ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 12.5.2022
COM(2022) 217 final
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Σχέδιο δράσης για τις λωρίδες αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας
με σκοπό τη διευκόλυνση των γεωργικών εξαγωγών και του διμερούς εμπορίου της Ουκρανίας με την ΕΕ
1.Εισαγωγή
Η ουκρανική οικονομία πλήττεται σοβαρά από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας. Οι εξαγωγές ιδίως έχουν περιοριστεί δραστικά λόγω του αποκλεισμού των ουκρανικών λιμένων του Εύξεινου Πόντου από το ρωσικό ναυτικό, δεδομένου ότι οι λιμένες αυτοί αντιπροσώπευαν το 90 % των εξαγωγών σιτηρών και ελαιούχων σπόρων πριν από τον πόλεμο.
Η απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας έχει ήδη σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων και θα υπονομεύσει περαιτέρω την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Εάν δεν αναληφθεί ταχεία δράση, ο παγκόσμιος εφοδιασμός με σιτηρά θα επηρεαστεί και το επόμενο έτος. Υπό κανονικές συνθήκες, εξαγόταν το 75 % της παραγωγής σιτηρών της Ουκρανίας, αποφέροντας περίπου το 20 % των εθνικών ετήσιων εσόδων από εξαγωγές 1 . Περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών προορίζεται για την Ευρώπη, την Κίνα και την Αφρική, αντίστοιχα.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να στηρίξει την οικονομία και την οικονομική ανάκαμψη της Ουκρανίας, καθώς και να συμβάλει στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων αγορών τροφίμων και στη βελτίωση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας. Ως εκ τούτου, αποτελεί κοινή πρόκληση να δοθεί στην Ουκρανία η δυνατότητα να εξάγει τα προϊόντα που επιθυμεί, να συνεχιστεί η στήριξη της τοπικής παραγωγής και να διασφαλιστεί η σημαντική ενίσχυση της συνδεσιμότητας με την Ευρώπη τόσο για τις εξαγωγές όσο και για τις εισαγωγές. Με βάση αυτόν τον στόχο, η Επιτροπή πρότεινε πρόσφατα την προσωρινή κατάργηση όλων των εκκρεμών τελωνειακών δασμών στις εισαγωγές από την Ουκρανία στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας, καθώς και την αναστολή όλων των μέτρων εμπορικής άμυνας για τον ουκρανικό χάλυβα 2 .
Όσον αφορά ειδικότερα την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, είναι επείγον και σημαντικό να δοθεί στην Ουκρανία η δυνατότητα να εξαγάγει στις παγκόσμιες αγορές τα γεωργικά προϊόντα που είναι επί του παρόντος αποθηκευμένα στη χώρα. Πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία να διασφαλίσει την ασφαλή αποθήκευση των προσεχών σοδειών και τη σπορά νέων καλλιεργειών.
Προκειμένου τα γεωργικά προϊόντα να φθάνουν στην αγορά της ΕΕ και στις παγκόσμιες αγορές, καθώς και να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία θα μπορεί να εισάγει αγαθά πρώτης ανάγκης (όπως ανθρωπιστική βοήθεια, τρόφιμα, ζωοτροφές, λιπάσματα, καύσιμα), είναι επείγουσα ανάγκη να δημιουργηθούν εναλλακτικές διαδρομές εφοδιαστικής με χρήση όλων των τρόπων μεταφοράς, οι οποίες θα συνδέουν την ΕΕ με την Ουκρανία, ενόσω αποκαθίσταται η πρόσβαση της Ουκρανίας στις διαδρομές του Εύξεινου Πόντου. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται αναβάθμιση και ανάπτυξη αντίστοιχων υπηρεσιών μεταφοράς εμπορευμάτων κατά μήκος αυτών των διαδρομών εφοδιαστικής που θα συνδέουν την Ουκρανία με θαλάσσιους λιμένες στην ΕΕ, από όπου τα εμπορεύματα θα μπορούσαν να μεταφέρονται προς άλλους προορισμούς ή όπου θα μπορούσαν επίσης ενδεχομένως να αποθηκεύονται. Αυτό είναι καίριας σημασίας όχι μόνο για τους γεωργούς της Ουκρανία, αλλά και για τους καταναλωτές στην ΕΕ και πέραν αυτής.
Στην παρούσα ανακοίνωση προσδιορίζονται βασικά σημεία συμφόρησης, όπως αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τις ουκρανικές αρχές και ενδιαφερόμενα μέρη στην ΕΕ και την Ουκρανία. Στο πλαίσιο της αλληλεγγύης της ΕΕ προς την Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τώρα σχέδιο δράσης με βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και πιο μακροπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση των εν λόγω σημείων συμφόρησης. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη, τις ουκρανικές αρχές, τους μεταφορείς, τους προμηθευτές εξοπλισμού και όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και από τις δύο πλευρές για τη δημιουργία εναλλακτικών και βελτιστοποιημένων διαδρομών εφοδιαστικής: των νέων «λωρίδων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας». Οι λωρίδες αυτές θα διευκολύνουν ιδίως τη μεταφορά γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, αλλά και τις διμερείς εμπορευματικές συναλλαγές μας και την πρόσβαση της Ουκρανίας στις διεθνείς αγορές και στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, διασφαλίζοντας ότι τα άκρως αναγκαία δημητριακά θα φθάνουν στην παγκόσμια αγορά.
2.Σημεία συμφόρησης
Επί του παρόντος, χιλιάδες φορτάμαξες αναμένουν για εκτελωνισμό στην ουκρανική πλευρά των συνόρων με τα γειτονικά κράτη μέλη. Ακόμη περισσότερα σιτηρά παραμένουν αποθηκευμένα σε σιλό, έτοιμα για εξαγωγή. Αυτήν τη στιγμή ο μέσος χρόνος αναμονής των φορταμαξών είναι 16 ημέρες και φθάνει έως και τις 30 ημέρες σε ορισμένα σημεία διέλευσης των συνόρων ΕΕ-Ουκρανίας. Οι χρόνοι αναμονής για τα φορτηγά στα σχετικά σύνορα είναι επίσης υπερβολικά μεγάλοι. Λόγω αυτών των εμποδίων σε επίπεδο εφοδιαστικής, οι ουκρανικές αρχές χρειάστηκε να επιβάλουν περιορισμούς στις εξαγωγές προς ορισμένες κατευθύνσεις.
Η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τις δημόσιες αρχές της Ουκρανίας και εκπροσώπους της βιομηχανίας στους τομείς των μεταφορών και της γεωργίας, εντόπισε διάφορα σημεία συμφόρησης που ενδέχεται να παρεμποδίζουν την τόσο αναγκαία αναδρομολόγηση των ουκρανικών εξαγωγών και εισαγωγών, και συγκεκριμένα:
-Η Ουκρανία χρησιμοποιεί εύρος σιδηροτροχιάς 1 520 mm 3 (μεγάλο εύρος), ενώ το τυποποιημένο εύρος σιδηροτροχιάς της ΕΕ (εύρος σιδηροτροχιάς UIC) έχει πλάτος 1 435 mm. Αυτό σημαίνει ότι οι ουκρανικές φορτάμαξες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ και ότι τα εμπορεύματα πρέπει να μεταφορτώνονται από φορτάμαξες που κινούνται πάνω σε μεγάλο εύρος σιδηροτροχιάς σε φορτάμαξες που κινούνται πάνω στο τυποποιημένο εύρος σιδηροτροχιάς της ΕΕ. Η μεταφόρτωση αυτή πρέπει να πραγματοποιείται σε εγκαταστάσεις εφοδιαστικής κοντά στα σημεία διέλευσης των συνόρων 4 εκατέρωθεν των συνόρων, είτε με αλλαγή των φορείων των φορταμαξών είτε με τη φόρτωση των εμπορευμάτων από φορτάμαξες που κινούνται πάνω σε μεγάλο εύρος σιδηροτροχιάς σε φορτάμαξες που κινούνται πάνω στο τυποποιημένο εύρος σιδηροτροχιάς της ΕΕ.
-Η τρέχουσα ικανότητα μεταφόρτωσης είναι μακράν ανεπαρκής και δεν είναι προσαρμοσμένη για τη διαχείριση σημαντικών όγκων φορτίων. Επιπλέον, η μεταφόρτωση είναι χρονοβόρα και απαιτεί ειδικά μηχανήματα, τα οποία μπορεί να μην υπάρχουν σε επαρκή αριθμό στα σημεία μεταφόρτωσης ή των οποίων η δυναμικότητα ενδέχεται να μην μπορεί να ανταποκριθεί στην απότομη αύξηση της ζήτησης.
-Μολονότι οι ουκρανικοί θαλάσσιοι λιμένες βρίσκονται υπό ρωσικό αποκλεισμό, ορισμένα θαλάσσια σκάφη μπορούν να προσεγγίσουν τους ουκρανικούς λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας στον Δούναβη. Ωστόσο, επί του παρόντος, οι εν λόγω λιμένες μπορούν να καλύψουν μόνο ένα σχετικά μικρό μερίδιο των συνολικών εξαγωγικών αναγκών και η χρήση τους ενέχει αυξημένους κινδύνους ναυσιπλοΐας στις βόρειες περιοχές του Εύξεινου Πόντου· η σιδηροδρομική και η οδική πρόσβαση από την Οδησσό παρουσιάζουν επίσης τρωτά σημεία.
-Η συνδεσιμότητα με τη χρήση φορτηγών είναι δύσκολη λόγω της έλλειψης διαθέσιμων οχημάτων, ορισμένων περιορισμών στο πλαίσιο που διέπει τα δικαιώματα μεταφορών, άλλων κανόνων που εμποδίζουν τη διασυνοριακή κυκλοφορία οχημάτων, διοικητικών ζητημάτων όσον αφορά την έκδοση και την ισχύ των εγγράφων, καθώς και της έλλειψης οδηγών φορτηγών τόσο στην Ουκρανία όσο και στην ΕΕ. Ο χρόνος αναμονής για τα φορτηγά στα σύνορα συχνά υπερβαίνει τις 12 ώρες.
-Από τις παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών προκύπτει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν περιττές 5 και δαπανηρές καθυστερήσεις στις αποστολές λόγω συνοριακών ελέγχων (φυτοϋγειονομικοί και κτηνιατρικοί έλεγχοι και εκτελωνισμός).
3.Σχέδιο δράσης για τις λωρίδες αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας
Μολονότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των φορέων της ΕΕ και των Ουκρανών πωλητών σιτηρών, μπορεί να συμβάλει στη διευκόλυνση του συντονισμού μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών καθώς και των αρμόδιων αρχών. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα πρέπει να αξιοποιήσουν τις υφιστάμενες δυνατότητες στον τομέα της εφοδιαστικής, ενώ πρόσθετες μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως παράγοντες διευκόλυνσης του μεταπολεμικού εμπορίου της Ουκρανίας και να στηρίξουν την ανασυγκρότηση της χώρας.
Ο προσωρινός ναυτικός αποκλεισμός στο βόρειο τμήμα του Εύξεινου Πόντου, καθώς και η καθήλωση στο έδαφος της πολιτικής αεροπορίας στην Ουκρανία απαιτούν να οργανωθούν νέες οδοί εφοδιασμού για τις ουκρανικές εξαγωγές και εισαγωγές κυρίως μέσω χερσαίων μεταφορών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών. Τα κράτη μέλη που βρίσκονται κοντά στην Ουκρανία διαθέτουν σημαντικούς πόρους και καταβάλλουν προσπάθειες για την ομαλή διεξαγωγή των εξαγωγών από την Ουκρανία στην ΕΕ και πέραν αυτής. Η Επιτροπή αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν αυτά τα κράτη μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και προτίθεται να συνεχίσει να στηρίζει τις σχετικές δράσεις που αναλαμβάνουν.
Προτεραιότητα τώρα είναι να κινητοποιηθούν και να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι υφιστάμενες υποδομές και ο υφιστάμενος εξοπλισμός, να αναβαθμιστεί η δυναμικότητα στο μέτρο του δυνατού και να αυξηθεί, καθώς και να διαφοροποιηθεί, ο αριθμός των διαδρομών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη συνέχεια του εμπορίου. Πρέπει επίσης να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε νέες υποδομές και εξοπλισμό, καθώς και να αναβαθμιστούν οι υφιστάμενες, ωστόσο συχνά απαιτείται να υπάρχει μεσοπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος ορίζοντας.
Βραχυπρόθεσμα μέτρα
3.1Πρόσθετο τροχαίο υλικό μεταφοράς εμπορευμάτων, πλοία και φορτηγά
Απαιτείται μεγάλος αριθμός φορταμαξών που κινούνται πάνω στο τυποποιημένο εύρος σιδηροτροχιάς της ΕΕ προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση στην εφοδιαστική αλυσίδα προς τις σχετικές εξαγωγικές αγορές. Αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εν μέρει με τη διασφάλιση της πλέον αποτελεσματικής χρήσης του τροχαίου υλικού (π.χ. με την ελαχιστοποίηση του χρόνου ταξιδιού καθώς και του χρόνου φόρτωσης/εκφόρτωσης στα κέντρα μεταφόρτωσης και στους λιμένες), αλλά είναι προφανές ότι η ανεπαρκής προσφορά φορταμαξών που κινούνται πάνω στο τυποποιημένο εύρος σιδηροτροχιάς της ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο.
Απαιτούνται επειγόντως ρυμούλκες για σπόρους και φορτάμαξες διατροπικών μεταφορών, καθώς και εμπορευματοκιβώτια και εμπορευματοκιβώτια-δεξαμενές (για υγρά, π.χ. ηλιέλαιο). Όσον αφορά τις μεταφορές στον Δούναβη, απαιτούνται περισσότερες φορτηγίδες και ακτοπλοϊκά σκάφη. Δεδομένου ότι στην ΕΕ διατίθενται σε μεγαλύτερο βαθμό φορτάμαξες διατροπικών μεταφορών, η μετακίνηση εμπορευματοκιβωτίων με (κινητούς) γερανούς σε σημεία διέλευσης των συνόρων μπορεί να αυξηθεί σχετικά γρήγορα. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί επειγόντως το ενδεχόμενο αυξημένης χρήσης εμπορευματοκιβωτίων για τη μεταφορά δημητριακών και η διαθεσιμότητά τους τόσο στην Ουκρανία όσο και στην ΕΕ.
Για την αντιστοίχιση της ζήτησης και της προσφοράς τροχαίου υλικού, φορτηγίδων/ακτοπλοϊκών σκαφών και άλλων σχετικών οχημάτων και εξοπλισμού, η Επιτροπή θα δημιουργήσει πλατφόρμα αντιστοίχισης. Από την πλευρά της Ουκρανίας, τα υπουργεία, οι τελωνειακές αρχές και το νεοσυσταθέν συμβούλιο συντονισμού της Ουκρανίας για την εφοδιαστική στον τομέα της γεωργίας, καθώς και οι Ουκρανοί ενδιαφερόμενοι φορείς, είναι σε καλύτερη θέση να προβλέψουν τη ζήτηση για υπηρεσίες μεταφορών. Στην ΕΕ, εκτός από τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών του κλάδου (π.χ. εταιρείες μεταφορών, φορείς μεταφόρτωσης, σιδηροδρομικοί εμπορευματικοί διάδρομοι, λιμένες), κάθε κράτος μέλος θα κληθεί να ορίσει ειδικό σημείο επαφής για τις λωρίδες αλληλεγγύης (υπηρεσία μίας στάσης), το οποίο θα είναι επιφορτισμένο με την επικοινωνία με τους φορείς της εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας και τη διασφάλιση της ταχείας επίλυσης όλων των προβλημάτων εφοδιαστικής που σχετίζονται με ζητήματα τα οποία τελούν υπό τον έλεγχο των αντίστοιχων αρχών τους. Η Επιτροπή θα ηγηθεί της δημιουργίας της πλατφόρμας και θα διαδραματίζει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ των διαφόρων φορέων για τη σημαντική βελτίωση της οργάνωσης των μεταφορών. Η συμβουλευτική αποστολή της ΕΕ στην Ουκρανία (EUAM Ukraine) θα συνεχίσει να παρέχει συμβουλές στις ουκρανικές αρχές.
Δράσεις:
1) Η Επιτροπή καλεί τους παράγοντες της αγοράς της ΕΕ να διαθέσουν επειγόντως τον αναγκαίο εξοπλισμό, τροχαίο υλικό, οχήματα, φορτηγίδες και πλοία. Οι σχετικές ενώσεις του κλάδου 6 θα πρέπει να κινητοποιήσουν επειγόντως τα μέλη τους στο πλαίσιο αυτό.
2) Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη, τις ουκρανικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου για τη δημιουργία πλατφόρμας αντιστοίχισης για τη διευκόλυνση των ανταλλαγών μεταξύ φορέων της εφοδιαστικής αλυσίδας με σκοπό τη βελτιστοποίηση της ροής φορτίων.
3) Η Επιτροπή καλεί κάθε κράτος μέλος να ορίσει ειδικό σημείο επαφής για τις λωρίδες αλληλεγγύης, στο οποίο τα ενδιαφερόμενα μέρη θα κοινοποιούν προβλήματα κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.
3.2Δυναμικότητα των δικτύων μεταφοράς και των τερματικών σταθμών μεταφόρτωσης
Οι εμπορευματικές γραμμές παρουσιάζουν σε πολλές περιπτώσεις συμφόρηση σε πολλά κράτη μέλη και, ως εκ τούτου, ο σχεδιασμός και η αποτελεσματική χρήση των σιδηροδρομικών υποδομών έχουν μεγάλη σημασία όταν χρειάζεται να διακινηθούν πρόσθετοι μεγάλοι όγκοι εμπορευμάτων. Παρότι οι Ουκρανοί έμποροι επικεντρώνουν επί του παρόντος το μεγαλύτερο μέρος των προσπαθειών τους στις αποστολές μέσω της Ρουμανίας και της Πολωνίας, θα πρέπει να διερευνηθεί ενεργά η χρήση εναλλακτικών εμπορευματικών γραμμών, η ικανότητα μεταφόρτωσης και διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και οι δυνατότητες των θαλάσσιων λιμένων, σε άλλα κράτη μέλη 7 όπου ενδέχεται να υπάρχει πλεονάζουσα ικανότητα, όπως για παράδειγμα τα κράτη της Βαλτικής ή η Βουλγαρία.
Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα, δικαιολογείται επίσης να δοθεί προτεραιότητα στο ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών σε προσωρινή βάση στις ουκρανικές εμπορευματικές αμαξοστοιχίες που σχετίζονται με εξαγωγές. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί επαρκής διαθεσιμότητα χρονοθυρίδων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές από κέντρα μεταφόρτωσης προς λιμένες της ΕΕ.
Η τρέχουσα ικανότητα μεταφόρτωσης (μεταξύ άλλων μέσω της αλλαγής τροχών ή φορείων σιδηροδρομικών φορταμαξών) είναι μακράν ανεπαρκής και δεν είναι προσαρμοσμένη για τη διαχείριση σημαντικών όγκων φορτίων. Η μεταφόρτωση είναι χρονοβόρα δραστηριότητα και απαιτεί ειδικά μηχανήματα, τα οποία δεν είναι διαθέσιμα σε επαρκή αριθμό στα σημεία μεταφόρτωσης. Οι κινητοί φορτωτές σιτηρών 8 μπορούν να επιταχύνουν σημαντικά τη μεταφόρτωση, ωστόσο η παραγωγή τέτοιου εξοπλισμού είναι περιορισμένη στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα μεταφοράς διαθέσιμου υφιστάμενου εξοπλισμού στους συνοριακούς τερματικούς σταθμούς ΕΕ-Ουκρανίας, π.χ. μέσω συμβάσεων προσωρινής μίσθωσης.
Η φόρτωση φορταμαξών τυποποιημένου εύρους σιδηροτροχιάς της ΕΕ μπορεί να πραγματοποιείται και στις δύο πλευρές των συνόρων, καθώς τα διαφορετικά εύρη σιδηροτροχιάς εισέρχονται σε ορισμένα σημεία (έως 60 km) στο ουκρανικό έδαφος και αντιστρόφως. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες φορταμαξών της ΕΕ διστάζουν μέχρι στιγμής να επιτρέψουν την είσοδο του τροχαίου υλικού και των οχημάτων τους στην Ουκρανία. Η Ουκρανία έχει εκδώσει κυβερνητικό διάταγμα 9 για την οικονομική κάλυψη του κόστους των ζημιών λόγω απώλειας φορταμαξών/φορτηγίδων. Ωστόσο, ενδέχεται να χρειαστούν πρόσθετες εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι φορείς της ΕΕ ενθαρρύνονται να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους. Θα πρέπει να διερευνηθεί αν θα χρειαστεί ένα συμπληρωματικό μέσο —το οποίο θα συσταθεί από την ΕΕ, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ (π.χ. εθνικούς οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων) ή από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς 10 — για την παροχή πρόσθετων εγγυήσεων για τη χρήση της ικανότητας μεταφόρτωσης και στις δύο πλευρές των συνόρων.
Θα πρέπει επίσης να εξεταστούν και άλλες επιλογές, όπως οι οδικές μεταφορές. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αρθούν ορισμένοι από τους υφιστάμενους περιορισμούς που συνδέονται με τις άδειες διέλευσης, τις κάρτες ταχογράφου οδηγού, τις άδειες οδήγησης, τα πιστοποιητικά επαγγελματικής ικανότητας ή άλλους κανόνες που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία των ουκρανικών φορτηγών και των Ουκρανών οδηγών στην ΕΕ. Θα πρέπει επίσης να εξεταστούν κατάλληλες απλουστεύσεις, συμπεριλαμβανομένων εγγυήσεων, προκειμένου να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των φορτηγών της ΕΕ στην Ουκρανία. Στις 6 Απριλίου 2022, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση 11 προς το Συμβούλιο για την έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνία οδικών μεταφορών με την Ουκρανία, η οποία πέραν της αρχικής της διάρκειας θα μπορούσε να εφαρμοστεί για όσο χρονικό διάστημα οι συνέπειες της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας παραμένουν σοβαρές για τις υποδομές και τις δραστηριότητες μεταφορών. Στόχος της σύστασης 12 είναι να χορηγηθούν στους μεταφορείς της Ουκρανίας και της ΕΕ ορισμένα δικαιώματα πρόσβασης όσον αφορά τη διέλευση και τις διμερείς μεταφορές μεταξύ των αντίστοιχων εδαφών.
Δράσεις:
4) Η Επιτροπή ζητεί να δοθεί προτεραιότητα στις αποστολές γεωργικών εξαγωγών της Ουκρανίας προς εμπορευματικούς διαδρόμους με τη βέλτιστη διαθέσιμη μεταφορική ικανότητα. Η πλατφόρμα αντιστοίχισης στο πλαίσιο της δράσης 2) θα πρέπει να συμβάλλει σε συνεχή βάση στον εντοπισμό των περιπτώσεων στις οποίες υπάρχει τέτοια ικανότητα.
5) Η Επιτροπή καλεί τους διαχειριστές υποδομής να διαθέσουν τις αναγκαίες χρονοθυρίδες για τις σιδηροδρομικές μεταφορές μεταξύ των κέντρων μεταφόρτωσης και των λιμένων της ΕΕ.
6) Η Επιτροπή, μέσω της πλατφόρμας αντιστοίχισης, θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία για τον προσδιορισμό των βασικών κέντρων μεταφόρτωσης/αλλαγής τροχιάς στα σύνορα ΕΕ-Ουκρανίας και πέραν αυτών, προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος βελτιστοποίησης των όγκων που θα μπορούσαν να μεταφορτώνονται σε καθημερινή βάση, για μεταφορά χύδην και μέσω εμπορευματοκιβωτίων.
7) Η Επιτροπή καλεί τους παράγοντες της αγοράς να κατασκευάσουν επειγόντως κινητούς φορτωτές σιτηρών και/ή να δανείσουν/πωλήσουν τον εξοπλισμό αυτόν σε σχετικούς τόπους μεταφόρτωσης. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τον εντοπισμό της υφιστάμενης διαθεσιμότητας και τη σύνδεση των ενδιαφερόμενων αρχών και των εταιρειών με παραγωγούς τέτοιων μηχανημάτων μέσω της πλατφόρμας αντιστοίχισης.
8) Με τη βοήθεια της πλατφόρμας αντιστοίχισης, η Επιτροπή θα δρομολογήσει πρόσκληση υποβολής ενδιαφέροντος προς τους λιμένες της ΕΕ για τον προσδιορισμό των λιμένων προς τους οποίους θα μπορούσαν να δρομολογηθούν σιδηροδρομικές και οδικές υπηρεσίες, καθώς και για την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να δοθεί προτεραιότητα σε αυτές τις αποστολές στους λιμένες.
9) Η Επιτροπή θα διερευνήσει περαιτέρω αν θα χρειαστούν συμπληρωματικές εγγυήσεις και θα εξετάσει το ενδεχόμενο συνεργασίας με εθνικούς οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων των κρατών μελών της ΕΕ, διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (π.χ. Παγκόσμια Τράπεζα/ΕΤΕπ/ΕΤΑΑ) και άλλους παρόχους χρηματοδότησης για τη θέσπιση πρόσθετων εγγυήσεων για τη στήριξη των επιχειρήσεων σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών και των ιδιοκτητών φορταμαξών, καθώς και των ιδιοκτητών φορτηγών.
10) Η Επιτροπή θα επιδιώξει την ταχεία σύναψη συμφωνίας οδικών μεταφορών με την Ουκρανία μόλις δοθεί η σχετική εντολή από το Συμβούλιο.
11) Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την έκδοση καρτών ταχογράφου οδηγού και μπορεί να παρέχει πρόσθετη καθοδήγηση που θα είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο 13 . Το δίκτυο εθνικών σημείων επαφής για τις μεταφορές 14 θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο εγχείρημα αυτό. Η Επιτροπή προτίθεται επίσης να εγκρίνει νομοθετική πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση ειδικών και προσωρινών μέτρων λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία σχετικά με τα έγγραφα οδηγού.
3.3Τελωνειακές εργασίες και άλλοι έλεγχοι
Παρότι στόχος μας είναι να διευκολύνουμε την εφοδιαστική, οι τελωνειακές διαδικασίες εξακολουθούν να είναι απαραίτητες για όλες τις αποστολές και μπορεί να χρειάζονται έως και αρκετές ημέρες για την παραλαβή του εκτελωνισμού λόγω χρονοβόρων διαδικασιών 15 . Ως εκ τούτου, κρίνεται επείγον να καθοριστεί ποιες τελωνειακές διαδικασίες δεν είναι απαραίτητες και θα μπορούσαν να απλουστευθούν, καθώς και να διερευνηθεί πού θα ήταν αναγκαία πρόσθετη ικανότητα.
Η νομοθεσία της ΕΕ δεν απαιτεί κτηνιατρική ή φυτοϋγειονομική πιστοποίηση ούτε για τις εισαγωγές σιτηρών ούτε για τη διέλευση μέσω της ΕΕ. Στο πλαίσιο ενός εθνικού προγράμματος ελέγχου, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν δείγματα για να εξακριβώνουν τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ τόσο για τις εισαγωγές όσο και για την εθνική αγορά. Ωστόσο, οι έλεγχοι αυτοί πρέπει να διενεργούνται βάσει κινδύνου, να είναι αναλογικοί και να μην εισάγουν διακρίσεις. Επί του παρόντος, δυστυχώς, οι έλεγχοι αυτοί μπορεί να διαρκούν αρκετές ημέρες και να διαφέρουν μεταξύ των σημείων διέλευσης των συνόρων και μεταξύ των κρατών μελών. Οι καθυστερήσεις όχι μόνο εμποδίζουν την ταχεία μεταφορά εμπορευμάτων, αλλά συνεπάγονται και πρόσθετο κόστος για τους εμπόρους και τους μεταφορείς.
Επιπλέον, δεν είναι όλα τα σημεία διέλευσης των συνόρων εξοπλισμένα με τον απαιτούμενο αριθμό προσωπικού για τον χειρισμό εισερχόμενων φορταμαξών σε 24ωρη βάση 7 ημέρες την εβδομάδα. Η βελτίωση της ικανότητας για τις διαδικασίες ελέγχου και επιθεώρησης και η αναλογικότερη εφαρμογή τους ή η εξαίρεση από αυτές μέσω της καλύτερης κατανόησης των εφαρμοστέων κανόνων θα επιτάχυναν σημαντικά τις διαδικασίες. Ως εκ τούτου, είναι επίσης αναγκαίο τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή στελέχωση των συνοριακών σταθμών, ώστε να επιταχυνθούν όλοι οι υφιστάμενοι έλεγχοι, και να παρέχουν υπηρεσίες σε εικοσιτετράωρη βάση σε όλα τα σχετικά σημεία διέλευσης των συνόρων. Επιπλέον, οι έλεγχοι και οι επιθεωρήσεις θα πρέπει να διενεργούνται σε μέρη εκτός των συνόρων (π.χ. σε θαλάσσιους λιμένες ή στον προορισμό).
Η ίδια προσέγγιση πρέπει να εφαρμοστεί στους λιμένες, όπου οι διοικητικοί, συνοριακοί και τελωνειακοί έλεγχοι ή ο εκτελωνισμός θα πρέπει να διενεργούνται ταχέως, ώστε να ελαχιστοποιείται ο χρόνος παραμονής του τροχαίου υλικού στον χώρο του λιμένα.
Η Επιτροπή ενθαρρύνει την περαιτέρω απλούστευση των διαδικασιών έκδοσης των αναγκαίων πιστοποιητικών εξαγωγής στην Ουκρανία. Ο εξορθολογισμός των διαδικασιών αυτών θα συμβάλει στην αποφυγή της συσσώρευσης καθυστερήσεων στη μεταφορά σιτηρών εκτός Ουκρανίας.
Η συμβουλευτική αποστολή της ΕΕ στην Ουκρανία (EUAM Ukraine) και η αποστολή της ΕΕ για τα σύνορα Μολδαβίας-Ουκρανίας (EUBAM), μπορούν, σύμφωνα με τις αντίστοιχες εντολές τους, να παρέχουν στήριξη στις ουκρανικές συνοριακές και τελωνειακές αρχές για τη διευκόλυνση της εισόδου εμπορευμάτων στην ΕΕ.
Στις κατευθυντήριες γραμμές της 16 για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων με σκοπό τη διευκόλυνση της διέλευσης των συνόρων ΕΕ-Ουκρανίας, η Επιτροπή συνέστησε επίσης, εάν η διαμόρφωση του συνοριακού σημείου διέλευσης το επιτρέπει και εάν τα κράτη μέλη μπορούν να τοποθετήσουν επαρκή αριθμό τελωνειακών υπαλλήλων, να ενθαρρύνεται η δημιουργία «λωρίδων στήριξης έκτακτης ανάγκης» για φορτηγά, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής παροχή αγαθών και υπηρεσιών.
Δράσεις:
12) Η Επιτροπή, με τη συμμετοχή των εθνικών αρχών και της πλατφόρμας αντιστοίχισης, θα εντοπίσει τα σημεία συμφόρησης που προκαλούνται από την ενωσιακή ή εθνική πιστοποίηση ή άλλες διαδικασίες και θα ενθαρρύνει τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπισή τους, όπως για παράδειγμα η απομάκρυνση των ελέγχων από τα σύνορα.
13) Η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν αναλογικούς ελέγχους και δειγματοληψίες βάσει κινδύνου. Καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τη μέγιστη δυνατή ευελιξία ή ακόμη και να άρουν τις μη ουσιώδεις απαιτήσεις που απορρέουν από την εθνική νομοθεσία σε προσωρινή βάση, καθώς και να διευκολύνουν τις διοικητικές διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση του διοικητικού φόρτου.
14) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκή ικανότητα και παρουσία υπαλλήλων συνοριακών ελέγχων, τελωνειακών υπαλλήλων, φυτοϋγειονομικών και κτηνιατρικών επιθεωρητών στα σύνορα, ώστε να επιταχύνονται οι διαδικασίες ελέγχου.
15) Η Επιτροπή θα συγκαλεί τακτικές συνεδριάσεις για την αντιμετώπιση τυχόν αναδυόμενων ζητημάτων και την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης μεταξύ των κρατών μελών. Θα πρέπει επίσης να πραγματοποιούνται τακτικές συναντήσεις με τις ουκρανικές αρχές για την παρακολούθηση της κατάστασης και την αντιμετώπιση τυχόν σημείων συμφόρησης. Η Επιτροπή θα συγκαλεί επίσης συνεδριάσεις με τη βιομηχανία για να διασφαλίσει ότι δεν υποβάλλονται αιτήσεις για επίσημα πιστοποιητικά εάν δεν απαιτείται από τις αρμόδιες αρχές προορισμού.
3.4Αποθήκευση εμπορευμάτων στο έδαφος της ΕΕ
Παρότι σημαντικότερη προτεραιότητα είναι η μεταφορά γεωργικών προϊόντων σε θαλάσσιους λιμένες, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η χρήση της διαθέσιμης στην ΕΕ ικανότητας αποθήκευσης προκειμένου να απελευθερωθεί από την ουκρανική πλευρά. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να εξασφαλιστεί η δημιουργία αποθεματικού ασφάλειας —κατά προτίμηση κοντά σε σημεία διέλευσης των συνόρων, σταθμούς κατά μήκος των γραμμών μεγάλου εύρους που υπάρχουν στην ΕΕ και στους θαλάσσιους λιμένες της ΕΕ— και η αποτελεσματικότερη χρήση του τροχαίου υλικού. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται χαρτογράφηση της ικανότητας αποθήκευσης. Αυτή η αξιολόγηση της ικανότητας αποθήκευσης στους λιμένες της ΕΕ θα ήταν επωφελής όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα (συγκομιδή καλοκαιριού-φθινοπώρου 2022), δεδομένου ότι ορισμένες εγκαταστάσεις αποθήκευσης σιτηρών στην Ουκρανία ενδέχεται να μην είναι προσβάσιμες ή ακόμη και να καταστραφούν.
Δράση:
16) Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη διαθέσιμη ικανότητα αποθήκευσης στην ΕΕ και θα συντονιστεί με τα κράτη μέλη για να συμβάλει στην εξασφάλιση μεγαλύτερης ικανότητας προσωρινής αποθήκευσης.
Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα
3.5Αύξηση της χωρητικότητας υποδομών στους νέους εξαγωγικούς διαδρόμους
Πέρα από την επείγουσα ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών διαδρομών για την αντιμετώπιση του κρίσιμου ζητήματος των εξαγωγών σιτηρών, θα πρέπει επίσης να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατόν μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη βελτίωση των υποδομών (συμπεριλαμβανομένων των τερματικών σταθμών μεταφόρτωσης και πολυτροπικών μεταφορών και των αναγκαίων συνδέσεων σιδηροδρομικών-οδικών μεταφορών στους σχετικούς λιμένες) στην ΕΕ και στο έδαφος της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, καθώς και για την αύξηση της συνδεσιμότητας με την ΕΕ.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να αξιολογεί τα υφιστάμενα κενά και να εντοπίζει πρόσθετα σημεία συμφόρησης. Για παράδειγμα, ορισμένα από τα σημεία διέλευσης των συνόρων με διπλό εύρος σιδηροτροχιάς δεν χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα ή η χωρητικότητα είναι χαμηλή τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, μια διευρυμένη λειτουργία θα απαιτούσε την επείγουσα ανακαίνιση αυτών των γραμμών στο έδαφος της ΕΕ. Τα προγράμματα της περιόδου 2021-2027 που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (στο πλαίσιο των προγραμμάτων Interreg) 17 , σε συνδυασμό με τους μηχανισμούς εξωτερικής χρηματοδότησης της Ένωσης, θα μπορούσαν να συμβάλουν στις σχετικές εργασίες με τη χρήση των κατάλληλων διαδικασιών σύναψης συμβάσεων. Η επέκταση της ικανότητας των υφιστάμενων συστημάτων μετατροπής του εύρους σιδηροτροχιάς για φορτάμαξες και της χωρητικότητας των υποδομών μεταφοράς στα συνοριακά σημεία αποτελεί μια ακόμη προτεραιότητα, η οποία μπορεί επίσης να υποστηριχθεί με τα προαναφερθέντα μέσα.
Δράση:
17) Η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και τις καταλληλότερες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της (ανα)κατασκευής ή ενίσχυσης υποδομών όπου οι ταχείες παρεμβάσεις μπορούν να αποφέρουν άμεσα αποτελέσματα.
3.6Νέες συνδέσεις υποδομής
Θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες συνδέσεις υποδομής στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης της Ουκρανίας, οι οποίες θα υπερβούν κατά πολύ τα προβλεπόμενα μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του οικονομικού και επενδυτικού σχεδίου για την Ουκρανία. Η αξιολόγηση των μελλοντικών αναγκών θα πρέπει να επικεντρωθεί στα εξής:
·αναβάθμιση των διασυνοριακών συνδέσεων (οδικές-οδικές μεταφορές, σιδηροδρομικές-οδικές μεταφορές και σιδηροδρομικές-σιδηροδρομικές μεταφορές) μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας και βελτιστοποίηση και εκσυγχρονισμός των ροών μεταφορών όσον αφορά τη χωρητικότητα των υποδομών, τη διαλειτουργικότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών διέλευσης των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της επαναλειτουργίας πρόσθετων σημείων διέλευσης των συνόρων. Οι αναγκαίες επενδύσεις μπορούν να υποστηριχθούν από το πρόγραμμα του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ)·
·ανάπτυξη νέων διαδρόμων κεντρικού δικτύου του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) που θα συνδέουν την ΕΕ με την Ουκρανία και τη Μολδαβία·
·βελτίωση της συνδεσιμότητας και της ναυσιπλοΐας στον διάδρομο Ρήνου-Δούναβη ώστε να εξασφαλιστεί αποτελεσματικότερη κυκλοφορία μέσω ενισχυμένου συντονισμού μεταξύ των λιμένων και των αρχών των ποταμών στην ΕΕ, την Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του ΜΣΕ θα καταστήσουν δυνατή την παροχή στήριξης σε έργα που βελτιώνουν τις μεταφορικές συνδέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας. Υπάρχουν ιδίως δυνατότητες χρηματοδότησης σιδηροδρομικών συνδέσεων, τερματικών σταθμών για σιδηροδρομικές-οδικές μεταφορές και σιδηροδρομικές-σιδηροδρομικές μεταφορές (συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την αντιμετώπιση της αλλαγής εύρους σιδηροτροχιάς), καθώς και έργων που αποσκοπούν στη διευκόλυνση των ροών κυκλοφορίας σε περιοχές συνοριακών ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της ναυσιπλοΐας στον Δούναβη μπορούν επίσης να λάβουν στήριξη μέσω του ΜΣΕ. Τα έργα διπλής χρήσης για οδούς και αερολιμένες είναι επίσης επιλέξιμα στο πλαίσιο των ειδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων του ΜΣΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα. Πέραν του ΜΣΕ, διενεργείται αξιολόγηση και των άλλων χρηματοδοτικών μηχανισμών της ΕΕ που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν για την κάλυψη των αναγκών. Στο πλαίσιο αυτό, επί του παρόντος βρίσκεται σε εξέλιξη αξιολόγηση της σκοπιμότητας ανακαίνισης και αναβάθμισης με χρηματοδότηση της ΕΕ ορισμένων σημείων διέλευσης των συνόρων στο ουκρανικό έδαφος στα σύνορα της ΕΕ (π.χ. δύο με τη Ρουμανία και ένα με τη Σλοβακία) με σκοπό να αυξηθεί η χωρητικότητά τους και να μπορούν να διαχειρίζονται φορτία. Στο μέλλον θα μπορούσαν να προβλεφθούν πρόσθετα σημεία διέλευσης των συνόρων.
Δράσεις
18) Στο πλαίσιο της υπό εξέλιξη αναθεώρησης του ΔΕΔ-Μ 18 , η Επιτροπή θα αξιολογήσει το ενδεχόμενο επέκτασης των διαδρόμων του ΔΕΔ-Μ στην Ουκρανία, ώστε να παρασχεθεί αυξημένη συνδεσιμότητα με την ΕΕ μέσω της ανάπτυξης σιδηροδρομικών γραμμών τυποποιημένου εύρους της ΕΕ τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Μολδαβία.
19) Προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος, η Επιτροπή θα εκδώσει επειγόντως απόφαση για τη σύναψη, κατόπιν εξουσιοδότησης του Συμβουλίου, συμφωνίας υψηλού επιπέδου με την Ουκρανία σχετικά με την αναθεώρηση των χαρτών του ΔΕΔ-Μ.
20) Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του ΜΣΕ θα καταστήσουν δυνατή την εστίαση της στήριξης ιδίως σε έργα που αποσκοπούν στη βελτίωση της διαλειτουργικότητας και της συνδεσιμότητας του δικτύου μεταφορών της Ένωσης με την Ουκρανία.
4.Συμπεράσματα
Δεδομένου του υψηλού βαθμού αβεβαιότητας και αστάθειας που θα επικρατήσει για όσο διάστημα συνεχίζεται ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας, η ευελιξία, η εγρήγορση και η ανθεκτικότητα θα είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της λειτουργίας των διαδρομών μεταφορών και των αλυσίδων εφοδιασμού μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας.
Βραχυπρόθεσμα, είναι σημαντικό η Ουκρανία να παραμείνει πλήρως ενταγμένη στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και στις γεωργικές αγορές.
Η διάθεση περισσότερων γεωργικών προϊόντων στις παγκόσμιες αγορές είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παγκόσμιας επισιτιστικής ανασφάλειας που προκύπτει από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις καταστροφικές συνέπειές της. Προκειμένου να απορροφηθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι όγκοι που μεταφέρονταν προηγουμένως μέσω των ουκρανικών θαλάσσιων λιμένων, πρέπει να κινητοποιηθούν όλοι οι τρόποι μεταφοράς στη μέγιστη ικανότητα.
Η δημιουργία λωρίδων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας και οι άλλες δράσεις που περιγράφονται ανωτέρω αποσκοπούν στην κάλυψη αυτής της περιόδου έκτακτης ανάγκης για τις ουκρανικές εξαγωγές, αλλά θα διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των αναγκών της Ουκρανίας για εισαγωγές βασικών αγαθών. Για την υλοποίηση αυτών των δράσεων, η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη, τις ουκρανικές αρχές, τους μεταφορείς της ΕΕ και της Ουκρανίας, τους διαχειριστές υποδομής, τους ιδιοκτήτες τροχαίου υλικού, σκαφών και οχημάτων, διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη σε ολόκληρη την περιοχή.
Η Ουκρανία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλιελαίου στον κόσμο (50 % των παγκόσμιων εξαγωγών), ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας κράμβης (20 %) και κριθής (18 %), ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας αραβοσίτου (16 %) και ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σίτου (12 %).
COM(2022) 195 final.
Το ίδιο εύρος σιδηροτροχιάς χρησιμοποιείται στις χώρες της Βαλτικής και στη Μολδαβία, ενώ στη Φινλανδία το εύρος είναι 1 524 mm.
Με εξαίρεση τη γραμμή LHS που συνδέει το σημείο διέλευσης των συνόρων στο Hrubieszów με το Sławków (κοντά στο Katowice) στην Πολωνία.
Η νομοθεσία της ΕΕ δεν απαιτεί κτηνιατρική ή φυτοϋγειονομική πιστοποίηση ούτε για τις εισαγωγές σιτηρών ούτε για τη διέλευση μέσω της ΕΕ.
Όπως οι UIP, ERFA, CER, UIRR, FEPORT, EFIP, ESPO, ESO/EBU, CEMA, ECSA, WSC.
Π.χ. η Σλοβακία διαθέτει ημερήσια ικανότητα μεταφόρτωσης 30-40 αμαξοστοιχιών που κινούνται πάνω στο ευρωπαϊκό εύρος σιδηροτροχιάς (με δυνατότητα για έως 50-60 αμαξοστοιχίες), η οποία δεν χρησιμοποιείται ακόμη, ενώ υπάρχει γραμμή τυποποιημένου εύρους σιδηροτροχιάς της ΕΕ από την Πολωνία στο Kaunas της Λιθουανίας, όπου υπάρχει ικανότητα μεταφόρτωσης. Ο λιμένας της Klaipeda διαθέτει χωρητικότητα λιμένα χωρίς πάγο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Τα μηχανήματα αυτά μπορούν να φορτώνουν δύο φορτάμαξες (130 τόνους) την ώρα (90 000 τόνους τον μήνα) και είναι δυνατή η παράλληλη χρήση πολλών μηχανημάτων κατά μήκος μιας αμαξοστοιχίας. Με σχετικά χαμηλό επίπεδο επενδύσεων, η μεταφόρτωση μπορεί να αυξηθεί.
Διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου της Ουκρανίας της 30ής Μαρτίου 2022, αριθ. 255-r ( https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/255-2022-%D1%80#Text ).
Όπως η Παγκόσμια Τράπεζα που διαθέτει εμπειρογνωσία σε αυτόν τον τομέα.
COM(2022) 167 final.
Το ίδιο προτείνεται και για τη Μολδαβία [COM(2022) 168 final].
https://transport.ec.europa.eu/ukraine/keeping-transport-running-smoothly/road-transport_en
Αυτό το άτυπο δίκτυο των Υπουργείων Μεταφορών δημιουργήθηκε με την ανακοίνωση για τις πράσινες λωρίδες (ΕΕ C 96I της 24.3.2020, σ. 1) τον Μάρτιο του 2020 και ενεργοποιήθηκε εκ νέου όταν ξεκίνησε η επίθεση της Ρωσίας. Το δίκτυο, υπό την προεδρία της Επιτροπής, αποτέλεσε αποτελεσματικό τρόπο ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών.
Μεσοπρόθεσμα, η Ουκρανία θα ενθαρρυνθεί να επιταχύνει την εφαρμογή του προγράμματός της για τους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς, να προσχωρήσει σε διεθνείς τελωνειακές συμβάσεις, καθώς και να αναπτύξει ικανότητες ανθρώπινων πόρων και να βελτιώσει τον τελωνειακό εξοπλισμό και στις δύο πλευρές των συνόρων μεταξύ Ουκρανίας και ΕΕ.
Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Παροχή επιχειρησιακών κατευθυντήριων γραμμών για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων με σκοπό τη διευκόλυνση της διέλευσης των συνόρων ΕΕ-Ουκρανίας [C(2022) 1404 final της 2.3.2022].
Τα κράτη μέλη θα μπορούν να εισαγάγουν τέτοιες αιτήσεις χρηματοδότησης στα επενδυτικά τους σχέδια που αποτελούν τη βάση των επιχειρησιακών συμφωνιών, διευκολύνοντας έτσι τη χρηματοδότηση έργων που ξεκίνησαν μετά τον Ιανουάριο του 2022.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_21_6776