Γνώμη του Συμβουλίου

της 10ης Φεβρουαρίου 2004

σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας της Ιρλανδίας, 2003-2006

(2004/C 43/03)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών(1), και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 3,

τη σύσταση της Επιτροπής, αφού ζήτησε τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΓΝΩΜΗ:

Στις 10 Φεβρουαρίου 2004 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα της Ιρλανδίας για την περίοδο 2004-2006. Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του αναθεωρημένου "Κώδικα Δεοντολογίας όσον αφορά το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης".

Η δημοσιονομική στρατηγική που ακολουθείται στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα βασίζεται σε γενικές γραμμές στη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών από 2004 και μετά με τη συγκράτηση των δημοσίων δαπανών. Ο καλύτερος έλεγχος των δαπανών οδηγεί στη μείωση του δείκτη δαπανών προς το ΑΕΠ η οποία, ωστόσο, δεν αρκεί για την αντιστάθμιση μιας περαιτέρω σημαντικής μείωσης του δείκτη εσόδων. Η μείωση αυτή αντικατοπτρίζει ένα έκτακτο γεγονός, αυτό του καταλογισμού των εσόδων από τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών στο τρέχον έτος από το 2003, τεχνικής φύσεως παράγοντες και μια μείωση των "λοιπών εσόδων" ως ποσοστό του ΑΕΠ, και όχι ένα πρόγραμμα φορολογικών περικοπών. Ταυτόχρονα έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα σημαντικό πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων.

Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα επιταχυνθεί, από 2,2 % το 2003 σε 3,3 % το 2004 και σε 5 % κατά μέσο όρο την περίοδο 2005-2006. Ο πληθωρισμός ΕΝΔΤΚ προβλέπεται ότι θα μειωθεί γρήγορα από 4 % το 2003 σε 2,3 % το 2004 και ότι κατόπιν θα σταθεροποιηθεί σε 2 %. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το επικαιροποιημένο πρόγραμμα φαίνεται ρεαλιστικό.

Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα θέτει ως στόχο έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 1,1 % του ΑΕΠ το 2004 σε σύγκριση με προβλεπόμενο έλλειμμα 0,1 % το 2003. Σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους, βάσει των υπολογισμών της Επιτροπής σύμφωνα με την κοινή μέθοδο, και λαμβάνοντας υπόψη το έκτακτο γεγονός που συνδέεται με τον φόρο κεφαλαιουχικών κερδών, διαπιστώνεται βελτίωση κατά 0,5 εκατοστιαία μονάδα σε 0,4 % του ΑΕΠ. Το 2005 και το 2006 προβλέπονται ονομαστικά ελλείμματα 1,4 % και 1,1 % του ΑΕΠ αντίστοιχα και κυκλικά προσαρμοσμένα ελλείμματα 0,8 % και 0,5 % του ΑΕΠ αντίστοιχα. Ο δείκτης χρέους προβλέπεται ότι θα σταθεροποιηθεί στο ένα τρίτο του ΑΕΠ.

Ο στόχος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για σχεδόν ισοσκελισμένη ή πλεονασματική δημοσιονομική θέση μεσοπρόθεσμα πρέπει να επιτευχθεί μέχρι το τέλος της περιόδου που καλύπτει το πρόγραμμα, αν και υπάρχει κίνδυνος να αναθεωρηθούν οι δημοσιονομικές προβλέψεις τάσης. Πρέπει να ληφθούν υπόψη και ορισμένοι άλλοι παράγοντες. Πρώτον, τα μεγαλύτερα του αναμενομένου φορολογικά έσοδα το 2003 ενδέχεται να έχουν θετική επίπτωση στη δημοσιονομική θέση. Δεύτερον, όπως και σε όλα τα προηγούμενα επικαιροποιημένα προγράμματα, οι δημοσιονομικές προβλέψεις για τα δύο τελευταία έτη της περιόδου ενσωματώνουν "αποθεματικά για απρόβλεπτα" για την αντιμετώπιση έκτακτων εξελίξεων τα οποία είναι πιθανό τελικά να μην απορροφηθούν πλήρως. Τρίτον, η εκτίμηση του κενού παραγωγής και, κατ' επέκταση, του κυκλικά προσαρμοσμένου αποτελέσματος παρουσιάζει ασυνήθιστα περιθώρια αβεβαιότητας εξαιτίας των ιδιαιτεροτήτων της ιρλανδικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειωθεί ότι τα προβλεπόμενα ονομαστικά ελλείμματα που μόλις υπερβαίνουν το 1 % του ΑΕΠ την περίοδο 2005-2006, συμπίπτουν με την επάνοδο της Ιρλανδίας σε βιώσιμα επίπεδα ρυθμού ανάπτυξης. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι τα προβλεπόμενα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν σε σημαντικό βαθμό την εφαρμογή ενός εντατικού προγράμματος δημόσιων επενδύσεων, με δείκτη κρατικών επενδύσεων προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν 5 % κατά μέσο όρο για την περίοδο που καλύπτει το πρόγραμμα σε σχέση με τον κοινοτικό μέσο όρο 2,4 % το 2003. Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός του προγράμματος θα πρέπει να προσφέρει αρκετό περιθώριο ασφαλείας ώστε το έλλειμμα να μην υπερβεί την τιμή αναφοράς 3 % του ΑΕΠ υπό κανονικές συνθήκες μακροοικονομικών διακυμάνσεων.

Βάσει των τρεχουσών πολιτικών, η Ιρλανδία φαίνεται να βρίσκεται σε σταθερή πορεία αλλά ενδέχεται μακροπρόθεσμα να υπάρξουν κίνδυνοι εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Για να αποφευχθούν αυτοί οι κίνδυνοι, έχουν ληφθεί μέτρα για την περαιτέρω μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στον δημόσιο τομέα. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο δείκτης χρέους της Ιρλανδίας βρίσκεται επί του παρόντος σε αρκετά χαμηλά επίπεδα και ότι συσσωρεύονται κεφάλαια με ρυθμό 1 % του ΑΕΠ ετησίως στο Εθνικό Αποθεματικό Ταμείο Συντάξεων, ειδικά για να αντιμετωπισθεί το κόστος της γήρανσης. Η εξασφάλιση επαρκούς πρωτογενούς πλεονάσματος έχει καθοριστική σημασία για την εξασφάλιση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών.

Οι οικονομικές πολιτικές, όπως αντικατοπτρίζονται στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα παρουσιάζουν συνοχή, σε γενικές γραμμές, με τις συστάσεις των Γενικών προσανατολισμών οικονομικής πολιτικής και ιδίως εκείνες που έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις. Συγκεκριμένα, το σύστημα του πολυετούς προγραμματισμού επεκτάθηκε σε όλες τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας θα πρέπει να λύσει τα προβλήματα αποδοτικότητας ενώ σημειώνεται περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την εκτέλεση του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος.

(1) ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1.