(1)

Σύμφωνα με τα άρθρα 120 και 121 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τα κράτη μέλη καλούνται να ασκούν την οικονομική τους πολιτική με σκοπό να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης και στο πλαίσιο των γενικών προσανατολισμών που συντάσσει το Συμβούλιο. Το άρθρο 148 ΣΛΕΕ προβλέπει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν πολιτικές για απασχόληση που λαμβάνουν υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση. Επομένως, ο συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών αποτελεί θέμα κοινού ενδιαφέροντος.

(2)

Το άρθρο 175 ΣΛΕΕ προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι τα κράτη μέλη πρέπει να συντονίζουν τις οικονομικές τους πολιτικές κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνουν τους στόχους της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής που ορίζονται στο άρθρο 174 ΣΛΕΕ.

(3)

Το άρθρο 174 ΣΛΕΕ προβλέπει ότι η Ένωση, προκειμένου να προαχθεί η αρμονική ανάπτυξη του συνόλου της, πρέπει να αναπτύσσει και να εξακολουθεί τη δράση της με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής της συνοχής. Προβλέπει επίσης ότι η Ένωση αποσκοπεί ιδιαίτερα στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών. Οι προσπάθειες για τη μείωση των ανισοτήτων θα πρέπει να ωφελούν ιδίως τα νησιά και τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Η διαφορετική θέση εκκίνησης και οι ιδιαιτερότητες των περιφερειών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή των πολιτικών της Ένωσης.

(4)

Σε επίπεδο Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών («Ευρωπαϊκό Εξάμηνο»), συμπεριλαμβανομένων των αρχών του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, αποτελεί το πλαίσιο για τον προσδιορισμό των εθνικών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων και για την παρακολούθηση της εφαρμογής τους. Επιπλέον των μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, των αναπτυξιακών δυνατοτήτων και της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, θα πρέπει επίσης να εισαχθούν μεταρρυθμίσεις που βασίζονται στην αλληλεγγύη, την ένταξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δίκαιη κατανομή του πλούτου, με σκοπό τη δημιουργία ποιοτικής απασχόλησης και βιώσιμης ανάπτυξης, την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και ισότιμης κοινωνικής προστασίας, καθώς και της πρόσβασης σε ευκαιρίες και κοινωνική προστασία, την προστασία των ευάλωτων ομάδων και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής όλων των πολιτών της Ένωσης. Τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίζουν τις δικές τους εθνικές πολυετείς επενδυτικές στρατηγικές για τη στήριξη αυτών των μεταρρυθμίσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού που εγκρίθηκε δυνάμει της σύμβασης-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή («συμφωνία του Παρισιού») (4), τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της διακυβέρνησης της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα όπως θεσπίστηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), τα σχέδια δίκαιης μετάβασης και τα σχέδια υλοποίησης των εγγυήσεων για τη νεολαία, καθώς και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να παρουσιάζονται, όταν είναι σκόπιμο, μαζί με τα ετήσια εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων για τον καθορισμό και τον συντονισμό των επενδυτικών έργων προτεραιότητας που πρόκειται να υποστηριχθούν από εθνική και/ή ενωσιακή χρηματοδότηση.

(5)

Η Επιτροπή αναφέρει στην ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020 και στην εαρινή και τη θερινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2020, ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα πρέπει να συμβάλλει στην επίτευξη της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.

(6)

Η επιδημική έκρηξη της COVID-19 στις αρχές του 2020 άλλαξε τις οικονομικές, κοινωνικές και δημοσιονομικές προοπτικές για τα επόμενα έτη στην Ένωση και στον κόσμο, γεγονός που απαιτεί επείγουσα και συντονισμένη αντίδραση τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και τα ασύμμετρα αποτελέσματα για τα κράτη μέλη. Η κρίση της COVID-19 καθώς και η προηγούμενη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση έδειξαν ότι η ανάπτυξη υγιών, βιώσιμων και ανθεκτικών οικονομιών όπως επίσης χρηματοπιστωτικών συστημάτων και συστημάτων πρόνοιας βασισμένων σε ισχυρές βιώσιμες οικονομικές και κοινωνικές δομές βοηθά τα κράτη μέλη να ανταποκρίνονται με τρόπο ουσιαστικότερο και πιο δίκαιο και περιεκτικό στους κλυδωνισμούς και να ανακάμπτουν ταχύτερα από αυτούς. Η έλλειψη ανθεκτικότητας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αρνητικές δευτερογενείς συνέπειες που προκαλούνται από κλυδωνισμούς μεταξύ των κρατών μελών ή εντός της Ένωσης συνολικά, με αποτέλεσμα να προκύπτουν προκλήσεις για τη σύγκλιση και τη συνοχή της Ένωσης. Η μείωση των δαπανών σε τομείς, όπως είναι ο τομέας της εκπαίδευσης, ο τομέας του πολιτισμού και ο τομέας της δημιουργίας, όπως επίσης και στην υγειονομική περίθαλψη, μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική για την ταχεία ανάκαμψη. Οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της κρίσης της COVID-19 θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το πόσο γρήγορα θα ανακάμψουν οι οικονομίες και οι κοινωνίες των κρατών μελών από την κρίση, γεγονός που με τη σειρά του εξαρτάται από τα δημοσιονομικά περιθώρια που έχουν στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη για να μετριάσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης, και από την ανθεκτικότητα των οικονομιών και των κοινωνικών δομών τους. Συνεπώς, οι βιώσιμες και ευνοϊκές για την ανάπτυξη μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που αντιμετωπίζουν τις διαρθρωτικές αδυναμίες των οικονομιών και οι οποίες ενισχύουν την ανθεκτικότητα, αυξάνουν την παραγωγικότητα και οδηγούν σε υψηλότερη ανταγωνιστικότητα των κρατών μελών θα είναι απαραίτητες για να επανέλθουν οι εν λόγω οικονομίες σε ομαλή πορεία και για τη μείωση των ανισοτήτων και των αποκλίσεων στην Ένωση.

(7)

Η προηγούμενη πείρα δείχνει ότι συχνά οι επενδύσεις μειώνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια κρίσεων. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να υποστηριχθούν οι επενδύσεις στη συγκεκριμένη συγκυρία, ώστε να επιταχυνθεί η ανάκαμψη και να ενισχυθεί το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό. Η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και οι επενδύσεις σε πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες, στην καινοτομία και την έρευνα, μεταξύ άλλων σε μια οικονομία βασισμένη στη γνώση, στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και στην ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης στη στέγαση και σε άλλους βασικούς τομείς της οικονομίας είναι σημαντικές για την επίτευξη δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης, τη συμβολή στη δημιουργία θέσεων εργασίας και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050.

(8)

Στο πλαίσιο της κρίσης της COVID-19, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί το ισχύον πλαίσιο για την παροχή στήριξης στα κράτη μέλη και να τους παρασχεθεί άμεση χρηματοδοτική στήριξη μέσω ενός καινοτόμου εργαλείου. Για τον σκοπό αυτόν, με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας («μηχανισμός»), ο οποίος θα παρέχει αποτελεσματική και σημαντική οικονομική στήριξη για την ενίσχυση της υλοποίησης βιώσιμων μεταρρυθμίσεων και σχετικών δημόσιων επενδύσεων στα κράτη μέλη. Ο μηχανισμός θα πρέπει να είναι ένα ειδικό μέσο που να αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων και συνεπειών της κρίσης της COVID-19 στην Ένωση. Θα πρέπει να είναι πλήρης και να επωφελείται από την πείρα που έχουν αποκτήσει η Επιτροπή και τα κράτη μέλη από τη χρήση άλλων μέσων και προγραμμάτων. Θα μπορούσαν επίσης να δοθούν κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις μέσω δημόσιων επενδυτικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτικών μέσων, επιδοτήσεων και άλλων μηχανισμών, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

(9)

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού θα πρέπει να βοηθήσουν να καταστεί η Ένωση πιο ανθεκτική και λιγότερο εξαρτημένη, μέσω της διαφοροποίησης των βασικών αλυσίδων εφοδιασμού και, συνακόλουθα, της ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης παράλληλα με μια ανοικτή οικονομία. Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού θα πρέπει να δημιουργήσουν επίσης ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

(10)

Η ανάκαμψη και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ένωσης και των κρατών μελών της θα πρέπει να επιτευχθούν μέσω της στήριξης μέτρων που αφορούν τομείς πολιτικής ευρωπαϊκής σημασίας, διαρθρωμένους σε έξι πυλώνες («οι έξι πυλώνες»), και συγκεκριμένα: πράσινη μετάβαση· ψηφιακός μετασχηματισμός· έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά με ισχυρές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)· κοινωνική και εδαφική συνοχή· υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων με σκοπό την αύξηση της ικανότητας της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και της αντίδρασης σε κρίσεις· και πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους, όπως η εκπαίδευση και οι δεξιότητες.

(11)

Η πράσινη μετάβαση θα πρέπει να υποστηρίζεται από μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες και ικανότητες, μεταξύ άλλων στη βιοποικιλότητα, στην ενεργειακή απόδοση, στην ανακαίνιση κτιρίων και στην κυκλική οικονομία, συμβάλλοντας παράλληλα στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη διαφύλαξη της ενεργειακής ασφάλειας.

(12)

Η πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε ψηφιακές τεχνολογίες, υποδομές και διαδικασίες θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης σε παγκόσμιο επίπεδο και θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της καινοτομίας της Ένωσης και στη μείωση της εξάρτησής της, μέσω της διαφοροποίησης βασικών αλυσίδων εφοδιασμού. Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις θα πρέπει να προωθούν ιδίως την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και υποδομών δεδομένων, συνεργατικών σχηματισμών και κόμβων ψηφιακής καινοτομίας και ανοικτών ψηφιακών λύσεων. Η ψηφιακή μετάβαση θα πρέπει επίσης να παρέχει κίνητρα για την ψηφιοποίηση των ΜΜΕ. Οι επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες θα πρέπει να τηρούν τις αρχές της διαλειτουργικότητας, της ενεργειακής απόδοσης και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ώστε να καθίσταται δυνατή η συμμετοχή ΜΜΕ και νεοφυών επιχειρήσεων και να προωθείται η χρήση λύσεων ανοικτού κώδικα.

(13)

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στην έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων της οικονομικής συνοχής, της απασχόλησης, της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας, και η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με ισχυρές ΜΜΕ θα πρέπει να αποσκοπούν στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού και να καθιστούν δυνατή τη βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας της Ένωσης. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις θα πρέπει επίσης να προωθούν την επιχειρηματικότητα, την κοινωνική οικονομία, την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών και μεταφορών, καθώς και την εκβιομηχάνιση και την επαναβιομηχάνιση, και να μετριάζουν τις επιπτώσεις της κρίσης της COVID-19 στην οικονομία.

(14)

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στην κοινωνική και εδαφική συνοχή θα πρέπει επίσης να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της φτώχειας και στην αντιμετώπιση της ανεργίας για την ανάκαμψη των οικονομιών των κρατών μελών, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις θα πρέπει να οδηγούν στη δημιουργία υψηλής ποιότητας και σταθερών θέσεων εργασίας και στην ένταξη και την ενσωμάτωση των μειονεκτουσών ομάδων και να καθιστούν δυνατή την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου, των υποδομών και των υπηρεσιών, όπως επίσης και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής πρόνοιας.

(15)

Η κρίση της COVID-19 έχει επίσης τονίσει τη σημασία των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στον τομέα της υγείας, καθώς και στην οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, οι οποίες έχουν σκοπό, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ικανότητας ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και αντίδρασης σε κρίσεις, ιδίως μέσω της βελτίωσης της επιχειρησιακής συνέχειας και της παροχής δημόσιων υπηρεσιών, της προσβασιμότητας και της ικανότητας των συστημάτων υγείας και περίθαλψης, της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και των εθνικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελαχιστοποίησης του διοικητικού φόρτου, και της αποτελεσματικότητας των δικαστικών συστημάτων, όπως επίσης της πρόληψης της απάτης και της εποπτείας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

(16)

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στην επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους είναι ουσιαστικής σημασίας για την προώθηση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών δεξιοτήτων, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων, της επανειδίκευσης και της αναβάθμισης του ενεργού εργατικού δυναμικού, των προγραμμάτων ένταξης για τους ανέργους, των πολιτικών επένδυσης στην πρόσβαση και τις ευκαιρίες για τα παιδιά και τους νέους σε σχέση με την εκπαίδευση, την υγεία, τη διατροφή, την απασχόληση και τη στέγαση, καθώς και των πολιτικών που γεφυρώνουν το χάσμα των γενεών σύμφωνα με τους στόχους της Εγγύησης για τα Παιδιά και της Εγγύησης για τη Νεολαία. Οι ενέργειες αυτές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η επόμενη γενιά Ευρωπαίων δεν θα πληγεί μόνιμα από τον αντίκτυπο της κρίσης της COVID-19 και ότι το χάσμα των γενεών δεν θα διευρυνθεί ακόμη περισσότερο.

(17)

Επί του παρόντος, κανένα μέσο δεν προβλέπει άμεση χρηματοδοτική στήριξη που να συνδέεται με την επίτευξη αποτελεσμάτων και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και δημόσιων επενδύσεων από τα κράτη μέλη ως απάντηση στις προκλήσεις που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, συμπεριλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ, με σκοπό την επίτευξη διαρκούς αντικτύπου στην παραγωγικότητα και στην οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα των κρατών μελών.

(18)

Οι τύποι χρηματοδότησης και οι μέθοδοι εκτέλεσης στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την ικανότητά τους να επιτυγχάνουν τους συγκεκριμένους στόχους των δράσεων και να επιφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ιδίως, του κόστους των ελέγχων, της διοικητικής επιβάρυνσης και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Η μη επιστρεπτέα χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού θα πρέπει να λάβει τη μορφή ειδικής συνεισφοράς της Ένωσης, η οποία θα καθοριστεί βάσει μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς που θα υπολογίζεται για κάθε κράτος μέλος και θα λαμβάνει υπόψη το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η καταβολή της οποίας θα γίνεται με βάση την επίτευξη αποτελεσμάτων σε σχέση με τα ορόσημα και τους στόχους του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Συνεπώς, η εν λόγω συνεισφορά θα πρέπει να θεσπιστεί σύμφωνα με τους ειδικούς τομεακούς κανόνες που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με τους κανόνες για την απλούστευση της χρηματοδότησης που δεν συνδέεται με τις δαπάνες, οι οποίοι προβλέπονται στο άρθρο 125 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) («ο δημοσιονομικός κανονισμός»). Θα πρέπει επομένως να θεσπιστούν στον παρόντα κανονισμό ειδικοί κανόνες και διαδικασίες, με την επιφύλαξη των γενικών αρχών της δημοσιονομικής διαχείρισης στο πλαίσιο του δημοσιονομικού κανονισμού, όσον αφορά την κατανομή, την υλοποίηση και τον έλεγχο της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Η χρηματοδότηση που δεν συνδέεται με τις δαπάνες θα πρέπει να εφαρμόζεται στο επίπεδο των πληρωμών από την Επιτροπή στα κράτη μέλη ως δικαιούχους, ανεξάρτητα από την επιστροφή, υπό οποιαδήποτε μορφή, χρηματοδοτικών συνεισφορών από τα κράτη μέλη στους τελικούς αποδέκτες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν όλες τις μορφές χρηματοδοτικών συνεισφορών, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών απλουστευμένου κόστους. Με την επιφύλαξη του δικαιώματος της Επιτροπής να αναλαμβάνει δράση σε περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων ή διπλής χρηματοδότησης από τον μηχανισμό και άλλα ενωσιακά προγράμματα, οι πληρωμές δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε ελέγχους σχετικά με τις δαπάνες που όντως πραγματοποιήθηκαν από τον δικαιούχο.

(19)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου (7) και εντός των ορίων των πόρων που διατίθενται δυνάμει του, θα πρέπει να εφαρμόζονται μέτρα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του μηχανισμού για την αντιμετώπιση των άνευ προηγουμένου επιπτώσεων της κρίσης της COVID-19. Οι εν λόγω πρόσθετοι πόροι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τις προθεσμίες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094.

(20)

Ο μηχανισμός θα πρέπει να στηρίζει έργα που σέβονται την αρχή της προσθετικότητας της χρηματοδότησης της Ένωσης. Ο μηχανισμός δεν θα πρέπει να υποκαθιστά επαναλαμβανόμενες εθνικές δαπάνες παρά μόνο σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις.

(21)

Η διασφάλιση υψηλού επιπέδου κυβερνοασφάλειας και εμπιστοσύνης στις τεχνολογίες αποτελεί προϋπόθεση για έναν επιτυχημένο ψηφιακό μετασχηματισμό στην Ένωση. Στα συμπεράσματά του της 1ης και 2ας Οκτωβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Ένωση και τα κράτη μέλη της να αξιοποιήσουν πλήρως την εργαλειοθήκη για την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G που εγκρίθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2020, και ιδίως να εφαρμόσουν τους σχετικούς περιορισμούς στους προμηθευτές υψηλού κινδύνου για βασικά στοιχεία που ορίζονται ως κρίσιμα και ευαίσθητα στις συντονισμένες από την Ένωση εκτιμήσεις κινδύνου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι όλοι οι εν δυνάμει προμηθευτές 5G πρέπει να αξιολογούνται βάσει κοινών αντικειμενικών κριτηρίων.

(22)

Προκειμένου να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ του μηχανισμού, του προγράμματος InvestEU που θεσπίστηκε με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «InvestEU» και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 («κανονισμός InvestEU») και του μέσου τεχνικής υποστήριξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, εντός ορισμένου ανώτατου ορίου, συνεισφορές στα τμήματα των κρατών μελών στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU και στον μηχανισμό τεχνικής υποστήριξης, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

(23)

Λαμβάνοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της Ευρώπης και τη σημασία που έχει η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, ο μηχανισμός πρέπει να συμβάλει στην ενσωμάτωση κλιματικών δράσεων και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και στην επίτευξη του συνολικού στόχου της διάθεσης του 30 % των δαπανών του προϋπολογισμού της Ένωσης για την υποστήριξη στόχων για το κλίμα. Για τον σκοπό αυτό, τα μέτρα που υποστηρίζονται από τον μηχανισμό και περιλαμβάνονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών θα πρέπει να συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας, ή στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που απορρέουν από αυτήν, και θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν ποσό που αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 37 % των συνολικών πιστώσεων του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με βάση τη μεθοδολογία για την παρακολούθηση των κλιματικών στόχων που ορίζεται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Η εν λόγω μεθοδολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται αντίστοιχα για μέτρα που δεν μπορούν να αποδοθούν άμεσα σε έναν από τους τομείς παρέμβασης που παρατίθεται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και η Επιτροπή συμφωνήσουν, θα πρέπει να είναι δυνατόν να αυξηθούν οι συντελεστές για την υποστήριξη των κλιματικών στόχων κατά 40 % ή 100 % για επιμέρους επενδύσεις, όπως εξηγείται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, προκειμένου να ληφθούν υπόψη συνοδευτικά μεταρρυθμιστικά μέτρα που αυξάνουν αξιόπιστα τον αντίκτυπό τους στους κλιματικούς στόχους. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να είναι δυνατόν να αυξηθούν οι συντελεστές για την υποστήριξη των κλιματικών στόχων σε συνολικό ποσό που αντιστοιχεί στο 3 % των πιστώσεων του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για επιμέρους επενδύσεις. Ο μηχανισμός θα πρέπει να υποστηρίζει δραστηριότητες που σέβονται πλήρως τα κλιματικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και προτεραιότητες της Ένωσης και την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) (η αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»).

(24)

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της αντιμετώπισης της δραματικής απώλειας της βιοποικιλότητας, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συμβάλλει στην ενσωμάτωση της δράσης για τη βιοποικιλότητα στις πολιτικές της Ένωσης.

(25)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των μέτρων που περιλαμβάνονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852. Η Επιτροπή θα πρέπει να παρέχει σχετική τεχνική καθοδήγηση. Η έναρξη ισχύος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρονται στο άρθρο 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 δεν θα πρέπει να επηρεάζει την εν λόγω καθοδήγηση.

(26)

Τα μέτρα που υποστηρίζονται από τον μηχανισμό και περιλαμβάνονται στα επιμέρους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να αντιπροσωπεύουν ποσό που ανέρχεται τουλάχιστον στο 20 % των πιστώσεων του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας όσον αφορά τις ψηφιακές δαπάνες. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υπολογίζουν τον συντελεστή υποστήριξης των ψηφιακών στόχων βάσει μεθοδολογίας η οποία αντικατοπτρίζει τον βαθμό στον οποίο η εν λόγω υποστήριξη του μηχανισμού συμβάλλει στους ψηφιακούς στόχους. Οι συντελεστές στάθμισης για τα επιμέρους μέτρα θα πρέπει να καθορίζονται με βάση τους τομείς παρέμβασης που καθορίζονται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Η μεθοδολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται αντίστοιχα για μέτρα που δεν μπορούν να αποδοθούν άμεσα σε έναν από τους τομείς παρέμβασης. Αν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και η Επιτροπή συμφωνήσουν, θα πρέπει να είναι δυνατόν να αυξηθούν οι εν λόγω συντελεστές κατά 40 % ή 100 % για επιμέρους επενδύσεις, προκειμένου να ληφθούν υπόψη συνοδευτικές μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν τον αντίκτυπο των μέτρων στους ψηφιακούς στόχους.

(27)

Για τους σκοπούς του προσδιορισμού της συμβολής των σχετικών μέτρων δυνάμει των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στους κλιματικούς και τους ψηφιακούς στόχους, θα πρέπει να είναι δυνατόν τα εν λόγω μέτρα να συνυπολογίζονται και στους δύο στόχους σύμφωνα με τις αντίστοιχες μεθοδολογίες τους.

(28)

Οι γυναίκες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση της COVID-19, καθώς αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης σε ολόκληρη την Ένωση και εξισορροπούν τη μη αμειβόμενη παροχή φροντίδας με τις εργασιακές ευθύνες τους. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους μόνους γονείς, το 85 % των οποίων είναι γυναίκες. Η ισότητα των φύλων και οι ίσες ευκαιρίες για όλους, καθώς και η ενσωμάτωση αυτών των στόχων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να προωθούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της ετοιμασίας και της εφαρμογής των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που υποβάλλονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Οι επενδύσεις σε εύρωστες υποδομές φροντίδας είναι επίσης απαραίτητες προκειμένου να διασφαλιστούν η ισότητα των φύλων και η οικονομική χειραφέτηση των γυναικών, για την οικοδόμηση ανθεκτικών κοινωνιών, την καταπολέμηση των επισφαλών συνθηκών σε έναν γυναικοκρατούμενο τομέα, την τόνωση της δημιουργίας θέσεων εργασίας, την πρόληψη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, και για να έχουν θετική επίδραση στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕγχΠ), καθώς επιτρέπουν σε περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν σε αμειβόμενη εργασία.

(29)

Θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός για τη διασφάλιση της σύνδεσης μεταξύ του μηχανισμού και της χρηστής οικονομικής διακυβέρνησης, ο οποίος θα επιτρέπει στην Επιτροπή να υποβάλει πρόταση στο Συμβούλιο για την αναστολή του συνόλου ή μέρους των αναλήψεων υποχρεώσεων ή των πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού. Η υποχρέωση της Επιτροπής να προτείνει αναστολή θα πρέπει να αναστέλλεται όταν και για όσο είναι ενεργοποιημένη η λεγόμενη γενική ρήτρα διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Για να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή και λαμβανομένης υπόψη της σημασίας των δημοσιονομικών συνεπειών των επιβαλλόμενων μέτρων, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στο Συμβούλιο, το οποίο θα πρέπει να ενεργεί βάσει πρότασης της Επιτροπής. Προκειμένου να διευκολυνθεί η λήψη των αποφάσεων που απαιτούνται για τη διασφάλιση ουσιαστικής δράσης στο πλαίσιο της διαδικασίας οικονομικής διακυβέρνησης, θα πρέπει για την αναστολή των αναλήψεων υποχρεώσεων να εφαρμόζεται η ψηφοφορία με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία. Η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πρέπει να μπορεί να καλεί την Επιτροπή σε συζητήσεις για την εφαρμογή του εν λόγω μηχανισμού στο πλαίσιο διαρθρωμένου διαλόγου ώστε να μπορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκφράζει τις απόψεις του. Προκειμένου η Επιτροπή να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις απόψεις που εκφράζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο διαρθρωμένος διάλογος θα πρέπει να διεξάγεται μέσα σε τέσσερις εβδομάδες από την ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του εν λόγω μηχανισμού.

(30)

Ο ειδικός στόχος του μηχανισμού θα πρέπει να είναι η παροχή χρηματοδοτικής στήριξης με σκοπό την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων, όπως καθορίζονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Αυτός ο ειδικός στόχος θα πρέπει να επιδιώκεται σε στενή συνεργασία με τα οικεία κράτη μέλη.

(31)

Έως τις 31 Ιουλίου 2022, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση επανεξέτασης σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη τους κοινούς δείκτες και τον πίνακα αποτελεσμάτων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, καθώς και τις άλλες σχετικές διαθέσιμες πληροφορίες. Η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορεί να καλέσει την Επιτροπή να παρουσιάσει τα κύρια πορίσματα της έκθεσης επανεξέτασης στο πλαίσιο του διαλόγου για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα που καθιερώνεται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(32)

Για να διασφαλιστεί η συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων του μηχανισμού, τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και έργων δημόσιων επενδύσεων μέσω μιας συνεκτικής δέσμης μέτρων. Τα μέτρα που έχουν αρχίσει από την 1η Φεβρουαρίου 2020 και μετά θα πρέπει να είναι επιλέξιμα. Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να συνάδουν με τις σχετικές ειδικές ανά χώρα προκλήσεις και προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και με τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται στην πιο πρόσφατη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ. Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει επίσης να συνάδουν με τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, τα σχέδια δίκαιης μετάβασης, το σχέδιο εγγυήσεων για τη νεολαία, καθώς και με τα σύμφωνα εταιρικής σχέσης και τα επιχειρησιακά προγράμματα που εγκρίνονται στο πλαίσιο των ταμείων της Ένωσης. Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, για να προαγάγουν τις δράσεις που εμπίπτουν στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του ψηφιακού θεματολογίου, θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν μέτρα που είναι συναφή με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Τα εν λόγω μέτρα θα πρέπει να καθιστούν δυνατή την ταχεία επίτευξη των στόχων και των συνεισφορών που καθορίζονται στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τις επικαιροποιήσεις τους. Όλες οι υποστηριζόμενες δραστηριότητες θα πρέπει να αναλαμβάνονται με πλήρη σεβασμό των κλιματικών και περιβαλλοντικών προτύπων και προτεραιοτήτων της Ένωσης. Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει επίσης να τηρούν τις οριζόντιες αρχές του μηχανισμού.

(33)

Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν θα πρέπει να θίγουν το δικαίωμα σύναψης ή επιβολής συλλογικών συμβάσεων ή το δικαίωμα συλλογικής δράσης σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το δίκαιο και τις πρακτικές της Ένωσης και των κρατών μελών.

(34)

Οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές μπορούν να θεωρηθούν σημαντικοί εταίροι στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων. Είναι επομένως σκόπιμη η δέουσα διαβούλευση και συμμετοχή τους σύμφωνα με το εθνικό νομικό πλαίσιο.

(35)

Εάν ένα κράτος μέλος εξαιρείται από την παρακολούθηση και την εκτίμηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου δυνάμει του άρθρου 12 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) ή υπόκειται σε επιτήρηση δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου (11), οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να μπορούν να εφαρμόζονται στο οικείο κράτος μέλος σε σχέση με τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται από τους εν λόγω κανονισμούς.

(36)

Το Συμβούλιο θα πρέπει να μπορεί να συζητήσει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου την κατάσταση της ανάκαμψης, της ανθεκτικότητας και της προσαρμογής στην Ένωση, προκειμένου αυτή να λαμβάνεται υπόψη κατά την κατάρτιση και την υλοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από τα κράτη μέλη. Η εν λόγω συζήτηση θα πρέπει να βασίζεται στις στρατηγικές και αναλυτικές πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και, εάν υπάρχουν, στις πληροφορίες για την υλοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας κατά τα προηγούμενα έτη.

(37)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ουσιαστική χρηματοδοτική συνεισφορά ανάλογη προς τις πραγματικές ανάγκες των κρατών μελών να αναλαμβάνουν και να ολοκληρώνουν τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, είναι σκόπιμο να καθοριστεί η μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά που διατίθεται σε αυτά στο πλαίσιο του μηχανισμού ως μη επιστρεπτέα χρηματοδοτική στήριξη. για Το 70 % της εν λόγω μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς θα πρέπει να υπολογίζεται με βάση τον πληθυσμό, το αντίστροφο του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ και το σχετικό ποσοστό ανεργίας κάθε κράτους μέλους. Το υπόλοιπο 30 % της εν λόγω μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς θα πρέπει να υπολογίζεται με βάση τον πληθυσμό, το αντίστροφο του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ και, σε ίση αναλογία, τη μεταβολή του πραγματικού ΑΕγχΠ το 2020 και τη συγκεντρωτική μεταβολή του πραγματικού ΑΕγχΠ κατά την περίοδο 2020-2021, βάσει των φθινοπωρινών προβλέψεων της Επιτροπής του 2020 για τα στοιχεία που δεν είναι διαθέσιμα κατά τον χρόνο του υπολογισμού, τα οποία θα πρέπει να ενημερωθούν έως τις 30 Ιουνίου 2022 με τα πραγματικά αποτελέσματα.

(38)

Είναι αναγκαίο να θεσπιστεί διαδικασία υποβολής σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από τα κράτη μέλη, καθώς και για το περιεχόμενό τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν επισήμως τα δικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, κατά κανόνα, το αργότερο έως τις 30 Απριλίου, μπορούν δε να τα υποβάλλουν με ενιαίο έγγραφο μαζί με το εθνικό τους πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Για να διασφαλιστεί η ταχεία υλοποίηση του μηχανισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν προσχέδιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από τις 15 Οκτωβρίου του προηγούμενου έτους.

(39)

Προκειμένου να διασφαλιστούν η οικειοποίηση σε εθνικό επίπεδο και η εστίαση σε συναφείς μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, τα κράτη μέλη που επιθυμούν να λάβουν στήριξη θα πρέπει να υποβάλουν στην Επιτροπή σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας το οποίο θα είναι δεόντως αιτιολογημένο και τεκμηριωμένο. Το εν λόγω σχέδιο θα πρέπει να περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο, λαμβανομένων υπόψη των μέτρων που περιλαμβάνονται σε αυτό, αντιπροσωπεύει μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση του οικείου κράτους μέλους, συμβάλλοντας καταλλήλως στους έξι πυλώνες, ανάλογα με τις ιδιαίτερες προκλήσεις του οικείου κράτους μέλους. Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να ορίζει λεπτομερώς το σύνολο μέτρων για την παρακολούθηση και την υλοποίησή του, συμπεριλαμβανομένων των στόχων και των οροσήμων και του εκτιμώμενου κόστους, όπως επίσης τον αναμενόμενο αντίκτυπο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο αναπτυξιακό δυναμικό, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης πολιτικών για τα παιδιά και τη νεολαία, και στον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της κρίσης της COVID-19, συμβάλλοντας στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και ενισχύοντας έτσι την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και σύγκλιση εντός της Ένωσης. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει μέτρα που σχετίζονται με την πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας, και την ψηφιακή μετάβαση. Θα πρέπει να περιλαμβάνει επιπλέον επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο συμβάλλει στην ουσιαστική αντιμετώπιση των σχετικών ειδικών ανά χώρα προκλήσεων και προτεραιοτήτων που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών πτυχών και των συστάσεων που διατυπώνονται δυνάμει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12). Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας διασφαλίζει ότι κανένα μέτρο για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο εν λόγω σχέδιο δεν βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 («αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»). Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να καθορίζει την αναμενόμενη συμβολή στην ισότητα των φύλων και τις ίσες ευκαιρίες για όλους, και να σκιαγραφεί τη διαδικασία διαβούλευσης που διεξήχθη με τους οικείους εθνικούς ενδιαφερόμενους φορείς.

Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να περιλαμβάνει επεξήγηση των σχεδίων, συστημάτων και συγκεκριμένων μέτρων του κράτους μέλους για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση συγκρούσεων συμφερόντων και υποθέσεων διαφθοράς και απάτης, και για την αποφυγή διπλής χρηματοδότησης από τον μηχανισμό και άλλα προγράμματα της Ένωσης. Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μπορεί επίσης να περιλαμβάνει διασυνοριακά έργα ή έργα με τη συμμετοχή περισσοτέρων κρατών. Θα πρέπει να επιδιωχθεί και να επιτευχθεί στενή συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών καθ’ όλη τη διαδικασία.

(40)

Η εφαρμογή του μηχανισμού θα πρέπει να διέπεται από την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής πρόληψης και δίωξης της απάτης, όπως της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και της σύγκρουσης συμφερόντων.

(41)

Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που προτείνει κάθε κράτος μέλος και θα πρέπει να ενεργεί σε στενή συνεργασία με το οικείο κράτος μέλος. Η Επιτροπή θα πρέπει να σέβεται πλήρως την εθνική ιδιοκτησία του σχεδίου και, συνεπώς, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αιτιολογήσεις και τα στοιχεία που παρέχει το οικείο κράτος μέλος. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη συνοχή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που προτείνει το κράτος μέλος, βάσει του καταλόγου κριτηρίων που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τα προτεινόμενα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και, κατά περίπτωση, τις επικαιροποιήσεις τους, εντός δύο μηνών από την επίσημη υποβολή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Το οικείο κράτος μέλος και η Επιτροπή θα πρέπει να μπορούν να συμφωνήσουν να παρατείνουν την εν λόγω προθεσμία κατά εύλογο χρονικό διάστημα, εφόσον απαιτείται.

(42)

Θα πρέπει να οριστούν κατάλληλες κατευθυντήριες γραμμές στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού οι οποίες θα χρησιμεύουν ως βάση στην Επιτροπή για να αξιολογεί, κατά τρόπο διαφανή και δίκαιο, τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και να καθορίζει τη χρηματοδοτική συνεισφορά σύμφωνα με τους στόχους και τυχόν άλλες σχετικές απαιτήσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Με γνώμονα τη διαφάνεια και την αποδοτικότητα, θα πρέπει να θεσπιστεί σύστημα βαθμολόγησης για την αξιολόγηση των προτάσεων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για τον σκοπό αυτόν. Τα κριτήρια που σχετίζονται με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις, καθώς και με την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα και που συμβάλλουν στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, θα πρέπει να έχουν την υψηλότερη βαθμολογία στην αξιολόγηση. Η αποτελεσματική συμβολή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση θα πρέπει να αποτελεί επίσης προϋπόθεση για θετική αξιολόγηση.

(43)

Ως συμβολή στην κατάρτιση σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας υψηλής ποιότητας και για να βοηθηθεί η Επιτροπή στην αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που υποβάλλουν τα κράτη μέλη και στην αξιολόγηση του βαθμού επίτευξής τους, θα πρέπει να προβλεφθεί η χρήση συμβουλών από εμπειρογνώμονες και, κατόπιν αιτήματος του οικείου κράτους μέλους, η παροχή συμβουλών από ομοτίμους και η παροχή τεχνικής βοήθειας. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητούν υποστήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού τεχνικής υποστήριξης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να προωθούν συνέργειες με σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας άλλων κρατών μελών.

(44)

Για σκοπούς απλούστευσης, ο καθορισμός της χρηματοδοτικής συνεισφοράς θα πρέπει να ακολουθεί απλά κριτήρια. Η χρηματοδοτική συνεισφορά θα πρέπει να καθορίζεται με βάση το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που προτείνει το οικείο κράτος μέλος.

(45)

Το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει την αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με εκτελεστική απόφαση, βάσει πρότασης της Επιτροπής, την οποία και θα πρέπει να επιδιώξει να εκδώσει εντός τεσσάρων εβδομάδων από την έγκριση της εν λόγω πρότασης. Υπό την προϋπόθεση ότι το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πληροί ικανοποιητικά τα κριτήρια αξιολόγησης, στο οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να διατίθεται η μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά όταν το εκτιμώμενο συνολικό κόστος των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ισούται με, ή υπερβαίνει, το ποσό της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς. Αντιθέτως, στο οικείο κράτος μέλος θα πρέπει να διατίθεται ποσό ίσο με το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας όταν το εν λόγω εκτιμώμενο συνολικό κόστος είναι χαμηλότερο από τη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά. Δεν θα πρέπει να χορηγείται χρηματοδοτική συνεισφορά στο κράτος μέλος εάν το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν πληροί ικανοποιητικά τα κριτήρια αξιολόγησης. Η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου θα πρέπει να τροποποιηθεί, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, ώστε να συμπεριλάβει την επικαιροποιημένη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά που θα υπολογιστεί με βάση τα πραγματικά αποτελέσματα τον Ιούνιο του 2022. Το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει τη σχετική τροποποιητική απόφαση χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

(46)

Για να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδοτική στήριξη είναι εμπροσθοβαρής κατά τα πρώτα έτη μετά την κρίση της COVID-19, και για να διασφαλιστεί η συμβατότητα με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για τον μηχανισμό, τα κονδύλια θα πρέπει να έχουν καταστεί διαθέσιμα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να είναι δυνατόν να έχει δεσμευτεί νομικά το 70 % του ποσού που διατίθεται για τη μη επιστρεπτέα χρηματοδοτική στήριξη έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 και το 30 % μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2023 και 31ης Δεκεμβρίου 2023. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, κατόπιν αιτήματος κράτους μέλους που πρέπει να υποβληθεί μαζί με το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ποσό έως 13 % της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και, κατά περίπτωση, έως το 13 % του δανείου του οικείου κράτους μέλους μπορεί να καταβληθεί με τη μορφή προχρηματοδότησης εντός, ει δυνατόν, δύο μηνών από την έγκριση των νομικών δεσμεύσεων από την Επιτροπή.

(47)

Η χρηματοδοτική στήριξη σε σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας κράτους μέλους θα πρέπει να μπορεί να λαμβάνει τη μορφή δανείου, υπό την προϋπόθεση της σύναψης δανειακής σύμβασης με την Επιτροπή, βάσει δεόντως τεκμηριωμένου αιτήματος του οικείου κράτους μέλους. Τα δάνεια που υποστηρίζουν την υλοποίηση εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να χορηγούνται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 και θα πρέπει να χορηγούνται με διάρκειες ληκτότητας που αντικατοπτρίζουν τον πιο μακροπρόθεσμο χαρακτήρα των εν λόγω δαπανών. Δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου (13), οι επιστροφές θα πρέπει να προγραμματίζονται, σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η σταθερή και προβλέψιμη μείωση των υποχρεώσεων. Οι διάρκειες αυτές μπορούν να διαφέρουν από τις διάρκειες ληκτότητας των κονδυλίων που δανείζεται η Ένωση για τη χρηματοδότηση των δανείων από τις κεφαλαιαγορές. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η δυνατότητα παρέκκλισης από την αρχή που προβλέπεται στο άρθρο 220 παράγραφος 2 του δημοσιονομικού κανονισμού, σύμφωνα με την οποία οι διάρκειες ληκτότητας των δανείων για χρηματοδοτική συνδρομή δεν θα πρέπει να μεταβάλλονται.

(48)

Το αίτημα δανειακής στήριξης θα πρέπει να αιτιολογείται από τις μεγαλύτερες οικονομικές ανάγκες που συνδέονται με πρόσθετες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ιδίως όσον αφορά την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, και, κατά συνέπεια, από το γεγονός ότι το κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι υψηλότερο από τη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά που διατίθεται μέσω της μη επιστρεπτέας συνεισφοράς. Η υποβολή του αιτήματος δανειακής στήριξης θα πρέπει να μπορεί να πραγματοποιηθεί μαζί με την υποβολή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Όταν το αίτημα δανειακής στήριξης υποβληθεί σε διαφορετική χρονική στιγμή, θα πρέπει να συνοδεύεται από αναθεωρημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με πρόσθετα ορόσημα και στόχους. Για να διασφαλιστεί η εμπροσθοβαρής διάθεση πόρων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ζητήσουν δανειακή στήριξη το αργότερο έως τις 31 Αυγούστου 2023. Για τους σκοπούς της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, θα πρέπει να καθοριστεί ανώτατο όριο για το συνολικό ποσό όλων των δανειακών στηρίξεων που χορηγούνται βάσει του παρόντος κανονισμού. Επίσης, ο μέγιστος όγκος του δανείου για κάθε κράτος μέλος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 6,8 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματός του (ΑΕΕ) το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat με τελευταία ενημέρωση τον Μάιο του 2020. Η αύξηση του ανώτατου ποσού θα πρέπει να είναι δυνατή σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ανάλογα με τους διαθέσιμους πόρους. Για τους ίδιους λόγους, θα πρέπει να είναι δυνατή η καταβολή του δανείου σε δόσεις βάσει της επίτευξης αποτελεσμάτων. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει το αίτημα δανειακής στήριξης εντός δύο μηνών. Βάσει πρότασης της Επιτροπής, το Συμβούλιο θα πρέπει να είναι σε θέση να εγκρίνει με ειδική πλειοψηφία την εν λόγω αξιολόγηση με εκτελεστική απόφαση την οποία το Συμβούλιο θα πρέπει να επιδιώξει να εκδώσει εντός τεσσάρων εβδομάδων από την έγκριση της εν λόγω πρότασης της Επιτροπής.

(49)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αιτιολογημένο αίτημα τροποποίησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας εντός της περιόδου υλοποίησης, όταν οι αντικειμενικές περιστάσεις το δικαιολογούν. Εάν η Επιτροπή θεωρεί ότι οι λόγοι που προβάλλει το οικείο κράτος μέλος δικαιολογούν αυτήν την τροποποίηση, θα πρέπει να αξιολογεί το νέο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας εντός δύο μηνών. Το οικείο κράτος μέλος και η Επιτροπή θα πρέπει να μπορούν να συμφωνήσουν να παρατείνουν την εν λόγω προθεσμία κατά εύλογο χρονικό διάστημα, εφόσον απαιτείται. Το Συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει την αξιολόγηση του νέου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με εκτελεστική απόφαση, βάσει πρότασης της Επιτροπής, την οποία και θα πρέπει να επιδιώξει να εκδώσει εντός τεσσάρων εβδομάδων από την έκδοση της πρότασης.

(50)

Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή και ταχεία εφαρμογή του μηχανισμού.

(51)

Για λόγους αποδοτικότητας και απλούστευσης της δημοσιονομικής διαχείρισης του μηχανισμού, η χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης για τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να λάβει τη μορφή χρηματοδότησης που θα βασίζεται στην επίτευξη αποτελεσμάτων η οποία θα μετριέται σε συνάρτηση με τα ορόσημα και τους στόχους που αναφέρονται στα εγκεκριμένα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Για τον σκοπό αυτόν, η πρόσθετη δανειακή στήριξη θα πρέπει να συνδέεται με πρόσθετα ορόσημα και στόχους σε σύγκριση με τα ορόσημα και τους στόχους που αφορούν τη χρηματοδοτική στήριξη (δηλαδή τη μη επιστρεπτέα χρηματοδοτική στήριξη).

(52)

Η αποδέσμευση κεφαλαίων στο πλαίσιο του μηχανισμού εξαρτάται από την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων από τα κράτη μέλη, όπως καθορίζονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, αφότου η αξιολόγηση των εν λόγω σχεδίων έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο. Πριν από την έκδοση απόφασης της Επιτροπής με την οποία εγκρίνεται η εκταμίευση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και, κατά περίπτωση, του δανείου, η Επιτροπή θα πρέπει να ζητεί τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής σχετικά με την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων από τα κράτη μέλη βάσει προκαταρκτικής αξιολόγησης από την Επιτροπή. Προκειμένου η Επιτροπή να λάβει υπόψη στην αξιολόγησή της τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής, η γνώμη θα πρέπει να δίνεται εντός τεσσάρων εβδομάδων από την παραλαβή της προκαταρκτικής αξιολόγησης από την Επιτροπή. Κατά τις διαβουλεύσεις της, η οικονομική και δημοσιονομική επιτροπή προσπαθεί να επιτύχει συναίνεση. Εάν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ένα ή περισσότερα κράτη μέλη θεωρούν ότι υπάρχουν σοβαρές παρεκκλίσεις από την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων, μπορούν να ζητούν από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να παραπέμψει το θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα αντίστοιχα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να ενημερώνουν το Συμβούλιο χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και το Συμβούλιο θα πρέπει να ενημερώνει αμέσως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε τέτοιες εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται απόφαση για την έγκριση της εκταμίευσης της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και, κατά περίπτωση, του δανείου, έως ότου συζητηθεί διεξοδικά το θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η διαδικασία αυτή δεν θα πρέπει να διαρκεί, κατά κανόνα, περισσότερο από τρεις μήνες αφότου η Επιτροπή ζητήσει τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής.

(53)

Για τους σκοπούς της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και τηρουμένου του βάσει επιδόσεων χαρακτήρα του μηχανισμού, θα πρέπει να θεσπιστούν ειδικοί κανόνες για τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις, τις καταβολές, την αναστολή και την ανάκτηση κεφαλαίων, καθώς και για την καταγγελία συμβάσεων σχετικών με τη χρηματοδοτική στήριξη. Για να διασφαλιστεί η προβλεψιμότητα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν αιτήματα καταβολής δύο φορές ετησίως. Οι καταβολές θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε δόσεις και να βασίζονται σε θετική αξιολόγηση της Επιτροπής για την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίζουν ότι η χρήση των κονδυλίων σε σχέση με μέτρα που υποστηρίζονται από τον μηχανισμό συμμορφώνεται με το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο. Ειδικότερα, θα πρέπει να διασφαλίζουν την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση υποθέσεων απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων και την αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης από τον μηχανισμό και άλλα προγράμματα της Ένωσης. Η αναστολή και η καταγγελία συμβάσεων σχετικών με τη χρηματοδοτική στήριξη, καθώς επίσης η μείωση και η ανάκτηση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς θα πρέπει να είναι δυνατές όταν το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν έχει υλοποιηθεί ικανοποιητικά από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ή, σε περίπτωση σοβαρών παρατυπιών, δηλαδή απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τα μέτρα που υποστηρίζονται από τον μηχανισμό ή σοβαρής παράβασης υποχρέωσης που απορρέει από τις συμφωνίες που έχουν σχέση με την χρηματοδοτική στήριξη. Η ανάκτηση θα πρέπει, ει δυνατόν, να εξασφαλίζεται μέσω συμψηφισμού με εκκρεμείς εκταμιεύσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού. Θα πρέπει να θεσπιστούν κατάλληλες διαδικασίες αντιπαράθεσης για να διασφαλιστεί ότι η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την αναστολή και την ανάκτηση των καταβληθέντων ποσών καθώς και την καταγγελία συμβάσεων σχετικών με τη χρηματοδοτική στήριξη σέβεται το δικαίωμα των κρατών μελών να υποβάλλουν παρατηρήσεις. Όλες οι πληρωμές χρηματοδοτικών συνεισφορών στα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, με εξαίρεση τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 3 δεύτερη περίοδος του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094 και τις περιπτώσεις στις οποίες, μολονότι αναλήφθηκε η νομική δέσμευση ή εκδόθηκε η απόφαση, σύμφωνα με τις προθεσμίες που αναφέρονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094, είναι αναγκαίο να είναι η Ένωση σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι των κρατών μελών, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα τελεσίδικης απόφασης κατά της Ένωσης.

(54)

Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει την αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Ενώ αποτελεί πρωτίστως ευθύνη του ίδιου του κράτους μέλους να διασφαλίζει ότι ο μηχανισμός εφαρμόζεται σύμφωνα με τη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει επαρκείς εγγυήσεις από τα κράτη μέλη εν προκειμένω. Προς τούτο, κατά την εφαρμογή του μηχανισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν για τη λειτουργία αποτελεσματικού και αποδοτικού συστήματος εσωτερικού ελέγχου και να ανακτούν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντα ποσά. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται στα συνήθη εθνικά συστήματα δημοσιονομικής διαχείρισής τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν τυποποιημένες κατηγορίες δεδομένων και πληροφορίες που επιτρέπουν την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση σοβαρών παρατυπιών, δηλαδή απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, σε σχέση με τα μέτρα που υποστηρίζονται από τον μηχανισμό. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταστήσει διαθέσιμο ένα σύστημα πληροφοριών και παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένου ενός ενιαίου εργαλείου άντλησης δεδομένων και βαθμονόμησης κινδύνου, για την πρόσβαση και την ανάλυση των εν λόγω δεδομένων και πληροφοριών, με σκοπό τη γενικευμένη εφαρμογή από τα κράτη μέλη.

(55)

Η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), το Ελεγκτικό Συνέδριο και, κατά περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν το σύστημα πληροφοριών και παρακολούθησης στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των δικαιωμάτων τους.

(56)

Προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή των ρυθμίσεων κράτους μέλους που αποσκοπούν στην αποφυγή διπλής χρηματοδότησης από τον μηχανισμό και άλλα προγράμματα της Ένωσης, η Επιτροπή θα πρέπει να διαθέτει πληροφορίες σχετικά με τους αποδέκτες κονδυλίων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(57)

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επεξεργάζονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα μόνον όταν είναι αναγκαίο για τους σκοπούς της διασφάλισης απαλλαγής, λογιστικών και λοιπών ελέγχων της χρήσης των κονδυλίων που σχετίζονται με μέτρα για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδυτικών έργων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 (14) ή (ΕΕ) 2018/1725 (15) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, κατά περίπτωση.

(58)

Για την αποτελεσματική παρακολούθηση της υλοποίησης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν εκθέσεις δύο φορές ετησίως, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται ως προς την επίτευξη του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Οι εν λόγω εκθέσεις που καταρτίζουν τα οικεία κράτη μέλη θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται δεόντως στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο ως προς την ολοκλήρωση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

(59)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να ζητούν τη γνώμη των εθνικών τους συμβουλίων παραγωγικότητας και των ανεξάρτητων δημοσιονομικών ιδρυμάτων τους σχετικά με τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητάς τους, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής επικύρωσης στοιχείων του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητάς τους.

(60)

Προκειμένου να διασφαλιστεί διαφάνεια και λογοδοσία κατά την υλοποίηση του μηχανισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβιβάζει, με την επιφύλαξη της διαβάθμισης των ευαίσθητων ή εμπιστευτικών πληροφοριών ή με την επιφύλαξη κατάλληλων ρυθμίσεων περί εμπιστευτικότητας, εφόσον απαιτείται, ταυτόχρονα και επί ίσοις όροις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τα σχετικά έγγραφα και πληροφορίες, όπως τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ή τις τροποποιήσεις τους, όπως υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη, και τις προτάσεις για εκτελεστικές αποφάσεις του Συμβουλίου όπως έχουν δημοσιοποιηθεί από την Επιτροπή.

(61)

Η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορεί κάθε δύο μήνες να καλεί την Επιτροπή να συζητά, στο πλαίσιο διαλόγου για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, θέματα που αφορούν την εφαρμογή του μηχανισμού, όπως τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών, η αξιολόγησή τους από την Επιτροπή, τα κύρια πορίσματα της έκθεσης αξιολόγησης, ο βαθμός επίτευξης των οροσήμων και των στόχων· διαδικασίες που σχετίζονται με την πληρωμή και την αναστολή, και κάθε άλλη σχετική πληροφορία και τεκμηρίωση που παρέχει η Επιτροπή σε σχέση με την υλοποίηση του μηχανισμού. Η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη στοιχεία που προκύπτουν από τις απόψεις που εκφράζονται μέσω του διαλόγου για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εφόσον παρέχονται.

(62)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνεκτική κατανομή των κονδυλίων και να τηρηθεί η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι συνεπείς και συμπληρωματικές με τα τρέχοντα προγράμματα της Ένωσης, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη διπλή χρηματοδότηση από τον μηχανισμό και άλλα προγράμματα της Ένωσης. Ειδικότερα, η Επιτροπή και το κράτος μέλος θα πρέπει να εξασφαλίζουν, σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, αποτελεσματικό συντονισμό προκειμένου να διασφαλίζεται η συνέπεια, η συνοχή, η συμπληρωματικότητα και η συνέργεια μεταξύ των πηγών χρηματοδότησης. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν τις σχετικές πληροφορίες για υφιστάμενη ή προγραμματισμένη ενωσιακή χρηματοδότηση όταν υποβάλλουν τα σχέδιά τους ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στην Επιτροπή. Η χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού θα πρέπει να είναι επιπρόσθετη της στήριξης που παρέχεται στο πλαίσιο άλλων προγραμμάτων και μέσων της Ένωσης, του προγράμματος InvestEU συμπεριλαμβανομένου. Τα έργα μεταρρύθμισης και επενδύσεων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού θα πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από άλλα προγράμματα και μέσα της Ένωσης, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω στήριξη δεν καλύπτει την ίδια δαπάνη.

(63)

Η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί την υλοποίηση του μηχανισμού και να μετρά την επίτευξη των στόχων δυνάμει του παρόντος κανονισμού με τρόπο στοχευμένο και αναλογικό. Κατά την παρακολούθηση της εφαρμογής του μηχανισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι τα δεδομένα για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δραστηριοτήτων και των αποτελεσμάτων συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό και έγκαιρο. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να επιβάλλονται αναλογικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στους αποδέκτες χρηματοδότησης της Ένωσης. Μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίσει τους κοινούς δείκτες που θα χρησιμοποιούνται για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο και για τον σκοπό της παρακολούθησης και της αξιολόγησης του μηχανισμού και να καθορίσει μεθοδολογία για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις κοινωνικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα παιδιά και τους νέους, στο πλαίσιο του μηχανισμού.

(64)

Σύμφωνα με τις παραγράφους 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (16), ο παρών μηχανισμός θα πρέπει να αξιολογείται βάσει πληροφοριών που συλλέγονται μέσω ειδικών απαιτήσεων παρακολούθησης, αποφεύγοντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο, ιδίως για τα κράτη μέλη, και την υπερβολική ρύθμιση. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει, αν χρειάζεται, να περιλαμβάνουν μετρήσιμους δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των πρακτικών αποτελεσμάτων των μέσων.

(65)

Θα πρέπει να καταρτιστεί ειδικός πίνακας αποτελεσμάτων με κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, για να απεικονίζονται η πρόοδος της εφαρμογής των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών σε καθέναν από τους έξι πυλώνες και η πρόοδος που σημειώνεται σχετικά με την εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σε σχέση με τους κοινούς δείκτες του μηχανισμού. Ο πίνακας αποτελεσμάτων θα πρέπει να λειτουργεί έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2021 και να επικαιροποιείται από την Επιτροπή δύο φορές ετησίως.

(66)

Προκειμένου να διασφαλιστούν η κατάλληλη υποβολή στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις και η παρακολούθηση της εφαρμογής του μηχανισμού, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις κοινωνικές δαπάνες, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά τον ειδικό πίνακα αποτελεσμάτων που παρουσιάζει την πρόοδο της εφαρμογής και τους κοινούς δείκτες που πρέπει να χρησιμοποιούνται, καθώς και τη μεθοδολογία για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις κοινωνικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα παιδιά και τους νέους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξαγάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(67)

Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση του μηχανισμού. Η εν λόγω έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν τα κράτη μέλη ως προς τα εγκεκριμένα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση των οροσήμων και των στόχων, τις πληρωμές και τις αναστολές, καθώς και σχετικά με τη συμβολή του Μηχανισμού στους στόχους για το κλίμα και τους ψηφιακούς στόχους, τους κοινούς δείκτες και τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των έξι πυλώνων.

(68)

Θα πρέπει να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητη αξιολόγηση, η οποία θα εξετάσει την επίτευξη των στόχων του μηχανισμού, την αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων του και την προστιθέμενη αξία του. Εάν χρειάζεται, η αξιολόγηση θα πρέπει να συνοδεύεται από πρόταση για τροποποιήσεις του παρόντος κανονισμού. Μια ανεξάρτητη εκ των υστέρων αξιολόγηση θα πρέπει, επιπροσθέτως, να ασχοληθεί με τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο του μηχανισμού.

(69)

Η αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα υλοποιηθούν από τα κράτη μέλη και της αντίστοιχης χρηματοδοτικής στήριξης θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο με εκτελεστική απόφαση μετά από πρόταση της Επιτροπής. Προς τούτο, και προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στο Συμβούλιο εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εκτελεστικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με την καταβολή της χρηματοδοτικής στήριξης εφόσον πληρούνται τα σχετικά ορόσημα και στόχοι θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή και να ασκούνται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17). Λαμβανομένης υπόψη της πιθανής ανάγκης για ταχεία καταβολή της χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο του μηχανισμού, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, ο πρόεδρος της επιτροπής κατά την έννοια του εν λόγω κανονισμού θα πρέπει να εξετάζει, για κάθε σχέδιο εκτελεστικής πράξης, τη δυνατότητα συντόμευσης της προθεσμίας για τη σύγκληση της επιτροπής και της προθεσμίας εντός της οποίας η επιτροπή διατυπώνει τη γνώμη της.

(70)

Μετά την έκδοση εκτελεστικής απόφασης, το οικείο κράτος μέλος και η Επιτροπή θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμφωνήσουν για ορισμένες επιχειρησιακές ρυθμίσεις τεχνικού χαρακτήρα, αναφέροντας λεπτομερώς πτυχές της υλοποίησης όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα, τους δείκτες για τα ορόσημα και τους στόχους, καθώς και την πρόσβαση σε σχετικά δεδομένα. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρησιακές ρυθμίσεις παραμένουν επίκαιρες σε σχέση με τις επικρατούσες συνθήκες κατά την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, θα πρέπει να είναι δυνατή η τροποποίηση των στοιχείων των εν λόγω επιχειρησιακών ρυθμίσεων με αμοιβαία συναίνεση.

(71)

Στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζονται οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δυνάμει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ. Οι κανόνες αυτοί θεσπίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και ορίζουν συγκεκριμένα τη διαδικασία για τον καθορισμό και την εκτέλεση του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, προμηθειών, βραβείων και έμμεσης διαχείρισης, και προβλέπουν ελέγχους σχετικά με την ευθύνη των δημοσιονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που θεσπίζονται δυνάμει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ περιλαμβάνουν επίσης γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(72)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18), τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (19), (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 (20) και (ΕΕ) 2017/1939 (21) του Συμβουλίου, τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων σχετικών με την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και τη διερεύνηση υποθέσεων απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, και, κατά περίπτωση, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, η OLAF έχει την εξουσία να διενεργεί διοικητικές έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιες έρευνες και επιθεωρήσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 και όσον αφορά τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει την εξουσία να διερευνά και να ασκεί δίωξη σε υποθέσεις απάτης, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων και άλλων ποινικών αδικημάτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης οφείλει να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, την OLAF, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και, σε σχέση με τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και να μεριμνά ώστε τυχόν τρίτοι που συμμετέχουν στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης να εκχωρούν ισοδύναμα δικαιώματα.

(73)

Η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αναλαμβάνει δραστηριότητες επικοινωνίας προκειμένου να διασφαλίζεται η προβολή της χρηματοδότησης της Ένωσης και, κατά περίπτωση, να μεριμνά ώστε η στήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού να κοινοποιείται και να αναγνωρίζεται μέσω δήλωσης χρηματοδότησης.

(74)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(75)

Για να καταστεί δυνατή η ταχεία εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,