27.5.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 137/7


ΓΝΏΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας της Αυστρίας για την περίοδο 2009-2013

2010/C 137/02

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών (1), και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 3,

τη σύσταση της Επιτροπής,

Έπειτα από διαβουλεύσεις με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΝΩΜΗ:

(1)

Στις 26 Απριλίου 2010 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας της Αυστρίας, που καλύπτει την περίοδο 2009-2013.

(2)

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση παρέσυρε την αυστριακή οικονομία στη βαθύτερη ύφεση της μεταπολεμικής περιόδου. Η οικονομική κάμψη μεταδόθηκε στην Αυστρία κυρίως μέσω της μείωσης των εξαγωγών, αντανακλώντας την κατάρρευση των παγκόσμιων συναλλαγών, και της συρρίκνωσης των πάγιων επενδύσεων λόγω της μείωσης της ζήτησης και των αυστηρότερων όρων χορήγησης πιστώσεων. Συνολικά, σύμφωνα με την τελευταία επίσημη εκτίμηση, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 3,6 % (2) το 2009. Περισσότερο επηρεάστηκε ο μεταποιητικός κλάδος που είναι έντονα προσανατολισμένος προς τις εξαγωγές.

Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, αν και με πολύ βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με τα τελευταία έτη, αποτέλεσε σταθεροποιητικό παράγοντα. Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 0,4 % το 2009, κυρίως λόγω των ισχυρών αποτελεσμάτων βάσης από τη μείωση των τιμών των καυσίμων και του πετρελαίου θέρμανσης και την πτωτική πίεση στα περιθώρια κέρδους από τη χαμηλή ζήτηση. Όταν η ύφεση άρχισε να εκδηλώνεται στην αγορά εργασίας, η απασχόληση μειώθηκε κατά 1,4 % το 2009, ωθώντας το ποσοστό της ανεργίας στο 5,0 % (από 3,8 % το προηγούμενο έτος). Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, η αυστριακή κυβέρνηση έλαβε μια σημαντική δέσμη δημοσιονομικών κινήτρων διακριτικής ευχέρειας, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας (ΕΣΑΟ). Τα μέτρα ώθησης και η λειτουργία αυτόματων σταθεροποιητών είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών, με το έλλειμμα του Δημοσίου να αυξάνεται στο 3,5 % του ΑΕΠ (από 0,4 % του ΑΕΠ το 2008) και το δημόσιο χρέος στο 66,5 % του ΑΕΠ το 2009. Το Συμβούλιο διαπίστωσε στις 2 Δεκεμβρίου 2009 ότι στην Αυστρία υπήρχε υπερβολικό έλλειμμα και εξέδωσε σύσταση για τη διόρθωση του ελλείμματος μέχρι το 2013. Αν και η Αυστρία εισήλθε στην κρίση με σχεδόν ισορροπημένη δημοσιονομική θέση, η σημαντική επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών επιβάλλει τη λήψη σημαντικών μέτρων εξυγίανσης.

(3)

Μολονότι η παρατηρούμενη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ στο πλαίσιο της κρίσης είναι σε μεγάλο βαθμό κυκλικού χαρακτήρα, το επίπεδο της δυνητικής παραγωγής επηρεάστηκε επίσης αρνητικά. Επιπλέον, η κρίση μπορεί να επηρεάσει και τη δυνητική ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα λόγω χαμηλότερων επενδύσεων, πιστοδοτικών περιορισμών και ανόδου της διαρθρωτικής ανεργίας. Πέραν αυτού, ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης συναντάται με τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η δημογραφική γήρανση στη δυνητική παραγωγή και στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Στη βάση αυτή, είναι σημαντικό να επιταχυνθεί ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό τη στήριξη της δυνητικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, είναι σημαντικό η Αυστρία να προβεί σε μεταρρυθμίσεις στους τομείς της προσφοράς εργασίας (ιδίως παρέχοντας περισσότερα κίνητρα σε εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας να συνεχίσουν να εργάζονται) και της παιδείας (βελτιώνοντας τις υπηρεσίες για τους νέους που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση).

(4)

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα σταθερότητας του Ιανουαρίου 2010 προβλέπει ανάκτηση της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ από – 3,4 % το 2009 σε 1,5 % το 2010-11 και κατά 2 % περίπου στη συνέχεια. Αν αξιολογηθεί με βάση τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα επί του παρόντος (3), το σενάριο αυτό φαίνεται σχετικά ευνοϊκό για το 2010 και βασίζεται σε εύλογες παραδοχές για την ανάπτυξη τα έτη 2011-2013. Η διαφορά στην πρόβλεψη για την ανάπτυξη το 2010 οφείλεται στο γεγονός ότι το πρόγραμμα δίνει μεγαλύτερη σημασία στις καθαρές εξαγωγές απ’ ό,τι οι φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009. Οι προβλέψεις του προγράμματος για τον πληθωρισμό κρίνονται ρεαλιστικές.

(5)

Το πρόγραμμα εκτιμά το έλλειμμα του Δημοσίου το 2009 σε 3,5 % του ΑΕΠ. Η σημαντική υποβάθμιση από έλλειμμα 0,4 % του ΑΕΠ το 2008 αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τον αντίκτυπο της κρίσης στα δημόσια οικονομικά, αλλά προκλήθηκε και από τα μέτρα ώθησης που έλαβε η κυβέρνηση σύμφωνα με το ΕΣΑΟ, τα οποία αντιπροσωπεύουν ποσοστό 1,5 % του ΑΕΠ. Ο κύριος όγκος των δημοσιονομικών κινήτρων που θεσπίστηκαν το 2009 ήταν μόνιμου χαρακτήρα (περίπου 1,3 % του ΑΕΠ το 2009 έναντι 0,2 % του ΑΕΠ των προσωρινών μέτρων). Σύμφωνα με τη στρατηγική εξόδου που εισηγήθηκε το Συμβούλιο και εόψει της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2013 και της επανόδου στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, η δημοσιονομική πολιτική θα είναι υποστηρικτική το 2010 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει δημοσιονομική πειθαρχία από το 2011 και μετά.

(6)

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, το ονομαστικό έλλειμμα του Δημοσίου το 2010 θα αυξηθεί από 3,5 % το 2009 σε 4,7 %. Το πρόγραμμα προβλέπει ότι δεν θα υπάρξει σχεδόν καμία μεταβολή του δείκτη δαπανών το 2010, ενώ η επιδείνωση κατά ποσοστό άνω του 1 % του ΑΕΠ προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την πλευρά των εσόδων. Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει άλλα μέτρα εκτός από αυτά που ήταν ήδη γνωστά όταν εξετάστηκε για τελευταία φορά η κατάσταση της Αυστρίας στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, τα οποία είναι σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου ότι «πρέπει να εφαρμόσει τα δημοσιονομικά μέτρα το 2010, όπως έχει προβλεφθεί».

Η προβλεπόμενη επιδείνωση οφείλεται εν μέρει στην ελεύθερη λειτουργία των αυτόματων σταθεροποιητών και εν μέρει σε ορισμένα μέτρα διακριτικής ευχέρειας. Ειδικότερα, μέρος της φορολογικής μεταρρύθμισης του 2009, συγκεκριμένα οι φορολογικές ελαφρύνσεις για οικογένειες με παιδιά και οι μειώσεις φόρου για τους αυτοαπασχολούμενους, τίθεται σε εφαρμογή το 2010 και εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό κατά περίπου 0,25 % του ΑΕΠ. Η διάταξη για ταχεία απόσβεση, που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2009, θα επιβαρύνει πρόσθετα τον προϋπολογισμό κατά περίπου 0,1 % του ΑΕΠ. Ο αναμενόμενος δημοσιονομικός προσανατολισμός θα είναι επεκτατικός, εφόσον η επιδείνωση του ονομαστικού ισοζυγίου συνεπάγεται αύξηση κατά 1,25 % του ΑΕΠ στο κυκλικά προσαρμοσμένο και διαρθρωτικό ισοζύγιο, όπως έχει υπολογιστεί εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των στοιχείων που περιέχει το πρόγραμμα, σύμφωνα με την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία. Η μεταβολή αυτή διαφέρει από τη μεταβολή που εξηγείται από τα στοιχεία σχετικά με τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας που τίθεται σε εφαρμογή το 2010 (προσέγγιση εκ των κάτω προς τα άνω), τα οποία οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκτιμούν ότι αντιπροσωπεύουν περίπου 0,50 % του ΑΕΠ. Η διαφορά αυτή μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στις αρνητικές επιπτώσεις της σύνθεσης, εφόσον τα στοιχεία που τονώνουν την ανάπτυξη μεταστρέφονται προς τις καθαρές εξαγωγές, και στις έμμεσες επιπτώσεις επί της φορολογίας των επιχειρήσεων.

(7)

Ο βασικός στόχος της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής είναι να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από την τιμή αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της περιόδου του προγράμματος, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Το πρόγραμμα προβλέπει σημαντική και ισομερώς κατανεμημένη εξυγίανση στα έτη 2001-2013. Το διαρθρωτικό ισοζύγιο εκτιμάται ότι θα μειωθεί από 3,9 % του ΑΕΠ το 2010 σε 2,2 % του ΑΕΠ το 2003 και θα αντιστοιχεί σε μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή λίγο κάτω από το 0,75 % του ΑΕΠ την περίοδο 2011-2013. Το διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο εκτιμάται ότι θα μετατραπεί από έλλειμμα 1,25 % του ΑΕΠ το 2010 σε πλεόνασμα 0,75 % του ΑΕΠ το 2013. Το πρόγραμμα ορίζει ότι ο δείκτης εσόδων προς το ΑΕΠ θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητος την περίοδο 2010 έως 2013 και ότι η εξυγίανση θα επιτευχθεί κατά κύριο λόγο από την πλευρά των δαπανών.

Εντούτοις, το μόνο μέτρο που περιγράφεται στο πρόγραμμα για να στηρίξει τη σχεδιαζόμενη εξυγίανση είναι η μείωση της δαπάνης στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης κατά 1,7 δισ. ευρώ περίπου από το 2010 έως το 2013, που αποτέλεσε αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των δημόσιων ταμείων ασφάλισης υγείας. Εφόσον οι εγκριθείσες εξοικονομήσεις ανέρχονται περίπου στο 0,6 % του ΑΕΠ, το μέτρο αυτό αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το ένα τρίτο της εξυγίανσης που προβλέπεται μεταξύ του 2010 και του 2013. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος της Αυστρίας είναι να επιτύχει έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Δεδομένων των πλέον πρόσφατων προβλέψεων και του επιπέδου του χρέους, ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος (ΜΔΣ) υπερκαλύπτει τους στόχους του Συμφώνου. Όμως, το πρόγραμμα δεν προβλέπει επίτευξη του ΜΔΣ εντός της προγραμματικής περιόδου.

(8)

Τα δημοσιονομικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερα από τις προβλέψεις του προγράμματος το έτος 2011 και μετά. Ενώ οι προβλέψεις για τα έσοδα στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα εξακολουθούν να είναι ρεαλιστικές, η σχεδιαζόμενη εξυγίανση από την πλευρά των δαπανών μόνο εν μέρει υποστηρίζεται από συγκεκριμένα μέτρα. Ειδικοί επιπλέον κίνδυνοι σχετίζονται με τραπεζικές εγγυήσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού τομέα, οι οποίες, εάν ζητηθούν, θα οδηγήσουν σε αύξηση του ελλείμματος και του χρέους. Ωστόσο, ένα μέρος του κόστους της κρατικής στήριξης προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα θα μπορούσε επίσης να ανακτηθεί το μέλλον. Ένας μικρός θετικός συντελεστής κινδύνου είναι η πιθανή θέσπιση ειδικού τραπεζικού φόρου από το 2010, ο οποίος θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα ύψους περίπου 0,2 % του ΑΕΠ.

(9)

Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι αυξήθηκε στο 66,5 % του ΑΕΠ το 2009 από το 62,5 % το προηγούμενο έτος. Πέρα από την αύξηση του ελλείμματος και τη μείωση του ΑΕΠ, μια σημαντική προσαρμογή αποθεμάτων — ροών, που αντανακλά κυρίως τα μέτρα διάσωσης τραπεζών, συνέβαλε στην αύξηση του δείκτη του χρέους. Ο δείκτης ακαθάριστου δημόσιου χρέους υπερέβη το 2009 την τιμή αναφοράς της συνθήκης και παρουσιάζει ανοδική τάση καθ’ όλη τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου. Ο δείκτης χρέους προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 7,8 % την προγραμματική περίοδο, κυρίως λόγω της συνέχισης των μεγάλων δημόσιων ελλειμμάτων. Πέρα από την πιθανότητα τα ελλείμματα να είναι μεγαλύτερα από τα προγραμματισμένα από το 2011 και μετά, η εξέλιξη του δείκτη χρέους υπόκειται επίσης σε κινδύνους που απορρέουν κυρίως από αβεβαιότητες ως προς το κόστος της μελλοντικής λειτουργίας της πέμπτης σε μέγεθος τράπεζας της χώρας, της Hypo Group Alpe Adria (που εθνικοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2009) και τις κρατικές εγγυήσεις που εκδόθηκαν για το χρέος του αυστριακού φορέα αυτοκινητοδρόμων (ASFINAG) και του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Αυστρίας (ÖBB).

(10)

Οι μεσοπρόθεσμες προβλέψεις για το χρέος που τεκμαίρουν ότι τα ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ θα ανακάμψουν μόνο βαθμιαία προς τις τιμές που προβλέπονταν πριν από την κρίση και ότι οι δείκτες φορολογικών εσόδων θα επανέλθουν στα επίπεδα πριν από την κρίση, και που προβλέπουν επίσης αύξηση στις δαπάνες για τους ηλικιωμένους και αύξηση των πραγματικών επιτοκίων, δείχνουν ότι η προβλεπόμενη στο πρόγραμμα δημοσιονομική στρατηγική, εάν ληφθεί ως έχει και χωρίς καμία άλλη αλλαγή πολιτικής, θα είναι σχεδόν επαρκής για τη σταθεροποίηση του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ μέχρι το 2020.

(11)

Ο μακροπρόθεσμος δημοσιονομικός αντίκτυπος της δημογραφικής γήρανσης στην Αυστρία είναι χαμηλότερος του μέσου όρου της ΕΕ και οι συνταξιοδοτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται να παρουσιάσουν ελαφρά μόνο αύξηση μακροπρόθεσμα. Η δημοσιονομική θέση το 2009, όπως εκτιμάται στο πρόγραμμα, επιδεινώνει τη δημοσιονομική επίπτωση της γήρανσης του πληθυσμού. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση των κινδύνων διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, οι οποίοι θεωρήθηκαν μέτριοι στην έκθεση της Επιτροπής το 2009 για τη διατηρησιμότητα (4).

(12)

Το υφιστάμενο εσωτερικό δημοσιονομικό πλαίσιο, που διέπεται από το Νόμο Δημοσιονομικής Εξισορρόπησης («Finanzausgleichsgesetz») και το εσωτερικό σύμφωνο σταθερότητας, είναι μάλλον περίπλοκο και αδιαφανές. Δεν είναι μόνο τα έσοδα από τους περισσότερους ατομικούς φόρους που κατανέμονται σε διάφορα επίπεδα εδαφικής διοίκησης με καθορισμένες αναλογίες, αλλά και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε πολλές περιοχές κατανέμονται στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης. Οι αρμοδιότητες είσπραξης εσόδων και πραγματοποίησης δαπανών για πολλές δραστηριότητες δεν ασκούνται στο ίδιο επίπεδο διακυβέρνησης. Από την άποψη αυτή, το σύστημα δεν ενθαρρύνει την αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων. Όμως, η Αυστρία ξεκίνησε πρόσφατα μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας που διέπει το δημοσιονομικό πλαίσιο σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Το πρώτο στάδιο της μεταρρύθμισης, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2009 θέσπισε ένα νέο πολυετές πλαίσιο δαπανών με καθορισμένα ανώτατα όρια (για το 80 % περίπου του συνόλου των δαπανών) για τέσσερα διαδοχικά έτη εκ περιτροπής. Εκτιμάται ότι το πλαίσιο αυτό θα επιτρέψει τον κυκλικό χαρακτήρα των δαπανών και θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα των αυτόματων σταθεροποιητών. Το δεύτερο στάδιο, που ήδη προβλέπεται νομικώς να τεθεί σε εφαρμογή το 2013, προβλέπει την κατάρτιση του προϋπολογισμού με βάση την παραγωγή και τον εκσυγχρονισμό του λογιστικού συστήματος της δημόσιας διοίκησης και μακροπρόθεσμες προβολές.

(13)

Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας σε διάφορους τομείς δημόσιων δαπανών της Αυστρίας, ιδίως στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης και της παιδείας, στους οποίους η Αυστρία παρουσιάζει επιδόσεις παρόμοιες ή και ελαφρώς χαμηλότερες σε σχέση με τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ, αλλά συχνά με υψηλότερο κόστος. Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στις προαναφερθείσες επικαλύψεις μεταξύ των τριών επιπέδων διακυβέρνησης σε θέματα χρηματοδοτήσεων και διοικητικών αρμοδιοτήτων. Το πρόγραμμα του 2010 παρουσιάζει τις εξοικονομήσεις που προγραμματίζονται στον τομέα της υγείας, αξίας περίπου 0,6 % του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2010-2013. Επιπλέον, αναφέρει ότι έχει συσταθεί μια ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων που θα μελετήσει τρόπους για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών σε πολλούς τομείς. Όμως, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα δεν παρουσιάζει καμία συγκεκριμένη νέα πρόταση νομοθετικής πράξης.

(14)

Συνολικά, η δημοσιονομική στρατηγική το 2010 όπως ορίζεται στο πρόγραμμα είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Όμως, από το 2011 και μετά, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων, η δημοσιονομική στρατηγική ενδέχεται να μην είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Συγκεκριμένα, η στρατηγική προβλέπει τη μείωση του ελλείμματος στο 2,7 % του ΑΕΠ -και κατά συνέπεια τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος- μέχρι το 2013 και μέση ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια λίγο κάτω από το 0,75 % του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2011-2013, αλλά δεδομένων των κινδύνων, αυτή η δημοσιονομική προσαρμογή ενδέχεται να μην είναι αρκετή. Η πορεία εξυγίανσης που παρουσιάζεται στο πρόγραμμα, αρχής γενομένης από το 2011, δεν υποστηρίζεται από τα απαραίτητα μέτρα. Ακόμη, η δημοσιονομική στρατηγική δεν είναι αρκετή για την επαναφορά του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ σε καθοδική πορεία.

(15)

Όσον αφορά τις απαιτήσεις περί πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κώδικα δεοντολογίας για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης, το πρόγραμμα παρέχει όλα τα υποχρεωτικά και τα περισσότερα προαιρετικά στοιχεία (5). Στη σύστασή του βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της 2ας Δεκεμβρίου 2009 με στόχο να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος, το Συμβούλιο κάλεσε επίσης την Αυστρία να αναφέρει την πρόοδο της εφαρμογής των συστάσεων του Συμβουλίου σε χωριστό κεφάλαιο των επικαιροποιημένων προγραμμάτων σταθερότητας. Το σχετικό τμήμα του επικαιροποιημένου προγράμματος περιέχει μόνο πολύ περιορισμένα στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο η αυστριακή κυβέρνηση σχεδιάζει να υλοποιήσει τη σύσταση του Συμβουλίου.

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι με την εκδήλωση της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της Αυστρίας επιδεινώθηκε σημαντικά ως αποτέλεσμα της λειτουργίας των αυτόματων σταθεροποιητών και της σημαντικής δέσμης μέτρων παροχής κινήτρων που αποφάσισε η κυβέρνηση. Επειδή τα περισσότερα μέτρα που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της οικονομικής επιβράδυνσης έχουν μόνιμο χαρακτήρα, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν μέτρα εξυγίανσης από το 2011. Η δημοσιονομική στρατηγική που ορίζεται στο πρόγραμμα για το 2010 είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009. Εντούτοις, η δημοσιονομική στρατηγική για τα έτη 2011-2013 ενδέχεται να μην εναρμονίζεται με τη σύσταση. Το πρόγραμμα παρουσιάζει μια πορεία εξυγίανσης από την πλευρά των δαπανών, αρχίζοντας από το 2011, η οποία όμως δεν υποστηρίζεται από συγκεκριμένα μέτρα. Η Αυστρία έχει αναλάβει κατά το πρόσφατο παρελθόν πολλές σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα των δημόσιων δαπανών. Υπάρχουν, ωστόσο, περιθώρια για βελτίωση σε τομείς όπως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η παιδεία. Θα μπορούσαν να υπάρξουν σημαντικές βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας σε αυτούς τους τομείς με τη μεταρρύθμιση του πλέγματος των δημοσιονομικών σχέσεων ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης.

Με βάση των ανωτέρω αξιολόγηση και λαμβανομένης υπόψη της σύστασης της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 της ΣΛΕΕ, η Αυστρία καλείται:

i)

να τεκμηριώσει τα μέτρα που κρίνονται απαραίτητα για να στηριχθεί η σχεδιαζόμενη εξυγίανση από το 2011 και μετά, έτσι ώστε να επιτύχει τη συνιστώμενη μέση ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια του 0,75 % του ΑΕΠ και να φέρει τη μείωση του ελλείμματος του Δημοσίου σε επίπεδο κατώτερο της τιμής αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ μέχρι το 2013· και να αξιοποιήσει, όπως υποδεικνύει η σύσταση ΔΥΕ, κάθε άλλη ευκαιρία πέραν της δημοσιονομικής προσπάθειας, μεταξύ άλλων από καλύτερες οικονομικές συνθήκες, ώστε να επιταχύνει το ρυθμό μείωσης του δείκτη ακαθάριστου χρέους και να τον επαναφέρει προς την τιμή αναφοράς του 60 % του ΑΕΠ·

ii)

να βελτιώσει περαιτέρω το δημοσιονομικό πλαίσιο προκειμένου να ενισχυθεί η δημοσιονομική πειθαρχία σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, μέσω αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας, ιδίως με την ευθυγράμμιση των νομοθετικών, διοικητικών και χρηματοδοτικών αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων βαθμίδων της κυβέρνησης και ενισχύοντας τους μηχανισμούς επιβολής της νομοθεσίας βάσει του εσωτερικού συμφώνου σταθερότητας.

Η Αυστρία καλείται επίσης να υποβάλει έγκαιρα για αξιολόγηση τα αποτελεσματικά μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος σε συμπλήρωμα του προγράμματος, να αναφέρει την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 και να παρουσιάσει σχετικά αναλυτικά τη στρατηγική εξυγίανσης που θα είναι απαραίτητη για να σημειωθεί πρόοδος προς τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος.

Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων

 

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Real GDP

(% change)

SP Jan 2010

2,0

–3,4

1,5

1,5

1,9

2,0

COM Nov 2009

2,0

–3,7

1,1

1,5

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

1,8

–2,2

0,5

1,5

2,0

2,3

HICP inflation

(%)

SP Jan 2010

3,2

0,4

1,3

1,5

1,8

1,9

COM Nov 2009

3,2

0,5

1,3

1,6

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

3,2

0,6

1,1

1,3

1,5

1,9

Output gap (6)

(% of potential GDP)

SP Jan 2010

2,8

–1,8

–1,6

–1,5

–1,3

–1,0

COM Nov 2009 (7)

2,8

–2,2

–2,6

–2,7

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

2,6

–0,9

–1,7

–1,6

–1,2

–0,5

Net lending/borrowing vis-à-vis the rest of the world

(% of GDP)

SP Jan 2010

3,2

2,3

2,4

2,7

2,8

2,9

COM Nov 2009

3,6

1,4

1,3

1,7

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

2,9

1,6

0,6

1,0

1,3

1,4

General government revenue

(% of GDP)

SP Jan 2010

48,4

48,0

46,9

46,8

46,9

46,9

COM Nov 2009

48,4

47,9

47,1

47,1

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

48,2

47,5

46,5

46,4

46,1

46,1

General government expenditure

(% of GDP)

SP Jan 2010

48,9

51,5

51,6

50,9

50,2

49,7

COM Nov 2009

48,9

52,3

52,6

52,4

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

48,7

51,1

51,3

51,1

50,9

50,1

General government balance

(% of GDP)

SP Jan 2010

–0,4

–3,5

–4,7

–4,0

–3,3

–2,7

COM Nov 2009

–0,4

–4,3

–5,5

–5,3

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

–0,4

–3,5

–4,7

–4,7

–4,7

–3,9

Primary balance

(% of GDP)

SP Jan 2010

2,2

–0,7

–1,8

–1,2

–0,4

0,2

COM Nov 2009

2,1

–1,4

–2,5

–2,1

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

2,2

–0,6

–1,7

–1,4

–1,3

–0,4

Cyclically-adjusted balance (6)

(% of GDP)

SP Jan 2010

–1,7

–2,7

–3,9

–3,3

–2,7

–2,2

COM Nov 2009

–1,8

–3,3

–4,3

–4,0

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

–1,6

–3,1

–3,9

–4,0

–4,1

–3,7

Structural balance (8)

(% of GDP)

SP Jan 2010

–1,7

–2,7

–3,9

–3,3

–2,7

–2,2

COM Nov 2009

–1,8

–3,3

–4,3

–4,0

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

–1,6

–3,1

–3,9

–4

–4,1

–3,7

Government gross debt

(% of GDP)

SP Jan 2010

62,6

66,5

70,2

72,6

73,8

74,3

COM Nov 2009

62,6

69,1

73,9

77,0

μ.δ.σ.

μ.δ.σ.

SP Apr 2009

62,5

68,5

73,0

75,7

77,7

78,5

Πρόγραμμα σταθερότητας (ΠΣΤ)· φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 (COM)· υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής.


(1)  ΕΕ L 209, 2.8.1997, σ. 1. Τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο διατίθενται στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/economy_finance/sgp/index_en.htm

(2)  Η εκτίμηση έγινε μετά την υποβολή του προγράμματος.

(3)  Η αξιολόγηση λαμβάνει ιδίως υπόψη τις φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009, αλλά και άλλα στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν στη συνέχεια.

(4)  Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 10ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών «το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να εστιάσουν την προσοχή τους σε στρατηγικές με γνώμονα την βιωσιμότητα στα προσεχή προγράμματά τους σταθερότητας και σύγκλισης» και περαιτέρω «καλεί την Επιτροπή, από κοινού με την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής και την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, να αναπτύξουν περαιτέρω μεθοδολογίες για την εκτίμηση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών εγκαίρως για την επόμενη έκθεση για τη βιωσιμότητα», που προβλέπεται για το 2012.

(5)  Συγκεκριμένα, δεν παρέχονται στοιχεία για τις αναλυτικές κατηγορίες καθαρού δανεισμού έναντι της αλλοδαπής, τις αναλυτικές κατηγορίες προσαρμογής αποθεμάτων-ροών και ορισμένα λεπτομερή στοιχεία για τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα.

(6)  Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα ισοζύγια σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα προγράμματα.

(7)  Βάσει εκτιμώμενης δυνητικής ανάπτυξης 1,7 %, 1,2 %, 1,4 % και 1,6 % αντιστοίχως την περίοδο 2008-20011.

(8)  Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην εκτάκτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Δεν υπάρχουν έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα στο πλέον πρόσφατο πρόγραμμα και στις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής.

Πηγή:

Πρόγραμμα σταθερότητας (ΠΣΤ)· φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 (COM)· υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής.