Οδηγία 2002/10/ΕΚ του Συμβουλίου

της 12ης Φεβρουαρίου 2002

για την τροποποίηση της οδηγίας 92/79/ΕΟΚ, της οδηγίας 92/80/ΕΟΚ και της οδηγίας 95/59/ΕΚ όσον αφορά τη διάρθρωση και τους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα βιομηχανοποιημένα καπνά

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 93,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(2),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 92/79/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την προσέγγιση των φόρων στα τσιγάρα(4), και σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 92/80/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την προσέγγιση των φόρων στα βιομηχανοποιημένα καπνά εκτός των τσιγάρων(5), διενεργήθηκε εμπεριστατωμένη επανεξέταση των συντελεστών και της διάρθρωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα προϊόντα του καπνού.

(2) Η πρώτη έκθεση της Επιτροπής, της 13ης Σεπτεμβρίου 1995, για το συγκεκριμένο θέμα, εφιστούσε απλώς την προσοχή σε ορισμένες δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή των οδηγιών, χωρίς να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις.

(3) Η δεύτερη έκθεση της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 1998, εξέταζε τις αναγκαίες τεχνικές τροποποιήσεις, που αφορούσαν κυρίως αναπροσαρμογές της επίπτωσης του συνολικού ελάχιστου φόρου στα τσιγάρα, αλλά διατηρούσαν αμετάβλητες τις διαρθρώσεις και τους συντελεστές του φόρου. Η έκθεση, που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο στις 18 Μαΐου 1998, περιελάμβανε πρόταση τροποποιητικής οδηγίας(6).

(4) Οι προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή συμπεριλήφθηκαν σε μεγάλο βαθμό στην οδηγία 1999/81/EΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουλίου 1999, για την τροποποίηση της οδηγίας 92/79/ΕΟΚ για την προσέγγιση των φόρων στα τσιγάρα, της οδηγίας 92/80/ΕΟΚ για την προσέγγιση των φόρων στα βιομηχανοποιημένα καπνά εκτός των τσιγάρων και της οδηγίας 95/59/ΕΚ περί των φόρων, πλην των φόρων κύκλου εργασιών οι οποίοι επιβαρύνουν την κατανάλωση των επεξεργασιών καπνών(7).

(5) Από την ανάλυση των μεταβολών των τιμών και των συντελεστών ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα προϊόντα του καπνού στην Κοινότητα, συνάγεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών που μπορούν να διαταράξουν τη λειτουργία της υφιστάμενης και της μετά τη διεύρυνση εσωτερικής αγοράς.

(6) Μια μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ των φορολογικών συντελεστών τους οποίους εφαρμόζουν τα κράτη μέλη θα βοηθούσε στη μείωση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου στην Κοινότητα. Η καθιέρωση ελάχιστου πάγιου ποσού σε ευρώ επιπλέον της ελάχιστης επίπτωσης του ελάχιστου ειδικού φόρου κατανάλωσης ύψους 57 % της τιμής λιανικής πώλησης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών, θα διασφαλίσει ότι στα τσιγάρα αυτά επιβάλλεται ένα ελάχιστο επίπεδο ειδικών φόρων κατανάλωσης. Στα κράτη μέλη για τα οποία η άμεση καθιέρωση αυτού του πάγιου εκφρασμένου σε ευρώ ελάχιστου ποσού θα παρουσίαζε προβλήματα για οικονομικούς λόγους, θα πρέπει να επιτραπεί η αναβολή της εφαρμογής της νέας αυτής απαίτησης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2004 το αργότερο. Στα κράτη μέλη που επιβάλλουν ήδη ένα υψηλό επίπεδο ειδικών φόρων κατανάλωσης, θα πρέπει να παρασχεθεί μεγαλύτερη ελευθερία κατά τον καθορισμό των συντελεστών τους. Θα πρέπει να προβλεφθεί περαιτέρω αύξηση των παγίων ελαχίστων ποσών την 1η Ιουλίου 2006. Δεδομένων των οικονομικών δυσχερειών που ενδέχεται να προκαλέσει η εφαρμογή του εν λόγω αυξημένου ποσού την ως άνω ημερομηνία, θα πρέπει να επιτραπεί στο Βασίλειο της Ισπανίας και στην Ελληνική Δημοκρατία η αναβολή της εφαρμογής του μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2007.

(7) Η συνθήκη επιβάλλει κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Κοινότητας να εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της ανθρώπινης υγείας. Τα τσιγάρα, και ο λεπτοκομμένος καπνός που προορίζεται για στρίψιμο τσιγάρων, βλάπτουν και τα δύο την υγεία του καταναλωτή. Το επίπεδο φορολόγησης αποτελεί μείζονος σημασίας παράγοντα της τιμής των προϊόντων του καπνού, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τις καπνιστικές συνήθειες των καταναλωτών. Για το λόγο αυτό, είναι ανάγκη οι ελάχιστοι συντελεστές για το λεπτοκομμένο καπνό για στρίψιμο τσιγάρου να προσεγγίσουν σταδιακά τον ελάχιστο συντελεστή για τα τσιγάρα.

(8) Για να αποφευχθεί η μείωση των ελάχιστων κοινοτικών φορολογικών συντελεστών για τα πούρα, τα πουράκια, το λεπτοκομμένο καπνό που προορίζεται για στριφτά πούρα και άλλα καπνά για κάπνισμα, απαιτείται σταδιακή αύξηση των ελάχιστων συντελεστών που εκφράζονται ως πάγιο ποσό.

(9) Κάθε εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να αποτρέπονται οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, μεταξύ διαφόρων κατηγοριών επεξεργασμένων καπνών που ανήκουν στην ίδια ομάδα και να διευκολύνεται με αυτό τον τρόπο η πρόσβαση στις εγχώριες αγορές των κρατών μελών.

(10) Προς εξυπηρέτηση της ομοιόμορφης και δίκαιης φορολόγησης, ο ορισμός για τα πούρα και τα πουράκια (σιγαρίλλος) που περιλαμβάνεται στην οδηγία 95/59/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 1995, περί των φόρων, πλην των φόρων κύκλου εργασιών οι οποίοι επιβαρύνουν την κατανάλωση των επεξεργασιών καπνών(8), θα πρέπει να διαμορφωθεί έτσι ώστε ο τύπος πούρου που μοιάζει από πολλές απόψεις με τσιγάρο να αντιμετωπίζεται όπως το τσιγάρο όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης.

(11) Θα πρέπει να επιτραπεί στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας να αναβάλει την εφαρμογή του νέου αυτού ορισμού έως την 31η Δεκεμβρίου 2007 το αργότερο, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυσκολίες που ενδέχεται να δημιουργήσει στους γερμανούς ενδιαφερόμενους φορείς η άμεση εφαρμογή του.

(12) Θα πρέπει να παρασχεθούν αποτελεσματικότερα μέσα στα κράτη μέλη για να αντιμετωπίζουν τις αθέμιτες πρακτικές τιμολόγησης ή την εμφάνιση προϊόντων που διαταράσσουν την αγορά. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί αν επιτραπεί στα κράτη μέλη να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης στα τσιγάρα, υπό τον όρο ότι αυτός δεν υπερβαίνει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται στα τσιγάρα που ανήκουν στην πλέον ζητούμενη κατηγορία τιμών.

(13) Απαιτείται να προβλεφθεί διαδικασία τακτικής επανεξέτασης. Ωστόσο, η τετραετής περίοδος επανεξέτασης θα ήταν καταλληλότερη και θα παρείχε τον χρόνο που χρειάζεται για την αξιολόγηση των τροποποιήσεων που θεσπίζει η παρούσα οδηγία.

(14) Θα πρέπει, κατά συνέπεια, να τροποποιηθούν ανάλογα οι οδηγίες 92/79/ΕΟΚ, 92/80/ΕΟΚ και 95/59/ΕΚ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 92/79/ΕΟΚ τροποποιείται ως εξής:

1. Το άρθρο 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 2

1. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να επιβάλλει συνολικό ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης (πάγιο και αναλογικό ειδικό φόρο κατανάλωσης εξαιρουμένου του ΦΠΑ), η επίπτωση του οποίου καθορίζεται στο 57 % της τιμής λιανικής πώλησης (συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων) και ο οποίος θα ανέρχεται σε τουλάχιστον 60 ευρώ ανά 1000 τσιγάρα για τα τσιγάρα της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών. Από την 1η Ιουλίου, ο αριθμός των '60 EUR' αντικαθίσταται από '64 ευρώ'.

2. Τα κράτη μέλη που επιβάλλουν συνολικό ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης τουλάχιστον 95 ευρώ ανά 1000 τσιγάρα για τα τσιγάρα της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών, δεν χρειάζεται να πληρούν την προϋπόθεση για την ελάχιστη επίπτωση του 57 %. Από την 1η Ιουλίου 2006, ο αριθμός των '95 ευρώ' αντικαθίσταται από '101 ευρώ'.

3. Ο συνολικός ελάχιστος ειδικός φόρος κατανάλωσης στα τσιγάρα καθορίζεται βάσει των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνονται την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.

4. Παρά την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη τα οποία, την 1η Ιουλίου 2001 επέβαλλαν συνολικό ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης μικρότερο των 60 ευρώ ανά 1000 τσιγάρα για τα τσιγάρα της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών, μπορούν να αναβάλλουν, μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2004, την επιβολή συνολικού ελάχιστου ειδικού φόρου κατανάλωσης 60 ευρώ ανά 1000 τσιγάρα για τα τσιγάρα της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών.

5. Η αξία του ευρώ σε εθνικά νομίσματα που θα πρέπει να εφαρμόζεται στα ποσά του συνολικού ελάχιστου ειδικού φόρου κατανάλωσης καθορίζεται ετησίως. Οι εφαρμοζόμενες ισοτιμίες είναι αυτές που ισχύουν την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Οκτωβρίου και οι οποίες δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Παράγουν αποτελέσματα από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου ημερολογιακού έτους.

6. Κατά παρέκκλιση από την προηγούμενη παράγραφο, στα κράτη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ επιτρέπεται να εφαρμόζουν την αξία του ευρώ σε εθνικό νόμισμα την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Οκτωβρίου 2000 για τη μετατροπή του ποσού των 95 ευρώ που αναφέρεται στην παράγραφο 2. Η παρούσα παρέκκλιση πρέπει να επανεξεταστεί στην προσεχή έκθεση την οποία θα υποβάλει η Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 4."

2. Το άρθρο 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 4

Ανά τετραετία, η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο έκθεση και, ενδεχομένως, πρόταση σχετικά με τους συντελεστές των ειδικών φόρων κατανάλωσης και τη διάρθρωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης, όπως καθορίζονται στο άρθρο 16 της οδηγίας 95/59/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 1995, περί των φόρων, πλην των φόρων κύκλου εργασιών, οι οποίοι επιβαρύνουν την κατανάλωση των επεξεργασιών καπνών(9). Το Συμβούλιο εξετάζει την έκθεση και την πρόταση αυτή και, αποφασίζοντας με ομοφωνία, αφού ζητήσει τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεσπίζει τα αναγκαία μέτρα. Στην έκθεση της Επιτροπής και κατά την εξέταση του θέματος από το Συμβούλιο, λαμβάνονται υπόψη η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, τα πραγματικά επίπεδα του ειδικού φόρου κατανάλωσης του άρθρου 2 που υπολογίζονται σε συνάρτηση αποκλειστικά με τον πληθωρισμό, καθώς και οι ευρύτεροι στόχοι της συνθήκης."

Άρθρο 2

Η οδηγία 92/80/ΕΟΚ τροποποιείται ως εξής:

1. Στο άρθρο 3 παράγραφος 1, προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια: "Από την 1η Ιουλίου 2002, ο συνολικός ειδικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στο λεπτοκομμένο καπνό που προορίζεται για στρίψιμο τσιγάρων, ανέρχεται τουλάχιστον στο 32 % της τιμής λιανικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων, ή σε 27 ευρώ ανά χιλιόγραμμο.

Από την 1η Ιουλίου 2003, ο συνολικός ειδικός φόρος κατανάλωσης ανέρχεται τουλάχιστον στους παρακάτω συντελεστές ή ελάχιστα ποσά:

α) όσον αφορά τα πούρα και τα πουράκια: στο 5 % της τιμής λιανικής πώλησης, όλων των φόρων συμπεριλαμβανομένων, ή σε 11 ευρώ ανά 1000 τεμάχια ή ανά χιλιόγραμμο,

β) όσον αφορά το λεπτοκομμένο καπνό που προορίζεται για στρίψιμο τσιγάρων (στριφτά τσιγάρα): στο 33 % της τιμής λιανικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων, ή σε 29 ευρώ ανά χιλιόγραμμο,

γ) όσον αφορά άλλα καπνά για κάπνισμα: στο 20 % της τιμής λιανικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων, ή σε 20 ευρώ ανά χιλιόγραμμο.

Από την 1η Ιουλίου 2004, ο συνολικός ειδικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στο λεπτοκομμένο καπνό που προορίζεται για στρίψιμο τσιγάρων, ανέρχεται τουλάχιστον στο 36 % της τιμής λιανικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων, ή σε 32 ευρώ ανά χιλιόγραμμο."

2. Το άρθρο 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 4

Ανά τετραετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση και, ενδεχομένως, πρόταση σχετικά με τους καθοριζόμενους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Το Συμβούλιο εξετάζει την έκθεση και την πρόταση αυτή και, αποφασίζοντας με ομοφωνία, αφού ζητήσει τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεσπίζει τα αναγκαία μέτρα. Στην έκθεση της Επιτροπής και κατά την εξέταση του θέματος από το Συμβούλιο, λαμβάνονται υπόψη η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, το πραγματικό επίπεδο των συντελεστών του ειδικού φόρου κατανάλωσης καθώς και οι ευρύτεροι στόχοι της συνθήκης."

Άρθρο 3

Η οδηγία 95/59/ΕΟΚ τροποποιείται ως εξής:

1. Στο άρθρο 3, οι παράγραφοι 3 και 4 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο: "3) κύλινδροι καπνού με κοπανισμένο μείγμα καπνού και με εξωτερικό περιτύλιγμα στο σύνηθες χρώμα του πούρου που καλύπτει πλήρως το προϊόν και όπου χρειάζεται και το φίλτρο, εκτός από το ακροστόμιο καλαμάκι και το συνδετικό όσον αφορά τα πούρα με ακροστόμιο καλαμάκι, και τα δύο από ανασυσταθέντα καπνό, όπου το βάρος της μονάδας, μη περιλαμβανομένου του φίλτρου ή του τμήματος που εισέρχεται στο στόμα, δεν είναι μικρότερο από 1,2g και όπου το περιτύλιγμα προσαρμόζεται σε σπειροειδές σχήμα με οξεία γωνία τουλάχιστον 30o στον άξονα κατά μήκος του πούρου,

4) κύλινδροι καπνού με κοπανισμένο μείγμα καπνού και με εξωτερικό περιτύλιγμα στο σύνηθες χρώμα του πούρου, από ανασυσταθέντα καπνό, που καλύπτει πλήρως το προϊόν και όπου χρειάζεται και το φίλτρο, εκτός από το ακροστόμιο καλαμάκι όσον αφορά τα πούρα με ακροστόμιο καλαμάκι, όπου το βάρος της μονάδας, μη περιλαμβανομένου του φίλτρου ή του τμήματος που εισέρχεται στο στόμα, δεν είναι μικρότερο από 2,3g και όπου η περίμετρος σε πάνω από το ένα τρίτο τουλάχιστον του μήκους δεν είναι μικρότερη από 34 mm."

2. Στο άρθρο 16, η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "5. Τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης στα τσιγάρα που πωλούνται σε τιμή μικρότερη από την τιμή λιανικής πώλησης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών, υπό τον όρο ότι αυτός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης δεν υπερβαίνει το ποσό του ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα τσιγάρα της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμών."

Άρθρο 4

1. Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία το αργότερο την 1η Ιουλίου 2002. Πληροφορούν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

2. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1:

- η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εξουσιοδοτείται να θέσει σε ισχύ τις διατάξεις που απαιτούνται για να συμμορφωθεί με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2008,

- το Βασίλειο της Ισπανίας και η Ελληνική Δημοκρατία εξουσιοδοτούνται να θέσουν σε ισχύ τις διατάξεις που απαιτούνται προκειμένου να συμμορφωθούν με το άρθρο 1 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας (σε σχέση με το άρθρο 2 παράγραφος 1, δεύτερη φράση της οδηγίας 92/79/ΕΟΚ), το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2008.

3. Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αυτής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

4. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν το κείμενο των διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 5

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 6

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, 12 Φεβρουαρίου 2002.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

R. de Rato y Figaredo

(1) ΕΕ C 186 Ε της 26.6.2001, σ. 235.

(2) Γνώμη όπως διατυπώθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2002 (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(3) ΕΕ C 36 της 8.2.2002, σ. 111.

(4) ΕΕ L 316 της 31.10.1992, σ. 8· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/81/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 11.8.1999, σ. 47).

(5) ΕΕ L 316 της 31.10.1992, σ. 8· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/81/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 11.8.1999, σ. 47).

(6) ΕΕ C 203 της 30.6.1998, σ. 16.

(7) ΕΕ L 211 της 11.8.1999, σ. 47.

(8) ΕΕ L 291 της 6.12.1995, σ. 40· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/81/EΚ.

(9) ΕΕ L 291 της 6.12.1995, σ. 40· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 1999/81/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 11.8.1999, σ. 47.