5.4.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 82/52

(1)

Στις 14 Μαρτίου 2006 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Ηνωμένου Βασιλείου για την περίοδο 2005/06 έως 2010/11.

(2)

Την τελευταία δεκαετία οι μακροοικονομικές επιδόσεις του Ηνωμένου Βασιλείου υπήρξαν εντυπωσιακές από άποψη βελτιωμένων αποτελεσμάτων όσον αφορά την σταθερότητα, την ανάπτυξη, τον χαμηλό πληθωρισμό και την αγορά εργασίας. Η ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ήταν 3,25 % κατά μέσο όρο την περίοδο 1996-2000 και 2,25 % την περίοδο 2001-2005. Ωστόσο, μετά από μια περίοδο δημοσιονομικής εξυγίανσης μεταξύ 1996 και 2001, όταν το αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης μετατράπηκε από έλλειμμα της τάξεως του 5 % του ΑΕΠ σε άνετο πλεόνασμα, το Ηνωμένο Βασίλειο υλοποίησε προγραμματισμένη μεγάλη αύξηση των δημόσιων δαπανών, περιλαμβανομένων δημοσίων επενδύσεων, και κατόπιν τούτου το αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης μετατράπηκε σε έλλειμμα πάνω από 3 % του ΑΕΠ το 2004. Το ακαθάριστο χρέος μειώθηκε από ποσοστό μεγαλύτερο του 50 % του ΑΕΠ το 1996 σε ποσοστό μικρότερο από 38 % του ΑΕΠ το 2002. Έκτοτε, όμως, διαγράφει ελαφρά ανοδική πορεία.

(3)

Στη γνώμη που εξέδωσε στις 8 Μαρτίου 2005 για το προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης, το Συμβούλιο κάλεσε το Ηνωμένο Βασίλειο να εξασφαλίσει ότι το έλλειμμα θα είναι κάτω του 3 % του ΑΕΠ και να βελτιωθεί το κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα προκειμένου να εξασφαλιστεί η επίτευξη σχεδόν ισοσκελισμένης ή πλεονασματικής δημοσιονομικής θέσης μεσοπρόθεσμα. Στις 24 Ιανουαρίου 2006, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες του επικαιροποιημένου προγράμματος σύγκλισης του 2005, το Συμβούλιο αποφάσισε ότι το έλλειμμα του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν υπερβολικό. Σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της ίδιας ημερομηνίας κατ' εφαρμογή του άρθρου 104 παράγραφος 7, το υπερβολικό έλλειμμα πρέπει να διορθωθεί μέχρι το έτος 2006 (2). Μετά την παρέλευση της εξάμηνης προθεσμίας που προβλέπει η σύσταση, η Επιτροπή πρέπει να προβεί σε αξιολόγηση της προόδου των αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου προς την κατεύθυνση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος.

(4)

Όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το 2005, το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης για το έτος αυτό εκτιμάται σε 3,4 % του ΑΕΠ στις φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2005, έναντι 2,8 % του ΑΕΠ που προέβλεπε το προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης. Το υψηλότερο από το αναμενόμενο έλλειμμα οφείλεται σε χαμηλότερη από την αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ, που σήμερα εκτιμάται σε 1,75 % έναντι 3 % στο προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα, σε βασικά αποτελέσματα εξαιτίας των χαμηλότερων από το αναμενόμενο φορολογικών εσόδων το 2004/05 και, σε μικρότερο βαθμό, σε κάποια διακριτικής φύσεως χαλάρωση.

(5)

Το πρόγραμμα σε γενικές γραμμές ακολουθεί την πρότυπη διάρθρωση, αλλά αποκλίνει σε ορισμένα ουσιώδη σημεία από τις απαιτήσεις παροχής στοιχείων που ισχύουν για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης σύμφωνα με τον νέο κώδικα δεοντολογίας (3).

(6)

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο θεμελιώνονται οι δημοσιονομικές προβλέψεις προβλέπει επιτάχυνση της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ από 1,75 % το 2005/06 σε 3 % το 2007/08, κατόπιν επιβράδυνση σε 2,75 % το 2008/09 και στη συνέχεια 2,25 %. Το υπόψη σενάριο, αξιολογούμενο υπό το πρίσμα των στοιχείων που είναι διαθέσιμα σήμερα, φαίνεται να στηρίζεται σε αξιόπιστες παραδοχές για την οικονομική ανάπτυξη, με ένα περιθώριο επιφύλαξης προς τα τέλη του ορίζοντα των προβλέψεων. Οι προβλέψεις του προγράμματος για τον πληθωρισμό κρίνονται ρεαλιστικές.

(7)

Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει μείωση του ελλείμματος από κάτι παραπάνω από 3 % του ΑΕΠ το οικονομικό έτος 2005/06 σε ποσοστό κατώτερο της τιμής αναφοράς (3 %) το έτος 2006/07. Κατόπιν, προβλέπεται μείωση του ελλείμματος σε ποσοστό 1,5 % του ΑΕΠ έως το έτος 2010/11. Το πρωτογενές αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης, που εκτιμάται ότι θα είναι έλλειμμα ίσο προς 1,0 % του ΑΕΠ το έτος 2005/06, ισοσκελίζεται το 2008/09 και μετατρέπεται σε πλεόνασμα ίσο προς 0,5 % του ΑΕΠ το 2010/11. Η βελτίωση του ονομαστικού αποτελέσματος προέρχεται κυρίως από μια αύξηση των εσόδων οφειλόμενη εν μέρει στην προβλεπόμενη κυκλική ανάκαμψη της οικονομίας και εν μέρει στην αύξηση του δείκτη φορολογίας προς το ΑΕΠ. Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει μικρής κλίμακας διακριτική δημοσιονομική περιστολή το 2006/07 και το 2007/08, που αναμένεται ότι θα είναι μόνιμη. Προβλέπεται άνοδος του δείκτη δαπανών μέχρι το έτος 2007/08, χάρη στην προγραμματιζόμενη αύξηση των δαπανών για δημόσιες υπηρεσίες και δημόσιες επενδύσεις. Προγραμματίζεται αύξηση των καθαρών δημόσιων επενδύσεων (περιλαμβανομένων των επιχορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα) από 1,6 % του ΑΕΠ το 2004/05 σε 2,25 % του ΑΕΠ το 2006/07, και κατόπιν σταθεροποίησή τους στο επίπεδο αυτό. Μετά το 2007/08, προγραμματίζεται σημαντική επιβράδυνση της αύξησης των τρεχουσών δαπανών. Ως εκ τούτου, προβλέπεται ότι μέχρι το οικονομικό έτος 2008/09 το έλλειμμα θα χρησιμοποιηθεί εξ ολοκλήρου για την χρηματοδότηση των δημόσιων επενδύσεων. Σε σύγκριση με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα του 2004, οι προβλέψεις ως προς το έλλειμμα για τα έτη 2005/06 και 2006/07 αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω σύμφωνα με τις οικονομικές εξελίξεις, ενώ μεσοπρόθεσμα συγκλίνουν προς τις προβλέψεις της προηγούμενης επικαιροποίησης.

(8)

Στηριζόμενο στην από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία, το πρόγραμμα προβλέπει μέση ετήσια βελτίωση του διαρθρωτικού αποτελέσματος (δηλαδή σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους και χωρίς έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα) κάπως ανώτερη του 0,25 εκατοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ σε σχέση με εκτιμώμενο έλλειμμα κατά τι λιγότερο του 3 % του ΑΕΠ το έτος 2005/06. Η προσαρμογή αυτή είναι εμπροσθοβαρής το 2006/07, έτος κατά το οποίο προγραμματίζεται διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος με ταυτόχρονη μεγιστοποίηση του αρνητικού κενού παραγωγής. Στη συνέχεια, με την συρρίκνωση του αρνητικού κενού παραγωγής, η προσπάθεια αυτή επιβραδύνεται. Δεν προσδιορίζεται ποσοτικός μεσοπρόθεσμος στόχος (ΜΠΣ) για το διαρθρωτικό αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης. Το πρόγραμμα αναφέρεται σε δημοσιονομικούς στόχους που θέτουν οι εγχώριοι κανόνες, πράγμα που συνεπάγεται μια μεσοπρόθεσμη πορεία για το κυκλικά προσαρμοσμένο έλλειμμα, σε συνέπεια με τη σταθεροποίηση του δείκτη χρέους-ΑΕΠ σε χαμηλό επίπεδο και με τη διατήρηση του τρέχοντος προϋπολογισμού σε κατά μέσον όρο ισοζύγιο ή πλεόνασμα κατά τον οικονομικό κύκλο.

(9)

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι χειρότερο από ό,τι προβλέπεται στο πρόγραμμα, ιδίως βραχυπρόθεσμα. Η προβλεπόμενη ανάκαμψη του δείκτη φορολογίας προς το ΑΕΠ και ιδίως των εσόδων από τον φόρο εταιρειών παρουσιάζει σαφείς κινδύνους στο μέτρο που εξαρτάται από την παραδοχή ότι οι εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα είναι θετικές και ότι θα συνεχισθούν και το επόμενο έτος χωρίς να ανατραπούν μετέπειτα. Από την πλευρά των δαπανών, μετά την προβλεπόμενη αύξησή τους έως το 2007/08, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει μείωση του δείκτη δαπανών μετά το έτος αυτό σε επίπεδα κατώτερα εκείνων του έτους 2005/06, πράγμα που ενδεχομένως να αποτελέσει σοβαρή πρόκληση. Λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις πολιτικής, η μείωση του δείκτη δαπανών προς το ΑΕΠ συνεπάγεται πολύ βραδύτερη αύξηση των τρεχουσών δαπανών η οποία θα είναι ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένους τομείς. Η διεξοδική επανεξέταση των δημόσιων δαπανών που προγραμματίζεται για το 2007 πρέπει να συμβάλει στον προσδιορισμό των τομέων στους οποίους μπορούν να περιορισθούν οι δαπάνες. Τα έτη 2009/10 και 2010/11 οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να αντισταθμιστούν εν μέρει, ιδίως από πλευράς εσόδων, χάρη στις κάπως συντηρητικές προβλέψεις οικονομικής ανάπτυξης.

(10)

Όσον αφορά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, το πρόγραμμα που δημοσιεύθηκε πριν εκδοθεί η σύσταση του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7, προβλέπει μείωση του ελλείμματος κάτω από την τιμή αναφοράς το έτος 2006/07. Την ίδια εποχή, ωστόσο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής είχαν εκτιμήσει ότι ακόμη και μετά τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας που εξαγγέλθηκαν στην Προκαταρκτική Έκθεση για τον Προϋπολογισμό που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2005, το έλλειμμα θα συνεχίσει να υπερβαίνει κατά τι το 3 % του ΑΕΠ. Η πρόοδος προς την κατεύθυνση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος θα εξετασθεί από την Επιτροπή μετά την παρέλευση της εξάμηνης προθεσμίας. Βάσει της ελάχιστης τιμής αναφοράς (η οποία εκτιμάται ως κυκλικά προσαρμοσμένο έλλειμμα κατά τι κατώτερο του 1,5 % του ΑΕΠ), η δημοσιονομική στρατηγική δεν θεωρείται, με πιθανή εξαίρεση τους τελευταίους μήνες της περιόδου του προγράμματος το 2010/11, ότι παρέχει επαρκές περιθώριο ασφαλείας ώστε να αποφευχθεί η υπέρβαση, υπό κανονικές μακροοικονομικές διακυμάνσεις, της τιμής αναφοράς 3 % του ΑΕΠ, την οποία το ΗΒ υποχρεούται να προσπαθήσει να αποφύγει. Η πορεία προσαρμογής μπορεί να μην ανταποκρίνεται πλήρως στις επιταγές του συμφώνου μολονότι τα προβλεπόμενα αποτελέσματα επηρεάζονται από την εφαρμογή του προαναφερόμενου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Μετά την προγραμματιζόμενη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος το έτος 2006/07, η προβλεπόμενη διαρθρωτική προσαρμογή επιβραδύνεται συνοδευόμενη από συρρίκνωση του κενού παραγωγής που συνεχίζει να παραμένει αρνητικό, και από σχετικά ευνοϊκές εξελίξεις όσον αφορά τις ελαστικότητες της φορολογίας. Από τα ανωτέρω απορρέει ότι η πορεία προσαρμογής είναι δυνατόν να ενισχυθεί.

(11)

Ο δείκτης ακαθάριστου χρέους, μολονότι παραμένει πολύ χαμηλότερος του 60 % που αποτελεί την τιμή αναφοράς της Συνθήκης, προβλέπεται ότι θα αυξηθεί αργά κατά την περίοδο του προγράμματος, κορυφούμενος σε ποσοστό κατά τι μικρότερο του 45 % του ΑΕΠ το 2007/08 από 41 % το 2004/05. Στη συνέχεια αναμένεται ελαφρά μείωση του δείκτη χρέους.

(12)

Σε ό,τι αφορά τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, η πιθανότητα αύξησης του δημοσιονομικού κόστους εξαιτίας ανεπαρκειών στον τομέα των ιδιωτικών συντάξεων, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους λόγω δημογραφικής γήρανσης, ενδέχεται να οδηγήσει το Ηνωμένο Βασίλειο ενώπιον κινδύνου μεσαίας τάξεως, εκτός εάν πραγματοποιηθούν αλλαγές που θα βελτιώσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Μέχρι το 2050 προβλέπεται συγκρατημένη αύξηση των δημόσιων δαπανών για συντάξεις. Ωστόσο, δεν μπορούν να αποκλεισθούν υψηλότερες πιέσεις δαπανών δημογραφικής γήρανσης, καθώς είναι επίσης δυνατόν να παρουσιασθούν ανεπάρκειες στον τομέα των ιδιωτικών συντάξεων. Η πολιτική στον τομέα των συντάξεων επανεξετάζεται από την κυβέρνηση της οποίας η απάντηση στην έκθεση που υπέβαλε η επιτροπή συντάξεων τον Νοέμβριο του 2005, αναμένεται την άνοιξη του τρέχοντος έτους. Η τρέχουσα ευνοϊκή κατάσταση όσον αφορά το χρέος συμβάλλει κάπως στον περιορισμό του δημοσιονομικού αντίκτυπου της δημογραφικής γήρανσης. Ωστόσο, το ακαθάριστο χρέος προβλέπεται ότι θα υπερβεί το 60 % του ΑΕΠ που αποτελεί την τιμή αναφοράς κατά την διάρκεια της περιόδου που καλύπτουν οι προβλέψεις (έως το 2050) εφόσον, σε σύγκριση με την διαρθρωτική δημοσιονομική θέση το έτος 2005/06, δεν υπάρξει περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση κατά την περίοδο του προγράμματος. Η βελτίωση του διαρθρωτικού αποτελέσματος των οικονομικών της κυβέρνησης μεσοπρόθεσμα θα συνέβαλε στον περιορισμό των κινδύνων όσον αφορά την διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών (4).

(13)

Τα μέτρα που προβλέπονται για τον τομέα των δημόσιων οικονομικών ανταποκρίνονται εν γένει στους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών, που περιλαμβάνονται στις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την περίοδο 2005-2008. Το τρέχον επίπεδο του δείκτη κρατικού χρέους εξακολουθεί να είναι σχετικά χαμηλό αλλά το έλλειμμα είναι υπερβολικό και πρέπει να διορθωθεί με περαιτέρω εξυγίανση για την σταθεροποίηση του δείκτη χρέους. Η Επιτροπή επικροτεί το την επανεξέταση του συστήματος συντάξεων προκειμένου να εξασφαλισθεί η πρόσβαση σε αυτό, η οικονομική του βιωσιμότητα και η καταλληλότητά του από άποψη κοινωνικών αναγκών.

(14)

Πέραν αυτού, το πρόγραμμα περιλαμβάνει μέτρα βελτίωσης της ποιότητας των δημόσιων οικονομικών, μεταξύ των οποίων και μια προσπάθεια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών μέσω της καλύτερης διαχείρισης της περιουσίας, της μετακίνησης δημοσιοϋπαλληλικών θέσεων και της μείωσης του αριθμού του προσωπικού του δημόσιου τομέα. Στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο υπεβλήθη της 13 Οκτωβρίου 2005 στο πλαίσιο της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, επισημαίνονται οι ακόλουθες προκλήσεις οι οποίες έχουν σοβαρές συνέπειες για τα δημόσια οικονομικά: διαφύλαξη της δημοσιονομικής διατηρησιμότητας ενόψει των δημογραφικών προκλήσεων, προώθηση της καινοτομίας και της Ε&Α, διεύρυνση των δυνατοτήτων απόκτησης δεξιοτήτων, εξασφάλιση δίκαιης μεταχείρισης μέσω της σύγχρονου και ευέλικτου συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και περισσότερη καινοτομία και προσαρμοστικότητα όσον αφορά την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των μέτρων που προσδιορίζονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων αποτυπώνονται πλήρως της δημοσιονομικές προβλέψεις του προγράμματος σύγκλισης. Τα προβλεπόμενα στο πρόγραμμα σύγκλισης μέτρα που αναμένεται να εφαρμοσθούν στον τομέα των δημόσιων οικονομικών συμβαδίζουν με της ενέργειες που προβλέπονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.

(i)

να εξασφαλίσει τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3 % του ΑΕΠ μέχρι το έτος 2006/07 με αξιόπιστο και διατηρήσιμο τρόπο και, κατόπιν, να συνεχίσει την δημοσιονομική εξυγίανση, ιδίως μέσω της εφαρμογής της προβλεπόμενης μείωσης της αύξησης των δαπανών μετά το έτος 2007/08·

(ii)

να επιτύχει έναν μεσοπρόθεσμο στόχο ο οποίος εξασφαλίζει ταχεία πρόοδο προς τη διατηρησιμότητα και προς ένα συνετό δείκτη χρέους σαφώς χαμηλότερο από το 60 % του ΑΕΠ, παρέχει επαρκές περιθώριο ασφαλείας ώστε το έλλειμμα να μην υπερβεί το 3 % του ΑΕΠ, ποσοστό που αποτελεί την τιμή αναφοράς την οποία το ΗΒ υποχρεούται να προσπαθήσει να αποφύγει, και αφήνει χώρο για δημοσιονομικούς ελιγμούς, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη δημοσίων επενδύσεων.