ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2021/1159 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 13ης Ιουλίου 2021

για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με προσωρινές απαλλαγές εισαγωγών και ορισμένων παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών, με σκοπό την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 113,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Σύμφωνα με την οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου (3), τα κράτη μέλη οφείλουν να απαλλάσσουν από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τις εισαγωγές αγαθών που πραγματοποιούνται από την Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή από οργανισμούς που έχουν συσταθεί από την Ένωση για τους οποίους ισχύει το πρωτόκολλο (αριθ. 7) περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («πρωτόκολλο»), καθώς και τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών σε αυτά, εντός των ορίων και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από το πρωτόκολλο και τις συμφωνίες για την εφαρμογή του ή τις συμφωνίες για την έδρα τους, ιδίως στο μέτρο που αυτό δεν προκαλεί στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Ωστόσο, η εν λόγω απαλλαγή περιορίζεται αυστηρά στις αγορές που πραγματοποιούνται για υπηρεσιακή χρήση και δεν επεκτείνεται σε περιπτώσεις στις οποίες αγαθά και υπηρεσίες αγοράζονται από οργανισμούς της Ένωσης προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας COVID-19, ιδίως όταν πρόκειται να διατεθούν δωρεάν σε κράτη μέλη ή σε τρίτους, όπως εθνικές αρχές ή ιδρύματα.

(2)

Ως εκ τούτου, επειδή εξακολουθεί να υπάρχει επείγουσα ανάγκη θέσπισης μέτρων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ετοιμότητα για ανάληψη δράσης κατά την αντιμετώπιση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί απαλλαγή από τον ΦΠΑ για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από την Επιτροπή ή από οργανισμό ή φορέα που έχει συσταθεί βάσει του δικαίου της Ένωσης κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία COVID-19. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο των διάφορων πρωτοβουλιών της Ένωσης σε τέτοια περίπτωση δεν παρεμποδίζονται από ποσά ΦΠΑ που δεν μπορούν να ανακτηθούν από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, ούτε από το βάρος της συμμόρφωσης που απορρέει από τις υποχρεώσεις εγγραφής στα μητρώα ΦΠΑ.

(3)

Η οδηγία (ΕΕ) 2020/2020 του Συμβουλίου (4) δεν επαρκεί για να επιτευχθεί ο στόχος της ενίσχυσης της καταπολέμησης της πανδημίας COVID-19, δεδομένου ότι επιτρέπει μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών από τα κράτη μέλη στην παράδοση in vitro διαγνωστικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων κατά της COVID-19 και στην παροχή υπηρεσιών που συνδέονται στενά με τα εν λόγω ιατροτεχνολογικά προϊόντα ή τη χορήγηση απαλλαγής με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που καταβλήθηκε στο προηγούμενο στάδιο στην παράδοση εμβολίων κατά της COVID-19 και in vitro διαγνωστικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων, καθώς και στην παροχή υπηρεσιών που συνδέονται στενά με τα εν λόγω εμβόλια και τεχνολογικά προϊόντα.

(4)	Συνεπώς, η οδηγία 2006/112/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(5)

Δεδομένης της τρέχουσας πανδημίας COVID-19, τα μέτρα τα οποία ενδέχεται να εμπίπτουν στη νέα απαλλαγή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 έχουν ήδη δρομολογηθεί, για παράδειγμα στο πλαίσιο του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/521 του Συμβουλίου (5). Εάν καταβαλλόταν ΦΠΑ για συναλλαγές που συνδέονται με τέτοια μέτρα, θα χάνονταν πολύτιμοι πόροι, με αποτέλεσμα να παρέχονται λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες στα κράτη μέλη κατ’ αναλογία προς το ποσό του καταβλητέου φόρου. Προκειμένου να διασφαλιστεί η βέλτιστη δυνατή χρήση του προϋπολογισμού της Ένωσης στην αντιμετώπιση των πολύ σοβαρών συνεπειών της πανδημίας COVID-19, οι απαλλαγές που θεσπίζονται με την παρούσα οδηγία θα πρέπει συνεπώς να εφαρμοστούν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2021. Η εν λόγω αναδρομική εφαρμογή είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να στερηθούν της αποτελεσματικότητάς τους τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19. Κάθε προσαρμογή που απαιτείται για τις πράξεις που φορολογήθηκαν αρχικά θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τη χρήση ήδη υφιστάμενων διορθωτικών μηχανισμών, για παράδειγμα μέσω μεταγενέστερης δήλωσης ΦΠΑ.

(6)	Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης σε σχέση με την πανδημία COVID-19, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 2006/112/ΕΚ τροποποιείται ως εξής:

το άρθρο 143 τροποποιείται ως εξής:

α)

στην παράγραφο 1, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο:

«στβ)

τις εισαγωγές αγαθών από την Επιτροπή ή από οργανισμό ή φορέα που έχει συσταθεί βάσει του δικαίου της Ένωσης, όταν η Επιτροπή ή ο εν λόγω οργανισμός ή φορέας εισάγει τα εν λόγω αγαθά κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από το δίκαιο της Ένωσης με σκοπό την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, εκτός εάν τα εισαγόμενα αγαθά χρησιμοποιούνται, είτε αμέσως είτε σε μεταγενέστερη ημερομηνία, για περαιτέρω παραδόσεις εξ επαχθούς αιτίας από την Επιτροπή ή από τον εν λόγω οργανισμό ή φορέα,»·

β)

προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

«3. Όταν παύσουν να ισχύουν οι προϋποθέσεις απαλλαγής που προβλέπονται στην παράγραφο 1 στοιχείο στβ), η Επιτροπή ή ο ενδιαφερόμενος οργανισμός ή φορέας ενημερώνει το κράτος μέλος στο οποίο εφαρμόστηκε η απαλλαγή και οι εισαγωγές των εν λόγω αγαθών υπόκεινται σε ΦΠΑ υπό τους όρους που ίσχυαν εκείνη τη στιγμή.»·

το άρθρο 151 τροποποιείται ως εξής:

α)

η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

στο πρώτο εδάφιο, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο:

«αβ)

τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών στην Επιτροπή ή σε οργανισμό ή φορέα που έχει συσταθεί βάσει του δικαίου της Ένωσης, όταν η Επιτροπή ή ο εν λόγω οργανισμός ή φορέας αγοράζει τα εν λόγω αγαθά ή τις εν λόγω υπηρεσίες κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από το δίκαιο της Ένωσης με σκοπό την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, εκτός εάν τα αγαθά ή οι υπηρεσίες που αγοράζονται χρησιμοποιούνται, είτε αμέσως είτε σε μεταγενέστερη ημερομηνία, για περαιτέρω παραδόσεις ή παροχές εξ επαχθούς αιτίας από την Επιτροπή ή από τον εν λόγω οργανισμό ή φορέα,»·

ii)	το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Οι απαλλαγές που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο, πλην εκείνων που αναφέρονται στο σημείο αβ), εφαρμόζονται με βάση τα όρια που καθορίζει το κράτος μέλος υποδοχής, μέχρι να θεσπισθεί ομοιόμορφη φορολογική ρύθμιση.»·

β)

προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

«3. Όταν παύσουν να ισχύουν οι προϋποθέσεις απαλλαγής που προβλέπονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο αβ), η Επιτροπή ή ο ενδιαφερόμενος οργανισμός ή φορέας που έλαβε την απαλλασσόμενη παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ενημερώνει το κράτος μέλος στο οποίο εφαρμόστηκε η απαλλαγή και η παράδοση των εν λόγω αγαθών ή η παροχή των εν λόγω υπηρεσιών υπόκειται σε ΦΠΑ υπό τους όρους που ισχύουν εκείνη τη στιγμή.».

Άρθρο 2

Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία. Ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Εφαρμόζουν τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 1 από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ημερομηνία της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το άρθρο 1 εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, 13 Ιουλίου 2021.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. ŠIRCELJ

(1) Γνώμη της 18ης Μαΐου 2021 (δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(2) Γνώμη της 27ης Απριλίου 2021 (δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(3) Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1).

(4) Οδηγία (ΕΕ) 2020/2020 του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με προσωρινά μέτρα ως προς τον φόρο προστιθέμενης αξίας που επιβάλλεται στα εμβόλια για τη νόσο COVID-19 και τα in vitro διαγνωστικά ιατροτεχνολογικά προϊόντα στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19 (ΕΕ L 419 της 11.12.2020, σ. 1).

(5) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/521 του Συμβουλίου, της 14ης Απριλίου 2020, για την ενεργοποίηση της στήριξης έκτακτης ανάγκης βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/369 και για την τροποποίηση των διατάξεών του λαμβάνοντας υπόψη την έξαρση της νόσου COVID-19 (ΕΕ L 117 της 15.4.2020, σ. 3).