ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 19ης Ιανουαρίου 1999 για την καταναλωτική διάσταση στην κοινωνία της πληροφορίας (1999/C 23/01)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 1998 (1),

την ανακοίνωση της Επιτροπής όσον αφορά τις προτεραιότητες της πολιτικής καταναλωτών 1996-1998,

την υπουργική διακήρυξη του ΟΟΣΑ για την προστασία των καταναλωτών στο πλαίσιο του Ηλεκτρονικού Εμπορίου (2),

Εκτιμώντας:

(1) ότι η συνεχής ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τη μετάδοση και την αποθήκευση πληροφοριών οδηγεί σε οργανωτικές, εμπορικές, τεχνικές και νομικές καινοτομίες οι οποίες έχουν βαθύ αντίκτυπο στην κοινωνία εν γένει 7

(2) ότι οι νέες τεχνολογίες των επικοινωνιών θα έχουν ουσιαστικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως της ενεργητικής ή παθητικής τους προσέγγισης των εξελίξεων αυτών 7

(3) ότι οι νέες τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών και η συνακόλουθη ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας παρέχουν πολλά δυνητικά πλεονεκτήματα στους καταναλωτές, αλλά δημιουργούν και νέες εμπορικές καταστάσεις οι οποίες τους είναι άγνωστες και στις οποίες μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο τα συμφέροντά τους 7

(4) ότι τους καταναλωτές απασχολούν ιδιαίτερα τα θέματα που αφορούν:

α) την πρόσβαση και την προσιτότητα 7

β) τη φιλικότητα του εξοπλισμού και των εφαρμογών προς τον καταναλωτή και τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη χρησιμοποίησή τους 7

γ) τη διαφάνεια, συμπεριλαμβανομένης της ποσότητας και της ποιότητας των πληροφοριών 7

δ) τις ορθές εμπορικές πρακτικές, προσφορές και τους όρους των συμβάσεων 7

ε) την προστασία των παιδιών από πτυχές ακατάλληλου περιεχομένου 7

στ) την ασφάλεια των συστημάτων πληρωμής, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής υπογραφής 7

ζ) το νομικό καθεστώς που εφαρμόζεται στις καταναλωτικές συναλλαγές στο νέο περιβάλλον, όσον αφορά τόσο την επιλογή του δικαίου όσο και τη δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων που ισχύουν 7

η) την κατανομή των ευθυνών και την αστική ευθύνη 7

θ) την ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών στοιχείων και

ι) την πρόσβαση σε αποτελεσματικά μέσα προσφυγής και επίλυσης διαφορών 7

κ) την τεχνολογία των πληροφοριών ως εργαλείου πληροφόρησης και μόρφωσης 7

(5) ότι η δημιουργία καταναλωτικής εμπιστοσύνης αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αποδοχή από τον καταναλωτή της κοινωνίας της πληροφορίας και τη συμμετοχή του σ' αυτή 7

(6) ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία αυτής της καταναλωτικής εμπιστοσύνης είναι η παροχή επιπέδου προστασίας έναντι των νέων τεχνολογιών ισοδύναμου προς το επίπεδο που παρέχεται κατά τις παραδοσιακές καταναλωτικές συναλλαγές, με την εφαρμογή των υφιστάμενων αρχών της καταναλωτικής πολιτικής στα νέα προϊόντα και τις νέες υπηρεσίες που διατίθενται στην κοινωνία της πληροφορίας, και ειδικότερα:

α) της διαφάνειας και του δικαιώματος παροχής επαρκούς και αξιόπιστης πληροφόρησης, πριν και, όπου είναι σκόπιμο, μετά τη συναλλαγή, συμπεριλαμβανομένης ιδίως της επαλήθευσης της ταυτότητας του προμηθευτή και της παροχής των πληροφοριών που απαιτούνται για την επαλήθευση της γνησιότητας κάθε στοιχείου της συναλλαγής 7

β) της άνευ διακρίσεων πρόσβασης σε προϊόντα και υπηρεσίες και του συνυπολογισμού των αναγκών των ευάλωτων καταναλωτών 7

γ) της προστασίας των καταναλωτών από μη επιζητούμενες, παραπλανητικές και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η διαφήμιση, και η στήριξη της παροχής αξιόπιστων μέσων για τη διήθηση από τον καταναλωτή, του περιεχομένου των συστημάτων επικοινωνίας 7

δ) της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή, λαμβανομένων υπόψη μιας δίκαιης κατανομής του κινδύνου και της ευθύνης που να αντικατοπτρίζει, ιδίως, την ευθύνη του προμηθευτή στην επιλογή ηλεκτρονικών μέσων εμπορίας και συμπεριλαμβανομένων, ιδίως, των συνθηκών που απαιτούνται για να μπορεί ο καταναλωτής να λαμβάνει τεκμηριωμένες αποφάσεις 7

ε) της προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και της ιδιωτικής ζωής του καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας από τη δόλια χρήση πληροφοριών προσωπικού περιεχομένου 7

στ) της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των κατανωλωτών ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν τις κατάλληλες δεξιότητες 7

ζ) της διαβούλευσης με τους καταναλωτές κατά την ανάπτυξη νέων πολιτικών ή νέων κανονιστικών μηχανισμών 7

η) της εκπροσώπησης των συμφερόντων των καταναλωτών στους σχετικούς φορείς ελέγχου και εποπτείας 7

(7) ότι το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι, στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τα κυριότερα μέτρα που διασφαλίζουν ότι λαμβάνονται πλήρως υπόψη τα συμφέροντα των καταναλωτών στην κοινωνία της πληροφορίας πρέπει να συνίστανται στην ενσωμάτωση της καταναλωτικής διάστασης, ιδίως δε των προαναφερόμενων αρχών καταναλωτικής πολιτικής, σε όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες πολιτικής της Κοινότητας 7

(8) ότι η ισχύουσα σχετική κοινοτική νομοθεσία και η εθνική εκτελεστική νομοθεσία εφαρμόζονται στις καταναλωτικές συναλλαγές στο νέο περιβάλλον της κοινωνίας της πληροφορίας 7

(9) ότι, ιδίως, η οδηγία 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 1997, για την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (3), παρέχει ήδη, μεταξύ άλλων, προστασία στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου 7

(10) ότι, σε περίπτωση διασυνοριακών συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω τεχνολογιών της πληροφόρησης, οι καταναλωτές θα πρέπει, εντός του πλαισίου του κοινοτικού δικαίου και των συμβάσεων των Βρυξελλών και της Ρώμης, να μπορούν να βασίζονται στην προστασία που παρέχει η νομοθεσία της χώρας συνήθους διαμονής τους και να έχουν εύκολη πρόσβαση σε διαδικασίες προσφυγής, ιδίως στη χώρα συνήθους διαμονής τους 7 σημειώνοντας ότι η Επιτροπή έχει προτείνει μια οδηγία για την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών για τον καταναλωτή και ότι ανέφερε ότι μελετά άλλες πιθανές πρωτοβουλίες για την εναρμόνιση της νομοθεσίας στον τομέα αυτό 7

(11) ότι η πολιτική της Κοινότητας στον τομέα αυτό θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τον πολυγλωσσικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της Κοινότητας 7

(12) ότι οι οργανώσεις των καταναλωτών και οι κατάλληλοι δημόσιοι φορείς μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών στο νέο περιβάλλον καθώς και στην παροχή υπηρεσιών και περιεχομένου με αντικείμενο πληροφορίες, ιδίως μέσω συντονισμένων ενεργειών 7 ότι οι εταιρίες μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο μέσω, ιδίως, κωδίκων δεοντολογίας 7

(13) ότι η Κοινότητα θα πρέπει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, σε διεθνές επίπεδο, για να διασφαλίσει ότι θα έχει εξασφαλίσει τα αποδεκτά της πρότυπα για την προστασία των καταναλωτών όταν αναπτυχθεί η παγκόσμια κοινωνία της πληροφορίας,

I. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

1. Να εξετάσει την υφιστάμενη νομοθεσία της Κοινότητας που αφορά τους καταναλωτές υπό το πρίσμα των νέων περιστάσεων που προκύπτουν από την κοινωνία της πληροφορίας, να εντοπίσει τυχόν κενά της νομοθεσίας αυτής όσον αφορά συγκεκριμένα προβλήματα στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας και να εντοπίσει πιθανούς τομείς όπου ενδέχεται να απαιτείται πρόσθετη κανονιστική δράση.

2. Να λάβει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα συμφέροντα των καταναλωτών λαμβάνονται πλήρως υπόψη σε οποιαδήποτε υφιστάμενη και οποιαδήποτε μελλοντική πρόταση υποβάλλει η Επιτροπή στον τομέα της κοινωνίας της πληροφορίας.

3. Να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο και με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Κοινότητας προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές μπορούν να βασίζονται στα σχετικά δικαιώματα που ήδη παρέχουν οι Συμβάσεις των Βρυξελλών και της Ρώμης, μεταξύ άλλων εκείνα που αφορούν τη δυνατότητα εφαρμογής της νομοθεσίας της χώρας διαμονής, καθώς και την εύκολη πρόσβαση στα εθνικά δικαστήρια, και, όπου ενδείκνυται, προκειμένου να ενισχυθούν αυτά τα δικαιώματα.

4. Να ενθαρρύνει τις οργανώσεις των καταναλωτών να προωθήσουν τη χρήση των νέων τεχνολογιών ως μέσου για την επέκταση των υπηρεσιών τους προς τους καταναλωτές, και να εξετάσει τις δυνατότητες ανάπτυξης κοινής δράσης στον τομέα αυτό.

5. Να υποβάλει, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έκθεση σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων, η οποία θα συνοδεύεται, εφόσον απαιτείται, από προτάσεις σχετικής δράσης.

II. ΣΥΜΦΩΝΕΙ:

1. Να προετοιμάσει κοινές ή συντονισμένες θέσεις των κρατών μελών όσον αφορά συνομιλίες και διαπραγματεύσεις για θέματα της κοινωνίας της πληροφορίας οι οποίες πραγματοποιούνται εντός διεθνών fora, και ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών του ΟΟΣΑ για την προστασία των καταναλωτών στα πλαίσια του ηλεκτρονικού εμπορίου, αντλώντας προσανατολισμούς από τους καθοριζόμενους στο παρόν ψήφισμα.

2. Να επανεξετάζει τακτικά την εξέλιξη του ρόλου των καταναλωτών και των κινδύνων και των ευκαιριών που τους παρουσιάζονται στην κοινωνία της πληροφορίας.

(1) Συμπεράσματα που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο Τηλεπικοινωνιών της 19ης Μαΐου 1998 και εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Ecofin της 5ης Ιουνίου 1998.

(2) Έγινε από τους υπουργούς ΟΟΣΑ στις 8 Οκτωβρίου 1998 στην υπουργική διάσκεψη της Οττάβα με θέμα: «Κόσμος χωρίς σύνορα: υλοποιώντας το δυναμικό του παγκόσμιου ηλεκτρονικού εμπορίου».

(3) ΕΕ L 144 της 4.6.1997, σ. 19.