EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62013CJ0565

Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 9ης Οκτωβρίου 2014.
Ove Ahlström κ.λπ.
Αίτηση του Hovrätten för Västra Sverige για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
Προδικαστική παραπομπή — Εξωτερικές σχέσεις — Συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου του Μαρόκου — Αποκλεισμός κάθε δυνατότητας των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες βάσει αδείας αλιείας εκδοθείσας από τις μαροκινές αρχές χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπόθεση C‑565/13.

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2014:2273

ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ (τρίτο τμήμα)

της 9ης Οκτωβρίου 2014 ( *1 )

«Προδικαστική παραπομπή — Εξωτερικές σχέσεις — Συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου του Μαρόκου — Αποκλεισμός κάθε δυνατότητας των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες βάσει αδείας αλιείας εκδοθείσας από τις μαροκινές αρχές χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

Στην υπόθεση C‑565/13,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Hovrätten för Västra Sverige (Σουηδία) με απόφαση της 31ης Οκτωβρίου 2013, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 4 Νοεμβρίου 2013, στο πλαίσιο της ποινικής δίκης κατά

Ove Ahlström,

Lennart Kjellberg,

Fiskeri Ganthi AB,

Fiskeri Nordic AB,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τρίτο τμήμα),

συγκείμενο από τους M. Ilešič, πρόεδρο τμήματος, A. Ó Caoimh, C. Toader, E. Jarašiūnas (εισηγητή) και C. G. Fernlund, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: N. Jääskinen

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

οι O. Ahlström και L. Kjellberg, εκπροσωπούμενοι από τoν E. Bergenhem, advokat,

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον A. Bouquet και την C. Tufvesson,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία της συμφωνίας αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου του Μαρόκου, η οποία εγκρίθηκε εξ ονόματος της Κοινότητας με τον κανονισμό (ΕΚ) 764/2006 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2006 (EE L 141, σ. 1, στο εξής: αλιευτική συμφωνία).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ποινικών διώξεων που κινήθηκαν κατά των O. Ahlström και L. Kjellberg, καθώς και κατά των Fiskeri Ganthi AB (στο εξής: Fiskeri Ganthi) και Fiskeri Nordic AB (στο εξής: Fiskeri Nordic), στους οποίους προσάπτεται ότι κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ Απριλίου 2007 και Μαΐου 2008 συμπεριλαμβανομένου άσκησαν παρανόμως αλιεία εντός των αλιευτικών ζωνών του Μαρόκου.

Το νομικό πλαίσιο

Η αλιευτική συμφωνία

3

Στο τέταρτο εδάφιο του προοιμίου της αλιευτικής συμφωνίας, τα συμβαλλόμενα μέρη δήλωσαν ότι ήταν αποφασισμένα να συνεργαστούν, προς το αμοιβαίο συμφέρον, για την προώθηση της καθιέρωσης υπεύθυνης αλιείας, με σκοπό να εξασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και την αειφόρο εκμετάλλευση των βιολογικών θαλάσσιων πόρων, ιδίως μέσω της εφαρμογής ενός καθεστώτος ελέγχου που θα καλύπτει το σύνολο των αλιευτικών δραστηριοτήτων, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων ανάπτυξης και προστασίας των εν λόγω πόρων. Στο έβδομο εδάφιο του εν λόγω προοιμίου, τα συμβαλλόμενα μέρη εξέφρασαν επίσης την επιθυμία τους να καθορίσουν τους όρους και τις συνθήκες που θα διέπουν τις αλιευτικές δραστηριότητες των κοινοτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες και την κοινοτική στήριξη για την καθιέρωση της υπεύθυνης αλιείας στις εν λόγω αλιευτικές ζώνες.

4

Το αντικείμενο της αλιευτικής συμφωνίας καθορίζεται στο άρθρο της 1 ως εξής:

«Η παρούσα συμφωνία καθορίζει τις αρχές, τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν:

την οικονομική, χρηματοοικονομική, τεχνική και επιστημονική συνεργασία στον τομέα της αλιείας, με σκοπό την καθιέρωση της υπεύθυνης αλιείας στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, ώστε να εξασφαλιστούν η διατήρηση και η αειφόρος εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων, καθώς και την ανάπτυξη του μαροκινού αλιευτικού τομέα,

τους όρους πρόσβασης των κοινοτικών αλιευτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες,

τις ρυθμίσεις για την αστυνόμευση της αλιείας στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, με στόχο να διασφαλίζεται η τήρηση των ανωτέρω κανόνων και όρων, η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων για τη διατήρηση και διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων και η πρόληψη της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας,

τις συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων που αποβλέπουν στην ανάπτυξη, προς το κοινό συμφέρον, των οικονομικών δραστηριοτήτων του τομέα της αλιείας και των συναφών δραστηριοτήτων.»

5

Σύμφωνα με το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της αλιευτικής συμφωνίας, ως «κοινοτικό σκάφος», για τους σκοπούς της εν λόγω συμφωνίας, νοείται το «αλιευτικό σκάφος που φέρει τη σημαία κράτους μέλους της Κοινότητας και είναι νηολογημένο στην Κοινότητα».

6

Το άρθρο 6 της αλιευτικής συμφωνίας, με τίτλο «Όροι άσκησης της αλιείας», ορίζει στις παραγράφους του 1 και 2 τα ακόλουθα:

«1.   Τα κοινοτικά σκάφη μπορούν να αλιεύουν στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, μόνον εάν κατέχουν άδεια αλιείας που έχει εκδοθεί στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας. Η άσκηση αλιευτικών δραστηριοτήτων από τα σκάφη της Κοινότητας υπόκειται στην κατοχή άδειας, η οποία εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές του Μαρόκου κατόπιν αιτήσεως των αρμοδίων αρχών της Κοινότητας.

2.   Για κατηγορίες αλιείας που δεν προβλέπονται στο ισχύον πρωτόκολλο [για τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στην αλιευτική συμφωνία (στο εξής: πρωτόκολλο)] μπορούν να χορηγηθούν άδειες σε κοινοτικά σκάφη από τις μαροκινές αρχές. Ωστόσο, και στο πλαίσιο του πνεύματος σύμπραξης που καθιερώνεται από την παρούσα συμφωνία, η χορήγηση των αδειών αυτών εξακολουθεί να εξαρτάται από τη θετική γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η διαδικασία που επιτρέπει την έκδοση άδειας αλιείας για ένα σκάφος, τα εφαρμοστέα τέλη και ο τρόπος πληρωμής από τους εφοπλιστές θα καθορίζονται με κοινή συμφωνία.»

7

Υπό τον τίτλο «Χρηματική αντιπαροχή», το άρθρο 7 της αλιευτικής συμφωνίας προβλέπει, στην παράγραφό του 1, τα εξής:

«Η Κοινότητα χορηγεί στο Μαρόκο χρηματική αντιπαροχή σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο πρωτόκολλο και στο παράρτημα [της αλιευτικής συμφωνίας]. Η εν λόγω αντιπαροχή απαρτίζεται από δύο συναφή στοιχεία, και συγκεκριμένα:

α)

χρηματική αποζημίωση για την πρόσβαση των κοινοτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, και χωρίς να θίγονται τα τέλη που οφείλονται από τα κοινοτικά σκάφη για την έκδοση των αδειών,

β)

οικονομική στήριξη της Κοινότητας για την καθιέρωση της εθνικής αλιευτικής πολιτικής, η οποία βασίζεται στην υπεύθυνη αλιεία και την αειφόρο εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στα ύδατα του Μαρόκου.»

Το δίκαιο της Ένωσης

8

Ο κανονισμός (ΕΚ) 3317/94 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, σχετικά με τον καθορισμό των γενικών διατάξεων για τις άδειες αλιείας στα ύδατα τρίτης χώρας βάσει αλιευτικής συμφωνίας, που ίσχυε κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της κύριας δίκης, ανέφερε, στη δεύτερη αιτιολογική του σκέψη, «ότι, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια αποτελεσματική και διαφανής διαχείριση των αλιευτικών δραστηριοτήτων που ασκούνται από τα κοινοτικά σκάφη βάσει αλιευτικών συμφωνιών οι οποίες έχουν συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας και των τρίτων χωρών, απαιτείται η επέμβαση κάθε κράτους μέλους για να επιτραπεί στα σκάφη του, τα οποία έχουν λάβει άδεια αλιείας από μια τρίτη χώρα, να ασκούν τις δραστηριότητες αυτές και ότι, η άσκηση της αλιείας στα ύδατα των τρίτων χωρών πρέπει να απαγορεύεται ώστε να τηρούνται οι υποσχέσεις που έχει αναλάβει η Κοινότητα έναντι της τρίτης χώρας».

9

Το άρθρο 1 του εν λόγω κανονισμού προέβλεπε τα εξής:

«1.   Ο παρών κανονισμός καθορίζει τις γενικές διατάξεις που διέπουν τις αλιευτικές δραστηριότητες των κοινοτικών αλιευτικών σκαφών στα ύδατα τρίτης χώρας, βάσει αλιευτικής συμφωνίας η οποία έχει συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας και της χώρας αυτής, εφόσον οι δραστηριότητες αυτές υπόκεινται στην απαίτηση άδειας αλιείας αυτής της τρίτης χώρας.

2.   Μόνο τα κοινοτικά αλιευτικά σκάφη που έχουν έγκυρη “άδεια αλιείας — αλιευτική συμφωνία” μπορούν να ασκούν τις αλιευτικές δραστηριότητές τους στα ύδατα τρίτης χώρας, βάσει αλιευτικής συμφωνίας η οποία έχει συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας και αυτής της τρίτης χώρας.»

10

Κατά το άρθρο 2 του ίδιου κανονισμού, ως «άδεια αλιείας – αλιευτική συμφωνία» εννοείτο η άδεια αλιείας που χορηγείται σε κοινοτικό αλιευτικό σκάφος από το κράτος μέλος της σημαίας, βάσει αλιευτικής συμφωνίας η οποία έχει συναφθεί μεταξύ της Κοινότητας και μιας τρίτης χώρας, η οποία, ως συμπλήρωμα της άδειας αλιείας, επιτρέπει στο σκάφος αυτό να ασκεί τις αλιευτικές δραστηριότητες στην αλιευτική ζώνη της τρίτης αυτής χώρας.

11

Το άρθρο 3 του κανονισμού 3317/94 όριζε τα εξής:

«Το κράτος μέλος της σημαίας χορηγεί και διαχειρίζεται τις άδειες αλιείας – αλιευτική συμφωνία των αλιευτικών σκαφών που φέρουν τη σημαία του, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.»

12

Κατά το άρθρο 5 του ίδιου κανονισμού:

«1.   Το κράτος μέλος της σημαίας διαβιβάζει στην Επιτροπή, για τα αλιευτικά σκάφη υπό τη σημαία του, τις αιτήσεις για τη χορήγηση άδειας αλιείας της τρίτης χώρας προς άσκηση αλιευτικών δραστηριοτήτων στα πλαίσια των αλιευτικών δυνατοτήτων που έχουν παραχωρηθεί στην Κοινότητα βάσει αλιευτικής συμφωνίας που έχει συναφθεί με μια τρίτη χώρα. Εξασφαλίζει ότι οι αιτήσεις ανταποκρίνονται στους διακανονισμούς που έχουν συμφωνηθεί στα πλαίσια της συγκεκριμένης αλιευτικής συμφωνίας και στις κοινοτικές διατάξεις.

2.   Η Επιτροπή εξετάζει τις αιτήσεις κάθε κράτους μέλους έχοντας υπόψη τις δυνατότητες αλιείας που του έχουν χορηγηθεί δυνάμει των κοινοτικών διατάξεων καθώς και σύμφωνα με τους ενδεχόμενους όρους που καθορίζει η αλιευτική συμφωνία για τα κοινοτικά αλιευτικά σκάφη. Εντός προθεσμίας δέκα εργασίμων ημερών από την παραλαβή της αιτήσεως του κράτους μέλους, ή εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στην αλιευτική συμφωνία, η Επιτροπή διαβιβάζει στην ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα τις αιτήσεις για τη χορήγηση άδειας αλιείας της τρίτης χώρας στα κοινοτικά σκάφη που θέλουν να ασκήσουν τις αλιευτικές δραστηριότητές τους στα ύδατα της εν λόγω τρίτης χώρας. Εάν κατά την εξέταση μιας αίτησης η Επιτροπή διαπιστώσει ότι η εν λόγω αίτηση δεν πληροί τους όρους που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο, ενημερώνει πάραυτα το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για το ότι δεν μπορεί να διαβιβάσει την αίτηση αυτή, εν όλω ή εν μέρει, στην ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα και του ανακοινώνει τους λόγους.

3.   Η Επιτροπή ενημερώνει, αμελλητί, το κράτος μέλος της σημαίας για τη χορήγηση άδειας αλιείας που παραχώρησε η εν λόγω τρίτη χώρα για την άσκηση αλιευτικών δραστηριοτήτων ή για την απόφαση της τρίτης χώρας να μη χορηγήσει την άδεια. Στην τελευταία περίπτωση, η Επιτροπή προβαίνει στους αναγκαίους ελέγχους, σε συνεννόηση με το κράτος μέλος της σημαίας και τη συγκεκριμένη τρίτη χώρα.»

Το σουηδικό δίκαιο

13

Το αιτούν δικαστήριο εκθέτει ότι, σύμφωνα με τα άρθρα 19 έως 23 του νόμου περί αλιείας (fiskelagen, SFS 1993, αριθ. 787), η Σουηδική Κυβέρνηση ή η αρχή που η κυβέρνηση αυτή ορίζει, ήτοι η Fiskeriverket (Εθνική διεύθυνση αλιείας) κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της κύριας δίκης, θεσπίζουν κανονιστικές διατάξεις περί της ασκήσεως της αλιείας. Στο άρθρο 24 του νόμου αυτού προβλέπεται ότι οι κανονιστικές διατάξεις που θεσπίζονται βάσει των άρθρων 19 έως 23 εφαρμόζονται στην θαλάσσια αλιεία που ασκείται από σουηδικά σκάφη, εκτός της οικονομικής ζώνης της Σουηδίας, στα διεθνή ύδατα και σε άλλα ύδατα όπου οι αλιευτικές δραστηριότητες ασκούνται σύμφωνα με διεθνείς συμφωνίες.

14

Κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 40 του νόμου περί αλιείας, όποιος εκ προθέσεως ή εξ αμελείας παραβαίνει τις κανονιστικές διατάξεις που θεσπίζονται βάσει των άρθρων 19, 20, πρώτο εδάφιο, ή 21 έως 23 του νόμου αυτού τιμωρείται με πρόστιμο ή φυλάκιση διάρκειας έως ενός έτους. Η ίδια ποινή επιβάλλεται σε όποιον, εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας, παραβαίνει τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την κοινή αλιευτική πολιτική, ασκώντας, μεταξύ άλλων, παράνομη αλιεία. Αν το κατά το εν λόγω άρθρο 40 αδίκημα θεωρείται σοβαρό, η ποινή φυλάκισης που επιβάλλεται είναι διάρκειας έως δύο ετών.

15

Οι κανονιστικές διατάξεις της Fiskeriverket περί της προσβάσεως στις αλιευτικές ζώνες και του ελέγχου των ζωνών αυτών (Fiskeriverkets föreskrifter om resurstillträde och kontroll på fiskets område, FIFS 2004, αριθ. 25, στο εξής: κανονιστικές διατάξεις της Fiskeriverket), όπως ίσχυαν κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της κύριας δίκης, και των οποίων το πεδίο εφαρμογής καταλαμβάνει, σύμφωνα με το κεφάλαιο 1, άρθρο 1, αυτών, και τον κανονισμό 3317/94, προβλέπουν, στο κεφάλαιο 3, άρθρο 1, τα εξής:

«Τα σκάφη με ολικό μήκος πέντε μέτρων ή περισσότερο μπορούν να χρησιμοποιούνται για επαγγελματική θαλάσσια αλιεία μόνο μετά από χορήγηση προς τούτο άδειας από τη Fiskeriverket».

16

Το κεφάλαιο 4 των κανονιστικών διατάξεων της Fiskeriverket, με τίτλο «Συμπληρωματική άδεια αλιείας […]», έχει ως εξής:

«Αλιεία στο πλαίσιο των αλιευτικών συμφωνιών της [Ευρωπαϊκής Κοινότητας] με τρίτες χώρες

Άρθρο 1

Η αίτηση για τη χορήγηση αλιευτικής άδειας τρίτης χώρας και “άδειας αλιείας – αλιευτική συμφωνία” προβλεπόμενης στον κανονισμό […] 3317/94 υποβάλλεται στη Fiskeriverket.

Η άδεια αλιείας εκδίδεται με την εγγραφή του σκάφους στον βασικό κατάλογο.

Άρθρο 2

Οι προϋποθέσεις για την έκδοση άδειας σύμφωνα με το άρθρο 1 είναι οι εξής:

1.   Όταν πραγματοποιείται είσοδος στη ζώνη τρίτης χώρας, υποβάλλεται δήλωση εισόδου μέσω του Stockholm Radio στην αρμόδια αρχή της χώρας αυτής. Η δήλωση περιλαμβάνει τα διακριτικά γράμματα του σκάφους, το όνομα και το διακριτικό κλήσεως ασυρμάτου. Κατά την έξοδο του σκάφους από τη ζώνη, υποβάλλεται δήλωση εξόδου μέσω του ίδιου ραδιοφωνικού σταθμού.

2.   Η Fiskeriverket καθορίζει τον αριθμό των σκαφών στα οποία έχει χορηγηθεί ειδική άδεια και τα οποία δύνανται να βρίσκονται ταυτόχρονα εντός της ζώνης της τρίτης χώρας.

3.   Πρέπει να τηρούνται οι κανονιστικές διατάξεις που έχουν ενδεχομένως θεσπίσει οι αρχές της τρίτης χώρας.

4.   Η Fiskeriverket μπορεί να θεσπίσει πρόσθετες προϋποθέσεις.

Η αλιεία που ασκείται βάσει ειδικής συμφωνίας περί αλιείας στα ύδατα τρίτης χώρας, βάσει των ποσοστώσεων άλλων χωρών και στα διεθνή ύδατα έξω από την αλιευτική ζώνη ή την οικονομική ζώνη

Άρθρο 3

Η αλιεία από σουηδικό αλιευτικό σκάφος με άδεια επαγγελματικής αλιείας στα ύδατα τρίτης χώρας υπό περιστάσεις άλλες από εκείνες που αναφέρονται στο άρθρο 1, βάσει των ποσοστώσεων άλλων χωρών ή στα διεθνή ύδατα έξω από τις αλιευτικές ζώνες ή τις οικονομικές ζώνες, μπορεί να ασκείται μόνο μετά από χορήγηση ειδικής άδειας από τη Fiskeriverket.»

Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

17

Από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι κατά του O. Ahlström, νομίμου εκπροσώπου της εταιρίας Fiskeri Ganthi, που ήταν κύριος του σκάφους Aldo, και κατά του L. Kjellberg, νομίμου εκπροσώπου της εταιρίας Fiskeri Nordic, που ήταν κύριος του σκάφους Nordic IV, ασκήθηκαν διώξεις, βάσει των άρθρων 24 και 40 του νόμου περί αλιείας, καθώς και βάσει των κεφαλαίων 3, άρθρο 1, και 4, άρθρο 3, των κανονιστικών διατάξεων της Fiskeriverket, λόγω του ότι, κατά το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο του 2007 μέχρι και τον Μάιο του 2008, εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας, άσκησαν επαγγελματική αλιεία στα ανοιχτά της Δυτικής Σαχάρας με τα σκάφη αυτά που ήσαν εγγεγραμμένα στο σουηδικό νηολόγιο, χωρίς να κατέχουν ή να φέρουν επί του πλοίου τις απαιτούμενες άδειες που εκδίδει η Fiskeriverket, ήτοι τις γενικές άδειες για επαγγελματική αλιεία και τις ειδικές άδειες για αλιεία στα επίμαχα ύδατα σύμφωνα με την αλιευτική συμφωνία.

18

Επικουρικώς, ο Kammaråklagaren (εισαγγελική αρχή) στήριξε τις εν λόγω ποινικές διώξεις στα άρθρα 40 του νόμου περί αλιείας, 3 του κανονισμού (ΕΚ) 1281/2005 της Επιτροπής, της 3ης Αυγούστου 2005, για τη διαχείριση των αδειών αλιείας και τις ελάχιστες πληροφορίες που αυτές πρέπει να περιέχουν (EE L 203, σ. 3), και 22, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού (ΕΚ) 2371/2002 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2002, για τη διατήρηση και βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (EE L 358, σ. 59), σε συνδυασμό με το άρθρο 6 της αλιευτικής συμφωνίας.

19

Προς στήριξη των εν λόγω διώξεων, ο Kammaråklagaren προέβαλε, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι τα εν λόγω σκάφη, των οποίων το πλήρωμα αποτελείτο από Σουηδούς και Μαροκινούς αλιείς, άσκησαν συστηματικά αλιεία με τράτα, η οποία απέδωσε συνολικά έσοδα ύψους 14 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (SEK) το 2007 και 6 εκατομμυρίων SEK το 2008. Χαρακτήρισε τα αδικήματα ως σοβαρά, δεδομένου ότι, αφενός, διαπράχθηκαν συστηματικά επί μακρό χρονικό διάστημα και, αφετέρου, αφορούν δραστηριότητα ιδιαίτερα μεγάλης κλίμακας και αλιεύματα σημαντικής αξίας.

20

Ο O. Ahlström και ο L. Kjellberg αρνούνται τις πράξεις που τους προσάπτονται και αποποιούνται την ποινική τους ευθύνη. Ισχυρίζονται ότι τα αλιευτικά σκάφη Aldo και Nordic IV ήσαν, βάσει συμβάσεως ναυλώσεως «γυμνού πλοίου», εκμισθωμένα στη μαροκινή εταιρία Atlas Pelagic, η οποία κατέχει τα δικά της αλιευτικά δικαιώματα στα χωρικά ύδατα του Μαρόκου, καθώς και τα αλιευτικά δικαιώματα άλλων Μαροκινών προσώπων. Η εταιρία αυτή, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της, μίσθωσε για δική της χρήση τα δύο αλιευτικά σκάφη. Κατ’ αυτούς, για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής ουδεμία άδεια των σουηδικών αρχών ή άλλης ευρωπαϊκής αρχής απαιτούνταν, καθόσον οι κανονιστικές διατάξεις της Fiskeriverket δεν έχουν εφαρμογή στη δραστηριότητα μίσθωσης που ασκούσαν η Fiskeri Ganthi και η Fiskeri Nordic. Δεν τελέστηκε καμία παραβίαση του δικαίου της Ένωσης, καθόσον το άρθρο 6, παράγραφος 1, της αλιευτικής συμφωνίας, όπως και η συμφωνία αυτή συνολικά, δεν έχουν εφαρμογή στα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως της κύριας δίκης.

21

Το Hovrätten för Västra Sverige (Εφετείο Δυτικής Σουηδίας), ενώπιον του οποίου ασκήθηκε έφεση κατά της αποφάσεως του Göteborgs tingsrätt (πλημμελειοδικείου του Göteborg), θεωρεί ότι υπάρχει αβεβαιότητα ως προς το αν το δίκαιο της Ένωσης και η αλιευτική συμφωνία απαγορεύουν την αλιεία που ασκείται με κοινοτικά σκάφη στα ύδατα του Μαρόκου χωρίς άδεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από τα κράτη μέλη της.

22

Το αιτούν δικαστήριο εκτιμά κατ’ ουσίαν ότι το άρθρο 6, παράγραφος 2, της αλιευτικής συμφωνίας μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι επιβάλλει μια τέτοια απαγόρευση. Εντούτοις, επισημαίνει ότι, σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς, η διάταξη αυτή καθιστά δυνατή την ερμηνεία ότι κοινοτικό σκάφος δύναται να αλιεύει βάσει ιδιωτικής άδειας εκδοθείσας από τρίτη χώρα. Προσθέτει ότι, στην υπόθεση της κύριας δίκης, υποστηρίχθηκε ότι οι αρμόδιες αρχές του Μαρόκου θεώρησαν ότι η αλιεία που ασκήθηκε από τα δύο επίμαχα σκάφη ήταν συμβατή προς την αλιευτική συμφωνία και ότι είχαν εκδώσει τις απαιτούμενες προς τούτο άδειες.

23

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Hovrätten för Västra Sverige αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)

Εισάγει το άρθρο 6, παράγραφος 1, της [αλιευτικής συμφωνίας] απαγόρευση υπό την έννοια ότι αποκλείει τη δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να αλιεύουν στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, βάσει αδειών που εκδίδονται αποκλειστικά από τις αρμόδιες αρχές του Μαρόκου για τους Μαροκινούς ιδιοκτήτες των αλιευτικών ποσοστώσεων;

2)

Εισάγει το άρθρο 6, παράγραφος 1, της [αλιευτικής συμφωνίας] απαγόρευση υπό την έννοια ότι αποκλείει τη δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να εκμισθώνονται σε μαροκινή εταιρία μέσω συμβάσεως ναυλώσεως “γυμνού πλοίου” (Bareboat Charter) (σύμφωνα με το τυποποιημένο έντυπο “Barecon 2001” BIMCO Standard Bareboat Charter), για αλιεία στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες ασκούμενη βάσει αδειών που εκδίδονται αποκλειστικά από τις αρμόδιες αρχές του Μαρόκου για τους Μαροκινούς ιδιοκτήτες των αλιευτικών ποσοστώσεων;

3)

Επηρεάζεται η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα αν ο εκμισθωτής του σκάφους παρέχει επίσης στη μαροκινή εταιρία τεχνογνωσία διοικήσεως και επανδρώσεως του αλιευτικού σκάφους, καθώς και τεχνική υποστήριξη;

4)

Συνεπάγεται η [αλιευτική συμφωνία] ότι το Βασίλειο του Μαρόκου έχει το δικαίωμα, παράλληλα με τη συμφωνία [αυτή], να αναπτύσσει και να ασκεί τη δική του εγχώρια βιομηχανική πελαγική αλιεία, νοτίως του 29ου βορείου παραλλήλου; Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως, παρέχει η συμφωνία δικαίωμα στο Βασίλειο του Μαρόκου, για την εγχώρια αλιεία του, να εκμισθώνει ή να χορηγεί άδειες ευθέως σε αλιευτικά σκάφη σημαίας κράτους μέλους της [Ευρωπαϊκής Ένωσης], χωρίς να απαιτείται χορήγηση άδειας από την Ευρωπαϊκή [Ένωση];»

Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

24

Με τα ερωτήματά του, τα οποία πρέπει να εξεταστούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ερωτά, κατ’ ουσίαν, αν η αλιευτική συμφωνία, ιδίως το άρθρο 6 αυτής, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αποκλείει κάθε δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, βάσει αδείας αλιείας που έχει εκδοθεί από τις μαροκινές αρχές χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ένωσης.

25

Το ως άνω δικαστήριο διερωτάται, ειδικότερα, αν η αλιευτική συμφωνία αποκλείει τη δυνατότητα, για την άσκηση της αλιείας σε αυτές τις αλιευτικές ζώνες, εκμισθώσεως κοινοτικού σκάφους, μέσω συμβάσεως ναυλώσεως «γυμνού πλοίου», σε μαροκινή εταιρία κατέχουσα αποκλειστικά άδεια εκδοθείσα από τις αρμόδιες αρχές του Μαρόκου για τους Μαροκινούς ιδιοκτήτες των αλιευτικών ποσοστώσεων. Διερωτάται, επιπλέον, αν το αυτό ισχύει και όταν ο εκμισθωτής παρέχει επίσης στην εταιρία αυτή τεχνογνωσία και τεχνική υποστήριξη.

26

Πρέπει να τονιστεί ότι τα μέρη της αλιευτικής συμφωνίας εξέφρασαν, στο προοίμιο αυτής, την επιθυμία τους να καθορίσουν τους όρους και τις συνθήκες που θα διέπουν τις αλιευτικές δραστηριότητες των κοινοτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες. Το αντικείμενο της εν λόγω συμφωνίας, όπως καθορίζεται στο άρθρο της 1, είναι να καθορίσει τις αρχές, τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν τους όρους πρόσβασης των εν λόγω σκαφών στις εν λόγω αλιευτικές ζώνες. Από το ότι η εν λόγω συμφωνία δεν προβλέπει καμία εξαίρεση από τους όρους αυτούς προκύπτει ότι υπόκεινται σε αυτούς όλα τα κοινοτικά σκάφη —τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 2, στοιχείο δʹ, της αλιευτικής συμφωνίας, είναι τα σκάφη που φέρουν τη σημαία κράτους μέλους της Κοινότητας και είναι νηολογημένα στην Κοινότητα— που επιθυμούν να ασκήσουν αλιευτικές δραστηριότητες στις ζώνες αυτές.

27

Συνεπώς, το άρθρο 6, της αλιευτικής συμφωνίας, σχετικά με τους όρους άσκησης της αλιείας, προβλέπει, στην παράγραφό του 1, ότι τα κοινοτικά σκάφη μπορούν να αλιεύουν στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες, μόνον εάν κατέχουν άδεια αλιείας που έχει εκδοθεί στο πλαίσιο της εν λόγω αλιευτικής συμφωνίας.

28

Σύμφωνα με το γράμμα της διατάξεως αυτής, η άσκηση αλιευτικών δραστηριοτήτων από τα σκάφη της Κοινότητας στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες υπόκειται στην κατοχή άδειας, η οποία εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές του Μαρόκου κατόπιν αιτήσεως των αρμοδίων αρχών της Ένωσης. Το άρθρο 6, παράγραφος 2, της αλιευτικής συμφωνίας προβλέπει, περαιτέρω, ότι μπορούν να χορηγηθούν άδειες σε κοινοτικά σκάφη από τις εν λόγω αρχές για κατηγορίες αλιείας που δεν προβλέπονται από το πρωτόκολλο, αλλά ότι, στο πλαίσιο του πνεύματος σύμπραξης που καθιερώνεται από την αλιευτική συμφωνία, η χορήγηση των αδειών αυτών «εξακολουθεί να εξαρτάται από τη θετική γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

29

Από τα ανωτέρω απορρέει ότι απαιτείται πάντοτε παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ένωσης προκειμένου να επιτραπεί σε κοινοτικό σκάφος να ασκήσει αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες και, κατά συνέπεια, ότι ένα τέτοιο σκάφος δεν μπορεί να ασκεί στις ζώνες αυτές τέτοιες δραστηριότητες δυνάμει αδείας εκδοθείσας από τις αρμόδιες μαροκινές αρχές χωρίς τέτοια παρέμβαση.

30

Συναφώς, πρέπει να σημειωθεί ότι ο κανονισμός 3317/94 καθόριζε, στο άρθρο του 5, τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται από το κράτος μέλος της σημαίας και από την Επιτροπή για τη χορήγηση άδειας αλιείας εκδοθείσας από τρίτη χώρα προς άσκηση αλιευτικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο των αλιευτικών δυνατοτήτων που έχουν παραχωρηθεί στην Κοινότητα βάσει αλιευτικής συμφωνίας, αναθέτοντας στην Επιτροπή να προβαίνει σε έλεγχο των αιτήσεων χορηγήσεως τέτοιων αδειών προτού τις διαβιβάσει στην οικεία τρίτη χώρα. Ο κανονισμός αυτός εξαρτούσε επιπλέον, όπως προκύπτει τόσο από τη δεύτερη αιτιολογική του σκέψη όσο και από τα άρθρα του 1, παράγραφος 2, 2 και 3, τη δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στα ύδατα τρίτης χώρας, δυνάμει της συναφθείσας μεταξύ της Κοινότητας και αυτής της τρίτης χώρας αλιευτικής συμφωνίας, από την κατοχή άδειας αλιείας χορηγηθείσας από το κράτος μέλος της σημαίας.

31

Πρέπει επιπλέον να τονιστεί ότι η δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να έχουν πρόσβαση στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες για να ασκούν εκεί αλιευτικές δραστηριότητες απαλλασσόμενα από την παρέμβαση αυτή των αρμόδιων αρχών της Ένωσης θα ερχόταν σε αντίθεση με τον σκοπό της αλιευτικής συμφωνίας η οποία αποσκοπεί, όπως προκύπτει από το προοίμιό της και από τα άρθρα της 1 έως 3, στην καθιέρωση υπεύθυνης αλιείας στις αλιευτικές αυτές ζώνες προκειμένου να εξασφαλιστούν η μακροπρόθεσμη διατήρηση και η αειφόρος εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων, ιδίως μέσω της εφαρμογής ενός καθεστώτος ελέγχου που θα καλύπτει το σύνολο των αλιευτικών δραστηριοτήτων, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων για τη διατήρηση και διαχείριση των πόρων αυτών. Μια τέτοια δυνατότητα θα μπορούσε πράγματι να αυξήσει την πρόσβαση των κοινοτικών σκαφών σε αυτές τις αλιευτικές ζώνες και να εντατικοποιήσει σε αυτές την εκμετάλλευση από τα εν λόγω σκάφη των πόρων αυτών, τούτο δε χωρίς τον έλεγχο των αρμοδίων αρχών της Ένωσης.

32

Ομοίως, πρόσβαση των κοινοτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες πέραν των προβλέψεων της αλιευτικής συμφωνίας δεν θα ήταν συμβατή με τη βάση και τον σκοπό της χρηματικής αντιπαροχής η οποία χορηγήθηκε από την Ένωση στο Βασίλειο του Μαρόκου δυνάμει του άρθρου 7 αυτής της συμφωνίας και η οποία συνίσταται, σύμφωνα με το ίδιο αυτό άρθρο, στη χρηματική αποζημίωση για την πρόσβαση των κοινοτικών σκαφών στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες και στην παροχή οικονομικής στήριξης για την καθιέρωση της εθνικής αλιευτικής πολιτικής, η οποία θα βασίζεται στην υπεύθυνη αλιεία και την αειφόρο εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στα ύδατα του Μαρόκου.

33

Επομένως, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι κοινοτικά σκάφη μπορούν να έχουν πρόσβαση στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες για να ασκήσουν εκεί αλιευτικές δραστηριότητες μέσω συνάψεως προς τούτο συμβάσεως ναυλώσεως «γυμνού πλοίου» με μαροκινή εταιρία η οποία κατέχει άδεια χορηγηθείσα από τις μαροκινές αρχές σε Μαροκινούς ιδιοκτήτες των αλιευτικών ποσοστώσεων ή μέσω χρησιμοποιήσεως κάθε άλλης νομικής πράξεως προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στις εν λόγω αλιευτικές ζώνες για να ασκήσουν εκεί τέτοιες δραστηριότητες πέραν του πλαισίου της αλιευτικής συμφωνίας, και, συνεπώς, χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ένωσης.

34

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, στα υποβληθέντα ερωτήματα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι η αλιευτική συμφωνία, ιδίως το άρθρο της 6, έχει την έννοια ότι αποκλείει κάθε δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες βάσει αδείας εκδοθείσας από τις μαροκινές αρχές χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ένωσης.

Επί των δικαστικών εξόδων

35

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

 

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τρίτο τμήμα) αποφαίνεται:

 

Η συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου του Μαρόκου, η οποία εγκρίθηκε εξ ονόματος της Κοινότητας με τον κανονισμό (ΕΚ) 764/2006 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2006, ιδίως δε το άρθρο 6 αυτής, έχει την έννοια ότι αποκλείει κάθε δυνατότητα των κοινοτικών σκαφών να ασκούν αλιευτικές δραστηριότητες στις μαροκινές αλιευτικές ζώνες βάσει αδείας εκδοθείσας από τις μαροκινές αρχές χωρίς την παρέμβαση των αρμόδιων αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

(υπογραφές)


( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η σουηδική.

Top