2.8.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 199/48

(1)

Το άρθρο 2 στοιχείο β) της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας («συνθήκη Ευρατόμ») προβλέπει τη θέσπιση ομοιόμορφων κανόνων ασφαλείας για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και του πληθυσμού.

(2)

Το άρθρο 30 της συνθήκης Ευρατόμ προβλέπει τη θέσπιση βασικών κανόνων για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και του πληθυσμού κατά των κινδύνων που προκύπτουν από ιονίζουσες ακτινοβολίες.

(3)

Το άρθρο 37 της συνθήκης Ευρατόμ απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρέχουν στην Επιτροπή τα γενικά δεδομένα παντός σχεδίου απορρίψεως ραδιενεργών καταλοίπων.

(4)

H οδηγία 96/29/Ευρατόμ του Συμβουλίου (3), καθιερώνει τους βασικούς κανόνες ασφαλείας για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και του πληθυσμού από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιονίζουσες ακτινοβολίες. εν λόγω οδηγία έχει συμπληρωθεί με πιο συγκεκριμένη νομοθεσία.

(5)

Όπως έχει αναγνωρισθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διατάξεις του κεφαλαίου 3 της συνθήκης Ευρατόμ σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια, αποτελούν ενιαίο σύνολο που απονέμει στην Επιτροπή αρκετά ευρείες εξουσίες με σκοπό την προστασία του πληθυσμού και του περιβάλλοντος από τους κινδύνους της πυρηνικής μόλυνσης (4).

(6)

Η οδηγία 87/600/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 1987, για τις κοινοτικές ρυθμίσεις σχετικά με την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες (5) δημιούργησε πλαίσιο για την κοινοποίηση και την παροχή πληροφοριών που θα χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη για την προστασία του πληθυσμού σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες. Η οδηγία 89/618/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 1989, σχετικά με την ενημέρωση του πληθυσμού για τα εφαρμοστέα μέτρα προστασίας της υγείας και την ακολουθητέα συμπεριφορά σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες (6) επέβαλε στα κράτη μέλη την υποχρέωση να ενημερώνουν τον πληθυσμό σε περίπτωση έκτακτου κινδύνου από ακτινοβολίες.

(7)

Η οδηγία 2003/122/Ευρατόμ του Συμβουλίου (7), προβλέπει τον έλεγχο των κλειστών πηγών υψηλής ραδιενέργειας και των έκθετων πηγών, συμπεριλαμβανομένων των εκτός χρήσης πηγών. Σύμφωνα με την κοινή σύμβαση για την ασφάλεια διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και την ασφάλεια διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων («η κοινή σύμβαση»), τον κώδικα δεοντολογίας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενεργείας (ΔΟΑΕ) σχετικά με ασφαλείς ραδιενεργές πηγές και σύγχρονες βιομηχανικές πρακτικές, οι εκτός χρήσης κλειστές πηγές μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου, να ανακυκλωθούν ή να διατεθούν. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό συνεπάγεται την επιστροφή της πηγής ή του εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της πηγής, στον προμηθευτή ή τον κατασκευαστή, για επαναπιστοποίηση ή επεξεργασία.

(8)

Η οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (8) καλύπτει τη διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας που μπορεί να είναι ραδιενεργά, με εξαίρεση τα ζητήματα που αφορούν ειδικά τη ραδιενέργεια, τα οποία περιλαμβάνονται στη συνθήκη Ευρατόμ.

(9)

Η οδηγία 2006/117/Ευρατόμ του Συμβουλίου (9), ορίζει ένα Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Σύστημα Ατομικής Ενέργειας («κοινοτικό») για την επιτήρηση και τον έλεγχο των διασυνοριακών μεταφορών ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων. Η εν λόγω οδηγία συμπληρώθηκε με τη σύσταση 2008/956/Ευρατόμ της Επιτροπής, της 4ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τα κριτήρια εξαγωγής ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων σε τρίτες χώρες (10).

(10)

Η οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων (11), επιβάλλει την υποχρέωση στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν εθνικό πλαίσιο για την πυρηνική ασφάλεια. Μολονότι η εν λόγω οδηγία αφορά κυρίως την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων, ορίζει ότι είναι επίσης σημαντική η ασφαλής διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, μεταξύ άλλων στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διάθεσης. Κατά συνέπεια, οι εν λόγω εγκαταστάσεις, οι οποίες καλύπτονται τόσο από την οδηγία 2009/71/Ευρατόμ όσο και από την παρούσα οδηγία, δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε δυσανάλογες ή περιττές υποχρεώσεις, ειδικότερα όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων.

(11)

Η οδηγία 2003/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2003, η οποία προβλέπει τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον (12), εφαρμόζεται σε ορισμένα σχέδια και προγράμματα εμπίπτοντα στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (13).

(12)

Η σύσταση 2006/851/Ευρατόμ της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των οικονομικών πόρων που προορίζονται για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων, τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα (14), επικεντρώνεται στην επάρκεια της χρηματοδότησης, την οικονομική της ασφάλεια και τη διαφάνειά της με σκοπό να διασφαλίζεται η χρήση των κεφαλαίων μόνο για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζονται.

(13)

Σύμφωνα με τους ιδιαίτερους όρους της προσχώρησης της Λιθουανίας, τη Σλοβακίας και της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ορισμένοι πυρηνικοί σταθμοί υποχρεώθηκαν σε πρόωρη παύση λειτουργίας, η Κοινότητα έχει συμβάλει στη συγκέντρωση χρηματοοικονομικών πόρων και έχει παράσχει οικονομική στήριξη, υπό ορισμένους όρους, σε διάφορα προγράμματα παροπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων.

(14)

Η κοινή σύμβαση, η οποία συνήφθη υπό την αιγίδα του ΔΟΑΕ, αποτελεί μέσο παροχής κινήτρων και αποσκοπεί στην επίτευξη και διατήρηση υψηλού επιπέδου ασφαλείας σε παγκόσμια κλίμακα όσον αφορά τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων μέσω της ενίσχυσης των εθνικών μέτρων και της διεθνούς συνεργασίας.

(15)

Ορισμένα κράτη μέλη συμμετέχουν ήδη και σκοπεύουν να συμμετάσχουν περαιτέρω στο προωθούμενο από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία πρόγραμμα με την ονομασία «Πρωτοβουλία Περιορισμού των Παγκόσμιων Απειλών», μεταφέροντας τα αναλωμένα καύσιμα ερευνητικών αντιδραστήρων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τη Ρωσική Ομοσπονδία.

(16)

Το 2006, ο ΔΟΑΕ αναπροσάρμοσε τη δομή των κανόνων του και εξέδωσε τις θεμελιώδεις αρχές ασφαλείας, με συγχορηγούς την Κοινότητα, τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης/Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας του ΟΟΣΑ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Η εφαρμογή των θεμελιωδών αρχών ασφαλείας θα διευκολύνει την τήρηση των διεθνών κανόνων ασφαλείας και θα επιφέρει μεγαλύτερη συνέπεια μεταξύ των ρυθμίσεων που ισχύουν σε διαφορετικά κράτη.

(17)

Κατόπιν πρόσκλησης του Συμβουλίου για τη σύσταση ομάδας υψηλού επιπέδου στην ΕΕ, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματά του, της 8ης Μαΐου 2007, σχετικά με την πυρηνική ασφάλεια και την ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, δημιουργήθηκε η Ομάδα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας (ENSREG) με την απόφαση 2007/530/Ευρατόμ της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2007, για τη σύσταση της ευρωπαϊκής ομάδας υψηλού επιπέδου για την πυρηνική ασφάλεια και τη διαχείριση αποβλήτων (15), προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη των κοινοτικών στόχων στον τομέα της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Τα συμπεράσματα και οι συστάσεις της ENSREG απηχούνται στο ψήφισμα του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 10ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την έκθεση της Ομάδας Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας.

(18)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε στις 10 Μαΐου 2007 το ψήφισμα «Αξιολόγηση της Ευρατόμ — 50 έτη ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας», με το οποίο ζήτησε τη θέσπιση εναρμονισμένων προτύπων για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και κάλεσε την Επιτροπή να επανεξετάσει τα σχετικά σχέδια της νομοθετικής πρότασής της και να υποβάλει νέα πρόταση για οδηγία σχετικά με τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων.

(19)

Ενώ εναπόκειται σε έκαστο των κρατών μελών να ορίσει το ενεργειακό του μείγμα, όλα παράγουν ραδιενεργά απόβλητα από παραγωγή ενέργειας ή κατά τη διάρκεια βιομηχανικών, γεωργικών, ιατρικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων ή μέσω του παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων και σε περιπτώσεις εξυγίανσης και παρεμβάσεων.

(20)

Η λειτουργία πυρηνικών αντιδραστήρων παράγει αναλωμένα καύσιμα. Εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να ορίσει την πολιτική του ως προς τον κύκλο ζωής των καυσίμων. Τα αναλωμένα καύσιμα μπορούν να θεωρηθούν πολύτιμοι πόροι που μπορούν να υποβληθούν σε επανεπεξεργασία ή, εάν θεωρηθούν ραδιενεργά απόβλητα, να διατεθούν για άμεση απόρριψη. Όποια επιλογή και αν γίνει, θα πρέπει να εξετασθεί η διάθεση των αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας που διαχωρίζονται κατά την επανεπεξεργασία ή των αναλωμένων καυσίμων που θεωρούνται απόβλητα.

(21)

Τα ραδιενεργά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων των αναλωμένων καυσίμων που θεωρούνται απόβλητα, απαιτούν περιορισμό και απομόνωση από τους ανθρώπους και το περιβάλλον διαβίωσής τους μακροπρόθεσμα. Λόγω της συγκεκριμένης φύσης τους (περιεκτικότητα σε ραδιονουκλεΐδια), απαιτούνται ρυθμίσεις για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος έναντι κινδύνων οι οποίοι προκύπτουν από την ιονίζουσα ακτινοβολία, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, όπως στην τελική τοποθεσία. Η αποθήκευση ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της μακροπρόθεσμης αποθήκευσης, αποτελεί ενδιάμεση λύση, αλλά όχι εναλλακτική της διάθεσης.

(22)

'Ένα εθνικό καθεστώς ταξινόμησης ραδιενεργών αποβλήτων θα πρέπει να παράσχει στήριξη στις ρυθμίσεις, συνεκτιμώντας πλήρως τους ιδιαίτερους τύπους και ιδιότητες των ραδιενεργών αποβλήτων.

(23)

Συνήθως, η διάθεση των αποβλήτων χαμηλής και μεσαίας ραδιενέργειας γίνεται κοντά στην επιφάνεια. Είναι ευρέως αποδεκτή σε τεχνικό επίπεδο η άποψη ότι η διάθεση σε γεωλογικούς σχηματισμούς μεγάλου βάθους αποτελεί αυτή τη στιγμή την ασφαλέστερη και βιωσιμότερη επιλογή ως τελικό σημείο της διαχείρισης των αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας και των αναλωμένων καυσίμων που θεωρούνται απόβλητα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπεριλάβουν στις εθνικές τους πολιτικές τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των επιλογών περί διάθεσης, χωρίς να θίγεται η αρμοδιότητά τους για τις αντίστοιχες πολιτικές τους όσον αφορά τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων τους και των αποβλήτων τους χαμηλής, μεσαίας και υψηλής ραδιενέργειας. Επειδή η υλοποίηση και η ανάπτυξη της εγκατάστασης διάθεσης θα διαρκέσουν πολλές δεκαετίες, αρκετά προγράμματα αναγνωρίζουν ότι πρέπει να παραμείνουν ευέλικτα και προσαρμοστικά, προκειμένου π.χ. να ενσωματώνουν τις νέες γνώσεις σχετικά με τις συνθήκες της τοποθεσίας ή την ενδεχόμενη εξέλιξη του συστήματος διάθεσης. Οι δραστηριότητες που επιτελούνται βάσει της «Τεχνολογικής Πλατφόρμας για την Τελική Διάθεση σε Γεωλογικούς Σχηματισμούς» (IGD-TP) θα μπορούσαν να διευκολύνουν την πρόσβαση σε τεχνογνωσία και τεχνολογία στον τομέα αυτό. Προς τούτο, η δυνατότητα αντιστροφής και ανάκτησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την τεχνική ανάπτυξη συστήματος διάθεσης. Ωστόσο, τα εν λόγω κριτήρια λειτουργίας και σχεδιασμού δεν θα πρέπει να υποκαταστήσουν μια σωστά σχεδιασμένη εγκατάσταση διάθεσης,με βάσιμους λόγους παύσης λειτουργίας. Χρειάζεται συμβιβαστική λύση, δεδομένου ότι η διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων βασίζεται στην πλέον προηγμένη επιστήμη και τεχνολογία.

(24)

Αποτελεί ηθική υποχρέωση κάθε κράτους μέλους να αποφεύγει τις άσκοπες επιβαρύνσεις για τις μελλοντικές γενιές σε σχέση με τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων τυχόν ραδιενεργών αποβλήτων που αναμένεται να προκύψουν από τον παροπλισμό υπαρχουσών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη θα αποδείξουν τη λήψη εύλογων μέτρων για την επίτευξη του σκοπού αυτού.

(25)

Η τελική ευθύνη των κρατών μελών σχετικά με την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων αποτελεί θεμελιώδη αρχή που επαναβεβαιώνεται από την κοινή σύμβαση. Αυτή η αρχή της εθνικής ευθύνης, καθώς και η αρχή της πρωταρχικής ευθύνης του κατόχου άδειας για την πυρηνική ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, υπό την εποπτεία της εθνικής αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής του, θα πρέπει να αναβαθμισθούν και ο ρόλος και η ανεξαρτησία της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής θα πρέπει να ενισχυθούν με την παρούσα οδηγία.

(26)

Εξυπακούεται ότι η χρήση ραδιενεργών πηγών από αρμόδια ρυθμιστική αρχή για τον σκοπό της άσκησης των ρυθμιστικών καθηκόντων της δεν επηρεάζει την ανεξαρτησία της.

(27)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να είναι διαθέσιμη επαρκής χρηματοδότηση για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

(28)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκπονήσουν εθνικό πρόγραμμα το οποίο θα διασφαλίζει τον μετασχηματισμό πολιτικών αποφάσεων σε σαφείς διατάξεις για την έγκαιρη υλοποίηση όλων των σταδίων διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων από τη γένεση έως τη διάθεση. Θα πρέπει να είναι δυνατόν για το εθνικό πρόγραμμα να μπορεί να λαμβάνει τη μορφή εγγράφου αναφοράς ή συνόλου εγγράφων.

(29)

Εξυπακούεται ότι οι εθνικές ρυθμίσεις για την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων θα εφαρμόζονται με κάπου είδους νομικό, ρυθμιστικό ή οργανωτικό μέσο, η επιλογή του οποίου αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών.

(30)

Τα διάφορα στάδια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων συνδέονται στενά. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε ένα επιμέρους βήμα μπορούν να επηρεάσουν ένα επόμενο βήμα. Ως εκ τούτου, οι αλληλεξαρτήσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων.

(31)

Η διαφάνεια είναι σημαντική για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Η διαφάνεια θα πρέπει να διασφαλίζεται μέσω αποτελεσματικής πληροφόρησης του κοινού και ευκαιριών για τη συμμετοχή όλων των φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αρχών και του κοινού, στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, σύμφωνα με τις εθνικές και διεθνείς υποχρεώσεις.

(32)

Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και σε διεθνές επίπεδο, θα μπορούσε να διευκολύνει και να επιταχύνει τη λήψη αποφάσεων μέσω πρόσβασης σε εμπειρογνωμοσύνη και τεχνολογία.

(33)

Ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν ότι η κοινή χρήση εγκαταστάσεων διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων διάθεσης, αποτελεί πιθανώς επωφελή, ασφαλή και οικονομική επιλογή, εφόσον βασίζεται σε συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων κρατών μελών.

(34)

Δεδομένου ότι η τεκμηρίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων συνδέεται με την ασφάλεια, θα πρέπει να είναι ανάλογη των επιπέδων κινδύνου (σταδιακή προσέγγιση) και να παρέχει τη βάση για τη λήψη αποφάσεων που άπτονται της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Αυτό θα πρέπει να καταστήσει δυνατό τον εντοπισμό τομέων αβεβαιότητας στους οποίους απαιτείται να εστιάζεται η προσοχή κατά την εκτίμηση της ασφάλειας. Οι αποφάσεις για την ασφάλεια θα πρέπει να βασίζονται στα πορίσματα της εκτίμησης ασφάλειας και στις πληροφορίες για την ορθότητα, καθώς και την αξιοπιστία της εκτίμησης αυτής και στις παραδοχές της. Συνεπώς, η διαδικασία λήψης αποφάσεων θα πρέπει να βασίζεται σε συλλογή επιχειρημάτων και αποδείξεων ώστε να τεκμηριώνεται η τήρηση του απαιτούμενου κανόνα ασφάλειας για εγκατάσταση ή δραστηριότητα σχετικά με τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Όσον αφορά, συγκεκριμένα, τις εγκαταστάσεις διάθεσης, η τεκμηρίωση θα πρέπει να βελτιώνει την κατανόηση εκείνων των πτυχών που επηρεάζουν την ασφάλεια του συστήματος διάθεσης, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών (γεωλογικών) και τεχνητών φραγμών, και την αναμενόμενη εξέλιξή του συστήματος διάθεσης με την πάροδο του χρόνου.

(35)

Η υποχρέωση ενός κράτους μέλους, το οποίο δεν έχει αναλωμένα καύσιμα, άμεση προοπτική να αποκτήσει ή σχετικές τρέχουσες ή προβλεπόμενες δραστηριότητες, να μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσει τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας σχετικά με τα αναλωμένα καύσιμα, είναι δυσανάλογη και περιττή. Ως εκ τούτου, τα εν λόγω κράτη μέλη πρέπει να εξαιρεθούν, εφόσον δεν έχουν αποφασίσει να αναπτύξουν δραστηριότητες σχετικά με πυρηνικά καύσιμα, από την υποχρέωση μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και εφαρμογής των διατάξεων της παρούσας οδηγίας σχετικά με τα αναλωμένα καύσιμα.

(36)

Η συνθήκη μεταξύ της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κροατίας σχετικά με τη ρύθμιση του καθεστώτος και άλλων νομικών σχέσεων όσον αφορά τις επενδύσεις, τη χρήση και τον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Krško, διέπει τη συνιδιοκτησία του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Η εν λόγω συνθήκη προβλέπει κοινή ευθύνη για τη διαχείριση και τη διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων, και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να προβλεφθεί εξαίρεση από ορισμένες διατάξεις της παρούσας οδηγίας προκειμένου να μην εμποδιστεί η πλήρης εφαρμογή αυτής της διμερούς συνθήκης.

(37)

Η παρούσα οδηγία, μολονότι αναγνωρίζει ότι στο εθνικό πλαίσιο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι ραδιολογικοί και μη κίνδυνοι που σχετίζονται με τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα, δεν καλύπτει τους μη ακτινολογικούς κινδύνους, οι οποίοι εμπίπτουν στη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(38)

Η διατήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά με τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, ως ουσιώδες στοιχείο για την επίτευξη υψηλών επιπέδων ασφαλείας, θα πρέπει να βασίζεται στην εκπαίδευση μέσω επιχειρησιακής πείρας.

(39)

Η επιστημονική έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη, με την υποστήριξη της τεχνικής συνεργασίας μεταξύ φορέων, μπορεί να ανοίξει ορίζοντες για τη βελτίωση της ασφαλούς διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων και να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου ραδιοτοξικότητας των αποβλήτων υψηλής ραδιενέργειας.

(40)

Η αξιολόγηση από ομότιμους θα μπορούσε να αποτελέσει άριστο μέσο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και πεποίθησης στη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την ανάπτυξη και ανταλλαγή εμπειριών και τη διασφάλιση υψηλών προτύπων,

α)

της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων όταν τα αναλωμένα καύσιμα προκύπτουν από μη στρατιωτικές δραστηριότητες·

β)

της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων, από την παραγωγή έως τη διάθεσή τους, όταν τα ραδιενεργά απόβλητα προκύπτουν από μη στρατιωτικές δραστηριότητες.

α)

στα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας που μπορεί να είναι ραδιενεργά και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2006/21/ΕΚ·

β)

στις εγκεκριμένες εκλύσεις.

α)

για την επιστροφή των εκτός χρήσης κλειστών πηγών σε προμηθευτή ή κατασκευαστή·

β)

για τη μεταφορά αναλωμένων καυσίμων ερευνητικών αντιδραστήρων σε χώρα προμηθεύτρια ή παραγωγό καυσίμων ερευνητικών αντιδραστήρων, λαμβανομένων υπόψη των εφαρμοστέων διεθνών συμφωνιών·

γ)

για τα απόβλητα και τα αναλωμένα καύσιμα του υπάρχοντος πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Krško, όταν πρόκειται για αποστολές μεταξύ Σλοβενίας και Κροατίας.

α)

πρόκειται να μεταφερθούν ραδιενεργά απόβλητα στο κράτος μέλος ή την επιχείρηση προς επεξεργασία· ή

β)

πρόκειται να μεταφερθεί άλλο υλικό στο κράτος μέλος ή την επιχείρηση με σκοπό την ανάκτηση των ραδιενεργών αποβλήτων.

α)

η παραγωγή ραδιενεργών αποβλήτων τηρείται στο ελάχιστο επίπεδο που είναι λογικό δυνατό, ως προς τη δραστηριότητα και τον όγκο, μέσω κατάλληλων μέτρων σχεδιασμού και πρακτικών λειτουργίας και παροπλισμού, που περιλαμβάνουν την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών·

β)

λαμβάνονται υπόψη οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ όλων των σταδίων της παραγωγής και διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων·

γ)

η διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων γίνεται με ασφάλεια, ακόμη και μακροπρόθεσμα, με χαρακτηριστικά παθητικής ασφαλείας·

δ)

η εφαρμογή των μέτρων ακολουθεί σταδιακή προσέγγιση·

ε)

το κόστος διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων βαρύνει όσους δημιούργησαν τα συγκεκριμένα υλικά·

στ)

εφαρμόζεται διαδικασία λήψης αποφάσεων βάσει αποδείξεων και τεκμηρίωσης όσον αφορά όλα τα στάδια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

α)

η χώρα προορισμού έχει συνάψει συμφωνία με την Κοινότητα, η οποία καλύπτει τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα ή είναι συμβαλλόμενο μέρος της κοινής σύμβασης για την ασφάλεια διαχείρισης του αναλωμένου καυσίμου και την ασφάλεια διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων («η κοινή σύμβαση»)·

β)

η χώρα προορισμού διαθέτει προγράμματα διαχείρισης και διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων με σκοπούς που αντανακλούν υψηλά επίπεδα ασφάλειας ανάλογα εκείνων της παρούσας οδηγίας και

γ)

η εγκατάσταση διάθεσης στη χώρα προορισμού διαθέτει άδεια για τη μεταφορά ραδιενεργών αποβλήτων, έχει τεθεί σε λειτουργία πριν από τη μεταφορά και ο τρόπος διαχείρισής της συμφωνεί με τις απαιτήσεις που εκτίθενται στο πρόγραμμα για τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων της συγκεκριμένης χώρας προορισμού.

α)

εθνικό πρόγραμμα εφαρμογής της πολιτικής σχετικά με τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων·

β)

εθνικές ρυθμίσεις για την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Ο καθορισμός του τρόπου με τον οποίο οι εν λόγω ρυθμίσεις θεσπίζονται και του μέσου διά του οποίου τίθενται σε εφαρμογή, αποτελούν αρμοδιότητα των κρατών μελών·

γ)

σύστημα αδειοδότησης για δραστηριότητες ή εγκαταστάσεις διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων ή αμφότερες, το οποίο περιλαμβάνει και την απαγόρευση δραστηριοτήτων διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων ή την απαγόρευση της λειτουργίας εγκατάστασης διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων η οποία δεν διαθέτει σχετική άδεια ή αμφότερες και, εφόσον ενδείκνυται, πρόβλεψης όρων για την περαιτέρω διαχείριση της δραστηριότητας, της εγκατάστασης ή και των δύο·

δ)

σύστημα κατάλληλου ελέγχου, διαχείρισης, ρυθμιστικών επιθεωρήσεων, τεκμηρίωσης και υποβολής εκθέσεων για δραστηριότητες ή εγκαταστάσεις διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων ή αμφότερες, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων μέτρων για τις περιόδους μετά την παύση λειτουργίας των εγκαταστάσεων διάθεσης·

ε)

μέτρα επιβολής της εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής λειτουργίας και της τροποποίησης, λήξης ή ανάκλησης μιας άδειας με απαιτήσεις, εφόσον ενδείκνυται, για εναλλακτικές λύσεις που δημιουργούν ασφαλέστερη κατάσταση·

στ)

την κατανομή ευθυνών για τους φορείς που συμμετέχουν στα διάφορα στάδια της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Συγκεκριμένα, το εθνικό πλαίσιο καθιστά πρωταρχικά υπεύθυνους για τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα τους παραγωγούς ή, σε ορισμένες περιστάσεις, τους κατόχους άδειας στους οποίους οι αρμόδιοι φορείς έχουν αναθέσει αυτή την ευθύνη·

ζ)

εθνικές απαιτήσεις για την ενημέρωση και τη συμμετοχή του κοινού·

η)

το (τα) σχέδιο(-α) χρηματοδότησης της διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 9.

α)

τους συνολικούς στόχους της εθνικής πολιτικής του κράτους μέλους όσον αφορά τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων·

β)

τα σημαντικά ορόσημα και σαφή χρονοδιαγράμματα σχετικά με την επίτευξη αυτών των ορόσημων λαμβάνοντας υπόψη τους πρωταρχικούς στόχους των εθνικών προγραμμάτων·

γ)

έναν κατάλογο όλων των αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, καθώς και εκτιμήσεις για μελλοντικές ποσότητες, περιλαμβανομένων και εκείνων που προέρχονται από παροπλισμό. Ο κατάλογος αναφέρει σαφώς την τοποθεσία και την ποσότητα των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με την ενδεδειγμένη κατάταξη των ραδιενεργών αποβλήτων·

δ)

τις ιδέες ή τα σχέδια και τις τεχνικές λύσεις για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, από την παραγωγή έως τη διάθεση·

ε)

τις ιδέες ή τα σχέδια για την περίοδο της διάρκειας ζωής μιας εγκατάστασης διάθεσης μετά την παύση λειτουργίας, που περιλαμβάνουν και τον χρόνο κατά τον οποίον ασκούνται οι κατάλληλοι έλεγχοι, καθώς και τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της γνώσης της εν λόγω εγκατάστασης μακροπρόθεσμα·

στ)

τις δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και επίδειξης που απαιτούνται για την εφαρμογή λύσεων για τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων·

ζ)

τις ευθύνες για την υλοποίηση του εθνικού προγράμματος και τους βασικούς δείκτες απόδοσης για την παρακολούθηση της προόδου εφαρμογής·

η)

μια εκτίμηση του κόστους του εθνικού προγράμματος, μαζί με την υποκείμενη βάση και τις υποθέσεις της εν λόγω εκτίμησης, η οποία πρέπει να συμπεριλάμβάνει ένα χρονολογικό προφίλ·

θ)

το (τα) ισχύον(-τα) σχέδιο(-α) χρηματοδότησης·

ι)

την πολιτική ή διαδικασία διαφάνειας, σύμφωνα με το άρθρο 10·

ια)

τη ή τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί με κράτος μέλος ή τρίτη χώρα σχετικά με τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εγκαταστάσεων διάθεσης, αν υπάρχουν.

α)

έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και

β)

κατάλογο για τα ραδιενεργά απόβλητα και τα αναλωμένα καύσιμα που υπάρχουν στην επικράτεια της Κοινότητας καθώς και για τις μελλοντικές προοπτικές.