5.4.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 82/19

(1)

Στις 14 Μαρτίου 2006, το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας της Ιρλανδίας, που καλύπτει την περίοδο 2005-2008.

(2)

Στην Ιρλανδία τόσο το πραγματικό κατά κεφαλή ΑΕΠ, όσο και τα επίπεδα απασχόλησης αυξήθηκαν με εντυπωσιακή ταχύτητα κατά την τελευταία δεκαετία. Τα τελευταία χρόνια η ιρλανδική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται με ρυθμούς μόλις κάτω του 5 % ετησίως, δηλαδή τους υψηλότερους ρυθμούς στη ζώνη του ευρώ, χαρακτηριζόμενη από αυξανόμενη απασχόληση και πληθωρισμό που γρήγορα πλησίασε τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ. Από πλευράς δημοσιονομικών εξελίξεων, τα δημόσια οικονομικά ήταν γενικά σε υγιή κατάσταση, με τα αποτελέσματα γενικής κυβέρνησης να παρουσιάζουν πλεονάσματα κατά τα περισσότερα έτη της τελευταίας δεκαετίας ενώ ο δείκτης χρέους μειώθηκε σημαντικά (σε ποσοστό μικρότερο από 30 % του ΑΕΠ το 2005).

(3)

Στη γνώμη που εξέδωσε στις 17 Φεβρουαρίου 2005, το Συμβούλιο ενέκρινε τη δημοσιονομική στρατηγική του προηγούμενου επικαιροποιημένου προγράμματος σταθερότητας, που κάλυπτε την περίοδο 2004-2007. Όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το 2005, το προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα έθετε ως στόχο έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ίσο προς 0,8 % του ΑΕΠ ενώ η τρέχουσα επικαιροποίηση εκτιμά ότι θα υπάρξει πλεόνασμα ίσο προς 0,3 % παρά την προς τα κάτω αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης. Ο κυριότερος λόγος για το πολύ καλύτερο αποτέλεσμα σε σχέση με τον αρχικό στόχο το 2005 είναι τα έσοδα.

(4)

Το πρόγραμμα ακολουθεί, εν γένει, το πρότυπο και τις απαιτήσεις παροχής δεδομένων που ισχύουν για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης με βάση τον νέο κώδικα δεοντολογίας (2).

(5)

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο θεμελιώνεται το πρόγραμμα προβλέπει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κυμαινόμενη σε ένα στενό φάσμα μεταξύ 4,5 % και 5 % κατά την περίοδο του προγράμματος. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, το σενάριο αυτό θεωρείται θεμελιωμένο σε εύλογες αναπτυξιακές παραδοχές. Μολονότι η σημερινή εικόνα δίνει την εντύπωση ότι η οικονομία βρίσκεται γενικά σε υγιή κατάσταση και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με εύρωστους ρυθμούς, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι που υπονομεύουν το μακροοικονομικό πλαίσιο μεσοπρόθεσμα. Συγκεκριμένα, οι κίνδυνοι αυτοί συνδέονται, αφενός, με τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές λόγω του ανοικτού χαρακτήρα της ιρλανδικής οικονομίας και, αφετέρου, σε εγχώριο επίπεδο, με το ενδεχόμενο μιας αιφνίδιας ύφεσης λόγω του παρατεταμένου κατασκευαστικού οργασμού στον τομέα της ιδιωτικής κατοικίας. Οι προβλέψεις του προγράμματος για τον πληθωρισμό ΕνΔΤΚ είναι ενδεχομένως απαισιόδοξες.

(6)

Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα της ιρλανδικής κυβέρνησης να διατηρηθεί η υγιής κατάσταση των δημόσιων οικονομικών. Ξεκινώντας από πλεόνασμα ύψους 0,25 % του ΑΕΠ το 2005, η δημοσιονομική στρατηγική προγραμματίζει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ύψους 0,6 % το 2006 και 0,8 % του ΑΕΠ τα δύο τελευταία έτη του προγράμματος. Το πρωτογενές πλεόνασμα μειώνεται από 1,5 % του ΑΕΠ το 2005 σε 0,5 % την περίοδο 2006-2008. Ο δείκτης εσόδων προς το ΑΕΠ διαγράφει πτωτική τροχιά ενώ ο δείκτης δαπανών αυξάνεται αρχικά για να υποχωρήσει και πάλι στο επίπεδο του 2005 προς τα τέλη της περιόδου του προγράμματος. Ο δείκτης επενδύσεων προς το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά μισή εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2005-2008. Εκτός από το καλύτερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα για το 2005, το νέο επικαιροποιημένο πρόγραμμα επιβεβαιώνει εν γένει τους δημοσιονομικούς στόχους του προηγούμενου προγράμματος.

(7)

Μετά τη δημοσιονομική επέκταση που προγραμματίζεται για το 2006, το διαρθρωτικό αποτέλεσμα (δηλαδή το κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα χωρίς έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα) υπολογισμένο βάσει της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας προβλέπεται να σταθεροποιηθεί σε περίπου 0,1 % του ΑΕΠ για το υπόλοιπο της περιόδου του προγράμματος. Το πρόγραμμα προσδιορίζει ως μεσοπρόθεσμο στόχο (ΜΠΣ) για τα δημόσια οικονομικά σχεδόν ισοσκελισμένη διαρθρωτική θέση και προβλέπει τη διατήρηση διαρθρωτικής θέσης που θα ικανοποιεί τον ΜΠΣ καθ' όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Δεδομένου ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος του προγράμματος είναι απαιτητικότερος από το ελάχιστο όριο αναφοράς (που εκτιμάται ως έλλειμμα περίπου 1,25 % του ΑΕΠ) η επίτευξή του θα εκπληρώσει και τον στόχο της δημιουργίας περιθωρίου ασφάλειας έναντι της εμφάνισης υπερβολικού ελλείμματος. Όσον αφορά την καταλληλότητα, ο ΜΠΣ του προγράμματος βρίσκεται εντός του φάσματος που υποδεικνύεται για τη ζώνη του ευρώ και τα κράτη μέλη του ΜΣΙ ΙΙ στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης και στον κώδικα δεοντολογίας και είναι απαιτητικότερος από ό,τι τεκμαίρεται με βάση τον δείκτη χρέους και τη μέση δυνητική αύξηση της παραγωγής μακροπρόθεσμα.

(8)

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι καλύτερο από ό,τι προβλέπει το πρόγραμμα, ιδίως το 2006. Οι προβλέψεις όσον αφορά τα έσοδα ενδέχεται να βασίζονται σε επιφυλακτικές παραδοχές ως προς τις προβλέψεις του προγράμματος όσον αφορά τη φορολογία ενώ στο σκέλος των δαπανών, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες ενδέχεται να αποδειχθούν μικρότερες από τα προγραμματιζόμενα κονδύλια. Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τους δημοσιονομικούς στόχους που απορρέουν από τις μακροοικονομικές προβλέψεις του επικαιροποιημένου προγράμματος θεωρούνται ουδέτεροι και ανταποκρίνονται εν γένει στην αξιολόγηση που έχουν κάνει οι υπηρεσίες της Επιτροπής. Ωστόσο, οι δημοσιονομικές προβλέψεις θα καταστούν ευάλωτες σε περίπτωση που οι μακροοικονομικοί κίνδυνοι μη επίτευξης των στόχων γίνουν πραγματικότητα μεσοπρόθεσμα.

(9)

Λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα αξιολόγηση κινδύνου, ο δημοσιονομικός προσανατολισμός του προγράμματος φαίνεται επαρκής προκειμένου να διατηρηθεί ο ΜΠΣ καθ' όλη τη διάρκειά του, όπως προβλέπει το επικαιροποιημένο πρόγραμμα. Επιπλέον παρέχει επαρκές περιθώριο ασφαλείας έναντι του ενδεχόμενου υπέρβασης της τιμής αναφοράς που ισχύει για το έλλειμμα (3 % του ΑΕΠ) υπό κανονικές μακροοικονομικές διακυμάνσεις καθ' έκαστο έτος.

(10)

Ο δείκτης χρέους που εξακολουθούσε να βρίσκεται λίγο κάτω από το 100 % του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε σε 28 % του ΑΕΠ το 2005, ποσοστό πολύ κατώτερο του 60 %, που αποτελεί την τιμή αναφοράς στη Συνθήκη. Το πρόγραμμα προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα σταθεροποιηθεί στο επίπεδο αυτό κατά την περίοδο του προγράμματος. Εάν το εθνικό αποθεματικό συντάξεων (National Pensions Reserve Fund — NPRF) δεν αποκτούσε περιουσιακά στοιχεία μη υπαγόμενα στην κατηγορία γενικής κυβέρνησης, ο δείκτης χρέους θα παρουσίαζε σημαντική μείωση καθ' όλη την περίοδο του προγράμματος.

(11)

Όσον αφορά την διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, η Ιρλανδία θεωρείται ότι αντιμετωπίζει μεσαίας τάξεως κινδύνους λόγω του προβλεπόμενου δημοσιονομικού κόστους της δημογραφικής γήρανσης. Η τρέχουσα υγιής δημοσιονομική κατάσταση, σε συνδυασμό με τα χαμηλά επίπεδα χρέους και τη συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων στο NPRF, εν μέρει συμβάλλει στην αντιστάθμιση της σημαντικής αύξησης που προβλέπεται μακροπρόθεσμα στον τομέα των κρατικών δαπανών που συνεπάγεται η δημογραφική γήρανση και κυρίως των συντάξεων. Εκτός αυτού, η Ιρλανδία πρόσφατα επέφερε μεταρρυθμίσεις στο σύστημα συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων και οι αρχές της χώρας σχεδιάζουν περαιτέρω μέτρα τα οποία πρέπει να συμβάλουν στη δημιουργία μιας πιο διατηρήσιμης βάσης για τις δημοσιοϋπαλληλικές συντάξεις. Σε αυτό συμβάλλει το γεγονός ότι η Ιρλανδία είναι αποφασισμένη να παρακολουθεί την καταλληλότητα των συντελεστών που διέπουν τις εισφορές, με τακτικές αναλογιστικές μελέτες. Η εφαρμογή πρόσθετων μέτρων με σκοπό τον μετριασμό του δημοσιονομικού αντίκτυπου της δημογραφικής γήρανσης μακροπρόθεσμα θα αποτελούσε, παρά ταύτα, σημαντικό στοιχείο για τον περιορισμό των κινδύνων που περιβάλλουν τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

(12)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον τομέα των δημόσιων οικονομικών ανταποκρίνονται εν γένει στους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής που περιλαμβάνονται στις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την περίοδο 2005-2008. Συγκεκριμένα, η Ιρλανδία τηρεί τον ΜΠΣ και το επικαιροποιημένο πρόγραμμα παρέχει επισκόπηση του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης, το οποίο αναμένεται να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών, στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών και στην αντιμετώπιση των αναγκών της ιρλανδικής οικονομίας από πλευράς υποδομών.

(13)

Το εθνικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης της Ιρλανδίας, που υποβλήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2005 στο πλαίσιο της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση αναγνωρίζει, συγκεκριμένα, ως προκλήσεις οι οποίες θα έχουν σημαντικές συνέπειες για τα δημόσια οικονομικά τα εξής: (i) συνέχιση της προτεραιότητας που δίδεται στις δημόσιες επενδύσεις σε οικονομική και κοινωνική υποδομή και σε άλλες δαπάνες που ευνοούν την ανάπτυξη, και (ii) διατήρηση ενός σταθερού μακροοικονομικού περιβάλλοντος, διατηρήσιμων δημόσιων οικονομικών και εξασφάλιση συγκρατημένων ποσοστών πληθωρισμού. Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των πολιτικών προσανατολισμών του εθνικού προγράμματος μεταρρύθμισης φαίνεται ότι αντικατοπτρίζονται στις δημοσιονομικές προβλέψεις του προγράμματος σταθερότητας. Τα μέτρα στον τομέα των δημόσιων οικονομικών τα οποία προβλέπει το πρόγραμμα σταθερότητας συνάδουν με τις δράσεις που προβλέπονται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης. Το πρόγραμμα σταθερότητας συμπληρώνει τα εν λόγω μέτρα προτείνοντας αλλαγές στα θεσμικά χαρακτηριστικά των δημόσιων οικονομικών περιλαμβανομένων και ορισμένων καινοτομιών όσον αφορά την κατάρτιση του προϋπολογισμού και τη διενέργεια εκτιμήσεων.