Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 69/2001 της Επιτροπής

της 12ης Ιανουαρίου 2001

για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 994/98 του Συμβουλίου της 7ης Μαΐου 1998, για την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων(1), και ιδίως το άρθρο 2,

Αφού δημοσίευσε σχέδιο του παρόντος κανονισμού(2),

Αφού ζήτησε τη γνώμη της συμβουλευτικής επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 994/98 εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να καθορίσει με κανονισμό ανώτατο όριο κάτω από το οποίο οι ενισχύσεις θεωρούνται ότι δεν πληρούν όλα τα κριτήρια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης και συνεπώς δεν υπόκεινται στη διαδικασία κοινοποίησης που προβλέπεται από το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης.

(2) Η Επιτροπή έχει θέσει σε εφαρμογή τα άρθρα 87 και 88 της συνθήκης και έχει ιδίως αποσαφηνίσει, σε πολλές αποφάσεις της, τον ορισμό της ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης. Η Επιτροπή έχει επίσης αποσαφηνίσει, ιδίως στην ανακοίνωσή της σχετικά με τις ενισχύσεις de minimis(3), την πολιτική της ως προς το ανώτατο όριο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, κάτω από το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν εφαρμόζεται το άρθρο 87 παράγραφος 1. Υπό το φως της εμπειρίας που έχει αποκτηθεί στον τομέα αυτό και προκειμένου να βελτιωθεί η διαφάνεια και η ασφάλεια δικαίου, είναι σκόπιμο να καθοριστεί με κανονισμό ο κανόνας για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

(3) Λαμβανομένων υπόψη των ειδικών κανόνων που εφαρμόζονται στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και υδατοκαλλιέργειας και των μεταφορών, καθώς και του ενδεχομένου να πληρούνται στους τομείς αυτούς τα κριτήρια του άρθρου 87 παράγραφος 1 ακόμα και σε περίπτωση ενισχύσεων μικρού ποσού, θεωρείται σκόπιμο να εξαιρεθούν οι τομείς αυτοί από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

(4) Λαμβάνοντας υπόψη τη συμφωνία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τις επιδοτήσεις και τα αντισταθμιστικά μέτρα(4), ο παρών κανονισμός δεν πρέπει να προβλέπει την απαλλαγή των εξαγωγικών ενισχύσεων ούτε των ενισχύσεων που ευνοούν τα εγχώρια προϊόντα εις βάρος των εισαγόμενων. Στην έννοια της εξαγωγικής ενίσχυσης κατά κανόνα δεν εμπίπτουν οι ενισχύσεις για την κάλυψη του κόστους συμμετοχής σε εμπορικές εκθέσεις ή μελετών ή συμβουλευτικών υπηρεσιών απαραίτητων για το λανσάρισμα ενός νέου ή ήδη υπάρχοντος προϊόντος σε μια νέα αγορά.

(5) Από την εμπειρία που έχει αποκτήσει η Επιτροπή, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο των 100000 ευρώ για κάθε περίοδο τριών ετών δεν επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών ή/και δεν στρεβλώνουν ούτε απειλούν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και συνεπώς δεν εμπίπτουν στο πεδίο του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης. Η σχετική τριετής περίοδος έχει ρευστό χαρακτήρα και επομένως για κάθε νέα χορήγηση ενίσχυσης ήσσονος σημασίας πρέπει να υπολογίζεται το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγήθηκαν κατά τα προηγούμενα τρία χρόνια. Η ενίσχυση ήσσονος σημασίας πρέπει να θεωρείται ότι έχει χορηγηθεί κατά το χρόνο απονομής στον δικαιούχο του νομίμου δικαιώματος να λάβει την ενίσχυση. Αυτός ο κανόνας για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας δεν θίγει τη δυνατότητα που έχουν οι επιχειρήσεις να λαμβάνουν, για το ίδιο σχέδιο, κρατικές ενισχύσεις που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή ή που καλύπτονται από κανονισμό περί εξαιρέσεων κατά κατηγορίες.

(6) Για τους σκοπούς της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της ορθής εφαρμογής του ανώτατου ορίου για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν την ίδια μέθοδο υπολογισμού. Για να διευκολυνθεί ο υπολογισμός αυτός και σύμφωνα με τη σημερινή πρακτική όσον αφορά την εφαρμογή του κανόνα για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, τα ποσά των ενισχύσεων που δεν έχουν μορφή επιχορήγησης σε μετρητά πρέπει να μετατρέπονται σε ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης. Ο υπολογισμός του ισοδύναμου επιχορήγησης των ενισχύσεων που καταβάλλονται σε πολλές δόσεις και των ενισχύσεων που καταβάλλονται με μορφή επιδοτούμενου δανείου πρέπει να γίνεται με βάση τα επιτόκια που εφαρμόζονται στην αγορά κατά το χρόνο της χορήγησης τους. Για να εξασφαλίζεται η ομοιόμορφη, διαφανής και απλή εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, τα επιτόκια της αγοράς είναι, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, τα επιτόκια αναφοράς, υπό τον όρο ότι σε περίπτωση επιδοτούμενου δανείου, το δάνειο καλύπτεται από τις συνήθεις ασφάλειες και δεν ενέχει υπερβολικά υψηλό κίνδυνο. Τα επιτόκια αναφοράς πρέπει να είναι εκείνα που καθορίζονται περιοδικά από την Επιτροπή με αντικειμενικά κριτήρια και δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και στο Ίντερνετ.

(7) Η Επιτροπή υποχρεούται να εξασφαλίζει ότι τηρούνται οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, και ιδίως ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει των κανόνων για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας πληρούν τους σχετικούς όρους. Σύμφωνα με την αρχή της συνεργασίας που διατυπώνεται στο άρθρο 10 της συνθήκης, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διευκολύνουν την εκπλήρωση αυτής της αποστολής, δημιουργώντας τον αναγκαίο μηχανισμό για να εξασφαλίσουν ότι το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που χορηγείται βάσει του κανόνα για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον ίδιο δικαιούχο δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 100000 ευρώ σε περίοδο τριών ετών. Για το σκοπό αυτό τα κράτη μέλη πρέπει, όταν χορηγούν ενίσχυση ήσσονος σημασίας, να πληροφορούν την ενδιαφερόμενη επιχείρηση ότι η ενίσχυση έχει χαρακτήρα ήσσονος σημασίας, να ενημερώνονται πλήρως για τις άλλες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που λήφθηκαν τα τρία τελευταία χρόνια και να εξακριβώνουν προσεκτικά ότι η νέα ενίσχυση ήσσονος σημασίας δεν οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας. Η τήρηση του ανώτατου αυτού ορίου μπορεί επίσης να εξασφαλίζεται μέσω κεντρικού μητρώου.

(8) Λαμβανομένης υπόψη της εμπειρίας που έχει αποκτήσει η Επιτροπή, και ιδίως της συχνότητας με την οποία είναι γενικά αναγκαία η αναθεώρηση της πολιτικής για τις κρατικές ενισχύσεις, είναι σκόπιμο να περιοριστεί η περίοδος εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Σε περίπτωση που η ισχύς του παρόντος κανονισμού δεν παραταθεί, τα κράτη μέλη θα έχουν περίοδο προσαρμογής έξι μηνών για τα καθεστώτα ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που καλύπτονταν από τον παρόντα κανονισμό,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στις ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, εκτός από:

α) τον τομέα των μεταφορών και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την παραγωγή, την επεξεργασία ή την εμπορία των προϊόντων που παρατίθενται στο παράρτημα Ι της συνθήκης·

β) τις ενισχύσεις για δραστηριότητες που σχετίζονται με εξαγωγές, δηλαδή τις ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη δημιουργία και τη λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται με την εξαγωγική δραστηριότητα·

γ) τις ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τον όρο της χρησιμοποίησης εγχώριων προϊόντων σε βάρος των εισαγόμενων.

Άρθρο 2

Ενισχύσεις ήσσονος σημασίας

1. Θεωρούνται ότι δεν ανταποκρίνονται σε όλα τα κριτήρια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης, και συνεπώς δεν υπόκεινται στην υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται από το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης, οι ενισχύσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στις παραγράφους 2 και 3.

2. Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγούνται στην ίδια επιχείρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 100000 ευρώ σε περίοδο τριών ετών. Το ανώτατο αυτό όριο εφαρμόζεται ανεξάρτητα από τη μορφή και το στόχο της ενίσχυσης.

3. Το ανώτατο όριο που αναφέρεται στην παράγραφο 2 εκφράζεται ως επιχορήγηση σε μετρητά. Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ακαθάριστα ποσά, δηλαδή προ άμεσων φόρων. Εάν η ενίσχυση χορηγείται με μορφή άλλη από την επιχορήγηση, το ποσό της ενίσχυσης είναι το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησής της.

Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε πολλές δόσεις ανάγονται στην αξία τους κατά το χρόνο της χορήγησής τους. Το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για την προεξόφληση αυτή και για τον υπολογισμό του ποσού μιας ενίσχυσης με μορφή επιδοτούμενου δανείου είναι το επιτόκιο αναφοράς κατά το χρόνο της χορήγησής της.

Άρθρο 3

Σώρευση και έλεγχος

1. Όταν ένα κράτος μέλος χορηγεί ενίσχυση ήσσονος σημασίας σε μια επιχείρηση, την ενημερώνει ότι η ενίσχυση έχει χαρακτήρα ήσσονος σημασίας και λαμβάνει από την ενδιαφερόμενη επιχείρηση όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις άλλες ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που αυτή έλαβε κατά τα προηγούμενα τρία χρόνια.

Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγήσουν νέα ενίσχυση ήσσονος σημασίας μόνον αφού εξακριβώσουν ότι η ενίσχυση αυτή δεν αυξάνει το ανώτατο ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που λήφθηκαν κατά τη σχετική τριετή περίοδο πέραν ενός ανώτατου ορίου που καθορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2.

2. Εάν ένα κράτος μέλος έχει δημιουργήσει κεντρικό μητρώο ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, το οποίο περιέχει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που έχουν χορηγηθεί από οποιαδήποτε αρχή αυτού του κράτους μέλους, η απαίτηση της παραγράφου 1 πρώτο εδάφιο, δεν εφαρμόζεται πλέον από τη χρονική στιγμή κατά την οποία το μητρώο καλύπτει μια περίοδο τριών ετών.

3. Τα κράτη μέλη καταγράφουν και συγκεντρώνουν όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Οι πληροφορίες αυτές περιέχουν όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για να εξακριβωθεί ότι έχουν τηρηθεί οι όροι του παρόντος κανονισμού. Οι πληροφορίες που αφορούν μεμονωμένη ενίσχυση ήσσονος σημασίας διατηρούνται επί δέκα χρόνια από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκε η ενίσχυση και εκείνες που αφορούν καθεστώς ενισχύσεων ήσσονος σημασίας επί δέκα χρόνια από την ημερομηνία κατά την οποία χορηγήθηκε η τελευταία μεμονωμένη ενίσχυση δυνάμει του καθεστώτος. Μετά από γραπτή αίτηση της Επιτροπής, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος τής παρέχει, εντός είκοσι εργάσιμων ημερών ή εντός μεγαλύτερης περιόδου που ορίζεται στην αίτηση της Επιτροπής, όλες τις πληροφορίες που η Επιτροπή θεωρεί αναγκαίες για να εκτιμήσει εάν έχουν τηρηθεί οι όροι του παρόντος κανονισμού, ιδίως όσον αφορά το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που έχουν χορηγηθεί σε μια επιχείρηση.

Άρθρο 4

Έναρξη και διάρκεια ισχύος

1. Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

2. Μετά τη λήξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, τα καθεστώτα ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εξακολουθούν να καλύπτονται από το ευεργέτημα του παρόντος κανονισμού επί περίοδο προσαρμογής έξι μηνών.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου προσαρμογής, τα καθεστώτα αυτά μπορούν να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται υπό τους όρους του παρόντος κανονισμού.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 12 Ιανουαρίου 2001.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ L 142 της 14.5.1998, σ. 1.

(2) ΕΕ C 89 της 28.3.2000, σ. 6.

(3) ΕΕ C 68 της 6.3.1996, σ. 9.

(4) ΕΕ L 336 της 23.12.1994, σ. 156.