέσει μια απόφαση […] αφού δώσει πρώτα στο οικείο κράτος μέλος την ευκαιρία να υποβάλει τις παρατηρήσεις του, εφόσον η απόφαση βασίστηκε σε εσφαλμένες πληροφορίες παρασχεθείσες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, και οι οποίες ήσαν καθοριστικές για την απόφαση. Πριν ανακαλέσει μια απόφαση και λάβει νέα απόφαση, η Επιτροπή κινεί την επίσημη διαδικασία έρευνας δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 4».

(95)

Όπως προαναφέρθηκε, η απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 ελήφθη βάσει εσφαλμένων πληροφοριών, δηλαδή βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης του Φεβρουαρίου 2006, το οποίο είχε ήδη παύσει να ισχύει κατά την ημερομηνία έκδοσης της εν λόγω απόφασης της Επιτροπής. Οι πολωνικές αρχές δεν υπέβαλαν την επικαιροποιημένη εκδοχή του σχεδίου αναδιάρθρωσης ενόσω ακόμα διαρκούσε η διαδικασία έρευνας που κινήθηκε τον Νοέμβριο του 2005 παρά το γεγονός ότι το σχέδιο αυτό είχε ήδη εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα της HSW. Η Επιτροπή θεωρεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης ως τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών κατά την αξιολόγηση της συμβατότητας της ενίσχυσης αναδιάρθρωσης. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, μολονότι το σχέδιο του Φεβρουαρίου δεν υπήρξε αρχικά πηγή αναληθών πληροφοριών, κατέστη αναμφίβολα τέτοιου είδους πηγή μετά την έγκριση του σχεδίου του Νοεμβρίου. Ως εκ τούτου, το σχέδιο του Φεβρουαρίου, στο οποίο στηρίχθηκε η Επιτροπή για να εκδώσει την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006, ήταν πηγή εσφαλμένων πληροφοριών όταν η Επιτροπή εξέδωσε την απόφασή της.

(96)

Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή θεωρεί ότι η απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 στηρίχθηκε σε εσφαλμένες πληροφορίες και, ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η τροποποίηση του σκεπτικού της, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ανάκληση της απόφασης βάσει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999.

(97)

Το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές.

(98)

Οι πολωνικές αρχές δεν αμφισβήτησαν το γεγονός ότι τα μέτρα που αναφέρονται στους πίνακες 2 και 3 συνιστούν κρατική ενίσχυση.

(99)

Όσον αφορά την ενίσχυση υπό μορφή αναβολής της πληρωμής των φόρων και των κοινωνικών εισφορών από την ΗSW (μέτρα 28 και 29 στον πίνακα 4), οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι αυτή δεν συνιστά κρατική ενίσχυση διότι έχει χαρακτήρα de minimis ή το στοιχείο ενίσχυσης που περιλαμβάνουν είναι μηδενικό. Οι πολωνικές αρχές στηρίζουν την επιχειρηματολογία τους στον υπολογισμό του στοιχείου ενίσχυσης των εν λόγω μέτρων.

(100)

Η Επιτροπή δεν μπορεί να συμφωνήσει με τη μέθοδο υπολογισμού που εφάρμοσαν οι πολωνικές αρχές, καθώς τα εν λόγω μέτρα χορηγήθηκαν σε επιχείρηση που αντιμετώπιζε οικονομικές δυσχέρειες. Ο κίνδυνος αναδιάρθρωσης του χρέους είναι υψηλότερος από ό,τι στην περίπτωση επιχειρήσεων που βρίσκονται σε καλή οικονομική κατάσταση, και το γεγονός αυτό έπρεπε να αντανακλάται στο επιτόκιο που είχε εφαρμοστεί. Το επιτόκιο αναφοράς δεν μπορεί συνεπώς να ληφθεί ως κριτήριο. Η μέθοδος υπολογισμού μέσω της σύγκρισης του επιτοκίου που εφαρμόστηκε με το επιτόκιο αναφοράς δεν είναι η κατάλληλη στην παρούσα περίπτωση. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή δεν μπορεί να δεχθεί την επιχειρηματολογία των πολωνικών αρχών.

(101)

Σύμφωνα με πάγια πρακτική της Επιτροπής (14), το στοιχείο της ενίσχυσης στις περιπτώσεις προβληματικών επιχειρήσεων δεν δύναται να υπερβαίνει το ονομαστικό ποσό. Η συνολική αξία των μέτρων ενίσχυσης με τη μορφή αναβολής πληρωμής όπως αναφέρονται στον πίνακα 4 ανέρχεται σε 38,480 εκατ. PLN (9,12 εκατ. EUR).

(102)

Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα μέτρα ενίσχυσης που αναφέρονται στον πίνακα 3 και οι αναβολές πληρωμής που αναφέρονται στον πίνακα 4, όπως π.χ. τα μέτρα 28 και 29, χρηματοδοτούνται από πόρους του Δημοσίου. Ευνοούν συγκεκριμένη επιχείρηση παρέχοντάς της πλεονέκτημα το οποίο δεν είναι διαθέσιμο στην αγορά και, κατά συνέπεια, έχουν επιλεκτικό χαρακτήρα. Η HSW είναι παραγωγός κατασκευαστικών μηχανημάτων, τα οποία πωλούνται στην κοινή αγορά υπό συνθήκες έντονου ανταγωνισμού μεταξύ επιχειρήσεων από διάφορα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, τα μέτρα αυτά συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

(103)

Στην απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006, τα δύο δάνεια των οποίων η μετοχοποίηση αναλύεται στην παρούσα απόφαση (15), θεωρήθηκαν κρατική ενίσχυση που χορηγήθηκε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ. Το ύψος της ενίσχυσης υπολογίστηκε στο 100 % της ονομαστικής αξίας των δανείων. Οι πολωνικές αρχές δεν αμφισβήτησαν την προσέγγιση αυτή έως την έκδοση της απόφασης της Επιτροπής της 10ης Οκτωβρίου 2007.

(104)

Η κοινοποιηθείσα μετοχοποίηση του χρέους συνίσταται σε εισφορά κεφαλαίου από την ARP και, ως εκ τούτου, συνδέεται με χρήση κρατικών πόρων. Προσφέρει πλεονέκτημα στην επιχείρηση διότι, ως επιχείρηση που αντιμετωπίζει δυσχέρειες, η HSW δεν θα εξεύρισκε στην αγορά τέτοια χρηματοδότηση υπό τους αυτούς όρους. Όπως προαναφέρθηκε, οι πολωνικές αρχές παραδέχονται ότι η δικαιούχος επιχείρηση μπόρεσε να ορθοποδήσει χάρη στην εν λόγω μετοχοποίηση.

(105)

Όσον αφορά την άποψη των πολωνικών αρχών ότι η μετοχοποίηση του χρέους πληρούσε το κριτήριο του πιστωτή σε οικονομία αγοράς, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η HSW βρισκόταν την περίοδο εκείνη σε διαδικασία αναδιάρθρωσης, και η βελτίωση της κατάστασής της κατά τη στιγμή της μετοχοποίησης του χρέους οφειλόταν σε προηγούμενη κρατική ενίσχυση. Ως εκ τούτου, βάσει πάγιας πρακτικής και νομολογίας (16), η Επιτροπή θεωρεί ότι η μετοχοποίηση δεν πληροί το κριτήριο του πιστωτή σε οικονομία αγοράς.

(106)

Η μετοχοποίηση του χρέους που πραγματοποιήθηκε πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην EE συνιστά, ως εκ τούτου, κρατική ενίσχυση, γεγονός που δεν αμφισβήτησαν οι πολωνικές αρχές.

(107)

Συνιστούν επίσης κρατική ενίσχυση όλα τα υπόλοιπα μέτρα που αναφέρονται στις αποφάσεις κίνησης της επίσημης έρευνας, γεγονός που δεν αμφισβήτησαν οι πολωνικές αρχές.

(108)

Στην υπό εξέταση υπόθεση δεν ισχύουν οι παρεκκλίσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ. Όσον αφορά τις παρεκκλίσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ – δεδομένου ότι κύριος στόχος της ενίσχυσης είναι η αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας προβληματικής επιχείρησης – είναι δυνατόν να εφαρμοστεί μόνον η παρέκκλιση που αναφέρεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, το οποίο επιτρέπει τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

(109)

Δεδομένου ότι δυνάμει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 η Επιτροπή ανακαλεί την απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 και την αντικαθιστά με την παρούσα απόφαση, χρειάζεται να επανεξεταστεί η συμβατότητα ολόκληρης της διαδικασίας αναδιάρθρωσης.

(110)

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τα μέτρα που συνιστούν νέα ενίσχυση, καθώς και ολόκληρο το σχέδιο αναδιάρθρωσης (περιλαμβανομένων των σχεδίων του Φεβρουαρίου 2006 και του Νοεμβρίου 2006) υπό το φως των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων. Οι ισχύουσες κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (17) τέθηκαν σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου 2004. Οι προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (18) («οι κατευθυντήριες γραμμές του 1999») εφαρμόζονται για τα μέτρα των οποίων η κοινοποίηση καταχωρήθηκε πριν από την ημερομηνία αυτή. Σύμφωνα με το σημείο 104 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004, η Επιτροπή θα εξετάζει κατά πόσον συμβιβάζεται με την κοινή αγορά κάθε ενίσχυση διάσωσης και αναδιάρθρωσης η οποία χορηγείται χωρίς την άδειά της και, επομένως, κατά παράβαση του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης, βάσει των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών εάν μέρος ή το σύνολο της ενίσχυσης χορηγήθηκε πριν από την 1η Οκτωβρίου 2004, ημερομηνία της δημοσίευσής τους στην Επίσημη Εφημερίδα.

(111)

Στην υπό εξέταση υπόθεση, πολλά από τα μέτρα κοινοποιήθηκαν στις 8 Οκτωβρίου 2004 (δύο ημέρες πριν από τη θέση σε ισχύ των κατευθυντηρίων γραμμών του 2004). Ωστόσο, οι πολωνικές αρχές, με επιστολή που απέστειλαν στις 7 Μαρτίου 2006, ενημέρωσαν επίσης την Επιτροπή σχετικά με πρόσθετα μέτρα ενίσχυσης υπέρ της HSW τα οποία χορηγήθηκαν κατά παράβαση των όρων που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης. Όλα τα μέτρα που περιγράφονται στις σειρές III και IV του πίνακα 5 χορηγήθηκαν μετά από τον Δεκέμβριο του 2004, δηλαδή μετά από τη δημοσίευσή των κατευθυντήριων γραμμών του 2004. Εξάλλου, η μετοχοποίηση του χρέους πραγματοποιήθηκε μόλις τον Ιούλιο 2007. Η Επιτροπή υποστηρίζει επομένως ότι στην υπό εξέταση υπόθεση πρέπει να εφαρμοστούν οι κατευθυντήριες γραμμές του 2004, τόσον όσον αφορά τα κοινοποιηθέντα όσο και τα μη κοινοποιηθέντα μέτρα ενίσχυσης, διότι όλα τα μέτρα αφορούν ένα και το αυτό σχέδιο αναδιάρθρωσης.

(112)

Για την αξιολόγηση της συμβατότητας της νέας ενίσχυσης αναδιάρθρωσης με την κοινή αγορά, πρέπει να εξεταστεί η αναδιάρθρωση ως σύνολο. Για να προσδιοριστεί εάν το σχέδιο αναδιάρθρωσης θα έχει ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση της βιωσιμότητας της επιχείρησης ή εάν η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο, καθώς και για να προσδιοριστούν τα πλέον κατάλληλα αντισταθμιστικά μέτρα ώστε να περιοριστούν οι στρεβλώσεις ανταγωνισμού, πρέπει να ληφθούν υπόψη όλα ανεξαιρέτως τα μέτρα ενίσχυσης και όχι μόνον η νέα ενίσχυση.

(113)

Για όλους τους λόγους που εκτίθενται στην αρχική απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας (19), η επιχείρηση είναι προβληματική σύμφωνα με τον ορισμό που περιλαμβάνεται στην ενότητα 2.1 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004, και ως εκ τούτου είναι επιλέξιμη για ενίσχυση αναδιάρθρωσης.

(114)

Στο σημείο 35 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004 αναφέρεται ότι «το σχέδιο αναδιάρθρωσης, του οποίου η διάρκεια πρέπει να είναι όσο το δυνατόν βραχύτερη, πρέπει να επιτρέπει την αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της επιχείρησης μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και να βασίζεται σε ρεαλιστικές υποθέσεις όσον αφορά τις μελλοντικές συνθήκες λειτουργίας. […] Η βελτίωση της βιωσιμότητας πρέπει να προκύπτει κατά κύριο λόγο από τη λήψη εσωτερικών μέτρων […]».

(115)

Πρώτο ουσιαστικό πρόβλημα της HSW ήταν η υψηλή της χρέωση. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η οικονομική αναδιάρθρωση ολοκληρώθηκε.

(116)

Στην αρχική απόφαση κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες λόγω του γεγονότος ότι η αναδιάρθρωση έχει κυρίως οικονομικό χαρακτήρα και εξέφρασε την ανησυχία της για το ενδεχόμενο να μην λήφθηκαν επαρκώς υπόψη οι πτυχές της βιομηχανικής αναδιάρθρωσης. Στις παρατηρήσεις που υπέβαλαν οι πολωνικές αρχές, παρέθεσαν επαρκείς αποδείξεις για το γεγονός ότι η απαρχαιωμένη οργανωτική δομή ήταν πραγματικά ένα από τα θεμελιώδη προβλήματα που αντιμετώπιζε η επιχείρηση. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίστηκε μέσω του διαχωρισμού του μέρους της επιχείρησης που συνδεόταν απευθείας με την παραγωγή από το μέρος που επρόκειτο να εκποιηθεί. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, η HSW ίδρυσε προσωρινά την ανεξάρτητη επιχείρηση HSW-Trading.

(117)

Η πώληση των μετοχών των θυγατρικών εταιρειών και η αποσύνδεση και η εκποίηση ορισμένων τμημάτων της επιχείρησης τα οποία ήταν υπεύθυνα για την παροχή υπηρεσιών είχαν προγραμματιστεί ως ορισμένα από τα κύρια στοιχεία της αναδιάρθρωσης. Στην απόφασή της για την κίνηση επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον τα σχέδια εκποίησης ήταν ρεαλιστικά. Ωστόσο, στην πραγματικότητα η HSW κατόρθωσε να υπερτετραπλασιάσει τα έσοδα που είχε προβλεφθεί ότι θα απέφερε η εκποίηση.

(118)

Άλλος παράγοντας αποφασιστικής σημασίας για την επιτυχία της αναδιάρθρωσης ήταν το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εμπορικής επιχείρησης Dressta. Το γεγονός ότι πλειοψηφικός μέτοχος της Dressta ήταν ένας από τους ανταγωνιστές της HSW αποτελούσε κώλυμα για την πλήρη πρόσβαση της εταιρείας στη σημαντική αγορά της Βορείου Αμερικής. Το πρόβλημα αυτό έχει πλέον λυθεί δεδομένου ότι η HSW απέκτησε τον έλεγχο της εταιρείας […].

(119)

Η αναδιάρθρωση στον τομέα της απασχόλησης, στόχος της οποίας ήταν η μείωση του προσωπικού κατά περισσότερους από 1 000 εργαζομένους, αποτελεί πραγματικό και αξιόπιστο μέσω μείωσης του κόστους.

(120)

Η HSW κατέστη κερδοφόρος για πρώτη φορά το 2005. Κερδοφόρος υπήρξε επίσης το πρώτο εξάμηνο του 2006. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο του Νοεμβρίου, κατά το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης (το 2007) αναμενόταν μείωση των κερδών εξαιτίας του υψηλού κόστους της αναδιάρθρωσης και του εξαιρετικά υψηλού κέρδους που επιτεύχθηκε το 2005 λόγω της εφάπαξ εκποίησης στοιχείων ενεργητικού το έτος εκείνο. Παρ’ όλα αυτά, από το 2007 αναμένεται βελτίωση του καθαρού αποτελέσματος και […] το 2012 […]. Προβλέπεται ότι έως το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης θα έχει επιλυθεί το πρόβλημα ρευστότητας της επιχείρησης.

(121)

Η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο το σχέδιο του Νοεμβρίου θα ήταν σε θέση να αποκαταστήσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της HSW.

(122)

Πρώτον, κατά τα φαινόμενα, η HSW είχε διαρκώς ανάγκη πρόσθετης χρηματοδότησης και τα μέτρα αναδιάρθρωσης που προέβλεπε το σχέδιο του Φεβρουαρίου ήταν ανεπαρκή, γεγονός που έθετε υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία αμφοτέρων των σχεδίων αναδιάρθρωσης.

(123)

Στα στοιχεία που υπέβαλαν οι πολωνικές αρχές δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η πρόσθετη χρηματοδότηση θα διέφερε στο ελάχιστο από ένα εφάπαξ μέτρο ενίσχυσης που χορηγήθηκε το 2007 μετά από μια αρκετά απότομη και σημαντική μεταβολή των πρακτικών μάρκετινγκ που ακολουθούσαν οι ανταγωνιστές της HSW. Οι πολωνικές αρχές απέδειξαν ότι στο μέλλον, κατά πάσα πιθανότητα, η HSW θα είναι σε θέση να παράγει σημαντικές χρηματοδοτικές ροές ώστε να προσφέρει ανταγωνιστικούς όρους στους πελάτες και στους προμηθευτές της: μετά την εφαρμογή διαφόρων μέτρων περικοπής των δαπανών, τα οικονομικά αποτελέσματα της HSW εμφανίζονται ικανοποιητικά. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή δέχεται ότι η κάλυψη των πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών της HSW ήταν αναγκαία για την επιβίωσή της έως ότου ολοκληρωθεί η αναδιάρθρωσή της και ότι σκοπός του σχεδίου αναδιάρθρωσης είναι η αποφυγή τέτοιων χρηματοδοτικών ελλειμμάτων στο μέλλον.

(124)

Δεύτερον, όσον αφορά την πολιτική κάλυψης (hedging), οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν επαρκείς αποδείξεις εκ των οποίων προκύπτει ότι η επιχείρηση αντιμετωπίζει πλέον πιο αποτελεσματικά τον κίνδυνο των συναλλαγματικών διακυμάνσεων. Αντιμετωπίστηκε επομένως μια από τις σημαντικότερες αιτίες των προβλημάτων της επιχείρησης. Ο αναπροσανατολισμός των πωλήσεων προς τις περισσότερο κερδοφόρες αγορές μπουλντοζών και μηχανημάτων τοποθέτησης σωλήνων έφερε αποτελέσματα με τη μορφή λειτουργικών κερδών. Η λογιστική καταχώρηση των περισσότερων πωλήσεων της HSW σε EUR αντί για δολάρια συνέβαλε ήδη στον περιορισμό των διαφορών του λογιστικού νομίσματος, και η στρατηγική αυτή αναμένεται να αποφέρει ακόμα περισσότερα οφέλη στο μέλλον, όταν αυξηθεί ακόμα περισσότερο το μέρος των πωλήσεων που πραγματοποιείται σε EUR. Η στρατηγική αυτή είναι αποφασιστικής σημασίας για την αποκατάσταση της κερδοφορίας της επιχείρησης. Εάν η HSW συνεχίσει να […], όπως προβλέπεται τόσο στο σχέδιο του Φεβρουαρίου όσο και στο σχέδιο του Νοεμβρίου, αναμένεται να είναι σε θέση να αυξήσει τα κέρδη της, ακόμα και εάν δεν υπάρξει αλλαγή ως προς τα άλλα κριτήρια. Η αξιοπιστία της στρατηγικής της αναδιάρθρωσης της HSW αυξήθηκε επίσης χάρη στην εμπιστοσύνη των φορέων της αγοράς στην επιτυχία της αναδιάρθρωσης.

(125)

Όσον αφορά τη μετοχοποίηση του χρέους, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η ARP μετοχοποίησε την ονομαστική αξία των δανείων της και κατά τον τρόπο αυτό κατέστη μέτοχος της HSW.

(126)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι στην απόφαση της 20ής Δεκεμβρίου 2006 το στοιχείο της ενίσχυσης των δύο αυτών δανείων θεωρήθηκε ότι ανέρχεται στο 100 % του αρχικού κεφαλαίου του δανείου, δηλαδή σε 75 εκατ. PLN συνολικά, όπως ανέφεραν στην κοινοποίησή τους οι πολωνικές αρχές.

(127)

Με τη μετοχοποίηση του χρέους αλλάζει η μορφή της κρατικής ενίσχυσης διότι η HSW, αντί να χρειαστεί να εξοφλήσει στην ARP 96,2 εκατ. PLN (20) (δηλαδή το συνολικό ποσό των δύο δανείων ύψους 75 εκατ. PLN συν τους τόκους ύψους 21,2 εκατ. PLN) και να καταβάλλει τακτικά τους τόκους, προέβη στην έκδοση μετοχών ύψους 75 εκατ. PLN, οι οποίες περιήλθαν στην ARP.

(128)

Η Επιτροπή εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η ARP προέβη στη μετοχοποίηση στις 2 Ιουλίου 2007 κατά παράβαση της ρήτρας διατήρησης της ισχύουσας κατάστασης («standstill»).

(129)

Οι πολωνικές αρχές παραδέχονται ότι η κατάσταση της επιχείρησης βελτιώθηκε μετά από τη μετοχοποίηση του χρέους.

(130)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι με τη μετοχοποίηση του χρέους θα απελευθερωθούν στοιχεία ενεργητικού τα οποία είχαν δεσμευθεί ως εμπράγματη εγγύηση για τα δάνεια. Ως εκ τούτου, αυξάνονται τα ρευστά διαθέσιμα της δικαιούχου επιχείρησης, γεγονός που καθιστά δυνατή την εξεύρεση νέων πιστώσεων. Σε λογιστικούς όρους, η μετοχοποίηση του χρέους έχει τις ακόλουθες συνέπειες για τον ισολογισμό της HSW: η δικαιούχος επιχείρηση θα διαθέτει περισσότερα στοιχεία ενεργητικού δεδομένου ότι δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ρευστά διαθέσιμα για την εξόφληση χρεών. Εξάλλου, αντίθετα από ό,τι θα συνέβαινε σε περίπτωση αποπληρωμής δανείου, το ύψος των στοιχείων παθητικού στον ισολογισμό της επιχείρησης δεν θα μειωθεί. Θα αυξηθεί έτσι επίσης το μερίδιο των ιδίων κεφαλαίων στον ισολογισμό της επιχείρησης, βελτιώνοντας τόσο το σχετικό επίπεδο της χρέωσης όσο και την πιστοληπτική ικανότητα της HSW. Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, με τη μέθοδο αυτή η HSW θα είναι σε θέση να συγκεντρώσει τους αναγκαίους πόρους που χρειάζεται για την ομαλή λειτουργία της στην αγορά καθώς και για τις αναγκαίες επενδύσεις στο μέλλον (21).

(131)

Εξάλλου, όσον αφορά τον λογαριασμό κερδών και ζημιών, δεν θα χρειαστεί η καταβολή των τόκων (των οποίων το συνολικό ύψος ανέρχεται σε 21,2 εκατ. PLN) επί των δανείων. Αντ’ αυτών, η HSW θα χρειασθεί να καταβάλει μόνο τα ενδεχόμενα μερίσματα στους μετόχους (συμπεριλαμβανομένης της ARP) σε περίπτωση που υπάρξουν διανεμητέα κέρδη.

(132)

Για τους προαναφερόμενους λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι ήρθησαν οι αμφιβολίες της όσον αφορά την αποκατάσταση της βιωσιμότητας μέσω της εφαρμογής του σχεδίου του Νοεμβρίου.

(133)

Τα σημεία 38–42 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004 προβλέπουν ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ελαχιστοποίηση, στο μέτρο του δυνατού, των αρνητικών αποτελεσμάτων που θα έχει η ενίσχυση για τους ανταγωνιστές. Η ενίσχυση δεν πρέπει να οδηγεί σε αδικαιολόγητη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η διατύπωση αυτή ερμηνεύεται συνήθως ως περιορισμός της παρουσίας της επιχείρησης σε συγκεκριμένες αγορές κατά το πέρας της περιόδου αναδιάρθρωσης. Ο υποχρεωτικός περιορισμός ή μείωση του μεριδίου της επιχείρησης σε μια συγκεκριμένη αγορά συνιστά αντισταθμιστικό μέτρο που λειτουργεί υπέρ των ανταγωνιστών της. Το μέτρο αυτό πρέπει να είναι αναλογικό προς τη στρέβλωση που προκαλείται λόγω της ενίσχυσης, ιδίως δε προς τη σχετική σημασία της επιχείρησης στη συγκεκριμένη αγορά ή αγορές.

(134)

Σύμφωνα με το σημείο 56 των κατευθυντήριων γραμμών, οι προϋποθέσεις για την έγκριση ενίσχυσης μπορεί να είναι λιγότερο αυστηρές σε περίπτωση εφαρμογής αντισταθμιστικών μέτρων σε ενισχυόμενη περιοχή. Για την ανάλυση του αντικτύπου που θα έχει η ενίσχυση στην αγορά και στους ανταγωνιστές της HSW, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η HSW βρίσκεται σε ενισχυόμενη περιοχή σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ.

(135)

Κατά την άποψη των πολωνικών αρχών, η HSW προγραμματίζει τον περιορισμό του παραγωγικού της δυναμικού από 1 500 σε 1 200 κατασκευαστικές μηχανές, δηλαδή κατά 20 %. Η Επιτροπή θεωρεί ανεπαρκή αυτόν τον περιορισμό του παραγωγικού δυναμικού δεδομένου ότι σε κάθε περίπτωση η επιχείρηση προγραμματίζει να αξιοποιεί μόλις το 66 % του δυναμικού της έως το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης, δηλαδή το 2007. Από τις πληροφορίες που διαβίβασαν οι πολωνικές αρχές στην Επιτροπή δεν προκύπτει ότι η επιχείρηση πωλούσε περισσότερες από 1 200 μηχανές πριν από την έναρξη της αναδιάρθρωσης.

(136)

Επιπλέον, οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν ότι η δικαιούχος επιχείρηση εκποίησε ορισμένες κερδοφόρες παραγωγικές επιχειρήσεις, περιορίζοντας τοιουτοτρόπως τη δική της δραστηριότητα και το παραγωγικό της δυναμικό. Τουλάχιστον δύο από τις μεγάλες θυγατρικές επιχειρήσεις που εκποιήθηκαν (η HSW-Walcownia Blach Sp. z o.o. και η HSW-Huta Stali Jakościowych) ήταν κερδοφόρες και η εκποίησή τους απέφερε κέρδος. Το 2005 ο συνολικός κύκλος εργασιών των δύο θυγατρικών επιχειρήσεων που εκποιήθηκαν ανήλθε σε 460 εκατ. PLN (109 εκατ. EUR), απασχολούσαν δε προσωπικό 1 000 εργαζομένων, ενώ ο κύκλος εργασιών από τις βασικές δραστηριότητες του ομίλου HSW (HSW SA και HSW-Trading) ανήλθε σε 430 εκατ. PLN (101,9 εκατ. EUR), με προσωπικό 2 400 εργαζομένων. Αμφότερες οι εκποιηθείσες θυγατρικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή έτοιμων προϊόντων χάλυβα. Σύμφωνα με αξιολόγηση που υποβλήθηκε στην Επιτροπή, κατά τη χρονική στιγμή της εκποίησής τους, οι δύο αυτές θυγατρικές επιχειρήσεις παρουσίαζαν κέρδη, με προβλεπόμενη απόδοση επί των πωλήσεων της τάξης του 6 %. Οι δύο θυγατρικές επιχειρήσεις αποτελούσαν σημαντικότατο μέρος του ομίλου HSW, δεδομένης της κερδοφορίας τους και των καλών προοπτικών που είχαν στην αγορά.

(137)

Στις κατευθυντήριες γραμμές του 2004 αναγνωρίζεται το γεγονός ότι διαφορετικές μορφές ενίσχυσης μπορούν να έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό. Εξάλλου, στο σημείο 45 προβλέπεται ότι για να περιορισθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, η μορφή υπό την οποία χορηγείται η ενίσχυση και το ποσό της πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην παρέχονται στην επιχείρηση πλεονάζοντα ρευστά διαθέσιμα τα οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για επιθετικές δραστηριότητες, ικανές να προξενήσουν στρεβλώσεις στην αγορά, οι οποίες δεν σχετίζονται με τη διαδικασία αναδιάρθρωσης. Η Επιτροπή αμφέβαλλε κατά πόσον ήταν επαρκή τα αντισταθμιστικά μέτρα που προέβλεπε το σχέδιο του Νοεμβρίου. Οι πολωνικές αρχές αναγνωρίζουν ότι η μετοχοποίηση του χρέους της HSW έχει ευνοϊκές συνέπειες για την επιχείρηση διότι αυξάνει σημαντικά τα ρευστά διαθέσιμά της. Η κατάσταση της HSW βελτιώθηκε χάρη στην αλλαγή της μορφής της κρατικής ενίσχυσης. Εξάλλου, η HSW προγραμματίζει να διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος των ρευστών διαθεσίμων για να προσφέρει περισσότερο ανταγωνιστικούς όρους στους πελάτες της. Για αυτόν τον λόγο επίσης, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα αντισταθμιστικά μέτρα που εφαρμόσθηκαν στο πλαίσιο του σχεδίου του Φεβρουαρίου θα ήταν ανεπαρκή από μόνα τους διότι η μετοχοποίηση του χρέους προκαλεί πρόσθετη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, ήταν αναγκαία η αύξηση των αντισταθμιστικών μέτρων δεδομένου ότι αυτά πρέπει να είναι αναλογικά προς τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκαλεί η εν λόγω ενίσχυση (22).

(138)

Στην επιστολή τους της 22ας Δεκεμβρίου 2008 οι πολωνικές αρχές πληροφόρησαν την Επιτροπή ότι είχε πραγματοποιηθεί η πώληση περαιτέρω στοιχείων ενεργητικού όπως αναφέρεται στην πρώτη φράση του σημείου 39 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004.

(139)

Οι πολωνικές αρχές πληροφόρησαν την Επιτροπή ότι η δικαιούχος επιχείρηση εκποίησε ορισμένες κερδοφόρες παραγωγικές επιχειρήσεις, περιορίζοντας τοιουτοτρόπως τη δική της δραστηριότητα και το παραγωγικό της δυναμικό. Έξι από τις εκποιηθείσες θυγατρικές επιχειρήσεις (η HSW-Zakład Kuźnia Matrycowa Sp. z o.o., η HSW-Tlenownia Sp. z o.o., η HSW-Sprężynownia Sp. z o.o., η HSW-Lasowiak Sp. z o.o., η HSW-Zakład Metalurgiczny Sp. z o.o. και η Informatyka Sp. z o.o.) ήταν κερδοφόρες. Το σύνολο των εσόδων που παρήγαγαν οι εν λόγω επιχειρήσεις κατά τη χρήση που προηγήθηκε της εκποίησής τους ανήλθε σε 185 εκατ. PLN (43,8 εκατ. EUR), απασχολούσαν δε 1 100 εργαζομένους.

(140)

Πέντε από τις επιχειρήσεις αυτές (η HSW-Zakład Kuźnia Matrycowa Sp. z o.o., η HSW-Tlenownia Sp. z o.o., η HSW-Sprężynownia Sp. z o.o., η HSW-Zakład Metalurgiczny Sp. z o.o. και η Informatyka Sp. z o.o.) προμήθευαν υλικά και υπηρεσίες τόσο στις υπόλοιπες επιχειρήσεις του ομίλου της HSW, όσο και σε εξωτερικούς πελάτες. Προμηθεύουν ανταλλακτικά, όπως π.χ. μήτρες χύτευσης και ρόλους θερμής έλασης, και παρέχουν υπηρεσίες σε άλλους κλάδους της βιομηχανίας, όπως οι τομείς των σιδηροδρόμων, των μηχανοκατασκευών, της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των εξορύξεων.

(141)

Τέλος, οι πολωνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι έως το τέλος του 2009 η ARP θα προβεί στην πώληση των μετοχών της HSW που διαθέτει.

(142)

Δεδομένου ότι πέντε από τις θυγατρικές που εκποίησε η HSW ήταν κερδοφόρες και συνέβαλλαν στο παραγωγικό δυναμικό της HSW, η Επιτροπή είναι της άποψης ότι η εκποίησή τους μπορεί να θεωρηθεί αντισταθμιστικό μέτρο το οποίο περιορίζει τη στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκαλεί η ενίσχυση. Λαμβάνοντας υπόψη το στοιχείο αυτό, καθώς και τα σχέδια ιδιωτικοποίησης της HSW, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα προτεινόμενα αντισταθμιστικά μέτρα περιορίζουν επαρκώς τη στρέβλωση του ανταγωνισμού που προκαλεί η χορηγηθείσα ενίσχυση.

(143)

Σύμφωνα με τα σημεία 43–45 των κατευθυντήριων γραμμών του 2004, η ενίσχυση πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως ελάχιστο των δαπανών που απαιτούνται για την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης. Η μορφή υπό την οποία χορηγείται η ενίσχυση πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην παρέχονται στην επιχείρηση πλεονάζοντα ρευστά διαθέσιμα τα οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για επιθετικές δραστηριότητες, ικανές να προξενήσουν στρεβλώσεις στην αγορά, οι οποίες δεν σχετίζονται με τη διαδικασία αναδιάρθρωσης.

(144)

Συγκεκριμένα, από τη δικαιούχο επιχείρηση αναμένεται να καταβάλει σημαντική συμβολή στην αναδιάρθρωση από ίδιους πόρους ή από εξωτερική χρηματοδότηση υπό τους όρους της αγοράς.

(145)

Οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν σειρά λεπτομερών πληροφοριών περί των ποσών τα οποία θεωρούνται ως ίδια εισφορά της δικαιούχου επιχείρησης στο κόστος αναδιάρθρωσης.

(146)

Κατ’ αρχάς, η επιχείρηση προγραμματίζει τη λήψη τραπεζικών δανείων συνολικού ύψους 46,9 εκατ. PLN (11,1 εκατ. EUR). Οι πολωνικές αρχές υπέβαλαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η HSW θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει τέτοια χρηματοδότηση στην αγορά, καθώς ήδη κατά τα έτη 2003-2005 είχε λάβει σε περιορισμένο βαθμό ιδιωτική χρηματοδότηση ύψους 31,9 εκατ. PLN (7,6 εκατ. EUR). Οι πολωνικές αρχές υποστηρίζουν επίσης ότι η δικαιούχος επιχείρηση θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει χρηματοδότηση στην αγορά έως το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης.

(147)

Εξάλλου, στο σχέδιο του Φεβρουαρίου η HSW είχε περιλάβει έσοδα ύψους 112,2 εκατ. PLN (26,6 εκατ. EUR) από την πώληση θυγατρικών επιχειρήσεων. Το σχέδιο του Νοεμβρίου τα συνολικά έσοδα από την πώληση των θυγατρικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν σε 126 εκατ. PLN (29,8 εκατ. EUR).

(148)

Τέλος, στο πλαίσιο του σχεδίου του Φεβρουαρίου, η δικαιούχος επιχείρηση εκποίησε στοιχεία ενεργητικού αξίας 52,1 εκατ. PLN (12,3 εκατ. EUR). Στο σχέδιο του Νοεμβρίου το ποσό αυτό αυξήθηκε σε 61,4 εκατ. PLN (14,5 εκατ. EUR) λόγω περαιτέρω εκποίησης στοιχείων ενεργητικού.

(149)

Οι αμφιβολίες της Επιτροπής για το κατά πόσον η ίδια εισφορά της δικαιούχου επιχείρησης είναι ουσιαστική και φθάνει το ελάχιστο επίπεδο που καθορίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές του 2004, ήρθησαν. Οι δαπάνες αναδιάρθρωσης ανέρχονται σε 456,9 εκατ. PLN (η οικονομική αναδιάρθρωση αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ των συνολικών δαπανών, ενώ οι υπόλοιπες δαπάνες αφορούν κυρίως τον εκσυγχρονισμό της υποδομής της επιχείρησης και την οργανωτική αναδιάρθρωση). Όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησης της αναδιάρθρωσης, ποσό 252,9 εκατ. PLN μπορεί να θεωρηθεί ίδια εισφορά της δικαιούχου επιχείρησης στο κόστος αναδιάρθρωσης. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει χρηματοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες (61,6 εκατ. PLN), τα έσοδα από την ήδη πραγματοποιηθείσα εκποίηση ή την εκμίσθωση στοιχείων ενεργητικού (61,4 εκατ. PLN), καθώς και τα έσοδα από την πραγματοποιηθείσα εκποίηση των θυγατρικών επιχειρήσεων (126,4 εκατ. PLN) (23). Η ίδια εισφορά της HSW επί του συνολικού κόστους αναδιάρθρωσης ανέρχεται επομένως στο 53,9 %, ενώ στο σημείο 44 των κατευθυντήριων γραμμών το ελάχιστο επίπεδο για τις μεγάλες επιχειρήσεις καθορίζεται στο 50 %.

(150)

Στην απόφαση της 10ης Οκτωβρίου 2007, η Επιτροπή όχι μόνον εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με την ίδια εισφορά στο συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης, αλλά εξέφρασε συγχρόνως την άποψη ότι η ανάγκη της πρόσθετης χρηματοδότησης που εξασφαλίστηκε μέσω της μετοχοποίησης του χρέους δεν αποδείχθηκε επαρκώς από τις πολωνικές αρχές ώστε να είναι βέβαιη η Επιτροπή ότι δεν παρασχέθηκαν στην HSW πλεονάζοντα ρευστά διαθέσιμα. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο τα μέτρα σχετικά με το μάρκετινγκ, τα οποία θα επέτρεπαν στην HSW να ανταγωνιστεί στην αγορά, μπορούν όντως να θεωρηθούν μέτρα αναδιάρθρωσης και, επομένως, κατά πόσον η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο. Οι πολωνικές αρχές διασκέδασαν αυτές τις αμφιβολίες αποδεικνύοντας ότι τα εν λόγω μέτρα ήταν αναγκαία για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας, διότι η HSW τα είχε ανάγκη προκειμένου να επιβιώσει στην αγορά. Υπογραμμίστηκε επίσης ότι η εισροή πρόσθετων ρευστών διαθεσίμων δεν θα χρησιμοποιηθεί για την αγορά πρόσθετου παραγωγικού δυναμικού. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή μπορεί να θεωρήσει αυτά τα μέτρα αναγκαία για την ευόδωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης.

(151)

Στην απόφαση κίνησης της επίσημη διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι η HSW-Zakład Zespołów Mechanicznych έλαβε ενίσχυση αναδιάρθρωσης πριν από την προσχώρηση της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2003–2007. Έπρεπε επομένως να αποδειχθεί ότι η εν λόγω ενίσχυση αναδιάρθρωσης δεν ωφέλησε έμμεσα τη μητρική επιχείρηση. Αφετέρου δε, ζητήθηκε από τις πολωνικές αρχές να διαβεβαιώσουν την Επιτροπή ότι η ενίσχυση αναδιάρθρωσης υπέρ της HSW, σε περίπτωση έγκρισής της από την Επιτροπή, δεν θα ωφελούσε έμμεσα και την HSW-Zakładowi Zespołów Mechanicznych.

(152)

Οι πολωνικές αρχές διαβεβαίωσαν την Επιτροπή ότι οι σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων HSW-Zakładem Zespołów Mechanicznych και HSW βασίζονται στις αρχές της αγοράς (συμπεριλαμβανομένων των όρων πληρωμών και προμηθειών) και ότι οι επιχειρήσεις αυτές, ως ανεξάρτητα νομικά πρόσωπα, τηρούν χωριστή λογιστική. Ο μόνος παράγοντας τον οποίο έλαβε υπόψη η HSW κατά την επιλογή της HSW-Zakład Zespołów Mechanicznych ως προμηθευτή υλικού ήταν η γεωγραφική εγγύτητα της εν λόγω επιχείρησης.

(153)

Στην απόφασή της για την κίνηση επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον είναι επαρκής ο διαχωρισμός της επιδοτούμενης ειδικής παραγωγής στρατιωτικού υλικού (πυροβόλα) από την παραγωγή μη στρατιωτικού υλικού (κατασκευαστικά μηχανήματα), ο οποίος αποσκοπεί στην αποφυγή διεπιδότησης μεταξύ αυτών των δύο τομέων δραστηριοτήτων. Οι πολωνικές αρχές διαβεβαίωσαν την Επιτροπή ότι το εφαρμοζόμενο σύστημα κοστολόγησης επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό του κόστους των δύο προαναφερόμενων κατηγοριών δραστηριοτήτων.

(154)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπό εξέταση κρατική ενίσχυση, μέρος της οποίας χορηγήθηκε κατά παράβαση των όρων που προβλέπει το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης, είναι παρ’ όλα αυτά συμβατή με την κοινή αγορά,