|
28.5.2010 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 138/1 |
ΓΝΏΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ
σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Πολωνίας, για την περίοδο 2009-2012
2010/C 138/01
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη:
τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών (1), και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 3,
τη σύσταση της Επιτροπής,
Έπειτα από διαβουλεύσεις με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΝΩΜΗ:
|
(1) |
Στις 26 Απριλίου 2010, το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Τσεχικής Δημοκρατίας, που καλύπτει την περίοδο 2009-2012. |
|
(2) |
Η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της Τσεχίας. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης, έπειτα από μια τριετή περίοδο ανάπτυξης άνω του 6 %, το πραγματικό ΑΕΠ σημείωσε αύξηση κατά μόλις 2,5 % το 2008 και μείωση κατά 4 % το 2009. Η οικονομία επηρεάστηκε κυρίως μέσω του εμπορικού δικτύου, αλλά και μέσω της διάβρωσης της εμπιστοσύνης, των αυστηρών πιστωτικών όρων και της συρρίκνωσης των εισροών ξένων επενδύσεων. Η αντίδραση των αρχών έναντι της κρίσης ήταν καθοριστική. Η Εθνική Τράπεζα της Τσεχίας μείωσε τα βασικά επιτόκια που καθορίζονται βάσει πολιτικής από 3,75 % στα μέσα του 2008 σε 1 % επί του παρόντος, και η κυβέρνηση θέσπισε και εφάρμοσε μια σημαντική δέσμη μέτρων παροχής δημοσιονομικών κινήτρων, σύμφωνη με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ανάκαμψη της Οικονομίας (ΕΣΑΟ) ύψους 2,2 % του ΑΕΠ το 2009. Η τσεχική κορόνα υποτιμήθηκε περίπου κατά 1/5 έναντι του ευρώ την περίοδο από τα μέσα Ιουλίου 2008 έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2009 (στη συνέχεια ανατιμήθηκε κατά περίπου 14 % έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2010). Στην τρέχουσα μετά την κρίση περίοδο, η τσεχική οικονομία δεν βάλλεται από σημαντικές μακροοικονομικές ανισορροπίες. Η κύρια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η μείωση σε διατηρήσιμο επίπεδο του υψηλού διαρθρωτικού δημοσίου ελλείμματος, το οποίο εκτιμάται το 2009 σε περίπου 6% του ΑΕΠ. Επιπλέον, είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλισθεί η ταχεία προσαρμογή της αγοράς εργασίας στην ύφεση και η πρόοδος όσον αφορά τη σύγκλιση σε μακροχρόνιο επίπεδο. Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, με γνώμονα το προβλεπόμενο έλλειμμα για το 2009, το Συμβούλιο αποφάσισε ότι το έλλειμα είναι υπερβολικό και εξέδωσε συστάσεις για μείωση του ελλείμματος κάτω από το κατώτατο όριο του 3 % του ΑΕΠ, έως το 2013. |
|
(3) |
Μολονότι η παρατηρούμενη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ στο πλαίσιο της κρίσης είναι σε μεγάλο βαθμό κυκλικού χαρακτήρα, το επίπεδο της δυνητικής παραγωγής επηρεάστηκε επίσης αρνητικά. Επιπλέον, η κρίση μπορεί να επηρεάσει και τη δυνητική ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα λόγω χαμηλότερων επενδύσεων και ανόδου της διαρθρωτικής ανεργίας. Πέραν αυτού, ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης επιδεινώνεται με τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η δημογραφική γήρανση στη δυνητική παραγωγή και στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Στη βάση αυτή, είναι σημαντικό να επιταχυνθεί ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό τη στήριξη της δυνητικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, για την Τσεχική Δημοκρατία, είναι σημαντικό να επέλθουν μεταρρυθμίσεις με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας (ενίσχυση της Ε&Α και καινοτομίας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και του ανταγωνισμού), καθώς και της προσφοράς εργασίας και των δεξιοτήτων. |
|
(4) |
Οι μακροοικονομικές παραδοχές του προγράμματος προβλέπουν αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε 1,3 % το 2010, σε 2,6 % το 2011 και σε 3,8 % το 2012. Αν αξιολογηθεί με βάση τις διαθέσιμες επί του παρόντος πληροφορίες, το σενάριο αυτό φαίνεται εύλογο έως το 2011 και σύμφωνο με τις παραδοχές όσον αφορά τις νομισματικές και συναλλαγματικές ισοτιμίες. Οι προβλέψεις του προγράμματος για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για το 2012, οι οποίες κάνουν λόγο για αύξηση της ανάπτυξης σε επίπεδο ανώτερο του δυνητικού, φαίνεται πως είναι ευνοϊκές. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παρουσιάσει μέτρια αύξηση το 2010, κυρίως λόγω της αύξησης των έμμεσων φόρων, και να παραμείνει σε μέτρια επίπεδα καθόλη την προγραμματική περίοδο. Το πρόγραμμα προβλέπει περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης στην αγορά εργασίας το 2010. Συνολικά, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας φαίνονται εύλογες και σύμφωνες με τις προβλέψεις για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ. |
|
(5) |
Το πρόγραμμα εκτιμά ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2009 θα ανέλθει σε 6,6 % του ΑΕΠ. Η σημαντική επιδείνωση σε σχέση με το ύψους 2,1 % του ΑΕΠ έλλειμμα το 2008 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αντίκτυπο της κρίσης στα δημόσια οικονομικά, αλλά σε αυτήν συνέβαλαν επίσης και τα σημαντικά μέτρα παροχής κινήτρων ύψους 2,2 % του ΑΕΠ το 2009 που ενέκρινε η κυβέρνηση σύμφωνα με το ΕΣΑΟ. Τα κύρια μέτρα περιελάμβαναν περικοπές των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, αυξήσεις των δημοσίων επενδύσεων σε υποδομές και οικονομική στήριξη σε επιχειρήσεις και στον τομέα της απασχόλησης. Παραδόξως, το 2009, οι δαπάνες γενικής κυβέρνησης σημείωσαν μικρότερη από την προβλεπόμενη στο προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης αύξηση. Το διαρθρωτικό ισοζύγιο (δηλαδή το κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο μη λαμβανομένων υπόψη των έκτακτων και λοιπών μέτρων, όπως υπολογίστηκε σύμφωνα με την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία βάσει των στοιχείων του προγράμματος) επιδεινώθηκε κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ το 2009. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, οι αρχές της Τσεχίας προγραμματίζουν την εξυγίανση για την έναρξη του προγράμματος το 2010, εξυγίανση η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο διαρθρωτικό έλλειμμα της Τσεχικής Δημοκρατίας και την προβλεπόμενη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, είναι σύμφωνη με τη στρατηγική που στηρίζει το Συμβούλιο. |
|
(6) |
Το πρόγραμμα εκτιμά ότι το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης για το 2010 θα ανέλθει σε 5,3 % του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο είναι μεγαλύτερο από αυτό που συνέστησε το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2009 — η σύσταση συνίστατο στην επίτευξη μιας μέσης ετήσιας διαρθρωτικής προσπάθειας ύψους 1 % του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2010-2013. Το 2010, η εξυγίανση θα βασίζεται σε μια αύξηση του δείκτη των εσόδων κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ. Τα σχετικά μέτρα περιλαμβάνουν αυξήσεις του ΦΠΑ, των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των φόρων ακίνητης περιουσίας (περίπου 0,8 % του ΑΕΠ). Αντανακλούν επίσης την πρόωρη κατάργηση των προσωρινών περικοπών των κοινωνικών εισφορών και την αύξηση των ανώτατων ορίων κοινωνικής ασφάλισης. Από την πλευρά των δαπανών, τα μέτρα περιλαμβάνουν περικοπές των κοινωνικών παροχών που καλύπτουν τις περιπτώσεις ασθενείας και άδειας μητρότητας (περίπου 0,1 % του ΑΕΠ) και μη αξιοποιημένη δυνατότητα τιμαριθμικής προσαρμογής των συντάξεων (περίπου 0,2 % του ΑΕΠ). |
|
(7) |
Κύριος στόχος της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής είναι η συνέχιση της εξυγίανσης μετά το 2010 και ο περιορισμός του δημοσίου ελλείμματος κάτω από το 3 % του ΑΕΠ έως το 2013, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, το έλλειμμα θα μειωθεί από 5,3 % του ΑΕΠ το 2010 σε 4,8 % και 4,2% του ΑΕΠ το 2011 και 2012 αντίστοιχα. Παρά την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη, η βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου θα παρουσιάσει σημαντική επιβράδυνση σε σύγκριση με το 2010 και δεν θα υπερβεί τις 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2011-2012. Το μεγαλύτερο μέρος της προσαρμογής θα γίνει από πλευράς δαπανών. Το πρόγραμμα ορίζει ότι οι μισές από τις περικοπές των δαπανών θα περιλαμβάνουν τις λειτουργικές δαπάνες και οι άλλες μισές τις υποχρεωτικές δαπάνες, δεν παρέχει, ωστόσο, επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των εν λόγω περικοπών. Όσον αφορά τα έσοδα, τα μέτρα είναι περιορισμένα αλλά σαφέστερα προσδιορισμένα και περιλαμβάνουν υψηλότερες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και υψηλότερο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Για το έτος 2013, το πρόγραμμα παρέχει τον στόχο για το δημόσιο έλλειμμα (3 % του ΑΕΠ), αλλά καθόλου σχετικές λεπτομέρειες όσον αφορά τον τρόπο επίτευξης αυτού του στόχου (συμπεριλαμβανομένων των σχετικών παραδοχών όσον αφορά την ανάπτυξη). Συνεπώς, δεν είναι εφικτός ο προσδιορισμός της μέσης ετήσιας δημοσιονομικής προσπάθειας για την περίοδο 2010-2013. Όπως ανακοίνωσαν οι αρχές, ο ΜΔΣ της Τσεχικής Δημοκρατίας είναι ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης ύψους – 1,0 % του ΑΕΠ σε διαρθρωτικούς όρους. Δεδομένων των πλέον πρόσφατων προβλέψεων και του επιπέδου του χρέους, ο ΜΔΣ αντικατοπτρίζει τους στόχους του Συμφώνου. Ωστόσο, το πρόγραμμα δεν προβλέπει επίτευξη του στόχου εντός της προγραμματικής περιόδου. |
|
(8) |
Τα δημοσιονομικά αποτελέσματα το 2010 ενδέχεται να αποδειχτούν κάπως κατώτερα από αυτά που προβλέπει το πρόγραμμα. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης ενδέχεται να αποδειχτούν ελαφρώς χαμηλότερα από το αναμενόμενο, λόγω της πιθανώς πιο αδύναμης ιδιωτικής κατανάλωσης. Όσον αφορά τις δαπάνες, ενδέχεται να σημειωθεί αύξηση λόγω των πιέσεων για δαπάνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Η αβεβαιότητα όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους είναι μεγαλύτερη για τα τελευταία έτη της προγραμματικής περιόδου. Οι στόχοι που ορίζονται στην τρέχουσα επικαιροποίηση για το 2011 και το 2012 όσον αφορά τις δαπάνες δεν υποστηρίζονται από συγκεκριμένα μέτρα, καθιστώντας την επίτευξή τους αβέβαιη, ενώ οι προβλέψεις όσον αφορά τα έσοδα για το 2012 βασίζονται σε μια ευνοϊκή παραδοχή αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ. Τέλος, το πρόγραμμα δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο μείωσης του ελλείμματος από το 4,2 % το 2012 σε επίπεδο κάτω του 3 % του ΑΕΠ το 2013. |
|
(9) |
Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος υπολογίζεται σε 35 % του ΑΕΠ το 2009 ανώτερο του 30 % του προηγούμενου έτους. Ο δείκτης του χρέους προβλέπεται να αυξηθεί κατά περαιτέρω 7 π.μ. κατά την προγραμματική περίοδο, φτάνοντας το 42 % του ΑΕΠ το 2012, κυρίως λόγω των ακόμη σχετικά υψηλών δημοσίων ελλειμμάτων. Η εξέλιξη του δείκτη του χρέους ενδέχεται να είναι λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν που προβλέπει το πρόγραμμα, ιδίως μετά το 2010, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους που επισημαίνονται όσον αφορά τη δημοσιονομική εξυγίανση, η οποία επιδεινώνεται από την πιθανότητα μικρότερης ευνοϊκής αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το 2012 από αυτήν που προβλέπει το πρόγραμμα. Ο δείκτης του δημοσίου χρέους θα παραμείνει ωστόσο αρκετά κάτω από την τιμή αναφοράς του 60 % του ΑΕΠ καθόλη τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου. |
|
(10) |
Από τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις που λαμβάνουν ως βάση την υπόθεση ότι οι ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ θα επιστρέψουν βαθμιαία στις τιμές που προβλέπονταν πριν από την κρίση, ότι οι δείκτες φορολογικών εσόδων θα επανέλθουν σε προ της κρίσης επίπεδα και περιλαμβάνουν την προβλεπόμεν αύξηση που σχετίζεται με τη γήρανση του πληθυσμού, προκύπτει ότι η δημοσιονομική στρατηγική του προγράμματος, εκ πρώτης όψεως και χωρίς αλλαγή πολιτικής, δεν είναι επαρκής για τη σταθεροποίηση του δείκτη του χρέους προς το ΑΕΠ έως το 2020. |
|
(11) |
Ο μακροπρόθεσμος δημοσιονομικός αντίκτυπος της δημογραφικής γήρανσης είναι σαφώς μεγαλύτερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, κυρίως εξαιτίας της σχετικά μεγάλης αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά τις επόμενες δεκαετίες. Η δημοσιονομική κατάσταση του 2009, όπως εκτιμάται στο πρόγραμμα, επιτείνει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης στο κενό διατηρησιμότητας. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα και η πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στα συστήματα συνταξιοδότησης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με στόχο τη συγκράτηση της μελλοντικής αύξησης των εν λόγω δαπανών θα συμβάλει στη μείωση των κινδύνων που περιβάλλουν τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, οι οποίοι στην έκθεση της Επιτροπής του 2009 για τη διατηρησιμότητα (Sustainability Report) αξιολογήθηκαν ως υψηλοί. Τον Ιανουάριο του 2010 συστήθηκε επιτροπή συμβούλων εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για να εκπονήσει εναλλακτικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση των συντάξεων. Οι προτάσεις θα διατυπωθούν μέχρι το τέλος Μαΐου 2010 και θα υποβληθούν στη νέα κυβέρνηση. |
|
(12) |
Όσον αφορά τις δημοσιονομικές διαδικασίες, η κατάρτιση του προϋπολογισμού έχει μάλλον αποκεντρωμένο χαρακτήρα, αλλά ταυτόχρονα δεν διέπεται από ισχυρούς δημοσιονομικούς κανόνες. Το 2004, η Τσεχική Δημοκρατία θέσπισε μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο το οποίο ορίζει τα ανώτατα όρια για τις ονομαστικές δαπάνες για τον κρατικό προϋπολογισμό για περίοδο τριών ετών. Η εμπειρία, ωστόσο, καταδεικνύει ότι τα ανώτατα όρια έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω αρκετές φορές στο παρελθόν, πέραν των αναθεωρήσεων που επιτρέπουν οι δημοσιονομικοί κανόνες. Οι κύριες αδυναμίες του τρέχοντος προϋπολογισμού περιλαμβάνουν: χαμηλό βαθμό επιβολής, περιορισμένη εκ των υστέρων παρακολούθηση, λειτουργική περιπλοκότητα και περιορισμένο δημόσιο έλεγχο της διαδικασίας. Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο απηύθυνε σύσταση στην Τσεχική Δημοκρατία, να «εξασφαλίσει την αυστηρή εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου της και να βελτιώσει την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού καθόλη τη διάρκεια του έτους προκειμένου να αποφευχθούν οι υπερβάσεις των δαπανών σε σχέση με τον προϋπολογισμό και τα πολυετή σχέδια». Το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει επαρκείς προτάσεις εν προκειμένω. Ωστόσο, έχει ήδη σημειωθεί πρόοδος ως προς τη βελτίωση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης. Η υπό εξέλιξη εφαρμογή σημαντικών αλλαγών στην είσπραξη και διαχείριση των φόρων, καθώς και η ταχεία στροφή σε σύστημα δημοσιονομικής διαχείρισης από το δημόσιο ταμείο, θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. |
|
(13) |
Υπάρχει περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης της ποιότητας των δημοσίων δαπανών στην Τσεχική Δημοκρατία. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες σε Ε&Α είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ η αποτελεσματικότητα των δημοσίων δαπανών σε τομείς όπως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η εκπαίδευση και οι δημόσιες συμβάσεις θα μπορούσαν να βελτιωθούν. Αντιθέτως, το επίπεδο δημοσίων επενδύσεων είναι υψηλό σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ και ομότιμων σε περιφερειακό επίπεδο χωρών (κοντά στο 5 % του ΑΕΠ κατά την τελευταία τετραετία). Από πλευράς δαπανών, οι τσεχικές αρχές εφάρμοσαν αρκετές μεταρρυθμίσεις από το 2007, με στόχο τη σταδιακή μετατόπιση από την άμεση στην έμμεση φορολογία. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις του φορολογικού συστήματος και του συστήματος κοινωνικών παροχών προκειμένου να αυξηθούν τα κίνητρα για εργασία και να μειωθούν οι παγίδες της αεργίας. Επιπλέον, το σύστημα άμεσης φορολόγησης και είσπραξης φόρων είναι περίπλοκο και θα υπήρχαν οφέλη από μια περαιτέρω απλούστευση. |
|
(14) |
Συνολικά, το 2010, η δημοσιονομική στρατηγική του προγράμματος είναι συνεπής με τις συστάσεις του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Ο στόχος για το έλλειμμα φαίνεται ορθός και υποστηρίζεται από συγκεκριμένα μέτρα εξυγίανσης. Από το 2011 και έπειτα, λαμβάνοντας υπόψη τους προαναφερθέντες κινδύνους, η δημοσιονομική πολιτική ενδέχεται να μην είναι πλήρως συνεπής προς τις συστάσεις του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Συγκεκριμένα, τα σχέδια εξυγίανσης για τα έτη 2011 και 2012 δεν είναι αρκετά φιλόδοξα, με τη μέση δημοσιονομική προσαρμογή να ανέρχεται σε 0,3 % του ΑΕΠ ετησίως, και υπόκεινται σε σημαντικούς κινδύνους. Οι στόχοι όσον αφορά τις δαπάνες δεν στηρίζονται από συγκεκριμένα μέτρα, οι προβλέψεις όσον αφορά τα έσοδα για το 2012 στηρίζονται σε ευνοϊκές μακροοικονομικές παραδοχές, ενώ δεν παρέχονται λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο μείωσης του ελλείμματος από 4,2 % του ΑΕΠ το 2012 σε επίπεδο κάτω του 3 % του ΑΕΠ το 2013. Απουσιάζουν οι πληροφορίες σχετικά με τη δημοσιονομική στρατηγική για το 2013. Η ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια κατά την προγραμματική περίοδο (2010-2012) ανέρχεται σε 0,8% κατά μέσο όρο, ποσοστό το οποίο βρίσκεται κοντά αλλά κάτω από το 1% της μέσης ετήσιας δημοσιονομικής προσπάθειας που προτείνει το Συμβούλιο. Η ανταπόκριση στη σύσταση θα απαιτήσει την εφαρμογή περαιτέρω μέτρων εξυγίανσης κατά την περίοδο 2011-2013 ώστε να διασφαλιστεί η συνιστώμενη φορολογική προσπάθεια του 1 % κατά μέσον όρο. |
|
(15) |
Όσον αφορά τις απαιτήσεις περί πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κώδικα δεοντολογίας για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης, το πρόγραμμα έχει ορισμένα κενά όσον αφορά τα υποχρεωτικά στοιχεία (2). Στις συστάσεις του βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της 2ας Δεκεμβρίου 2009 με στόχο την εξάλειψη του υπερβολικού ελλείμματος, το Συμβούλιο κάλεσε επίσης τις τσεχικές αρχές να αναφέρουν την πρόοδο που συντελέστηκε στην εφαρμογή των συστάσεων του Συμβουλίου σε χωριστό κεφάλαιο των επικαιροποιήσεων των προγραμμάτων σύγκλισης. Οι τσεχικές αρχές συμμορφώθηκαν εν μέρει με την εν λόγω σύσταση. |
Το συνολικό συμπέρασμα είναι ότι η δημοσιονομική στρατηγική της Τσεχικής Δημοκρατίας για το 2010 είναι ορθή και σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ. Η δημοσιονομική στρατηγική για τα επόμενα έτη στερείται φιλοδοξίας ενώ οι δημοσιονομικοί στόχοι υπόκεινται σε κινδύνους, τόσο από πλευράς εσόδων όσο και από πλευράς εξόδων. Συγκεκριμένα, οι στόχοι όσον αφορά τις δαπάνες δεν στηρίζονται από συγκεκριμένα μέτρα, από το 2011 και έπειτα, και οι ευνοϊκές μακροοικονομικές παραδοχές θέτουν ορισμένες αμφιβολίες όσον αφορά τις προβλέψεις για τα έσοδα για το 2012. Επιπλέον, αν και η ημερομηνία στόχος για τη μείωση του δημοσίου ελλείμματος κάτω από το 3 % του ΑΕΠ (2013) είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου, η πλήρης αξιολόγηση της δημοσιονομικής στρατηγικής δεν καθίσταται δυνατή, καθώς το πρόγραμμα δεν παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τα μέτρα εξυγίανσης που απαιτούνται για την επίτευξη της προβλεπόμενης σημαντικής προσαρμογής το συγκεκριμένο έτος. Επομένως, θα ήταν ευπρόσδεκτες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ευρεία στρατηγική που στηρίζει τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των στοιχείων για το 2013. Όσον αφορά το δημοσιονομικό πλαίσιο, υπάρχουν εμφανείς αδυναμίες σε αρκετούς τομείς, συγκεκριμένα, όσον αφορά τις δημοσιονομικές διαδικασίες, η επιβολή του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου. Επιπλέον, ο μακροπρόθεσμος δημοσιονομικός αντίκτυπος της δημογραφικής γήρανσης είναι εμφανώς ανώτερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, γεγονός το οποίο εξακολουθεί να προκαλεί προβληματισμούς σχετικά με τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημοσίων οικονομικών και επισημαίνει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στους τομείς των συντάξεων και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Με βάση την ανωτέρω ανάλυση και λαμβανομένης υπόψη της σύστασης που διατυπώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2009 κατ’ εφαρμογή του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ, καθώς επίσης και δεδομένης της ανάγκης να διασφαλισθεί διατηρήσιμη σύγκλιση, η Τσεχική Δημοκρατία καλείται:
|
i) |
να εφαρμόσει με αυστηρότητα τον προϋπολογισμό του 2010 και να αποφύγει τις υπερβάσεις όσον αφορά τις δαπάνες· σύμφωνα με τη Σύσταση του Συμβουλίου δυνάμει του άρθ. 126, παράγραφος 7, να θέσει ως στόχο, στα πλαίσια των προϋπολογισμών του 2011 και του 2012, μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή από αυτήν που προβλέπει το πρόγραμμα και να προσδιορίζει λεπτομερέστερα τα απαιτούμενα για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέτρα το αργότερο έως το 2013· |
|
ii) |
να αναλάβει δράση για τη βελτίωση των δημοσιονομικών διαδικασιών και να εξασφαλίσει την αυστηρή εφαρμογή και παρακολούθηση των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων· ειδικότερα δε να αποφύγει την προς τα άνω αναθεώρηση του ανώτατου ορίου στις δαπάνες πέρα από τις αναθεωρήσεις που επιτρέπονται από τους δημοσιονομικούς κανόνες· |
|
iii) |
να εφαρμόσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις ώστε να βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. |
Η Τσεχική Δημοκρατία καλείται επίσης να προσθέσει, σε χωριστό κεφάλαιο του επόμενου επικαιροποιημένου προγράμματος σύγκλισης, πιο ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που συντελέστηκε ως προς την εξάλειψη της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος, όπως ζήτησε το Συμβούλιο στις συστάσεις του στις 2 Δεκεμβρίου 2009 κατ’ εφαρμογή του άρθρου 126 παράγραφος 7.
Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβολών
|
|
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
|
|
Πραγματικό ΑΕΠ (μεταβολή %) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
2,5 |
–4,0 |
1,3 |
2,6 |
3,8 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
2,5 |
–4,8 |
0,8 |
2,3 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
4,4 |
3,7 |
4,4 |
5,2 |
μ.δ.σ |
|
|
Πληθωρισμός ΕνΔΤΚ (%) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
6,3 |
0,6 |
1,8 |
1,5 |
1,8 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
6,3 |
0,6 |
1,5 |
1,8 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
6,4 |
2,9 |
3,0 |
2,5 |
μ.δ.σ |
|
|
Κενό παραγωγής (3) (% του δυνητικού ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
4,8 |
–2,0 |
–2,9 |
–2,6 |
–1,1 |
|
COM Νοέμ. 20092 (4) |
5,6 |
–1,8 |
–2,9 |
–2,5 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
1,9 |
0,4 |
–0,4 |
–0,2 |
μ.δ.σ |
|
|
Καθαρός δανεισμός έναντι της αλλοδαπής (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
–2,4 |
–0,2 |
1,0 |
0,2 |
0,6 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
–2,2 |
–1,5 |
–0,7 |
–0,4 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
–1,0 |
–0,5 |
0,4 |
1,2 |
μ.δ.σ |
|
|
Έσοδα γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
40,9 |
39,0 |
40,5 |
40,8 |
40,5 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
40,9 |
40,3 |
41,0 |
40,9 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
41,0 |
40,6 |
39,6 |
39,0 |
μ.δ.σ |
|
|
Δαπάνες γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
43,0 |
45,5 |
45,8 |
45,6 |
44,7 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
43,0 |
46,9 |
46,5 |
46,6 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
42,2 |
42,2 |
41,1 |
40,2 |
μ.δ.σ |
|
|
Ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
–2,1 |
–6,6 |
–5,3 |
–4,8 |
–4,2 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
–2,1 |
–6,6 |
–5,5 |
–5,7 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
–1,2 |
–1,6 |
–1,5 |
–1,2 |
μ.δ.σ |
|
|
Πρωτογενές ισοζύγιο (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
–1,0 |
–5,3 |
–3,5 |
–2,8 |
–2,0 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
–1,0 |
–5,2 |
–3,9 |
–4,1 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
0,0 |
–0,4 |
–0,4 |
–0,1 |
μ.δ.σ |
|
|
Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο (3) (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
–3,8 |
–5,9 |
–4,2 |
–3,8 |
–3,8 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
–4,1 |
–6,0 |
–4,5 |
–4,8 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
–2,0 |
–1,7 |
–1,4 |
–1,1 |
μ.δ.σ |
|
|
Διαρθρωτικό ισοζύγιο (5) (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
–3,7 |
–6,1 |
–4,1 |
–3,7 |
–3,5 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
–4,1 |
–6,3 |
–4,7 |
–4,9 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
–1,9 |
–1,7 |
–1,3 |
–1,1 |
μ.δ.σ |
|
|
Ακαθάριστο δημόσιο χρέος (% του ΑΕΠ) |
ΠΣ Φεβ. 2010 |
30,0 |
35,2 |
38,6 |
40,8 |
42,0 |
|
COM Νοέμ. 2009 |
30,0 |
36,5 |
40,6 |
44,0 |
μ.δ.σ |
|
|
ΠΣ Οκτ 2008 |
28,8 |
27,9 |
26,8 |
25,5 |
μ.δ.σ |
|
|
Πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΣ)· φθινοπωρινές προβλέψεις 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής (COM)· Υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής. |
||||||
(1) ΕΕ L 209, 2.8.1997, σ. 1. Τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο διατίθενται στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/economy_finance/sgp/index_en.htm
(2) Συγκεκριμένα, δεν παρέχονται τα στοιχεία σχετικά με τις δαπάνες γενικής κυβέρνησης ανά λειτουργία και τα στοιχεία σχετικά με τα ρευστοποιήσιμα χρηματοοικονομικά στοιχεία και το καθαρό χρηματοοικονομικό χρέος.
(3) Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα ισοζύγια σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα προγράμματα.
(4) Βάσει εκτιμώμενης δυνητικής ανάπτυξης 2,4 %, 2,0 %, 2,0 % και 2,2 % αντίστοιχα, κατά την περίοδο 2009-2012.
(5) Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην έκτακτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Τα έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα υπολογίζονται σε 0,2 % του ΑΕΠ το 2009 (μείωση του ελλείμματος) και σε – 0,1 % το 2010 και το 2011 (αύξηση του ελλείμματος) σύμφωνα με το πλέον πρόσφατο πρόγραμμα και σε 0,3 % του ΑΕΠ το 2009, 0,2 % του ΑΕΠ το 2010 και 0,1 % του ΑΕΠ το 2011 (αμφότερα συνεπάγονται μείωση του ελλείμματος) στις φθινοπωρινές προβλέψεις 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής.
Πηγή:
Πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΣ)· φθινοπωρινές προβλέψεις 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής (COM)· Υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής.