12.1.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 11/79


P8_TA(2016)0016

Η ειρηνευτική διαδικασία για την Κολομβία

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Ιανουαρίου 2016 υπέρ της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Κολομβία (2015/3033(RSP))

(2018/C 011/07)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του υπέρ της ειρήνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία,

έχοντας υπόψη τους ιδιαίτερους δεσμούς που συνδέουν την ΕΕ με την Κολομβία, και ιδίως την πολυμερή εμπορική συμφωνία μεταξύ της Κολομβίας και του Περού, αφενός, και της ΕΕ και των κρατών μελών της, αφετέρου, που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες στις 26 Ιουλίου 2012, καθώς και τη συμφωνία για την κατάργηση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κολομβίας, που υπογράφηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015,

έχοντας υπόψη το σημείο 44 του μηνύματος της αντιπροσωπείας του ΕΚ στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ευρώπης-Λατινικής Αμερικής (EuroLat) στη δεύτερη σύνοδο κορυφής ΕΕ-CELAC στις Βρυξέλλες για τον τερματισμό της εσωτερικής σύγκρουσης μεταξύ της κυβέρνησης της Κολομβίας και των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) και τη Δήλωση των Βρυξελλών που εγκρίθηκε στο τέλος της συνόδου κορυφής ΕΕ-CELAC, στις 11 Ιουνίου 2015,

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Federica Mogherini, Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, σχετικά με τη συμφωνία για τη μεταβατική δικαιοσύνη στην Κολομβία, της 24ης Σεπτεμβρίου 2015, καθώς και τη δήλωσή της, της 1ης Οκτωβρίου 2015, για τον διορισμό του Eamon Gilmore ως Ειδικού Απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κολομβία,

έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και η Κολομβία διατηρούν πλαίσιο στενής πολιτικής, οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, που θεμελιώθηκε στη βάση του Μνημονίου Συνεργασίας του Νοεμβρίου 2009 και της Εμπορικής Συμφωνίας μεταξύ της Κολομβίας και του Περού, αφενός, και της ΕΕ και των κρατών μελών της, αφετέρου, και της οποίας η τελική φιλοδοξία είναι όχι μόνο η ενίσχυση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των μερών, αλλά και η ενίσχυση της ειρήνης, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας των πολιτών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η στενή σχέση εκτείνεται σε πεδία διεθνούς συνεργασίας που αφορούν πολυμερή ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως είναι ο αγώνας για την ειρήνη και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένοπλη σύγκρουση στην Κολομβία έχει διαρκέσει περισσότερα από πενήντα έτη, έχει πλήξει βαρύτατα τον πληθυσμό, τόσο εξαιτίας τρομοκρατικών πράξεων όσο και λόγω της δράσης παραστρατιωτικών ομάδων, και έχει προκαλέσει, μεταξύ άλλων, φόνους, βίαιες εξαφανίσεις, απαγωγές, σεξουαλική βία, βιαιότητες εις βάρος ανηλίκων, εσωτερικές και εξωτερικές εκτοπίσεις πληθυσμών και εκρήξεις ναρκών κατά προσώπων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έδρα των συνομιλιών μεταξύ της κυβέρνησης της Κολομβίας και των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) τοποθετήθηκε στην Αβάνα (Κούβα) στις 19 Νοεμβρίου 2012, μετά την υπογραφή του εγγράφου «γενική συμφωνία για τον τερματισμό της σύγκρουσης και την οικοδόμηση μιας σταθερής και διαρκούς ειρήνης», στις 26 Αυγούστου 2012, εκπληρώνοντας έτσι την επιθυμία του συνόλου του κολομβιανού λαού να ζει σε κλίμα ειρήνης, και αναγνωρίζοντας ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να προαγάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλη την επικράτειά του και ότι η ισότιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη αποτελεί εγγύηση της ειρήνης και ταυτόχρονα συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη της χώρας·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε διάφορα στάδια της διαπραγμάτευσης, οι διαπραγματευτές στην Αβάνα πέτυχαν συμφωνίες για μια νέα κολομβιανή ύπαιθρο και για τη συνολική αγροτική μεταρρύθμιση, για πολιτική συμμετοχή και δημοκρατικό άνοιγμα για την οικοδόμηση της ειρήνης, καθώς και για την επίλυση του προβλήματος των ναρκωτικών·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 23 Σεπτεμβρίου 2015, η κυβέρνηση της Κολομβίας και οι FARC ανακοίνωσαν τη σύναψη μιας συμφωνίας σχετικά με τη δημιουργία μιας ειδικής δικαιοδοσίας για την ειρήνη, που θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και τα δικαιώματα των θυμάτων και θα συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας σταθερής και βιώσιμης ειρήνης και στο πλαίσιο της οποίας τα μέρη συμφώνησαν να τεθεί σε ισχύ ένα «ολοκληρωμένο σύστημα για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την αποζημίωση και τη μη επανάληψη», που περιλαμβάνει τη σύσταση μιας επιτροπής για την εξακρίβωση της αλήθειας, την ειρηνική συμβίωση και τη μη επανάληψη, καθώς και συμφωνίες σχετικά με την αποζημίωση των θυμάτων·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 15 Δεκεμβρίου 2015, η κυβέρνηση της Κολομβίας και οι FARC ανακοίνωσαν τη σύναψη συμφωνίας σχετικά με τα θύματα της σύγκρουσης και τη δημιουργία των θεσμών που προβλέπονται στη συμφωνία της 23ης Σεπτεμβρίου 2015·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην κυβέρνηση της Κολομβίας, το νομοθετικό σώμα της και τον λαό της χώρας ανήκει η κυρίαρχη απόφαση της θέσπισης των παραμέτρων αυτής της ειδικής δικαιοδοσίας για την ειρήνη, κύριο έργο της οποίας θα είναι να τεθεί τέρμα στην ατιμωρησία, να εξακριβωθεί η αλήθεια, να δικαστούν και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στη διάρκεια της σύγκρουσης, και ιδίως των σοβαρότερων και πιο αντιπροσωπευτικών, ώστε να εξασφαλιστεί η μη επανάληψη και να γίνει δυνατή η αποζημίωση των θυμάτων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τερματισμός αυτής της εσωτερικής σύγκρουσης η οποία, στη διάρκεια περισσότερων από 50 έτη, έχει προκαλέσει εκατομμύρια θύματα, και η επίτευξη μιας σταθερής και βιώσιμης ειρήνης στην Κολομβία, αποτελεί προτεραιότητα κατ' αρχήν για την χώρα αυτήν, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα, όπως αποδεικνύεται από τις πολυάριθμες δηλώσεις υποστήριξης της ειρηνευτικής διαδικασίας από διάφορες χώρες και περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

1.

εκφράζει την ικανοποίηση και την υποστήριξή του σε σχέση με τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα μεταξύ της κυβέρνησης της Κολομβίας και των FARC για την ειρήνευση στην Κολομβία και τονίζει ιδίως τις συμφωνίες για συνολική αγροτική μεταρρύθμιση, για πολιτική συμμετοχή και δημοκρατικό άνοιγμα για την οικοδόμηση της ειρήνης, για την επίλυση του προβλήματος των ναρκωτικών, καθώς και για τη δημιουργία ειδικής δικαιοδοσίας για την ειρήνη, που περιλαμβάνει τη σύσταση μιας επιτροπής για την εξακρίβωση της αλήθειας, την ειρηνική συμβίωση και τη μη επανάληψη, μιας ειδικής μονάδας για την αναζήτηση προσώπων που αγνοούνται στο πλαίσιο και ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, καθώς και της ομάδας έρευνας και εξάρθρωσης των εγκληματικών οργανώσεων·

2.

αναγνωρίζει την πολιτική προσπάθεια, τον ρεαλισμό και την επιμονή που επέδειξαν τόσο η κυβέρνηση της Κολομβίας όσο και οι FARC ώστε να εναρμονίσουν τις αντικρουόμενες θέσεις τους και να δημιουργήσουν προοδευτικά ένα πεδίο συμβιβασμού, γεγονός που κατέστησε δυνατή την πρόοδο στην αναζήτηση μιας σταθερής και βιώσιμης ειρήνευσης, προωθώντας έτσι μια πρωτοφανή στην ιστορία συμφωνία, η οποία τοποθετεί στο επίκεντρό της τα θύματα και θέτει ως προτεραιότητες την αλήθεια, τη δικαιοσύνη χωρίς ατιμωρησία, την πραγματική επανόρθωση των βλαβών που υπέστησαν τα θύματα και τη μη επανάληψη· αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο των ενώσεων θυμάτων, των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών στην επίτευξη των συμφωνιών αυτών·

3.

καλεί τον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό (ELN) να δεσμευτεί, χωρίς άλλες καθυστερήσεις και με τρόπο σταθερό και αποφασιστικό, υπέρ της ειρήνης στην Κολομβία, και ζητεί να δρομολογηθεί μια παράλληλη διαδικασία διαπραγματεύσεων με την κολομβιανή κυβέρνηση που θα μπορούν να εξελιχθούν με παρόμοιο τρόπο·

4.

εκφράζει την επιθυμία οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό, ώστε να τεθεί οριστικό τέλος στη σύγκρουση, καθιστώντας το γεγονός αυτό ορόσημο στη σύγχρονη ιστορία της Κολομβίας και στην κατεύθυνση αυτή, καλεί όλα τα μέρη, όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Κολομβίας και το σύνολο της κολομβιανής κοινωνίας να συμβάλουν στον τερματισμό της βίας·

5.

διακηρύσσει και πάλι ότι η βία δεν αποτελεί νόμιμο μέσο πολιτικού αγώνα και ζητεί από όσους είχαν μια τέτοια πεποίθηση να αγκαλιάσουν τη δημοκρατία με όλες τις συνέπειες και τις απαιτήσεις της, η πρώτη από τις οποίες είναι η οριστική εγκατάλειψη των όπλων και η υπεράσπιση των ιδεών και των φιλοδοξιών τους με σεβασμό των κανόνων της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

6.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν έως τώρα η Κούβα και η Νορβηγία ως εγγυητές, καθώς και η Χιλή και η Βενεζουέλα ως χώρες που συνοδεύουν την ειρηνευτική διαδικασία και ευχαριστεί επίσης τον Πάπα Φραγκίσκο για τη συνεργασία του στο πεδίο αυτό·

7.

επιδοκιμάζει την απόφαση της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας/Αντιπροέδρου της Επιτροπής κ. Federica Mogherini, της 1ης Οκτωβρίου 2015, να διορίσει τον Eamon Gilmore, πρώην Αναπληρωτή Πρωθυπουργό και πρώην Υπουργό Εξωτερικών Υποθέσεων και Εμπορίου της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, ως ειδικό απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κολομβία και εκφράζει ικανοποίηση για τον εποπτικό ρόλο, όσον αφορά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την περίοδο μετά την υπογραφή των συμφωνιών ειρήνης, που καλείται να διαδραματίσει το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κολομβία·

8.

επαναλαμβάνει ότι είναι πρόθυμο να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια για τη στήριξη της εφαρμογής της οριστικής συμφωνίας ειρήνης και επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργήσουν ένα καταπιστευματικό ταμείο το οποίο θα χρησιμεύσει στη μετασυγκρουσιακή φάση και όπου θα μπορούν να συμμετάσχουν οι τοπικές κοινότητες και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και να λάβουν υπόψη τις προτεραιότητες που εκφράζονται από τα θύματα όσον αφορά την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την επανόρθωση και τις εγγυήσεις για μη επανάληψη·

9.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό η οικοδόμηση της ειρήνης να συνοδευτεί και από μια αποφασιστική προσπάθεια στον αγώνα κατά των ανισοτήτων και της φτώχειας, που θα περιλαμβάνει δίκαιες λύσεις για τους ανθρώπους και τις κοινότητες που εκτοπίστηκαν από τη γη τους, πρόσβαση σε αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και αναγνώριση εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Κολομβία, και πιστεύει ότι πρέπει να υποστηριχθούν ιδιαίτερα ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που υπέφεραν δυσανάλογα από τη σύγκρουση αυτή, όπως οι Κολομβιανοί αφρικανικής καταγωγής και οι Ιθαγενείς·

10.

πιστεύει ότι είναι χωρίς προηγούμενο η συγκρότηση υποεπιτροπής για θέματα φύλου προκειμένου να εξασφαλισθεί η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις διαπραγματεύσεις και η συμμετοχή θυμάτων σεξουαλικής βίας καθώς και οργανώσεων για τα δικαιώματα της γυναίκας στις ειρηνευτικές συνομιλίες, και πρέπει να αποτελέσει έμπνευση για άλλες ειρηνευτικές διαδικασίες σε όλο τον κόσμο·

11.

σημειώνει με ικανοποίηση τον αποκλεισμό των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονίας και σοβαρών εγκλημάτων πολέμου και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από κάθε δυνατότητα αμνηστίας ή χάριτος, σύμφωνα με τα όσα ορίζει το διεθνές ανθρωπιστικό και ποινικό δίκαιο και τα διεθνή μέσα και πρότυπα που εφαρμόζονται στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

12.

θεωρεί απαραίτητο οι ποινές που θα επιβληθούν στους ενόχους των εγκλημάτων να συμβάλλουν στον στόχο της αποζημίωσης των θυμάτων και στην κοινωνική και πολιτική συμφιλίωση·

13.

αναγνωρίζει τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι θεσμοί της Κολομβίας ώστε να προχωρήσουν στην οδό του πλήρους και μόνιμου σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και τους καλεί να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να εξαλειφθεί ολοκληρωτικά η υποκουλτούρα της βίας σε μια χώρα όπου, μετά από πενήντα έτη σύγκρουσης έχουν ορισμένες φορές παρατηρηθεί μη νόμιμες απαντήσεις και συνήθειες και συμπεριφορές αντίθετες προς το κράτος δικαίου και τον δέοντα σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκ μέρους ορισμένων θεσμών· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, στο κράτος της Κολομβίας ότι έχει την ευθύνη να εγγυηθεί την προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των συνδικαλιστών και ζητεί από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τη συνεργασία τους για την αποκατάσταση μιας συμφιλιωμένης συμβίωσης στη χώρα·

14.

αξιολογεί θετικά την ανακοίνωση των ενόπλων δυνάμεων της Κολομβίας ότι θα αναθεωρηθεί το στρατιωτικό δόγμα της χώρας ώστε οι ένοπλες δυνάμεις να προετοιμαστούν για την αποτελεσματική και ευέλικτη αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων στη μετασυγκρουσιακή περίοδο, χρησιμεύοντας ως εγγυήτριες των συμφωνιών ειρήνης· εκτιμά επίσης ότι η πρόσφατη ανακοίνωση των FARC πως αναστέλλουν τις δραστηριότητες στρατιωτικής εκπαίδευσης και ότι, στο εξής, θα εστιαστούν στην πολιτική και πολιτιστική εκπαίδευση, στο πλαίσιο της διαδικασίας που αποσκοπεί στον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης, αποτελεί ένα ακόμη ελπιδοφόρο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση·

15.

συνιστά στην Αντιπροσωπεία του για τις σχέσεις με τις χώρες της Κοινότητας των Άνδεων, καθώς και στην Αντιπροσωπεία του στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ευρώπης-Λατινικής Αμερικής να παρακολουθήσουν και, ενδεχομένως, να συνοδεύσουν τις συμφωνίες ειρήνης·

16.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην εναλλασσόμενη Προεδρία της ΕΕ, στην Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ευρώπης-Λατινικής Αμερικής και στην Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Κολομβίας.