ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 21ης Μαΐου 1997 όσον αφορά τις ενισχύσεις της Γερμανίας υπέρ του ναυπηγείου Bremer Vulkan Werft GmbH (Το κείμενο στη γερμανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (97/616/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 93 παράγραφος 2 εδάφιο 1,

Αφού κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με το προαναφερόμενο άρθρο,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

Ι

Με επιστολή της 1ης Αυγούστου 1996, η Επιτροπή πληροφόρησε τη Γερμανία για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 93 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ λόγω της συνδεδεμένης με σύμβαση ενίσχυσης στην παραγωγή η οποία χορηγήθηκε υπέρ του ναυπηγείου Bremer Vulkan Werft GmbH (στο εξής «BVW» ή «το ναυπηγείο») για τη ναυπήγηση του κρουαζιερόπλοιου Costa I.

Η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (1) 7 η Επιτροπή κάλεσε τα άλλα κράτη μέλη και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί του θέματος.

Η Γερμανία απάντησε στην ανωτέρω επιστολή με επιστολές της 26ης Νοεμβρίου 1996, της 13ης Ιανουαρίου 1997 και της 12ης Μαρτίου 1997, οι οποίες καταχωρήθηκαν την ίδια ημέρα.

Η Επιτροπή δεν έλαβε σχετικές παρατηρήσεις επί του θέματος από τρίτους ενδιαφερόμενους.

Με επιστολή της 12ης Αυγούστου 1996, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Γερμανία ότι θα κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 93 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ λόγω της συνδεδεμένης με σύμβαση ενίσχυσης στην παραγωγή η οποία χορηγήθηκε υπέρ του ναυπηγείου BVW για τη ναυπήγηση δύο πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2) 7 η Επιτροπή κάλεσε τα άλλα κράτη μέλη και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί του εν λόγω θέματος.

Η Γερμανία απάντησε στην προαναφερόμενη επιστολή με επιστολές της 13ης Ιανουαρίου 1997, της 4ης Μαρτίου 1997 και της 14ης Μαρτίου 1997, εκ των οποίων η τελευταία καταχωρήθηκε στις 17 Μαρτίου 1997.

Ένα άλλο κράτος μέλος υπέβαλε εξάλλου της παρατηρήσεις του στην Επιτροπή.

ΙΙ

1. Κρουαζιερόπλοιο Costa I

Τον Απρίλιο του 1994 η ιταλική ναυτιλιακή εταιρεία Costa Crosiere και η BVW υπέγραψαν σύμβαση για τη ναυπήγηση κρουαζιερόπλοιου. Η κατασκευή του πλοίου, το οποίο προβλεπόταν να παραδοθεί στο τέλος Ιουλίου 1996, άρχισε τον Ιούνιο του 1994. Η συμβατική αξία ανερχόταν την εποχή εκείνη σε 602,219 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Η χρηματοοικονομική κρίση της BVW, η οποία άρχισε το φθινόπωρο του 1995 και την οδήγησε σε χρεωκοπία το Μάιο του 1996, επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση, δεδομένου ότι οι υπεργολάβοι κατήγγειλαν τις συμβάσεις ή απαιτούσαν προπληρωμή των συμβάσεών τους. Για το λόγο αυτό, το ναυπηγείο υπέστη για τη νέα αυτή ναυπήγηση ζημία άνω των 100 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

Το 1994, το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης χορήγησε μια πρώτη εγγύηση ποσού άνω των 200 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για ενυπόθηκο δάνειο ναυπήγησης ύψους 440 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Το 1995 χορηγήθηκε συμπληρωματική εγγύηση ποσού άνω των 40,7 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για την κάλυψη δανείου με σκοπό τη χρηματοδότηση των πρόσθετων εξόδων.

Στο πλαίσιο ενισχύσεων για τη στήριξη του ανταγωνισμού (Wettbewerbshilfe) διατέθηκαν και άλλες συνδεδεμένες με σύμβαση ενισχύσεις υπό μορφή επιδοτήσεων συνολικού ύψους 40,6 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

Από επιστολή της γερμανικής κυβέρνησης, της 10ης Απριλίου 1996, η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης προτίθετο να χορηγήσει δάνειο ύψους 72,075 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, προκειμένου να καλύψει τα πρόσθετα έξοδα που προκλήθηκαν από τον πτωχευτικό συμβιβασμό. Η γερμανική κυβέρνηση παρατήρησε ότι η χορήγηση του υπό εξέταση δανείου με επιτόκιο 4,851 % ήταν απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ναυπήγησης του πλοίου, δεδομένου ότι, ειδάλλως, το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης θα έπρεπε να παράσχει εγγυήσεις ύψους 260,7 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Επιπλέον, οι τράπεζες συμφώνησαν να χορηγήσουν ταυτόχρονα 120 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα για την ολοκλήρωση της ναυπήγησης του πλοίου, ποσό το οποίο θα τους επιστρεφόταν κατά την παράδοση του πλοίου.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι, σύμφωνα με τα αναθεωρηθέντα στοιχεία της σύμβασης, η ένταση των συνδεδεμένων με τη σύμβαση ενισχύσεων ανέρχεται, ακόμη και χωρίς τη χορήγηση του εξεταζόμενου δανείου, στο 9,52 % της συμβατικής αξίας πριν την ενίσχυση. Η εν λόγω ένταση αυξάνεται σημαντικά με τη χορήγηση του προβλεπόμενου δανείου.

Η Επιτροπή δεν μπορεί να δεχθεί ανεπιφύλακτα το επιχείρημα ότι το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης ενήργησε όπως οι εμπορικές τράπεζες οι οποίες είχαν επίσης χορηγήσει νέα ποσά. Τα δάνεια των τραπεζών είναι εξασφαλισμένα, δεδομένου ότι η πώληση του πλοίου επιτρέπει την πλήρη εξόφλησή τους. Από όσο γνωρίζει η Επιτροπή, δεν υπάρχουν ανάλογα εχέγγυα για το δάνειο που παρέσχε η κυβέρνηση της Βρέμης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να θεωρήσει ότι το συνολικό ποσό του δανείου αποτελεί κρατική ενίσχυση.

Κατά συνέπεια, οι συνολικές ενισχύσεις για την εν λόγω σύμβαση υπερβαίνουν σημαντικά το ανώτατο όριο του 9 % και επομένως δεν είναι δυνατό να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την οδηγία 90/684/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Δεκεμβρίου 1990, σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες (3), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1904/96 (4).

2. Τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων

Αιτία για την κίνηση της διαδικασίας υπήρξε η χορήγηση συνδεδεμένων με σύμβαση ενισχύσεων στην παραγωγή υπέρ του BVW για τη ναυπήγηση δύο μεσαίου μεγέθους πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (2 700 TEU) (πλοία 110 και 111). Η ναυπήγηση των πλοίων, η οποία έπρεπε να ολοκληρωθεί αρχικά κατά τα τέλη του 1996 και κατά τα τέλη του 1997 αντίστοιχα, άρχισε το 1995.

Η προβλεπόμενη στη σύμβαση τιμή την εποχή εκείνη ανερχόταν σε 84,6 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα για κάθε πλοίο.

Το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης συμφώνησε καταρχήν να αναλάβει δύο εγγυήσεις χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της ναυπήγησης υπέρ του BVW για την κάλυψη των προκαταβολών και των ενδιάμεσων πληρωμών της εφοπλιστικής εταιρείας.

Εξάλλου, για κάθε μια από τις συμβάσεις εγκρίθηκε ήδη ενίσχυση στο πλαίσιο του καθεστώτος Wettbewerbshilfe ύψους 4,9 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

Όπως παρατήρησε η Επιτροπή στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, οι εγγυήσεις που χορηγήθηκαν από το ομόσπονδο κράτος και οι ενισχύσεις στο πλαίσιο του καθεστώτος Wettbewerbshilfe συνιστούν ενισχύσεις στην παραγωγή που συνδέονται με σύμβαση, οι οποίες πρέπει να εξετασθούν σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ. Οι προβλεπόμενες εγγυήσεις καλύπτουν το σύνολο των προκαταβολών και των ενδιάμεσων πληρωμών της εφοπλιστικής εταιρείας. Στην απόφασή της, της 28ης Φεβρουαρίου 1996 (κρατική ενίσχυση Ν 108/96, καθεστώς εγγυήσεων του ομόσπονδου κράτους της Βρέμης), η Επιτροπή αποφάσισε ωστόσο ότι η εγγύηση χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της ναυπήγησης θα μπορούσε να καλύψει ποσοστό μέχρι 80 % κατ' ανώτατο όριο του ποσού του δανείου για το οποίο θα χορηγείτο ενίσχυση.

Εξάλλου, τα έσοδα που προέρχονταν από την πώληση των πλοίων δεν επαρκούσαν για να καλύψουν ούτε καν το κόστος της παραγωγής και οι προκύπτουσες σοβαρές ζημίες έπρεπε να καλυφθούν από την πτωχευτική περιουσία. Η Επιτροπή έθεσε επομένως το ερώτημα εάν οι όροι χρηματοδότησης και ιδίως οι ιδιαίτερα υψηλές κρατικές εγγυήσεις για τις εν λόγω συμβάσεις ήταν δυνατό να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά.

ΙΙΙ

Η κυβέρνηση ενός κράτους μέλους υπέβαλε στην Επιτροπή μέσω της μόνιμης αντιπροσωπείας τις παρατηρήσεις της σχετικά με τη διαδικασία που αφορά τα δύο πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Το εν λόγω κράτος μέλος εξέφρασε επίσης αμφιβολίες σχετικά με το συμβιβάσιμο της ενίσχυσης με την κοινή αγορά. Η ενίσχυση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με την κοινή αγορά μόνο εάν το ναυπηγείο έκλεινε εξ ολοκλήρου ή εν μέρει. Δεν θα αρκούσε να μειωθεί η παραγωγική ικανότητα συνεχίζοντας παράλληλα τη λειτουργία του ναυπηγείου.

IV

Όσον αφορά το πλοίο Costa I , οι γερμανικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή στοιχεία που αφορούν τον υπολογισμό του κόστους και των τιμών καθώς και ανάλυση της σχετικής χρηματοδότησης.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι μεταξύ του προϊόντος πώλησης του πλοίου (προβλεπόμενη στη σύμβαση τιμή 632,419 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα και ενίσχυση στο πλαίσιο του καθεστώτος Wettbewerbshilfe ύψους 40,5 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, ήτοι σύνολο 673,019 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα) και του ποσού των δαπανών ύψους 791,569 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων προκύπτει διαφορά ύψους 118,55 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών που συνδέονται με την εκτέλεση της σύμβασης χρηματοδοτήθηκε με πίστωση της HIBEG GmbH ύψους 100,250 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων από το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης. Το ποσό αυτό θα έπρεπε να εξοφληθεί από το ναυπηγείο κατά την παράδοση του πλοίου, δηλαδή το αργότερο την 1η Αυγούστου 1996. Δεδομένου ότι η εξόφληση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε, η HIBEG GmbH ζήτησε από τον σύνδικο της πτώχευσης να θεωρήσει την πίστωση ως χρέος και να την συμπεριλάβει για το προαναφερόμενο ποσό στον πίνακα των πτωχευτικών απαιτήσεων. Σύμφωνα με τη γερμανική κυβέρνηση υφίσταται πάντοτε το ενδεχόμενο να εξοφληθεί τμήμα της πίστωσης της HIBEG κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας.

Επιπλέον, η Γερμανία ζήτησε από την Επιτροπή να θεωρήσει το ποσό της ενίσχυσης το οποίο υπερβαίνει το ανώτατο όριο για τις συνδεδεμένες με τη σύμβαση ενισχύσεις στην παραγωγή ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Όσον αφορά τα δύο πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, η γερμανική κυβέρνηση πρότεινε επίσης να καταχωρηθεί η κρατική ενίσχυση που χορηγήθηκε στο ναυπηγείο ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Η Γερμανία ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με τα ακόλουθα ποσά ενισχύσεων:

- όσον αφορά το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων 110 χορηγήθηκε εγγύηση ύψους 37,9 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων περιλαμβανομένων των τόκων για την κάλυψη των προκαταβολών και των ενδιάμεσων πληρωμών της εφοπλιστικής εταιρείας από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 1997 καθώς και ενίσχυση ύψους 3,794 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων στο πλαίσιο του καθεστώτος Wettbewerbshilfe.

Το συνολικό κόστος για τη ναυπήγηση του πλοίου, το οποίο ανέλαβε η εφοπλιστική εταιρεία (54,25 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα) και ο σύνδικος της πτώχευσης του ναυπηγείου (34,35 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα) ανέρχεται σε 88,6 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Έως την 31η Δεκεμβρίου 1996, ο σύνδικος πτώχευσης είχε ήδη επενδύσει 50,10 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Κατά την παράδοση του πλοίου τον Μάιο του 1997, θα του καταβληθεί ποσό ύψους 15,75 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων έτσι ώστε να μειωθεί η εισφορά του σε 34,35 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Η ενίσχυση που χορηγήθηκε στο πλαίσιο της Wettbewerbshilfe θα καταβληθεί επίσης και στον σύνδικο πτώχευσης γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα πρόσθετη μείωση της εισφοράς του.

- Όσον αφορά το πλοίο 111 οι προκαταβολές και οι ενδιάμεσες πληρωμές της εφοπλιστικής εταιρείας από τον Ιανουάριο του 1997 έως τον Μάιο του 1997 ανέρχονται σε 32,50 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Για την κάλυψη των πληρωμών αυτών προτάθηκε η χορήγηση εγγύησης. Επιπλέον απαιτείται η χορήγηση τραπεζικού δανείου για την κάλυψη των υπόλοιπων δαπανών ναυπήγησης. Για το εν λόγω δάνειο ύψους 31,60 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων προβλέπεται επίσης εγγύηση. Το δάνειο θα εξοφληθεί τον Αύγουστο του 1997 κατά την παράδοση του πλοίου. Εξάλλου, η Γερμανία προτίθεται να χορηγήσει ενίσχυση ύψους 3,794 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων στο πλαίσιο της Wettbewerbshilfe.

Έως την 31η Δεκεμβρίου 1996, ο σύνδικος πτώχευσης είχε επενδύσει 13,90 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα για τη ναυπήγηση του εν λόγω πλοίου. Οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε 90,60 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα, εκ των οποίων 54,25 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα ανέλαβε η εφοπλιστική εταιρεία και 29,65 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα ο σύνδικος πτώχευσης. Η εισφορά του τελευταίου μειώνεται επιπλέον κατά 3,794 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα, δηλαδή το ποσό της ενίσχυσης που πρέπει να χορηγηθεί στο πλαίσιο του καθεστώτος Wettbewerbshilfe. Το οπόσπονδο κράτος της Βρέμης θα παρέμβει για την κάλυψη της διαφοράς ύψους 6,7 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων που υφίσταται μεταξύ των δαπανών και των εσόδων.

Η Γερμανία επιβεβαιώνει ότι υφίσταται στενή σχέση μεταξύ των δύο πλοίων όσον αφορά την ολοκλήρωση των εργασιών τους 7 η εγκατάλειψη της ναυπήγησης του πλοίου 111 θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις για το πλοίο 110. Το γεγονός αυτό θα δημιουργούσε ενδεχομένως προβλήματα όχι μόνο στο προσωπικό, δεδομένου ότι το ήμισυ περίπου των εργαζομένων απασχολείται στη ναυπήγηση του πλοίου 110, αλλά επίσης και στους υπεργολάβους οι οποίοι βασίζουν τον υπολογισμό των τιμών τους στη ναυπήγηση αμφότερων των πλοίων. Για την κατασκευή του πλοίου 111 δαπανήθηκαν ήδη 14 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα 7 εξάλλου, ο σύνδικος της πτώχευσης ανέθεσε παραγγελίες ύψους 20 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων περίπου για την κατασκευή του πλοίου. Οι παραγγελίες για το πλοίο 110 κυμαίνονται επίσης στο ίδιο επίπεδο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Γερμανίας, σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθούν οι εργασίες για τη ναυπήγηση του πλοίου 111, θα προκληθούν ενδεχομένως ζημίες ύψους άνω των 100 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων εάν εξαιτίας της μη περάτωσης των εργασιών δεν ολοκληρωθούν επίσης οι εργασίες για το πλοίο 110.

Εξάλλου, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι το οριστικό κλείσιμο της υπό πτώχευση Bremer Vulkan GmbH μετά την ολοκλήρωση της ναυπήγησης αμφότερων των πλοίων και τη συνέχιση των εργασιών που απομένει να ολοκληρωθούν στο πλοίο 108 (δηλαδή στο σκάφος του Costa II το οποίο πωλήθηκε σε νέο ιδιοκτήτη) θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο του 1997.

Το κλείσιμο θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ. Αυτό σημαίνει ότι το ναυπηγείο πρέπει να παραμείνει κλειστό τουλάχιστον επί πενταετία. Εάν η Γερμανία επιθυμεί μετά την πάροδο της πενταετίας, ωστόσο πριν τη δέκατη επέτειο του κλεισίματος, να επανελειτουργήσει το ναυπηγείο, απαιτείται η προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής. Η Γερμανία δικαιούται εξάλλου να χορηγήσει κοινωνικές ενισχύσεις αφού λάβει προηγουμένως την έγκριση της Επιτροπής στο πλαίσιο του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Ο σύνδικος πτώχευσης διαπραγματεύεται επί του παρόντος την πώληση των μετοχών στην Bremer Vulkan Marineschiffbau GmbH, θυγατρική της Bremer Vulkan Verbund AG, καθώς και την πώληση μιας δεξαμενής, η οποία βρίσκεται στην κυριότητα του ναυπηγείου, στα ναυπηγεία Friedrich Lurssen Werft GmbH. Η Γερμανία διασφάλισε εξ ονόματος του συνδίκου πτώχευσης ότι η εν λόγω δεξαμενή θα χρησιμοποιηθεί μόνο για δραστηριότητες οι οποίες δεν αφορούν δραστηριότητες ναυπήγησης κατά την έννοια της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ. Πράγματι, τα ναυπηγεία Friedrich Lurssen Werft GmbH θα χρησιμοποιήσουν τη δεξαμενή για τη ναυπήγηση πολεμικών πλοίων και σκαφών αναψυχής, δραστηριότητες οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της προαναφερόμενης οδηγίας.

V

Η Γερμανία ζήτησε από την Επιτροπή να θεωρηθεί η ενίσχυση που χορηγήθηκε για το πλοίο Costa I καθώς και η ενίσχυση που χορηγήθηκε για τα πλοία 110 και 111 ως ενισχύσεις για το κλείσιμο επιχείρησης σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Η Επιτροπή αποδέχεται το κλείσιμο του υπό πτώχευση ναυπηγίου Bremer Vulkan Werft GmbH ως οριστικό κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, οι ενισχύσεις για την κάλυψη του συνήθους κόστους που προκύπτει από το μερικό ή ολικό κλείσιμο ναυπηγείων κατασκευής ή επισκευής πλοίων μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά εφόσον η μείωση της παραγωγικής ικανότητας που προκύπτει από τη χορήγηση των ενισχύσεων αυτών είναι πραγματική και μη αναστρέψιμη.

Προκειμένου να διασφαλισθεί ο μη αναστρέψιμος χαρακτήρας του κλεισίματος ναυπηγείου που αποτελεί αντικείμενο ενισχύσεων, το κράτος μέλος μεριμνά ώστε οι εγκαταστάσεις ναυπήγησης πλοίων, οι οποίες έχουν κλείσει, να παραμείνουν κλειστές για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών. Στο άρθρο 7 παράγραφος 2 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ περιλαμβάνεται μη εξαντλητικός κατάλογος δαπανών οι οποίες είναι δυνατό να δικαιολογούν τη χορήγηση ενισχύσεων, δηλαδή παρουσιάζονται οι συνήθεις δαπάνες που προκύπτουν από το μερικό ή ολικό κλείσιμο του ναυπηγείου.

Άλλες δαπάνες, οι οποίες δεν αναφέρονται ρητά στο άρθρο 7 παράγραφος 2 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, δύνανται επίσης να θεωρηθούν ως δαπάνες οι οποίες είναι δυνατό να δικαιολογούν τη χορήγηση των ενισχύσεων αυτών, εφόσον πρόκειται για συνήθεις δαπάνες οι οποίες προκύπτουν από το κλείσιμο του ναυπηγείου. Δεδομένου ότι είναι σκόπιμο να οργανωθεί το κλείσιμο του ναυπηγείου σύμφωνα με τους κανόνες, να ληφθούν υπόψη πολυάριθμοι θιγόμενοι προμηθευτές και υπεργολάβοι, ότι ένα σημαντικό τμήμα των κατασκευών έχει ήδη πραγματοποιηθεί και ότι πρέπει επίσης να εκτελεσθεί σημαντικός αριθμός συμβάσεων προμηθειών και παροχής υπηρεσιών που έχει συναφθεί με τρίτους, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τον περιορισμό των κοινωνικών και οικονομικών ζημιών και ότι οι δαπάνες για την ολοκλήρωση της ναυπήγησης των πλοίων πρέπει επομένως να θεωρηθούν ως συνήθεις δαπάνες οι οποίες προκύπτουν από το κλείσιμο.

Το ποσό και η ένταση της ενίσχυσης δικαιολογούνται από το γεγονός ότι οι δαπάνες για τις οποίες χορηγήθηκε η ενίσχυση προέκυψαν μόνο από το κλείσιμο του ναυπηγείου. Η ενίσχυση διευκολύνει κατ' αυτόν τον τρόπο την πλήρη παύση των δραστηριοτήτων ναυπήγησης και χορηγείται μόνο έως την ολοκλήρωση κατασκευής των πλοίων.

Στις δύο αυτές αποφάσεις για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή είχε ήδη επισημάνει ότι επιτρέπεται υπέρβαση του ορίου για την ολοκλήρωση των τελευταίων σκαφών σε ένα ναυπηγείο σε περίπτωση πλήρους κλεισίματος της επιχείρησης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η κανονική διεξαγωγή της διαδικασίας κλεισίματος και να αποφευχθούν οι επακόλουθες πτωχεύσεις των υπεργολάβων. Ως προηγούμενο μπορεί να αναφερθεί η απόφαση της Επιτροπής όσον αφορά την ενίσχυση Ν 272/87 (κλείσιμο του γαλλικού ναυπηγείου La Ciotat) 7 στην εν λόγω υπόθεση η ενίσχυση για την ολοκλήρωση σκαφών που βρίσκονταν ήδη στο στάδιο ναυπήγησης εγκρίθηκε ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Το υπό πτώχευση ναυπηγείο Bremer Vulkan Werft GmbH πρέπει να κλείσει κατά την παράδοση των πλοίων τον Αύγουστο του 1997. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για πραγματικό και μη αναστρέψιμο κλείσιμο. Η Γερμανία δεσμεύτηκε να τηρήσει τους όρους που προβλέπονται στο άρθρο 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, περιλαμβανομένης της παύσης των δραστηριοτήτων για πενταετή τουλάχιστον περίοδο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισε το ναυπηγείο, η συνολική παραγωγική ικανότητα ανέρχεται σε 225 000 κόρους. Ακόμη και αν οι αριθμοί αυτοί αντικατοπτρίζουν την ανώτατη παραγωγική ικανότητα και όχι τα ποσοστά της πραγματικής χρησιμοποίησης της παραγωγικής ικανότητας του ναυπηγείου, είναι ωστόσο σαφές ότι το κλείσιμο του ναυπηγείου θα συμβάλει σε αισθητή μείωση της ναυπηγικής παραγωγικής ικανότητας στη Γερμανία.

Επί του παρόντος απασχολούνται ακόμη 1050 περίπου εργαζόμενοι στη ναυπήγηση των πλοίων 110 και 111. Η περαιτέρω συνέχιση των εργασιών για ορισμένους μήνες θεωρείται απαραίτητη προκειμένου να καταστεί δυνατή η ομαλή ολοκλήρωση των εργασιών και να αποφευχθούν κοινωνικές εντάσεις στην περιφέρεια της Βρέμης, η οποία έχει ήδη πληγεί σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα απόλυσης λόγω της πτώχευσης της Bremer Vulkan Verbund AG. Επιπλέον, η αιφνίδια παύση των εργασιών σε αμφότερα τα πλοία θα είχε δυσμενείς υλικές και οικονομικές συνέπειες για πολλούς υπεργολάβους.

Η χορήγηση των δανείων συνολικής αξίας 100,250 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για τη ναυπήγηση του πλοίου Costa I θα επέτρεπε επίσης τη διενέργεια διακανονισμού με καλούς όρους. Η μη χορήγηση των δανείων θα είχε ως αποτέλεσμα την αιφνίδια κατάρρευση του ναυπηγείου με αντίστοιχες επιπτώσεις στο προσωπικό και τους υπεργολάβους, δεδομένου ότι δεν θα ήταν δυνατή η ολοκλήρωση της ναυπήγησης του πλοίου. Στην περίπτωση αυτή η εφοπλιστική εταιρεία θα έπρεπε να ακυρώσει την παραγγελία της και το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης να αναλάβει τις ήδη χορηγηθείσες εγγυήσεις.

Επιπλέον η προβλεπόμενη πώληση της στεγασμένης δεξαμενής στα ναυπηγεία Friedrich Lurssen Werft GmbH δεν επηρεάζει το γεγονός ότι η μείωση της παραγωγικής ικανότητας θα είναι πραγματική και μη αναστρέψιμη. Πράγματι, η δεξαμενή θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη ναυπήγηση πλοίων του πολεμικού ναυτικού και σκαφών αναψυχής, δραστηριότητες οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Δεδομένου ότι το κλείσιμο του υπό πτώχευση ναυπηγείου Bremer Vulkan Werft GmbH θεωρείται ολικό κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, δεν απαιτείται για το πλοίο Costa I ακριβής διάκριση μεταξύ της συνδεόμενης με σύμβαση ενίσχυσης στην παραγωγή και της ενίσχυσης για το κλείσιμο επιχείρησης, διότι η ενίσχυση που περιγράφεται στο κεφάλαιο IV θεωρείται ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης εφόσον υπερβαίνει το ανώτατο όριο για ενισχύσεις που συνδέονται με σύμβαση.

Η θέση του κράτους μέλους που αναφέρεται στο κεφάλαιο ΙΙΙ επιβεβαιώνει την απόφαση της Επιτροπής, στο μέτρο που σύμφωνα με τις παρατηρήσεις η υπό εξέταση ενίσχυση δύναται να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με την κοινή αγορά στην περίπτωση ολικού κλεισίματος,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

1. Τα δάνεια που χορήγησε το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης, ύψους 100,25 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, τα οποία διατέθηκαν για το κρουαζιερόπλοιο Costa Ι, για τον συμψηφισμό ζημιών, θεωρούνται ότι συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

2. Οι εγγυήσεις που χορήγησε το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης για ποσό ύψους 220 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και 40,7 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων καθώς και οι επιδοτήσεις ύψους 40,6 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων συνιστούν επίσης κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

3. Η κρατική ενίσχυση που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2 εγκρίνεται έως το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο ως ενίσχυση στην παραγωγή που συνδέεται με σύμβαση κατά την έννοια του άρθρου 4 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ 7 το ποσό που υπερβαίνει το εν λόγω ανώτατο όριο εγκρίνεται ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της προαναφερόμενης οδηγίας.

Άρθρο 2

1. Η εγγύηση που χορήγησε το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης για ποσό ύψους 37,90 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και η επιδότηση ύψους 3,794 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων 110 συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

2. Η κρατική ενίσχυση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εγκρίνεται ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Άρθρο 3

1. Οι εγγυήσεις ύψους 32,50 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και 31,60 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων που χορήγησε το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης, η επιδότηση ύψους 3,794 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και η χρηματοδότηση ύψους 6,70 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για το συμψηφισμό ζημιών από το ομόσπονδο κράτος της Βρέμης όσον αφορά τη ναυπήγηση του πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αριθ. 111 συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ.

2. Η κρατική ενίσχυση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εγκρίνεται ως ενίσχυση για το κλείσιμο επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Άρθρο 4

Η Γερμανία υποχρεούται να τηρήσει τη δέσμευσή της να κλείσει το υπό πτώχευση ναυπηγείο Bremer Vulkanwerft GmbH στο Vegesack αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ναυπήγησης των πλοίων 110 και 111 καθώς και μετά την περάτωση των εργασιών που απομένουν να πραγματοποιηθούν στο πλοίο 108.

Η Γερμανία ανακοινώνει στην Επιτροπή την ακριβή ημερομηνία κλεισίματος του ναυπηγείου. Εάν το κλείσιμο της επιχείρησης δεν λάβει χώρα έως το τέλος Αυγούστου 1997, η καθυστέρηση αυτή καθώς και οι σχετικοί λόγοι θα ανακοινωθούν στην Επιτροπή.

Η Γερμανία δεσμεύεται να τηρήσει πλήρως τις διατάξεις του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ.

Άρθρο 5

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 1997.

Για την Επιτροπή

Karel VAN MIERT

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ C 290 της 3. 10. 1996, σ. 10.

(2) ΕΕ C 330 της 5. 11. 1996, σ. 6.

(3) ΕΕ L 380 της 31. 12. 1990, σ. 27.

(4) ΕΕ L 251 της 3. 10. 1996, σ. 5.