This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62023CC0240
Opinion of Advocate General Richard de la Tour delivered on 18 June 2024.###
Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα J. Richard de la Tour της 18ης Ιουνίου 2024.
Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα J. Richard de la Tour της 18ης Ιουνίου 2024.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2024:523
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ
JEAN RICHARD DE LA TOUR
της 18ης Ιουνίου 2024 ( 1 )
Υπόθεση C‑240/23
Herbaria Kräuterparadies GmbH
κατά
Freistaat Bayern
[αίτηση του Bundesverwaltungsgericht
(Ανωτάτου Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου, Γερμανία)
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]
«Προδικαστική παραπομπή – Γεωργία και Αλιεία – Βιολογική παραγωγή και επισήμανση βιολογικών προϊόντων – Κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 – Κανόνες βιολογικής παραγωγής – Άρθρο 16 – Άρθρο 33 – Επισήμανση – Λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Όροι χρήσης – Άρθρα 45 και 48 – Εισαγωγή ισοδύναμων βιολογικών προϊόντων προερχόμενων από αναγνωρισμένη τρίτη χώρα στην αγορά της Ένωσης – Ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρο 20 – Ίση μεταχείριση»
I. Εισαγωγή
1. |
Από το 2012, η Herbaria Kräuterparadies GmbH (στο εξής: Herbaria) βάλλει κατά της απόφασης του Freistaat Bayern (ομόσπονδου κράτους της Βαυαρίας, Γερμανία) με την οποία της απαγορεύθηκε να χρησιμοποιεί την ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής κατά την επισήμανση, τη διαφήμιση και την εμπορία ενός μείγματος χυμού φρούτων με εκχυλίσματα βοτάνων το οποίο περιέχει, πλέον των βιολογικών προϊόντων, μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικό σίδηρο που δεν προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια. |
2. |
Μια πρώτη απόφαση του Δικαστηρίου επιβεβαίωσε την ερμηνεία του ομόσπονδου κράτους της Βαυαρίας ως προς τη μη δυνατότητα χρήσης του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και κάθε ένδειξης περί βιολογικής παραγωγής σε τέτοια περίπτωση ( 2 ). Η Herbaria αποδέχθηκε την απόφαση και προβάλλει παραβίαση της αρχής της ισότητας μεταξύ του προϊόντος της και ενός παρεμφερούς αμερικανικού προϊόντος, στο οποίο προστίθενται μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικός σίδηρος που δεν είναι βιολογικά, πλην όμως αναγνωρίζεται ως προερχόμενο από βιολογική παραγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και το οποίο, ως εκ τούτου, μπορεί να διατεθεί στην αγορά εντός της Ένωσης με το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της αναγνώρισης των Ηνωμένων Πολιτειών ως τρίτης χώρας με ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου. |
3. |
Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία, αφενός, του άρθρου 16, παράγραφος 1, του άρθρου 30, παράγραφος 1, του άρθρου 33, παράγραφος 1, του άρθρου 45, παράγραφος 1, και του άρθρου 48, παράγραφος 1, καθώς και του παραρτήματος II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου ( 3 ), καθώς και, αφετέρου, του άρθρου 20 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( 4 ). |
4. |
Η ως άνω αίτηση θα παράσχει στο Δικαστήριο τη δυνατότητα να διευκρινίσει τον τρόπο χρήσης του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση εισαγωγής προϊόντων βιολογικής γεωργίας. Θα προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει ότι τα προϊόντα που εισάγονται κατ’ εφαρμογήν του κανονισμού (ΕΚ) 834/2007 του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2007, για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 ( 5 ), και του κανονισμού 2018/848 μπορούν να φέρουν το συγκεκριμένο λογότυπο, συνοδευόμενο, στο ίδιο οπτικό πεδίο, από υποχρεωτικές ενδείξεις προέλευσης των πρώτων υλών και της χώρας προέλευσης όσον αφορά τον έλεγχο συμμόρφωσης, χωρίς τούτο να θίγει την αρχή της ισότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 του Χάρτη. |
II. Το νομικό πλαίσιο
Α. Ο κανονισμός 834/2007
5. |
Οι αιτιολογικές σκέψεις 1 και 33 του κανονισμού 834/2007 είχαν ως εξής:
[…]
|
6. |
Το άρθρο 19 του κανονισμού, το οποίο έφερε τον τίτλο «Γενικοί κανόνες παραγωγής μεταποιημένων τροφίμων», όριζε στην παράγραφο 2, στοιχείο βʹ, τα ακόλουθα: «Για τη σύνθεση των βιολογικών μεταποιημένων τροφίμων ισχύουν οι ακόλουθοι όροι: […]
|
7. |
Το άρθρο 23 του κανονισμού, το οποίο έφερε τον τίτλο «Χρήση όρων που αναφέρονται στη βιολογική παραγωγή», προέβλεπε στην παράγραφο 1 τα εξής: «Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ένα προϊόν θεωρείται ότι φέρει ενδείξεις σχετικές με τη βιολογική μέθοδο παραγωγής όταν, στην επισήμανση, στη διαφημιστικό υλικό ή στα εμπορικά έγγραφα, το προϊόν, τα συστατικά του ή τα υλικά ζωοτροφών περιγράφονται με όρους που υπονοούν, για τον αγοραστή, ότι το προϊόν, τα συστατικά του ή τα υλικά ζωοτροφών έχουν ληφθεί σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Ειδικότερα, οι όροι που απαριθμούνται στο παράρτημα, καθώς και τα παράγωγα ή τα υποκοριστικά τους, όπως “βιο” και “οικο”, μπορούν να χρησιμοποιούνται, μόνα ή σε συνδυασμό, σε όλη την έκταση και σε οποιαδήποτε γλώσσα της [Ένωσης] για την επισήμανση και τη διαφήμιση προϊόντων που πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Στην επισήμανση και τη διαφήμιση ζωντανών ή αμεταποίητων γεωργικών προϊόντων, είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται όροι σχετικοί με τη βιολογική μέθοδο παραγωγής, μόνον εφόσον επιπροσθέτως όλα τα συστατικά των εν λόγω προϊόντων έχουν επίσης παραχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού.» |
8. |
Το άρθρο 24 του ιδίου κανονισμού, το οποίο έφερε τον τίτλο «Υποχρεωτικές ενδείξεις», είχε ως ακολούθως: «1. Εφόσον χρησιμοποιούνται όροι αναφερόμενοι στο άρθρο 23 παράγραφος 1:
[…] Η χρήση του κοινοτικού λογότυπου που αναφέρεται στο άρθρο 25 παράγραφος 1 και η ένδειξη που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, είναι προαιρετικές για τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Ωστόσο, όταν το κοινοτικό λογότυπο που αναφέρεται στο άρθρο 25 παράγραφος 1 εμφαίνεται στην ετικέτα, πρέπει να εμφαίνεται στην ετικέτα και η ένδειξη που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο. 2. Οι αναφερόμενες στην παράγραφο 1 ενδείξεις αναγράφονται σε εμφανή θέση και κατά τρόπο ώστε να είναι ευδιάκριτες, ευανάγνωστες και ανεξίτηλες. […]» |
9. |
Το άρθρο 25 του κανονισμού 834/2007, το οποίο έφερε τον τίτλο «Λογότυπα βιολογικής παραγωγής», όριζε τα εξής: «1. Το κοινοτικό λογότυπο βιολογικής παραγωγής μπορεί να χρησιμοποιείται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση προϊόντων που πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. […] 2. Τα εθνικά και τα ιδιωτικά λογότυπα μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση προϊόντων που πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. […]» |
10. |
Το άρθρο 32 του κανονισμού, το οποίο έφερε τον τίτλο «Εισαγωγές συμμορφούμενων προϊόντων», όριζε στην παράγραφο 1 τα ακόλουθα: «Προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες μπορούν να διατίθενται στην […] αγορά [της Ένωσης] ως βιολογικά, υπό τους εξής όρους:
|
11. |
Το άρθρο 33 του κανονισμού, το οποίο έφερε τον τίτλο «Εισαγωγή προϊόντων που παρέχουν ισοδύναμες εγγυήσεις», προέβλεπε τα εξής: «1. Προϊόν που εισάγεται από τρίτες χώρες μπορεί επίσης να διατίθεται στην […] αγορά [της Ένωσης] ως βιολογικό, υπό τους εξής όρους:
[…] 2. Σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2, [η Ευρωπαϊκή] Επιτροπή μπορεί να αναγνωρίζει, τις τρίτες χώρες των οποίων το σύστημα παραγωγής συμμορφώνεται προς αρχές και κανόνες παραγωγής ισοδύναμους με τους οριζόμενους στους τίτλους II, III και IV και των οποίων τα μέτρα ελέγχου έχουν ισοδύναμη αποτελεσματικότητα με τα οριζόμενα στον τίτλο V, και καταρτίζει κατάλογο των χωρών αυτών. Κατά την εκτίμηση της ισοδυναμίας, λαμβάνονται υπόψη οι κατευθυντήριες γραμμές CAC/GL 32 του Codex Alimentarius. […]» |
Β. Ο κανονισμός (ΕΚ) 889/2008
12. |
Ο κανονισμός (ΕΚ) 889/2008 της Επιτροπής, της 5ης Σεπτεμβρίου 2008, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων όσον αφορά τον βιολογικό τρόπο παραγωγής, την επισήμανση και τον έλεγχο των προϊόντων ( 6 ), περιελάμβανε άρθρο 27, το οποίο έφερε τον τίτλο «Χρησιμοποίηση ορισμένων προϊόντων και ουσιών στη μεταποίηση τροφίμων» και το οποίο όριζε στην παράγραφο 1 τα εξής: «Για τους σκοπούς του άρθρου 19 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού [834/2007], επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνον οι ακόλουθες ουσίες κατά τη μεταποίηση βιολογικών τροφίμων, με εξαίρεση τον οίνο. […]
|
Γ. Ο κανονισμός (ΕΚ) 1235/2008
13. |
Το άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1235/2008 της Επιτροπής, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό των λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου όσον αφορά τους όρους εισαγωγής βιολογικών προϊόντων από τρίτες χώρες ( 7 ), προέβλεπε τα εξής: «Η Επιτροπή καταρτίζει κατάλογο αναγνωρισμένων τρίτων χωρών σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφος 2 του κανονισμού [834/2007]. Ο κατάλογος των αναγνωρισμένων τρίτων χωρών παρατίθεται στο παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος κανονισμού. […]» |
Δ. Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 126/2012
14. |
Με το άρθρο 2 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 126/2012 της Επιτροπής, της 14ης Φεβρουαρίου 2012, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 889/2008 όσον αφορά τα αποδεικτικά έγγραφα και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1235/2008 όσον αφορά τους όρους εισαγωγής βιολογικών προϊόντων από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ( 8 ), οι Ηνωμένες Πολιτείες καταχωρίσθηκαν στον κατάλογο τρίτων χωρών που περιλαμβάνεται στο παράρτημα III του κανονισμού 1235/2008. |
Ε. Ο κανονισμός 2018/848
15. |
Οι αιτιολογικές σκέψεις 1, 3, 6, 9, 15, 17, 73, 77 έως 79, 93, 96 και 123 του κανονισμού 2018/848 έχουν ως εξής:
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
|
16. |
Το άρθρο 16 του κανονισμού 2018/848, το οποίο φέρει τον τίτλο «Κανόνες παραγωγής μεταποιημένων τροφίμων», προβλέπει στην παράγραφο 1 τα εξής: «Οι επιχειρήσεις που παράγουν μεταποιημένα τρόφιμα τηρούν ιδίως τους λεπτομερείς κανόνες παραγωγής που θεσπίζονται στο παράρτημα ΙΙ μέρος IV και σε τυχόν εκτελεστικές πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου.» |
17. |
Κατά το άρθρο 30 του κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Χρήση όρων που αναφέρονται στη βιολογική παραγωγή»: «1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ένα προϊόν θεωρείται ότι φέρει ενδείξεις σχετικές με τη βιολογική παραγωγή όταν, στην επισήμανση, στο διαφημιστικό υλικό ή στα εμπορικά έγγραφα, το προϊόν, τα συστατικά του ή οι πρώτες ύλες ζωοτροφών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του περιγράφονται με όρους που υπονοούν για τον αγοραστή ότι το προϊόν, τα συστατικά του ή οι πρώτες ύλες ζωοτροφών έχουν παραχθεί σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ειδικότερα, οι όροι που απαριθμούνται στο παράρτημα IV, και τα παράγωγα ή τα υποκοριστικά τους, όπως “βιο” (“bio”) και “οικο” (“eco”), μπορούν να χρησιμοποιούνται, μόνα ή σε συνδυασμό, στο σύνολο της Ένωσης και σε οποιαδήποτε γλώσσα περιλαμβάνεται στο εν λόγω παράρτημα για την επισήμανση και τη διαφήμιση προϊόντων που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 και πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. […] 5. Όσον αφορά τα μεταποιημένα τρόφιμα, οι όροι που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν να χρησιμοποιούνται:
[…]». |
18. |
Το άρθρο 32 του κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Υποχρεωτικές ενδείξεις», προβλέπει στην παράγραφο 1 τα ακόλουθα: «Εφόσον τα προϊόντα φέρουν ενδείξεις που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που επισημαίνονται ως προϊόντα υπό μετατροπή σύμφωνα με το άρθρο 30 παράγραφος 3: […]
|
19. |
Κατά το άρθρο 33 του κανονισμού 2018/848, το οποίο φέρει τον τίτλο «Λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης»: «1. Το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να χρησιμοποιείται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση προϊόντων που πληρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς πληροφόρησης και εκπαίδευσης που αφορούν την ύπαρξη και τη διαφήμιση του ίδιου του λογοτύπου, υπό την προϋπόθεση η χρήση να μη μπορεί να παραπλανήσει τον καταναλωτή όσον αφορά τη βιολογική παραγωγή ειδικών προϊόντων και υπό τον όρο το λογότυπο να αναπαράγεται σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στο παράρτημα V. […] […] 3. Η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προαιρετική για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες. Όταν το συγκεκριμένο λογότυπο εμφαίνεται στην επισήμανση τέτοιων προϊόντων, εμφαίνεται στην επισήμανση και η ένδειξη που αναφέρεται στο άρθρο 32 παράγραφος 2. […] 5. Εθνικά λογότυπα και ιδιωτικά λογότυπα μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση προϊόντων που είναι σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. […]» |
20. |
Το άρθρο 42 του κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Επιπλέον κανόνες σχετικά με μέτρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης», ορίζει τα εξής: «1. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης που θίγει την ακεραιότητα βιολογικών ή υπό μετατροπή προϊόντων σε οποιοδήποτε από τα στάδια παραγωγής, παρασκευής και διανομής, όπως για παράδειγμα λόγω της χρήσης μη εγκεκριμένων προϊόντων και ουσιών ή τεχνικών, ή ανάμειξης με μη βιολογικά προϊόντα, οι αρμόδιες αρχές και, κατά περίπτωση, οι αρχές ελέγχου και οι φορείς ελέγχου μεριμνούν ώστε […] να μη γίνεται μνεία βιολογικής παραγωγής στην επισήμανση και στη διαφήμιση για το σύνολο της συγκεκριμένης παρτίδας ή του συγκεκριμένου κύκλου παραγωγής. […]» |
21. |
Το άρθρο 44 του κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Εξαγωγή βιολογικών προϊόντων», ορίζει στην παράγραφο 1 τα ακόλουθα: «Ένα προϊόν μπορεί να εξάγεται από την Ένωση ως βιολογικό και να φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφόσον πληροί τους κανόνες για τ[η] βιολογική παραγωγή του παρόντος κανονισμού.» |
22. |
Το άρθρο 45 του κανονισμού 2018/848, το οποίο φέρει τον τίτλο «Εισαγωγή βιολογικών και υπό μετατροπή προϊόντων», προβλέπει στην παράγραφο 1 τα εξής: «Ένα προϊόν μπορεί να εισαχθεί από τρίτη χώρα προκειμένου να διατεθεί στην αγορά της Ένωσης ως βιολογικό ή ως προϊόν υπό μετατροπή εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις:
|
23. |
Το άρθρο 48 του κανονισμού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Ισοδυναμία βάσει του κανονισμού [834/2007]», ορίζει στην παράγραφο 1 τα εξής: «Αναγνωρισμένη τρίτη χώρα όπως αναφέρεται στο άρθρο 45 παράγραφος 1 στοιχείο β) σημείο iii) είναι μια τρίτη χώρα η οποία έχει αναγνωριστεί για τους σκοπούς της ισοδυναμίας σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφος 2 του κανονισμού [834/2007], συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν αναγνωριστεί βάσει των μεταβατικών μέτρων που προβλέπονται στο άρθρο 58 του παρόντος κανονισμού. Η εν λόγω αναγνώριση λήγει 31 Δεκεμβρίου 2025.» |
24. |
Κατά το άρθρο 56, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού: «Ο κανονισμός [834/2007] καταργείται. Ωστόσο, ο εν λόγω κανονισμός εξακολουθεί να εφαρμόζεται έως ότου ολοκληρωθεί η εξέταση των εκκρεμών αιτήσεων από τρίτες χώρες, όπως προβλέπεται στο άρθρο 58 του παρόντος κανονισμού.» |
25. |
Το άρθρο 58 παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 ορίζει τα ακόλουθα: «Η Επιτροπή ολοκληρώνει την εξέταση των αιτήσεων τρίτων χωρών που έχουν υποβληθεί δυνάμει του άρθρου 33 παράγραφος 2 του κανονισμού [834/2007] και οι οποίες εκκρεμούν στις 17 Ιουνίου 2018. Για την εξέταση των εν λόγω αιτήσεων εφαρμόζεται ο εν λόγω κανονισμός.» |
26. |
Το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, του εν λόγω κανονισμού ορίζει, όσον αφορά τις λεπτομερείς απαιτήσεις για την παραγωγή μεταποιημένων τροφίμων, τα εξής: «Στη μεταποίηση τροφίμων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα προϊόντα και ουσίες: […]
|
ΣΤ. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2020/1693
27. |
Η αιτιολογική σκέψη 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1693 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων όσον αφορά την ημερομηνία εφαρμογής του και ορισμένες άλλες ημερομηνίες που αναφέρονται στον εν λόγω κανονισμό ( 12 ), έχει ως εξής: «Η πανδημία COVID‑19 και η σχετική κρίση δημόσιας υγείας αποτελούν […] μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για τρίτες χώρες και για επιχειρήσεις βιολογικής παραγωγής που εδρεύουν σε τρίτες χώρες. Κατά συνέπεια, για τις τρίτες χώρες που έχουν αναγνωριστεί ως ισοδύναμες βάσει του άρθρου 33 παράγραφος 2 του κανονισμού [834/2007], είναι σκόπιμο να παραταθεί η ημερομηνία λήξης της αναγνώρισής τους κατά ένα έτος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, ώστε οι εν λόγω τρίτες χώρες να διαθέτουν αρκετό χρόνο για να αλλάξουν το καθεστώς τους είτε συνάπτοντας εμπορική συμφωνία με την Ένωση είτε μέσω της πλήρους συμμόρφωσης των επιχειρήσεών τους με τον κανονισμό [2018/848], χωρίς περιττές διαταραχές του εμπορίου για τα βιολογικά προϊόντα.» |
28. |
Το άρθρο 1, σημείο 2, του κανονισμού προβλέπει τα εξής: «Ο κανονισμός [2018/848] τροποποιείται ως εξής: […]
|
Ζ. Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2021/1342
29. |
Η αιτιολογική σκέψη 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2021/1342 της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2021, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με κανόνες για τις πληροφορίες που πρέπει να αποστέλλονται από τρίτες χώρες και από τις αρχές ελέγχου και τους φορείς ελέγχου για τους σκοπούς της εποπτείας της αναγνώρισής τους σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου για τα εισαγόμενα βιολογικά προϊόντα και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται κατά την άσκηση της εν λόγω εποπτείας ( 13 ), έχει ως εξής: «Όταν διατίθενται στην αγορά της Ένωσης έως το τέλος [των μεταβατικών περιόδων που ορίζονται στις αιτιολογικές σκέψεις 1 και 2], τα βιολογικά προϊόντα που εισάγονται στην Ένωση στο πλαίσιο των εν λόγω καθεστώτων εισαγωγής πρέπει να παράγονται σύμφωνα με τους κανόνες παραγωγής και να υπόκεινται σε ελεγκτικές ρυθμίσεις ισοδύναμες με εκείνες που ορίζονται στον κανονισμό [834/2007] καθώς και με τους αντίστοιχους κανόνες εφαρμογής που ορίζονται στους κανονισμούς [889/2008] και [1235/2008] της Επιτροπής.» |
30. |
Το άρθρο 1 του ως άνω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού ορίζει τα εξής: «1. Η ετήσια έκθεση που αποστέλλεται στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 48 παράγραφος 2 του κανονισμού [2018/848], έως τις 31 Μαρτίου κάθε έτους, από τρίτη χώρα που αναφέρεται στο άρθρο 48 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού και περιλαμβάνεται στον κατάλογο που καταρτίζεται με εκτελεστικό κανονισμό ο οποίος εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 48 παράγραφος 3 του κανονισμού [2018/848] […] περιλαμβάνει: […]
[…] 6. Όταν η Επιτροπή έχει λάβει από κράτος μέλος κοινοποίηση με την οποία την ενημερώνει σχετικά με βάσιμη υπόνοια παρατυπίας ή παράβασης όσον αφορά τη συμμόρφωση των εισαγόμενων βιολογικών προϊόντων με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στον κανονισμό [834/2007], καθώς επίσης και τα πρότυπα παραγωγής και τα μέτρα ελέγχου που γίνονται αποδεκτά ως ισοδύναμα βάσει της διενεργηθείσας αξιολόγησης, η Επιτροπή ενημερώνει σχετικά την αρμόδια αρχή της τρίτης χώρας. Η αρμόδια αρχή διερευνά την προέλευση της εικαζόμενης παρατυπίας ή παράβασης και, εντός 30 ημερολογιακών ημερών από την κοινοποίηση της Επιτροπής, ενημερώνει την Επιτροπή και το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για το αποτέλεσμα της έρευνας και για τα μέτρα που ελήφθησαν.» |
III. Τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα
31. |
Η Herbaria παρασκευάζει το προϊόν «Blutquick», ένα μείγμα χυμού φρούτων με εκχυλίσματα βοτάνων βιολογικής παραγωγής. Μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικός σίδηρος προστίθενται στο ποτό που διατίθεται στην αγορά ως συμπλήρωμα διατροφής. Στη συσκευασία υπάρχει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εθνική σφραγίδα βιολογικής παραγωγής καθώς και μνεία για την προέλευση των συστατικών από «ελεγχόμενη βιολογική καλλιέργεια». |
32. |
Με απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2012, η Bayerische Landesanstalt für Landwirtschaft (Υπηρεσία Γεωργίας του ομόσπονδου κράτους της Βαυαρίας, Γερμανία) επέβαλε στη Herbaria την υποχρέωση, μεταξύ άλλων, να εξαλείψει, έως την 1η Δεκεμβρίου 2012, από την επισήμανση, τη διαφήμιση και την εμπορία του «Blutquick» την ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής, η οποία προστατεύεται βάσει του άρθρου 23 του κανονισμού 834/2007, με την αιτιολογία ότι, βάσει των διατάξεων του εν λόγω κανονισμού και του άρθρου 27, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ, του κανονισμού 889/2008, η προσθήκη βιταμινών και ανόργανων ουσιών στα μεταποιημένα προϊόντα που φέρουν ένδειξη με τον όρο «βιολογικό» επιτρέπεται μόνον εάν η χρήση τους επιβάλλεται εκ του νόμου. Κατά την Υπηρεσία Γεωργίας του ομόσπονδου κράτους της Βαυαρίας, τούτο δεν συμβαίνει στην περίπτωση του «Blutquick». |
33. |
Η Herbaria άσκησε προσφυγή κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Verwaltungsgericht München (διοικητικού πρωτοδικείου Μονάχου, Γερμανία), το οποίο υπέβαλε στο Δικαστήριο προδικαστικά ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία του άρθρου 27, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ. |
34. |
Αφού έλαβε απάντηση στα ανωτέρω προδικαστικά ερωτήματα με την απόφαση Herbaria I, το Verwaltungsgericht München (διοικητικό πρωτοδικείο Μονάχου) απέρριψε την προσφυγή της Herbaria. |
35. |
Η έφεση που ασκήθηκε κατά της συγκεκριμένης απόφασης απορρίφθηκε με απόφαση της 29ης Ιουλίου 2021, κατά της οποίας η Herbaria άσκησε αναίρεση ενώπιον του Bundesverwaltungsgericht (Ανωτάτου Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου, Γερμανία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου. Το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι ο κανονισμός 834/2007 δεν έχει πλέον εφαρμογή ratione temporis, δεδομένου ότι αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό 2018/848. |
36. |
Η Herbaria δεν αμφισβητεί ότι, λόγω της προσθήκης βιταμινών και γλυκονικού σιδήρου, ο κανονισμός 2018/848 απαγορεύει την ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής κατά τη διάθεση στην αγορά του «Blutquick». Ωστόσο, σύμφωνα με την εκ μέρους της ερμηνεία του κανονισμού, η ίδια απαγόρευση δεν ισχύει για προϊόν που εισάγεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει τα ίδια χαρακτηριστικά. |
37. |
Συγκεκριμένα, κατά τη Herbaria, κατόπιν συμφωνίας περί ισοδυναμίας μεταξύ της Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, προϊόντα ανταγωνιστικά του «Blutquick» προερχόμενα από τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να διατίθενται στο εμπόριο εντός της Ένωσης ως βιολογικά, με το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό τη μόνη προϋπόθεση ότι είναι σύμφωνα τους κανόνες βιολογικής παραγωγής που ισχύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και, ως εκ τούτου, ακόμη και αν δεν είναι σύμφωνα με όλους τους κανόνες βιολογικής παραγωγής που απαιτούνται από το δίκαιο της Ένωσης. Τούτο συνιστά άνιση μεταχείριση κατά παράβαση του άρθρου 20 του Χάρτη. |
38. |
Το ομόσπονδο κράτος της Βαυαρίας θεωρεί ότι η ερμηνεία του κανονισμού 2018/848 την οποία προκρίνει η Herbaria είναι εσφαλμένη και ότι, στην πράξη, προϊόν προερχόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνον εφόσον πληροί τους κανόνες παραγωγής που προβλέπει ο συγκεκριμένος κανονισμός. Επομένως, ουδόλως υφίσταται διαφορετική μεταχείριση. |
39. |
Το αιτούν δικαστήριο διατηρεί αμφιβολίες, κατ’ αρχάς, ως προς το ζήτημα αν, υπό τις συνθήκες της υπόθεσης της κύριας δίκης, προϊόν που εισάγεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μολονότι δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις του κανονισμού 2018/848. |
40. |
Εν συνεχεία, αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν τούτο θα συνιστούσε άνιση μεταχείριση απαγορευόμενη από το άρθρο 20 του Χάρτη και, ενδεχομένως, αν τέτοια άνιση μεταχείριση θα μπορούσε να δικαιολογηθεί υπό το πρίσμα της αναγνώρισης του ισοδύναμου χαρακτήρα των επίμαχων προϊόντων ή για λόγους διευκολύνσεως του εμπορίου. |
41. |
Τέλος, το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι το ζήτημα τίθεται με παρόμοιο τρόπο όσον αφορά την ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής που προβλέπεται στο άρθρο 30, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, της οποίας η χρήση επίσης απαγορεύθηκε στη Herbaria. |
42. |
Συγκεκριμένα, κατά το αιτούν δικαστήριο, σε περίπτωση κατά την οποία δύο εταιρίες παρασκευάζουν το ίδιο μεταποιημένο τρόφιμο το οποίο είναι σύμφωνο με τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου αναγνωρισμένης τρίτης χώρας κατά το άρθρο 48, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, αλλά δεν πληροί, λόγω της προσθήκης ορισμένων συστατικών, τις απαιτήσεις του άρθρου 16, παράγραφος 1, του κανονισμού, σε συνδυασμό με το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, του κανονισμού, αμφότερες οι εταιρίες επιθυμούν να διαθέσουν τα αντίστοιχα προϊόντα με ένδειξη βιολογικής παραγωγής στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υφίσταται εν προκειμένω άνιση μεταχείριση, κατά την έννοια του άρθρου 20 του Χάρτη, δεδομένου ότι οι καταστάσεις είναι κατ’ αρχήν παρεμφερείς. Ενώ στην εταιρία που παράγει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 30, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού 2018/848, δεν επιτρέπεται να επισημαίνει το προϊόν της με ένδειξη περί βιολογικής παραγωγής κατά την εμπορία του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην εταιρία που είναι εγκατεστημένη σε αναγνωρισμένη τρίτη χώρα κατά το άρθρο 48 του κανονισμού επιτρέπεται να επισημαίνει το προϊόν της με την εν λόγω ένδειξη. Τούτο οφείλεται στο ότι, δυνάμει του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848, προϊόν που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού μπορεί να εισαχθεί από τρίτη χώρα προκειμένου να διατεθεί στην αγορά της Ένωσης ως βιολογικό σε περιπτώσεις που, μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, το προϊόν προέρχεται από αναγνωρισμένη τρίτη χώρα κατά το άρθρο 48 του κανονισμού και εφόσον τηρεί τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου της εν λόγω τρίτης χώρας, κάτι το οποίο συμβαίνει στην περίπτωση προϊόντος ισοδύναμου με το «Blutquick» το οποίο μπορεί να διατεθεί στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών με την ένδειξη «organic», παρά την προσθήκη βιταμινών και θρεπτικών συστατικών. |
43. |
Υπό τις συνθήκες αυτές, το Bundesverwaltungsgericht (Ανώτατο Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο) ανέστειλε την ενώπιόν του διαδικασία και υπέβαλε στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:
|
44. |
Γραπτές παρατηρήσεις υπέβαλαν η Herbaria, το ομόσπονδο κράτος της Βαυαρίας και η Επιτροπή. Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση της 18ης Μαρτίου 2024, παρέστησαν η Herbaria, το ομόσπονδο κράτος της Βαυαρίας και η Επιτροπή, καθώς και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, απάντησαν δε στις ερωτήσεις που έθεσε το Δικαστήριο προς προφορική απάντηση. |
IV. Ανάλυση
45. |
Πριν απαντήσω στα προδικαστικά ερωτήματα του αιτούντος δικαστηρίου, υπενθυμίζω ότι η Herbaria δεν αμφισβητεί ότι το «Blutquick» δεν μπορεί να φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατ’ εφαρμογήν της νομοθεσίας της Ένωσης. |
46. |
Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο αποφάνθηκε στην απόφαση Herbaria I ότι «το άρθρο 27, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ, του κανονισμού 889/2008 έχει την έννοια ότι η χρήση μιας προβλεπόμενης στη διάταξη αυτή ουσίας επιβάλλεται εκ του νόμου μόνο στην περίπτωση που ρύθμιση του δικαίου της Ένωσης ή εθνικός κανόνας σύμφωνος προς το δίκαιο αυτό απαιτεί ευθέως την προσθήκη της εν λόγω ουσίας σε τρόφιμο προκειμένου να επιτραπεί η εμπορία του εν γένει». Προσέθεσε ότι «[η] χρήση μιας τέτοιας ουσίας δεν επιβάλλεται εκ του νόμου, κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως, όταν ένα τρόφιμο διατίθεται στην αγορά ως συμπλήρωμα διατροφής, με ισχυρισμό διατροφής ή υγείας ή ως τρόφιμο που προορίζεται για ειδική διατροφή, καίτοι τούτο συνεπάγεται ότι, για την τήρηση των διατάξεων περί προσθήκης ουσιών στα τρόφιμα, οι οποίες περιέχονται» σε ορισμένα νομοθετήματα της Ένωσης, «το εν λόγω τρόφιμο πρέπει να περιέχει ορισμένη ποσότητα της συγκεκριμένης ουσίας» ( 14 ). |
47. |
Μολονότι εκδόθηκε ενόσω ίσχυε ο κανονισμός 834/2007, η απόφαση Herbaria I εξακολουθεί να είναι καθ’ όλα σημαντική και μετά την έκδοση του κανονισμού 2018/848, στο μέτρο που το άρθρο 16, παράγραφος 1, και το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, σημείο i, του κανονισμού απαγορεύουν την προσθήκη ανόργανων ουσιών, βιταμινών, αμινοξέων και μικροθρεπτικών στοιχείων, εκτός αν η χρήση τους σε τρόφιμα επιβάλλεται ρητώς από διατάξεις του δικαίου της Ένωσης ή διατάξεις του εθνικού δικαίου συμβατές με το δίκαιο της Ένωσης. Επομένως, ακόμη και βάσει του εν λόγω κανονισμού, η Herbaria εξακολουθεί να μην μπορεί να επιθέτει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο «Blutquick», το οποίο περιέχει μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικό σίδηρο που δεν προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια. |
48. |
Στο πλαίσιο της διαδικασίας που οδήγησε στην έκδοση της απόφασης Herbaria I, η Herbaria, με τις γραπτές παρατηρήσεις της, είχε ήδη προβάλει τον κίνδυνο παραβίασης της αρχής της ισότητας μεταξύ του «Blutquick» και ανταγωνιστικού προϊόντος προερχόμενου από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο οποίο μπορούσε, κατά την άποψή της, να επιτραπεί η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τις προτάσεις της, η γενική εισαγγελέας E. Sharpston εκτίμησε ότι το Δικαστήριο δεν όφειλε να εξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα, δεδομένου ότι το αιτούν δικαστήριο δεν είχε υποβάλει σχετικό ερώτημα ( 15 ). Το Δικαστήριο ακολούθησε την ίδια συλλογιστική και δεν απάντησε σε αυτό το ζήτημα το οποίο δεν είχε τεθεί από το αιτούν δικαστήριο ( 16 ). |
49. |
Η Herbaria, προκειμένου να αποκτήσει το δικαίωμα χρήσης του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς πάντως να τηρεί τη νομοθεσία της Ένωσης περί βιολογικής παραγωγής, προέβαλε εκ νέου ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου άνιση μεταχείριση μεταξύ του «Blutquick» και προϊόντος που εισάγεται από αναγνωρισμένη τρίτη χώρα (τις Ηνωμένες Πολιτείες) κατά το άρθρο 48 του κανονισμού 2018/848, για τους σκοπούς της ισοδυναμίας σύμφωνα με το άρθρο 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007, για το οποίο μπορεί να επιτραπεί η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. |
50. |
Με άλλα λόγια, η Herbaria στηρίζει τα επιχειρήματά της στη βεβαιότητα ότι το λογότυπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ένα τέτοιο αμερικανικό προϊόν και ότι το «Blutquick» υφίσταται άνιση μεταχείριση, καθόσον δεν μπορεί να επιθέτει σε αυτό το εν λόγω λογότυπο, μολονότι ανταποκρίνεται στα αμερικανικά πρότυπα βιολογικής παραγωγής. |
Α. Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος
51. |
Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί από το Δικαστήριο, κατ’ ουσίαν, να διευκρινίσει αν το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να τεθεί επί εισαγόμενου προϊόντος σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 45, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, το οποίο όμως δεν ανταποκρίνεται στις επιταγές του άρθρου 16, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, σε συνδυασμό με το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, σημείο i, του εν λόγω κανονισμού. |
52. |
Για να δοθεί απάντηση στο ως άνω προδικαστικό ερώτημα, πρέπει να καθοριστεί, αφενός, ποιο είναι το εφαρμοστέο καθεστώς εισαγωγής και, αφετέρου, ποιος είναι ο κανονισμός που έχει εφαρμογή σε αυτό το είδος εισαγόμενου προϊόντος. |
53. |
Όσον αφορά, πρώτον, το εφαρμοστέο καθεστώς εισαγωγής, το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, ως προς το οποίο ερωτά το αιτούν δικαστήριο, προβλέπει τρεις όρους εισαγωγής οι οποίοι εκτίθενται λεπτομερώς στην παράγραφο 1, στοιχείο βʹ, του άρθρου. Ο πρώτος αφορά τα προϊόντα που είναι σύμφωνα με τα κεφάλαια του κανονισμού τα οποία αφορούν τους στόχους και τις αρχές της βιολογικής παραγωγής, τους κανόνες παραγωγής και την επισήμανση (σύμφωνος χαρακτήρας του προϊόντος) ( 17 ). Ο δεύτερος αφορά προϊόντα από τρίτες χώρες ως προς τις οποίες η Ένωση έχει αναγνωρίσει στο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας ότι διαθέτουν σύστημα παραγωγής που ανταποκρίνεται στους ίδιους στόχους και στις ίδιες αρχές με την εφαρμογή κανόνων οι οποίοι διασφαλίζουν το ίδιο επίπεδο συμμόρφωσης προς τους κανόνες της Ένωσης (ισοδυναμία βάσει εμπορικής συμφωνίας) ( 18 ). Ο τρίτος αφορά τα προϊόντα που τηρούν τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου της τρίτης χώρας, η οποία αναγνωρίζεται μονομερώς από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 48 του εν λόγω κανονισμού, όσον αφορά την παραγωγή και τον έλεγχο ( 19 ). Ο τελευταίος αυτός λεπτομερής όρος αντιστοιχεί σε εκείνον τον οποίον επιβάλλει το άρθρο 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007 (μονομερής ισοδυναμία βάσει του κανονισμού 834/2007). |
54. |
Η Herbaria υποστηρίζει ότι η εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων διέπεται από εμπορική συμφωνία και, επομένως, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο ii, του κανονισμού 2018/848. |
55. |
Μολονότι είναι αληθές ότι υπάρχει αλληλογραφία μεταξύ του United States Department of Agriculture (Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών) και της Επιτροπής, αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της δημοσίευσης, στις 15 Φεβρουαρίου 2012, στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης του εκτελεστικού κανονισμού 126/2012, ο οποίος τροποποίησε τον κανονισμό 1235/2008 της Επιτροπής προκειμένου να προστεθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες στον κατάλογο του παραρτήματος III του κανονισμού ως τρίτη χώρα της οποίας το σύστημα παραγωγής ανταποκρίνεται σε αρχές και κανόνες ισοδύναμους με εκείνους που προβλέπονται στους τίτλους II, III και IV του κανονισμού 834/2007 και της οποίας τα μέτρα ελέγχου είναι ισοδύναμης αποτελεσματικότητας με εκείνα που προβλέπονται στον τίτλο V του κανονισμού αυτού. Ο εκτελεστικός κανονισμός 126/2012 τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιουνίου 2012. |
56. |
Επομένως, στην πράξη, η εισαγωγή βιολογικών προϊόντων από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως προερχόμενων από τρίτη χώρα της οποίας οι κανόνες παραγωγής και ελέγχου είναι ισοδύναμοι εγκρίθηκε κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007, ήτοι βάσει ισοδυναμίας που αναγνωρίζεται μονομερώς από την Επιτροπή. Αυτό επιβεβαιώνεται από την έκθεση που συνέταξε η Επιτροπή κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 49 του κανονισμού 2018/848 ( 20 ). |
57. |
Όσον αφορά, δεύτερον, το νομικό καθεστώς που ισχύει για το εισαγόμενο προϊόν, μολονότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο κανονισμός 2018/848 εφαρμόζεται πλέον στα προϊόντα της Ένωσης και ότι, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση του «Blutquick» το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει το εν λόγω προϊόν να πληροί τις απαιτήσεις του κανονισμού, η απάντηση είναι λιγότερο σαφής όσον αφορά τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες των οποίων οι κανόνες παραγωγής και ελέγχου αναγνωρίζονται ως ισοδύναμοι. |
58. |
Συγκεκριμένα, ο κανονισμός 834/2007, μολονότι καταργήθηκε με τον κανονισμό 2018/848, εξακολουθεί να εφαρμόζεται έως ότου ολοκληρωθεί η εξέταση των εκκρεμών αιτήσεων από τρίτες χώρες ( 21 ). Το άρθρο 58 του κανονισμού 2018/848 επιβεβαιώνει ότι ο καταργηθείς κανονισμός 834/2007 εφαρμόζεται στην εξέταση των αιτήσεων τρίτων χωρών που έχουν υποβληθεί δυνάμει του άρθρου 33, παράγραφος 2, του εν λόγω κανονισμού και οι οποίες εκκρεμούν στις 17 Ιουνίου 2018. |
59. |
Η αιτιολογική σκέψη 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 2021/1342 μνημονεύει ρητώς την ανάγκη τα βιολογικά προϊόντα που εισάγονται, στο πλαίσιο του καθεστώτος εισαγωγής το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 48, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου, να παράγονται σύμφωνα με τους κανόνες παραγωγής και να υπόκεινται σε ελεγκτικές ρυθμίσεις ισοδύναμες με εκείνες που ορίζονται στον κανονισμό 834/2007. Ομοίως, το άρθρο 1, παράγραφος 1, στοιχεία δʹ και εʹ, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού μνημονεύει την ισοδυναμία των κανόνων παραγωγής και ελέγχου που προβλέπει ο κανονισμός 834/2007. |
60. |
Ο δισταγμός ενδέχεται, στην πράξη, να οφείλεται στη διαφορετική διατύπωση μεταξύ του άρθρου 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007, το οποίο καθιερώνει τον μηχανισμό μονομερούς ισοδυναμίας για τρίτες χώρες, και του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848, το οποίο προβλέπει εκ νέου τον μηχανισμό αυτόν. |
61. |
Συγκεκριμένα, ενώ κατά το άρθρο 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007 «[η] Επιτροπή μπορεί να αναγνωρίζει, τις τρίτες χώρες των οποίων το σύστημα παραγωγής συμμορφώνεται προς αρχές και κανόνες παραγωγής ισοδύναμους με τους οριζόμενους στους τίτλους ΙΙ [ ( 22 )], ΙΙΙ [ ( 23 )] και IV [ ( 24 )] και των οποίων τα μέτρα ελέγχου έχουν ισοδύναμη αποτελεσματικότητα με τα οριζόμενα στον τίτλο V [ ( 25 )], και καταρτίζει κατάλογο των χωρών αυτών», κατά το άρθρο 45 παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848 «το προϊόν […] τηρεί τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου της εν λόγω τρίτης χώρας». |
62. |
Εκ πρώτης όψης, το πεδίο της επιδιωκόμενης ισοδυναμίας δεν φαίνεται να είναι το ίδιο στα δύο αυτά άρθρα, δεδομένου ότι στο άρθρο 45 του κανονισμού 2018/848 δεν μνημονεύονται ρητώς οι κανόνες σχετικά με την επισήμανση. |
63. |
Εντούτοις, η διαφορετική αυτή διατύπωση, η οποία μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι το εν λόγω τμήμα του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848 προκύπτει από τροπολογία του Κοινοβουλίου ( 26 ), δεν πρέπει να οδηγεί σε διαφορετική ερμηνεία των δύο άρθρων όσον αφορά την ισοδυναμία. Συγκεκριμένα, κατά την αρχική διατύπωση, οι κανόνες επισήμανσης περιλαμβάνονται στις αρχές και στους κανόνες παραγωγής. Κατά συνέπεια, όταν στο άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848 γίνεται λόγος για κανόνες παραγωγής, συμπεριλαμβάνονται οι κανόνες επισήμανσης, αντιθέτως προς όσα υποστηρίζει η Επιτροπή με τις γραπτές παρατηρήσεις της. |
64. |
Για να δοθεί απάντηση στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, φρονώ ότι πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της περίπτωσης κατά την οποία το προϊόν πληροί τις προδιαγραφές του κανονισμού 2018/848 ( 27 ) και των δύο άλλων περιπτώσεων εισαγωγής στις οποίες προβλέπεται μηχανισμός ισοδυναμίας βάσει εμπορικής συμφωνίας ( 28 ) ή βάσει του κανονισμού 834/2007 ( 29 ). |
65. |
Όσον αφορά τα προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού 2018/848, ουδόλως αποκλείεται η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι το άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού ορίζει ότι μπορεί να χρησιμοποιείται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση προϊόντων που πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού. |
66. |
Όσον αφορά τα προϊόντα που εισάγονται δυνάμει της ισοδυναμίας στο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας ή βάσει του κανονισμού 834/2007, μολονότι η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμπίπτει, για τα μεν πρώτα, στο άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 και, για τα δεύτερα, στο άρθρο 25 του κανονισμού 834/2007 ( 30 ), δεδομένου ότι η διατύπωση των δύο αυτών άρθρων παραπέμπει στη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις του εφαρμοστέου κανονισμού, προτείνω να εξεταστεί από κοινού το ζήτημα της ερμηνείας των δύο αυτών άρθρων. Τούτο δικαιολογείται κατά μείζονα λόγο καθόσον, μολονότι το καθεστώς μονομερούς ισοδυναμίας βάσει του κανονισμού 834/2007 πρόκειται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2026 ( 31 ), θα αντικατασταθεί από το νέο καθεστώς ισοδυναμίας που βασίζεται σε εμπορική συμφωνία, δεδομένου ότι το Συμβούλιο έχει παράσχει τις οδηγίες του στην Επιτροπή για τη σύναψη των εν λόγω συμφωνιών ( 32 ), η δε ερμηνεία που προκρίνεται για το ένα θα ισχύει και για το άλλο λόγω του ότι οι χρησιμοποιούμενοι όροι είναι ταυτόσημοι. |
67. |
Δεδομένου ότι το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για την επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση των προϊόντων που είναι σύμφωνα με τον εφαρμοστέο κανονισμό, η γραμματική ερμηνεία των όρων του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 και του άρθρου 25 του κανονισμού 834/2007 συνεπάγεται ότι η χρήση του λογοτύπου επιτρέπεται μόνο για τα προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού (και όχι στα ισοδύναμα προϊόντα). |
68. |
Εάν υπερισχύει η ανωτέρω ερμηνεία, το λογότυπο θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί όπως η σήμανση CE ή το οικολογικό σήμα της ΕΕ, για παράδειγμα, τα οποία αποτελούν σήματα συμμόρφωσης προς τους κανόνες εναρμόνισης της Ένωσης και βασίζονται στο ότι το προϊόν είναι σύμφωνο με τους κανόνες αυτούς. |
69. |
Η σήμανση CE αποτελεί τη μόνη σήμανση η οποία πιστοποιεί τη συμμόρφωση του προϊόντος προς τις εφαρμοστέες απαιτήσεις της σχετικής νομοθεσίας εναρμόνισης της Ένωσης που προβλέπει την επίθεσή της ( 33 ). Ο κατασκευαστής, επιθέτοντας τη σήμανση CE ή αναθέτοντας την επίθεσή της, αναλαμβάνει την ευθύνη περί του ότι το προϊόν είναι σύμφωνο με όλες τις ισχύουσες απαιτήσεις οι οποίες επιβάλλονται με τη σχετική νομοθεσία εναρμόνισης της Ένωσης που προβλέπει την επίθεσή της ( 34 ). Τα προϊόντα από τρίτες χώρες που εισέρχονται στην αγορά της Ένωσης πρέπει να πληρούν όλες τις ισχύουσες απαιτήσεις της Ένωσης ( 35 ). |
70. |
Όσον αφορά το οικολογικό σήμα της ΕΕ ( 36 ), μολονότι προαιρετικό, μπορεί να χρησιμοποιείται μόνον για προϊόντα τα οποία πληρούν τα ισχύοντα για τα εν λόγω προϊόντα κριτήρια απονομής του οικολογικού σήματος της ΕΕ και στα οποία έχει απονεμηθεί το οικολογικό σήμα της ΕΕ ( 37 ). Όταν προϊόν προέρχεται από χώρα εκτός της Ένωσης, η αίτηση για τη χορήγηση του σήματος υποβάλλεται σε έναν από τους αρμόδιους φορείς ενός εκ των κρατών μελών στην αγορά των οποίων πρόκειται να κυκλοφορήσει ή κυκλοφορεί το προϊόν ( 38 ). Δεν υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια απονομής του σήματος για τα προϊόντα που εισάγονται στην Ένωση. |
71. |
Η γραμματική ερμηνεία του άρθρου 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 και του άρθρου 25 του κανονισμού 834/2007, που επιτρέπει τη χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνον για προϊόντα σύμφωνα με τον εφαρμοστέο κανονισμό, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί, ακόμη και αν υπάρχουν μη πληρούντα τις απαιτήσεις του κανονισμού εισαγόμενα προϊόντα, τα οποία όμως τηρούν τη νομοθεσία για τα βιολογικά προϊόντα της χώρας προέλευσης. |
72. |
Συγκεκριμένα, το άρθρο 25, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007 και το άρθρο 33, παράγραφος 5, του κανονισμού 2018/848 προβλέπουν ότι τα εθνικά λογότυπα και ιδιωτικά λογότυπα μπορούν να χρησιμοποιούνται στην επισήμανση, την παρουσίαση και τη διαφήμιση των προϊόντων που είναι σύμφωνα με τον εφαρμοστέο κανονισμό και ότι η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προαιρετική για τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες ( 39 ). Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι, σε περίπτωση εισαγωγής βάσει ισοδυναμίας, τα εθνικά ή ιδιωτικά λογότυπα που πιστοποιούν ότι τηρήθηκαν οι εθνικοί ή ιδιωτικοί κανόνες με τους οποίους θα πρέπει να είναι σύμφωνα τα εισαγόμενα προϊόντα στη χώρα προέλευσης θα γίνονται δεκτοί εντός της Ένωσης βάσει αμοιβαίας αναγνώρισης, αλλά ότι το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χρησιμοποιείται μόνο για προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις του εφαρμοστέου κανονισμού, με στόχο την εναρμόνιση και τη σαφήνεια για τον καταναλωτή που βρίσκεται στο έδαφος της Ένωσης. |
73. |
Επιπλέον, η ως άνω αμοιβαία αναγνώριση που συνδέεται με τη χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα πληρούντα τις απαιτήσεις προϊόντα δεν αντιβαίνει στις διατάξεις της συμφωνίας για τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο ( 40 ), δεδομένου ότι απαγορεύονται μόνον οι τεχνικοί κανονισμοί ( 41 ), τα πρότυπα ( 42 ) και οι μέθοδοι διαπίστωσης της συμμόρφωσης ( 43 ) που εξασφαλίζουν λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση των εισαγόμενων προϊόντων σε σύγκριση με τα εγχώρια προϊόντα. Εν προκειμένω, όμως, δεν διαμαρτύρεται για λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση ο εισαγωγέας, αλλά ο παραγωγός της Ένωσης ο οποίος παραπονείται για ευνοϊκότερη μεταχείριση εισαγόμενου προϊόντος. |
74. |
Η τελολογική ερμηνεία μπορεί επίσης να έχει ως αποτέλεσμα την αποκλειστική χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνον για τα προϊόντα που είναι σύμφωνα με τον εφαρμοστέο κανονισμό. Πράγματι, τόσο ο κανονισμός 834/2007 όσο και ο κανονισμός 2018/848 τονίζουν την ανάγκη εμπιστοσύνης του καταναλωτή στη βιολογική παραγωγή, όσον αφορά την επισήμανση και τη διαφάνεια ( 44 ). |
75. |
Ωστόσο, η γραμματική και η τελολογική ερμηνεία, όσο ελκυστικές και αν είναι, προσκρούουν στη βούληση του νομοθέτη της Ένωσης, η οποία προκύπτει σαφώς από διάφορα έγγραφα και ιδίως από τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την έκδοση του κανονισμού 2018/848. |
76. |
Συγκεκριμένα, ήδη από το 2004, από τον κανονισμό (ΕΚ) 392/2004 ( 45 ) προκύπτει ότι το λογότυπο που υποδείκνυε ότι τα προϊόντα καλύπτονταν από το ειδικό καθεστώς ελέγχου το οποίο προέβλεπε η τότε ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία μπορούσε να χρησιμοποιείται για προϊόντα που εισάγονταν από τρίτες χώρες ( 46 ). Το ίδιο έτος, στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τα βιολογικά τρόφιμα και τη βιολογική γεωργία ( 47 ), η Επιτροπή, στη δράση 19, με στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών για την προσθήκη τρίτων χωρών στον κατάλογο ισοδυναμίας, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων αξιολογήσεων, είχε προβλέψει την παροχή πρόσβασης στο κοινοτικό λογότυπο σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα βάσει ισοδυναμίας. Επιβεβαίωσε τη θέση αυτή στο παράρτημα του σχεδίου δράσης επισημαίνοντας ότι η δράση 19 απέβλεπε στην ευρύτερη χρήση του λογοτύπου επί των εισαγόμενων προϊόντων ( 48 ). |
77. |
Το 2014, στη μελέτη επιπτώσεων του σχεδίου κανονισμού που εξελίχθηκε στον κανονισμό 2018/848, η Επιτροπή ανέφερε, αφού ανέλυσε λεπτομερώς τα διάφορα καθεστώτα εισαγωγής με βάση τη συμμόρφωση ή την ισοδυναμία, ότι όλα τα εισαγόμενα προϊόντα θα μπορούσαν να φέρουν το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( 49 ). |
78. |
Ως εκ τούτου, συνάγεται ότι υπάρχουν ή υπήρξαν περισσότερα καθεστώτα εισαγωγής, ένα εκ των οποίων βασίζεται στη συμμόρφωση και τα άλλα στην ισοδυναμία, πλην όμως όλα έχουν ως σκοπό να καταστήσουν δυνατή τη χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. |
79. |
Υπό την έννοια αυτή, η συμμόρφωση γίνεται αντιληπτή όχι μόνον ως συμμόρφωση προς τους κανόνες της Ένωσης, αλλά και ως συμμόρφωση προς τους κανόνες της εμπορικής συμφωνίας, της οικείας τρίτης χώρας ή του οργανισμού ελέγχου που έχουν κριθεί ισοδύναμοι. Κατά συνέπεια, το άρθρο 25, παράγραφος 1, του κανονισμού 834/2007 και το άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, οσάκις μνημονεύουν τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις του εφαρμοστέου κανονισμού, πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι απαιτούν συμμόρφωση προς τους κανόνες παραγωγής και ελέγχου που θεωρούνται ισοδύναμοι με τους κανόνες του εφαρμοστέου κανονισμού. |
80. |
Η ενημέρωση του καταναλωτή δεν απουσιάζει από την επιλογή αυτή στην οποία προέβη ο νομοθέτης της Ένωσης. |
81. |
Συγκεκριμένα, ναι μεν το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το ίδιο για όλα τα βιολογικά προϊόντα, εισαγόμενα ή μη, πλην όμως οι ενδείξεις που το συνοδεύουν κατά τρόπο υποχρεωτικό διαφέρουν αναλόγως της προέλευσης της πρώτης ύλης και του τόπου ελέγχου της τήρησης των βιολογικών προτύπων. |
82. |
Συναφώς, το άρθρο 24, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 834/2007 και το άρθρο 32, παράγραφος 2, του κανονισμού 2018/848 ορίζουν ότι, όταν χρησιμοποιείται το λογότυπο, πρέπει να εμφανίζεται, στο ίδιο οπτικό πεδίο, ένδειξη του τόπου όπου παρήχθησαν οι πρώτες ύλες, η οποία λαμβάνει μία από τις ακόλουθες μορφές, κατά περίπτωση: «Γεωργία ΕΕ», «Γεωργία εκτός ΕΕ» ή «Γεωργία ΕΕ/εκτός ΕΕ». |
83. |
Ομοίως, τόσο το παράρτημα XI, μέρος B, σημείο 1, του κανονισμού 889/2008 [όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 271/2010 της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2010 ( 50 )], κανονισμού εφαρμογής του κανονισμού 834/2007, όσο και το παράρτημα V, σημείο 2, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 2018/848 προβλέπουν ότι το λογότυπο συνοδεύεται από κωδικούς αριθμούς των οποίων τα δύο πρώτα γράμματα αντιστοιχούν στον κωδικό ISO της χώρας στην οποία διενεργούνται οι έλεγχοι συμμόρφωσης. |
84. |
Ως εκ τούτου, από την εξέταση του λογοτύπου και των υποχρεωτικών ενδείξεων προκύπτει, αφενός, ότι οι πρώτες ύλες των προϊόντων επί των οποίων έχει τεθεί το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την ένδειξη «Γεωργία ΕΕ» καλλιεργήθηκαν σύμφωνα με τα πρότυπα της Ένωσης και, αφετέρου, ότι ελέγχθηκαν οι κανόνες βιολογικής παραγωγής της χώρας που παρατίθεται στον κωδικό χώρας, διευκρινιζομένου ότι αρμόδια αρχή ή φορέας ελέγχου είναι η αρχή ελέγχου ή ο φορέας στον οποίο υπόκειται η επιχείρηση που πραγματοποίησε την πλέον πρόσφατη εργασία παραγωγής ή παρασκευής ( 51 ). |
85. |
Επομένως, το ανταγωνιστικό του «Blutquick» προϊόν φέρει τις ακόλουθες υποχρεωτικές ενδείξεις: «US» και «Γεωργία εκτός ΕΕ». Το «Blutquick», εάν επιτρεπόταν να φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έπρεπε να φέρει το λογότυπο με τις ενδείξεις «DE» και «Γεωργία ΕΕ». |
86. |
Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, η Herbaria προέβαλε περίπτωση προϊόντος αποτελούμενου από πρώτες ύλες παραγόμενες εντός της Ένωσης οι οποίες θα εξάγονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να μεταποιηθούν στη χώρα αυτή. Ένα τέτοιο μεταποιημένο προϊόν, εφόσον τηρεί τους κανόνες βιολογικής παραγωγής των ΗΠΑ, θα μπορούσε να αποκτήσει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εισαγωγή του στην Ένωση. Ωστόσο, το συγκεκριμένο λογότυπο θα συνοδευόταν από τις ενδείξεις «US» και «Γεωργία ΕΕ». |
87. |
Φρονώ ότι σε αυτό ακριβώς το στάδιο της συλλογιστικής πρέπει να εξετασθεί το ζήτημα του κύρους της επίμαχης νομοθεσίας. Το ζήτημα αυτό τέθηκε κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση κατόπιν ερώτησης προς προφορική απάντηση της εισηγήτριας δικαστή σχετικά με το άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848 και είχε ως αποτέλεσμα την παρέμβαση του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στη διαδικασία. |
88. |
Υπενθυμίζεται ότι ο νομοθέτης της Ένωσης διαθέτει στον τομέα της ΚΓΠ ευρεία εξουσία εκτίμησης η οποία αντιστοιχεί προς τις πολιτικές ευθύνες που του αναθέτουν τα άρθρα 40 και 43 ΣΛΕΕ και ότι το Δικαστήριο έχει κατ’ επανάληψη κρίνει ότι μόνον ο προδήλως ακατάλληλος χαρακτήρας ληφθέντος στον τομέα αυτό μέτρου, σε σχέση με τον σκοπό που το αρμόδιο θεσμικό όργανο επιδιώκει, μπορεί να επηρεάσει τη νομιμότητα του μέτρου ( 52 ). |
89. |
Δεν αμφισβητείται ότι η εφαρμοστέα εν προκειμένω νομοθεσία εμπίπτει στην ΚΓΠ. Ο δεδηλωμένος σκοπός της εν λόγω νομοθεσίας υπέρ της βιολογικής παραγωγής είναι διττός: η τροφοδοσία συγκεκριμένης αγοράς που καλύπτει την καταναλωτική ζήτηση βιολογικών προϊόντων, αφενός, και η προσφορά δημόσια διαθεσίμων αγαθών που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην καλή μεταχείριση των ζώων, καθώς και στην αγροτική ανάπτυξη, αφετέρου ( 53 ). Ως εκ τούτου, η εισαγωγή βιολογικών προϊόντων ανταποκρίνεται στον διττό αυτό σκοπό. Η εισαγωγή στο πλαίσιο καθεστώτος ισοδυναμίας καθιστά επίσης δυνατή την ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών προϊόντων και την προώθηση της φιλικότερης προς το περιβάλλον γεωργίας εκτός της Ένωσης. |
90. |
Οι κανονισμοί 834/2007 και 2018/848 θέτουν επίσης ως σκοπούς την εμπιστοσύνη των καταναλωτών ( 54 ) και τον θεμιτό ανταγωνισμό ( 55 ). Ακόμη και αν πρόκειται να επιτευχθούν οι σκοποί αυτοί, φρονώ, όπως το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, ότι η επιλογή του νομοθέτη της Ένωσης να επιτρέψει στα βιολογικά προϊόντα που εισάγονται υπό ορισμένες προϋποθέσεις να φέρουν το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τις υποχρεωτικές ενδείξεις προέλευσης των πρώτων υλών και των χωρών προέλευσης του ελέγχου συμμόρφωσης, καθιστά δυνατή τη διασφάλιση της ορθής πληροφόρησης του καταναλωτή και ενός αρκούντως θεμιτού επιπέδου ανταγωνισμού. |
91. |
Συγκεκριμένα, όσον αφορά τον θεμιτό ανταγωνισμό, οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την έκδοση του κανονισμού 834/2007 ( 56 ) καταδεικνύουν, μεταξύ άλλων, ότι ο κίνδυνος αθέμιτου ανταγωνισμού ήταν καθόλα γνωστός στον νομοθέτη της Ένωσης, δεδομένου ότι ορισμένες αντιπροσωπείες επέκριναν τη χρήση του συστήματος ισοδυναμίας εντός των ορίων των οδηγιών του Codex Alimentarius ( 57 ) και εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την απώλεια της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και με τη μείωση της προστασίας τους. |
92. |
Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, η ενημέρωση του καταναλωτή εξασφαλίζεται με την ύπαρξη του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνοδεύεται από τις προμνημονευθείσες υποχρεωτικές ενδείξεις. |
93. |
Βεβαίως, αν και μπορούσαν να επιλεγούν και άλλες μέθοδοι, η τελικώς επιλεγείσα μέθοδος δεν έχει προδήλως ακατάλληλο χαρακτήρα, στοιχείο που είναι το μόνο το οποίο θα μπορούσε να θίγει τη νομιμότητα του κανόνα. |
94. |
Επιπλέον, η αναγνώριση της ισοδυναμίας για τρίτες χώρες δεν καθορίζεται κατά την κρίση της Επιτροπής. Συγκεκριμένα, το περιθώριο εκτίμησης της Επιτροπής οριοθετείται από το άρθρο 33, παράγραφος 2, του κανονισμού 834/2007 ( 58 ) και πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις οδηγίες CAC/GL 32 του Codex Alimentarius. |
95. |
Εν πάση περιπτώσει, ο κανόνας του οποίου η νομιμότητα αμφισβητείται δεν είναι το άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848, αλλά ο εκτελεστικός κανονισμός 126/2012, ο οποίος προσέθεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες στον κατάλογο των τρίτων χωρών των οποίων το σύστημα αναγνωρίζεται ως ισοδύναμο, τούτο δε μόνον καθόσον επέτρεψε την εισαγωγή προϊόντων στα οποία προστίθενται μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικός σίδηρος που δεν προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια. |
96. |
Επομένως, προτείνω να δοθεί στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου σχετικά με τα προϊόντα που εισάγονται δυνάμει της ισοδυναμίας βάσει του κανονισμού 834/2007, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848, η ακόλουθη απάντηση: Το άρθρο 25, παράγραφος 1, του κανονισμού 834/2007 έχει την έννοια ότι το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνοδευόμενο από τις υποχρεωτικές ενδείξεις που προβλέπει το άρθρο 24 του κανονισμού, δύναται να τίθεται επί προϊόντων εισαγόμενων από τρίτη χώρα βάσει του άρθρου 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του άρθρου 48, παράγραφος 1, καθώς και του άρθρου 58 του κανονισμού 2018/848, εφόσον τα προϊόντα αυτά είναι σύμφωνα με τους κανόνες παραγωγής και ελέγχου της χώρας αυτής, η οποία περιλαμβάνεται στον κατάλογο του παραρτήματος III του κανονισμού 1235/2008. |
Β. Επί του δευτέρου και του τρίτου προδικαστικού ερωτήματος
97. |
Με το δεύτερο και το τρίτο προδικαστικό ερώτημα, τα οποία πρέπει να εξετασθούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν το άρθρο 20 του Χάρτη συνεπάγεται ότι το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή όροι που παραπέμπουν στη βιολογική παραγωγή σύμφωνα με το άρθρο 30, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 μπορούν να χρησιμοποιούνται για μεταποιημένο τρόφιμο που προέρχεται από την Ένωση και πληροί τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου αναγνωρισμένης τρίτης χώρας κατά το άρθρο 48, παράγραφος 1, του κανονισμού, αλλά δεν πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 16, παράγραφος 1, του κανονισμού, σε συνδυασμό με το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, του ιδίου κανονισμού. |
98. |
Υπενθυμίζεται ότι το «Blutquick» οφείλει να πληροί τις προϋποθέσεις της νέας νομοθεσίας, ήτοι του κανονισμού 2018/848, προκειμένου να μπορεί να χρησιμοποιεί το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. |
99. |
Όσον αφορά τη χρήση όρων που παραπέμπουν στη βιολογική παραγωγή, το άρθρο 30, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 την επιτρέπει μόνο για τα προϊόντα που παράγονται σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό. Η απαιτούμενη συμμόρφωση είναι η ίδια με εκείνη που απαιτείται από το άρθρο 33, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού για τη χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, η ανάλυση πρέπει να είναι η ίδια όσον αφορά την τήρηση της αρχής της ισότητας. |
100. |
Επιπλέον, όσον αφορά την τήρηση της αρχής της ισότητας, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 20 του Χάρτη, το Δικαστήριο κρίνει παγίως ότι παρεμφερείς καταστάσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται κατά διαφορετικό τρόπο και διαφορετικές καταστάσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται καθ’ όμοιο τρόπο, εκτός αν μια τέτοια αντιμετώπιση δικαιολογείται αντικειμενικώς ( 59 ). |
101. |
Εν προκειμένω, παρά τα όσα υποστηρίζει η Herbaria, οι καταστάσεις δεν είναι παρεμφερείς και δεν αντιμετωπίζονται με όμοιο τρόπο εξεταζόμενα από την άποψη της αγοράς προηγούμενης βαθμίδας. Εν πάση περιπτώσει, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η άποψη του καταναλωτή, η άνιση μεταχείριση μπορεί να είναι δικαιολογημένη. |
102. |
Συγκεκριμένα, εάν το ζήτημα του παρεμφερούς χαρακτήρα εξετασθεί από την άποψη της αγοράς προηγούμενης βαθμίδας, το «Blutquick» πρέπει να είναι σύμφωνο με τους κανόνες της Ένωσης, ενώ το αμερικανικό προϊόν πρέπει να είναι σύμφωνο με τους αμερικανικούς κανόνες. Επιπλέον, η συμμόρφωση αυτή πρέπει να διακριβώνεται από οργανισμό ελέγχου αρμόδιο για την οικεία χώρα. Η πρόσβαση στην αγορά της Ένωσης είναι αυτόματη για τα προϊόντα της Ένωσης, ενώ τα αμερικανικά προϊόντα πρέπει να εισάγονται σύμφωνα με τους λεπτομερείς κανόνες που προβλέπονται στο άρθρο 45 του κανονισμού 2018/848. Η επίθεση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μόνον προαιρετική για το αμερικανικό προϊόν. Επομένως, οι καταστάσεις δεν είναι παρεμφερείς και μπορούν να τύχουν διαφορετικής μεταχείρισης. |
103. |
Εν πάση περιπτώσει, αν το ζήτημα του παρεμφερούς χαρακτήρα εξετασθεί με γνώμονα την άποψη του καταναλωτή, τα δύο προϊόντα είναι, αντιθέτως, παρεμφερή, καθόσον αμφότερα περιέχουν μη φυτικές βιταμίνες και γλυκονικό σίδηρο που δεν προέρχονται από τη βιολογική καλλιέργεια. Εντούτοις, δεν αντιμετωπίζονται καθ’ όμοιο τρόπο από τη νομοθεσία, διότι το αμερικανικό προϊόν φέρει το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ενδείξεις περί της χώρας του ελέγχου συμμόρφωσης «US» και «Γεωργία εκτός ΕΕ», ενώ το «Blutquick» δεν μπορεί να φέρει το συγκεκριμένο λογότυπο, ακόμη και με διαφορετικές ενδείξεις. Κατά συνέπεια, από τη σκοπιά του καταναλωτή, η μεταχείριση είναι διαφορετική. |
104. |
Ωστόσο, η ενδεχόμενη άνιση μεταχείριση δικαιολογείται από τα ακόλουθα στοιχεία. |
105. |
Πρώτον, το να συνδεθεί η χορήγηση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά τα προϊόντα της Ένωσης, με νομοθεσία που αναγνωρίζεται ως ισοδύναμη, αν και διαφέρει σε ορισμένες πτυχές, θα στερούσε κάθε πρακτική αποτελεσματικότητα από τη νομοθεσία της Ένωσης στον τομέα της βιολογικής καλλιέργειας εντός της Ένωσης. |
106. |
Δεύτερον, η εν λόγω νομοθεσία έχει ευεργετικά αποτελέσματα όχι μόνον για τους καταναλωτές που μπορούν να τρέφονται με τρόφιμα υψηλότερης ποιότητας, αλλά και για το έδαφος και το περιβάλλον της Ένωσης ως προς τα οποία η βιολογική παραγωγή θα είναι περισσότερο φιλική, κάτι που θα ωφελήσει όλους τους κατοίκους της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν καταναλώνουν προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας. Ως εκ τούτου, εγγυάται την προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τα άρθρα 37 και 38 του Χάρτη. |
107. |
Τρίτον, η δυνατότητα εισαγωγής βιολογικών προϊόντων με βάση, μεταξύ άλλων, την ισοδυναμία, μπορεί, αφενός, να αυξήσει την προσφορά βιολογικών προϊόντων στους καταναλωτές και, αφετέρου, να προωθήσει φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους παραγωγής σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. |
108. |
Κατά συνέπεια, προτείνω να δοθεί στο αιτούν δικαστήριο η απάντηση ότι το άρθρο 20 του Χάρτη δεν αντιτίθεται στο να μην είναι δυνατή η χρήση του λογοτύπου βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπεται στο άρθρο 33, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848 ή των ενδείξεων που παραπέμπουν στη βιολογική παραγωγή δυνάμει του άρθρου 30, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού για μεταποιημένο τρόφιμο, σε περίπτωση κατά την οποία αυτό προέρχεται από την Ένωση και είναι σύμφωνο με τους ισοδύναμους κανόνες παραγωγής και ελέγχου αναγνωρισμένης τρίτης χώρας κατά το άρθρο 48, παράγραφος 1, του κανονισμού 2018/848, αλλά δεν πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 16, παράγραφος 1, του κανονισμού, σε συνδυασμό με το παράρτημα II, μέρος IV, σημείο 2.2.2, στοιχείο στʹ, του κανονισμού. |
V. Πρόταση
109. |
Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα του Bundesverwaltungsgericht (Ανωτάτου Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου, Γερμανία) ως εξής:
|
( 1 ) Γλώσσα του πρωτοτύπου: η γαλλική.
( 2 ) Απόφαση της 5ης Νοεμβρίου 2014, Herbaria Kräuterparadies (C‑137/13, στο εξής: απόφαση Herbaria I, EU:C:2014:2335).
( 3 ) ΕΕ 2018, L 150, σ. 1, και διορθωτικά ΕΕ 2021, L 7, σ. 53 και ΕΕ 2021, L 304, σ. 47.
( 4 ) Στο εξής: Χάρτης.
( 5 ) ΕΕ 2007, L 189, σ. 1.
( 6 ) ΕΕ 2008, L 250, σ. 1.
( 7 ) ΕΕ 2008, L 334, σ. 25.
( 8 ) ΕΕ 2012, L 41, σ. 5.
( 9 ) Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και την κατάργηση της οδηγίας 87/250/ΕΟΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της οδηγίας 1999/10/ΕΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 2002/67/ΕΚ και 2008/5/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 608/2004 της Επιτροπής (ΕΕ 2011, L 304, σ. 18).
( 10 ) Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 2013, για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους και για την κατάργηση της οδηγίας 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 96/8/ΕΚ, 1999/21/ΕΚ, 2006/125/ΕΚ και 2006/141/ΕΚ, της οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 41/2009 και (ΕΚ) αριθ. 953/2009 (ΕΕ 2013, L 181, σ. 35).
( 11 ) Οδηγία της Επιτροπής, της 5ης Δεκεμβρίου 2006, για τις μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και τις παιδικές τροφές για βρέφη και παιδιά μικρής ηλικίας (ΕΕ 2006, L 339, σ. 16).
( 12 ) ΕΕ 2020, L 381, σ. 1.
( 13 ) ΕΕ 2021, L 292, σ. 20.
( 14 ) Βλ. απόφαση Herbaria I (σκέψη 51).
( 15 ) Βλ. προτάσεις της γενικής εισαγγελέα E. Sharpston στην υπόθεση Herbaria Kräuterparadies (C‑137/13, EU:C:2014:318, σημεία 57 έως 66).
( 16 ) Βλ. απόφαση Herbaria I (σκέψεις 49 και 50).
( 17 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείοi του κανονισμού 2018/848.
( 18 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο ii, και άρθρο 47 του κανονισμού 2018/848.
( 19 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848.
( 20 ) Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά για την αναγνώριση τρίτων χωρών με σκοπό την ισοδυναμία σχετικά με τα βιολογικά προϊόντα [COM(2022) 728 final], σημείο 3.
( 21 ) Βλ. άρθρα 56 και 58 του κανονισμού 2018/848.
( 22 ) Τίτλος II, «Στόχοι και αρχές της βιολογικής παραγωγής».
( 23 ) Τίτλος ΙΙΙ, «Κανόνες παραγωγής».
( 24 ) Τίτλος IV, «Επισήμανση».
( 25 ) Τίτλος V, «Έλεγχοι».
( 26 ) Βλ. ενημερωτικό σημείωμα της 27ης Απριλίου 2018 της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς την Ειδική Επιτροπή Γεωργίας/Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. XXX/XXX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τους επίσημους ελέγχους] και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου – Αποτελέσματα της πρώτης ανάγνωσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Στρασβούργο, 16 έως 19 Απριλίου 2018) (έγγραφο 8060/1/18), σ. 168.
( 27 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο i, του κανονισμού 2018/848.
( 28 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο ii, του κανονισμού 2018/848.
( 29 ) Βλ. άρθρο 45, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, σημείο iii, του κανονισμού 2018/848.
( 30 ) Σχετικά με το «κοινοτικό λογότυπο βιολογικής παραγωγής», το οποίο μετονομάστηκε σε «λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης» κατόπιν της Συνθήκης της Λισσαβώνας, βλ. αιτιολογική σκέψη 4 του κανονισμού (ΕΕ) 271/2010 της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2010, σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 889/2008 για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου όσον αφορά τον λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ 2010, L 84, σ. 19).
( 31 ) Βλ. άρθρο 1, σημείο 2, του κανονισμού 2020/1693.
( 32 ) Βλ. σημείωμα της 24ης Ιουνίου 2021 της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς τις Αντιπροσωπίες σχετικά με το παράρτημα της σύστασης για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εγκρίνεται η έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνίες σχετικά με το εμπόριο βιολογικών προϊόντων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αργεντινής, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Κόστα Ρίκα, της Ινδίας, του Ισραήλ, της Ιαπωνίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Δημοκρατίας της Κορέας, της Τυνησίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
( 33 ) Βλ. άρθρο 30, παράγραφος 4, του κανονισμού (ΕΚ) 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, για τον καθορισμό των απαιτήσεων διαπίστευσης και εποπτείας της αγοράς όσον αφορά την εμπορία των προϊόντων και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 339/93 του Συμβουλίου (ΕΕ 2008, L 218, σ. 30).
( 34 ) Βλ. άρθρο 30, παράγραφος 3, του κανονισμού 765/2008.
( 35 ) Βλ. αιτιολογική σκέψη 22 της απόφασης 768/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, για κοινό πλαίσιο εμπορίας των προϊόντων και για την κατάργηση της απόφασης 93/465/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ 2008, L 218, σ. 82).
( 36 ) Η μορφή του σήματος περιλαμβάνεται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΚ) 66/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με το οικολογικό σήμα της ΕΕ (ΕΕ 2010, L 27, σ. 1).
( 37 ) Βλ. άρθρο 9, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 66/2010.
( 38 ) Βλ. άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 66/2010.
( 39 ) Βλ. άρθρο 24, παράγραφος 1, τελευταίο εδάφιο, του κανονισμού 834/2007 και άρθρο 33, παράγραφος 3, του κανονισμού 2018/848.
( 40 ) Συμφωνία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα 1Α της Συμφωνίας για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), η οποία εγκρίθηκε με την απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, σχετικά με την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σύναψη των συμφωνιών που απέρρευσαν από τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994), καθ’ όσον αφορά τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της (ΕΕ 1994, L 336, σ. 1) (στο εξής: συμφωνία ΤΕΕ).
( 41 ) Βλ. άρθρο 2.1 της συμφωνίας ΤΕΕ.
( 42 ) Βλ. παράρτημα 3, παράγραφος Δ, της συμφωνίας ΤΕΕ, με τίτλο «Διατάξεις επί της ουσίας».
( 43 ) Βλ. άρθρα 5.1 και 5.1.1 της συμφωνίας ΤΕΕ.
( 44 ) Βλ. αιτιολογικές σκέψεις 3, 5 και 22, καθώς και άρθρο 1, παράγραφος 1, και άρθρο 23, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 834/2007 και αιτιολογικές σκέψεις 6, 15, 17, 67, 121 και 123, καθώς και άρθρο 30, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, και άρθρο 46, παράγραφος 9, του κανονισμού 2018/848.
( 45 ) Κανονισμός του Συμβουλίου, της 24ης Φεβρουαρίου 2004, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 περί του βιολογικού τρόπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και στα είδη διατροφής (ΕΕ 2004, L 65, σ. 1).
( 46 ) Βλ. αιτιολογική σκέψη 6 του κανονισμού 392/2004.
( 47 ) Βλ. ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τα βιολογικά τρόφιμα και τη βιολογική γεωργία» [COM(2004) 415 final].
( 48 ) Βλ. διαβιβαστικό σημείωμα της 14ης Ιουνίου 2004, για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από την κα Patricia Bugnot, Διευθύντρια, προς τον κ. Javier Solana, Γενικό Γραμματέα/Ύπατο Εκπρόσωπο, σχετικά με το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής – Παράρτημα της ανακοίνωσης της Επιτροπής με τίτλο «Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τα βιολογικά τρόφιμα και τη βιολογική γεωργία» (έγγραφο 10436/04), σ. 13 και 31.
( 49 ) Βλ. διαβιβαστικό σημείωμα, της 26ης Μαρτίου 2014, για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από τον κ. Jordi Ayet Puigarnau, Διευθυντή, προς τον κ. Uwe Corsepius, Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με την έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. XXX/XXX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τους επίσημους ελέγχους] και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου – μέρος 3/3, σ. 52.
( 50 ) ΕΕ 2010, L 84, σ. 19.
( 51 ) Βλ. άρθρο 24, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 834/2007 και άρθρο 32, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 2018/848.
( 52 ) Βλ. απόφαση της 12ης Ιουλίου 2012, Association Kokopelli (C‑59/11, EU:C:2012:447, σκέψη 39 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).
( 53 ) Βλ. αιτιολογική σκέψη 1 του κανονισμού 834/2007 και του κανονισμού 2018/848.
( 54 ) Βλ. υποσημείωση 44 των παρουσών προτάσεων.
( 55 ) Βλ. αιτιολογικές σκέψεις 3 και 23, καθώς και άρθρο 1, παράγραφος 1, και άρθρο 41, παράγραφος 2, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 834/2007 και αιτιολογικές σκέψεις 6, 17, 73, 85, 99, 121 και 123, καθώς και άρθρο 46, παράγραφος 9, του κανονισμού 2018/848.
( 56 ) Βλ. έγγραφο του Συμβουλίου 8136/06, της 6ης Απριλίου 2006, σχετικά με το αποτέλεσμα των εργασιών της ομάδας «Ποιότητα των Τροφίμων» (Βιολογική γεωργία) κατά τη συνεδρίαση της 30ής και 31ης Μαρτίου 2006, σημείο 17.
( 57 ) Κατευθυντήριες γραμμές CAC/GL 32 του Codex Alimentarius σχετικά με την παραγωγή, τη μεταποίηση, την επισήμανση και την εμπορία βιολογικών γεωργικών τροφίμων που έχουν εκπονηθεί υπό την αιγίδα της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
( 58 ) Κατά το άρθρο αυτό «[η] Επιτροπή μπορεί να αναγνωρίζει, τις τρίτες χώρες των οποίων το σύστημα παραγωγής συμμορφώνεται προς αρχές και κανόνες παραγωγής ισοδύναμους με τους οριζόμενους στους τίτλους ΙΙ, ΙΙΙ και IV και των οποίων τα μέτρα ελέγχου έχουν ισοδύναμη αποτελεσματικότητα με τα οριζόμενα στον τίτλο V, και καταρτίζει κατάλογο των χωρών αυτών».
( 59 ) Βλ. απόφαση της 8ης Σεπτεμβρίου 2022, Ametic (C‑263/21, EU:C:2022:644, σκέψη 56 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).