13.7.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 183/46


ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 7ης Μαρτίου 2007

σχετικά με την κρατική ενίσχυση C 41/2004 (πρώην N 221/2004) — Πορτογαλία — Ενίσχυση για επενδύσεις υπέρ της ORFAMA, Organização Fabril de Malhas SA

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2007) 638]

(Το κείμενο στην πορτογαλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2007/494/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

αφού κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους βάσει των προαναφερθέντων άρθρων (1) και αφού έλαβε υπόψη της τις παρατηρήσεις αυτές,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ

(1)

Η Πορτογαλία με επιστολή της της 5ης Μαΐου 2004 (που πρωτοκολλήθηκε στις 19 Μαΐου 2004), κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να χορηγήσει ενίσχυση στην ORFAMA, Organização Fabril de Malhas SA (που καλείται στο εξής «ORFAMA») για τη χρηματοδότηση επενδύσεων που πρόκειται να πραγματοποιήσει η επιχείρηση αυτή στην Πολωνία. Η Επιτροπή ζήτησε επιπλέον πληροφορίες με την επιστολή της 15ης Ιουλίου 2004, στην οποία η Πορτογαλία απάντησε με επιστολή στις 30 Σεπτεμβρίου 2004 (που πρωτοκολλήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2004).

(2)

Η Επιτροπή με επιστολή της 6ης Δεκεμβρίου 2004, ενημέρωσε την Πορτογαλία για την απόφασή της να κινήσει σχετικά με την εν λόγω ενίσχυση τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ.

(3)

Οι πορτογαλικές αρχές με επιστολή της 4ης Φεβρουαρίου 2005 (που πρωτοκολλήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2005) υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους στο πλαίσιο της προαναφερθείσας διαδικασίας.

(4)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (2). Η Επιτροπή κάλεσε τους τρίτους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους. Δεν υποβλήθηκε καμία παρατήρηση σχετικά.

II.   ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

(5)

Η ORFAMA είναι παραγωγός πλεκτών ενδυμάτων, με έδρα την Μπράγα, μία περιφέρεια που καλύπτεται από το άρθρο 87 παράγραφος 3 εδάφιο α) της συνθήκης ΕΚ. Η επιχείρηση, που ιδρύθηκε το 1970, απασχολεί 655 εργαζόμενους και πραγματοποιεί ετήσιο κύκλο εργασιών γύρω στα 25 εκατ. ευρώ. Κατέχει το 45 % άλλου κατασκευαστή ενδυμάτων, της Marrantex. Η επιχείρηση πωλεί το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (50 %), στις Η.Π.Α. και στον Καναδά (38 %), καθώς και στην Ιαπωνία (5 %) (3).

(6)

Το σχέδιο συνίσταται στην αγορά δύο κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων, της Archimode SP και της Wartatex SP, που βρίσκονται στο Λοτζ, στην Πολωνία. Και οι δύο οι επιχειρήσεις κατασκευάζουν ενδύματα.

(7)

Η ORFAMA άρχισε να συνεργάζεται με τις πολωνικές επιχειρήσεις το 1995, με καθεστώς υπεργολαβίας, τα δε προϊόντα που παρήγαν οι επιχειρήσεις αυτές αντιπροσώπευαν περίπου το 30 % του κύκλου εργασιών της ORFAMA. Κατόπιν, η ORFAMA αποφάσισε να αγοράσει τις δύο πολωνικές επιχειρήσεις, με σκοπό να παγιώσει την παρουσία της στην Πολωνία και στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης.

(8)

Οι πορτογαλικές αρχές υπογράμμισαν ότι η ORFAMA θα διατηρήσει την παραγωγική ικανότητα που διαθέτει σήμερα στην Πορτογαλία, χωρίς καμία μεταφορά των δραστηριοτήτων της στην Πολωνία. Το σχέδιο έχει ως στόχο την αύξηση του όγκου παραγωγής, την απελευθέρωση παραγωγικής ικανότητας στην Πορτογαλία με σκοπό την κατασκευή προϊόντων μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας, και την πρόσβαση στις αγορές της Γερμανίας και της Ανατολικής Ευρώπης.

(9)

Οι πορτογαλικές αρχές θεωρούν ότι το σχέδιο θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κλωστοϋφαντουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι τόσο η ORFAMA όσο και οι πολωνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τον αυξανόμενο ανταγωνισμό των ασιατικών χωρών, και ειδικότερα της Κίνας. Το σχέδιο ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 1999.

(10)

Η επένδυση για την αγορά και των δύο επιχειρήσεων ανήλθε σε 9 217 516 ευρώ, με την ακόλουθη αναλογία: 8 900 205 ευρώ για την Archimode και 317 311 ευρώ για την Wartatex. Η ORFAMA χρηματοδότησε το 97 % της επένδυσης με τραπεζικά δάνεια, το δε υπόλοιπο με ίδιους πόρους.

(11)

Η Πορτογαλία προτίθεται να χορηγήσει στην ORFAMA, όσον αφορά την προαναφερθείσα επένδυση, φορολογικές διευκολύνσεις ύψους 921 752 ευρώ που αντιστοιχούν στο 10 % του συνολικού κόστους της επιλέξιμης επένδυσης.

(12)

Το μέτρο κοινοποιήθηκε στο πλαίσιο πορτογαλικού καθεστώτος που έχει ως στόχο την προώθηση του εκσυγχρονισμού και της διεθνοποίησης των οικονομικών φορέων (4). Το εν λόγω καθεστώς απαιτεί οι ενισχύσεις προς τις μεγάλες επιχειρήσεις να κοινοποιούνται μεμονωμένα.

(13)

Οι πορτογαλικές αρχές εξήγησαν ότι η αίτηση ενίσχυσης υποβλήθηκε στις 31 Μαρτίου 2000. Το σχέδιο είχε υλοποιηθεί λίγο πριν από την ημερομηνία αυτή για στρατηγικούς λόγους, με βάση την υπόθεση ότι θα ήταν επιλέξιμο προς ενίσχυση βάσει της σχετικής πορτογαλικής νομοθεσίας. Λόγω καθυστερήσεων εσωτερικής φύσης, οι πορτογαλικές αρχές κοινοποίησαν την ενίσχυση μόλις τον Ιανουάριο 2004.

III.   ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

(14)

Η Επιτροπή στην απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία στην υπόθεση αυτή, δήλωσε ότι θα αξιολογούσε το μέτρο βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, για να καθορίσει κατά πόσον η ενίσχυση έχει ως στόχο τη διευκόλυνση της ανάπτυξης συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να αλλοιώνει τους όρους των εμπορικών συναλλαγών κατά τρόπο αντίθετο προς το κοινό συμφέρον.

(15)

Επίσης, η Επιτροπή δήλωσε ότι θα εξέταζε το μέτρο βάσει των συνήθως εφαρμοζομένων κριτηρίων για την αξιολόγηση των ενισχύσεων υπέρ μεγάλων επιχειρήσεων που προορίζονται για σχέδια άμεσων επενδύσεων στην αλλοδαπή (ΑΕΑ), κατ’ αναλογία προς άλλες περιπτώσεις ενισχύσεων για επενδύσεις εκτός ΕΕ. Έτσι, το μέτρο ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του πορτογαλικού καθεστώτος με στόχο την προώθηση της διεθνοποίησης πορτογαλικών επιχειρήσεων. Επισημαίνεται ότι, κατά τη στιγμή της εκτέλεσης του σχεδίου και της αξιολόγησης της αίτησης ενίσχυσης, η Πολωνία δεν ήταν ακόμη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά συνέπεια, η επένδυση ήταν επιλέξιμη ως άμεση επένδυση στο εξωτερικό βάσει του σχετικού πορτογαλικού καθεστώτος ενισχύσεων.

(16)

Σε περιπτώσεις αυτού του είδους, η Επιτροπή σταθμίζει κανονικά τα πλεονεκτήματα του μέτρου, όσον αφορά τη συμβολή του στη διεθνή ανταγωνιστικότητα του συγκεκριμένου βιομηχανικού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες σε κοινοτικό επίπεδο, όπως οι κίνδυνοι μετεγκατάστασης ή οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στην απασχόληση. Η Επιτροπή λαμβάνει επίσης υπόψη της την αναγκαιότητα της ενίσχυσης σε συνάρτηση με τους εγγενείς στο σχέδιο κινδύνους στη συγκεκριμένη χώρα, καθώς και με τις δυσχέρειες που ίσως αντιμετωπίζει η επιχείρηση ως ΜΜΕ. Ένα άλλο κριτήριο είναι η ενδεχόμενη θετική επίδραση της επένδυσης σε περιφερειακό επίπεδο. Τέλος, η Επιτροπή αποκλείει όλες τις ενισχύσεις για δραστηριότητες που έχουν σχέση με τις εξαγωγές.

(17)

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου ότι η επένδυση πραγματοποιήθηκε σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πιθανόν η επίδραση της ενίσχυσης στην κοινοτική αγορά να είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην περίπτωση ενίσχυσης για σχέδιο επενδύσεων σε τρίτη χώρα.

(18)

Η Επιτροπή εξέτασε επίσης το θέμα της επίδρασης στην απασχόληση και σε άλλους τομείς στις συγκεκριμένες περιφέρειες ή ακόμα στους σχετικούς βιομηχανικούς τομείς σε αμφότερα τα κράτη μέλη, καθώς και του κατά πόσον το σχέδιο θα τύχει ενισχύσεων από μέρους της Πολωνίας.

(19)

Υπήρξαν επίσης αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον η κρατική ενίσχυση ήταν αναγκαία ή/και λειτουργούσε ως κίνητρο ώστε ο αιτών να πραγματοποιήσει την επένδυση, ιδίως δεδομένου ότι το σχέδιο είχε ολοκληρωθεί, πριν η ORFAMA ζητήσει την ενίσχυση αυτή. Τέλος, η Επιτροπή εξέτασε επίσης το κατά πόσον το σχέδιο μπορούσε να θεωρηθεί ως «αρχική επένδυση», κατά την έννοια των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (5). Η Επιτροπή κάλεσε την Πορτογαλία να υποβάλει τις παρατηρήσεις της, καθώς και κάθε συμπληρωματική πληροφορία που θα μπορούσε να συμβάλει στην αξιολόγηση της υπόθεσης.

IV.   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ

(20)

Οι πορτογαλικές αρχές επεσήμαναν ότι η επένδυση πραγματοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι συμβάλει στην ενίσχυση των οικονομικών δεσμών με τις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης. Οι πορτογαλικές αρχές ανέφεραν ότι η ORFAMA, η Archimode και η Wartatex εδρεύουν σε βοηθούμενες περιφέρειες με υψηλό ποσοστό ανεργίας. Ο κλωστοϋφαντουργικός τομέας αντιπροσωπεύει 331 000 θέσεις εργασίας στην Πολωνία και 95 446 στην Πορτογαλία. Τα ποσοστά απασχόλησης στον τομέα αυτό στην Πορτογαλία σημείωσαν μείωση κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2000 και του 2003. Η Πορτογαλία θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η επένδυση της ORFAMA συμβάλλει στη διατήρηση της απασχόλησης, τόσο στη χώρα προέλευσης όσο και στη χώρα υποδοχής και ότι θα έχει θετική επίδραση στις συγκεκριμένες περιφέρειες.

(21)

Οι πορτογαλικές αρχές θεωρούν ότι η ανάγκη χορήγησης της ενίσχυσης προκύπτει από το γεγονός ότι πρόκειται για το πρώτο σχέδιο άμεσων επενδύσεων στην αλλοδαπή από μέρους της ORFAMA, το οποίο απαιτεί σημαντική χρηματοδοτική προσπάθεια ύψους 9 217 516 ευρώ, εκ των οποίων 8 978 362 χρηματοδοτούνται με τραπεζικά δάνεια, το δε υπόλοιπο από ίδιους πόρους της επιχείρησης. Η ενίσχυση θα αντιστάθμιζε το τμήμα της προσπάθειας που κατέβαλλε η ORFAMA.

(22)

Το σχέδιο έχει επίσης ως στόχο τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και της τεχνολογίας της πληροφορίας των πολωνικών επιχειρήσεων, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και την ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Η επιχείρηση έχει ως στόχο να προβεί σε αντικατάσταση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Κατά τη γνώμη των πορτογαλικών αρχών, το σχέδιο συμβάλλει έτσι στην προώθηση της ανάπτυξης της οικονομικής δραστηριότητας κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ.

(23)

Τέλος, η Πορτογαλία προέβαλε το επιχείρημα ότι η ενίσχυση δεν θα έχει επιπτώσεις στο ενδοκοινοτικό εμπόριο. Η συγκεκριμένη επένδυση μόλις και παγιώνει μία ήδη υπάρχουσα εμπορική σχέση, μέσω της μετάβασης από μία κατάσταση υπεργολαβίας σ’ ένα καθεστώς κυριότητας. Προς στήριξη του επιχειρήματος αυτού, οι πορτογαλικές αρχές υπέβαλαν στατιστικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ 1999 (έτος πραγματοποίησης της επένδυσης) και 2003, οι πωλήσεις της ORFAMA στην Πολωνία διατηρήθηκαν σταθερές. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, οι συνολικές πωλήσεις της ORFAMA στην ΕΕ σημείωσαν μείωση.

(24)

Κατ’ ανάλογο τρόπο, οι αντίστοιχες εξαγωγές των συγκεκριμένων προϊόντων από την Πολωνία στην ΕΕ κατά την προαναφερθείσα περίοδο επίσης σημείωσαν μείωση.

(25)

Δεν υποβλήθηκαν στο πλαίσιο αυτό παρατηρήσεις τρίτων ενδιαφερόμενων.

V.   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

(26)

Βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, «συμβιβάζονται με την κοινή αγορά, στο μέτρο που δεν επηρεάζουν τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών, οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους ή που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής».

(27)

Η Επιτροπή στην απόφαση της 6ης Δεκεμβρίου 2004 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ για τους ακόλουθους λόγους: Με τη στήριξη της ORFAMA στην υλοποίηση επενδύσεων στην Πολωνία, το κοινοποιηθέν μέτρο ευνοεί μια συγκεκριμένη επιχείρηση ή παραγωγή ορισμένων αγαθών, υπάρχουν σημαντικές εμπορικές συναλλαγές στον συγκεκριμένο τομέα —δηλαδή στον κλωστοϋφαντουργικό— στην ΕΕ, και γι’ αυτό τον λόγο η ενίσχυση μπορεί να προκαλέσει στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην ΕΕ. Η ενίσχυση χρηματοδοτείται με κρατικούς πόρους. Οι πορτογαλικές αρχές δεν αμφισβήτησαν τα συμπεράσματα αυτά που με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνονται.

(28)

Η Επιτροπή ανέφερε ότι θα αξιολογούσε το συμβιβάσιμο της ενίσχυσης με τη συνθήκη ΕΚ βάσει της παρέκκλισης που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), που επιτρέπει ενισχύσεις «για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον». Κατά συνέπεια, η Επιτροπή πρέπει να καθορίσει εάν η ενίσχυση θα συμβάλει στην ανάπτυξη της παραγωγής πλεκτών ενδυμάτων ή και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να επηρεάζει αρνητικά τους όρους των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών.

(29)

Η Επιτροπή στην απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία, επισήμανε επίσης ότι θα λάμβανε υπόψη της σειρά κριτηρίων που έχουν εφαρμοστεί σε προηγούμενες υποθέσεις ενισχύσεων σε μεγάλες επιχειρήσεις στο πλαίσιο σχεδίων άμεσων επενδύσεων στην αλλοδαπή (βλέπε σημείο 16 ανωτέρω), με στόχο την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δικαιούχων του μέτρου όσον αφορά τη συμβολή τους στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της συγκεκριμένης βιομηχανίας της ΕΕ (δηλαδή, την αναγκαιότητα της ενίσχυσης λαμβανομένων υπόψη των εγγενών κινδύνων του σχεδίου στη χώρα όπου πραγματοποιείται η επένδυση) και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις του στην αγορά της ΕΕ.

(30)

Σύμφωνα με τη γενική αρχή του δικαίου όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, για να συμβιβάζεται μία ενίσχυση με την κοινή αγορά, πρέπει να αποδεικνύεται ότι ωθεί τον δικαιούχο να ασκήσει επιπλέον δραστηριότητα την οποία δεν θα είχε ασκήσει χωρίς την ενίσχυση. Σε αντίθετη περίπτωση, η ενίσχυση το μόνο που προκαλεί είναι στρέβλωση του ανταγωνισμού χωρίς να παρέχει κανένα θετικό αντιστάθμισμα.

(31)

Ήδη στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή διατηρούσε αμφιβολίες για το κατά πόσο η ORFAMA είχε ανάγκη την ενίσχυση αυτή για να πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη επένδυση.

(32)

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, η ORFAMA είναι ένας παραγωγός με παγιωμένη θέση στην αγορά της ΕΕ, που κατασκευάζει προϊόντα για ιδιαίτερα γνωστές μάρκες, αλλά και για λογαριασμό της. Οι πορτογαλικές αρχές προέβαλαν στο πλαίσιο αυτό το επιχείρημα ότι πρόκειται για το πρώτο σχέδιο άμεσων επενδύσεων της ORFAMA στο εξωτερικό και ότι το σχέδιο συνεπάγετο κινδύνους που είχαν σχέση με δομικές και συγκυριακές πτυχές της πολωνικής αγοράς, (ιδίως το γεγονός ότι η Πολωνία ευρίσκετο, κατά τη στιγμή εκείνη, σε διαδικασία διαπραγματεύσεων προσχώρησης στην ΕΕ), καθώς και με διαρθρωτικούς παράγοντες της ίδιας της επιχείρησης και της οικονομίας της χώρας προέλευσής της. Ωστόσο, η Πορτογαλία δεν προσδιόρισε σαφώς σε τι συνίσταντο οι κίνδυνοι αυτοί.

(33)

Οι πορτογαλικές αρχές έκριναν ότι η ενίσχυση ήταν αναγκαία λόγω του ότι επρόκειτο για την πρώτη άμεση επένδυση της ORFAMA στην αλλοδαπή. Ωστόσο η Επιτροπή επεσήμανε στο πλαίσιο αυτό ότι οι εμπορικές σχέσεις της ORFAMA με την Archimode και τη Wartatex είχαν αρχίσει τη δεκαετία του ’90, την εποχή που η ORFAMA είχε αρχίσει να παράγει ενδύματα υπό καθεστώς υπεργολαβίας με τις επιχειρήσεις αυτές. Το 1995, οι δύο αυτές πολωνικές επιχειρήσεις αντιπροσώπευαν ήδη περίπου το 30 % του κύκλου εργασιών της ORFAMA. Κατά συνέπεια, η ORFAMA ήδη είχε εξοικειωθεί με τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών πριν προβεί στην εκτέλεση του σχεδίου και είχε έτσι πείρα τόσο της πολωνικής αγοράς όσο και της διεθνούς. Ουσιαστικά, ο δικαιούχος της ενίσχυσης είχε ήδη επιτύχει εν μέρει τον στόχο του να επεκτείνει την παραγωγή και να επιτύχει πρόσβαση στην πολωνική και στις γειτονικές αγορές ακόμα και πριν αγοράσει τις εν λόγω επιχειρήσεις ή ζητήσει την ενίσχυση. Η Πορτογαλία φαίνεται να επιβεβαιώνει το γεγονός αυτό αναφέροντας στην κοινοποίηση ότι η απόφαση της ORFAMA να επενδύσει στην Πολωνία συνδεόταν εν μέρει με τη γνώση που ήδη είχε της πολωνικής αγοράς και των επιχειρήσεων που θα αγόραζε, πράγμα που περιόριζε τους κινδύνους της επένδυσης. Έτσι, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συγκεκριμένη επένδυση συνίσταται ουσιαστικά σε χρηματοοικονομική πράξη αγοράς των συγκεκριμένων πολωνικών επιχειρήσεων, στο πλαίσιο μιας ήδη υπάρχουσας εμπορικής σχέσης, και δεν είναι μία σημαντική πρώτη επένδυση στην αλλοδαπή (6).

(34)

Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι η ORFAMA ζήτησε την ενίσχυση μόλις μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου, μη πληρώντας κατά συνέπεια το κριτήριο του «κινήτρου» που απαιτείται κανονικά από τους κανόνες που εφαρμόζονται στις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού σκοπού της Κοινότητας (7). Από την άλλη πλευρά, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι προφανώς η ORFAMA ήταν σε θέση να χρηματοδοτήσει την επένδυση με ίδιους πόρους, καθώς και με εμπορικά δάνεια που είχε επίσης ζητήσει πριν υποβάλει αίτηση ενίσχυσης.

(35)

Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθέντων, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Πορτογαλία δεν απέδειξε ότι η προτεινόμενη ενίσχυση ήταν αναγκαία για να αντισταθμίσει κάποιους ειδικούς κινδύνους που έχουν σχέση με το σχέδιο.

(36)

Η Επιτροπή έχει υποστηρίξει σε προηγούμενες περιπτώσεις ότι η ενίσχυση για άμεσες επενδύσεις στην αλλοδαπή μπορούν να ενισχύσουν τη γενική χρηματοοικονομική και στρατηγική κατάσταση του δικαιούχου, επηρεάζοντας κατά τον τρόπο αυτό τη θέση του έναντι των ανταγωνιστών του στην αγορά της ΕΕ (8).

(37)

Η Πορτογαλία ισχυρίστηκε σχετικά με το θέμα αυτό ότι ο στόχος της επένδυσης είναι η ORFAMA, η οποία έχει φτάσει τη μέγιστη ικανότητα στην Πορτογαλία, να αυξήσει την παραγωγικότητά της μέσω της πρόσβασης σε χαμηλότερα κόστη και σε κανονικά ειδικευμένο και νεότερης ηλικίας εργατικό δυναμικό στην Πολωνία. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τις πορτογαλικές αρχές το εν λόγω σχέδιο θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της συγκεκριμένης ευρωπαϊκής βιομηχανίας, αυξάνοντας την προσφορά προϊόντων προέλευσης ΕΕ και προωθώντας εμπορικά σήματα (μάρκες) της ΕΕ, σε ένα πλαίσιο αυξανόμενου ανταγωνισμού των εισαγωγών. Για την Πορτογαλία, η χορήγηση ενισχύσεων σε επιχειρήσεις όπως η ORFAMA (έμμεσα η Archimode και η Wartatex) είναι θεμελιώδους σημασίας για να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της κλωστοϋφαντουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αγορά της ΕΕ και στις διεθνείς αγορές.

(38)

Η Επιτροπή επισημαίνει ωστόσο ότι η παρούσα επένδυση πραγματοποιείται σε μια χώρα — την Πολωνία — που εν τω μεταξύ έχει καταστεί μέλος της ΕΕ. Η ενίσχυση θα επηρεάσει έναν τομέα — τον κλωστοϋφαντουργικό — στον οποίο ασκούνται σημαντικές πιέσεις από την απελευθέρωση των εισαγωγών που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο 2005. Άλλες επιχειρήσεις της ΕΕ μπορεί να ενδιαφέρονται να αναδιοργανώσουν τις δραστηριότητές τους κατ’ ανάλογο τρόπο με εκείνο της ORFAMA και στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση παρέχει στην ORFAMA πλεονέκτημα σε σχέση με τις επιχειρήσεις που δεν έχουν τύχει ανάλογων ενισχύσεων.

(39)

Η Πορτογαλία επισημαίνει επίσης ότι η ενίσχυση θα ευνοούσε την απασχόληση στις συγκεκριμένες περιφέρειες, τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην Πολωνία — στην Μπράγα και το Λότζ αντιστοίχως — που είναι βοηθούμενες περιοχές με υψηλό ποσοστό ανεργίας (βλέπε σημείο 20), αλλά δεν προσδιόρισε κατά ποιον τρόπο η ενίσχυση θα μπορούσε να επηρεάσει την κατάσταση της απασχόλησης στις περιφέρειες αυτές.

(40)

Τέλος, η Επιτροπή θεωρεί ότι ακόμα και αν η επένδυση της ORFAMA είχε θετική επίδραση στις συγκεκριμένες περιφέρειες — πράγμα που δεν αποδεικνύεται —, η επίδραση αυτή δεν μπορεί, καταρχήν, να αποδοθεί στην ενίσχυση, εφόσον, όπως εξηγείται προηγουμένως, η ενίσχυση δεν παρέχει κανένα κίνητρο, δεδομένου ότι το σχέδιο είχε ολοκληρωθεί πριν η ORFAMA υποβάλει αίτηση ενίσχυσης και άρα αυτή δεν ήταν αναγκαία για την πραγματοποίηση της επένδυσης.

(41)

Κατά την αξιολόγηση του συμβιβάσιμου της ενίσχυσης, η Επιτροπή σταθμίζει προσεκτικά την ισορροπία μεταξύ των αρνητικών και θετικών συνεπειών του και καθορίζει εάν οι θετικές για την Κοινότητα συνέπειες είναι σημαντικότερες από τις αρνητικές όσον αφορά τον ανταγωνισμό και τις εμπορικές συναλλαγές στην αγορά της. Βάσει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή δεν είναι πεπεισμένη ότι η χορήγηση ενίσχυσης στην ORFAMA για την επένδυση της επιχείρησης αυτής στην Πολωνία θα συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ή θα έχει θετική επίδραση στις συγκεκριμένες περιφέρειες. Είναι αντίθετα πιθανόν η ενίσχυση να ενδυναμώσει τη θέση του δικαιούχου εις βάρος των ανταγωνιστών της που δεν τυγχάνουν της ενίσχυσης αυτής, σε μία αγορά που χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό και εμπορικές συναλλαγές. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση δεν έχει για την Κοινότητα θετικές συνέπειες σημαντικότερες από τις επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στις εμπορικές συναλλαγές στην κοινοτική αγορά.

VI.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(42)

Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθέντων, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πορτογαλικές αρχές δεν απέδειξαν ότι η ενίσχυση ήταν αναγκαία για να πραγματοποιήσει η ORFAMA τη συγκεκριμένη επένδυση. Η ενίσχυση έχει κατά συνέπεια ως μόνο αποτέλεσμα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην κοινή αγορά, χωρίς να συμβάλλει στην άσκηση καμίας επιπλέον δραστηριότητας από μέρους του συγκεκριμένου δικαιούχου. Βάσει τούτων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η ενίσχυση ευνοεί την ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, χωρίς να αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που να αντίκειται στο κοινό συμφέρον και ως εκ τούτου δε συμβιβάζεται με την κοινή αγορά,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Οι κοινοποιηθείσες φορολογικές ελαφρύνσεις, ύψους 921 752 ευρώ, που πρότεινε η Πορτογαλία υπέρ της ORFAMA, Organização Fabril de Malhas SA, για την επένδυσή της στην Πολωνία, δεν συμβιβάζονται με την κοινή αγορά, δεδομένου ότι δεν πληρούν τα κριτήρια που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, και δεν πρέπει ως εκ τούτου να χορηγηθούν.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Πορτογαλική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες, 7 Μαρτίου 2007.

Για την Επιτροπή

Neelie KROES

Μέλος της Επιτροπής


(1)  ΕΕ C 14 της 20.1.2005, σ. 2.

(2)  Βλέπε υποσημείωση 1.

(3)  Όλα τα αναφερόμενα στοιχεία έχουν ληφθεί από την κοινοποίηση.

(4)  N 96/99, ΕΕ C 375 της 24.12.1999, σ. 4.

(5)  Βλέπε σημείο 4.4 των «κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα», ΕΕ C 74 της 10.3.1998, σ. 9. Βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών, ως αρχική ενίσχυση ορίζεται η επένδυση παγίου κεφαλαίου η οποία αφορά τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων, την επέκταση υφισταμένων εγκαταστάσεων ή την εκκίνηση δραστηριότητας η οποία συνεπάγεται θεμελιώδη αλλαγή στο προϊόν ή τη μέθοδο παραγωγής μιας υφιστάμενης εγκατάστασης (διαμέσου του εξορθολογισμού, της διαφοροποίησης ή του εκσυγχρονισμού). Η αρχική επένδυση ορίζεται βάσει ενός συνόλου επιλέξιμων δαπανών (οικοπέδου, κτιρίων και εγκαταστάσεων/εξοπλισμού, άυλων στοιχείων του ενεργητικού ή/και μισθολογικών δαπανών).

(6)  Μία αντίστοιχη έννοια χρησιμοποιείται στο σημείο 4.4 των «κατευθυντηρίων γραμμών για τις ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα» όσον αφορά την «αρχική ενίσχυση», βλέπε υποσημείωση 5.

(7)  Βλέπε σημείο 4.2 των «κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα» που ορίζει ότι η αίτηση της ενίσχυσης πρέπει να υποβληθεί πριν από την έναρξη εκτέλεσης των σχεδίων ώστε να εξασφαλιστεί η ύπαρξη του αναγκαίου κινήτρου· βλέπε σημείωση 5.

(8)  Βλέπε απόφαση 1999/365/ΕΚ της Επιτροπής στην υπόθεση C 77/97 (αυστριακή επιχείρηση LiftGmbH — κατά Doppelmayr), ΕΕ L 142 της 5.6.1999, σ. 32.