ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 12ης Ιουνίου 1995 που απευθύνεται στην ολλανδική κυβέρνηση σχετικά με το προσωρινό νομοσχέδιο καταμερισμού του φορτίου στις μεταφορές Βορρά-Νότου μέσω εσωτερικών πλωτών οδών (95/217/ΕΚ)

Βάσει των διατάξεων του άρθρου 1 της απόφασης του Συμβουλίου της 21ης Μαρτίου 1962 περί θεσπίσεως διαδικασίας προηγουμένης εξετάσεως και διαβουλεύσεως για ορισμένες νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις στον τομέα των μεταφορών, των οποίων τη θέσπιση μελετούν τα κράτη μέλη (1), όπως τροποποιήθηκε από την απόφαση 73/402/ΕΟΚ (2), η κυβέρνηση των Κάτω Χωρών κοινοποίησε στην Επιτροπή, με επιστολή της της 15ης Ιουλίου 1994, το προσωρινό νομοσχέδιο για τον καταμερισμό των φορτίων στις μεταφορές Βορρά-Νότου μέσω των εσωτερικών πλωτών οδών.

Η επιστολή της κυβέρνησης των Κάτω Χωρών περιήλθε στην Επιτροπή στις 25 Ιουλίου 1994. Η κυβέρνηση των Κάτω Χωρών κοινοποίησε το σχέδιο νόμου στα άλλα κράτη μέλη, στις 12 Σεπτεμβρίου 1994.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 της προαναφερθείσας απόφασης του Συμβουλίου, η Επιτροπή εκδίδει την ακόλουθη γνώμη:

1. Όπως διαπιστώνει η Επιτροπή, αντικειμενικός στόχος του προβλεπόμενου νόμου είναι η καθιέρωση ενός προσωρινού καθεστώτος ναύλωσης για ένα τμήμα των εμπορευμάτων που μεταφέρονται μέσω των εσωτερικών πλωτών οδών, με αφετηρία τις Κάτω Χώρες και τελικό προορισμό το Βέλγιο ή τη Γαλλία, ενόψει της προοδευτικής κατάργησης των ρυθμιστικών διατάξεων που ισχύουν για την αγορά αυτή, διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα τη σταθερότητά της. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι για τις μεταφορικές ναυλώσεις θα καθιερωθεί ένα σύστημα καταμερισμού των φορτίων εκ περιτροπής, που θα είναι υποχρεωτικό και που θα το διαχειρίζονται οι δημόσιες αρχές. Στην ουσία, οι ναύλοι και οι όροι μεταφοράς, καθώς και οι αναλυτικές λεπτομέρειες διαχείρισης και λειτουργίας του καθεστώτος θα καθορισθούν με την έκδοση των σχετικών κανονιστικών διατάξεων. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται εξάλλου η απελευθέρωση των τιμών και των όρων μεταφοράς για ένα μέρος των μεταφερομένων εμπορευμάτων που καλύπτονται από τις διατάξεις του νόμου, ενώ θεσπίζονται επίσης κίνητρα για τη δημιουργία εμπορικών ομίλων. Η ισχύς του νόμου λήγει την 1η Ιανουαρίου 2000 ή σε κάποια προγενέστερη ημερομηνία, που θα καθορισθεί με βασιλικό διάταγμα. Το σύστημα καταμερισμού των μεταφορών που καθιερώνεται με το νομοσχέδιο θα διεξαχθεί το προαιρετικό εκ περιτροπής σύστημα, που διαχειρίζεται σήμερα η ένωση λεμβούχων «Vereniging Toerbeurt Noord-Zuid», με αποτέλεσμα η ένωση αυτή να θέσει πέρας στις δραστηριότητές της. Ο μεταφορικός όγκος του συστήματος καλύπτει τις περισσότερες ναυλωμένες μεταφορές που εκτελούνται τη στιγμή αυτή με βάση το εκ περιτροπής σύστημα.

2. Η Επιτροπή σημειώνει ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα κατάργησής του σε περίπτωση που θεσπισθούν οι αντίστοιχες κοινοτικές κανονιστικές διατάξεις για την απελευθέρωση των καθεστώτων ναύλωσης εκ περιτροπής.

3. Η Επιτροπή κρίνει, από οικονομική άποψη, ότι η θέσπιση ενός νέου προσωρινού καθεστώτος καταμερισμού φορτίων, όπως αυτό προβλέπεται από τις διατάξεις του νομοσχεδίου, δεν πρέπει να έχει ως συνέπεια να παρεμποδισθεί η πραγματοποίηση της απελευθέρωσης της αγοράς ποτάμιων μεταφορών, όπως έχει προβλέψει στην έκθεσή της της 9ης Ιουνίου 1994 αναφορικά με την οργάνωση της αγοράς της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και τα καθεστώτα ναύλωσης εκ περιτροπής. Η θέσπιση αυτού του καθεστώτος θα ήταν μόνο τότε δυνατή, εάν δινόταν η ρητή εγγύηση ότι η μετάβαση από τον εν λόγω τομέα της αγοράς προς ένα οριστικό καθεστώς ελεύθερων συνθηκών ανταγωνισμού θα ολοκληρωνόταν ουσιαστικά μέσα σε περιορισμένη χρονική περίοδο. Λαμβάνοντας απόλυτα υπόψη της το γεγονός ότι το καθεστώς των ναυλώσεων εκ περιτροπής προβλέπεται να επεκταθεί σε πολύ σημαντικότερο όγκο μεταφοράς φορτίων, η Επιτροπή υποδέχθηκε με ενδιαφέρον τα στοιχεία απελευθέρωσης και ενίσχυσης των συνθηκών ανταγωνιστικότητας για τους μικροεπαγγελματίες λεμβούχους που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο. Η Επιτροπή λαβμάνει επίσης υπόψη τον προσωρινό χαρακτήρα του προτεινόμενου νομοσχεδίου. Η οριστική παύση του καθεστώτος που προβλέπεται ότι θα επέλθει σύμφωνα με το νομοσχέδιο, την 1η Ιανουαρίου 2000, θα ήταν συμβιβάσιμη με τους αντικειμενικούς στόχους της απελευθέρωσης της αγοράς εσωτερικών μεταφορών, όπως έχει προβλέψει η Επιτροπή στην προαναφερθείσα έκθεσή της και θα μπορούσε να συνδυασθεί με το χρονοδιάγραμμα απελευθέρωσης της αγοράς αυτής, που θα προέβλεπε κάποιο άλλο κράτος μέλος.

Η Επιτροπή σημειώνει, ωστόσο, ότι στο νομοσχέδιο αυτό επιβάλλεται ως γενικότερος κανόνας η υποχρέωση ναύλωσης εκ περιτροπής με σταθερές τιμές και όρους και ότι το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει κανένα στοιχείο απελευθέρωσης, παρά μόνο με τη μορφή της παρέκκλισης από τις διατάξεις του. Για να διασφαλισθεί καλύτερα η μετάβαση του εν λόγω τομέα της αγοράς μέχρι την προβλεπόμενη χρονική ημερομηνία κατάργησης του καθεστώτος, η Επιτροπή συνιστά στην κυβέρνηση των Κάτω Χωρών να τροποποιήσει το νομοσχέδιο, ούτως ώστε να καθιερωθεί πρώτα από όλα ως γενικός κανόνας η απελευθέρωση της αγοράς Βορρά-Νότου και να υποβάλει, στη συνέχεια, ως παρέκκλιση από τη βασική αυτή αρχή τις λεπτομέρειες του προβλεπόμενου καθεστώτος καταμερισμού των φορτίων, που θα ισχύσει για περιορισμένο χρονικό διάστημα, μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2000.

Εξάλλου, η Επιτροπή συνιστά στην κυβέρνηση των Κάτω Χωρών να θέσει σε εφαρμογή θετικά συνοδευτικά μέτρα που είναι σε θέση να διευκολύνουν την κοινωνική προσαρμογή που καθίσταται αναγκαία εξαιτίας της σχεδιαζόμενης απελευθέρωσης, τηρώντας τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου.

4. Διακατεχόμενη από την επιθυμία να διασφαλισθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ουσιαστική μετάβαση προς ένα καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες και να ενθαρρυνθεί η εμπορική συνεργασία μεταξύ των θιγομένων επιχειρήσεων εσωτερικών πλωτών μεταφορών, η Επιτροπή ζητά από την κυβέρνηση των Κάτω Χωρών να επιφέρει στο νομοσχέδιο τις ακόλουθες τροποποιήσεις:

- βάσει του άρθρου 11, παράγραφος 2 του νομοσχεδίου παρέχεται στον υπουργό μεταφορών η ευχέρεια να απαλλάξει από τους περιορισμούς εκ περιτροπής ναύλωσης ένα μέρος των μεταφορών που εκτελείται από εμπορικούς ομίλους. Η Επιτροπή αξιώνει να καταστεί η δυνατότητα αυτή υποχρεωτική για τις μεταφορές αυτές και να ενταχθεί η αντίστοιχη υποχρέωση στις διατάξεις του νομοσχεδίου,

- στο άρθρο 12 του νομοσχεδίου έχει προβλεφθεί η δυνατότητα ναύλωσης των φορτίων με τη διαδικασία της κατακύρωσης με μειοδοτικό διαγωνισμό. Η Επιτροπή ζητά να αντικατασταθεί η επιλογή των πλοίων με κλήρωση, όπως έχει προβλεφθεί από τη διαδικασία αυτή, από τη διαδικασία της επιλογής των πλοίων με βάση τις τιμές που προσφέρουν οι μεταφορείς.

5. Λαμβάνοντας υπόψη της τα προαναφερόμενα στοιχεία και όρους, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν είναι ασυμβίβαστο με τους όρους της γενικότερης πολιτικής μεταφορών.

6. Η Επιτροπή ζητά παρόλα αυτά από την κυβέρνηση των Κάτω Χωρών να της κοινοποιήσει, πριν αυτές τεθούν σε ισχύ, τις διατάξεις εφαρμογής του προβλεπόμενου νόμου, και ιδίως τις διατάξεις που αναφέρονται στα άρθρα 7, 9, 10, 12 και 14, αναφορικά με τα οποία επιφυλάσσεται να διατυπώσει την άποψή της.

7. Η Επιτροπή θα ενημερώσει τα άλλα κράτη μέλη σχετικά με την παρούσα γνώμη.

Βρυξέλλες, 12 Ιουνίου 1995.

Για την Επιτροπή

Neil KINNOCK

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ αριθ. 23 της 3. 4. 1962, σ. 720/62.

(2) ΕΕ αριθ. L 347 της 17. 12. 1973, σ. 48.