Ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη

της 14ης Απριλίου 2000

με την οποία καθορίζονται οι γενικές κατευθύνσεις για την κοινοτική πρωτοβουλία όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη (Leader+)

(2000/C 139/05)

1. Το άρθρο 20 παράραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, περί γενικών διατάξεων για τα Διαρθρωτικά Ταμεία(1) (στο εξής "γενικός κανονισμός") θεσπίζει μία πρωτοβουλία σχετικά με την αγροτική ανάπτυξη (στο εξής Leader+).

2. Στις 14 Απριλίου 2000, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού, καθόρισε τις γενικές κατευθύνσεις που εκτίθενται στην παρούσα ανακοίνωση η οποία περιγράφει, για την πρωτοβουλία της αγροτικής ανάπτυξης, τους στόχους, το πεδίο εφαρμογής και τους λεπτομερείς κανόνες υλοποίησής της.

3. Κατ' εφαρμογή του άρθρου 21 παράγραφος 2 του γενικού κανονισμού, τα κράτη μέλη καταρτίζουν και υποβάλλουν στην Επιτροπή τις προτάσεις τους όσον αφορά τα προγράμματα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+ σύμφωνα με τις γενικές κατευθύνσεις της παρούσας ανακοίνωσης, με στόχο την έγκρισή τους από την Επιτροπή και έκδοση της απόφασης όσον αφορά τη συμμετοχή του ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού.

Ι. ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Πλαίσιο

4. Οι αγροτικές περιοχές της Κοινότητας αντιμετωπίζουν μία σειρά προβλημάτων που είναι δυνατό να επηρεάσουν σοβαρά τη βιωσιμότητά τους· μερικά από αυτά είναι η γήρανση του πληθυσμού και η αστυφιλία που εξακολουθούν να παρατηρούνται σε ορισμέμενες από αυτές καθώς και η απώλεια θέσεων εργασίας.

Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι ορισμένες περιοχές αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τα προβλήματα αυτά, καταφέρνοντας να δημιουργήσουν μία δυναμική που επιβεβαιώνει την ικανότητά τους όσον αφορά την εξεύρεση νέων λύσεων οι οποίες ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που δέχονται.

5. Η πρωτοβουλία Leader I αποτέλεσε την αρχή μιας νέας προσέγγισης στην πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, η οποία στηρίζεται στην ολοκληρωμένη και συμμετοχική προσέγγιση σε εδαφικό επίπεδο.

Με την πρωτοβουλία Leader II γενικεύτηκε η προσέγγιση της πρωτοβουλίας Leader I, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον καινοτόμο χαρακτήρα των σχεδίων.

Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της πρωτοβουλίας Leader είναι:

- η κινητοποίηση των τοπικών φορέων προκειμένου να πάρουν στα χέρια τους το μέλλον της περιοχής τους,

- η αποκεντρωμένη, ολοκληρωμένη και εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγιση σε εδαφικό επίπεδο,

- το "άνοιγμα" των αγροτικών περιοχών προς άλλες περιοχές με την ανταλλαγή και τη μεταφορά εμπειριών μέσω της δημιουργίας δικτύων,

- η ικανότητα να λαμβάνονται υπόψη ενέργειες μετρίου μεγέθους. εφόσον εξασφαλίζεται η παρουσία ενδιάμεσων διοικητικών, τεχνικών και χρηματοπιστωτικών φορέων, κατάλληλων για τη στήριξη μικρών σχεδίων.

Ωστόσο, σε πολλά κράτη μέλη κατά την υλοποίηση της πρωτοβουλίας Leader II αντιμετωπίστηκαν ορισμένα προβλήματα όπως: καθυστερήσεις στην επιλογή των δικαιούχων και, κατά συνέπεια, στην έναρξη των προγραμμάτων, δημιουργία ευάλωτων εταιρικών σχέσεων όταν οι ρόλοι στο πλαίσιο των σχέσεων αυτών δεν καθορίζονται με σαφήνεια, συσσώρευση διαφόρων διαδικασιών, διασκορπισμός χρηματοδοτικών πόρων σε μεγάλο αριθμό ομάδων τοπικής δράσης (ΟΤΔ) με συνέπεια τις παρεμβάσεις περιορισμένης αποτελεσματικότητας.

6. Παρόλα τα προβλήματα αυτά, η ιδιαίτερα θετική, σε γενικές γραμμές, εικόνα της πρωτοβουλίας Leader δεν έχει αλλοιωθεί και η πεποίθηση ότι η πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1991 πρέπει να συνεχιστεί και να εμβαθυνθεί έγινε εντονότερη, δεδομένου μάλιστα ότι οι αγροτικές περιοχές θα πρέπει να προβούν κατά τα επόμενα έτη σε προσαρμογές της κοινωνικοοικονομικής τους δομής προκειμένου να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και να αντιμετωπίσουν τους περιορισμούς που απορρέουν ιδίως:

- από τις μεταβολές στο γεωργικό τομέα μετά τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ και τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών όσον αφορά την ποιότητα των προϊόντων,

- από τη γενικευμένη συνεκτίμηση των θεμάτων που αφορούν το περιβάλλον,

- από τη συνεχώς αυξανόμενη ολοκλήρωση της παγκόσμιας οικονομίας,

- από την επιτάχυνση της διάδοσης και χρήσης νέων τεχνολογιών.

Για τις αγροτικές περιοχές, η αξιοποίηση των πόρων τους στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στηριζόμενης στην ενδεδειγμένη εδαφική στατηγική προσαρμοσμένη στις τοπικές συνθήκες φαίνεταιμ όλο και πιο πολύ ότι αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία ή/και τη διατήρηση ανταγωνιστικών και βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών.

Η προσέγγιση αυτή θα είναι αποτελεσματικότερη εάν εντάσσεται σε μία κοινοτική πολιτική και σε εθνικές και περιφερειακές πολιτικές ικανές να εξασφαλίσουν το απαιτούμενο πλαίσιο, μέσα και κίνητρα έτσι ώστε να είναι ο αγροτικός πληθυσμός και οι αγροτικές περιοχές σε θέση να αδράξουν τις ευκαιρίες ανάπτυξης και στη συνέχεια να τις αξιοποιήσουν με τα κατάλληλα μέσα και μηχανισμούς.

7. Ο νέος κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισμένων κανονισμών(2) περιλαμβάνει μία σειρά μέτρων με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών προκειμένου να εφαρμοστεί σε αυτές μία πολιτική που δεν περιορίζεται στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του γεωργικού τομέα, αλλά η οποία στηρίζει επίσης την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων και πηγών απασχόλησης, έτσι ώστε να εξακολουθήσουν οι αγροτικές αυτές περιοχές να αποτελούν ένα υγιές και δυναμικό κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο.

Υπό το πρίσμα αυτό, η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης αποτελεί πλέον το δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ και παραμένει σημαντικό στοιχείο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.

Εντούτοις, τα μεγάλα προγράμματα που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 και δυνάμει των κανονισμών για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, είναι δύσκολο να επιλύσουν μόνα τους όλα τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι αγροτικές κοινότητες, δεδομένης της τοπικής τους διάστασης και της ανάγκης να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει οι τοπικός πληθυσμός.

Στόχοι

8. Η νέα πρωτοβουλία θα συμπληρώσει τα καθιερωμένα ("mainstream") προγράμματα με την ενθάρρυνση των ολοκληρωμένων ενεργειών που σχεδιάζονται και υλοποιούνται στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων σε τοπική κλίμακα.

Στόχος της πρωτοβουλίας Leader+ θα είναι να παροτρύνει και να στηρίξει τους φορείς των αγροτικών περιοχών να εξετάσουν το δυναμικό της περιοχής τους κάτω από μία περισσότερο μακροπρόθεσμη προοπτική. Η πρωτοβουλία αυτή αποβλέπει στην προώθηση της εφαρμογής ολοκληρωμένων, πρωτότυπων στρατηγικών αειφόρου ανάπτυξης και υψηλής ποιότητας, στόχος των οποίων θα είναι η πειραματική εφαρμογή νέων μορφών:

- αξιοποίησης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς,

- ενίσχυσης του οικονομικού πλαισίου προκειμένου να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης,

- βελτίωσης της οργανωτικής ικανότητας της κοινότητάς τους.

Θεμελιώδες στοιχείο της πρωτοβουλίας Leader+ θα αποτελέσει η πτυχή "συνεργασία" με την ευρεία έννοια του όρου. Η Επιτροπή θα στηρίξει τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων ποιότητας μεταξύ διαφόρων φορέων. Η συνεργασία αυτή θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο αγροτικών περιοχών, μεταξύ περιοχών του ιδίου κράτους μέλους και μεταξύ περιοχών περισσότερων κρατών μελών και, ενδεχομενώς, και πέραν αυτών.

Συνεπώς, η πρωτοβουλία Leader+ διατηρεί τον πειραματικό της χαρακτήρα όσον αφορά τον στόχο της ανάπτυξης και πειραματικής εφαρμογής νέων ολοκληρωμένων και σταθερών προσεγγίσεων προκειμένου να επηρεάσουν, να συμπληρώσουν ή/και να ενισχύσουν την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης στην Κοινότητα. Τα κράτη μέλη, κατά την παρουσίαση των προτάσεών τους, καλούνται να συμμετάσχουν στην πειραματική αυτή προσπάθεια.

Τα νέα μοντέλα αειφόρου ανάπτυξης θα αξιοποιηθούν και θα διαδοθούν με την επιτέλεση σημαντικού έργου στο πλαίσιο δικτύων.

ΙΙ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ

Γεωγραφική εφαρμογή

9. Αντίθετα με τις πρωτοβουλίες Leader I και II, όλες οι αγροτικές περιοχές θα είναι επιλέξιμες για την πρωτοβουλία Leader+. Ωστόσο, προκειμένου να συγκεντρωθούν οι κοινοτικοί πόροι στις πλέον ενδιαφέρουσες προτάσεις και για να λειτουργήσουν οι προτάσεις αυτές, όσο το δυνατό περισσότερο, ως μοχλοί, μόνο περιορισμένος αριθμός περιοχών θα τύχει χρηματοδοτικής στήριξης από την Κοινότητα στο πλαίσιο των σκελών 1 και 2, κατόπιν ανοικτής και αυστηρής διαδικασίας επιλογής.

10. Στο πλαίσιο του στόχου αυτού, οι διαδικασίες και τα κριτήρια επιλογής πρέπει να προτείνονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Τα κριτήρια επιλογής που θεσπίζονται στην παρούσα ανακοίνωση είναι τα ελάχιστα που απαιτούνται και τα οποία θα πρέπει να συμπληρωθούν από ειδικά κριτήρια, προσαρμοσμένα ενδεχομένως στην κατάσταση των αγροτικών περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ευρύτερης περιοχής και των ειδικών στόχων στην επίτευξη των οποίων αποβλέπει η υλοποίηση της πρωτοβουλίας Leader+ στις περιοχές αυτές. Τα κριτήρια αυτά, τα οποία θα αποτελέσουν αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος που υποβάλλεται στην Επιτροπή, υπόκεινται στην έγκρισή της.

Στις περιπτώσεις που η πρωτοβουλία Leader+ αφορά περιοχές οι οποίες δεν είχαν στο παρελθόν επωφεληθεί από τις πρωτοβουλίες Leader I ή/και II, θα πρέπει να προβλεφθούν ειδικές διατάξεις για τις περιοχές αυτές προκειμένου να επιτραπεί η πρόσβασή τους στην κοινοτική αυτή πρωτοβουλία.

11. Τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίσουν την εφαρμογή της πρωτοβουλίας Leader+ σε ορισμένες αγροτικές περιοχές, εάν αυτό δικαιολογείται βάσει κριτηρίων που είναι σύμφωνα με τους στόχους της πολιτικής που εφαρμόζουν στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης και με την επιφύλαξη των άλλων προϋποθέσεων που περιλαμβάνει η παρούσα ανακοίνωση.

Δικαιούχοι

12. Δικαιούχοι της χρηματοδοτικής συνδρομής της πρωτοβουλίας Leader+ θα είναι ένα σύνολο εταίρων με την ονομασία "Ομάδες τοπικής δράσης" (ΟΤΔ).

Οι ομάδες τοπικής δράσης είναι φορείς της αναπτυξιακής στρατηγικής και υπεύθυνοι για την υλοποίησή της.

Οι ομάδες τοπικής δράσης πρέπει να αποτελούν ένα ισορροπημένο και αντιπροσωπευτικό σύνολο εταίρων των κοινωνικοοικονομικών κύκλων της περιοχής. Στο επίπεδο λήψης αποφάσεων, οι οικονομικοί εταίροι και οι ενώσεις πρέπει να εκπροσωπούν τουλάχιστον το 50 % της τοπικής εταιρικής σχέσης.

Τα μέλη της ΟΤΔ οφείλουν να αποδείξουν την ικανότητά τους όσον αφορά τον από κοινού καθορισμό και την από κοινού εφαρμογή μιας στρατηγικής για την ανάπτυξη της περιοχής.

Η καταλληλότητα και ο επιχειρησιακός χαρακτήρας της εταιρικής σχέσης πρέπει να εκτιμηθούν ιδίως βάσει της διαφάνειας και της σαφήνειας όσον αφορά την ανάθεση των ρόλων και των αρμοδιοτήτων. Πρέπει επίσης να παρέχονται εγγυήσεις όσον αφορά την ικανότητα να αναλάβουν τα καθήκοντα που τους ανατίθενται καθώς και την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών λειτουργίας και λήψης αποφάσεων.

Τα μέλη της ΟΤΔ οφείλουν να διαθέτουν τοπική παρουσία και:

- είτε να ορίζουν έναν επικεφαλής αρμόδιο για διοικητικά και δημοσιονομικά θέματα, ο οποίος θα έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται τις κρατικές επιδοτήσεις, και ο επικεφαλής αυτός θα μεριμνά για την εύρυθμη λειτουργία της εταιρικής σχέσης,

- είτε να συνδέονται στο πλαίσιο μιας κοινής δομής με νομική μορφή, τα καταστατικά της οποίας διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της εταιρικής σχέσης και την ικανότητα διαχείρισης των κρατικών επιδοτήσεων.

Σκέλη

13. Η πρωτοβουλία Leader+ αρθρώνεται γύρω από τρία σκέλη:

- σκέλος 1: στήριξη των ολοκληρωμένων και πιλοτικών στρατηγικών ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών, βάσει μίας προσέγγισης εκ των κάτω προς τα άνω και οριζόντιας εταιρικής σχέσης,

- σκέλος 2: στήριξη της συνεργασίας μεταξύ περιοχών και της διακρατικής συνεργασίας,

- σκέλος 3: δικτύωση του συνόλου των αγροτικών περιοχών της Κοινότητας, ανεξαρτήτως του αν τυγχάνουν ή όχι στήριξης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+ καθώς και όλων των φορέων της αγροτικής ανάπτυξης.

Σκέλος 1 - "Ολοκληρωμένες και πιλοτικού χαρακτήρα στρατηγικές αγροτικής ανάπτυξης"

14. Το σκέλος 1 θα στηρίξει τις περιοχές που επιδεικνύουν βούληση και ικανότητα σύλληψης και εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης, βιώσιμης και πιλοτικής αναπτυξιακής στρατηγικής, η οποία επιβεβαιώνεται με την παρουσίαση ανπτυξιακού σχεδίου, βασίζεται σε μία αντιπροσωπευτική εταιρική σχέση και αρθρώνεται γύρω από ένα σημαντικό θέμα χαρακτηριστικό της ταυτότητας της περιοχής.

Κάθε κράτος μέλος οφείλει να διευκρινίσει, βάσει της κατάστασης των αγροτικών περιοχών του, τα κριτήρια που θα επιτρέψουν την επιλογή, με την πρόσκληση υποβολής προτάσεων, των αναπτυξιακών σχεδίων που καταρτίζουν οι ΟΤΔ, λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία:

14.1. Περιοχές τις οποίες αφορά η πρωτοβουλία

Η πρωτοβουλία Leader+ αφορά περιοχές περιορισμένης έκτασης και αγροτικού χαρακτήρα, οι οποίες αποτελούν ένα ομοιογενές σύνολο από φυσική (γεωγραφική), οικονομική και κοινωνική άποψη.

Οι επιλεγείσες περιοχές πρέπει να παρουσιάζουν οπωσδήποτε συνοχή και επαρκή κρίσιμη μάζα από την άποψη του ανθρώπινου δυναμικού καθώς και χρηματοοικονομικών πόρων, προκειμένου να στηρίζουν μια βιώσιμη αναπτυξιακή στρατηγική.

Είναι δυνατόν η εφαρμογή των κριτηρίων αυτών να οδηγήσει στην οριοθέτηση μιας περιοχής που δεν συμπίπτει με την εθνική διοικητική οριοθέτηση ή την οριοθέτηση που έχει γίνει για τις παρεμβάσεις στο πλαίσιο των στόχων 1 και 2 των Διαρθρωτικών Ταμείων.

Για να διασφαλιστεί ο τοπικός και αγροτικός χαρακτήρας, ο πληθυσμός της περιοχής δεν πρέπει να υπερβαίνει κατά γενικό κανόνα τους 100000 κατοίκους, για τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές (της τάξης των 120 κατοίκων/km2) χωρίς όμως να είναι και κατώτερος, κατά γενικό κανόνα, των 10000 κατοίκων. Ωστόσο, για τις περιοχές με μεγάλη ή μικρή πυκνότητα πληθυσμού όπως είναι ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης, είναι δυνατό να εγκριθούν εξαιρέσεις από τα κριτήρια αυτά, δεόντως αιτιολογημένες.

Σε καμία περίπτωση δεν θα γίνεται δεκτή η τεχνητή κατάτμηση περιοχών, η οποία δεν ανταποκρίνεται στο προαναφερθέν κριτήριο συνεκτικότητας.

14.2. Αναπτυξιακή στρατηγική

Η αναπτυξιακή στρατηγική που προτείνουν οι ΟΤΔ στα αναπτυξιακά τους σχέδια:

α) πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, υπό την έννοια μιας σφαιρικής προσέγγισης, συντονισμένη, στηριζόμενη στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ φορέων, τομέων και σχεδίων, διαρθρωμένη γύρω από ένα σημαντικό θέμα, χαρακτηριστικό για την ταυτότητα ή και τους πόρους ή και τις τεχνογνωσίας της περιοχής και το οποίο μπορεί να συσπειρώσει το σύνολο των φορέων και των σχεδίων διαφόρων τομέων που συντελούν στην αναπτυξιακή στρατηγική.

Με την επιφύλαξη των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων, τα θέματα με ικανότητα συσπείρωσης που η Επιτροπή κρίνει ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε κοινοτικό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές, είναι:

- η χρησιμοποίηση νέας τεχνογωνσίας και νέων τεχνολογιών προκειμένου να καταστούν ανταγωνιστικότερα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες των αγροτικών περιοχών,

- η βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές,

- η αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων, ιδίως μέσω της διευκόλυνσης, με συλλογικές ενέργειες, της πρόσβασης στις αγορές για τις μικρές διαρθρώσεις παραγωγής,

- η αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης των τοποθεσιών κοινοτικού ενδιαφέροντος του προγράμματος Natura 2000.

Η προτεινόμενη στρατηγική σε κάθε αναπτυξιακό σχέδιο πρέπει να καταδεικνύει τη διάρθρωσή του γύρω από ένα από τα προαναφερθέντα θέματα. Αν η στρατηγική αυτή διαρθρώνεται γύρω από περισσότερα του ενός θέματα, πρέπει να καταδεικνύεται ότι παραμένει συνεκτική. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να αποδεικνύεται ότι η στρατηγική αυτή δεν αποτελεί πρόσθεση σχεδίων ή μια απλή παράθεση τομεακών παρεμβάσεων.

Η Επιτροπή, η οποία μεριμνά για την ισότητα των ευκαιριών και πιστεύει ότι οι νέοι και οι γυναίκες αποτελούν έναν από τους μοχλούς της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών, επιθυμεί να στηρίζει κατά προτεραιότητα τις στρατηγικές που αποβλέπουν στη βελτίωση των δυνατοτήτων απασχόλησης ή και δραστηριοτήτων γι' αυτές τις ομάδες στόχους. Κατά συνέπεια, η κλίμακα αξιολόγησης που θα καταρτίσουν τα κράτη μέλη για την επιλογή των πιλοτικών στρατηγικών θα πρέπει να αντικατοπτρίζει την κοινοτική αυτή προτεραιότητα.

Ο κατάλογος τόσο των θεμάτων με ικανότητα συσπείρωσης όσο και των ομάδων-στόχων μπορεί να διευρυνθεί από τα κράτη μέλη προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι συνθήκες που επικρατούν στο καθένα από αυτά.

β) Η αναπτυξιακή στρατηγική πρέπει να καταδεικνύει τη βάση της και τη συνεκτικότητά της με την περιοχή, ιδίως από κοινωνικοοικονομική άποψη. Πρέπει επίσης να αποδεικνύεται ο οικονομική της βιωσιμότητα και ο αειφόρος χαρακτήρας της υπό την έννοια ότι η χρησιμοποίηση των πόρων θα γίνει κατά τρόπο που να μην περιορίζει τις επιλόγες των μελλοντικών γενεών.

γ) Πρέπει επίσης να αποδεικνύεται ο πιλοτικός χαρακτήρας της αναπτυξιακής στρατηγικής.

Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών Leader I και Leader II, μεγάλος αριθμός αγροτικών περιοχών συμμετείχε σε καινοτόμους και εκ των κάτω προς τα άνω προσεγγίσεις τοπικής ανάπτυξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι προσεγγίσεις αυτές ωρίμασαν και μπορούν επί του παρόντος να ληφθούν υπόψη από τα κύρια ("mainstream") προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο της πρωρτοβουλίας Leader+, η Επιτροπή προτίθεται να στηρίξει πρωτότυπες και φιλόδοξες προσεγγίσεις αγροτικής ανάπτυξης οι οποίες θα εμβαθύνουν τον πειραματισμό που έχει ξεκινήσει στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών Leader I και II.

Ο πιλοτικός χαρακτήρας θα εκτιμηθεί βάσει της αναπτυξιακής στρατηγικής που εκτίθεται στο πλαίσιο κάθε αναπτυξιακού σχεδίου. Η στρατηγική αυτή πρέπει να προωθεί μέσα που επιτρέπουν την υιοθέτηση νέων μεθόδων αειφόρου ανάπτυξης, νέων σε σχέση με τις πρακτικές του παρελθόντος για την υπό εξέταση περιοχή και σε σχέση με τις πρακτικές που ακολουθούνται και προβλέπονται στο πλαίσιο των καθιερωμένων προγραμμάτων.

Η Επιτροπή δεν προτίθεται να είναι εξαντλητική όσον αφορά τα κριτήρια αξιολόγησης, κρίνει όμως ότι η έννοια "πιλοτικός" μπορεί να εκτιμηθεί:

- από την άποψη της ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών που ενσωματώνουν τις τοπικές ιδιομορφίες,

- από την άποψη νέων μεθόδων που επιτρέπουν τον συνδυασμό που ανθρώπινου δυναμικού και των φυσικών ή/και χρηματοδοτικών πόρων της περιοχής, με αποτέλεσμα την καλύτερη εκμετάλλευση του ενδογενούς της δυναμικού,

- από την άποψη του συνδυασμού και των σχέσεων μεταξύ των κατά παράδοση ανεξάρτητων του ενός από τον άλλο τομέων της οικονομίας,

- από την άποψη των πρωτότυπων μορφών οργάνωσης και συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και υλοποίησης του σχεδίου.

Πρέπει να επισημανθεί ότι η "πιλοτική" πτυχή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί - ακόμη και για τις νέες περιοχές - να συνδεθεί μόνον με την εφαρμογή της μεθόδου Leader.

δ) Η αναπτυξιακή στρατηγική πρέπει να καταδεικνύει τον μεταβιβάσιμο χαρακτήρα των προτεινόμενων μεθόδων, δεδομένου ότοι οι φορείς των σχεδιών είναι υποχρεωμένοι να θέτουν στη διάθεση του δικτύου τις μεθόδους που έχουν εφαρμόσει και τα επιτευχθέντα αποτελέσματα.

ε) Η αναπτυξιακή στρατηγική πρέπει να καταδεικνύει τον συμπληρωματικό της χαρακτήρα σε σχέση με τις παρεμβάσεις των κύριων προγραμμάτων που εφαρμόζονται στην οικεία περιοχή.

Σκέλος 2 - Στήριξη της συνεργασίας μεταξύ αγροτικών περιοχών

15. Το σκέλος αυτό αποβλέπει στην ενθάρρυνση και τη στήριξη της συνεργασίας μεταξύ περιοχών:

α) του ιδίου κράτους μέλους (συνεργασία μεταξύ περιοχών)·

β) πολλών κρατών μελών (διακρατική συνεργασία).

Η συνεργασία αυτή πρέπει να εξασφαλίζει πραγματική προστιθέμενη αξία για την περιοχή.

Η συνεργασία μπορεί να αποβλέπει σε δύο στόχους, συχνά παραπληρωματικούς:

- στην επίτευξη της απαιτούμενης κρίσιμης μάζας για τη βιωσιμότητα ενός κοινού σχεδίου,

- στην αναζήτηση της συμπληρωματικότητας.

16. Η συνεργασία θα συνίσταται στη συγκέντρωση της τεχνογνωσίας ή και του ανθρώπινου δυναμικού και των χρηματοδοτικών πόρων που είναι διασκορπισμένοι σε κάθε μια από τις υπό εξέταση περιοχές. Η συνεργασία θα εντάσσεται στις θεματικές κατευθύνσεις που έχουν καθοριστεί σαφώς από τις ομάδες τοπικής δράσης στο αναπτυξιακό τους σχέδιο.

Η συνεργασία δεν μπορεί να συνίσταται σε μία απλή ανταλλαγή εμπειριών αλλά στην υλοποίηση μιας κοινής ενέργειας, ει δυνατόν από μία κοινή διάρθρωση.

17. Στο πλαίσιο του σκέλους αυτού χρηματοδοτούνται η κοινή δράση και οι προκαταρκτικές δαπάνες, στο πλαίσιο της παροχής τεχνικής βοήθειας για τη συνεργασία.

18. Το σκέλος αυτό της πρωτοβουλίας Leader+ θα εφαρμόζεται στις αγροτικές περιοχές που επιλέγονται στο σκέλος 1 της πρωτοβουλίας. Η υλοποίηση του σκέλους αυτού της πρωτοβουλίας θα γίνεται με ευθύνη μιας επικεφαλής ΟΤΔ. Για το σκέλος αυτό ισχύουν τα ακόλουθα:

- Συνεργασία μεταξύ περιοχών

Στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ περιοχών του ιδίου κράτους μέλους, εκτός από τις περιοχές που έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+, η συνεργασία αυτή μπορεί επίσης να αφορά περιοχές που έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών Leader I κα II ή άλλες αγροτικές περιοχές που έχουν οργανωθεί βάσει της προσέγγισης Leader και αναγνωριστεί από το κράτος μέλος. Με εξαίρεση ενέργειες που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένο θέμα για την υλοποίηση του οποίου απαιτείται ευρύτερη περιοχή από την περιοχή των υπό εξέταση ΟΤΔ, μόνο οι ενέργειες που αφορούν τις περιοχές που έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+ θα είναι επιλέξιμες για κοινοτική συγχρηματοδότηση. Ωστόσο, οι δαπάνες καθοδήγησης καθίστανται επιλέξιμες για όλες τις εμπλεκόμενες περιοχές.

- Διακρατική συνεργασία

Η διακρατική συνεργασία καλύπτει τις ομάδες τοπικής δράσης που ανήκουν σε δύο τουλάχιστον κράτη μέλη.

Ωστόσο, στην περίπτωση που μία επιλεγείσα περιοχή στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+ αναπτύσσει συνεργασία βάσει των προϋποθέσεων του παρόντος σκέλους με μία περιοχή χώρας εκτός Κοινότητας, οργανωμένης βάσει της προσέγγισης Leader, οι σχετικές δαπάνες που αφορούν την περιοχή Leader+ καθίστανται επιλέξιμες.

Σκέλος 3 - Δικτύωση

19. Η ανταλλαγή των επιτευγμάτων, των εμπειριών και της τεχνογνωσίας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών στην Κοινότητα αποτέλεσε προτεραιότητα της πρωτοβουλίας Leader II, η οποία συνεχίζεται στην πρωτοβουλία Leader+.

20. Η δικτύωση του συνόλου των αγροτικών περιοχών, ανεξάρτητα από το έαν τις αφορά η πρωτοβουλία ή όχι καθώς και όλων των οργανώσεων και διοικητικών υπηρεσιών που εμπλέκονται στις τοπικές αυτές ενέργειες, όπως τα αγροτικά forum, θα ενισχύεται όχι μόνο με στόχο την ανταλλαγή και την μεταφορά εμπειριών αλλά και με στόχο:

- την τόνωση και την ολοκλήρωση της συνεργασίας μεταξύ περιοχών, και

- την πληροφόρηση και την αποκόμιση διδαγμάτων όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη σε αγροτικό επίπεδο.

21. Η ενεργός συμμετοχή στο δίκτυο θα έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα για όλους τους δικαιούχους της πρωτοβουλίας Leader+. Η συμμετοχή αυτή θα οδηγήσει στη διάθεση του συνόλου των απαιτούμενων πληροφοριών όσον αφορά τις ενέργειες που έχουν αναληφθεί, είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε όχι, και των επιτευχέντων αποτελεσμάτων και τη συμμετοχή τους στις διάφορες δραστηριότητες.

Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες στο δίκτυο, οι οποίοι εμπλέκονται στις εν λόγω ενέργειες σε τοπικό επίπεδο, χωρίς να πρόκειται για ΟΤΔ, θα κληθούν επίσης να θέσουν στη διάθεση του δικτύου τις εμπειρίες τους, την τεχνογνωσία τους και τα σχέδιά τους.

22. Κάθε κράτος μέλος θα προτείνει μέτρα για την δημιουργία της απαιτούμενης διάρθρωσης για την καθοδήγηση του δικτύου.

Η Επιτροπή συνιστά την ανάληψη των ακόλουθων δραστηριοτήτων από την "μονάδα" εμψύχωσης του δικτύου:

- εντοπισμός, ανάλυση και πληροφόρηση σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά τις μεταβιβάσιμες ορθές πρακτικές.

- Εμψύχωση του δικτύου.

- Οργάνωση της ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσίας, ιδίως προς όφελος των λιγότερο προηγμένων εδαφών που θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από τις εμπειρίες των περισσότερο πεπειραμένων ΟΤΔ.

- Εξασφάλιση τεχνικής βοήθειας για τοπική και διακρατική συνεργασία.

23. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ένα "παρατηρητήριο των αγροτικών περιοχών" το οποίο θα κατευθύνεται από την Επιτροπή θα διασφαλίσει τη δικτύωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την εμψύχωση του δικτύου.

Οι επιδιωκόμενοι στόχοι του παρατηρητηρίου είναι οι ακόλουθοι:

- συλλογή, μορφοποίηση και διάδοση πληροφοριών όσον αφορά τις κοινοτικές ενέργειες στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης.

- Συλλογή, παγίωση και διάδοση σε ευρωπαϊκό επίπεδο των ορθών πρακτικών όσον αφορά την τοπική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές.

- Ενημέρωση των φορέων των αγροτικών περιοχών όσον αφορά τις βασικές τάσεις της εξέλιξης των συνθηκών στις αγροτικές περιοχές της Κοινότητας και στις χώρες εκτός της Κοινότητας.

- Συναντήσεις σε κοινοτικό επίπεδο των δικαιούχων της πρωτοβουλίας, τόνωση της διακρατικής συνεργασίας.

- Παροχή βοήθειας στις εθνικές και περιφερειακές διοικητικές υπηρεσίες για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής εμπειρογνωμοσύνης.

- Παροχή βοήθειας στις εθνικές διοικητικές υπηρεσίες στην προσπάθειά τους να εμψυχώσουν και να φέρουν σε επαφή τους δικαιούχους της πρωτοβουλίας με στόχο τη συνεργασία.

- Σύνταξη των εκθέσεων για την εφαρμογή για την πορεία της πρωτοβουλίας Leader+ σε κοινοτικό επίπεδο.

- Ανάλυση των διδαγμάτων που αποκομίζονται από την πρωτοβουλίυ Leader+ και των επιπτώσεών τους όσον αφορά την αγροτική πολιτική.

III. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Κατάρτιση και παρουσίαση των προτάσεων για προγράμματα της πρωτοβουλίας Leader+

24. Με βάση τα διατιθέμενα από το κράτος μέλος ενδεικτικά χρηματικά ποσά, που αποφασίστηκαν και γωνστοποιήθηκαν από την Επιτροπή στα κράτη μέλη, τα τελευταία της υποβάλλουν τις προτάσεις τους για προγράμματα της πρωτοβουλίας Leader+.

Τα προγράμματα καταρτίζονται από τις αρμόδιες αρχές που υποδεικνύει το κράτος μέλος, στο γεωγραφικό επίπεδο που κρίνεται ως το πλέον ενδεδειγμένο με βάση παραμέτρους συνδεόμενες ιδίως με την διοικητική δομή τους και τα σχεδιαζόμενα συστήματα υλοποίησης και διαχείρισής τους.

Για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν τη μορφή των επιχειρησιακών προγραμμάτων ή της συνολικής επιδότησης.

Προηγουμένως πραγματοποιείται διαβούλευση με τους πλέον αντιπροσωπευτικούς εταίρους στο εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, κατ' εφαρμογή του άρθρου 8 παράγραφοι 1 και 2 του γενικού κανονισμού.

25. Τα προγράμματα έχουν περιεχόμενο ανάλογο προς το ενιαίο έγγραφο προγραμματισμού που περιγράφεται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 του γενικού κανονισμού, η δε διάρθρωσή τους εμφαίνεται στο παράρτημα.

Πλαίσιο και στρατηγική υλοποίησης, διαδικασίες επιλογής, χρηματοδότηση

26. Το υποβολλόμενο πρόγραμμα πρέπει να επισημαίνει ευκρινώς τα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες και τις δυνατότητες της ζώνης εφαρμογής του προγράμματος, τους ειδικούς στόχους στους οποίους αποσκοπεί η υλοποίηση του Leader+, τον συνδυασμό του με τις πολιτικές αγροτικής ανάπτυξης που ήδη ασκούνται ή και θα ασκηθούν στο οικείο κράτος μέλος ή την οικεία περιφέρεια, τη σχεδιαζόμενη στρατηγική προς επίτευξή τους, τη συνεκτικότητα και την προστιθέμενη αξία των προτεινόμενων μέτρων, καθώς και τις συνέπειες τους για το περιβάλλον. Για κάθε σκέλος των επιξητούμενων στόχων, πρέπει να αναφέρονται τα θέματα που εγγράφονται στο σκέλος 1, ο πίνακας και η περιγραφή των μέτρων για την εφαρμογή κάθε σκέλους και ο αναμενόμενος αντίκτυπος.

Η ανάλυση αυτή πρέπει να ανταποκρίνεται στα αποτελέσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης του παρουσιαζόμενου προγράμματος και να εκπονείται σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 2 του γενικού κανονισμού. Η εκ των προτέρων αξιολόγηση συνιστά αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος.

27. Τα κριτήρια επιλογής και οι ακολουθούμενες διαδικασίες πρέπει να είναι ευκρινώς καθορισμένα και να εγγυώνται γνήσια άμιλλα μεταξύ των ΟΤΔ.

Κατά την παρουσίαση του προγράμματος, το κράτος μέλος γνωστοποιεί στην Επιτροπή τον αριμθό των ΟΤΔ που σχεδιάζει να επιλέξει. Μπορεί να προτιμήσει εθνική ή περιφερειακή επιλογή. Όπως και να γίνει, πρέπει να κατοχυρώνονται η διαφάνεια των διαδικασιών και ικανοποιητικές συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των ΟΤΔ.

Το κράτος μέλος μπορεί να διοργανώνει πολλές προκηρύξεις υποβολής προσφορών, ιδίως στις περιπτώσεις που το Leader+ δέχεται υποψηφιότητες από νέα εδάφη για τα οποία μπορεί να παραχωρηθούν μεγαλύτερες χρονικές προθεσμίες. Τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να αναλύονται δεόντως και να είναι αιτιολογημένες. οπωσδήποτε, τα υποψήφια εδάφη για το σκέλος 1 πρέπει να επιλέγονται το αργότερο δύο έτη μετά την έγκριση των κριτηρίων επιλογής.

Στην πρόταση για πρόγραμμα, το κράτος μέλος εξηγεί την υιοθετηθείσα από αυτό μέθοδο επιλογής των έργων συνεργασίας φορέων από διαφορετικά κράτη και εδαφικές περιοχές. Οι προτεινόμενες διατάξεις οφείλουν τα εγγυώνται τακτική και σταδιακή πρόσβαση των ΟΤΔ στις εν λόγω μορφές συνεργασίας. Πρέπει να διασφαλίζουν συνθήκες προγραμματισμού και χρηματοδότησης που να επιτρέπουν την αποτελεσματική εφαρμογή του εν λόγω σκέλους εντός των καθορισμένων προθεσμιών, σε εταιρική σχέση με την Επιτροπή.

28. Καταρτίζεται ενδεικτικό χρηματοδοτικό σχέδιο, ανά άξονα προτεραιότητας, κατ' έτος και πηγή χρηματοδότησης, σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 29 του γενικού κανονισμού. Τα τρία σκέλη συνιστούν άξονες προτεραιότητας, στους οποίους προστίθεται ένας τέταρτος άξονας που προορίζεται να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες διαχείρισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του προγράμματος. Πρέπει να εμφαίνεται το εκατοστιαίο ποσοστό χρηματοδότησης που προορίζεται για τις ενέργειες του τετάρτου αυτού άξονα.

Διατάξεις διαχείρισης, ελέγχου, παρακολούθησης και αξιολόγησης

29. Εφαρμόζονται οι διατάξεις του γενικού κανονισμού, ιδίως ο τίτλος III και ο τίτλος IV κεφάλαια I, II και III. Η εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων πρέπει να αναφέρεται ρητά στο υποβαλλόμενο πρόγραμμα και να πληροί τα κριτήρια της παρούσας ανακοίνωσης.

30. Τα συστήματα εφαρμογής και διαχείρησης των διαφόρων σκελών της πρωτοβουλίας πρέπει να στοχεύουν στην απλούστευση, χωρίς να θίγεται η αρχή της χρηστής και συνετής διαχείρισης.

31. Όσον αφορά ειδικότερα την οικονομική διαχείριση, το πρόγραμμα θα περιγράφει σαφώς τις λεπτομέρειες διαχείρισης και τις διαδικασίες σχετικά με την κινητοποίηση και την κυκλοφορία των χρηματικών ροών, καθώς και τα κυριότερα στάδια της κοινοτικής χρηματοδότησης, έως τον τελικό δικαιούχο. Με την εκ των υστέρων αξιολόγηση πρέπει να επαληθεύεται η συνάφεια των λεπτομερειών υλοποίησης.

32. Με την παρουσίαση του μηχανισμού ελέγχων, πέραν των συνήθων διαδικασιών που εφαρμόζονται για όλες τις δαπάνες, πρέπει να περιγράφονται οι διατάξεις, μέθοδοι, κανόνες και ειδικές διαδικασίες που επιτρέπουν τη διασφάλιση του ελέγχου του υπόψη προγράμματος.

33. Η παρακολούθηση θα διενεργηθεί:

- στο επίπεδο των ΟΤΔ,

- στο επίπεδο των περιφερειακών/εθνικών προγραμμάτων,

με την βοήθεια οικονομικών και φυσικών δεικτών που καθορίστηκαν στο πλαίσιο του προγραμματισμού. Οι δείκτες αυτοί θα επιτρέπουν να παρακολουθείται ο βαθμός προόδου των προγραμμάτων από πλευράς χρηματοοικονομικής εκτέλεσης, φυσικής υλοποίησης και επιπτώσεων.

Η διαβίβαση των αποτελεσμάτων στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο και η παγίωσή τους θα συμβάλουν στην παρακολούθηση της πρωτοβουλίας στο κοινοτικό επίπεδο.

Σύμφωνα με το άρθρο 35 του γενικού κανονισμού, συγκροτείται επιτροπή παρακολούθησης για κάθε προγραμματική πρωτοβουλία, η δε σύνθεση και ο ρόλος της πρέπει να καθοριστούν.

Συγκροτείται ρυθμιστική επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των διοικήσεων και των εθνικών και περιφερειακών δικτύων, της οποίας προεδρεύει εκπρόσωπος της Επιτροπής. Η επιτροπή συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά κατ' έτος για να σχολιάζει τον βαθμό προόδου της πρωτοβουλίας. Η επιτροπή αυτή θα αποτελέσει εξάλλου το όργανο παρακολούθησης, σε κοινοτικό επίπεδο του σκέλους της συνεργασίας.

34. Όσον αφορά την αξιολόγηση, οι συναφείς προς αυτή διατάξεις του γενικού κανονισμού για τα Διαρθρωτικά Ταμεία και οι κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, στις περιπτώσεις που είναι χρήσιμες, εφαρμόζονται στις παρεμβάσεις του Leader+.

Συνεκτιμώντας τα ιδιάζοντα στο Leader χαρακτηριστικά, εργασία αξιολόγησης, τροφοδοτούμενη και βασιζόμενη σε φυσικούς και οικονομικούς δείκτες, θα συμπληρωθεί με ειδικούς δείκτες που αφορούν ιδίως την ολοκληρωμένη εδαφική θεώρηση, τον πιλοτικό χαρακτήρα των δράσεων, τη λειτουργία του εταιρικού σχήματος, τη διοργάνωση και τον ρόλο των εμπλεκόμενων διοικητικών δομών, τη δικτύωση και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Έγκριση των παρεμβάσεων

35. Η Επιτροπή εγκρίνει τα προγράμματα της κοινοτικής πρωτοβουλίας Leader+ το ταχύτερο δυνατόν εντός πέντε μηνών από της παραλλαβής της αίτησης παρέμβασης, αποφασίζει δε τη συμμετοχή του ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού σύμφωνα με το άρθρο 28 του γενικού κανονισμού.

Στην περίπτωση που το κράτος μέλος επιλέγει ως μορφή παρέμβασης το επιχειρησιακό πρόγραμμα, τρεις μήνες μετά την έγκριση του προγράμματος, πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή για πληροφόρηση συμπληρωματικό πρόγραμμα σύμφωνα με τον ορισμό του άρθρου 9 στοιχείο ιγ) του γενικού κανονισμού. Το περιεχόμενο του συμπληρωματικού προγράμματος περιγράφεται στο άρθρο 18 παράγραφος 3 του γενικού κανονισμού.

Η Επιτροπή τάσσεται υπέρ της προσφυγής σε μία συνολική επιδότηση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 στοιχείο θ) και του άρθρου 27 του γενικού κανονισμού.

Επιλέξιμες δράσεις για κοινοτική συγχρηματοδότηση

36. Επιλέξιμα για κοινοτική συγχρηματοδότηση είναι τα πάσης φύσεως μέτρα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού, το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ.

37. Το Leader+ προορίζεται για την κατά προτεραιότητα στήριξη πιλοτικών στρατηγικών ανάπτυξης του ενδογενούς δυναμικού των αγροτικών περιοχών. Ως εκ τούτου, με εξαίρεση τις δράσεις μικρής έκτασης προς καθορισμό στο πλαίσιο της εταιρικής συνεργασίας, δεν είναι επιλέξιμες για την προκείμενη πρωτοβουλία οι επενδύσεις σε υποδομές, όπως και οι παραγωγικές επενδύσεις, των οποίων το ύψος προϋπολογισμού υπερβαίνει ένα ανώτατο όριο προς καθορισμό στο πλαίσιο της εταιρικής συνεργασίας.

38. Οι δαπάνες που συνδέονται με την απόκτηση δεξιοτήτων, όπως καθορίζεται στο πλαίσιο του Leader II (δηλαδή δαπάνες κινητοποίησης ή/και εκπόνησης μελετών που προηγούνται της καταρτίσεως, εκ μέρους του ΟΤΔ, σχεδίου τοπικής ανάπτυξης) συνιστούν μέτρο επιλέξιμο στο σκέλος 1, υπό τον όρο να πρόκειται για νέα εδάφη όπου δεν έχει εφαρμοστεί η μέθοδος Leader.

39. Οι δαπάνες που συνδέονται με τη συμμετοχή σε δίκτυο(-α), την εμψύχωση, πληροφόρηση, διαχείριση, παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος, είναι επιλέξιμες για κοινοτική συγχρηματοδότηση. Η σχετική πρόταση κατατίθεται κατά την υποβολή του προγράμματος. Πάντως, η συμμετοχή στη χρηματοδότηση των δαπανών αξιολόγησης στα κράτη μέλη περιορίζεται στις αξιολογήσεις που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αξιολόγηση του Leader+ στο κοινοτικό επίπεδο λόγω του πεδίου εφαρμογής τους και της ποιότητάς τους, και η εκτίμηση που γίνεται βάσει των κατευθύνσεων της Επιτροπής σχετικά με το θέμα αυτό.

40. Η Επιτροπή για την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου, θα υποβοηθείται από εξωτερικούς συμβούλους παροχής υπηρεσιών επιλεγόμενους κατόπιν ανοικτής διαδικασίας με βάση προκήρυξη που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Για τον σκοπό αυτό προβλέπεται ενδεικτικό ποσό ύψους 2 % πέραν του συνόλου της συνεισφοράς του Τμήματος Προσανατολισμού του ΕΓΤΠΕ στην κοινοτική πρωτοβουλία Leader+. Οι δραστηριότητες αυτές που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλία της Επιτροπής θα χρηματοδοτηθούν σε ποσοστό 100 % του συνολικού κόστους.

IV. ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ LEADER+

41. Η πρωτοβουλία Leader+ αποτελεί αντικείμενο από κοινού χρηματοδότησης του κράτους μέλους και της Κοινότητας.

Η συνολική συνεισφορά του ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού στο Leader+ για το χρονικό διάστημα 2000-2006 ανέρχεται σε 2020 εκατομμύρια ευρώ, σε τιμές 1999. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παράγραφος 7 του γενικού κανονισμού, η συνεισφορά του τμήματος προσανατολισμού του ΕΓΤΠΕ για έκαστο πρόγραμμα προσαυξάνεται με συντελεστή 2 % κατ' έτος έως το 2003, για δεν την περίοδο 2004 έως 2006 θα καθοριστεί σε τιμές 2003. Στις 31 Δεκεμβρίου 2003, η Επιτροπή θα καθορίσει τον συντελεστή αναπροσαρμογής που θα εφαρμοστεί για το διάστημα 2004 έως 2006.

Εφαρμόζονται οι διατάξεις για το ύψος της κοινοτικής συμμετοχής, που καθορίζονται στο άρθρο 29 του γενικού κανονισμού. Ειδικότερα, η συνεισφορά του ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Προσανατολισμού ανέρχεται σε ποσοστό 75 % κατ' ανώτατο όριο του συνολικού επιλέξιμου κόστους στις περιφέρειες που καλύπτονται από τον στόχο 1, και σε 50 % κατ' ανώτατο όριο του συνολικού επιλέξιμου κόστους για τις ζώνες εκτός εκείνων του στόχου 1.

V. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

42. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να της υποβάλουν προτάσεις προγραμμάτων της πρωτοβουλίας Leader+ το αργότερο εντός έξι μηνών μετά τη δημοσίευση της παρούσας ανακοίνωσης στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Οι αιτήσεις παρέμβασης των κρατών μελών και η πάσης φύσεως αλληλογραφία σχετικά με την παρούσα ανακοίνωση πρέπει να απευθύνονται στην εξής διεύθυνση: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Γεωργίας Le Directeur Général Rue de la Loi/Wetstraat 200 Β - 1049 Βρυξέλλες.

Βρυξέλλες, 14 Απριλίου 2000.

(1) ΕΕ L 161 της 26.6.1999, σ. 1.

(2) ΕΕ L 160 της 26.6.1999, σ. 80.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΔΟΜΗ ΜΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ LEADER+

1. Καθορισμός των περιοχών εφαρμογής της πρωτοβουλίας, χρησιμοποιούμενα κριτήρια.

2. Ανάλυση της κατάστασης της (των) περιοχής(-ών) που αφορά η πρόταση.

3. Εκ των προτέρων αξιολόγηση σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 3 του γενικού κανονισμού.

4. Επιδιωκόμενοι στόχοι με την υλοποίηση της πρωτοβουλίας, στρατηγική για την επίτευξή τους, σύνδεση με τα υπόλοιπα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.

5. Για κάθε σκέλος: στόχοι, θέματα με ικανότητα συσπείρωσης του σκέλους 1, συνοπτική περιγραφή των προβλεπόμενων μέτρων για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που απαιτούνται προκειμένου να εξακριβωθεί κατά πόσο τα καθεστώτα ενισχύσεων των τριών σκελών της πρωτοβουλίας πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

6. Σχέδιο χρηματοδότησης ανά άξονα προτεραιότητας, ανά έτος και ανά πηγή χρηματοδότησης. Αναφορά, ανάλογα με την περίπτωση, της προβλεπόμενης κοινοτικής χρηματοδότησης στις περιοχές των στόχων 1 και 2. Η ετήσια συνδρομή του ταμείου πρέπει να παραμείνει εντός των ορίων των δημοσιονομικών προοπτικών.

7. Κριτήρια επιλογής των ΟΤΔ, διαδικασίες και χρονοδιάγραμμα.

8. Τρόποι ενημέρωσης των δυνητικών δικαιούχων και, στο πλαίσιο της υλοποίησης, τρόποι ενημέρωσης του ευρέος κοινού.

9. Μέτρα και αρμόδιες αρχές που έχει ορίσει το κράτος μέλος για την υλοποίηση, τη διαχείριση, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοοικονομικής διαχείρισης, και την παρακολούθηση:

- των στρατηγικών τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης,

- της συνεργασίας,

- της λειτουργίας των δικτύων και της σύνδεσής τους με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο.

10. Διοικητικές διατάξεις, λεπτομερείς κανόνες και διαδικασίες για τον έλεγχο των ενεργειών στο πλαίσιο της παρέμβασης.

11. Μέτρα που έχουν ληφθεί για την αξιολόγηση.

12. Αναφορά των μέτρων που έχουν ληφθεί για τη διαβούλευση με τους εταίρους όσον αφορά το πρόγραμμα, και των μέτρων που έχουν ληφθεί για τη διαβούλευση των εταίρων και τη συμμετοχή τους στην επιτροπή παρακολούθησης.

13. Συμβιβάσιμο της παρέμβασης με τις υπόλοιπες κοινοτικές πολιτικές.