Απόφαση της Επιτροπής

της 20ής Δεκεμβρίου 2001

σχετικά με την κρατική ενίσχυση την οποία σκοπεύει να χορηγήσει η Γερμανία στην εταιρεία DaimlerChrysler AG στην Kölleda

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2001) 4480]

(Το κείμενο στη γερμανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2002/781/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τα ανωτέρω άρθρα(1),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

Διαδικασία

(1) Στις 29 Μαρτίου 2001, η Γερμανία κοινοποίησε στην Επιτροπή το σχέδιο για τη χορήγηση ενίσχυσης. Με επιστολή της 17ης Μαΐου 2001, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες, αίτημα στο οποίο η Γερμανία απάντησε με επιστολή της 8ης Ιουνίου 2001.

(2) Με επιστολή της 30ής Ιουλίου 2001, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία ότι είχε αποφασίσει να κινήσει τη διαδικασία η οποία προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ σχετικά με την προαναφερθείσα ενίσχυση.

(3) Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(2). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί του μέτρου. Η Επιτροπή δεν έλαβε παρατηρήσεις από τρίτα μέρη.

(4) Με επιστολές της 22ας Αυγούστου 2001 και της 5ης Νοεμβρίου 2001, η Γερμανία υπέβαλε παρατηρήσεις σχετικά με την κίνηση της διαδικασίας έρευνας.

Λεπτομερής περιγραφή

(5) Η DaimlerChrysler (AG) και η Mitsubishi Motors Corporation (MCC) σχεδιάζουν από κοινού την παραγωγή μικρού αυτοκινήτου γενικής χρήσης (Z-platform). Το αυτοκίνητο αυτό απευθύνεται στην κατηγορία των μικρών επιβατικών αυτοκινήτων με ανταγωνιστές μοντέλα όπως το VW Polo, το VW Lupo και το Toyota Yaris. Η κατασκευή των οχημάτων θα πραγματοποιηθεί στο εργοστάσιο Νedcar στο Born της Ολλανδίας για την ευρωπαϊκή αγορά και σε εργοστάσιο της Mitsubishi για την ιαπωνική και ασιατική αγορά.

(6) Για την παραγωγή των βενζινοκινητήρων για τα ευρωπαϊκά οχήματα τύπου Z-car, η DaimlerChrysler AG και η Mitsubishi Motors Corporation σκοπεύουν να ανεγείρουν ένα εντελώς νέο εργοστάσιο παραγωγής κινητήρων. Με το σχέδιο αυτό αναμένεται να δημιουργηθούν 500 περίπου νέες θέσεις εργασίας. Με την ολοκλήρωση του σχεδίου, η εγκατεστημένη παραγωγική ικανότητα κινητήρων στην Kölleda θα ανέρχεται σε 300000 κινητήρες ετησίως, εκ των οποίων 200000 θα παραδίδονται στο εργοστάσιο Νedcar και 100000 στην Ιαπωνία.

(7) Δικαιούχος της ενίσχυσης θα είναι η DaimlerChrysler AG. Με την ίδρυση το 2003 της νέας 50/50 κοινής επιχείρησης μεταξύ της DaimlerChrysler AG και της Mitsubishi Motors Corporation, η οποία θα ελέγχει τα εργοστάσια παραγωγής κινητήρων, όλες οι επενδύσεις και οι ενισχύσεις θα μεταβιβαστούν εξ ολοκλήρου στη νέα αυτή επιχείρηση.

(8) Σύμφωνα με την κοινοποίηση, το συνολικό ποσό των επενδύσεων ανέρχεται σε 243,9 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία: 220,4 εκατ. ευρώ), εκ των οποίων οι επιλέξιμες δαπάνες αντιστοιχούν σε 207,3 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία: 185 εκατ. ευρώ). Η συνολική σχεδιαζόμενη ενίσχυση ανέρχεται σε 72,6 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία: 63,8 εκατ. ευρώ). Οι γερμανικές αρχές τόνισαν ότι το σχέδιο δεν συνδέεται με κανένα υποκατασκευαστή εξαρτημάτων κατά την έννοια του πλαισίου κρατικών ενισχύσεων στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

(9) Βάσει του περιφερειακού χάρτη ενισχύσεων που ενέκρινε η Επιτροπή για την περίοδο 2000-2003, ο δήμος της Kölleda, στο ομόσπονδο κράτος της Θουριγγίας, είναι ενισχυόμενη περιοχή κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ, όπου το περιφερειακό ανώτατο όριο για τις μεγάλες επιχειρήσεις ανέρχεται σε 35 %. Η ενίσχυση πρόκειται να χορηγηθεί στην DaimlerChrysler στο πλαίσιο του 30ού προγράμματος πλαισίου της κοινής πρωτοβουλίας "Βελτίωση της περιφερειακής οικονομικής διάρθρωσης" (30. Rahmenplan der Gemeinschaftsaufgabe "Verbesserung der regionalen Wirtschaftsstruktur") και βάσει του νόμου του 1999 για τις φορολογικές επιχορηγήσεις επενδύσεων (Investitionszulagengesetz 1999). Η ενίσχυση θα καταβληθεί τμηματικά βάσει της προόδου του επενδυτικού σχεδίου. Όπως ανέφερε η Γερμανία, πέραν της περιφερειακής ενίσχυσης δεν προβλέπονται ενισχύσεις για άλλους σκοπούς.

(10) Σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές, η επένδυση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και σε εναλλακτική τοποθεσία, συγκεκριμένα στο Νyergesujfalu της Ουγγαρίας. Η ανάλυση κόστους-ωφέλειας που περιέχεται στην αρχική κοινοποίηση τοποθετεί στο 37,8 % την ένταση του περιφερειακού μειονεκτήματος της Kölleda σε σχέση με ανάλογη επένδυση πραγματοποιούμενη στο εναλλακτικό εργοστάσιο στο Νyergesujfalu της Ουγγαρίας.

Απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης

(11) Με επιστολή της 30ής Ιουλίου 2001, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία ότι είχε αποφασίσει να κινήσει τη διαδικασία που θεσπίζεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ σε σχέση με τα ακόλουθα σημεία:

(12) Πρώτον, η Επιτροπή ζήτησε διευκρινίσεις σχετικά με καθεμία από τις επιλέξιμες επενδύσεις ούτως ώστε να μπορέσει να εξετάσει την αναλογία του περιφερειακού μειονεκτήματος και της έντασης ενίσχυσης του σχεδίου.

(13) Δεύτερον, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με ορισμένες εκτιμήσεις της ανάλυσης κόστους-ωφέλειας την οποία υπέβαλαν οι γερμανικές αρχές, οι οποίες δεν ήταν σύμφωνες με την πρακτική της Επιτροπής. Οι αμφιβολίες αυτές συνδέονταν κυρίως με ορισμένους παράγοντες κινδύνου (π.χ. λόγω γλωσσικών δυσχερειών) στην περίπτωση παραγωγής στο Νyergesujfalu, όπως π.χ. η μεταφορά τεχνολογίας κατά τη φάση προγραμματισμού/παραγωγής, η στήριξη από κατασκευαστές κινητήρων και ο αντίκτυπος στην εικόνα του σήματος ή το κόστος που απαιτείται για τη διαχείριση της ποιότητας στην Ουγγαρία. Άλλα σημεία που έθιξε η Επιτροπή αφορούν το υποθετικό κόστος του γηπέδου στις δύο τοποθεσίες, τη διαφορά του κόστους του εργατικού δυναμικού, ορισμένα μειονεκτήματα στο πλαίσιο της κατηγορίας "άλλες δαπάνες", καθώς και το κόστος ανέγερσης κτιριακών εγκαταστάσεων και αποθήκευσης στην Ουγγαρία.

(14) Τέλος, η Επιτροπή διατύπωσε αμφιβολίες κατά πόσο η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας του ομίλου DaimlerChrysler/Mitsubishi θα αυξανόταν μετά στο σχέδιο μόνο κατά 33000 οχήματα ετησίως, όπως ανέφερε η Γερμανία στην κοινοποίηση.

Παρατηρήσεις ενδιαφερομένων μερών

(15) Η Επιτροπή δεν έλαβε παρατηρήσεις από τρίτα μέρη.

Παρατηρήσεις της Γερμανίας

(16) Με επιστολές της 22ας Αυγούστου 2001 και της 5ης Νοεμβρίου 2001, η Γερμανία υπέβαλε παρατηρήσεις σχετικά με την κίνηση της διαδικασίας έρευνας.

(17) Η Γερμανία εξήγησε τους όρους βάσει των οποίων ο δήμος της Kölleda προσέφερε στην DaimlerChrysler AG το χώρο στον οποίο πραγματοποιείται η ανέγερση του εργοστασίου. Επίσης υποβλήθηκαν στην Επιτροπή και άλλα έγγραφα, όπως μελέτη ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα σχετικά με την εκτίμηση της αξίας του γηπέδου.

(18) Η Γερμανία διαβίβασε συμπληρωματικές διευκρινίσεις όσον αφορά το επίπεδο των επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών. Όσον αφορά τις αμφιβολίες που διατύπωσε η Επιτροπή κατά την κίνηση της διαδικασίας σχετικά με στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση κόστους-ωφέλειας, η Γερμανία παρέσχε πιο λεπτομερείς επεξηγήσεις όσον αφορά τις υποθέσεις σχετικά με τη "μεταφορά τεχνολογίας κατά τον προγραμματισμό/παραγωγή", τη "στήριξη εκ μέρους των κατασκευαστών κινητήρων", τις "επιπτώσεις στην εικόνα του σήματος", το "εργατικό κόστος", τα μειονεκτήματα όσον αφορά τις "λοιπές δαπάνες", το "κόστος ανέγερσης κτιριακών εγκαταστάσεων" και το "κόστος αποθήκευσης".

(19) Όσον αφορά τη μεταβολή της παραγωγικής ικανότητας, οι γερμανικές αρχές ανέφεραν συγκεκριμένα ότι η προγραμματιζόμενη αύξηση της παραγωγικής ικανότητας κατά 140000 οχήματα ετησίως (μέσω της εξαγοράς υφιστάμενης παραγωγικής ικανότητας της Volvo στο εργοστάσιο ΝedCar) δεν συνδέεται με την υπόθεση όσον αφορά την κρατική ενίσχυση δεδομένου ότι η αύξηση απορρέει από χωριστή νομική πράξη, συγκεκριμένα την αγορά υφιστάμενου εργοστασίου. Εξάλλου, η εν λόγω πράξη δεν θα μπορούσε να αυξήσει τη συνολική παραγωγική ικανότητα της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη. Η Γερμανία διαβεβαιώνει ότι η προγραμματιζόμενη ενίσχυση για το εργοστάσιο κινητήρων της Kölleda δεν συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την αγορά από την DaimlerChrysler AG του μεριδίου της Volvo στη ΝedCar. Επιπροσθέτως, η Γερμανία ανέφερε ότι δεν υφίσταται αιτιώδης σχέση μεταξύ της ενίσχυσης προς το εργοστάσιο κινητήρων της Kölleda και της προσωρινής αύξησης της ετήσιας παραγωγικής ικανότητας του εργοστασίου της ΝedCar κατά 33000 οχήματα που οφείλεται στη σταδιακή εγκατάλειψη παλαιών μοντέλων της Volvo και της Mitsubishi.

Εκτίμηση της ενίσχυσης

(20) Το μέτρο που κοινοποίησε η Γερμανία υπέρ της DaimlerChrysler AG συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Εξάλλου, η ενίσχυση, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντικό ποσοστό της χρηματοδότησης του σχεδίου, ενδέχεται να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό στην Κοινότητα ευνοώντας την DaimlerChrysler AG σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις που δεν λαμβάνουν ενισχύσεις. Τέλος, αυξημένες είναι οι συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

(21) Οι εξεταζόμενες ενισχύσεις απευθύνονται σε μία επιχείρηση η οποία κατασκευάζει και συναρμολογεί αυτοκίνητα. Η επιχείρηση ανήκει επομένως στην αυτοκινητοβιομηχανία κατά την έννοια του κοινοτικού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις προς την αυτοκινητοβιομηχανία(3) (στο εξής "κοινοτικό πλαίσιο για την αυτοκινητοβιομηχανία").

(22) Το κοινοτικό πλαίσιο για την αυτοκινητοβιομηχανία ορίζει ότι οι ενισχύσεις που προτίθενται να χορηγήσουν οι κρατικές αρχές σε ένα μεμονωμένο σχέδιο στο πλαίσιο εγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων σε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ, να κοινοποιούνται εκ των προτέρων εφόσον: α) το συνολικό κόστος του σχεδίου ισούται με 50 εκατ. ευρώ, ή β) η συνολική ακαθάριστη ενίσχυση για το σχέδιο, ασχέτως αν πρόκειται για κρατική ή κοινοτική ενίσχυση, είναι ίση με 5 εκατ. ευρώ. Τόσο το συνολικό κόστος του σχεδίου όσο και το ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνουν το κατώφλι υποχρεωτικής κοινοποίησης. Έτσι, κατά την κοινοποίηση της προτεινόμενης ενίσχυσης υπέρ της DaimlerChrysler AG, η Γερμανία τήρησε τις διατάξεις του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης.

(23) Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και το σκοπό της ενίσχυσης, καθώς και τη γεωγραφική τοποθεσία της επένδυσης, η Επιτροπή εκτιμά ότι δεν είναι εφαρμοστέο το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχεία α), β) και γ). Το άρθρο 87 παράγραφος 3 απαριθμεί άλλες μορφές ενισχύσεων, που μπορεί να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά. Η συμβατότητα πρέπει να εκτιμάται από την άποψη της Κοινότητας ως συνόλου και όχι σε καθαρά εθνικό πλαίσιο. Για να διατηρηθεί η ορθή λειτουργία της κοινής αγοράς και βάσει της αρχής που περιλαμβάνεται στο άρθρο 3 στοιχείο ζ) της συνθήκης, η χρήση των εξαιρέσεων του άρθρου 87 παράγραφος 3 πρέπει να είναι περιορισμένη. Όσον αφορά τις εξαιρέσεις του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχεία β) και δ), είναι σαφές ότι η εξεταζόμενη ενίσχυση δεν αφορά την προώθηση σχεδίου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή την άρση σοβαρής διαταραχής της γερμανικής οικονομίας ή την προώθηση του πολιτισμού και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όσον αφορά τις εξαιρέσεις του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ), η Επιτροπή τονίζει ότι το επενδυτικό σχέδιο πραγματοποιείται στο ομόσπονδο κρατίδιο της Θουριγγίας, περιοχή που δικαιούται να λάβει ενίσχυση δυνάμει του στοιχείου α). Βάσει του νέου περιφερειακού χάρτη της Γερμανίας, τον οποίο ενέκρινε η Επιτροπή στις 29 Ιουλίου 1999 για τις περιοχές που κρίνονται ενισχυόμενες κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), το σχέδιο τοποθετείται σε μία περιοχή όπου το ανώτατο όριο για τις περιφερειακές ενισχύσεις υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων ανέρχεται στο 35 % του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης.

(24) Όσον αφορά την πώληση στην DaimlerChrysler AG, εκ μέρους του δήμου της Kölleda, του γηπέδου στο οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί το σχέδιο, η Γερμανία διαβίβασε συμπληρωματικά έγγραφα και εξήγησε στις παρατηρήσεις της σχετικά με την κίνηση της διαδικασίας τους όρους με τους οποίους πραγματοποιήθηκε η πώληση. Σύμφωνα με τη Γερμανία, οι επιχειρήσεις που εγκαταστάθηκαν στο βιομηχανικό και επιχειρηματικό πάρκο κατά την τελευταία τριετία αγόρασαν γήπεδα με μέση τιμή 11 DEM/m2. Ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας πραγματοποίησε μελέτη της αξίας του γηπέδου, όπως ορίζει ο ισχύων γερμανικός νόμος (άρθρο 192 του νόμου οικοδομικών εργασιών, Baugesetzbuch). Η εν λόγω μελέτη, στην οποία η αξία του γηπέδου αποτιμάται σε 11,80 DEM/m2, κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή. Η Γερμανία ανέφερε ότι το εν λόγω γήπεδο προσφέρεται στην DaimlerChrysler στην τιμή των 12 DEM/m2. Η Επιτροπή εκτιμά συνεπώς ότι η DaimlerChrysler AG δεν λαμβάνει καμία ενίσχυση για την αγορά του γηπέδου.

(25) Η Επιτροπή, για να αποφανθεί εάν μία περιφερειακή ενίσχυση συμβιβάζεται με την κοινή αγορά βάσει της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης, πρέπει να ελέγξει εάν τηρούνται οι όροι που θεσπίζονται στο κοινοτικό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία.

(26) Για να εγκρίνει ενισχύσεις κατ' εφαρμογή του εν λόγω πλαισίου, η Επιτροπή εξετάζει αρχικά κατά πόσον η περιοχή είναι επιλέξιμη για τη χορήγηση ενισχύσεων βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας, ενώ κατόπιν διερευνά κατά πόσον ο επενδυτής θα μπορούσε να επιλέξει εναλλακτική τοποθεσία για το σχέδιό του. Σκοπός της εξέτασης είναι να εξακριβωθεί η αναγκαιότητα της ενίσχυσης, ιδίως σε συνάρτηση με τη χωροταξική ευελιξία του σχεδίου.

(27) Η Επιτροπή μελέτησε τη χωροταξική ευελιξία του σχεδίου. Προς τούτο ο όμιλος υπέρ του οποίου προτείνεται η χορήγηση της ενίσχυσης πρέπει να αποδείξει με σαφήνεια και πειστικότητα ότι υπάρχει οικονομικά βιώσιμη εναλλακτική δυνατότητα όσον αφορά την τοποθεσία πραγματοποίησης του σχεδίου. Η Επιτροπή σημειώνει ότι, μετά την απόφαση που έλαβε η DaimlerChrysler για αναζήτηση χώρου πρασίνου για την εγκατάσταση του νέου εργοστασίου, πραγματοποιήθηκε συγκριτική μελέτη για λογαριασμό της DaimlerChrysler από εξωτερικούς συμβούλους (A.T Kearney), οι οποίοι συνέκριναν 50 οικόπεδα σε 7 ευρωπαϊκές χώρες. Βάσει της μελέτης και λαμβάνοντας υπόψη την τεχνική, ποσοτική, ποιοτική εκτίμηση και την εκτίμηση του κινδύνου, τα δύο καλύτερα εναλλακτικά γήπεδα εντοπίστηκαν στην Kölleda (Θουριγγία) και στο Νyergesujfalu (Ουγγαρία). Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της επένδυσης -σχέδιο εγκατάστασης ενός εντελώς νέου εργοστασίου σε χώρο πρασίνου- καθώς και τα διαβιβασθέντα έγγραφα (π.χ. μελέτες ως προς την τοποθεσία, αλληλογραφία με τις ουγγρικές αρχές), το Νyergesujfalu θεωρείται ως βιώσιμη εναλλακτική τοποθεσία της Kölleda. Η Επιτροπή καταλήγει ότι το σχέδιο εμφανίζει ευελιξία και κατά συνέπεια μπορεί να θεωρηθεί επιλέξιμο για χορήγηση περιφερειακής ενίσχυσης, εφόσον η ενίσχυση είναι απαραίτητη για την προσέλκυση επένδυσης στην ενισχυόμενη περιοχή.

(28) Στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας δεν εγκρίνονται περιφερειακές ενισχύσεις που αποσκοπούν σε σχέδια εκσυγχρονισμού και εξορθολογιστικής οργάνωσης, τα οποία εν γένει δεν έχουν ευελιξία. Το επίμαχο σχέδιο αφορά, ωστόσο, ένα εντελώς νέο εργοστάσιο σε χώρο πρασίνου και επομένως θεωρείται σχέδιο μετατροπής, που είναι επιλέξιμο για περιφερειακή ενίσχυση.

(29) Όσον αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες, η Επιτροπή έλαβε υπόψη μόνο τις δαπάνες εκείνες που πραγματοποιούνται στην ενισχυόμενη περιοχή. Από τις συνολικές ονομαστικές δαπάνες του σχεδίου ύψους 243,9 εκατ. ευρώ, ποσό 36,6 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί σε επένδυση για εξοπλισμό που έχει τεθεί στη διάθεση των προμηθευτών σε μονάδες εκτός της ενισχυόμενης περιοχής. Κατά συνέπεια, οι επιλέξιμες δαπάνες που λαμβάνει υπόψη η Επιτροπή ανέρχονται σε 207,3 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία: 185 εκατ. ευρώ).

(30) Η Επιτροπή, με τη βοήθεια ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας αξιολόγησε την κοινοποιηθείσα ανάλυση κόστους-ωφέλειας για να αποφανθεί κατά πόσον ενδείκνυται η προβλεπόμενη περιφερειακή ενίσχυση για την επίλυση των περιφερειακών προβλημάτων στην άρση των οποίων αποβλέπει. Μετά την κίνηση της διαδικασίας, η Γερμανία διευκρίνισε ορισμένα στοιχεία της ανάλυσης κόστους-ωφέλειας για τα οποία είχαν διατυπωθεί αμφιβολίες (όπως π.χ. το ποσό της επιλέξιμης επένδυσης, το εικαζόμενο κόστος εργατικού δυναμικού και το κόστος ανέγερσης κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και το απαιτούμενο μέγεθος των γηπέδων στις δύο τοποθεσίες). Ο βασικός λόγος του μειονεκτήματος της Kölleda έγκειται στο σημαντικά υψηλότερο επίπεδο του κόστους του εργατικού δυναμικού στη Γερμανία.

(31) Δεν ήρθησαν, ωστόσο, όλες οι αμφιβολίες της Επιτροπής όσον αφορά ορισμένους παράγοντες κινδύνου σχετικά με το "σενάριο Νyergesujfalu". Οι αμφιβολίες αυτές αφορούν κυρίως τις γλωσσικές δυσχέρειες στην Ουγγαρία και παράγοντες όπως η μεταφορά τεχνολογίας κατά το στάδιο προγραμματισμού/παραγωγής, καθώς και η δυσχερέστερη πρόσβαση στους κατασκευαστές ανταλλακτικών. Η Επιτροπή εκτιμά ότι θα ήταν αναγκαίο να πραγματοποιηθεί στην Ουγγαρία ένα ευρύ πρόγραμμα κατάρτισης που θα περιλαμβάνει και γλωσσική κατάρτιση. Στις παρατηρήσεις της κατά την κίνηση της διαδικασίας, η Γερμανία ανέφερε ότι ανάλογες δαπάνες ελήφθησαν υπόψη στις κατηγορίες "γλωσσική κατάρτιση", "τεχνική κατάρτιση σε προμηθευτές", "επιτόπια κατάρτιση", "εκπατρισμός" και "εξειδίκευση", οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε 6,93 εκατ. ευρώ (έναντι 3,29 εκατ. ευρώ στην Kölleda). Η Γερμανία εκτιμά ότι το μειονέκτημα των 3,64 εκατ. ευρώ το οποίο προκύπτει αρκεί για να ληφθούν υπόψη όλοι οι παράγοντες κινδύνου.

(32) Η Επιτροπή δεν θεωρεί ευλογοφανές ότι ένα μειονέκτημα 3,64 εκατ. ευρώ είναι αρκετά υψηλό. Η Ουγγαρία είναι μία χώρα στην οποία η DaimlerChrysler AG δεν έχει μέχρι σήμερα καμία εμπειρία στην παραγωγή αυτοκινήτων. Η Επιτροπή θεωρεί πολύ πιθανό ότι παράγοντες όπως το γλωσσικό πλεονέκτημα, η μικρότερη απόσταση σε σχέση με το κεντρικό εργοστάσιο κινητήρων της DaimlerChrysler στη Στουτγάρδη, καθώς και η εικόνα του σήματος παίζουν αποφασιστικό ρόλο για τη λήψη ευνοϊκής απόφασης υπέρ της εγκατάστασης στην Kölleda. Σε περίπτωση εγκατάστασης στο Νyergesujfalu, θα υφίστατο πραγματικός κίνδυνος πιο καθυστερημένης εκκίνησης, πράγμα που θα οδηγούσε σε απώλεια παραγωγής. Η γεωγραφική απόσταση του Νyergesujfalu και η πολυπλοκότερη υποδομή που συνεπάγεται η εν λόγω απόσταση οδηγεί επίσης σε σημαντικότερους υλικοτεχνικούς κινδύνους (π.χ. για την αποφυγή αναστατώσεων της παραγωγής σε περίπτωση μεταφορικών δυσχερειών, απεργιών κ.λπ.), κυρίως εφόσον η προμήθεια των περισσότερων εξαρτημάτων εξασφαλίζεται, όπως υποστηρίζει η Γερμανία, από προμηθευτές εκτός Ουγγαρίας.

(33) Για να λάβει υπόψη τους παράγοντες αυτούς, η Επιτροπή, σε μία συνετή εκτίμηση, και αφού κατέφυγε σε εξωτερικό εμπειρογνώμονα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, συμπεριέλαβε στην ανάλυση κόστους-ωφέλειας ποσό ύψους 14,49 εκατ. ευρώ αντί του κοινοποιηθέντος ποσού των 3,64 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με το 1 % του συνολικού κύκλου εργασιών (αριθμός παραχθέντων κινητήρων πολλαπλασιαζόμενος με την αντίστοιχη εκτός εργοστασίου τιμή μονάδας των κινητήρων) κατά την πενταετή περίοδο εκτίμησης.

(34) Η τροποποίηση αυτή της ανάλυσης κόστους-ωφέλειας παρέχει διαφορετικό αποτέλεσμα από το αρχικά κοινοποιηθέν. Η καθαρή παρούσα αξία του περιφερειακού μειονεκτήματος στην Kölleda ανέρχεται σε 59,07 εκατ. ευρώ, ενώ η παρούσα αξία των επιλέξιμων δαπανών στην ίδια τοποθεσία ανέρχεται σε 185 εκατ. ευρώ, που παρέχει ένταση του μειονεκτήματος του σχεδίου, έναντι του Νyergesujfal, της τάξης του 31,93 %.

(35) Τέλος, λόγω του ευαίσθητου χαρακτήρα του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, η Επιτροπή εξέτασε επίσης το θέμα του "top-up", της προσαρμογής δηλαδή της επιτρεπτέας έντασης ενίσχυσης, η οποία μπορεί να αυξομειώνεται από + 4 έως - 2 ποσοστιαίες μονάδες σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις του επενδυτικού σχεδίου επί του ανταγωνισμού, ιδίως μέσω των μεταβολών της παραγωγικής ικανότητας στην οικεία αγορά του ενδιαφερόμενου ομίλου, καθώς και του καθεστώτος ενισχυόμενης περιοχής το οποίο κατέχει η περιφέρεια. Ο αντίκτυπος στη βιομηχανία θεωρείται σημαντικός όταν η αναλογία μεταξύ της παραγωγικής ικανότητας του ομίλου μετά την επένδυση [C(f)] και της παραγωγικής του ικανότητας πριν την επένδυση [C(i)] ισούται ή υπερβαίνει το 1,01. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων κατασκευάζουν οι ίδιοι τους κινητήρες τους, η Επιτροπή θεωρεί ότι η οικεία αγορά παραγωγής κινητήρων από κατασκευαστή οχημάτων είναι η αγορά των οχημάτων για τα οποία κατασκευάζονται οι κινητήρες. Οι κινητήρες που κατασκευάζονται στο εργοστάσιο της Kölleda προορίζονται για επιβατικά αυτοκίνητα.

(36) Η Γερμανία υπέβαλε αντιφατικές πληροφορίες όσον αφορά την παραγωγική ικανότητα του εργοστασίου ΝedCar στο Born της Ολλανδίας. Ενώ στην αρχική κοινοποίηση η Γερμανία ανέφερε ότι η παραγωγική ικανότητα οχημάτων ανέρχεται σε 280000 τεμάχια ετησίως πριν και 313000 τεμάχια ετησίως μετά την επένδυση, στην επιστολή της προς την Επιτροπή στις 5 Νοεμβρίου 2001 ανέφερε ότι μετά την επένδυση η παραγωγική ικανότητα του εργοστασίου ανέρχεται μόλις σε 215000 οχήματα. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στα απαιτούμενα μέτρα κατάρτισης, καθώς και στα μέτρα μετατροπής που απαιτεί η δημιουργία των γραμμών παραγωγής για τα νέα μοντέλα. Η Επιτροπή, ύστερα από διαβούλευση με εξωτερικό εμπειρογνώμονα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, εκτιμά, ωστόσο, ότι η ευλογοφανής παραγωγική ικανότητα (πριν και μετά την επένδυση) στο εργοστάσιο ΝedCar ανέρχεται σε 280000 τεμάχια.

(37) Η Γερμανία υποστήριξε επίσης ότι η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της DaimlerChrysler και της Mitsubishi κατά 140000 τεμάχια ετησίως δεν οφείλεται στην επιδότηση του εργοστασίου παραγωγής κινητήρων, αλλά στην απόκτηση συμμετοχής σε υφιστάμενο εργοστάσιο αυτοκινήτων(4). Η Γερμανία υποστηρίζει ότι η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας κατά 140000 τεμάχια δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην ανάλυση της επίπτωσης στην αγορά ("top-up"), δεδομένου ότι η εξαγορά αυτή ήταν συναλλαγή διαφορετική από την επένδυση στο εργοστάσιο κινητήρων και δεν στηρίχθηκε με κρατική ενίσχυση, και δεδομένου ότι η συνολική παραγωγική ικανότητα της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη δεν μεταβλήθηκε λόγω της συναλλαγής.

(38) Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη της Γερμανίας επί του θέματος. Το πλαίσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας απαιτεί ανάλυση "των επιπτώσεων που θα έχει στην οικεία αγορά η μεταβολή της παραγωγικής ικανότητας του υπό εξέταση ομίλου". Οπότε δεν έχει σημασία εάν η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας πραγματοποιείται μέσω της ίδρυσης νέου εργοστασίου ή μέσω της εξαγοράς μεριδίου υφιστάμενου εργοστασίου. Και οι δύο μορφές αύξησης της παραγωγικής ικανότητας έχουν ανάλογη επίπτωση επί του ανταγωνισμού.

(39) Η Γερμανία ισχυρίζεται ότι η αγορά από τη Mitsubishi του μεριδίου της Volvo στη ΝedCar πρέπει να εξεταστεί ανεξάρτητα από το σχέδιο κινητήρων της DaimlerChrysler/Mitsubishi στην Kölleda. Είναι, ωστόσο, προφανές ότι δεν θα υπήρχε ανάγκη πρόσθετης παραγωγικής ικανότητας κινητήρων, εάν δεν υπήρχε ανάλογη αύξηση της ικανότητας συναρμολόγησης αυτοκινήτων στο εργοστάσιο ΝedCar. Πράγματι, με την ολοκλήρωση του σχεδίου, η εγκατεστημένη παραγωγική ικανότητα κινητήρων στην Kölleda θα ανέρχεται σε 300000 κινητήρες ετησίως, εκ των οποίων οι 200000 αποστέλλονται στο εργοστάσιο Νedcar για την παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων που προορίζονται για την ευρωπαϊκή αγορά. Ενώ η παραγωγική ικανότητα της Mitsubishi όσον αφορά τα επιβατικά αυτοκίνητα στο εργοστάσιο της Νedcar ανέρχεται σήμερα σε 140000 τεμάχια ετησίως, η ικανότητα αυτή αυξάνεται κατά 140000 οχήματα ετησίως μετά την επένδυση στην Kölleda. Εξάλλου, η παραγωγική ικανότητα της Volvo, η συμμετοχή της οποίας στο εργοστάσιο της Νedcar πωλείται στη Mitsubishi, δεν θα εξαφανιστεί αλλά θα μεταφερθεί στο εργοστάσιο της Volvo στη Γάνδη (Βέλγιο), η παραγωγική ικανότητα του οποίου θα παρουσιάσει επίσης αξιοσημείωτη αύξηση.

(40) Λαμβανομένης υπόψη της αύξησης της παραγωγικής ικανότητας κατά 140000 οχήματα, η αύξηση της ικανότητας του ομίλου θα είναι σημαντική. Η παραγωγική ικανότητα του ομίλου DaimlerChrysler/Mitsubishi στην Ευρώπη ανέρχεται σε 1602080 προ της επένδυσης και 1742080 μετά την επένδυση (αύξηση 9 %).

(41) Η Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη το καθεστώς ενισχυόμενης περιοχής κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ, καθώς και το "σημαντικό" αντίκτυπο της μεταβολής της παραγωγικής ικανότητας του ομίλου, μείωσε την επιτρεπόμενη ένταση ενίσχυσης του επενδυτικού σχεδίου στην Kölleda κατά μία εκατοστιαία μονάδα, δηλαδή σε 30,93 %.

Συμπέρασμα

(42) Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το σχέδιο παρουσιάζει γεωγραφική ευελιξία και ότι η ενίσχυση είναι αναγκαία για την υλοποίησή του. Η καθαρή παρούσα αξία της ενίσχυσης η οποία προβλέπεται να χορηγηθεί στην DaimlerChrysler για το επενδυτικό σχέδιο στην Kölleda ανέρχεται σε 63,8 εκατ. ευρώ με προβλεπόμενη ένταση ενίσχυσης 34,5 % του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης. Παρότι το εν λόγω ποσοστό είναι χαμηλότερο από το ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης που ισούται με 35 % του ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης, η προγραμματιζόμενη ένταση ενίσχυσης είναι υψηλότερη από το ποσοστό του περιφερειακού μειονεκτήματος, το οποίο, όπως υπολογίστηκε στην ανάλυση κόστους-ωφέλειας και αναπροσαρμόστηκε βάσει της μεθόδου "top-up", ανέρχεται στο 30,93 % των επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών.

(43) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει μόνο ποσό ενίσχυσης ίσο με το 30,93 % της επιλέξιμης επένδυσης των 185 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία), το οποίο αντιστοιχεί σε 57,22 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία). Η προγραμματιζόμενη ενίσχυση ύψους 6,58 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία) είναι ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

1. Η κρατική ενίσχυση ύψους 57,22 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία), την οποία προτίθεται να εφαρμόσει η Γερμανία υπέρ της DaimlerChrysler AG για το επενδυτικό της σχέδιο στην Kölleda, συμβιβάζεται με την κοινή αγορά κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης.

2. Η κρατική ενίσχυση ύψους 6,58 εκατ. ευρώ (καθαρή παρούσα αξία), την οποία προτίθεται να εφαρμόσει η Γερμανία υπέρ της DaimlerChrysler AG για το επενδυτικό της σχέδιο στην Kölleda είναι ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Βρυξέλλες, 20 Δεκεμβρίου 2001.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ C 263 της 19.9.2001, σ. 13.

(2) Βλέπε την υποσημείωση 1.

(3) ΕΕ C 279 της 15.9.1997, σ. 1.

(4) Το εν λόγω εργοστάσιο είναι το εργοστάσιο ΝedCar στο Born της Ολλανδίας το οποίο κατέχουν κατά 50/50 η Volvo και η Mitsubishi και έχει ικανότητα 280000 οχημάτων ετησίως. Η Mitsubishi θα εξαγοράσει από τη Volvo το 50 % του εργοστασίου.