1. 

Η τεχνολογική καινοτομία έχει τεράστιο αντίκτυπο στις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά. Αυτό μαρτυρούν η έκδοση της οδηγίας 2007/64/ΕΚ ( 2 ) και η αντικατάστασή της, λίγα χρόνια αργότερα, από την οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 ( 3 ). Η επικαιροποίηση αυτή ήταν αναγκαία λαμβανομένων υπόψη των νέων συστημάτων πληρωμών, του αυξανόμενου όγκου ηλεκτρονικών πληρωμών και της αύξησης των κινδύνων που σχετίζονται τόσο με τα συστήματα πληρωμών όσο και με τις ηλεκτρονικές πληρωμές.

2. 

Μία από τις καινοτομίες αυτές, η οποία διαδόθηκε τάχιστα, είναι η λειτουργία επικοινωνίας κοντινού πεδίου (Near Field Communication· στο εξής: NFC), η οποία ενσωματώνεται σε ορισμένες κάρτες πληρωμής ( 4 ). Η λειτουργία αυτή καθιστά εφικτή την πραγματοποίηση πληρωμών μικρής αξίας ανώνυμα και χωρίς να απαιτείται αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας.

3. 

Τα τραπεζικά ιδρύματα που εκδίδουν τις κάρτες με τη λειτουργία NFC προσβλέπουν στην επιτάχυνση της μαζικής σύναψης συμβάσεων, για τη διευκόλυνση της διαχείρισής τους, πλην όμως οι όροι που επιβάλλουν στη χρήση τους ενδέχεται να θίγουν τα δικαιώματα των καταναλωτών. Τα προδικαστικά ερωτήματα που υπέβαλε το αιτούν δικαστήριο αναδεικνύουν τη σύγκρουση αυτή.

4.

Επισημαίνονται οι ακόλουθες αιτιολογικές σκέψεις:

[…]

[…]

[…]

5.

Το άρθρο 4, σημείο 14, ορίζει το «μέσο πληρωμών» ως «εξατομικευμένη συσκευή και/ή σειρά διαδικασιών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ του χρήστη υπηρεσιών πληρωμών και του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που χρησιμοποιείται για την έναρξη εντολής πληρωμής».

6.

Ο τίτλος ΙΙΙ επιγράφεται «Διαφάνεια των όρων και απαιτήσεις ενημέρωσης που διέπουν τις υπηρεσίες πληρωμών». Στο κεφάλαιο 3, το οποίο αφορά τις «συμβάσεις-πλαίσια», περιέχονται τα άρθρα 52 και 54.

7.

Το άρθρο 52 («Πληροφορίες και όροι») ορίζει τα εξής:

«Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να παρέχονται στον χρήστη υπηρεσιών πληρωμών οι εξής πληροφορίες και όροι:

[…]

[…]».

8.

Το άρθρο 54 («Τροποποίηση των συμβατικών όρων της σύμβασης‑πλαισίου») έχει ως εξής:

«1.   Κάθε τροποποίηση της σύμβασης-πλαισίου ή των πληροφοριών και των όρων που προσδιορίζονται στο άρθρο 52 προτείνεται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών με τον τρόπο που προβλέπεται στο άρθρο 51 παράγραφος 1 και τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την ημερομηνία της προτεινόμενης έναρξης ισχύος. Ο χρήστης υπηρεσιών πληρωμών μπορεί είτε να αποδεχθεί είτε να απορρίψει τις τροποποιήσεις πριν από την προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης ισχύος τους.

Όπου συντρέχει η περίπτωση του άρθρου 52 σημείο 6) στοιχείο α), ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών πληροφορεί τον χρήστη υπηρεσιών πληρωμών ότι θα θεωρηθεί ότι έχει αποδεχθεί τις εν λόγω τροποποιήσεις εάν δεν γνωστοποιήσει στον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών ότι δεν τις αποδέχεται πριν από την προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης ισχύος τους. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ενημερώνει επίσης τον χρήστη υπηρεσιών πληρωμών ότι, σε περίπτωση που απορρίψει τις αλλαγές αυτές, έχει το δικαίωμα να λύσει τη σύμβαση-πλαίσιο ατελώς και με ισχύ από οποιαδήποτε χρονική στιγμή μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία θα είχε εφαρμοστεί η τροποποίηση.

[…]»

9.

Στον τίτλο IV («Δικαιώματα και υποχρεώσεις σχετικά με την παροχή και τη χρήση υπηρεσιών πληρωμών»), κεφάλαιο 1 («Κοινές διατάξεις»), το άρθρο 63 («Παρέκκλιση για τα μέσα πληρωμών μικρής αξίας και το ηλεκτρονικό χρήμα») ορίζει τα εξής:

«1.   Στις περιπτώσεις μέσων πληρωμών τα οποία, σύμφωνα με τη σύμβαση-πλαίσιο, αφορούν αποκλειστικά επιμέρους πράξεις πληρωμής που δεν υπερβαίνουν τα 30 EUR ή είτε έχουν όριο δαπανών 150 EUR είτε αποθηκεύουν χρηματικά ποσά που δεν υπερβαίνουν ποτέ τα 150 EUR, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών δύνανται να συμφωνούν με τους χρήστες των υπηρεσιών πληρωμών τους ότι:

[…]».

10.

Το άρθρο 4, σημείο 14, ορίζει το «μέσο πληρωμών» όπως και το αντίστοιχο άρθρο της οδηγίας 2015/2366.

11.

Όσον αφορά τις αλλαγές στις συμβάσεις-πλαίσια, το άρθρο 48, παράγραφος 1, σημείο 6, επαναλαμβάνει το περιεχόμενο του άρθρου 52, σημείο 6, της οδηγίας 2015/2366.

12.

Σε σχέση με την τροποποίηση των συμβάσεων-πλαισίων, το γράμμα του άρθρου 50, παράγραφος 1, είναι παρεμφερές με εκείνο του άρθρου 54, παράγραφος 1, της οδηγίας 2015/2366.

13.

Το ίδιο συμβαίνει με το άρθρο 57, παράγραφος 1, του ZaDiG και το άρθρο 63, παράγραφος 1, της οδηγίας 2015/2366, όσον αφορά την παρέκκλιση για τα μέσα πληρωμών μικρής αξίας και το ηλεκτρονικό χρήμα.

14.

Η Verein für Konsumenteninformation (στο εξής: VKI) είναι ένωση η οποία, βάσει της αυστριακής νομοθεσίας, νομιμοποιείται ενεργητικώς για την προάσπιση των συμφερόντων των καταναλωτών.

15.

Η DenizBank AG είναι τραπεζικό ίδρυμα το οποίο δραστηριοποιείται στην Αυστρία. Στο πλαίσιο των συναλλαγών της με τους πελάτες χρησιμοποιεί γενικούς όρους συναλλαγών και τυποποιημένα έντυπα σύμβασης, μεταξύ άλλων, για τη χρησιμοποίηση καρτών πληρωμής που διαθέτουν τη λειτουργία NFC. Η λειτουργία αυτή ενεργοποιείται αυτομάτως, όταν ο πελάτης χρησιμοποιεί για πρώτη φορά την κάρτα.

16.

Όταν ο χρήστης πλησιάζει τις κάρτες αυτές στο τερματικό πώλησης, στα καταστήματα που διαθέτουν συσκευή ασύρματης σύνδεσης, μπορεί να πραγματοποιήσει πληρωμές ύψους έως 25 ευρώ χωρίς να εισαγάγει προσωπικό αριθμό ταυτοποίησης (στο εξής: κωδικός PIN). Για μεγαλύτερα ποσά απαιτείται ταυτοποίηση με τον κωδικό PIN.

17.

Στους γενικούς όρους που εφαρμόζει η Denizbank, μέσω των συμβάσεών της, καταλέγονται οι ακόλουθοι:

«Ρήτρα 14:

Τροποποιήσεις των κανόνων συναλλαγών με τους πελάτες: Τροποποιήσεις των παρόντων κανόνων συναλλαγών με τους πελάτες προτείνονται στον πελάτη το αργότερο δύο μήνες πριν από το προγραμματισμένο χρονικό σημείο ενάρξεως ισχύος τους. Η συναίνεση τεκμαίρεται ότι έχει δοθεί και οι τροποποιήσεις επομένως τεκμαίρεται ότι έχουν συνομολογηθεί όταν ο πελάτης δεν έχει ανακοινώσει στην DenizBank AG την εναντίωσή του πριν από το προγραμματισμένο χρονικό σημείο ενάρξεως ισχύος. Η ανωτέρω πρόταση τροποποιήσεως ανακοινώνεται στον πελάτη γραπτώς ή, εφόσον αυτός είναι σύμφωνος, με άλλο σταθερό μέσο. Η DenizBank AG θα του επισημαίνει στην περί τροποποιήσεως πρότασή της και θα του εφιστά την προσοχή ότι η κατά την ανωτέρω έννοια σιωπή του ισχύει ως συναίνεση για την τροποποίηση. Εξάλλου, η DenizBank AG θα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της αντιπαράθεση των διατάξεων των κανόνων συναλλαγών που επηρεάζονται από την τροποποίηση και την αντιπαράθεση αυτή θα διαβιβάζει επίσης στον πελάτη. Όσον αφορά επιχειρηματία, αρκεί να υπάρχει συνεχώς, με τρόπο που να έχει συμφωνηθεί με τον επιχειρηματία, η δυνατότητα προσβάσεως στην πρόταση περί τροποποιήσεως. Στην περίπτωση μιας τέτοιας σχεδιαζόμενης τροποποιήσεως των κανόνων συναλλαγών, ο πελάτης, ο οποίος είναι καταναλωτής, έχει το δικαίωμα να καταγγείλει ανεξόδως χωρίς προειδοποίηση τις συναφθείσες συμβάσεις-πλαίσια για υπηρεσίες πληρωμής (ιδίως τη σύμβαση τρεχούμενου λογαριασμού) πριν από την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων. Αυτό το επισημαίνει επίσης στον πελάτη η DenizBank AG στην πρότασή της τροποποιήσεως.

Ρήτρα 15:

Δεν απαιτείται απόδειξη της παρασχεθείσας εγκρίσεως: δεδομένου ότι ο σκοπός πληρωμών μικροποσών χωρίς χρήση προσωπικού κωδικού έγκειται σε μια απλοποιημένη, χωρίς έγκριση πραγματοποιούμενη διενέργεια μιας πράξεως πληρωμής, η DenizBank AG δεν χρειάζεται να αποδείξει ότι η πράξη πληρωμής ήταν εγκεκριμένη, καταγράφηκε και καταχωρίσθηκε δεόντως και δεν επηρεάσθηκε από τεχνική βλάβη ή άλλη δυσλειτουργία.

Ρήτρα 16:

Ουδεμία ευθύνη για μη εγκεκριμένες πληρωμές: δεδομένου ότι στην περίπτωση χρησιμοποιήσεως της τραπεζικής κάρτας για πληρωμές μικρής αξίας χωρίς εισαγωγή του προσωπικού κωδικού η DenizBank AG δεν μπορεί να αποδείξει ότι η διενέργεια μιας πράξεως πληρωμής εγκρίθηκε από τον κάτοχο της κάρτας, δεν υφίσταται υποχρέωση της DenizBank AG, στην περίπτωση μη εγκεκριμένης πράξεως πληρωμής, να αποδώσει το ποσό της μη εγκεκριμένης πράξεως πληρωμής και να επαναφέρει τον χρεωθέντα λογαριασμό στην κατάσταση στην οποία θα βρισκόταν χωρίς τη μη εγκεκριμένη πράξη πληρωμής. Περαιτέρω αξιώσεις κατά της DenizBank AG –εφόσον στηρίζονται σε ελαφρά αμέλεια της DenizBank AG– αποκλείονται.

Ρήτρα 17:

Προειδοποίηση: ο κάτοχος του λογαριασμού φέρει τον κίνδυνο κακής χρήσεως της τραπεζικής κάρτας για πληρωμές μικρής αξίας άνευ εισαγωγής του προσωπικού κωδικού.

Ρήτρα 18:

Αδυναμία φραγής για πληρωμές μικρής αξίας σε περίπτωση στερήσεως της δυνατότητας χρήσεως της τραπεζικής κάρτας: φραγή της τραπεζικής κάρτας για πληρωμές μικρής αξίας δεν είναι δυνατή από τεχνικής απόψεως. Στην περίπτωση στερήσεως της δυνατότητας χρήσεως (π.χ. απώλεια, κλοπή) της τραπεζικής κάρτας μπορούν ακόμη να πραγματοποιούνται πληρωμές μικρής αξίας χωρίς εισαγωγή του προσωπικού κωδικού και μετά τη φραγή, σύμφωνα με το σημείο 2.7, μέχρι του ποσού των 75 ευρώ. Τα ποσά αυτά δεν αποδίδονται. Δεδομένου ότι πρόκειται για πληρωμές μικρής αξίας κατά την έννοια του άρθρου 33 του ZaDiG, μόνο μεμονωμένες πράξεις πληρωμής κατ’ ανώτατο όριο 25 ευρώ είναι δυνατές και δεδομένου ότι δεν υφίσταται δυνατότητα να τεθεί φραγή στην τραπεζική κάρτα για πληρωμές μικρής αξίας χωρίς εισαγωγή του προσωπικού κωδικού, το άρθρο 44, παράγραφος 3, του ZaDiG δεν έχει εφαρμογή.

Ρήτρα 19:

Καθόσον στο σημείο 3 δεν περιέχεται ρητώς ειδική ρύθμιση για πληρωμές μικρής αξίας, ισχύουν για αυτές επίσης οι ρυθμίσεις του σημείου 2 (υπηρεσία καρτών).»

18.

Στις 9 Αυγούστου 2016, η VKI άσκησε αγωγή παραλείψεως κατά της DenizBank ενώπιον του Handelsgericht Wien (εμποροδικείου Βιέννης, Αυστρία).

19.

Στην απόφαση που εξέδωσε στις 28 Απριλίου 2017, το δικαστήριο αυτό έκανε δεκτή την αγωγή ως προς τις ρήτρες 14 έως 19. Κατ’ αυτό, η ρήτρα 14 είναι προδήλως καταχρηστική και δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της εισάγουσας παρέκκλιση ρύθμισης για τα μέσα πληρωμών μικρής αξίας διότι η τραπεζική κάρτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες πληρωμές. Η πρόσθετη λειτουργία της ανέπαφης πληρωμής χωρίς ταυτοποίηση δεν μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί μέσο πληρωμών.

20.

Κατά της απόφασης αυτής ασκήθηκε έφεση ενώπιον του Oberlandesgericht (εφετείου Βιέννης, Αυστρία), το οποίο, με την απόφαση της 20ής Νοεμβρίου 2017, επικύρωσε εν μέρει την ερμηνεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.

21.

Κατά το εφετείο, εάν ληφθεί υπόψη μόνο η λειτουργία ανέπαφης πληρωμής, δεν πρόκειται για χρήση μέσου πληρωμών, αλλά μάλλον για πράξη με πιστωτική κάρτα η οποία πραγματοποιείται ταχυδρομικώς ή τηλεφωνικώς. Υπέρ της απόψεως αυτής συνηγορεί το γεγονός ότι στην περίπτωση μικρών ποσών, εν αντιθέσει προς ό,τι ισχύει στο «ηλεκτρονικό πορτοφόλι», η χωρίς εισαγωγή του ΡΙΝ λειτουργία πληρωμής NFC ενεργοποιείται αυτομάτως. Εξάλλου, η κάρτα πληρωμής που χρησιμοποιείται για συναλλαγές NFC δεν είναι ανώνυμη, αλλά τόσο εξατομικευμένη όσο και ασφαλιζόμενη με κωδικό.

22.

Κατά της απόφασης της 20ής Νοεμβρίου 2017, η VKI και η Denizbank κατέθεσαν έκαστη αίτηση αναιρέσεως ενώπιον του Oberster Gerichtshof (Ανωτάτου Δικαστηρίου, Αυστρία), το οποίο υποβάλλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

23.

Καίτοι η εφαρμοστέα ratione temporis στα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά νομοθετική πράξη είναι η οδηγία 2007/64, το Oberster Gerichtshof (Ανώτατο Δικαστήριο) εξήγησε, κατόπιν ερωτήσεως του Δικαστηρίου, ότι, όταν αποφαίνεται επί αγωγών παραλείψεως σχετικών με το κύρος των συμβατικών ρητρών («Klauselprozess»), οφείλει να εφαρμόσει και την οδηγία 2015/2366, η οποία ισχύει κατά την έκδοση της απόφασης. Δεδομένου ότι το περιεχόμενο των διατάξεων αμφοτέρων των οδηγιών είναι, όσον αφορά την υπό κρίση διαφορά, κατ’ ουσίαν ταυτόσημο ( 7 ), σε σχέση με τα προδικαστικά ερωτήματα του αιτούντος δικαστηρίου, θα παραπέμψω στους κανόνες της οδηγίας 2015/2366.

24.

Γραπτές παρατηρήσεις κατέθεσαν η VKI, η DenizBank, η Πορτογαλική και η Τσεχική Κυβέρνηση καθώς και η Επιτροπή. Στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση της 13ης Φεβρουαρίου 2020, παρέστησαν η VKI, η DenizBank και η Επιτροπή.

25.

Τα τέσσερα προδικαστικά ερωτήματα του αιτούντος δικαστηρίου μπορούν να αναλυθούν με διαφορετική σειρά και συνενώνοντας ορισμένα εξ αυτών. Επομένως:

26.

Καίτοι η DenizBank υποστήριξε ότι είναι σκόπιμο να περιοριστούν χρονικά τα αποτελέσματα ενδεχόμενης δυσμενούς για την ίδια απόφασης, εκτιμώ ότι δεν πρέπει να ληφθεί τέτοιο μέτρο, το οποίο δεν ζητούν ούτε το αιτούν δικαστήριο ούτε οι λοιποί μετέχοντες στη διαδικασία. Επιπλέον, η DenizBank περιορίστηκε να προβάλει γενικά επιχειρήματα σχετικά με τον ενδεχόμενο οικονομικό αντίκτυπο της απόφασης αλλά δεν προσκόμισε συγκεκριμένα στοιχεία για να θεμελιώσει αυτό το, εξαιρετικού χαρακτήρα, αίτημα στην καλή πίστη των ενδιαφερομένων και στον κίνδυνο σοβαρών διαταραχών, όπως επιβάλλεται από τη νομολογία του Δικαστηρίου ( 8 ).

27.

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν «υφίσταται μέσο πληρωμής στην περίπτωση της λειτουργίας NFC μιας εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας», βάσει του άρθρου 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366.

28.

Κατά τη διάταξη αυτή, μέσο πληρωμών είναι «εξατομικευμένη συσκευή και/ή σειρά διαδικασιών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ του χρήστη υπηρεσιών πληρωμών και του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών που χρησιμοποιείται για την έναρξη εντολής πληρωμής».

29.

Όπως αποφάνθηκε το Δικαστήριο στην απόφαση T-Mobile Austria ( 9 ), τα μέσα πληρωμής μπορούν να είναι:

30.

Η ύπαρξη τέτοιων μη εξατομικευμένων μέσων πληρωμών συνεπάγεται ότι η προσδιοριζόμενη στο άρθρο 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366 έννοια μπορεί να καλύπτει μια μη εξατομικευμένη σειρά διαδικασιών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ του χρήστη υπηρεσιών πληρωμών και του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών και την οποία χρησιμοποιεί ο χρήστης προκειμένου να κινήσει εντολή πληρωμής ( 10 ).

31.

Στην απόφαση αυτή, το Δικαστήριο παρέσχε διευκρινίσεις σχετικά με τις αμφιβολίες που δημιούργησε η απόκλιση στη χρήση του επιθέτου «εξατομικευμένος» στις διάφορες γλωσσικές αποδόσεις του άρθρου 4, σημείο 23, της οδηγίας 2007/64 ( 11 ), του οποίου το περιεχόμενο είναι κατ’ ουσίαν ταυτόσημο με εκείνο του άρθρου 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366.

32.

Ο ορισμός του μέσου πληρωμών ο οποίος χρησιμοποιεί τον όρο «εξατομικευμένος» σε σχέση τόσο με τη συσκευή όσο και με τη σειρά διαδικασιών εντοπίζεται μόνο στo γερμανικό κείμενο ( 12 ). Λαμβανομένων υπόψη των λοιπών γλωσσικών κειμένων και των σκοπών της οδηγίας 2015/2366, πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο ορισμός των μέσων πληρωμών περιλαμβάνει τα εξατομικευμένα και τα μη εξατομικευμένα ή ανώνυμα μέσα πληρωμών ( 13 ).

33.

Ασφαλώς, όπως επισημαίνει η Πορτογαλική Κυβέρνηση, η τραπεζική κάρτα δεν καταλέγεται ρητώς στα μέσα πληρωμών στην οδηγία 2015/2366. Εντούτοις, κατά το παράρτημα I, σημείο 3, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής, η «εκτέλεση πράξεων πληρωμής με κάρτα πληρωμής ή ανάλογη συσκευή» λογίζεται υπηρεσία πληρωμών.

34.

Επιπλέον, στο άρθρο 2, σημείο 15, του κανονισμού (ΕΕ) 2015/751 ( 14 ), η «κάρτα πληρωμής» ορίζεται ως «μια κατηγορία μέσου πληρωμής που επιτρέπει στον πληρωτή να κινήσει συναλλαγή με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα».

35.

Στον ίδιο κανονισμό, στο άρθρο 2, σημείο 7, ως «πράξη πληρωμής με κάρτα» ορίζεται «υπηρεσία βασιζόμενη σε υποδομή και επιχειρηματικούς κανόνες συστήματος καρτών πληρωμής που χρησιμοποιούνται για την ολοκλήρωση μιας πράξης πληρωμής μέσω οποιασδήποτε κάρτας, τηλεπικοινωνιακής, ψηφιακής ή πληροφορικής συσκευής ή λογισμικού αν αυτό οδηγεί σε συναλλαγή με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Οι πράξεις πληρωμών με κάρτα αποκλείουν συναλλαγές που βασίζονται σε άλλα είδη υπηρεσιών πληρωμών».

36.

Από τις διατάξεις αυτές της οδηγίας 2015/2366 και του κανονισμού 2015/751 (πράξεων που συνδέονται στενά μεταξύ τους) συνάγεται ότι οι κάρτες πληρωμής είναι μέσα πληρωμών κατά την έννοια της εν λόγω οδηγίας. Επομένως, πολυλειτουργική τραπεζική κάρτα, όπως αυτή που εκδίδει η Denizbank, μπορεί να θεωρηθεί μέσο πληρωμών το οποίο υπάγεται στην οδηγία 2015/2366.

37.

Αυτό το είδος καρτών έχει διττό χαρακτήρα ή λειτουργία:

38.

Η λειτουργία NFC της εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας εμπίπτει στην κατηγορία του ανώνυμου μέσου πληρωμών, καθώς συνιστά μη εξατομικευμένη σειρά διαδικασιών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ του παρόχου της υπηρεσίας πληρωμών και του χρήστη, ο οποίος τη χρησιμοποιεί για την έναρξη εντολής πληρωμής, κατά την έννοια του άρθρου 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366.

39.

Όπως προεκτέθηκε, η πραγματοποίηση της πληρωμής απαιτεί μόνο την κατοχή της κάρτας με λειτουργία NFC. Επομένως, οποιοσδήποτε τρίτος, ακόμη και μη εγκεκριμένος, μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Λόγω του σημαντικού αυτού κινδύνου, η ενσωματωμένη στην κάρτα λειτουργία NFC ισχύει μόνο για πληρωμές μικρών ποσών και με περιορισμένο μέγιστο όριο (εν προκειμένω, 25 ευρώ).

40.

Όπως προεκτέθηκε, τα ανώνυμα μέσα πληρωμής συνεπάγονται μη εξατομικευμένη σειρά διαδικασιών που έχει «συμφωνηθεί» μεταξύ του παρόχου των υπηρεσιών πληρωμών και του χρήστη. Το αιτούν δικαστήριο πρέπει να εξακριβώσει αν, στην υπό κρίση υπόθεση, υπήρξε τέτοια συμφωνία, δεδομένου ότι, κατά τη VKI, η Denizbank ενεργοποιεί αυτομάτως τη λειτουργία NFC της εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας, ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη ( 16 ).

41.

Ο χαρακτηρισμός της λειτουργίας NFC εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας ως ανώνυμου μέσου πληρωμών είναι η λύση η οποία είναι συνεπέστερη προς την τελολογική ερμηνεία ( 17 ) του άρθρου 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366 και συνάδει προς τους σκοπούς της, όπως αυτοί εκτίθενται στις αιτιολογικές σκέψεις 5 και 6 της οδηγίας.

42.

Συγκεκριμένα, η υψηλή προστασία των καταναλωτών (χρηστών καρτών με λειτουργία NFC) και η προώθηση του θεμιτού και διάφανου ανταγωνισμού μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που τις εκδίδουν συνηγορούν υπέρ του χαρακτηρισμού των καρτών αυτών ως μέσων πληρωμών υπαγόμενων στην οδηγία 2015/2366. Τοιουτοτρόπως, οι καταναλωτές θα μπορούν να επωφεληθούν των εγγυήσεων που προβλέπει η οδηγία για την αύξηση του επιπέδου εμπιστοσύνης των καταναλωτών στην εναρμονισμένη αγορά πληρωμών.

43.

Η εκτίμηση αυτή προκύπτει επίσης από το άρθρο 11 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2018/389 ( 18 ), το οποίο ρυθμίζει τις «ανέπαφες πληρωμές στο σημείο πώλησης», ως μέσο που διευκολύνει την ανάπτυξη εύχρηστων υπηρεσιών πληρωμών χαμηλού κινδύνου ( 19 ).

44.

Κατά τη διάταξη αυτή, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών επιτρέπεται να μην εφαρμόζουν αυστηρή εξακρίβωση της ταυτότητας του πελάτη ( 20 ), όταν ο πληρωτής διενεργεί ηλεκτρονικά πράξη ανέπαφης πληρωμής, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

45.

Εκ φύσεως, οι πληρωμές που πραγματοποιούνται με ανώνυμα μέσα πληρωμών (όπως κάρτα πληρωμής με λειτουργία NFC) δεν υπόκεινται στην υποχρέωση αυστηρής εξακρίβωσης της ταυτότητας των πελατών ( 21 ), απαλλαγή ( 22 ) η οποία ισχύει και για άλλα μέσα ( 23 ).

46.

Εντούτοις, η Τσεχική Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το μέσο πληρωμών είναι η ίδια η εξατομικευμένη πολυλειτουργική κάρτα πληρωμής και θεωρεί ότι η λειτουργία NFC είναι απλώς μια πρόσθετη δυνατότητα χρήσης της εν λόγω κάρτας. Κατ’ αυτήν, η κάρτα δεν είναι ανώνυμο μέσο πληρωμών, αλλά μπορεί, απλώς και μόνο, να χρησιμοποιηθεί για πληρωμές μικρής αξίας κατά τρόπο λιγότερο ασφαλή, κάνοντας χρήση της εξακρίβωσης ταυτότητας μέσω της τεχνολογίας NFC (ήτοι, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ο χρήστης ένα στοιχείο ασφάλειας όπως η υπογραφή ή ένας κωδικός PIN).

47.

Δεν μπορώ να συμφωνήσω με το επιχείρημα αυτό. Κατ’ εμέ, όπως προεξέθεσα, οι κάρτες του είδους που εκδίδει η DenizBank συνιστούν δύο διαφορετικά μέσα πληρωμών, ήτοι:

48.

Η αρχή της ουδετερότητας της τεχνολογίας, η οποία διαπνέει διάφορες διατάξεις της οδηγίας 2015/2366 και στην οποία γίνεται μνεία στην αιτιολογική σκέψη της 21 ( 24 ), συνηγορεί υπέρ του χαρακτηρισμού των δύο αυτών λειτουργιών της ίδιας τραπεζικής κάρτας ως δύο διαφορετικών μέσων πληρωμών.

49.

Αυτό συμβαίνει διότι στο παραδοσιακό μέσο (την κλασική εξατομικευμένη κάρτα πληρωμής) ( 25 ) προστέθηκε πρόσφατα ένα άλλο μέσο, η λειτουργία NFC, η οποία συνιστά διαφορετικό μέσο πληρωμών με διαφορετικό νομικό καθεστώς. Το φυσικό μέσο είναι το ίδιο (η κάρτα που εκδίδει το τραπεζικό ίδρυμα), πλην όμως ενσωματώνει πλέον δύο διαφορετικά μέσα πληρωμών.

50.

Επαναλαμβάνω ότι η ερμηνεία αυτή ανταποκρίνεται καλύτερα στην αρχή της ουδετερότητας της τεχνολογίας της οδηγίας 2015/2366, της οποίας οι διατάξεις δεν πρέπει να εμποδίζουν την ανάπτυξη νέων μέσων και υπηρεσιών πληρωμών, εφόσον η πρόοδος της τεχνολογίας την καθιστά εφικτή. Τίποτε δεν πρέπει να εμποδίζει την προσθήκη, στο μέλλον, και άλλων μέσων πληρωμών σε μια κάρτα, επιπλέον της εξατομικευμένης λειτουργίας και της λειτουργίας NFC τις οποίες μπορεί ήδη να διαθέτει.

51.

Εν κατακλείδι, η λειτουργία NFC εξατομικευμένης πολυλειτουργικής κάρτας πληρωμής πρέπει να χαρακτηριστεί μέσο πληρωμών, κατά την έννοια του άρθρου 4, σημείο 14, της οδηγίας 2015/2366.

52.

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν, όταν πραγματοποιείται ανέπαφη πληρωμή μικρής αξίας μέσω κάρτας με λειτουργία NFC, «το μέσο πληρωμής χρησιμοποιείται ανωνύμως», για τους σκοπούς της παρέκκλισης που προβλέπεται στο άρθρο 63, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2015/2366.

53.

Επιπλέον, με το τρίτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις αυτές το άρθρο 63, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της οδηγίας αυτής, το οποίο προβλέπει άλλη παρεμφερή (όχι ταυτόσημη) με την προμνησθείσα παρέκκλιση, όταν «το μέσο πληρωμής δεν μπορεί να δεσμευθεί ή δεν μπορεί να αποτραπεί περαιτέρω χρήση του».

54.

Το άρθρο 63 της οδηγίας 2015/2366 θεσπίζει σειρά παρεκκλίσεων για τα μέσα πληρωμών μικρής αξίας (και για το ηλεκτρονικό χρήμα, αλλά αυτό είναι αλυσιτελές εν προκειμένω), δυνάμει των οποίων ορισμένα «δικαιώματα και υποχρεώσεις σχετικά με την παροχή και τη χρήση υπηρεσιών πληρωμών» που προβλέπονται στον τίτλο της IV δεν εφαρμόζονται.

55.

Το άρθρο 63, παράγραφος 1, αφορά πολύ συγκεκριμένα μέσα πληρωμών: εκείνα «τα οποία, σύμφωνα με τη σύμβαση-πλαίσιο, αφορούν αποκλειστικά επιμέρους πράξεις πληρωμής που δεν υπερβαίνουν τα 30 EUR ή είτε έχουν όριο δαπανών 150 EUR είτε αποθηκεύουν χρηματικά ποσά που δεν υπερβαίνουν ποτέ τα 150 EUR».

56.

Στις περιπτώσεις αυτές, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών δύνανται να συμφωνούν με τους χρήστες των υπηρεσιών πληρωμών τους τη μη εφαρμογή ορισμένων δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων, στα οποία παραπέμπουν άλλες διατάξεις της οδηγίας 2015/2366:

57.

Με την πρώτη παρέκκλιση (άρθρο 63, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ) θεσπίζεται καθεστώς «μειωμένης» ευθύνης του τραπεζικού ιδρύματος που εξέδωσε την κάρτα πληρωμής.

58.

Εάν η κάρτα αυτή δεν είναι επιδεκτική φραγής ούτε είναι δυνατόν να αποτραπεί «περαιτέρω χρήση» της (για παράδειγμα, σε περιπτώσεις παράτυπης χρήσης λόγω απώλειας, κλοπής, υπεξαίρεσης ή μη εγκεκριμένης χρήσης), το τραπεζικό ίδρυμα δύναται να συμφωνήσει με τους πελάτες του ότι δεν υπέχει τις γενικές υποχρεώσεις, οι οποίες προβλέπονται στην οδηγία, για τη διευκόλυνση της φραγής της κάρτας και της αποτροπής της περαιτέρω χρήσης της σε περίπτωση παράτυπης χρήσης.

59.

Όπως ορθώς επισημαίνει το αιτούν δικαστήριο, το τραπεζικό ίδρυμα που εκδίδει κάρτα με λειτουργία NFC μπορεί να επικαλεστεί την παρέκκλιση αυτή μόνο εάν αποδείξει ότι δεν είναι τεχνικώς δυνατή η φραγή της εν λόγω κάρτας ή η αποτροπή της περαιτέρω χρήσης της, στις προμνησθείσες περιπτώσεις. Επομένως, το τραπεζικό ίδρυμα φέρει το βάρος απόδειξης της αδυναμίας αυτής, δεδομένου ότι η παρέκκλιση πρέπει να ερμηνεύεται στενά.

60.

Ομοίως, ορθώς το αιτούν δικαστήριο προσθέτει ότι, εάν δεν υποχρεούνταν να αποδείξει την αδυναμία φραγής της κάρτας, το τραπεζικό ίδρυμα θα μπορούσε απλώς να διαθέτει μια κάρτα υποδεέστερη από τεχνικής απόψεως (χωρίς οποιοδήποτε είδος φραγής) με αποτέλεσμα να θίγονται τα συμφέροντα των καταναλωτών, μεταθέτοντας σε αυτούς τον κίνδυνο των μη εγκεκριμένων πληρωμών.

61.

Συμμερίζομαι τις εκτιμήσεις αυτές διότι, άλλως, η παρέκκλιση από την ευθύνη θα αντέβαινε στην αιτιολογική σκέψη 91 ( 32 ) και στο άρθρο 73 της οδηγίας 2015/2366, που επιβάλλουν στον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών την υποχρέωση να διασφαλίζει την ασφάλεια των πληρωμών και τον καθιστούν υπεύθυνο (με έναν μικρό περιορισμό) για τις μη εγκεκριμένες πράξεις πληρωμής.

62.

Απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να το εξακριβώσει, πλην όμως όλα δείχνουν ότι το επίπεδο της τεχνολογίας παρέχει τη δυνατότητα στα τραπεζικά ιδρύματα να θέτουν φραγή σε εξατομικευμένες πολυλειτουργικές κάρτες πληρωμής ( 33 ). Ορισμένες διατάξεις της οδηγίας (μεταξύ άλλων, άρθρα 69, 70 και 74) θεωρούν δεδομένη τη δυνατότητα αυτή. Επομένως, η ενσωμάτωση στις κάρτες αυτές της λειτουργίας NFC δεν φαίνεται να εμποδίζει τη φραγή τους.

63.

Εφόσον αυτό είναι αληθές, ρήτρα σύμβασης-πλαισίου, όπως η προκαθορισμένη από την DenizBank (ρήτρα 18), κατά την οποία «φραγή της τραπεζικής κάρτας για πληρωμές μικρής αξίας δεν είναι δυνατή από τεχνικής απόψεως» (αποκλειομένης της επιστροφής ορισμένων ποσών που καταβλήθηκαν χωρίς νόμιμη αιτία, σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της κάρτας αυτής), θα αντιβαίνει στο άρθρο 63, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2015/2366.

64.

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν η χρήση της λειτουργίας NFC εξατομικευμένης πολυλειτουργικής κάρτας πληρωμής μπορεί να εμπίπτει στην έννοια της «ανώνυμης χρήσης», η οποία αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη στο άρθρο 63, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2015/2366 παρέκκλιση.

65.

Υπενθυμίζεται ότι η διάταξη αυτή θεσπίζει καθεστώς μειωμένης ευθύνης του παρόχου της υπηρεσίας όταν το μέσο πληρωμής χρησιμοποιείται ανωνύμως ή όταν «ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν είναι σε θέση, για άλλους λόγους που είναι εγγενείς στο μέσο πληρωμής, να αποδείξει ότι μια πράξη πληρωμής είναι εγκεκριμένη».

66.

Όπως επισημαίνουν το αιτούν δικαστήριο και η Επιτροπή, κοινό χαρακτηριστικό αμφοτέρων των καταστάσεων είναι η αδυναμία απόδειξης της ταυτότητας του προσώπου που ενέκρινε, εν τοις πράγμασι, την πράξη πληρωμής. Αυτός είναι ενδεχομένως ο λόγος για τον οποίο το Δικαστήριο αντιμετώπισε, στην απόφαση T-Mobile Austria, την παρέκκλιση από το άρθρο 53, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2007/64 με τρόπο γενικό και χωρίς να τη διακρίνει από τις δύο άλλες προμνησθείσες περιπτώσεις ( 34 ).

67.

Οι προεκτεθείσες παρατηρήσεις ( 35 ) με οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η λειτουργία NFC εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας εμπίπτει στην κατηγορία των ανώνυμων μέσων πληρωμών. Θα προσθέσω ότι πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της εξακρίβωσης της ταυτότητας του δικαιούχου της κάρτας (η οποία είναι πάντοτε δυνατή, δεδομένου ότι αυτή είναι εξατομικευμένη) και της έγκρισης της πληρωμής από τον κάτοχο της κάρτας (ο οποίος ενδέχεται να μην είναι ο πραγματικός δικαιούχος της, σε περιπτώσεις απώλειας, κλοπής, μη εγκεκριμένης χρήσης ή υπεξαίρεσης).

68.

Οι εγκρίσεις πληρωμών με τη λειτουργία NFC εξατομικευμένης κάρτας πληρωμής απαιτούν μόνο απλή εξακρίβωση ταυτότητας (την οποία αποδεικνύει η κατοχή της κάρτας και μόνο) και όχι αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας (όπως στην περίπτωση που απαιτείται η εισαγωγή κωδικού PIN ή η υπογραφή). Επομένως, οι εν λόγω εγκρίσεις πληρωμών πρέπει να θεωρηθούν ανώνυμες, δεδομένου ότι το ίδρυμα που εξέδωσε την κάρτα δεν μπορεί να αποδείξει αν η πληρωμή εγκρίθηκε, όντως, από τον δικαιούχο της κάρτας και όχι από τρίτο, ο οποίος την έκλεψε, την υπεξαίρεσε ή τη χρησιμοποίησε χωρίς έγκριση.

69.

Η ανωνυμία της λειτουργίας NFC εξατομικευμένης κάρτας πληρωμής εμφανίζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα:

70.

Εντός των ορίων αυτών, η λύση εξισορρόπησης που προέκρινε η οδηγία 2015/2366 συνίσταται στην εφαρμογή της παρέκκλισης του άρθρου 63, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2015/2366, εφόσον ο δικαιούχος εξατομικευμένης κάρτας πληρωμής δέχεται να ενσωματώνει η κάρτα αυτή τη λειτουργία NFC. Ως εκ τούτου, θα συνάδουν προς την οδηγία αυτή οι συμβατικοί όροι που αποτυπώνουν την παρέκκλιση αυτή, όπως φαίνεται να συμβαίνει με τις ρήτρες 15, 16 και 17 της σύμβασης-πλαισίου της DenizBank.

71.

Εν συνόψει, η ανέπαφη πληρωμή ποσού μικρής αξίας με τη λειτουργία NFC μπορεί να χαρακτηριστεί «ανώνυμη» χρήση εξατομικευμένης πολυλειτουργικής κάρτας πληρωμής, κατά την έννοια του άρθρου 63, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2015/2366.

72.

Το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αν από το άρθρο 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, σε συνδυασμό με το άρθρο 54, παράγραφος 1, της οδηγίας 2015/2366, συνάγεται ότι ο χρήστης συγκατατίθεται στην τροποποίηση των συμβατικών υποχρεώσεων που προτείνει ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών όταν, απλώς και μόνο, δεν την απορρίπτει.

73.

Το αιτούν δικαστήριο προσθέτει ότι, εάν γίνει δεκτή η ερμηνεία αυτή, το τραπεζικό ίδρυμα θα μπορεί «να συμφωνήσει με καταναλωτή πλασματική συγκατάθεση χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό για όλους τους δυνατούς όρους της συμβάσεως».

74.

Δυνάμει του άρθρου 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2015/2366, «εφόσον συμφωνηθεί, […] ο χρήστης υπηρεσιών πληρωμών θεωρείται ότι αποδέχεται τις τροποποιήσεις των όρων, σύμφωνα με το άρθρο 54, εκτός εάν γνωστοποιήσει στον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών πριν την προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης ισχύος τους ότι δεν τις αποδέχεται» ( 37 ).

75.

Η υποχρέωση παροχής προσυμβατικής πληροφόρησης στους καταναλωτές είναι καθοριστικό στοιχείο του δικαίου της Ένωσης στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών. Στο πλαίσιο μαζικής σύναψης συμβάσεων, όπου είναι σαφής η πλεονεκτική θέση του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών έναντι των καταναλωτών, η προσυμβατική πληροφόρηση βοηθά τους καταναλωτές να λάβουν ενημερωμένες αποφάσεις. Επιπλέον, προστατεύει τη συμβατική ελευθερία τους και τους παρέχει τη δυνατότητα να σταθμίζουν τις διαθέσιμες στην αγορά προτάσεις, προάγοντας παράλληλα τη διαφάνεια κατά την εκτέλεση των συμβάσεων ( 38 ).

76.

Η οδηγία 2015/2366 αντικατοπτρίζει την προσέγγιση αυτή τόσο στις αιτιολογικές σκέψεις της (ιδίως την αιτιολογική σκέψη 59) ( 39 ) όσο και στα άρθρα 51 έως 54 ( 40 ).

77.

Το άρθρο 51 ρυθμίζει τον τρόπο και τη διαδικασία παροχής της προσυμβατικής πληροφόρησης στον χρήστη της υπηρεσίας πληρωμών. Το άρθρο 52 διευκρινίζει το περιεχόμενο αυτών των λεπτομερών και επακριβών πληροφοριών τις οποίες πρέπει να παράσχει ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών στον χρήστη ( 41 ).

78.

Ένα στοιχείο των πληροφοριών αυτών αφορά τις αλλαγές της σύμβασης‑πλαισίου, οι οποίες προβλέπονται στο προπαρατεθέν άρθρο 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, της οδηγίας. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών και ο χρήστης της υπηρεσίας μπορούν να συμφωνήσουν, κατά παρέκκλιση, τη σιωπηρή συγκατάθεση στην τροποποίηση των συμβατικών όρων («εφόσον συμφωνηθεί»).

79.

Η ρήτρα 14 της σύμβασης-πλαισίου της DenizBank με τους πελάτες της προβλέπει τη δυνατότητα αυτή. Συγκεκριμένα, προβλέπει τη σιωπηρή αποδοχή τροποποιήσεων που προτείνει (και γνωστοποιεί) το ίδρυμα, με την προειδοποίηση ότι θα τεκμαίρεται ότι ο πελάτης τις αποδέχεται εάν δεν εναντιωθεί σε αυτές ( 42 ).

80.

Κατά την DenizBank, η σιωπηρή αποδοχή, η οποία επιτρέπεται βάσει του άρθρου 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2015/2366, επεκτείνεται σε κάθε είδους τροποποιήσεις της σύμβασης. Κατ’ αυτήν, δεν είναι ρεαλιστικό και είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ρητή αποδοχή, από τους χρήστες υπηρεσιών πληρωμών, των τροποποιήσεων σύμβασης όπως αυτής που ρυθμίζει το νομικό καθεστώς της εξατομικευμένης πολυλειτουργικής τραπεζικής κάρτας.

81.

Η σιωπηρή αποδοχή των τροποποιήσεων συνιστά, κατά την DenizBank, απαραίτητο μηχανισμό του μοντέλου τραπεζικών συναλλαγών. Η λειτουργία του δεν θα είναι επιζήμια για τα συμφέροντα των καταναλωτών, δεδομένου ότι τους παρέχει τη δυνατότητα να αποκτούν πρόσβαση με μεγαλύτερη ευχέρεια και ταχύτητα σε βελτιώσεις των μέσων πληρωμών που κατέχουν ή να επωφελούνται της προόδου της τεχνολογίας, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της ενσωματωμένης στις κάρτες λειτουργίας NFC.

82.

Κατ’ εμέ, η δυνατότητα σιωπηρής αποδοχής της τροποποίησης των συμβατικών όρων, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2015/2366, εφόσον συμφωνηθεί μεταξύ του χρήστη και του παρόχου της υπηρεσίας πληρωμών, πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικώς, όταν το περιεχόμενο των όρων αυτών δεν είναι ευνοϊκό για τον πελάτη.

83.

Η δυνατότητα αυτή δεν παύει να συνιστά παρέκκλιση από τη γενική αρχή ότι, όπως και οι αρχικοί όροι, οι τροποποιήσεις της σύμβασης-πλαισίου απαιτούν τη ρητή αποδοχή του χρήστη.

84.

Υπέρ της στενής αυτής ερμηνείας συνηγορούν οι σκοποί της οδηγίας 2015/2366 (μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η προστασία των καταναλωτών) και η συστηματική θέση του άρθρου της 52, σημείο 6, στοιχείο αʹ, μεταξύ των κανόνων που αφορούν την προσυμβατική πληροφόρηση την οποία οφείλει να παρέχει σε κάθε περίπτωση στον χρήστη ο πάροχος της υπηρεσίας πληρωμών, προς αντιστάθμιση της μειονεκτικής θέσης στην οποία βρίσκεται ο χρήστης. Η προεκτεθείσα ασυμμετρία όσον αφορά την πληροφόρηση υφίσταται κατά τη δήλωση τόσο της αρχικής συγκατάθεσης για τη σύναψη της σύμβασης-πλαισίου όσο και της αποδοχής των μεταγενέστερων τροποποιήσεών της.

85.

Συντάσσομαι με την άποψη του αιτούντος δικαστηρίου και της Επιτροπής ότι η ενδεχόμενη σιωπηρή αποδοχή δεν πρέπει να επεκτείνεται σε όλους τους όρους της σύμβασης-πλαισίου. Στην πράξη, αυτό θα συνεπαγόταν την αναγνώριση στον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών της σχεδόν πλήρους και, εν τοις πράγμασι, μονομερούς εξουσίας τροποποίησης της σύμβασης αυτής: η πείρα δείχνει ότι οι περισσότεροι καταναλωτές δεν προβαίνουν σε καμία κριτική ανάλυση των προτάσεων αλλαγής των όρων των συμβάσεών τους, ιδίως εάν αυτές είναι κάπως πολύπλοκες από τεχνικής ή νομικής απόψεως.

86.

Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, η DenizBank αναγνώρισε ότι η τραπεζική πρακτική της αποκλείει τη χρήση της σιωπηρής αποδοχής για ουσιαστικές τροποποιήσεις των συμβατικών όρων. Εντούτοις, δεν εξήγησε κατά πειστικό τρόπο τον λόγο για τον οποίο η ρήτρα 14 της σύμβασης-πλαισίου δεν υπάγεται στην πρακτική αυτή, περιορίζοντας την εφαρμογή της στις λιγότερο σημαντικές αλλαγές της συμβατικής σχέσης.

87.

Κατά την άποψή μου, η δυνατότητα σιωπηρής αποδοχής των τροποποιήσεων θα μπορούσε να ισχύει μόνο για τις μη ουσιαστικές αλλαγές των ρητρών σύμβασης-πλαισίου, εφόσον τηρούνται οι διασφαλίσεις που θεσπίζει η οδηγία 2015/2366 ( 43 ).

88.

Όπως προεκτέθηκε, η ενσωμάτωση της λειτουργίας NFC σε εξατομικευμένη πολυλειτουργική κάρτα πληρωμής για ανέπαφες πληρωμές μικρής αξίας προσθέτει στην κάρτα αυτή ένα νέο μέσο πληρωμών. Επομένως, στο πλαίσιο αυτό, πρόκειται είτε για νέα υπηρεσία, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο νέας πρόσθετης σύμβασης, είτε για ουσιαστική τροποποίηση των όρων της προϋφιστάμενης σύμβασης-πλαισίου ( 44 ) (αυτής που ρύθμιζε τις σχέσεις μεταξύ της τράπεζας εκδότριας της κάρτας και του καταναλωτή).

89.

Σε αμφότερες τις περιπτώσεις (νέα σύμβαση ή αντικειμενική ανανέωση ουσιαστικού στοιχείου της προϋφιστάμενης σύμβασης), ο καταναλωτής, αφού ενημερωθεί για τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που ενέχει η λειτουργία NFC της κάρτας του, θα πρέπει να παράσχει τη ρητή και σαφή συγκατάθεσή του για το συγκεκριμένο μέσο πληρωμών, μη επιτρεπομένης της σιωπηρής αποδοχής.

90.

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στο Oberster Gerichtshof (Ανώτατο Δικαστήριο, Αυστρία) ως εξής: