61984J0018

1 . Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Ποσοτικοί περιορισμοί — Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος — Μέτρο δυνάμενο να χαρακτηριστεί ως ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 της Συνθήκης — Δυνατότητα που δεν αποκλείει την εφαρμογή της απαγόρευσης των μέτρων ισοδυνάμου αποτελέσματος

( Συνθήκη EOK , άρθρα 30 , 92 και 94 )

2 . Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Ποσοτικοί περιορισμοί — Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος — Φορολογική διευκόλυνση προς τον τύπο — Άρνηση παροχής του ευεργετήματος στις εκδόσεις που εκτυπώνονται σε άλλα κράτη μέλη — Απαράδεκτη

( Συνθήκη EOK , άρθρο 30 )

1 . Οι περί ενισχύσεων διατάξεις των άρθρων 92 και 94 δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να χρησιμεύσουν για να καταστήσουν ανεφάρμοστους τους σχετικούς με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων κανόνες , καθώς άλλωστε και τους σχετικούς με την κατάργηση των φορολογικών διακρίσεων Όλες αυτές οι διατάξεις επιδιώκουν κοινό στόχο , ο οποίος συνίσταται στο να διασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων μεταξύ κρατών μελών υπό κανονικές συνθήκες Το γεγονός ότι ένα εθνικό μέτρο μπορεί ενδεχομένως να χαρακτηριστεί ως ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 δεν συνιστά επαρκή λόγο για να εξαιρεθεί από την απαγόρευση του άρθρου 30 .

2 . O αποκλεισμός των επιχειρήσεων τύπου από το ευεργέτημα ορισμένων φορολογικών διευκολύνσεων που επιβάλλει κράτος μέλος σχετικά με τις εκδόσεις που οι εν λόγω επιχειρήσεις εκτυπώνουν στο εξωτερικό είναι ικανός να περιορίσει τις εισαγωγές προϊόντων τυπογραφίας καταγωγής των εν λόγω κρατών και , κατά συνέπεια , πρέπει να χαρακτηριστεί ως μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό , απαγορευόμενο από το άρθρο

Στην υπόθεση 18/84 ,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , εκπροσωπούμενη από τον Jacques Delmoly , μέλος της νομικής της υπηρεσίας , με αντίκλητο στο Λουξεμβούργο τον Γεώργιο Κρεμλή , μέλος της νομικής της υπηρεσίας , κτίριο Jean Monnet , Kirchberg ,

προσφεύγουσα ,

κατά

Γαλλικής Δημοκρατίας , εκπροσωπούμενης , κατά την έγγραφη διαδικασία , από τον Francois Renouard , αναπληρωτή διευθυντή της νομικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών Σχέσεων , και , κατά την προφορική διαδικασία , από τον Philippe Pouzoulet , γραμματέα εξωτερικών υποθέσεων στη διεύθυνση της νομικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών Σχέσεων , με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο την έδρα της Πρεσβείας της Γαλλίας ,

καθής ,

που έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί ότι η Γαλλική Δημοκρατία , προβλέποντας ότι οι επιχειρήσεις τύπου δεν απολαύουν ορισμένων φορολογικών διευκολύνσεων για τις εκδόσεις τους που εκτυπώνουν στα άλλα κράτη μέλη , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK ,

1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου στις 19 Ιανουαρίου 1984 , η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε , δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης EOK , προσφυγή με την οποία ζητεί να αναγνωριστεί ότι η Γαλλική Δημοκρατία , αρνούμενη στις επιχειρήσεις τύπου το ευεργέτημα ορισμένων φορολογικών διευκολύνσεων για τις εκδόσεις τους που εκτυπώνουν στα άλλα κράτη μέλη , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK .

2 Όπως προκύπτει από την προσφυγή , το άρθρο 39α του γαλλικού γενικού κώδικα φορολογίας προβλέπει ορισμένες φορολογικές διευκολύνσεις υπέρ των επιχειρήσεων που εκμεταλλεύονται είτε εφημερίδα είτε μηνιαία ή δεκαπενθήμερη επιθεώρηση που είναι αφιερωμένη , για ένα μεγάλο μέρος , στην πολιτική ενημέρωση . Οι εν λόγω διευκολύνσεις συνίστανται στην άδεια συστάσεως , με ανάληψη από τα φορολογητέα αποτελέσματα , πρόβλεψης απηλλαγμένης φόρου για την απόκτηση στοιχείου ενεργητικού αναγκαίων για την εκμετάλλευση της εφημερίδας , ή αφαιρέσεως από αυτά τα αποτελέσματα των εξόδων τα οποία πραγματοποιούνται για τον ίδιο Τα όρια των εν λόγω αναλήψεων ή αφαιρέσεων υπέστησαν διακυμάνσεις ανάλογα με το οικονομικό έτος , καθώς και ο προσδιορισμός των στοιχείων ενεργητικού που μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τις ίδιες αυτές αναλήψεις ή

3 Το άρθρο 80 του δημοσιονομικού νόμου για το 1980 , αριθ . 80-30 της 18ης Ιανουαρίου 1980 ( JORF της 19.1.1980 , σ . 147 ), το οποίο τροποποίησε το προβλεπόμενο από το άρθρο 39α του γενικού κώδικα φορολογίας σύστημα , εισήγαγε σχετική καινοτομία . Κατά τους όρους του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 80 του δημοσιονομικού νόμου , « οι επιχειρήσεις τύπου δεν απολαύουν των διατάξεων του προαναφερθέντος άρθρου 39α για τις εκδόσεις που εκτυπώνουν στο εξωτερικό » .

4 H Επιτροπή έκρινε ότι αυτή η διάταξη είναι αντίθετη προς το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK και απηύθυνε , στις 21 Μαρτίου 1982 , στη γαλλική κυβέρνηση , δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης , όχληση καλώντας την να διατυπώσει τις παρατηρήσεις της επί των εν λόγω μέτρων . Δεδομένου ότι δεν δόθηκε καμία απάντηση σ’ αυτή την ανακοίνωση , η Επιτροπή κοινοποίησε στη Γαλλική Δημοκρατία αιτιολογημένη γνώμη υπό ημερομηνία 5 Μα ΐου 1983 .

5 H Επιτροπή θεωρεί ότι η εν λόγω διάταξη είναι ικανή να προτρέψει τις γαλλικές επιχειρήσεις τύπου να συνάψουν συμβάσεις με γαλλικά τυπογραφεία και να παραιτηθούν από τη σύναψη παρόμοιων συμβάσεων με τυπογραφεία εγκατεστημένα στα άλλα κράτη μέλη , ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν όσο το δυνατό περισσότερο από το προπεριγραφέν σύστημα φορολογικών Γι’ αυτό το λόγο , το προβλεπόμενο από το άρθρο 39α του γενικού κώδικα φορολογίας σύστημα πρέπει να χαρακτηριστεί ως μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό , απαγορευόμενο από το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK . H Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης , σ’ αυτό το πλαίσιο , την οδηγία της 70/50 της 22ας Δεκεμβρίου 1969 ( JO 1970 , L 13 , σ . 29 ) της οποίας το άρθρο 2 , παράγραφος 3 , στοιχείο κ ), χαρακτηρίζει ως μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό κάθε εθνική διάταξη η οποία « παρεμβάλλει εμπόδια στην αγορά από τους ιδιώτες των μόνων εισαγόμενων προϊόντων ή παρακινεί την αγορά των μόνων εγχώριων προϊόντων ή επιβάλλει την εγχώρια αγορά ή της δίνει προτίμηση » .

6 H Επιτροπή προσθέτει ότι η επίμαχη διάταξη αποτελεί μέρος συστήματος φορολογικών διευκολύνσεων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ενίσχυση κατά την έννοια των άρθρων 92 έως 94 της Θεωρεί όμως ότι , προκειμένου περί τρόπου εφαρμογής ενισχύσεως που δεν είναι αναγκαίος για το αντικείμενο ή τη λειτουργία μιας τέτοιας ενισχύσεως , οι μνημονευθείσες διατάξεις της Συνθήκης δεν μπορούν να αποτελέσουν εμπόδιο στην εφαρμογή του άρθρου 30 , όπως έκρινε το Δικαστήριο με την απόφασή του της 22ας Μαρτίου 1977 ( Ianelli & Volpi , 74/76 , Rec . σ . 557 ).

7 Κατά τη διάρκεια της ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασίας , η Γαλλική Δημοκρατία ανέπτυξε τρεις ισχυρισμούς προς υπεράσπισή της .

8 Πρώτον , ισχυρίζεται ότι η τυπογραφία δεν μπορεί να θεωρηθεί προϊόν , αλλά ότι συνιστά υπηρεσιακή δραστηριότητα , έτσι ώστε η επικρινόμενη από την Επιτροπή φορολογική διάταξη δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 30 της Συνθήκης και της οδηγίας Μια τέτοια δραστηριότητα δεν μπορεί να διέπεται παρά από τις διατάξεις της Συνθήκης περί ελεύθερης παροχής Ως προς την εφαρμογή της διάταξης 70/50 , η γαλλική κυβέρνηση προσθέτει ότι το άρθρο 2 , παράγραφος 3 , στοιχείο κ ), καθόσον αναφέρεται στις αγορές των « ιδιωτών » , δεν μπορεί να έχει εφαρμογή επί των επιχειρήσεων τύπου , διότι οι τελευταίες δεν μπορούν να εξομοιωθούν με ιδιώτες .

9 Δεύτερον , η Γαλλική Δημοκρατία αμφισβητεί ότι το γεγονός , για μία έκδοση , ότι έχει εκτυπωθεί στη Γαλλία παρά σε άλλο κράτος μέλος μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή επί της επιλογής του πιθανού αναγνώστη . Μάταια , επομένως , η Επιτροπή προσπαθεί να αποδείξει ότι το επίδικο μέτρο πρέπει να καταταγεί μεταξύ των μέτρων τα οποία , κατά την έννοια της προαναφερθείσας διάταξης της οδηγίας 70/50 , « παρακινούν την αγορά των μόνων εγχώριων προϊόντων » .

10 Τέλος , για την περίπτωση που το εν λόγω μέτρο θα γινόταν δεκτό ότι αποτελεί τμήμα συστήματος ενισχύσεως , η γαλλική κυβέρνηση επεξηγεί ότι το εν λόγω φορολογικό μέτρο δεν μπορεί να αποσπαστεί ή να αποχωριστεί από το σύστημα ενισχύσεως του τύπου που προβλέπουν οι επίμαχες φορολογικές διατάξεις . Μέτρο που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα ενός τέτοιου συστήματος δεν μπορεί να θεωρηθεί , κατά την έννοια της αναφερθείσας από την Επιτροπή νομολογίας , ως παρεπόμενος τρόπος εφαρμογής , υπαγόμενος στο άρθρο

11 Τα εν λόγω μέσα αμύνης επιβάλλουν τις εξής παρατηρήσεις .

12 Πρώτον , οι τυπογραφικές εργασίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν « υπηρεσίες » , εφόσον οι παροχές του τυπογράφου οδηγούν απευθείας στην κατασκευή υλικού αντικειμένου το οποίο , υπό την ιδιότητά του αυτή , αποτελεί άλλωστε αντικείμενο κατατάξεως στο κοινό δασμολόγιο , στη δασμολογική κλάση 02 , « εφημερίδες και περιοδικές εκδόσεις , τετυπωμένα » . Εν πάση περιπτώσει , κατά το άρθρο 60 της Συνθήκης « ως υπηρεσίες νοούνται οι παροχές που κατά κανόνα προσφέρονται αντί αμοιβής , εφόσον δεν διέπονται από τις διατάξεις τις σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων » . Πρέπει , επομένως , να εξεταστεί το πρόβλημα από μόνη την άποψη του άρθρου 30 .

13 Ως προς το αν το προβλεπόμενο από τη γαλλική φορολογική νομοθεσία μέτρο μπορεί να θεωρηθεί ενδεχομένως ως αναπόσπαστο τμήμα συστήματος ενισχύσεως , παρατηρείται , πρώτον , όπως προκύπτει από τις δοθείσες σε ερώτηση του Δικαστηρίου απαντήσεις , ότι το σύστημα αυτό δεν κοινοποιήθηκε ποτέ ως σύστημα προς την Επι Δεύτερον , παρατηρείται ότι τα άρθρα 92 και 94 δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να χρησιμεύσουν για να καταστήσουν ανεφάρμοστους τους σχετικούς με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων κανόνες της Συνθήκης , καθώς άλλωστε και τους σχετικούς με την κατάργηση των φορολογικών διακρίσεων κανόνες , όπως προκύπτει από την πάγια νομολογία του Πράγματι , κατά την εν λόγω νομολογία , οι διατάξεις που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων , την κατάργηση των φορολογικών διακρίσεων καθώς και τις ενισχύσεις επιδιώκουν κοινό στόχο , ο οποίος συνίσταται στο να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων μεταξύ κρατών μελών υπό κανονικές συνθήκες ανταγωνισμού ( βλέπε , εκτός από την απόφαση της 22ας Μαρτίου 1977 , την οποία μνημόνευσε η Επιτροπή , τις αποφάσεις της 13ης Μαρτίου 1979 , Hansen , 91/78 , Rec . σ . 935 , της 26ης Ιουνίου 1979 , Pigs and Bacon Commission , 177/78 , Rec . σ . 1261 , και της 24ης Νοεμβρίου 1982 , Επιτροπή κατά Ιρλανδίας , 249/81 , Συλλογή σ . 4005 ). Κατά συνέπεια , το γεγονός ότι ένα εθνικό μέτρο μπορεί ενδεχομένως να χαρακτηριστεί ως ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92 δεν συνιστά επαρκή λόγο για να εξαιρεθεί από την απαγόρευση του άρθρου 30 . Επομένως , το ερειδόμενο στο κοινοτικό σύστημα ενισχύσεων επιχείρημα , το οποίο άλλωστε η κυβέρνηση της Γαλλικής Δημοκρατίας δεν προέβαλε παρά ως υπόθεση , κατόπιν των παρατηρήσεων της Επιτροπής , δεν μπορεί να γίνει δεκτό .

14 Ως προς το αν έχουν εφαρμογή τα κριτήρια της οδηγίας 70/50 , πρέπει να παρατηρηθεί , πρώτα απ’ όλα , ότι η αναφορά στους « ιδιώτες » , από το άρθρο 2 , παράγραφος 3 , στοιχείο κ ), αφορά όλους τους ιδιωτικής φύσεως επιχειρηματίες , έτσι ώστε δεν μπορούν να εξαιρεθούν από τον όρο αυτό οι επιχειρήσεις

15 Όσον αφορά το επιχείρημα σχετικά με την εν λόγω οδηγία , το οποίο η γαλλική κυβέρνηση στήριξε στο γεγονός ότι η καταγωγή των πωλούμενων από τις γαλλικές επιχειρήσεις τύπου εντύπων δεν μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή επί της επιλογής του πιθανού αναγνώστη , πρέπει να παρατηρηθεί ότι η προσφυγή της Επιτροπής αφορά όχι μόνο τους τελικούς παραλήπτες των προϊόντων τυπογραφίας , αλλά κυρίως την επιλογή των επιχειρήσεων τύπου , όσον αφορά την εκτύπωση των αι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι ο αποκλεισμός από τη φορολογική διευκόλυνση , που προβλέπει το άρθρο 39α του γενικού κώδικα φορολογίας , έχει ως αποτέλεσμα να παρακινεί τις επιχειρήσεις να αναθέτουν την εκτέλεση των τυπογραφικών εργασιών τους στη Γαλλία μάλλον παρά σε άλλο κράτος Σχετικά , πρέπει να γίνει δεκτό ότι το άρθρο 2 , παράγραφος 3 , στοιχείο κ ), της οδηγίας 70/50 επιτρέπει να χαρακτηριστεί βασίμως η φορολογική μέθοδος την οποία αφορά η προσφυγή ως εμπόδιο στο ενδοκοινοτικό εμπόριο , καθόσον δημιουργεί προτίμηση υπέρ των εκτυπούμενων στο εθνικό έδαφος

16 Καταφαίνεται έτσι ότι η επικρινόμενη από την Επιτροπή φορολογική διάταξη , λόγω του ότι παρακινεί τις επιχειρήσεις τύπου να αναθέτουν την εκτύπωση των εντύπων τους στη Γαλλία μάλλον παρά σε άλλο κράτος μέλος , είναι ικανή να περιορίσει τις εισαγωγές προϊόντων τυπογραφίας καταγωγής των εν λόγω κρατών και ότι , κατά συνέπεια , πρέπει να χαρακτηριστεί ως μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό , απαγορευόμενο από το άρθρο

17 Πρέπει , επομένως , να αναγνωριστεί ότι η Γαλλική Δημοκρατία , αρνούμενη στις γαλλικές επιχειρήσεις τύπου το ευεργέτημα ορισμένων φορολογικών διευκολύνσεων για τις εκδόσεις που εκτυπώνουν στα άλλα κράτη μέλη , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK .

Επί των δικαστικών εξόδων

18 Κατά το άρθρο 69 , παράγραφος 2 , του κανονισμού διαδικασίας , ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα . Δεδομένου ότι η Γαλλική Δημοκρατία ηττήθη πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα .

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφαίνεται :

1 ) H Γαλλική Δημοκρατία , αρνούμενη στις επιχειρήσεις τύπου το ευεργέτημα ορισμένων φορολογικών διευκολύνσεων για τις εκδόσεις που εκτυπώνουν στα άλλα κράτη μέλη , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 30 της Συνθήκης EOK .

2 ) Καταδικάζει τη Γαλλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα .