29.3.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 72/13

(1)

Στις 27 Φεβρουαρίου 2007 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Πολωνίας για την περίοδο 2006-2009.

(2)

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζεται το πρόγραμμα προβλέπει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα διαμορφωνόταν σε 5,4 % το 2006 και ότι θα σταθεροποιηθεί σε γενικές γραμμές (σε περίπου 5,25 % κατά μέσο όρο) κατά το υπόλοιπο της περιόδου αναφοράς του προγράμματος. Αξιολογούμενο με βάση τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα σήμερα, το υπόψη σενάριο φαίνεται να στηρίζεται σε παραδοχές για την οικονομική ανάπτυξη οι οποίες είναι συντηρητικές το 2007 και μάλλον ευνοϊκές ακολούθως, ιδίως λόγω του ότι η αγορά εργασίας ενδέχεται να μη βελτιωθεί με την ταχύτητα που προβλέπεται στο πρόγραμμα. Οι προβλέψεις του προγράμματος για τον πληθωρισμό κρίνονται ρεαλιστικές, με τάση να είναι χαμηλές προς το τέλος του χρονικού ορίζοντα που καλύπτει το πρόγραμμα, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, των αυξητικών πιέσεων επί των μισθών τις οποίες ασκεί η εντεινόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας.

(3)

Στο πρόγραμμα σύγκλισης του Ιανουαρίου 2006, ο στόχος για το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης το 2006 καθοριζόταν σε – 2,6 % του ΑΕΠ, οι φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής κάνουν λόγο για – 2,2 % του ΑΕΠ, ενώ το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Νοεμβρίου 2006 περιέχει την εκτίμηση ότι το 2006 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε στο – 1,9 % του ΑΕΠ. Το καλύτερο από το αναμενόμενο πραγματικό ύψος του ελλείμματος είναι κυρίως αποτέλεσμα της ατελούς εκτέλεσης προγραμματισμένων δαπανών (ιδίως κοινωνικών μεταβιβάσεων και δημόσιων επενδύσεων), ενώ η αύξηση των εσόδων αποδίδεται κυρίως στην εντονότερη της αναμενόμενης ανάπτυξη της οικονομίας. Στα παραπάνω αριθμητικά δεδομένα για το έλλειμμα δεν περιλαμβάνεται το κόστος της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, που εκτιμάται σε περίπου 2 % του ΑΕΠ το 2006, σε συμφωνία με τη μεταβατική περίοδο που ισχύει για την εφαρμογή της απόφασης της Eurostat, της 2ας Μαρτίου 2004, σχετικά με την ταξινόμηση των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων (2), που λήγει την άνοιξη του 2007. Βασικός στόχος της δημοσιονομικής στρατηγικής του επικαιροποιημένου προγράμματος του Νοεμβρίου 2006 είναι η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2007 μέσω της εκπλήρωσης των προϋποθέσεων εφαρμογής της διάταξης του αναμορφωμένου συμφώνου η οποία επιτρέπει την αφαίρεση ενός μέρους του κόστους της μεταρρύθμισης του συστήματος συνταξιοδότησης. Για τα επόμενα έτη, το πρόγραμμα προβλέπει σταδιακή μείωση του ελλείμματος και την επίτευξη της σχετικής τιμής αναφοράς (3 % του ΑΕΠ) το 2009.

(4)

Το έλλειμμα προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 0,4 εκατοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ ετησίως (0,3 εκατοστιαίας μονάδας αν συνυπολογισθεί το κόστος της μεταρρύθμισης του συστήματος συνταξιοδότησης), από 1,9 % του ΑΕΠ το 2006 σε 0,6 % του ΑΕΠ το 2009. Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να βελτιωθεί από 0,5 % του ΑΕΠ το 2006 σε 1,7 % του ΑΕΠ το 2009. Αν συνυπολογισθούν οι συνέπειες της προαναφερθείσας απόφασης της Eurostat, το έλλειμμα που προβλέπεται στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα αναμένεται να βελτιωθεί από 3,9 % του ΑΕΠ το 2006 σε 2,9 % το 2009. Η προσαρμογή σχεδιάζεται να στηριχθεί στο σκέλος των εσόδων το 2007 (αύξηση του δείκτη εσόδων κατά 0,6 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ με διατήρηση του δείκτη δαπανών σε σχεδόν σταθερό επίπεδο) και να στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό στο σκέλος των δαπανών την περίοδο 2008-2009, ούτως ώστε να υπεραντισταθμιστεί η μεγάλη μείωση του δείκτη εσόδων (μέση ετήσια μείωση του δείκτη δαπανών κατά 1,6 εκατοστιαίες μονάδες η οποία αφορά κυρίως την κατανάλωση και τις κοινωνικές μεταβιβάσεις· ο δείκτης εσόδων εμφανίζει μέση μείωση κατά 1,2 εκατοστιαίες μονάδες, η οποία οφείλεται πρωτίστως σε περικοπή των κοινωνικών εισφορών, σε αλλαγές του συστήματος φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και σε άλλες αλλαγές του συστήματος φορολογίας, οι οποίες δεν διευκρινίζονται σε όλες τις περιπτώσεις με πληρότητα). Σε σύγκριση με το προηγούμενο πρόγραμμα, οι στόχοι για το έλλειμμα έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω με γνώμονα την κατά πολύ εντονότερη ανάπτυξη της οικονομίας και την καλύτερη από την αναμενόμενη επίδοση που καταγράφτηκε το 2006.

(5)

Το διαρθρωτικό αποτέλεσμα (δηλαδή το κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα χωρίς έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα), υπολογιζόμενο βάσει της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας, προβλέπεται να βελτιωθεί από περίπου – 2 % του ΑΕΠ το 2006 σε – 0,75 % του ΑΕΠ το 2009, στα τέλη της περιόδου αναφοράς του προγράμματος (χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κόστος της μεταρρύθμισης του συστήματος συνταξιοδότησης). Όπως και στο προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης, ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος (ΜΔΣ) που καθορίζεται στο πρόγραμμα είναι διαρθρωτικό έλλειμμα ίσο προς 1 % του ΑΕΠ, που σύμφωνα με το πρόγραμμα δεν επιδιώκεται να επιτευχθεί εντός της περιόδου αναφοράς του προγράμματος. Δεδομένου ότι ο ΜΔΣ είναι απαιτητικότερος από το σχετικό ελάχιστο όριο (που εκτιμάται ως έλλειμμα 1,5 % του ΑΕΠ περίπου), η επίτευξή του αναμένεται να επιτρέψει την εκπλήρωση του στόχου δημιουργίας περιθωρίου ασφαλείας προς αποτροπή της εμφάνισης υπερβολικού ελλείμματος. Ο ΜΔΣ αντικατοπτρίζει επαρκώς τον δείκτη χρέους και την μέση αύξηση του δυνητικού προϊόντος μακροπρόθεσμα.

(6)

Τα δημοσιονομικά αποτελέσματα ενδέχεται να αποδειχθούν χειρότερα από τους στόχους που τίθενται γι' αυτά στο πρόγραμμα, ιδίως για τα τελευταία έτη του προγράμματος. Υπάρχουν σοβαρές αβεβαιότητες όσον αφορά την ουσιαστική υλοποίηση των σχεδιαζόμενων μεταρρυθμίσεων, δεδομένου ότι δεν στηρίζονται σε συγκεκριμένα μέτρα που θα πλαισιώσουν τη σχεδιαζόμενη συγκράτηση των δαπανών. Επιπλέον, υπάρχουν κίνδυνοι που απορρέουν από το μάλλον ευνοϊκό μακροοικονομικό σενάριο για τα τελευταία έτη της περιόδου του προγράμματος. Επομένως, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα δεν είναι επαρκή, ενώ τα μέτρα που σχεδιάζονται χρήζουν ενίσχυσης, προκειμένου να επιτευχθεί το συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

(7)

Με γνώμονα την ανωτέρω εκτίμηση κινδύνων, ο δημοσιονομικός προσανατολισμός του προγράμματος δεν φαίνεται συμβατός με τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2007, όπως συνέστησε το Συμβούλιο. Οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν παρέχουν επαρκές περιθώριο ασφάλειας ώστε το έλλειμμα να μην υπερβεί το όριο 3 % του ΑΕΠ υπό κανονικές μακροοικονομικές διακυμάνσεις καθ' όλη την περίοδο αναφοράς του προγράμματος. Κατά τα έτη που έπονται της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος, ο συναγόμενος από το πρόγραμμα ρυθμός της διαρθρωτικής προσαρμογής ενόψει της επίτευξης του ΜΔΣ θα πρέπει να ενισχυθεί, μέσω της αξιοποίησης της καλής οικονομικής συγκυρίας, και θα πρέπει να θεσπισθούν μέτρα που να τον στηρίζουν.

(8)

Υπολογίζεται ότι το 2006 το ακαθάριστο δημόσιο χρέος ανήλθε σε 42 % του ΑΕΠ, ήταν δηλαδή πολύ κατώτερο του 60 % του ΑΕΠ, που αποτελεί την τιμή αναφοράς βάσει της συνθήκης. Το πρόγραμμα προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί κατά 1,4 εκατοστιαίες μονάδες κατά την περίοδο που καλύπτει το πρόγραμμα. Αν συνυπολογισθούν οι συνέπειες της προαναφερθείσας απόφασης της Eurostat, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί από 48,9 % το 2006 σε 50,2 % το 2009.

(9)

Οι μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης στην Πολωνία είναι οι χαμηλότερες στην ΕΕ· συγκεκριμένα, οι δαπάνες που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να μειωθούν, εν μέρει χάρη στο ότι η μεταρρύθμιση του συστήματος συνταξιοδότησης θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση των δαπανών, υπό την προϋπόθεση της πλήρους υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων στον τομέα των συντάξεων. Η αρχική δημοσιονομική θέση, καίτοι βελτιωμένη σε σύγκριση με το 2005, εξακολουθεί να συνιστά απειλή για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μακροπρόθεσμη δημοσιονομική επίδραση της δημογραφικής γήρανσης, ενώ η περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση που προβλέπεται στο πρόγραμμα θα συνεισέφερε στη συγκράτηση των κινδύνων που απειλούν τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Συνολικά, η Πολωνία φαίνεται να αντιμετωπίζει χαμηλό κίνδυνο σε σχέση με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

(10)

Το πρόγραμμα σύγκλισης περιλαμβάνει ποιοτική αξιολόγηση της συνολικής επίδρασης των μεταρρυθμίσεων που απαριθμούνται στην έκθεση εφαρμογής του Οκτωβρίου 2006 με αντικείμενο το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων εντός του πλαισίου της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής. Επιπλέον, παρέχει ορισμένα πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με το άμεσο δημοσιονομικό κόστος ή την εξοικονόμηση πόρων που συνεπάγονται οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις οι οποίες προβλέπονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, ενώ οι δημοσιονομικές προβλέψεις που περιλαμβάνει φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των δράσεων που περιγράφονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Τα προβλεπόμενα στο πρόγραμμα σύγκλισης μέτρα στον τομέα των δημόσιων οικονομικών φαίνεται να συμβαδίζουν με τα μέτρα που προβλέπονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Ειδικότερα, αμφότερα τα προγράμματα προβλέπουν τη μέχρι ενός σημείου εναρμόνιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης των αγροτών με το αντίστοιχο γενικής ισχύος εθνικό σύστημα, τη σταδιακή εναρμόνιση των επιδομάτων αναπηρίας με το αναμορφωμένο σύστημα συνταξιοδότησης και την υλοποίηση της αποφασισθείσας δέσμης εγγυημένων ιατρικών υπηρεσιών.

(11)

Η δημοσιονομική στρατηγική του προγράμματος συμβαδίζει εν μέρει με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών, που περιλαμβάνονται στις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την περίοδο 2005-2008. Ειδικότερα, τα μέτρα που έχουν ληφθεί με στόχο τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος κρίνονται ανεπαρκή.

(12)

Σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις παροχής δεδομένων που καθορίζονται στον κώδικα δεοντολογίας για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης, το πρόγραμμα παρέχει όλα τα υποχρεωτικά και τα περισσότερα από τα προαιρετικά δεδομένα (3).

i)

να διασφαλίσει τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2007 σε συμφωνία με τη νέα σύσταση δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7·

ii)

επωφελούμενη της ευνοϊκής οικονομικής συγκυρίας, και κάνοντας χρήση τυχόν εκτάκτων εσόδων για τη μείωση του ελλείμματος, να επιταχύνει τον ρυθμό προσαρμογής ενόψει της επίτευξης του ΜΔΣ μετά τη σχεδιαζόμενη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, με τον προσδιορισμό και την εφαρμογή επιπρόσθετων μέτρων, ιδίως για το σκέλος των δαπανών, τα οποία απαιτούνται για την πραγμάτωση της σχεδιαζόμενης προσαρμογής·

iii)

να διασφαλίσει τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος.